장음표시 사용
261쪽
uidem experientiain ratione iiDido constari videmus.n. Seexperimur, mines adeo tenacis esse memoriae,ut si octogii, laetiam annos clausesint eorum, Ne a pueritia didicerur. e habuerint,recordantur,quod nisi a stabili illo landameto, qQ insertae sunt nobis rerum omniu rationes veluti radices , radisribusq; adlis entes fieri non valerent,impossibile enim est,nisi intrinsec cestae sint.seruari pose 3 Ratione quoq; itapr hamus: Honiodii est,ait Plato,similitudo,sed in Deb omnia remirationes sunt gitur & in homine Iicut per Deum, Deo enim a time hoc pridicatum comtenirem , it,dt pcr eius emitianti ac natura,animae vero per similitudinhvel ut Themiosi admonentu er participationem, hac ratione cu misdiq; doctissimo Simplicio3. de an com. . loliritur iI ornm c minatio asserentium hoc praedicatum intellectu esse immixtumi Deo competere congruere; tria iure leperessentia diuinus est: Cocisitemur utiq; sed per prius Deo,deinde citeris metibus , ei ordine quodam nobis siesragatur Barbarux Auer. septimo diuinorum 8. Mandocunq; inquit, aliqua praedicata stat pluribus congruentia,& hiscedignius inum, illi primum conuentiant, csteris propter ipsum : Iure ergo Pythagoras S
cerdos noster Deum esse omnium causam,nos admonet Non diserepant igitur Plato de Ar.r ed tantum verbis ait Simplicias. Ergo dicetis vos,dabitur quom secundum Ar reminisce..
aia quam millies negatηIespondemus pro Simplicio; quod in exbis disserrem,quia Ari vocat remin licentiam excitatione, excitatio enimina sensibus internas rationes iam obscuratas adminiculantibusq; aliostris dicitur opinionis,4 fidei acqui-Gio via interrogationisinam pro veritata inuenienda intereto minus, di responsionibus veritatem inuenimus ; Ηinh Pato. UFi excitationem quin, cum Arhi .posuit, DiaIois vfiis est,ueria interrogationum responsionunt veritatemnas ditaret ob id Socratem ad interrogationem,& noad sessuram Oratim nemintroducit ,& munere iungi obstentati issuperius mota erit,non valet ergo illorumcanilius: ninni omn mrrerum simulacrainserta fimo. goscire nostr rest rem uatkentia,Sedenuo ac xiretes cres,ita sequitur er est excidatim di opiniociis acquislato scutrsi diceremus Geoenetram, vel ebrii
262쪽
de a sed mo, ita ut vigilans geometra iure nuncupari debet s Haec tamen Simplici jac sinatorum sesitentia ab omnibiis set. reiicitur tanquam Anditana illlis ratis nibus, di armimetis is perioribus castibus adductis,&praecipuὰ iis duabus, quod .c intellectus est potentia,& indisserens ad omnia recipieda rurgus quia recipiens debet denudari a natura receptoria, ponere tur ideas, non est Peripateticum igitur redi istiunt MM nato: Nec valat illud, quod Simplicii sectatores asseriant, de
thesauro veritatis,quonia no decetveritarem occulta seritat.
