장음표시 사용
101쪽
Perfecta febrium omnium sanatio. C A v lv Y XIV.
x. Propriat 3 eatis oceasionalis. 2. Luare non sit ρutrida. 3. vomitiυa se laxativa tantum sanant per αι cidens. q. Sehola cur condigna non fabuerint remedia. S. Nemo curatus a febriuem per Medentes. 6. Excusatio . Authorν. 7. Remedium febrile quale. g. Notantur taraces Ducita , se inadvertentia. s. Descriptio remedii universatu. Io. Remedium purgans febres se aegros: non autem senos, describitur. II. Rarissima proprieta/ liquoris abest. . 12. Tarticularia remedia febrium.
jam manifestum , di sat esto, febrilem i- materiam occasionalem expugnandam , eamque si non edulium corruptum ut in Diaria) saltem esse excrementum , non quidem putridum nisi in malignis , quibus adhuc putredo est in fieri esse) sed peregrinum exoticum non Vitale , detentum contra naturam, adeoque in alienam messem delatum. Hocque titulo penitus hostile Archeo. Etenim si putridum, non esset tenax, nec ad hae. 2reret contumax sper putredinem namque fibrae tenaces fatiscunt adeόque nec diuturnas febres daret, quin confestim vas continens secum putrefaceret,& mortificaret. Unde mors necessitata. Detinetur ergo sebrium materia occasionalis, praeter Vota naturae, locis indebitis, quibus non est ulla sentina corporis. Uomitiva ergo & laxativa, si quid Sproficui unquam praestiterint, id totum per accidens est; quatenus scilicet, ad stimulationem unius,
alterum, pronum, ac vicinum, una exturbatur. Nam
alioqui febrium occasionalis materia, ordinario non in stomachi aut In testinorum cavo residet, quia sunt sentinae, & loca expulsioni appropriata. Nisi fortassis in Diaria, cholera, di arrhea, dysenteria, aliisque horum canalium febribus, ab adhae-τcnte materia proritatis . . Ego enim de febribus 4 G prima-
102쪽
primariis loquor praecipue. Imprimis non potuerunt Scholae, condigna febribus quaerere remedia, malis ac falsis imbutae principiis. Non quaerentes
autem remedia, nec ea etiam potuerunt invenisse. Ergo Medentes, hactenus destituti vero remedio, febres conati sunt curare, euntes in circulum. Si
qui autem sub illis sunt curati, per accidens id fuit. Τ Agant Deo gratias, qui vires aegris largitus est, quibus, febri Sc auxiliis illorum restiterunt. Medici igitur, febres postergarunt, loco sanationis , pero virium, & cruoris exhaustiones. Absit invidia dictis , non enim jactantia, aut vana gloriolae cupido Deum Iudicem testor) sed haec, me dicere, dc
palam scribere coegit humana necessitas , & momtalium commiseratio. Meum ergo expendi talentum. Credat, & sequatur qui volet. Per me non stat amplius, si mortales creduli, febribus pereant. Unica nimirum falce amputatur omnium febrium γ causa caecasionalis. Id remedium est sudoriferum. quod incidit, extenuat, resolvit, liquat, abradit &simul abstergit causam occasionalem, ubicumque Ioςorum ea demum extiterit. Estque universalis febrium medicina, diaphoretica quidem, insensibiliter, & citra sudorem , praefatos effectus patrans s Enim vero Paracelsus quanquam arcana haberet quibus unico haustu quartanam omne que ex aequo febres feliciter sanaret: non fuit tamen illi data causarum cognitio: Contentus Macrocosati singulas creaturas , in nos introduxisse , sicque simplicium omnium, di stellarum species, numeros , at
que proprietates, arti medicae applicuisse sub credulitate .: idque non quidem per similitudines, sed
per univocam identitatem tam praecise scienda v
luit, sub poena Idiotismi convicti. Itaque febrim non distinguo, si remedii sit simi ma bonitas. E enim istud remedium, est Praecipitatus diaphoreticus
