장음표시 사용
61쪽
stionem moliebatur. Quo pacto tandem, melius recedet indurata, quam fluxilis in initio 8 An cecsante febre, putredinem amisit 3 dum scilicet hydropem minatur, tumetque durus lien 3 quae tamen sunt indicia pristinae suae pravitatis. Sed an sista atrabilis inter naturalia, a sui putredine redibit in pristinum statum ' Si vero cesset febris, quod atrabilis sit absumpta per tot circuitus: Curiam plus Medenti obtemperat, quam dum nulla esset vise ris tensio 3 Quare nunc demum speratis auxilia a Capparibus , Tamarisco , dc Ammoniaco , quae durante febri, erant ignava Si eadem atra bilissiperest , cur cessat illa. sospite febri 3 Sin autem atra bilis eum febri abiit, cur praescribitis remedia ad fluidiorem atram bilem 3 Quid si per abscessum , fingatis atram bilem ad Splenem dei tam : quodnam est istud viscus Splene nobilius, quod absque sensu, querimonia, dc labe, atram bilem, praeter naturam tantisper toleravit 3 febriumque tot insultus passum est Θ Cur abscessus iste, non fiebat viribus adhuc integris, ad ropulsandum hostem,magis idoneisp Cur non, dum fluidior esset
materia Z Gomodo salvabitis quod Splen sit
emunctorium atrae bilis, si hanc tandem , aliunde ad Splenem deferri oportuit, post tot labores & angustias p Quare ergo durities es tumor Lienis, tandem cum laboribus crevere ad proportionem 3 Mirum sane hactenus ignotum esse, quod Splen sub Quartanae torturis toleravit plurima, cujus digestionum singularium sine topicaliu errore, saburra ista sit residua pro tumore Lienis.Quodque idcirco durities Splenis sit ex istiusmodi transmutatis erroneis, majorq: ideo, quo Splenis praecedens afflictio, gravior.Quod nimirum Lien tumescit,ex producto per Quartanam: non autem sit ipsa Quartanae materia occasioualia, multoque minus aliqua atrabilis.
62쪽
bilis. Utpote quae in natura fuit nunquam. Quapropter etiam contingit, quod ejusmodi durities, . Splene evanescat sponte, postquam resumptis viribus, suas natura digestiones perficit. Propterea cura duri Splenis, non sita est in humectando, emolliendo , & purgando atram bilem : quantum inii recreandis viribus digestionis. Pro cuius confimmatione sciendum: Splenem, quadringentis forte arteriis conspersium esse, nec ullum omnino Viscus. tam frequenti arteriarum propagine ditari, arque Lienem. Dein sciendum, sedem Quartanae, nedum
esse in ipsb Lienis corpore, verum in ipsi sim et ejus arteriis, si non omnibus, saltem in aliquibus. Quod punctum unicum, fecit sanationem Gartanae difficilem. Tertio demum sciendum , quod arteria, nullum e stomacho, Intestinis, vel aIiunde, succumetallat sibi ; nam quorsum sibi istum attraheret, cum exin nil sibi unquam boni par et i Ille enimhhylus attractus, adhuc caret mediis praeviis, quibus unquam queat ad perfectionem sanguinis artorialis deduci' Alioqui arteriae sibi plus anxietatis ex tantillo peregi ini liquoris suetia attraxissent. quam longis post laboribus exantiare valeant. Concedo quidem, arterias ordinario, & immediate,attrahere spiritum inebriantem e stomacho,
qui omni propemodum vegetabili innascitur, per
artem, sola fermenti vi, a concreto distigatur, aetandem per ignem educitur. Per exemplum. Si baccae Iuniperi, in aqua bulliantur, subter alembi eum, mox inde assurgunt, & colliguntur, aqua di oleum essentiale. Tandem, si baccae tum demum per fermentum macerentur , iterata dein distillatione, elicitur aqua ardens lenissima, sive aqua Vitae. Minus tamen , quam si ab iisdem baccis, oleum non foret prius ablatum. Tertio demum, .si residuae baccae, per seiaceum transcolatae,
63쪽
