장음표시 사용
141쪽
ut ex Demore unius Iacobi animas educit Scriptura, Genes s. versis sie ia unius Adami transgresionem inculcare voluit Spiritus Sanctus,& ex illa transgressione omnium transgresionem arcessEre. Nec huic rei intercessum voluit Scriptura, dum negat As uestolus i.Timosa. r. i Adaium fuisse seductum. Praeter enim tentationis ad mota de admissa ordinem, quem Apostoli verba praecedentia innuunt, &prinium Di boli mulierem tantum aggredientis impetum, I.Timoth. I.Versi1. U. mulier singulari quadam ratione mei tib M ucta dicitur, illa enim revera ...iridis educta suit, non Adamus, non ratione seductionis tantili vertim etiam ratione seductionis afura, seducta enim fuit a seducente nunn ateriaticir duntaxat sed etiam fora liter : Adamus verb seductus duntaxat dici potest ratione seductionis passνa, materialiter non seminuri Nec enim ut Diabolus Evam , sic Eva Adamum seducendi animum habuit, utut eandem seductionis materiam Adamo Eva objeeerit quae. Diabolo ipsi met objecta fuerat. Pellexit itaque Adamum propriὸ, non seduxit, a qua quippe animus seducendi, & quod per se seductionem
facit,abfuit. X. Vtut verb imin homo peccatum illud primum peccasse dicatur, haudquaquam tamen unius individui aut duorum duntaxat illud pe catum fuit, sed totius generis humani naturali propagationis serie, vi primaevae benedictionis,ex eo propagati,& hoc bensu revera primus h mo sumitur supponebat enim,ut loquuntur barbarἡ Scholae, pro tota
genere hamma, de in qus natura adhuc om)us unus illa Deravi. ut loquitur Augustinus Lib. yde peccat. meri cap. 7. QRippe qui considerari debet tum ut principium naturale, seminale videlicet generis humani, tum ut principium morali. repraesentativum quipta generis humani & in natura de in gratia, cujus utriusque factus fuit depositarius ex ordinatione Dei, qui orduum natura prim5 constituit, non plures homines a se invicem independentes coluendo, ut plures Angelos, sed ex uno sanguine totum g nus humanum e ucendo, rictor.I7.26. sic & constitui iam gratis vel servandae vel amittendae, ut unus homo α sibi &toti posteritati eam,
in officio perstando, servaret, &ab eo deficiendo interverteret. Quod decretum Dei, ni liberrimum fuit Dei suorum disppia satoris, sic nequicquam argutati5nibus humanis quibus opportunum ess e 'b pervicacitan humanam solet, petitur. Quod tanto minus fieri deber, quum & inter homines, id quod caput vel natural , vel mPD m, si Imriiale, vel politicum, vel oeconomuum facere censetur, facere
censetur corpus ei subjectum. Quid miri itaque istius & naturalis da
moralis peccatum commune celiteri toti ipuus corpori y Hinc appositἡ inquit Apostolus Roman. . Ir. ' ins o omnes peccarunt, vel eo quod unus ille pec vit, omnes peccarunt, non essurenter tantum vel meritorio, sed & aliter, & eodem res redit, quaecunque phraseias Apost
licae eligatur ii terpretatio. Solis Pelagianis jam olim , hodieque SH- . manis abzςr visum, quorum vitula nulli Orthodoxorum hic arandum: . Ecilem
142쪽
Eodem sensu Apostolus repetit suis. per unius inobedientiam peccat res constitutos este multos, itidem non ego re duntaxat vel merum ed&simul: ter luxaretur enim planE comparatio quam instituit Apostolus inter primum Sc secundum Adamum. Vt itaque secundi Adami obse .dientia nobis imputata meritorie Sesonnaliterabsolvimur se primi Adami inobedientia meritoris etiam dc Droialiter rei fimus. Κατ-tamen ii diuerso respectu, illud Adami peccatum considerari potest, vel ut peccatum momi vel ut peccatum prout d lucem ipse sustinuit 6 num privatam 5 Lblaeam. . XI. Causae ciens proxima peccati primi, ut suit utrumque homini qua tilis primo'um, quo homo in agendo moveri s blet, directivum unum.
