장음표시 사용
211쪽
SIMPLICI B. MEDIC. io ori quae ex eo genere opera constitiauntur,Permanent ad eternam diu
DESCRIPTIO. pressus arbor est,quae magna proceritate attoIIitur, ad formam abietis,nisi quod ea ad secandum durior sit, floret luteo eolo re,producit fructum instar nucis. TEMPERAMENTUM. Cupressus calefacit in tertio ordine,& desiccat in secundo Di scorides uero inquit, quod Cupressus astringit,& refriserat. Ga Ienus testatur quod resficcandi uim habeat, s insigni acrimonia aut caliditate. Apparet enim in ea leuis quidem acrimonia,sed plu rima amaritudo,multoq; etiam plusacerbitatis in tota planta. v I RES AC IUVAMENTA.Folia, cortices & nuces Cupressi, habentur in usu medicinae. I acestat s uirtute praepollent, folia in aceto contusa, & uulneridias impo&a,ea Purganr, acer dunt gangramam. Eodem modo Pota,medentur isti anguriae. Nuces Cupressi etiam tuta bibuntur cum uino contra saneuinis excreatione intestinoriam tormina,fluores ala in spiritus disti Itate,n on nisi recta ceruice spirantes,dc tussim. Nuces tutar Accommixtae cum fico, uulneribus quae serpunt, Sc polupis in naribus meis dentur,si emplastri modo imponantur. Emplastrum confectum ex solijs,& nucibus,prodest ad intestianorum ramices. Folia eius bibuntur cum uino contra urinae pro-tiuuium N item contra urinae angustias. Cortices in puluerem redacti, & cum aqua Ebuli sumpti, pellit calculum ex renibus, ScNuces scabros pellunt ungues in aceto decoctae concisaeq; additis lupinis. Glutinant uulnera concisa,& illita talia.
212쪽
Us C U T A herba est quae circa linum nascitur:Unde a Recem tioribus podagra lini, & strangulator lini nuncupatUr. Thmen non solum lino inhaeret,sed Bc rubis, ac vi s pluribus arbusculis & herbis differentia est per colorem: magis amicat, ae in lino, quam quae in rubo, uel moro est: in re uero medica fere est eadem ratio. Mirum est herbam in medicina tam utilem a Dioscoride esse silentio praeteritam, nec ab ullo antiquorum eius fieri mentionem. Euritius Cordus harum rerum diligeus obseruator, putat esse herabam quae a Dioscoride Androsece appellatur. Antonius Musae seribit.nostram Cusculam easdem habere uires, quae a Dioscoride Androsace attribuuntur, sed quia dum figura nondu conueniant, putat Androsacen aliam esse herbam. Rucllius scribit eam primum
e utam fuisse appellatam ab Arabibus, deinde mutatione qua tam literarum Uusculam ab officinis fuisse dictam. DESCRIPTIO. Cuscuta alijs plantis,& fruticibus adhaeret, Sc figuram habet ut fisa. Caule est rubicundo in cacumine tenui scatens semine. In Iinopiaerunq; inuenitur.
TEMPERAMENTUM. Calafacit in primo ordine,& desiccat in secundo. v IREs AC IUUAMENTA.Herba haec assciscit sibi naturam herbae,uel arboris,cui adhaeret ut autores tradunt, si enim calidae insidet herbae arboriue, calidam sortietur facultatem:& si decubuerit frigidae uim sibi frigidam uendicabit. Abstergendi naturam habet meum quadam adstricticine participat roborandi. S emen uitiato selli medetur, tollit comendicum dolores,potum cum uino ex saluia. Idem uenas pituit sis,ais biliosis exonerat humoribus, ac regio morbo si uenit. Cuscula ualde conducit ad induratum lienem ac tecur, cum Iinis gua ceruina,decocta in uino ac pota,& eorum impedimenta laxat. Cum aqua decocta,& cu saccharo temperata,purgat Phlegma.
