장음표시 사용
41쪽
Statuarius nempe statuam , calcearitis calceos in- 3 3 dubie parat. Solus autem Medicus nil audet ex arte spondere siua: quia nititur fundamentis incertis, per accidens dumtaxat, subinde, atque dolose pros, cui s. Quia utcunque rem Verteris, ignorantiae plenum est, procurata debilitate, sanare velle. Perrepentinam nempe cruoris depletionem , cumulatefactam, plerumque natura negligit expulsionem sui hostis. Quam attamen expulsionem demonstravi continere totam febrium, & naturae scenam. In cofi ta est praeterea, quod materia febrilis non consistat in vena supra Cor: & per consequens, ta que venaesectio materiam occasionalem ullatenus 3 exhauriat, aut directa medendi intcntione, effective sanet. Denique, si mittendus cruor, ob pe spirationem facilem arteriarum. Id saltem frustra- 3 sneum in initiis & incrementis febrium, cum calor nondum viget. Cumque in statu , ut neque in declinatione sit mittendus cruor. Ergo nunquam
Dd autem non in statu, probatur: quia praepeditur crisis, cum natura ut scribunt) maxime impedita luctatur, & plerumque victrix, minime tum toleret virium jacturam, & avocationem a duello. Sin vero in statu natura victa sit, quid erit venae- sectio tum aliud, quam merum homicidium 8 Si
ergo in statu non. convenit venam pandere, dum maximus calor, anxietas. 8c potissima arteriarum exigitur respiratio: multo certe minus conveniet
in initiis, dc augmentis. Praesertim quod primis statim diebus, metus plethorae abeat, adeoque sat facilis sit arteriarum perspiratio. Quod autem morbi, in siua declinatione, vena sectionem nec petant,
nec tolerent, tam est clarum, & omnium voce testatum: quod nemo venaesectionem unquam, per declinationem morbi, intentet. Consideremus 36Praeterea, quod in stbribus, cruor in venis, Vel - bonus
42쪽
bonus sit, vel malus, vel neuter. Si bonus: bonum erit, bonum detinuisse, eb quod viribus addat. Nam ut alibi ostendi) plet horae metus , vel mox ab initio, siquis esset, cestavit. Qiiod autem volunt bonum cruorem dimitti, ob refrigerium, & pintredinis distationem. Iam enim utrumque sat sublatum est , & imaginarium bonum . quod supponunt, realem, & necessariam virium iacturam adfert. Caeterum docent Scholae venaesectionem in febri non mandari , propter bonitatem cruoriS, quae nempe supponunt malum & putredinem. Ego autem fiat docui , non dari corruptum in venis quamdiu vivitur & per consequens , ruere hunc Scholarum scopum in vena secanda. Oportet ergo mihi demonstrent malitiam cruoris, quae sit citra ejusdem corruptionem.Deinde, malum istum cru rem , detineri in vena, a corde usque ad manum,s1 ratam velint venaesectionem , in quantum talem, vel quatenus revulsionem. Doceant, inquam, quod malus cruor, non sit in primis ossicinis, eductόque per cubiti venam cruore nos trahatur deterior ad cor, qua vena cava, dexterum cordis sinum
facit. Instruant pariter, quod depletis superioribus venis, non sit major libertas, & impunitas, qua noxia & febrilia ad cor pertingant, quam ante. Adeo quod loco difflandi putredinem squam in rei veritate probavi nullam non occasionetur potius liber aditus aurae putridae ad cor. Quorsium nempe
depletarum venarum Vacuitas, attrahit cruorem
infernae. Ostendant, inquam, qua ratione effluvium cruoris, & diminutio virium per cubitum, impediat putredinem, sive importet correctionem, Seredintegrationem putridi. Item explicent se, quid velint dici, quod venae sectio fieret, quo arteriae liberi is respirent, cum putredo si qua esset in venis
. possibilis) non assedet sanguinem arterialem
43쪽