103쪽
C A v x XIV. Inscus Paracelsi. Qui omnem sanat febrim unica potione. Hecticam autem, intra lunae cursum. Or tenus enim assumptus, curat carcinoma, lupum,m quodlibet aesthiomenum cacoethes ulcus, sive externum, sive internum, itemque hydropem,risthma, & morbum quemctimque chronicum. Complet enim solus desideria Medentum, tam in Physicis, quam Chirurgicis defectibus. Ejus de scriptio, est tam in libro de morte rerum, quam Chirurgia Magna, illamque nonnihil manifestilis declarabo, Accipe pulverem Joannis de Vigo prΟ-. Pria manu paratum : Nam alioqui admisto minio, est adulteratus , prout & qualecumque indica- imen Chymicum , quod venale extat, fraude plenum est. Hic pulvis, affuso elemento ignis, de Vitriolo Veneris extracti, cum aqua Regis, coho- bandus est q linies , sub finem augendo ignem: nam fixatur plane. Et est pulvis valde corrosivus. Qui dein cohobetur decies cum aqua vitae optia me deflegmata , & vicibus singulis renovata, do-
. nec Omnem corrosionem secum abstulerit. Et tum
iste pulvis, instar sacchari, dulcis est. Ideoque spiritus vini , is idem appellatur Saltaberi, sive
Tabarget, quod faccharum sonat. Non quod in se, dulcis sit,sed auferat corrosi vos secu spiritus. Adeo ut residuusσἀvis, propria nec aliunde mutuata dulcedine, fulgeat. Nam praeterquam quod ignis Uitrioli sit dulcis, ipsum sulfur mercurii, tunc extra inversum , in summae dulcedinis. Fixus est pulvis iste, & dicitur aurum horizontale. Etenim paucis absolvi secretum, quod Medicum nobilitat. At istud parasse, pro prima vice, cst ingentis operae, pende que ejus directio a manu ejus , cui debetur omnis honos, quia parvulis revelat ejul modi arcana, qtlae mundus nestit, & idcirco vilipendit. Est & pur-1ogatio Diuceltatesson, quae Podagram non minus,
104쪽
quam febres radicitus curat. Eiusque arcanum eo-rallinum vocatur, quod paratur ex essentia auri horizontalis, hoc modo. A Mercurio vulgo venali, abstrahe liquorem Athahest, cuius meminit a. de virisus membrorum c. de hepate. Quod fit unius horae quadrante. Nam, inquit, Raymundus, astantibus amicis de praesente Rege, coagulavi a gentum vivum, di nemo praeter Regem, scivit modum. In qua coagulatione , istud est singulate. 'Quod Iiquor Athahest, idem in numero, ponderedi activitate tantum valet millesima actione, quantum prima. Quia agit sine reactione patientis. Me 11 curio igitur sic coagulato, absque ulla coagularitis remanentia, fac inde pulverem minutum. Et
distilla ab illo quinies , aquam ab abluminibus ovorum distillatam, atque sulfur Mercurii, quod per sui praefatam eoagulationem foras deductum est, fiet rubicundum instar eoralli, de quanquam foeteat aqua album inum, tamen iste pulvis dulcis est, fixus, ferens omnem sollium ignem, nec perit
in plumbi, examine. Spoliatur tamen virtute Medica , dum in album metallum rςducitur. Datur autem granis octo plerumque. Quia purgat compus humannm , quamdiu sordidum est, di non persem sanum. Sanat quoque ulcera vesicae , la-ryngis , &oesophagi. At cum no cusque Medi-cci contingat adire Corinthum , nec liceat profanare Arcana Dei, qui horum dispensator manere voluit: sat fuit Theoriam medicam manifestasse. Vt orando, quaerendo, Fc pulsando, scientiam acquirant, unde omne donum bonum descendit. ia Attamen sunt quaedam febrium particularia remedia, quae licet ad Generum amplitudinem universalem non ascendant: febribus tamen plerumque