nimirum intellectus, imperatiravi alterum, nimirum voluntas, non eX-
clusis affectibus, Sc appetitu sensitivo, sed inclusis. Et sane siue οἱ lectuma Diabolo propositum spectemus, siue inodum propositionis istius objecti. omnibus illis principitis ten lationem admotam comperiemus. Nam dc intellectui falsum veri specie fucatum proposuit pro vero, & voluntati malum boni specie vestitum pro bono, &assectus ac appetitum sensitis viam objecto materiali Sc ejus suavitate pellexi. Hinc homo & male a prehendendo ac judicalido de Dei Diabolique verbis peccauit inchoatiri & nrale eligendo ac appetendo objectum propositum, loco motivamque adhibendo peccavit censeumniari r). XII. Si otio quaeratur: qui homo ad Dei imaginem conditus, adeo que & lumen sapientiae in mente accensum habens, & rectitudinem v Iuntati suae impressam, δί assectus utrique isti principio sit idinatos, ita Se in judicando peccare potuerit, & in eligendo ac appetendo: Hus rei radix ratiosivi quaerenda non est, praeterquam in hominis primi& inutabri tate Sc libertate, quippe qui principia bona quidem habuit, sed mutabiliter talia,quibus abuti potuit, & partim per inteream, siue inconsiderationem interdicti divini considerandi, & considerati nem suasionis Diabolicae non considerandae, partim perstauilem eximiam ι .sibi objectam male judicate, adeoque & male eligere, & mala appetere. In consideratio vero ejusmodi objecti considerandi cadere potuit in hominem integrum, quippe cujus intellectus,ήoncreatus nimirum & finiatus, non erat actus purus, adeoque potuit Loonsiderando objecto debito cessare, & habituale quod habet Limen ad actualem considerationem illius
XIII. Nec vero i. Mutabilitati vel libertati hominis qua talibus impingenda aliquo modo peccati causalitas, quippe quouum neutra ex se in Ia dici potest. Non tantum quia in homine integro suisse a posteriori patet, quippe qui alioquiri haudquaquam potitiiset smea vero siue a bono deflehere, verum etiam quia mutabilitas fuit quidem miratio alicujus boni,sed non privatio, nec negatio boni debiti creaturae, indebiti ade Ne non sustulit perfectionein aliquam, vel bonum ei secundum siti
iam suam conveniens. Et sine libertas primi hominis non imperfecti' b
143쪽
1o DE LAPSU ADAMI. i sed persectio, quae ut principium in eo mali fuitper .ucidens, sic & p
tvit per e, dc debuit cile principium boni. Nec quis cum ratione v. g. s cultatem saltandi malam dicet, eo quod saltans abusu illius facultatis crurifragium sibi conciliare potest,uel facultas ambulandi, quod hi homo in loco praerupto in praecipitium incidere posuit, vel facultas edendi, quod aconitum de cicutam edere possit. XIV. Nec r. Vel Tentatori vel Teutationi ad nota peccati primi cai salitas omnimodo adscribi debet, suadeno enim vim Tentator Iabuitta pelliciendi perfluadendi non habuit, nisi quae tentatio homini admota, Vird ab eo admissa suillet. Minus vim habuit cogendi hominem, α voluntatem ejus ad actum vetitum determinandi. inam cum ne in homine quidem peccatore habeat in flatu destituto, minus eam hab in potuit inflatu i imito, ubi & naturalis erat ad bonum propensio , dc a
XV. Nec Adscribenda ullo modo peccatiprimi causalitas Deo nec qua condenti hominem,&hanc, quam habuit, gratiae mensuram ei in
creatione ante tentationem impertienti, nec qua permittenti tentationem, necquamganti homini intentatione ulteriorem gratiae mens iram. Non
primum, quia gratia in creatione data sussiciens erat ad U' posse stare dc ad αἰ posse velle stare. Nulla vero ad actionem principia exiguntut alia, praeterquam C posse agere, & posse velle agere. Nec siciundum, quia nec tentatori inspirauit voluntatem tentandi, nec cum ad tentationem vel impulit,vel adegit, sed tantum eam permisit,idque permisitone physica sol impernon impeditionem, non ethica per approbationem vel consensum isque ex sapientissimo & liberrimo voluntatis suae beneplacito, sine o noxietate vel obligatione ulla ad impeditionem. Nec magis non im- ζ editio mali actus, mali actus causa censeri potest, quam non impeditiooni actus ejusdem causa censeri debet. Immo si impeditio ne quid fiat per alium non est calis proprie, cur non fiat