totius naturae condum. Probentque insuper, quod imminuto bono sanguine, & viribus, 'proportionaliter , sit maior potestas residuo impuro, inquinatoque per putredinem sui supponunt) seipsum praeservandi h putrefactione imminente. Doceant item contra Textum Sacrum, quod vita. atque anima sint potius & libentius in contaminato sanguine residuo , quam in puriore , per venaesectionem ablato. Alioqui regulariter boni eductio , includit residui mali auctam proportionem , effrenemque licentiam. Quid si demum in febri, ac venis, cruor sit malus, bonumque
aiunt tanquam signum S effectum in quod in mis-
.sione cruoris, malus essiuat: putentque, tantumdem saltem mali cruoris , abreptum. Primo probent cruorem quem censent noxium,Vere noxium,
prout ante, iam probavi inibntem : Ae dein doceant , per ejusmodi mali cruoris festinam, & plenam emissionem , nil praeiudicii viribus esse ablatum : quodque superstite cruore inquinato, minutis jam viribus, sanguinis facta depletio, erit in causa, cur putredo residui cruoris, pergere minus Ualeatὶ & an sperent quandoque in venis semel putrefacto cruore quomodolibet, ab ejusmodi videlicet privatione, dari in natura regressumi Etenim ostendant, non contradicere, quod febri proprium sit, cruorem ipsium inquinare, & hanc proprietate tollia posteriori, a putrefacti scilicet remotioneZetenim 3 si1 primum impurior sanguis e Vena depromatur,
iterato venam pandunt interim vires consternunt,
turbantque, hinc & crisis spem tollunt, quid si tum rubicundior essiuxerit.Certe exclamant.-asi totumali agmen abi tum prima vice, fuissetq; febrium sedes, a corde ad cubitum dumtaxat extensia: bonus autem, circa hepar resideret. Ast deprehedi semper
in Hydrope ultunoru cxcrementoru formidolosas
44쪽
e vacuationes, multoque ideo magis, in nuda san' guinis abreptione, quae recta via a corde per vulnus, vitales spiritus abducit, sive is malus, sive bonus, Vel neuter censeatur. Imprimis probavi, quod lpeccent petitione principii, tam quae de Synocho. causoque putridis, quam quae de sanguinis putridiemissionibus supponuntur. Quapropter loquendo ad numeros , lublevamina facta propter virium ereptionem , semper inveni fraude plena, ut pro tantillo sublevaminis , vires morborum bajulae, enerventur. Ρerinde enim atque potus febrium initio, sitim pro tantillo solari videtur: sed quis tam demens, quod tum potaret, si sciret potum sibi vires necessarias suffurari p Infidum est itaque,
dolosum , & momentaneum refrigerationis auxilium pervenaesectionem : De neutro tandem cruore, qui nec bonus nec malus s1t respectu venaesectionis, nil dici est operaepretium: cum negatum stib disiunctione, negari etiam possit copulative. Nam sive neuter sit is, qui commistione boni cum depravato constat supponendo depravatum, qui
non est vel is, cui est introducta alteratio neutra, in utrumque eventum praedicta satisfaciunt. Τandem ut spem quae in revulsione est abscindam, cisic omnes ex aequo tollam coindieationes, tan-3 9 quam misera pertinaciae subterfugia. Insanum est subsidium, venaesectionem scopiosam enim plerumque hoc fine exigunt) fecisse, sive in febribus, sive demum in menstruis, propter revulsionem, ebquod materia febrilis, non natet in cruore, aut fluctuet in venis, tanquam piscis in aqua: sed vastintus adhaeret, prout suo loco, de materia occasiΟ-nali edisseram. Pro menstruo autem similiter: eo quod eius separatio, fiat e toto, & non nisi separatrice manu Archei. Phlebotomia vero, nil sepa
rat separabihum : quia sine praecognitione finis, adeoque
45쪽
adeoque absque elemone agit. Sed perpetuo effultvicinior, mox Vase aperto, di insons cruor: quem, quia dein continuo filo, alius subsequitur metu vacui: idcirco menstrua circa uterum, studio naturae alioqui collectat, per venaesectionem inde distrahuntur, ac in totum retrogradiuntur. Si autem Phlebotomia quandoque in pIethora dc eiichyma muliere bene successerit, at certe in aliis multis, miserandam catastrophen dedit. Etenim si menstruum , sola sui quantitate dum jam collectum.