sed lucere omnium. domisait, quibus pro Simplicis ira .spondemus luod ipsi non distribuunt de intellectu in se malia. te,& ad nos vergente . ut nobis est luctus,quet omnia superius declarauimus. Ari enim 3.de anima monuit,intellectum in se
manentem esse omniaac omnia fieri, sed quo pacto id sies is, meest,hisi in eo inses sitito araratione Falsum est igitur,dinianam in se manentem ima ini sexterioribus intelligere, di ita reminita quoniam in se manens intelligit i Nec valet illud afferre,quod arguunt, igitur intellectus bis, &denuo species
rerum, & rationum acquirit, quoniam quae intus insitae sunt. numquam delentur,si tamen oblatrantur,& obruunt, licet ab
exterioribus excitentur,quae excitatio non debet dici propria scientia,& reminiscentia,sed opinionis rei a isti,de his.n. proprie est reminiscentia,quae pariunticientiam,sed huiusna' di,quae mentem excitant, non pariunt scientiam, quia scientia intus alit,ut spiritus,pariunt igitur fidem,S opiniohem,remis miscetia ergo in sensu est,excitatio vero in intellectu,qui se ha. het, ut dormiens 7.Phyceto. Quare Plato a sensibint exteriori. bus ponit reminiscentiam,non ab intellectu,ri aduersarijsibi persuadent: idcirco oportet hoc loco quaerere, in memoria insensu, vel intellectiva potentialocari debeat & iure quide cu Aran iis,quae de reminiscentia scribit,illud testatum reliquit, an memoria sit in parte intellectiva,manifestium non est,sicuti in sensitiua.Videtur ergo ad illud tendere, quod magis in sensitiua quodq; ita probari potest Si enim nos illam particulam inissere , seu reminiscentia rectὰ obseruabimus, nil aliud totat,quam quandoq; operari, & quandoq; non, quandoq; intelligere,quandoq; vero miniM: At anima in se manens s
per intelligit,igitur se qui quandoq; operatur,quado
263쪽
Ioperatur,in eo igitur residet memoria: Sec indo ita argutturiobliuio quodammodo alteratio. corruptio ut Haroni-
ea asserui:iure dici potest, sequitur, &alterationem corruptio ipsa,sed ad partem intellectiva ex Ariquoq; . Phycao. non est alte ratio,ne corruptio,neq, ortus,neq; interitus,quia inquit M.non est ibi motus,ergo neq; contrarietas: Si enim ibi esset contrarietas,ess et viij corruptio. Sed quaero dicἡt quid c rumpitur corrumpuntur ne fortassis species illae rece laedminivi, quoniam omne quod eorrumpitur; vel pei se, vel pedaccidens corrumpitur,non perse,quia quod per se corrumpi tur,i suo est contrario,sed ibi non est cotrarietas, neq; per accidens,nam illud corrumpitur per accidens,ad corruptionem sit subiecti corrumpitur,at intellectus,qui locus est specierum esti brruptibilis ergo neq; per acciden propteret Avicennae nesse consentiendum arbitror, qui posuit i. demi. sp cies conseruari tantum sensit a pote i di ab intellae uim relligi ae tamdiu hidicat esse in intellecta,quamdiu in intellia gente ab e sequitur ex ijs,quae Auic. admonet, quod intelle. snon semper intelligat: at Philosophia nostra ponit intelle ctum in se manentem semperintellis ret Artuitur etia con
tra Avicenn. Si seruus potest conseria species, limaeonra isintellectus,qui est facultas perfictior,conseriti ita Ar .3.e animas.docuit intellectum esse locum specierumlocus augdebet conseruare locatum , uitur in intellectu conseruantur, Et non io sensitiva, ut ait Auie. Nonnulli vero ex doctioribus
illud Ax.ponderantes in ijs,quie de memoria; de reminiscetia, an scilicetinemoria sit in parte: intellectivamini sicut rapartesensitiva, duas posuere mentorias 4siuiineese lactivam,dc sensitivam,de sensitiva mani estύ eshinquit,ritie de in lectiva vero probant ab experientia,qu quoque enim
