장음표시 사용
261쪽
s IMPLICI B. ME DIC.' ANNOTATIO IN FILI PENDULA M. FILI PENDvLA ab Herbarijs Latine dicitur, quae alio nomL
ne etiam Saxiseaga rubea dicitur, est enim una specierum SaxLfragae, quae uarias continet species, A multis Germa ce redde EMG,hoc est Agreste millefolium uocatur,quia eius folia minora sunt Petroselino. Aliqus habent caulem continentem umbellam instar millefol ,SO radicem nodosam,unde interdum SchrophuIaria minor appellatur. Laurentius Phrisius scribit eam a Grseis uocaris e seli, cum quo uiribus bene conuenit, quamuis forma discrepat.
DESCRIPTIO, rumpendula herba est in Apulia nastens, cuius radix in medicuna usurpatur. Haec radix in fine Autumni estodi debet, que durat decem annos. Herba Iisc Petroselino est similis,radix nodosa est. TEMPER AMENT VM. Calida ae sicca est in tertio gradu.vIRES AC IvU AMENTA, Radix facit ad calculum,S uesicae stillicidia,medeturs Uchsa
Pu Iuis ex hac radice semptus in uino, conducit ad frigiditatem stomachi. concoctionemq; adiuuat. Idem in cibo sumptus medetur comitialibus. B Contra difficultatem spirandi, Accipe hunc pulverem,& Genatianam eodem pondere,& in cibo utere,auxiliatiir absis dubio. DE AQUA FILI PENDULAE. Tempus electum ad distillandum eam est, ut herba una cum rasidiee inuicem minutim concisse,in fine Mari distilletur. Aqua Filipendule manc ac uesperi singulis uicibus iij. unc sp ta,medetur pesti. Eadem iiij.ues vi.unciis pota,contra uenenum opitulatur,si limmo alicubi uenenum ederit,uel biberit
Calculo renum Scuesi medetur, siprsdicto modo bibatur,
262쪽
DE HERBIS, CAETERIS Qv EANNOTATIO IN FISTvLAM PASTORIS.
D s T v L A Pastoralis a recentioribus ea herba uocat,quae apud Dioscoridem,& Plinium Alisma Sc Damasontem dicitur,ut testatur Ruellius,Pastoralem fistulam autem uocant,quod singulari scapo rudis Fistulae, Sc longitudinem dc effigiem quandam uideatur imitari. Caecinae quo Sc Herbaria a similitudine& natalibus
DESCRIPTIO. Fistula Pastoris herba est in terram convexa ut plantago,habetque uirides flores,radicem mollem. Aquosa amat loca.TEMPERAMENTUM. Calesaeit at humectat in secundo ordine. v I RES AC IUUAMENTA.Radix cum melle, Sc in uino decocta dc pota, medetur dysente. rite. Eodem modo sumpta, tollit dolorem scapularum. Haec herba uirtutem habet consumendi apostemata indurata,st
Si quis ex hac herba at* radice eius biberit, tum calcuIum Iunia horum frangit. Radix sanat uIcera intestinorum, cum oIeo olmarum,&aqua mulsa usurpata.
ANNOTATIO IN FLAMMULA M. IVL AMMULAM hodie herbam dicunt in terra serpentem,s lijs longiusculis, flore uiduam, semine thyrsulos ambiente, ut urente& gstuosa,unde illi nomen. serunt quidam eam esse aIteram Clematidem apud Dioscoridem.Fuere e recentioribus,ut Ruellius indicat, qui Flammulam uocauere herbam in salictis nascentem, quae salicastrum nominatur, solio duro cinericei coloris, uiticulis callosis, rubentibus, qualiter flos quem Flammam Iouis appella mus,in violis ferentem semen punici mali simile in acinis. contra ho
263쪽
sIMPLICI B. MEDIC. 326 TEMPPR AMENT V M. Rammula calida dc sicca est in tertio gradu. Habet naturam in. Rammandi. v I RES AC IUU AMENT A. Viridis usurpari debet,non sicca. Si quis apostema durum & immaturum, quod simpurare non
quiverit, in corpore habuerit, Accipiat Flammulam contusam ac modicum olei admisceat 3c imponat, hoc statim emollit ac erodita Teritur eadem cum oleo rosaceo, 3c insolatur triginta dies in uitro in diebus canicularibus. Hoc oleum pondere unius drachmarin cibo sumptum,facit ad renum dolores. Eodem modo medetur febri quartanae, Paralyticis membris
quoq; prodest illitum. Idem utilissimum est clystere insulam,pellit lapidem renum3
vesicae.Ea recenti utendum quos censent ad phagedaenas,gangraenali addito salis momento:item lepris dic impetiginibus imponit,
ANNOTATIO IN FLOREM AMORIS EL O S amoris est alterum Amaranthum,purpureo scilicet flore.