cte in venis circa uterum segregatum est) peccaret, Indicationem Phlebotomi individuam , & in soloeatu supposito lubens admisero. At menstruum, bene const1tuto utero si fluxerit, abunde suis satisfacit finibus, ct hactenus revulsio frustranea, quanquam etiam impossibile hypothesis supponat.
Phlebotomia namque, non nisi mera est cruoris. ec indistincta depletio. Depletae autem Uenae, ex tempore, undecunque, qualemcumque cruorem
ad se revocant. Quia ut cruoris simi avidae thecae; ita di vacuitatis impatientes. Atque proinde menstruum, in exitum dicatum, id est, hactenus catalogo excrementorum semel insetiptum a natura, venae depletae alliciunt. Derietio autem, quia par 4oca est cruoris essusio, modo congruis e venis fiat, saepe profuit multis morbis topicis, adeόque in febribus est impertinens. Sed instant venaesectio- inem in Pleuritide esse ita necessariam, ut sub poena capitali sit injuncta. Siquidem aiunt, nisi ad costas affuens cruor, multi cruoris effusione revellatur , periculum est ne mox Pleuritis hominem interimat suffocando. Ego sane, nemini Pleuritico, sanguinem mitto, estque curatio ejusinodi tuta, certa, commoda &solida. Nemo illorum perit,
Bbi interim sub phlebotomo, plures longa tandem tabe perelint, di quotannia recidivam expe-
46쪽
riuntur. Iuxta Galenum enim. Quicumque die quadragesimo non sunt perfecte sanati, tabidi fiunt. Ego vero, intra paucos dies , perfecte iano , nec recidivam sentiunt. Nec quidem solus mea ad hoc ψὴ areana habeo. Quinimo vidi rusticum omnes pleuriticos tertio potu sanantem. Vtebatur enim stercore iumenti pro viro, & caballi pro muliere, quod diluebat in cerevisia, ac colaturam expressam propinabat. Tanta scilicet est medentum igno tantia , tantaque Scholarum pertinacla , quod
Deus rusticis & parvulis det scientiam, quam Athnica littera inflatis denegat. Iam spectandum , si
43 aliquis revulsionis usus in febribus. Enimvero climopus revulsionis non sit primario aliud quam venaesectio, ad quam , per accidens, speratur succedens cruor Venturus , ejustiue rei beneficio , non
fluxurum fore ad locum affectum. Ad quam thesim sequitur quod per ejusimodi evacuationem, trahetur cruor peccans febrilis, sic loquor connivens) in venas dispersius, qui alias suo nido, procul
a corde latitans, suae noxae fermentum, non tam
ferociter cordi communicaret. Quod est dicere Per ejusinodi revulsionem fore, quod humor peccans, a parte ignobili, ad nobiliorem traheretur. Crudior namque , ac seculentior sanguis , est in Mesaraicis venis : desecatior autem, qui propius ad cordis aulam accesserit. Alias namque .ndiscreta natura, juxta vitae fontem prima parricidii tela statuisset. Cum igitur non fluctuet in venis materia febrilis, nec sedeat prope cor: Absit credere, illam per venaesectiones exigi, aut loco moveri, utut alioqui subinde diversicolor sanguis, per iteratas sanguinis emissiones , emungatur. AtroX itaque remedium, si ad locum emissi cruoris, altera remotis accesserit. Nam sic in totum. & ad Hobiliora, unius loci labes dispergeretur, estque ali
47쪽
qui facilis coinquinatio in habentibus symbolum.