E odem modo sumpta discutit stranguriam.Febribus ps auxiliatur,que pueros male habent, sed usu nimio stomachum sua adstri ctione grauat, sed noxa tollitur, si Anisi momentum ad ciatur. DE AQv A CUSCvTAE. Conueniens tempus distillandi Cusculam est, quando fila oemios, uel seminapducere incipiunt,non em habet folia,ut alis herbi. Aqua Cusculae,mane ac uesperi singulis uicibus m. unc spotnmedetur omnibus affectibus iocineris dc pulmonis purgando aeconfortando.
Omnes humorea superfluose eorpore expellit.
213쪽
ANNOTATIO IN CYMINUM ubractim. Nascitur in summa teli re,
'Iram. Liviri; et immissi igni concre
Alcatharrumex frigida causia prouenientem, Accipe cymisipuIuerem
214쪽
C puluerem, dc lauri baccas eodem pondere, quibus saccuIo inditis capiti impone,hoc abs* dubio auxiliatur.
Accipe cyminum in uino elixum, Sc calidum umbilico impone. hoc medetur stranguriae,at s uesicae affectibus. Malos humores in homine consumit. Cum aqua elixum,si facies indelauetur,esarior Sc purior reddi,tur, si modo raro fiat. Tritum Sc cum aceto elixum,ac naribus applicatum Sc inditum,
profluuia sanguinis sistit. Idemq; foemina ni fluctiones sistit.
Cu aceto Sc aqua permistum ac potum,medetur orthopnoicis. Sanguinis grumos cum urina reddentibus succurrit,& sanat altauum inflatUm. Ad iocineris uitiatostum in aceto tritum daturritem aduertigines. Iis quos acriore ui urina mordeat, In dulci uino tritum datur. Testium tumoribus tostum, tritumi cum melle rotaceo& cera imponitur. Datur Sc contra uenenatorum morsim cum uino.
ANNOTATIO IN CARUI. ARMI Barbaro nomine in officinis Sc Herbarijs dicitur, quod a Dioscoride Caros,a Plinio Carvum,a Serapione Carium ditacitur. Semen est multo minus cymino,quod apud Pharmacopolas pro Carui uenditur. DESCRIPTIO. Carui planta est qugnascitur ad anethi modum, loteo flosculo, semen in cacumine causis gerens, gaudet nasci in Pinguibus pratis,3c hortis,etiam ubi seritur. Radicem habet magnam Sc candidam instar sceniculi. TEMPER AMEN Tu M. Caruum odoratum est, & moderate acrem qualitate possidet, ut Galenus testatur: calefacit Sc siccat in tertio sere gradu. Virtus eius est similis uirtuti Anisi. v I RES AC IUVAMENTA.Caruum discutit flatus intestinorum,pcllit lumbricos alat. conis
215쪽
Cordi accomodatum est,prohibeth; ne uapores e stomac , Purpetant.In sicilia no nascit copiosium,sed aliis locis ci eri 3 Caruum quin b annos durat synceris uiribus. minis tantum in messicina usius est. Semen in potu sumptu medetur dysenteris, quam repente sistit
Ad debilitatem eapitis, Accipe Caruum & in sacculo decoque, capitis impone, tum remedium prsstat. Vrinam quom prouocat.
ANNOTATIO IN CYNGLOSSAM. N o G L O s s A a Romanis Lingua canina dicitur, eo quod rol is Iinguam canis imitetur. Unde Plinius inquit Cynoelocios caninas imitans linguas topiarns operibus gratissima DESCRIPTIO. noglossa caulem habet longum & hispidum, sol is acutis Sc
hirtiatas, in cacumine flores gerens coeruleos,ac in medio rubente
Radicem habet candidam Sc lignosam intra terram.
216쪽
Herbam,ut Ottho Brunsfelsius indicat,duas species Cyno in
sar exhibent. Vnam folio plantaginis, ueram ac genuinam,a Di scoride descriptam. Alteram quam hodie officinae B uglosso sylveis stri stalijs tenuioribus,coreacis per omnia feresimilem ostendunt. Plinius etiam scribit de altera, quotlappasminutas fert, ea aen
Minor Cynoclassa gaudet nasci inter uites. Maior autem locis petrosis,siccis re incultis gaudet. TEMPERAMEN Tu M.