satisfaciunt. Cujusmodi stat salia a Cephalleis, itemque a majorana, roremarino, salvia, ruta,atque
105쪽
similibus. Non existimans haec salia esse alealia cinerum, sed volatilia, & quae simplicium totam
crasim continent. Etenim sunt diaphoretica inu-gnia,atque nonnihil temperata. si debita statione , nimirum jejuno stomacho, di ante parOxysmum Intermittentium vel quovis tempore continuatum, potentur in vino, vel aceto , sudorque
Proliciatur, nunquam Medentem fidelem , ludibrio exponent. Cessa quoque mirari, quod absque . omni evacuatione febres curandas proponam si diapheresim atque sudores suadeam. Nam dc alligatis simplicibus , magno Medentum dedecore, frequenter febres curatas vidi. Denique de istud dicam, quod per emplastrum, centenas quari nas tuto sanaverim, absque recidiva, licet autumnales. In specierum febrilium igitur familia, non raro particularia ejusmodi . universalis remedii apicem attingunt. Quaerite de invenietis modo Medicina non in quaestum solum sit. Nam si vobis intentio est,Misericordia ex charitate, obviabit vobis in itinere, Veritas, de lux a Patre luminum descendens, cui sit honoris retributio in aeternum.
Responsio ad contumelias. C A p v T XV.
T. rumentum in eanumtores silentiarum. a. Restonsiones ad emvitia Galanteorum. 3. dulterata sunt mica ossicinarum. 4. ignem mitesicunt corrosiva. s. Obyectio de parvitate dosis. 6. Dignitas Mereurra drflisu. T. Rarissimum areanum salis volatilis. s. 'Res omnes clamans
pro vindicta in Galenistam stratorem CDm:a. s. Or . Marmaria. Io. Ofectio de Alutione perlarum se cora lorum. II. Suomodo siparantur in stomaehodi olyentia a dissolutis. Ia. Midpignificet praespitare in chymicu. 13. Censeura de quibusdam scriptoribus elamieu. I .
106쪽
manente. 17. Troba mechanica. I 8. proba ex armu ρυ-
priis. I9. Patientis mira quadam ac propemodum in ira reactis, sine passione transimulativa essentiassa. 2o. Explicatio per mechanicam. 2I. tamd Nora apparenter disso- Iura, in nobis patiantur. 22. Periculum ignotum scholis. 23. Arcanum involutum , primo per ingrata dissolutat atque deindesipertativum per dissolventiagrata. 24. 4Med camen generisum. 2s. Peroratio ad Medentes. 26. La- satis volatilis e tartaro.
T JLcerosum hoc laculum perversissimorum in-υ geniorum, non patietur admonitos resipiscere. Tantum enim adhuc abest quod plerique practicantium detrecte; tur hujusmodi arcana majora inquirere , quod passim in scientias quas ignorant invehantur. Quod autem easdem ignorent penitus, & paene gestiant sibique invicem gratulentur de illarum inscitia, nec tempus in illis inutiliter absumpsisse, patet, quia non pudet illos scientiam chymicam velut fumi vendulam atque illusoriam sive falsiam, scriptis, di sarcasmis vili pendere. At
nesciunt quod cum non entis non sit scientia, nullusque conceptus in mente illi respondens. Adeoque in eo, quo negant Veritatem scientiae, manifestant secandum. ignorate. Id est vili pendere id, quod penitus ignorant. Suntque alii qui mitius, sed aeque stolide, dicunt. . I. Ista non sitit nostri fori, rem medicam nequaquam attingunti sequimur namque ab antiquo approbata. a. Medicamina Chymica, empyreuma redolent, calida, violenta, ct minime trita. 3. Servos habemus, qui nobis, quae usui sunt, fideliter praeparant. Estque indecorum viro docto, Pharmaccuticen eXei cet e. 4. Fumi venduli experimentatore S, omnes eVacuatione Shorridas instituunt, terrore plenas, quia Mercurio& Antimonio, venenis apertis, tantum innituntur. Adeoque circumforaneos inter, sunt reputandi.