Tandem , ii semel abdicatis Ethnicorum erroribus, Moderni in vitam proximi respicerent, scirent utique vana esse revulsionum commenta; perniticiniam thessuri sanguinis & virium deperditionem: Nullam noxam a sanguine intra venas: sed tantum ab hostilibus, di peregrinis excrementis insultare: Deum quoque lassicientia fecisse sordium qua m-cunque emunctoria , nec laceratione venarum opus, pio febrium victoria.
r. Prima confessio Seholarum de fliis purgantibuι. 2. Frades correctionum. 3. ., heraeonfessio. . Tertia. s. Excusationes turpes. 6. Maria eo=fessio. 7. Historia frequens. 3. Turus in nomine. s. Explicatur quid sit dari laxativum dum turgent humores, er quam staude plenum. IO. Historia paenitentia Muthoris. I i. Conclusio inde tracta. 12. Nevem notabilia in Seholarum pernitiem. I 3. Historia ev dari Principis viri. I . Eddinta confessio. I s. Ese men praedictorum. I 6. Sexta confessio. II. Subterfugia vana , tr foeda. 18. Retorta tela ex eonfessione septima.
19. Orgumentum veneni a foetote. 2 o. Probario mechanica. 2I. Idem ex Valeno. 22. Probatio ab effectu. 23.
Echola impugnant sua theoremata. 24. Positis hypotbesibuo Scholarum , nemo mori posset a febri , O falsam siser, quod non danda purgantia initio febrium. et s. Eeuod hic Aphον Umus dolum ineludae , se Hippocratis snadvertentiam. 26. Coctis in morbis nominis abusis.
AGnoscunt Scholae sua purgantia, ad Agaricum 1
usque .correctione opus habere, eo quod vim inferant naturae. Atque utinam correctiones illae, non ignavae, non stolidae essent, potiusque inservirent ad comparandam innocentiam medelae, quam ad ejus castrationem. Siquidem castratio et
virium in pharmaco, dolum concludit, ne vide- D licet
48쪽
licet aeger venenum subesse intelligat. Cicutata etiam officinarum remedia, sunt instar lupi domestici, qui data occasione , dum sibi confiditur, ad litam naturae suae ferociam redit. Hine enim nec correcta pharmaca, proprio etymo appellare audent. Puta, Diagri dii nomine Scammonaeam velant, ut & Alaliandat, Colocynthidem larvat. Composita demum laxativa, in Dispensatoriis mi- , litant sub mentito ducis titulo. Interim nequeunt negare , quin in singulis . solutivis Scammonaea MColocynthis, non sint binae columnae, quibus totum purgandi aedificium innititur, quibusque collisis, totum quidquid stuperstructum est ruit. Mitiora demum solutiva , ut manna, cassia, sena, rhabarbarum &c. duobus illis ducibus antesigna-4 nis, sua dedere nomina. Fatentur, inquam, Scholae, exhibito laxante, non esse amplius in potestate Medentis ; adeoque per hoc. infamant Iaxativa, s eaque phlebotomiae proinde postponunt. Etenim si quid crudelius patraverit laxativum, vel dosim, vel correctionem . vel aegri naturam fluidam , vel Seplastam , vel ejus uxorem accusant, ne solutivo ου alioqui pharmaco nomen pereat. Interea tamen fatentur, velint nolint, solutiva universa , tabi dum virus in se claudere: solamque Aloem in proverbio innocuam vocant. Caetera vero cum additamento, coriectione, & circumspectione exhibenda, ut neque praepostere, aut praematures Nu- η per enim vir judiciosus, a Secretis Senatus Brabantici, ut sanitatem custodiret, pillulam usualem ex aloe lota castrata scilicet) sumpserat cuius dum non reperiret effectum, transeunti id Medico denunibat. Qui culpat ignaviam aloes, adeoque Picron, sive amarum, in pigrum vertit. Praescribam i inquit maiales pillulas. Quibus assumptis misere periit, quia tota hebdomada frustra labor