Cyn lassa frigida 8c sicca est in fecundo gradu.utuntur ea ad oris ulcera,& alias corporis alidas pustulas. Contrita & cum uetere suillo adipe tosta folia eius, rabidorum canum morsibus,capilli defluuijs quae uocant Puri ac, dc ambustis
v IREs AC IUUAMENTA.AIuum mollit,elixa eadem,SO cum Uino pota. Cynoglosis succi permissius cum succo plantaginis, Sc uino ora natorum, Sc pauluIo lici, ati; ad ignem cum praedictis aIiquantusum inspissatus,vIceribus oris,& narium,gingiuarum,S Renitali.um medetur,ut testatur Ioannes Uigonius. v et quod succus admixtus cum melle rosato, ae terebinthina ulceribus ab humoribus frigidis causiatisfacit quota potentissime ut experientia nobis demonstrauit, aduersius morbi gallici ulcera ais tubera, maxime si praedictus succus inspissatus suerit ad ianem aliquantulum cum syruporosato,uel O mellesquillitico.
Item folia Cyno Ios, ulceribus frigidis siue strophus, imoossita,d proprietate medentur. VDE A Qv A CYNGLOSS,E. Tempus distillationis eius est,ut herba, folia,cautis,ssores atque radix cum tota substantia minutim concisa, circa exitum Iunii distillentur. IAqua Cyngrorum sanat hemorrhoides, si sint internae, matutinutempore tribus uncijs babenda est, usq; dum sanentur: si uero foris promineant,ablui debent linteolis in ea intinctis. Medetur orbus uulneribus, si mane Sc uesperi inde Iota fuerint., milibu ant qui ulceribus etiam medetur si ex ea Iauentur uel si linteolisimponatur. '
217쪽
NOMEN CL ATUR AE Cypems, Iuncus angulosus, 3
Y P E R v s,ut Vergilius Marcellus ait,in iuncorum genere , n guloso caule, & odorata radice est,a Celso quadratus iuncus a Plinio Itb.21. cap., S. triangulariS primo, mox angulosus dictus. verum tria haec nomina apud autores plaerun inueniuntur, scita licet Cyperus, Cypirus & Cyperis. Cyperus est iuncus de quo nucsermo fac us esti Cyperus autem palustris planta esst, gladiolus quondam a cultessati QIij figura, ut credimus,dictus. Cyperis autem in sceminino genere,prsdicti iun ci angulosi radix est,quam no B strates officinae Plaerumq; etiam Cyperum nominant. DESCRIPTIO. perus porri solia habet, sed longiora tantum S duriora. Caulem habet cubitalem curuum,nodosium,SO angulosum, in clitatus cacumine minuta folia prodeunt,inter quae semen residet:flores producit candidos. Radicem habet duplicem.U nam quae oblonga est, Alteram qus rotunda est, Sc nigra: eadem facultate praeditae sunt. Gaudet aquosis locis 3c maxime pratis. TEMPERAMENTUM. Radicis quae odorata est,in medacina tantum usus est. Excalfacit ais siccat altero abstessu.vIRES AC IVVAMENTA.Radix acuit ingenium, & consertat stomachum. Bonum inoducit homini colorem, ac graueris anhelitum oris emendat. In oleo olivarum eadem radix ii . vel iiii. dies macerata, lumbos calefacit,ati calculum inde discutit, si ex eo oleo inungantur. V esicam refrigerata atq; ex eo inunctam calefacit,cietq; Urinam. Cyperus sanguinem inflammat, quare leprosus eo non utetur, Radix accomodata est membris refrigeratis,si oleo amygdala
218쪽
c quis ex radice cum uino bibat. Confortat eo ominibuta retali, in 'n' ' unguinein,im/Times prodest qui perpetuo
Radix inpuliaerem redacta,ati cum saccharo mellem permista ac cum pauIulo uini decocta, deinde concisa in quadratam temera Formam,dc hoc iustulum addatur, tum Virtutem Zingiberis con dati aequat.Potest seruari per annum, calfacit omnia membra intcriora,concoctionem adiuuat,ingenium reddit acutum. Radix Cyperi,ut Dioscorides inquit, calefacit, aperit, urinam est.Bibitur contra uesicae calcul S, dc cutem subeuntes aquas utili ter. Bibitur & contra Scorpionum iritus, eadem utilitate. Refriratis praeclusim: uuluis calans imposita opitulatur, menses trahent
sequuntur que a Litera D. incipiunt.