aliquid, minus permisio ut alia quid sat per alium ςausa talis censeri poterit cur id fiat, cum longe potentior sit actio impedientis ne quid fiat, quam est permittentis ut quid stat. Et Laiah nemo mali vel morbi causam transcripserit non impedienti, si is ad id non teneatur, vel non curanti, sed ultro morbum sibi cr1pula sua attrahenti vel ad irratum se proripienti. Non tertium, quia Deus nec gratiam ullam in creatione datam subtraxit tentato, nec tentati voluntatem adtentationis admissionem vel assensum vel impulit vel coegit, sed novam duntaxat consimi attonus atram non dedit, tum quia eam dare non voluit, ut liberrirnus donorum suorum dispensitor, tum quia eam dare non debuit, partim quia hominem ad liberum facultatum in cre tione datarum exercitium sibi permitti conveniens erat, ut sciret se fine Deo nihil facere posse. Iohan. i . . tum quia obsequium creaturae a creatore explorari jure poterat, tum quia nulla lege ad gratiae ulteri iis collationem obligabatur, tum quia illa ipsa circa tentationem cec
nomia sistentissimos ines, A tati: ο Enes educere constitutum habeban
144쪽
habebat. Omissio itaque ira inculpabilis fuit, nec quicquam Deus necessiariti vult nisi quod β ηὸ an abiit, quale praeter Deum ipsum vel si xiam ipsius, dari non potest. Unde nullius creaturae honum Deus itavo It quin possit id non. velle in sic fu cluso, non dato circa hoc ullo Dei
AEVI. Nec sed dicitur, Deum de isse primum honis.1 em ; quamvis distingui posti iri in Lysonem privat iram dc negam . quartam illa aufertur gratia jam data, ista suspe ditur non data : desertio enim semper dicere videtur ad deserti culpam aliquam antecede tem. Proeliat itaque dicere, Deum vel negasse, vel suspendisse gratiam
actualem efficaciter voluntatem Adami determinantem ad standum,siue ad executiendam tentationem. Negatio verbgratiae non est effectio, sed non effectio potius, & considerari duntaxat potest per modum non dantu prohibens, ut loqu9'tur Scholae. Sic nec accurath, nec dis si me dicitur,
Deum dis ci se in agendo, vel Deum se habuisse iii onere clause de rem. ille enim duntaxat deficere proprie dicitur, qui ab officio vel debito diu cedit, vel cujus peratio imbecillitati alicui obnoxia est. Dicendum p tius, Deum praeteriisse hominem idque liberrimὸ siue in collatione gratiae confirmationis, irae in arctualii tum luminat e intellectus Adami ad officii sui considerationem, tum exione voluntatis ad ejus praestationem. Et eo ipiis quia est suspensio vel negatio inculpabilis est, talis verb non esset, si eis suspensio vel negatio debiti aut meriti. XVII. Nec res sussicienter expediri posse videtur, si dicatur, Deum Adamo auxilium vel gratiam confirmationis daturum fuisse, si ad eam voluisset confugere, dc eam precibus a Deo suo efflagitare. Praeterquam enim quod Deus constituit ab aeterno eam non dare, & novit hominem in se non confugiturum, nec suspendit gratiae suae collationem a conditione po: ienda ab homine : Sic daretur peccatum aliquod prius primo peccato. Iste enim neglectus resagii ad Deum pro ista gratia vel peccatum est, vel non. Si non sit peccatum, non fuisset ob id iuspensum auxialium Dei, vel gratia consirmationis. Si sit peccatum, libitur jam peccatum prius primo peccato. Nec melioris commatis est exceptio altera. Deum concessurum fuisse concursum suum homini primo ad standum, si homo voluisset stare. Praeterquam enim quod homo jam stetisset, si voluisset stare, sequitur Deum ei concessurum fuisse concursum situm adstandum, modb stetisset, adeoque ad obediendum modb o divissee quod dilutum est. Et in talibus distinguenda diversa actuum elicitorum Schnperatorum sint, & diversa determinationis divinae in utriusque ratio. A de quaestionem redire, de concursu Dei ad illam ipsun volitio
XVIII. Praestat itaque longe in hoc argumeno illlirgere. i. Adlia tartatem id ab lutam Dei, dantis vel negantis gratiam pro beneplacito suo, tum quoad rem, tum quoad mensuram ac nudum res,qui'pe Ui omnem gratiam vel negare potetrat, ves minor adhuc dare, Nec
145쪽
melius hic retundi possunt vel cauilla, vel argutationes hominum pro- orum,qurim increpatione Apostolica, quam Apostolus instituit Rom.