recordamur rerum uniuersalium,qirae fuerit uisus elapsis glathr in aliqua potentia fuerunt res huiusmodi. 3 it aliquo loco conseruatae,modo intellediusest uniuersalium, non autem sensis,ergo in parte intellectiva Llliue es tuo minum Rumctant, ea de Deo,& de inte ei Amodatae intelligentiae cadunt sub sensum: Post emo Arist admonenti tellectum esse Theseurim specierum
264쪽
tiaria approbamus,cuna fit fidei,& religioni decens,quae anima ad monet post mortem recordari: Placuit quandoq; non distributionem illorum,qui ut hos doctissimos viros, & undecum illustres conciliarent,duplicem esse monuerunt memoria, dopendentem,& independentem, hanc possierat in facultare siti,
sitiua,quoniarn potest,nuliavirtute adhuc concurrente, corrdari, illam vero ponunt intacultate intellectiva; cum non pomtest recordari,nisi auxilio & virtute sensus,& phantasi ased caeillud didicimus, a nostrisq; accepimus accademicis, intellectinnon indigere sensibus, nec phantasmatibus, sed semper intes ligete per sui substantiam,& essentiam, undiq; siant nobis angustiae. Accepimus enim memoriam Hri non posse, nisi m ' olante 'rgano,at cum organa sunt aliquado impedita, aliqua do non igitur sensitiua apparet,quae quadoqinperatur,aliqui do vero non Idcirco ita uoc quaesitum dilucidandu arbitror, quod scilicet in utraque potentia, & facultate sit memoria per connexionem scilices,connexae enim sunt irae duae potentiae.ita 't primo,& per se in sensitiua,est per connexionem vero di s cundario in intellectiva: quod quidem reses o , non tamen apri probare audeo, si fortasse fidei, & Religioni aduersor saepe n. dictum'est,addelectationem nos scribere, vita Pater Aug.s
It tuseli quoq; dicere; Est igitur talis inter intellectium.de pharetasia seu ut dicunt communem sensum connexio, ut intellemctus absq; phantasiae adminiculo recordari nequeat, & ita pedaccidens memoria in facultate erit intellectiva, sed perseia sensu: Illud etiam inerre non displicebit, praesertim in rebus physicisoblectantibus, in sensu esse memoriam apprehensiui, in intellectuverosων tatiuλPeripatetice scribentus,culocussit specierum ex Ar.3.de anima sed de his satis, haec enim dixi' inus, ut illud diluatur cauillationis impedimentum, ac inductio, . go intellectus reminiscitur, salua seper Religionis laurde: Admonet en im nost Paulus. Nemo vosse ducat pcr indu Pib, hphiam, quη cruci aduersiitur et Ad illud vero quod asserti ni nostrae restangi videtur, scilicet si inseparatis a materia idem inintelligens,intelligibile,& intellectus, de quibuscum' paentibus vera est praepositio iure sequitur, ergo scietia nostraer e quoq; substantia,quod est immediate ab Ari.dissenu, qui simia nostram in pudicamento ad aliquid ubiq; locat,hic
265쪽
aduersariorum cauillus facile soluitur: Si illud quoq; obserua, bimus,quaedam esse ad aliquid bifariam,vel secundum est vel secundum dici, secundo modo scientia est ad aliquid, quae improprie,& per similitudinem ad aliquid dicitur,de rescitur, noautem primo modo scilicet secundum esse, secudum igitur iam men, sed non re,resertur enim,sed non potest aliter reserr i,nisi ad hominem, S sic secundum proportionem , S analogia, ubi maim est relatio secundum esse,& re,in i c mutatio, sed in intellectu nulla est mutatio, verum in parte sensitiva, non enim intellectus est quandoq; sciens, quandoq; non sciens, sed semper sciens, ergo respectus ille est tantum ad aliquid, quatenus scilicet refertur ad hominem: hoc pacto venit, etiam deciara
diis a vobis Ata qui videtur ponere scientiam in praedicamelo qualitatis: Respondentesvetum esse improprie, idest secundus ilitudinem,non autem proprie,quoniam sicuti qu*itas est illa,secundum quam quales esse dicimus,itan perdimilitudinc secundum sciviitiam scientes esse ocimur.