ANNOTATIO IN DACTYLUM.t A C T Y LI nostra aetate a medicis Palmarum Susire Pellantur,quoniam humanis digitis, quos Graeei Cy dicunt imiles sunt. Latin Palmulas uocant Ind cat*,id etiam in Claudio Suetonius ciuem iri
219쪽
Mi xl,laestritnias appellant xEst autem non eximitari muli,cusserentimur Galenus de alimen facultat. testatur Alie nanci siccae sium,ae adstringentes,ut Aegyptiae: ta molles Dimidae Miluices: caryorae appellatae. Huiusgeneris laudatissima nascunturm Ierichunte, quod Syriae Palaestinae oppidum est. Inter has me viae cementur reliquae omnes Palmulae.DESCRIPTIO. P mularum arbor est admodum procera,habens talia in latitueine,ut Milium Indicum, fructus eius ficuu formam reprssentant intrinsecus duros & spadiceo colore nucleos habent. nascuntur ad
TEMPERAMENTUM. Dactyli calefaciunt Sc hume stant in secundo ordine.
Arbor una cum fructu iecur, &Iienem ualde obstruunt, corti res uero arboris multo magis id praestant.
Dactyli malos humores generant, capitis dolores creant, indu rant Sc obstruunt epar, pariunt fluxus hemorrhoidum. At Dioscorides inquit,quod hemorrhoidas sistunt,qui austero sunt sapore. Crassum sanguinem generant,maxime ijsqui calida natura praediti sunt, propterea is& qui doloribus capitis frequenter uexari turiusus illorum uitandus est. Praeterea qui iecur calidum habent, ab esu illorum abstinebunt.
v IREs AC I UU AMENTA.Dactyli manducati vitium sistunt.In uino austero poti aluum aemulierum fluctiones sistunt.Quidam inquiunt, Dactylos qui in friuidis regionibus naseuntur,esios honitate antecellare. Verum qui intemperata regione nascuntur, diutius Vires suas retinere. Omn es Palmulae, ut Galenus testatur, concoqui pertinaces, capitigin Aliae sunt,liberalius ingestae. Dulces uero alunt: austerae stomacho
Palmae fructus,ut d meta inquit, qui iam maturuit, calidus est mediocriter, uisceribus roborandis & stomacho idoneus, tum inistus aisumptus,tum foris applicatus., Colliguntur Palmulae in Agypto ex Palmis in autumno, paviro ante quam maturestere incipiunt.
220쪽
U C v M Graeci appellarunt, quem Romani Erraticam P a estinacam dicunt,ut vergilius Marcellus ex Galeno Sc Agineta probat. A Dioscoride Staphylinon agrion dicitur, intelligitque D eam pastinacam sylvestrem, que Iocis incultis nascens satiuae Paria ter frondeat 3c floreat: sed minore radice, & magis fibrata fit. Hi ronymus Tr gus autem censet, Daucum non esse Siluestrem p stinacam, sed illam radicem quam uulgo uocantaber mima I. Echoc probat ex Dioscoride, qui de Dauco proprium caput habet. De eo sic scribens:Daucus 3c petrosis Sc apricis cernitur locis, se niculi sol s, minoribus tamen Sc exilioribus,caule semipedali,um bella Coriandri,flosculis candidis, semine peracri,S c. Omnia hec inquit non pastinacae sylvestri,sed radici qu vexm det uocant,
recte congruunt. PIura Daucorum genera numerauit antiquitas,
nongenere sed natali solo diuersa,inaicatq: id PliniuS lib.iy.ca. g. DESCRIPTIO. Daucus sylvestris est planta satiui Dauci similis in locis incultis
sponte proueniens. TEMRER AMENTUM. Calefacit atq: siccat in tertio ordine. Daucus sylvestris in uino elixus, cui tantu simum additum fit, quantum quis uoluerit, hoc uinum potum peIlit siccam tussim.Itidem ad asthma auxiliatur. Herba haec in lixiuio uel aqua decieia, tollit fluxum capitis ex frigida causa prouenientem, si caput inde Iauetur. Tres