eo quantur in Electuarium, iam nactus es solutivum, omnibus os inarum compositis praelucens. Spiritum ergo vitae ardentem,Vegetabilis naturae con tubernalem , quem Hellenisimia Scholarum vi- dit , aut scivit nunquam ) arteria, ad se lubens estomacho rapit, quem alias, primaria sui instr .ctione natura parat, e digesto chylo : Gaudet fa- ne, se multo compendio , reperisse liquorem, unde spiritum vitalem sibi efficiat. Hactenus nempe vina, mortalibus regulariter placent , Cor exhi- Iarant, & inebriant, si plus iusto potentur. Nam spiritus vini, nondum est vitalis noster: quia adhuc determinationis individualis indigus, ut m de Archeus vitalis influens , functionum nostrarum
executor, construatur. Qila propter cum nec Mesenterium , nec hepar, sint destinata in fabricam spiritus vitalis , gaudet Cor , illum immediate, atque prompte , per arterias iam ante paratum, estomacho affugere. Vnde sequitur, si arteriae at- i , trahant sibi spiritum vini, vaporum instar , etiam trahent odores essentiarum. Hinc namque deliquia, imb & restaurationes, vice Versia. Arteriae Vero, non trahunt olea, licet essentialia, dc grata; eb quod non fugant substantiam liquoris, multo minus olea. Ut ergo medicamen acceptum sit cordi, & ab hoc attrahatur intro , debet esse odorum,&inseparabiliter nuptum spi litui vini. Quare vina odora caeteris facilius inebriant, quia maritati odores spiritui vini, facillime admittuntur ad Cor, Caput, Uterum &c. Odores autem oleo si , 16abifracti a suis concretis, inquinando potius afficiunt, quam materialiter, in arterias suseant. Ideo nempe per vini immodicitates, vitaeque errores, saepe non merus allicitur in arterias vini spiritus:
sed& aliquid succorum simul. Unde demum vini 1 heluonibus, difficiles Cordis palpitationes succre-
64쪽
εs DE FEBRIBVS.scunt merusque vini spiritus, importuna assiduitate,
arteriae arundinem intus ferit, ejus topicas, ac proprias digestiones tiribat, quapropter etiam pars alimenti arterialis degenerans, varias sustitat cla- δ' des, etiam in vitam durabiles. Contingit enim in arteria stomachi, quod vini spii itus . sua se socians importunitate, alimento arteriae spermatico, dierum curia, suscitet indelebiles vertigines, cephalagias perennes , caducum inquam, sis copes, sopores, Apoplex ias &c. In huius nempe membri , tanquam Cordis oeconomia , suas nanciscitur thymoses, in vitam durabiles non nisi majoribus arcanis , delebiles. Eadem quoque via, mors inopina, sibi non raro fecit introitum. Quia inde sua sponte, nunquam educitur ejusmodi vitiata materia. Nam etsi Archeus sit aptus . sua tandem alimenta consumere : non tamen hoc juris obtinet, in excrementa peregrino coagulo degenerata , adeoque ob id , virtuti vitali non au scultantia. Ideo nempe , pars ista cordis titulum
assumpst, syncopes de facili suscitat: Comitiales etiam post et . annum, itemque affectus ejusinodi Cordi tributi habentur illis incurabiles, qui potioribus, medendi eruendis facultatibus non multum insudarunt. Sedem hanc caduci Hippocrates
pace tanti viri , & talis saeculi dico) ignoravit. ppe qui in limine medendi constitutus , suas
saltem obstruationes, hisque natas medicationes, fideliter posteritati tradidit. Dixit namque, si Melancholia transit in corpus , generat caducum: dio amentiam vero , si in animam penetret. Si ergo in coi pus, dc animam, atra bilis transcendens, faciat caducum dc amentiam: quorsum ergo perget, ut generet quartanam Z scitolae imprimis gaudent, tanto Authore pro humore atrabiliario : sed obliviscuntur Quartanae, longe recedentis a caduco &amentia.