Si Platonicis credimus , illud iuresoluitur, intellectum
OMN M intelli ere materialia,et immaterialia, et ' no mori in apiit ne, et i nonnusii asseruerer sed etiain actu, quod quos, Peripateticum se videtur,no au
CElebr is est quidem enunciatio ab Ar.tradita I. de an.par ticula quarta, dum illud monuit, intellectum esse immixtu,intellectu scilicet OMNIA intelligere,quae sic pro lata sententia videtur Platoni assentire,qui ideas,seu ut ait: scintillas, S rerum simulacra in se retinere monuit, idcirco Peripatetici uniformes non sunt.nonnulli ex illis propositionein Ariita declarant , INTELLECTUS OMNIA intelligit, verum est inquiunt, materialia, & materiales omnes formas de aluo materiei eductas,non autem immateriales, & seiunctas ab ear quibus aduersantur iuniores quidam, ut in suis dilucidarijs licui do constat: loca Ar.obscuriora aperientes, ac ita arguunt, Ar.3.de an. illud volens nobis, ostendere, intellectum ilicet
266쪽
tentia est ad intelligendum eorum,quae sunt,ergo immixtum
Illa situr particula OMNIA ita accipi debet in consequeti
sicuti in antecedenti sed in consequenti accipitur uniuersalia ter,& non pro formis materialibustatum,ergo, & immateri Ita quoq; intelliget: Rurses, si particulam illam obseruabrinus eo in loco supracitato eorum,quae sunt, I nido apparebit omnia intelligere,& materialia,& immaterialia:Tertio ita arguut ab intentione Ariintentio enim in mi iunt, Ariest per huiuimodi medium probare, in tellectum esse abstractu,& ab omni materia secretum, sed non probaret intentum ii materialia dut xat intelligeret, non enim valet haec consequentia. Intellectu, Intelligit materialia omnia,ergo est a materia se iuditas Sequi
eur ergo,quod per illam particinarer,OMNI A,pro in materia- Iibus & pro materiaIibus accipi debet , a modo igitur recipie Es venit propositio illa inteIIigenda,quia scilicet uniuersaliter intelligit tuc iure sequitur,intellectus, uniuersaliter inten git,ergo est abstractus,quia nussa virtus materiesis uniuersalt-ter intelligit, sed Enyiariterq rosecto acutissima sunt,quae acu ducunt,& illud quom addi potest aduersus Averroe, ac sectatores,qui ponunt cogitatiuam,omnes sormastinateriales intelligere,& tamen non sequutu, ergo est abstracta, sed defenditur Averr. a sectatoribus, & ita respondent aduersariis: Non illud deducere Au .quod arguunt, quia non probat intellectu essenti mixtum, quia omnia intellagitinerum quia uniuersaIiter recipiti Et propterea dilucidantes ita Arist. propositione declarant. Intellectum Omnia interligere, stat bifariam, scilicet, vetin actu,veI in aptitudiuer primo modonon omnia intelligit. sed secundo modo,oma aptus natus est ad omnia intelligeda eisahi posito phantasmate,& phatasia,sequitur ergo, omnia intelliget:Unde placuit ibusdam ita Aris propositione explicare,de intellectu scilicet adepto cum fuerit sic singula factus , & intellectus agens sibi copulatu v, ut forma, intellectus enim inquiunt,non potest intelligere formas immateriales quid itartiud, quia illi n5 conceditur,du in corpus labitur, sed se habet ad eas ac nicticoracis ad lucem oculus inis, & ntiquam in
tellectus sine phantasmatibus intelligere potest: Philosophia vero n ostra propositionem Arist. verissima fore iam
267쪽
net, ne dum in aptitudine scilicet, verum etia ad omnia inteyligendum actu,cum ideas omnium rerum in se retineat ab inbtio jactu in eo sunt,& per suam essentiam supernas rerii videt causas, in quibus causa mediae, earumq; effectus quilibet continentur Idcirco animae Plato alas tribuit,quibus ad omnia vortat, per primam omnia sibi applicat, per secondam se applicat omnibus,quod etiam ita probamus: Si intello somnia fieri potest,etiam, S Deus, & Deus quidem euadere , cur inde nou
omnia intelliget visibilia,Se inuisibilia,&q facta sunt, inquit Paulus ad Romanos P Arguit igitur Platonicus sic. Si animus primum bonum,primuinq; verum appetit, ipsumq; potissimuinectat illi similem fieri, quomodo similis illi fiet, nisi Deu intelligend Adhuc argu it in Proculus, a Deo ipso Opifice S mo desiderium omnia intelligendi accepimus, ac propterei mentibus nostris rerum simulacra inserta fimi, seu stra i itur:
esset nobis hoc munus insitum. Uerum pro clariori intellige tia assertionis huius, illud iure hoc loco quaerere debemus,priamum quo pacto intellectus se intelligit,& quomodo se intellissere poteti: Responden iis , intelligit primo per quid itates
in eo intellecta puta ita telligendo lapidis quiditatem, de omnium materialium, tunc cognoscit, & intel ligit se non esse I pidem,nec aliquid aliud materiale, ex cognitione isitur ipsarirum rerum materialium ab eo intellectaru , cognoseit esse substantiam nobilissimana immaterialem,&persectam, cognouit. quoq; non esse quiditatem materialem,sed separata: Per quatuor ergo illa quaesita quod amodo: de quibus Arica .post Priamo monuit, cognoscit primum se esse: quid esse: propter quid esse; haec vero asserunt, cum sit sinsul ,& hoc est illud nostrorum Platonicorum intelligerς se per repexionem, dum anima supra se ipsam reflectit, propterea non valet illam asiserre cauillationem, & consequens, ergo intelligit se per accidens,& non per se,quia aliorum intellectione se intelligit,quoniam reflectere se supra se,est animae proprium: Omnia igitur intelligens, ut in se manens est, intelligit actu,cum actu omnia sciat. Nec illud obstat,quod aiserunt.Intellectus Ilerit eb bet ad potissimas causas sicut oculus nicticoracis ad lucem solis, quoniam hoc verum est de intellectu ut vergit ad corpus, non
autem de intellectu in se manentedicet Auerroes in sua com Ff a latione r
268쪽
ratioirexisserat propositionem illam 2,Meth.dicere dissimaea tem,non autem impossibilitatem,quan innuens,posse utim ii tellebum quiditati ,substantias etiam immateriales inteIlia gere per sui essitatiamin substantiam,& non percomunia QuPdam praedicata, & attributa, ut Aduersae partes huius nostrae assertionis asserum,quod si obseure quadoq; intelligit, ut exe-plo Aride nicticorace ostendit, lumen solis, qui intuerinop test,Verum erit de intellecta progresso,qui sensium, di phata maribus intelligendo indiget: se uti et ergo Sacerdos Philosephus hanc distributioneinde intellectu in te mane ute det
intellectu ad iros vergente, & ita omnibus obuiam ibit cauillis,qui molestiani huic nostrae assertioni afferre solent, habendenim aduersarii pro colinanti, nustiui Ar.etiam per totum te riuinde anima allinia tradidita uitet Iigendi modum, quam caphantas nate hoc filia damento,quia Aris de 'uma a.&39. ita semper argΗit, sicuti se habet sensus ad sensibilia, stata intellectus ad intel igilia, sed senis numquana absq; sensibili-hus sentire potest,ergo neq; intellectus absq; phalasmate,qt pomnia verissima fiant,& nos no negamus de intellectu progrcsso, dum materialia intelligit, non autem dum seipsum per sui essentiam cognoscit, & seipsum per se intelligit, seipsiam enimitiitelligens,omnia intelligit etiam omnium plantarum speciesrde aliter,& perellis molam intelligendi proprmn luem vocamus quoq; modum intelligendi via haer alliter, sentus enim singulariuna est intelle his vero uniuersalium, quod si contig*rit,particularia intelligere, de cognostere, sentibus excitantibus eueniet, intellectus enim non intelligit particidare , quia tunc particulare seret uniuersale, omne enim recipies per ino dum recipientis recipit ,ex Ari de anima 6. & 3. nam sicut
se habet sensus ad particulare, itati intellectus ad uniuersale , sed sensus non potest cognostere uniuersiile, ergo ueq; Intelle ctus particulare: Famosa est lioq; Ar. propositio, intellectus en mιοdouisi est, Platonicorum tamen, de accademicoru scho-hinos aclmonet, inteliectum utiq; particis are intelligere posese, non fit b ratione propria, puta ut singulare est, sed ut Simpliactus ait spoliatum, & purgatum ab omni materialitate,& sin tarnare,sed non videtur hoe dictum Platoni consonum, id
circo illis Platoutiantibus Scotistis aueutiendum esse opinor,
269쪽