Haec sunt quae pro sua inscitia incauto obtrudunt vulgo
107쪽
vulgo. Quibus ex ordine sic satisdo. Agitur de ,
medicamentis, non autem de rebus, quae coriarium aut figulum concernunt. Pudendum ergo supponunt Habterfugium , quod ignorent , quae discere debuissent. Nee etiam fidum est fund mentum ab antiquitate semper ruinosium , euntes qua itum, non qua eundum erat, semper antecedentium gregem sequentes, caecisque mentis judiciis sibi mutuo stib cribentes. Respondent etiam me silente servi nostri fugitivi , a quibus corrosivum pulverem praecipitati, & dulcioris alterius, sive miniis virulenti, itecmque vitrum antimonii, ac flores, cinabrium, & in summa, non nisi venena mutuant, ad magnorum moiborum transplantationes & palliationes. Caeterum insigniter adul- 3 terata omnia, pro libidine lucri. Nam facile est ignaros decipere , in rebus, quas profitentur se
ignorare. Sunt nempe olea essentialia Venalia, quaeque magno aere penduntur, adulterata omnia atque singula: si novem partes olei Amygdalini, ad unam essentialis commistas esse , facilis sit experimenti. Injice nempe in cochlear aquae vitae quidquid supernataverit, esto de oleo essentiali, reliquum vero, Amygdalinum. Idque tutis sciveris, si in balneo experimentum feceris. Oleum sulfuris, ex dimidio aqua est pluvia, Vitrioli autem sta-gma , totum in imposturam delatum est : & quotidie magis futile. Quod simplici examine per
balneum, mox constabit. Vix 1 extam partem ejus esse merum , eamque adhuc tinctura ex cortice querno gravatam. Ad secundum denique respondebo mox. Nunc sat est dixisse, selectiores hodie Medicos, non spernere chymica remedia, quod eorum libri, noviter testantur. Adeoque vulpes Vituperat uvas, & gallinas, in arbore sequestrata . Quantum autem praestent, silentibus nobis, loquuta-
108쪽
loquuntur aegri experti. Ad tertium. Non esti decorum, manu propria praeparasse quaedam se- Iemtora, εc illa suis posteris legasse,ac tradidisse permanus. Nec enim indecorum erat Pontifici H braeo, stravisse armenta, & lanionem egisse, pro salute populi. An forte stercus olidum inspexisse, di baculo agitasse, gloriosius est Galenicae turbae, quam nobis furnos, vasa & carbones tractasse Sane si momentum veritatis haberent, cognoscerent, quod opera charitatis, non infament quemquam. At qui charitatem non habent cuncta printer quaestum ac lucrum censent indecora. Abse dite ab hoc fastu , & estote misericordes, sicut pater vester, qui in caelis est, est misericors. Alias namque dicet. Nescio vos, in lucrum, di imposturam viventes. At sane hqs ambitiosulos, non moratur dedecus: sed ignorantia,& cupido lucri. Ρl ris enim faciunt visitationum numerum, quam sanationis gloriam, quae in bene fecisse, tota se sepe- Iit. Etenim cito, atque a Scholis, Doctoris titulo dimissi sunt, lampetrinis oculis per plateas, Ecdiversbria inquirunt, an non sint aegri, qui sibi vitam suam credant Sed siste gradum,non est medicina . p.r modum mechanicarum exercenda. Et quia in hoc puncto Medentes errant, Pater luminum, sua dona subtrahit, postquam Medicina ut aratrum est exculta. Habetote charitatem, & l crum vos sponte sequetur, cum honore & gloria, quae fugientem arripiunt medicum , quem Altissi- mus honorandum praecepit. Ad quartum. Concedo, in Chymiam non miniis , quam in rem medicam, licentiosissime se intrusisse omne nebulonum genus, variamque inde eladem generi humano emergere quotidie, in quos sane Magistratus iure saevire deberet. Sed haec non infamant viros probo . certum est, quod semper lucro annexa fuerint