65쪽
C A p v Y V1. 6 amentia.Nam quocunque respexerint,quartana, vel non fiet ab atra bile: vel haec non erit in corpore nee in anima dum quartanam condit. Quantum au- , item ad maniam de caducum attinet, quasi viarum sola diversitate separentur. Sive quod idem humor nunc evaporaret, aut materialiter hospitaretur in diversoriis facultatum principum. Ridiculum sane, licet pigrum ac plausibile commentum in tam angusto humorum quaternario , omnibus morbis causam invenisse. Nam imprimis caducus, multo strictius consopit, & alienat animae potestates, licet insaniae longe pertinacius. Quocirca longe aliter parcant mihi manes Hippocratis praefati morbi, quam viarum, ac terminorum, me tathesi, distinguuntur. Quin imb genus amentiae , per species, propria materia, propri6que efficiente. dissi ret: ut videre est in rabie ex morsu canis, & icta Tarantulae. Nondum enim Hippocratis saeculo,
causae rerum enotuerant, quarum notitiam garrula
Graecia hactenus suppressit. Nec etiam deliria iracunda, a bile flava, ferina ab atra, & iocosa a sanguine fiunt. Certe alias quotidie jocose deliri essemus Omnes, aut sanguine privi, febrilia enim deliria , imprimis ex materia febrili, in officinas somnioru irreptante, petuntur, nec aliunde. Non autem, quod corpus deserat, ut in mentem subintret Itemque nunquam in Causo, Synocho, aut febribus continuis, delirium obveniret: sed semper in quartanis, atrabiliariisque morbis. Profectb, jam delirium est ab ipso febrium initio , ubi sicilicet febris, & delirii causa, sunt in radice iunctim. Paulatim nempe aucta nequitia, debilitatissique organis, ascendit delirium in sus persectionis maturitatem. Sic in vino, itemq; in quibusdam simplicibus, imbα pariter in febrilibus excrementis, tegitur occul tum delirium, nee prodit, nili vis ejus incrasim
66쪽
ascenderit. Saltem singula per eandem viam re, giam , pro nequitiae suae genio, furiunt in organa phantasiae, prout alibi de Amentiis. Semen ergo delirii ab initio, in materia febrili latuit, quod tandem ad justam sui malignitatem promovetur. Si ergo Amentiae disserant materia & efficiente, id est, tota specie, &ente: multo sane longilis distant invicem, atque peregrino magis semine distant, caducus, & Amentia, quam quod unica atrabilis, sedibus exorbitans, utrumque pareret. Pro ut alibi de dum viratu. Amentiae cuno verbo dicam omnes arteriis foventur, hospiti6que Hypochona a drii. Iuxta illud, Quibus vena fortiter in praecordiis pulsitat, ii mox mente alienantur. Proinde
etiam non rari, perturbatione excitatrice egent,
antequam in maniam recidivent. Quippe persimili perturbatione partam. Auxilia Medentum assimantur. C A v v T VII.