asserentibus,intellectum partieulare intelligere per actum reflexum, velut alij dicunt,per accidens, sensibus scilicet me di tibus, vel connexione , quam habet intellectus cum Phantasia particularium thesauro; Nec erit in congruum asserere, intellectum quom virtualiter singuIare cognoscere, at*, intelligore,dum In vn uteriali clauditur, sed quicquid sit, hoc unum nostra Philosophia, s ubstinet. In te Ilectum scilicet omnia intello gere posse,nedum in aptirudine verum,ac in actu, ctim scintibias omnium specierum ab igne illo, & silice idearum emine tissimo excustas diximus in se retinere , quasi subcinere q. Nec displicebit illud, quod quidam ex Peripateticis dixerunt per communicatione ab intellectu percipi posse , singulare ipsum, cum obiectum intellectus se omne ens ingulare vero sit beate cadit,nec valebit illud Ariae. 3. de anima io. in medium afferre . Intellectus est,qiiod quid est, idest uniuersalium,quonia verum erit praecise, non negabit tamen bonus Peripateticus per communicatione intelligi posse , quaten in scilicet sub ente cadit: Sed illud est hoc loco videre, an quoq; Theologicum sin, intellemim omnia intelligere arbitror dicenduin,quod non,quonias Ius diuinus intellectus omnia percipit, teri vero quantum illis praestatur,neq; conueniens est, ut omnes primo intellectu uentur,quia tunc nihil inter Deum,& creaturam distaret, si omnia,quae Deus nouit,csterorum cogitatio assequeretur,& stinentes illae,quas iure intelligentias vocamus, quia semper imie Iigant,nos intelligere nequimus, qui corporeis sumus ligaminibus perplexi,neq; ea, quae Deus notrir, nosen nr, quod nombis eueniet,ve diximus: sensibilibiis corporibus deduis: Experimur quin, in nobis gradus multigenos,multa mina a Salomo-ne,ab Hab ramo cognita fuisse Patet,quae csteri non cognoue re doctiores pCum igitiir tot esse gradus, I iquido constat, humanum intellectum ea, quae superior ibus patent, iniciliae reminime posse,non igitur consolii nos Theobogi sit muscu i r-'Iosophis ita astercilias,omnia intellectum intelligere in actu Adargumentum veroeorum ex Ar. I. de an iiDa, nares sectu onrnia intelligere: Responden nrs,quod aliud est appiaetreiadere, & aliud coinpraeherulare, praehendere quidera intellectus humanus utiq; potest de Deo qliada, sed non eius praedi data pro Pri quoad eius quod quid est, spectantia,sbius. etiam De iis, in-qu: imi oste
270쪽
quit, Pater Dionysius de Deo , omnia nouit, di solus situs;&cui voluerit filius reuelare, igitur solus Deus omnia intelliget actu, quia ipse vera intelligentia, & intellectus est ,& dici iure
debet, omnes rerum proprietates, proportiones, & numero
vere intelligens: Apprimὰ ergo Ioannes Scotus in Prologo illud quaerens, an Theologia sit de omnibus, ita soluit,Theologia sola de Deo est de omnibus, Theologia vero Angeloru de omnibus quidem,sed no de facto licet de possibili,post et enim Deus omnia illis innotescere, Theologia vero hominum neq; de facto,neq; de possibili nec illud obstabit,quod scriptum est, spiritus veritatis docebit vos omnia, quoniam node omnibu absolute loquitur Dominus, sed de ijs, quae ab eis erant percipienda,atq; intelligenda: Dixerat enim prius.Multa habeo vobis dicere,quae non potestis portare modo.
Ii Religio a ,σSeniorum nostrorum ac quoq; Laicorum auorumdam Philosophia mentem humanam non indigere sensibus admonet sensibus tamen intorioribus egere omnino admonemus, quibus ad boni, O mali disicretionem excitemur, adsemmumque pulcra conscendere valeamus. Cap. XXXVI.
DV o superius cum Trimegistris,& doctioribus Platonicis
monuimus, primum animam non indigere sensibus, nec phantasmatibus ad intelligendum: Secundo illud quoq; meminimus,triplicem esse hominem,ideatem,sensibilem,anim rium,seu umbratilem: Uerum quia omnis distributio qualis illa suerit,ad bimembre: ut reducatur oportet, idcirco iure Plato noster in conuiuio hominem geminum vocitabat,illumque interiorem, & exteriorem distribuebat, quod quidem consonu est Theologis,& Theologiae nostrae, Paulo scilicet,& Moysi, Paulus enim compluries utrumq; repetit, exteriorem, & interiorem,corruptibilem,& incorruptibilem, animalem,& spiritualem,& utrumq; cum suis geminatis sensibus, & sensiterijs: Est quom Moysi consonum primo Genestos:Ab initio, inquit, creauit Deus masculum, & itaminam, nec tamen scemina prinducta