49쪽
tum, ut laxantis remedii effroenem effectum compesceret. Is enim ut se a morbo futuro liberaret, dolo medentis periit, & reliquit proles undecim. Vnde primario liquet tam esse laxanti liberum ferocire in bene valentem , quam alias in aegrum. Impune nempe, etiam in vitam principum, gras sari licet, sub nomine Medentis, doloque pharmaci. Quia terra tegit crudelem Medentlim inscitiam. Speciosus sane titulus purgatio, si ve depu- ratio : sed doli plenus. Atque utinam medentis Purgatorium queat piare morbosi Vtinam quoad hoc non fit, aegri non expectarent purgatorium a manu Medentum , Luctu sane est dignissimum, , quodajunt, exhibito laxante', ante morbi coctionem, educi quidem eosdem humores nam laxantia volunt per selectionem educere unum humo. Tum , & non alium) quos alioqui post praefatam morbi concoctionem: esse tamen inutilem, imbre nocuam. Nec tamen inde hactenus discant, 'li mores, per laxantia eductos, non esse humores, nec peccantes; alias namque utraque statione morbi, & unico laxante suppositis, necessivib deberent juvare aequaliter, si materiae eidem peccanti, detrahant sed meram putrilaginem, & merum liquamen tabefactum , per virus laxativorum. Tantoque infelicius bibitur hostis , ut hanc ferinam exerceat intus lanienam, in carne dc san- i oguine. Etenim per facti historiam, narrabo poenia tentiae , & scientiae meae in medendo exordia. Enimvero vix ex ephebis eram, quod chirothecam domicellae , arida scabie infectae, indueram: Vnde primum illa, ac dein altera manu scabiem contraxi , cum pure, &pustulis infamem . Medici nostrae urbis Seniores advocati. Venaesectionem primum ad hepatis refrigerium manda-1unt. Dein triduano Apogemate , bilem flavam, Da torri-
50쪽
torridam, & pituitam salam, ad eductionem praepararunt. Ac tandem per pillulas de fumaria, purgationem praefatorum humorum instituerunt. multosque affatim secessius provocarunt. Gavisus ego , quod acervum eradi liquoris excrevissiem. Monuerunt ergo, idem pharmacum perendiea Gmendum , itemque iterum post triduum, pari successiu: ac meo iudicio, si totum iunctium fuisset, facile duas situlas implevist putridum, putidumque, quod humores putabam. Qui enim antea sanus, alacer, integris viribus, levi, in saltu&cursu: iam redactus eram in maciem, tremebant genua, genae collapsae, & vox mihi rauca. Dixi itaque, Scsero. ubinam hospitati fuere isti humores in me Nec enim in capite, thorace, vel in ventre locum tantae farragini reperiebam. Nam etsi privus omnibus visceribus, dimidium eius tamen vix tota cavitas continere potui mei. Conclusi ergo mecum
11 Quod isti humores non praeextiterant in me : sed in me facti erant. Ac cognovi liquido istud putriadum liqua men factum fuisse ab assiumpto laxativo:
quod idem effet facturum, quoties assumerem: Interim eadem me tentabat scabies quae ante. Unde I. cognovi, quod scabies sit contagium pellis, non autem hepatis intemperies. a. .od mentitumia esset vitium istorum humorum in scabie.Quae solo contactu chirothecae, parata erat. 3. Quod pha maca purgantia non purgarent, aut mundarent: sed putrefacerent. 4. Quod vividam corporis mei substantiam liquassent, & in putrilaginem re Nui Tent. s. Qi md indifferenter contaminarent, quidquid quoquo modo attingerent, sive cruor esset, sive demum ipsa mei caro vivens: non autem sesective unum pro alio elicerent, de separarent. 6. Quod contaminatum, denotaret situm coni minans eme merum venenum, corporis liquefaω-