I. Malia sint auxilia inedentum. E. V- - eorumaeem. 3. Topicoriam noxa, O derivatis sntilis. 4. qua in vesicatoriis , fuit merus cruor. s. Objectio soluta. 6. ves
catorium crudelius quam cruoris emissio. 7. 2-rsum emcogitata vescatoria. g. ct lar quare hostilis in ino. s. Clyster nunquam ad Ilem Intestinum attruit. I . Laxa riva in cir stere, acriora sunt, nocua ut purgantia et sed mirinus. II. Luocumque titulo is sntroitu nocet venenum introsumnisse. I 2. Nunquam febres extrahi clysteribuε. I 3. Ob-sknt ideo vita longa. r . Cir ster ut Medenteι nominat. IS. Prognosis e ei serum usu. I 6. Ter et eras nutrire, supi
dum. II. Omen. I s. vulgus medentum notat ri
t A Uxilia vulgaria examinare statui, antequam
febrium naturam determinem. Sunt autem illa scarificationes, haemorrhoidum apertiones, vin
catoria di id genus alia, cunctique concurrunt in
67쪽
cruoris, virium, & corporis diminutiones. Quaeque ideo , iam fiat condemnata sunt, sub praesidiis universialibus. Stulta nilnirum subsidia, circa com aporis superficiem, ubi centralia laborant,& obsessa iunt, quibusque non expeditis ab hos e , frustra est, & nocuum, quidquid per ejusmodί simiarum
gesticulationes est intentatum. Vanum certe spei rudimentum est, velle per consequens, radicem loco dimovere, auferendo insontem cruorem epelle. Quod satis miser Princeps Infans Cardinaiis exhaustis venis, nihilominus perstite typo Te tiante Anatomicis confirmavit liictuoso spectaculo. Itemque paracent lic sis , sive apertio prope umbi- 3licum in hydrope. hujusmodi spem extinguere dudum debuisset. Nam ibi obvium est , e propinquo centro, aquas depromere quotidie, de fructu parte aquae pro lubitu in dies haurire. At frustra, quia nequidquam de radice decedit. Adeoque Paracenthesis, vitam ad paucos tantum dies dilatat. Vesicatoria autem summe semper nocua sunto , dca spiritu nequam Moloch excogitata. Nam aqua inde continuo stillans, nil nisi cruor transmutatus est. Dum enim quis manum vel crus amburit, ignis non vocat serum sanguinis ad locum combustum. Nec aqua ejusmodi, alibi delitescit, laxoque fraeno expectans accursura , dum pellis quandoque ambureretur. Surda esset aqua, ad ignis vocationem , nec pareret natura extrinseco imperanti. Quid si cruori innatet aqua, quam bilim vocant. sSane non fluctuat illa, separata a cruore, nisi post ejus eoagulationem , sive corruptionem. Hanc itaque intendunt vesicatores, non autem conse Vationem , & sanationem. Non est ergo : sed sitia qua ista falsa ; non separatur , inquam, a cruore, sed ipsus cruor transmutatur in aquam, persimilem
68쪽
ergo vesicatoria sunt periculi pleniora, quam Vena sectio. Quod haec sistatur ad arbitrium: illa vero non , quae post Venaesectiones, vanasque corporis lanienas, tandem propter impedimenta comatis febrilis, adeoque ad effectus posteri oris adulter . tionem, sit somniata. Sopor ossis enim prae dolore
tot ulcerum excitare gaudent: atque utut rem volvas crudelis est lanionum carnificina. Nec
enim soporosus, quia dormit, male se habet: sed dormit, quia male se habet. Adeoque impedire somnum, non est utile: sed dumtaxat valet, tol-Iere radicem soporis. Qui ergo per dolores, somnum suspendunt taotum , crudeliter aegrum in mortem praecipitant. Blandiuntur nempe populo, saeviendo in aegrum , interim perseverant in officio crudelis , de insidi auxiliatoris stipendiarii. Etenim si febriens soporosus dormiat, sive vellicatus excitetur asssidue . ejusmodi stupida lenocinia, ne minimum praestant febribus. - propter soleo dare oret enus mea remedia . dc cibos natis horis, nec respicere, utrum dormiverit necne. 'Dico cum Apostolis illud Antiquum. Si Ladariis dormiat, ergo sanabitur. Torturae enim febrientis illatae, nemini profuere unquam. Quod autem ad Clysteres attinet, frequens ac pudendum medentum subsidium. Ego saltem olim, en emata nunquam, nisi cum pudore sita si, dc descripsi. Postquam autem fida remedia nactus sum, clysteres prorsus abhorrui, velut bellu inurn remedium ab