eap. . verLeto. idque tanto naagis, quod lutum hic non cum luto, nec
eum fictore qui& ipse lutuni est, sed cum Creatore mii &lutum&fiactorem condidi , postulare audeat. Ille demum jus expostulandi cum eo habet, qui prior dedit ei, Rom. cap. ii. Vers3i. Examinet jam homo
seipsum, an hoc sibi arrogare possiit, annon potius cum murmuratore mercenario oculum malum habeat, quia Deus bonus est. 2. Ad temperamentum admirandum diuinae circa peccatum primum dispensationis, qui racusiriὸ quidem id fieri voluit, sed liberrimὸ tamen simul,
sine ulla vel naturae vel coactionis necessitate, ut & Adamus liberrim Fpeccando vellet quod vellet, faceret quod faceret, & quod intellectus icvolendum & faciendum judicaret. Ut enim res ipsa a Deo determinata erat, sic&determinatus erat rei ut & peccaret Adamus necet sarib& liberrime simul. Necessitatis vero & libertatis lationes compossibiles este, alibi a nobis demonstratum. Nec sanἡ necessarium opponitur libero, sed contingenti duntaxat & mutabili. Et distingitenda actus Adami consideratio, quippe qui in siensiudiri se poterat non admitti, quamvis non insensu composito. ale quid in omni voluntatis determinationς observari potest. Et ut actus aliquis necessarius, immo & naturalis causae secundae agentissime ulla libertate vel stecim itionis, vel exercitu, non desinit esse liberrimus ratione causae primae, hic necessarius ratione causae imae non desinit esse lib rimus ratione cavsae secundae, dc a causa ista proxima spoclem sumit. Sic posito decreto de condendo universis, liberrima de ii cessaria simul fuit universi creatio. Satis, primos parentes potuisse vitare peccatum potentia dc turri ob indifferentiam eius quod habebant tunc
arbitrij, &morali, ob bonos, quibus praediti erant, habitus. Et fallunt pilli, qui posita determinatione libertatem tolli censent dcelectionem, i trique enim in summa determinatione locum esse posse patet ex Cl tristi obedientia in terris,& Angelorum ac beatorum in coelis. XIX. Materia huius peccati primi spectari potest vel in qua, vel circa quam, hoc est, vel bubjecuitu eius vel objectum. Illa satis ex superioribus p tet, nec quaeri de t in sensitiuae vel locomotiuae duntaxat facultatis actibus, sed potissimiim in facultatis superioris tum directina, tum impe niua actibus internis. In quibusdam peccatum illud sui inhoati , in liis
Diis mi uirὸ, seorsim spectatis, in omnibus conjunctim adaequale de con 3liu. Materia circa qηam siue ob tum primi peccati, fuit partim osccedenterpretceptum Dei tumginerali de obsequio plenario creatori suo praestando, tum steriale de non tangendo fructu certae arboris, nec remalium vel hab tualiter . vel actualiter scientia praedita, quale praedicatum in arborem es dere nequit, nec e re scientificae, sed eventualiter tantsim: Partim conle-quenter, ipsa arbor vet; a &fructus eius,Genesa. versi6.17. dcc.severi. 3.
Quae in meo horti collocata dicitur Genes 3. versa. non matheniatu el
146쪽
indivisibili,quia & altera arbor vitae in eodem erat, sed c& cum Ia- . titudine aliqua considerato. Cuius quidem arboris fructiis contactus,&comestio non interdicta a Deo fuit vel ob intrinsectoi utriusque qtialitatem vitiosam aut venenatam, nec ob extrinsecam utriusque pulibritudinem aut sed per merum interdi tum positorum, dependens a solo Creat ' ris beneplacito; qui hominis obsequium periclitari voluit in re &leui Scfacili, quod eo magis praestare potetat, quia de sapientiae & justitiae habilibus instructus fuerat in sui creatione,&debebat,quia non necessariis tantum abundabat,sed & superfluis ad licitam recreationem & voluptatem. Quo ipso crescit peccati illius grauitas, ut & ex beneficiorum homini in sui c