109쪽
sraus, & adulteratio medicaminum. Quantum autem ad opprobrium remediorum & Chymicorum spectat, id largiori periodo trutinandum. Imprimis hic quadrat quod scientia non habeat hostem, nisi ignorantem, non quemlibet, sed superbum,& discere recusantem. Quod patet per iam dicta
corrosiva nempe atque manifesta venena, evadere
saccharo dulciora. Facilius, & ad manum idem patet siquidem flammula, Ranunculus, apium risus, &c. vim vesicatoriam , mox distillando deponant, prout succus citri suam aciditatem, hydro- piper acrimoniam dcc. Nec refert, quod Pharmaca sChymica, si neparva dosi exhibenda. Id enim non accusat virulentiam: sed summam agendi en telechiam. Sic nempe alia dosiis est ciborum , &alia Scammoneae,esulae, & Colocynthidis. Ideo mediacus indiscretus, tortoris instar est. Vires remedii Chymici aretantur in parva quantitate, sub qua placent, dum quaeque suis proportionibus, respiciant vim, & necessitates aegrorum. Huc forte non inepte quadrat illud Hieremiae 1 s. Si separaveris . pretiosum e vili tanquam os meum eris. God autem de argento vivo & Antimonio improperant, meram continet rerum inscitiam, & stupidam contumeliam. Nam Antimonium quamdiu vomitum aut sedes movet, & Mercurius revificari potest, venena sunt, nec boni viri remedia . Sed dum ad apicem venerunt, in quem a Deo destinantur, nemo mortalium, illorum virtutes indagare, vel encomtis
condignis illustrare potest, utut crepant ilia momo: neque enim gloriamur, Mercurii, & Stibii Vim mirgativam novisse, aegrassique propinasse, qui purgantia detestamur, praesertim quae sanum aeque atque infirmum diffolvunt putrefaciendo. Bilem deponite, & mementote, quod in thecis vestris, nil resonent dispensatoria,praeter Scammoneam, colo cynthi-
110쪽
cynthidem, elaterium, esulam, id est, mera toxica. Deinde . etsi vegetabilium & aromatum essentiae sint calidae: illorum tamen salia volatilia squaer nunquam vidistis) sunt temperata. Adeo, ut si oleum cinnamomi, garyophiliorum , Iavendulae&e, noveris transmutare in salem volatilem, nactus es medicamen temperatum, efficiens quam
tum de istis simplicibus sperari potest, in veteri ve tigine, palpitatione. Apoplexia similibusque. E
go qui claves Medicinae tenent hodie , cum nec adyta intrent, mortales arcent ab usu fructu don a rum, quae Altissimus in natura disposuit. Clamant ergo in caelum praestantissimarum rerum potestates , se velut frustra venisse, vix quemquam esse, qui vincula earum solvat, ut benevolentiam, quam mortalibus debent, persolvant: sed potius evasisse stuprorum, & adulteriorum praemia. Illa ergo scientia , quae docet inspicere corpora occlusa, per sui analysin, ac virtutes illorum absconditas emere, famula Pharmaceutices non est ut nant igno, rantium convitia) sed potissi ina historiae naturalis
tecmarsis est. Incepit namque Pharmacia, primum a mercatoribus simplicium-de herbarum collectoribus, dein vero, clim cernerent Medici, non unicuique opportunum esse ἰ simplicia elixare , condire & praeparare, negotium istud, simul 1 uit simplicium venditoribus commissum. Interim Medici, selectibra, & secreta sibi servabant quibus honorem posteris suis compararent. Sed tandem , cre, stente Medentum ignavia, contenti fuerunt, di cu
rere per plateas, de domo in domum, ex frequentia visitationum quaestum fecisse, successerunt demum
inde dispensatoria, selectas formulas hinc inde, pro
nutu ignorantiae compilasse, ut in ossicinis servarentur, &ostentarentur venalia, magis ad expeditionem, quam ad proprietatem. Unde tandem Medici,