ave utriunt edoctum. Etenim quod clyster quilibet, naturaliter sit intestino hostilis, exiti facile liquet. Quod singula recipiantur, per modum. 6c respectum recipientis. 4od sic latius explico. Oculi lacryma, etsi salsa, tamen indolens est, quia oculo familiaris, de cognata. Aqua vero simplex,
69쪽
et si salsa non mordicat vesicam. Decoctum autem qualecumque per Cathaetera intromissum , etiam suavissimum, dolet intus. Si vero lotium, vel tantillum aciditatis hauserit, e novellis cere visi is , aut aliunde, ingens mox stranguria, dc lotii est stillici
dium. Stercus ergo, cum cognatum sit intestinorum contentum,& domesticii na, non mordicati nec
sentitur, donee ad carnosas recti intestini partes, devenerit, tanquam ianitoris munere fungentes, sentiuntque dc urgent ideo. Vnde concludo, quod Clyster quilibet clim sit peregrinus Intestino, non possit non illi esse molestus atq; ingratus. Denique s Clyster, nunquam asscendit ad Ileon In testinum. Et enim si uncias i 8. injicias, iam magna ejus pars in
tubo superest, vel foras Habitur injiciendo. adeόq; tantum ad principia Coli In testini pertingit. De - IOnique si Clysteri in sint laxantia splei umq; namque decipitur sic aeger, laxativa perhorrcscens) ut purgativorum virus iam exploii; ita Sc lax intis Gymneris usum , pari iure. Fateor minoris est noxae Clyster, quatenus os stomachi, semper nobili Ismo munere Vitae fungitur, vitaque ob laeditur veneno laxante. At saltem nemo insciari potest , quin iisit odiosum , intro venena admisisse , quocumque titulo, & introitu. Quippe resolvunt enemata purgativa , cruorem in Mesenterio. Saltemque in terminis febrium loquendo. Nemo I a unquam per Clysteres febres eduxit: quia loca, materia febrili obsessa , non adiverunt, neque illa solantur unquam. Nec intcrim desinunt contaminare, & emungere cruorem e venis , conterminis
intestino. Illud enim a senibiis didici, quod qui- I3 cumque amat vitam longam de sanam abstineat a purgantibus quacunque impostura assumptis. Clyster hodie lascivioribus populis tam familiaris est , quod elotio de ad jumentum vocetur. Qtia si
70쪽
1 excrementum naturale Velint eluere. Certe utri istas Medentum insidias spectes, non nisi a malo sunt, a dolo, & mendacio: ac piis auribus pudorem suscitant. Adeoque iam sunt stercorum com rectores, ablutores, id est, malarum artium inventores. At sunt, qui ignaviam Intestino, per Clysterem introduxere,vel alio vitio contraxere, ideoque deinceps sibi Clysteribus assuescendum persuadent. Sane vitium stiplicitatis, ut alia radice scaturit ac pendet, facile proprio sanationis termino succurritur. Etenim ut qui miniis laxam alvum
habet, aegrotat: ita & qui pigram patitur, laborat.1 ue Sanandum est malum, non autem palliando, per Clysterem quotidie alvus proritanda & laxanda est. Facilis nempe est pro gnosis, quod sic pergendo,
novissima semper erunt deteriora, vitaque concredita ejusmodi auxiliatoribus necessarib accurtetur.
Subscribent his, nationes quotquot laxantia in horrore habent. Vt Campinienses, Arduennenses, itemque Ascuriani &c. quibus ut Clysterest insolitus , inauditusque : iti senium robustum Sc fre-i6 quentissimum. Est caeterlim Clysteri ultimus scopus, quod tu scilla carnium liquatarum, spe alendi injiciant, Quod profecto, intolerandae stupiditatis est argumentum. Nam injecti liquores, primum se miscent stercori ibidem reperto, deinde infunduntur partibus, quibus proprium est cuncta in
stercus mutare, ac tertio, constat per experientiam, quod ejusmodi juscula, si binis horis ab inde
rejiciantur, oleant non solum stercus : sed quodammodo cadaver. Etenim clim non eatur ad secundum aut tertium, nisi per primum : non pos sit autem, e cibis in stomacho indigestis, & in verum ac laudabilem chylum non commutatis , fieri cruor ullatenus: sequitur etiam, quod injecta ius cula cadayerentur, nunquam autem, possint in alimentum