ut Euritius Cordus in suo Baianologico testatur. Dicitur autem Amaranthus,quasi flos immarcescibilis: diutissime enim colo stemretinet. Est autem flos ille spicatus, admodum purpureus,aspectu pulcherrimus,nullius odoris aut saporis. Solo colore commem. datur Amaranthus. Dica Plinio purpurea uerius quam flos. Puris Puras Tyrias Laconicasq; suo rutilanti nitore uincit,prouenit Aigusto mense, durat in Autumnum, virumq; cum defecere cunctitiores, madefactus aqua reuiuiscit,& hernas coronas nectit.Qua
264쪽
dote iam in fictilibus seritur, ut ab Augusto floreat in Octobrem, quo tempore gestit frequenter carpi.Collectum & furni tepore te catum, puellae ad coronarios hyemis usus recondunt. Siluit de eo Dioscorides,forsitan quod paucis uiribus in medicina polleret. DIvISIO EIUS. Horamor herba est trium generum. Vna est Domestica, Aliae duae sunt Agrestes.Domestica nascitur in hortiS,caule crasso,alto, & pingui inter folia florem habens purpure am, in quo quum maturuit,paruum Sc nigrum semen Prouenit,unde seminari solet. Aligin campis nascuntur,cubitali longitudine, in quo continentur flo res albicantes, re colore glauco, atq; etiam cum semine nigro.Maseautem graciliorem quam foemina habet. TEMPERAMEN Tu M. Vtras natura refrigerat atq; siccat in tertio ordine. v IREs AC IvUAMENTA., Herba haec elixa dc artubus con tusis imposita, Languinein comglobatum discutit,dc statim sinat. In uino cocta,& anus inde foueatur, toIlit fluxum hemorrhoi
dum. Eodem modo usurpata, tenasmonem curat. Radix in ore retenta sedat dolorem dentium.
Eadem contusa&cum butyro uernali permista, sitnde fiat uti,gue iatum,inflammationibus illita prodest.
265쪽
s IMPLICI B. MEDIC. ia I ANNOTATIO IN FLOREM FRUMENTI. ELOs frumenti appellatur, quia in frumentis nascitur, SI apud Dioscoridem 5c Pliniu lychnis agrestis dicitur, ut Otto Brunso sellius indicat. DIVISIO.Rores frumentorum triplici sunt colore, AIqsunt coerulei, alii Purpurei,alij uero candidi,cum acuta & candida radice.
UI RES AC IvUAMENTA.Texuntur in coronis,& in medicina usurpantur ad putrida uul
Herba horum storum intra corpus raro usurpatur,sed extra corpus tribus modis, iuxta triplicem colorem quem habent flores,in medicina ea utuntur. Primo flores coerulei frumentorum commixti cum Aerugineat uuin eribus gangraena occupatis,impositi,eam cito absumunt. Pura purei flores holo armeno permisti.& circum uianera illiti, ardores inde tollunt. Candidi stores cum cerussa,& oleo olivarum commixti,empsa stroq; inde facto, refrigerant atque sanant omnes calidas pustulas Plinius huic herbae occultam quandam uim attribuit. Hac enim perunctos uenustiores fieri, nec ullo malo medicamento laedi posse
se,si quis adalligatam gestet. Per inferna bilem trahit potum semen eius,ut D ioscorides tradit. DE AQUA EX COERULEIS FLORIBvs
Optimum tempus distiIIandi ipsos flores est circa finem Iun . A qua horum florum facit ad ruborem, dc exulcerationem oculorum,si inde lauentUr. Eadem albugines oculorum tollit, eosq; claros reddit, si unam horam ante noctem instilletur. Conducit quoq; ad fistulas, si per diem bis ea lauentur, uel linteolo si imponatur. Tali modo Sc cancrum sanat. Item coerulei Sc purpurci flores siccati, & in puluerem redacti, saccharo bonum colorem efficiunt. Tale saccharum absq; noxia intra corpus sumitUr.
266쪽
LOREM S.Iohannis Comes a Neuenare credit esse Buphthomon Dioscoridis, cuius sententiam Ottho Brunsielsius non improbat. Nam descriptio Dioscoridis huic herbae, quam florem S
Ioannis uulgo appellant, omnino quadrat. Quidam etiam uernataeulo idiomate florem orbicularem, siue annularem,propter rotunditatem, qua oculo assimilatur, appellant. Est tamen & alia Buph thalmon apud Dioscoridem, qus etiam Chrysanthemon uocatur, ab aureis folijs, ab ali is Chrysion,in segetibus passim crescens,flori hus omnino aureis,& oculi figuram referentibus. DESCRIPTIO. Flores S. Ioannis in ambitu albi sunt, Zc intus ac in medio Iulei, quemadmodum Anthernis,id est Chamomilla.Nascuntur in horatis S pratis. Radicem habet levem. TEMPER AMENT UM. Hi flores natura sunt temperati. v I RES AC IUVAMENTA.Si quis fuerit qui noctu dius nullaim quietem in capite habuerit,& libent
267쪽
A,libenter rem cum mulieribus habere uelit, hunc florem adessipa.cum secum gestabit,in Melancholia illa,& mala uoluntas mutat Haec herba,ut idem Comes a Neuenare testatur,ad uarios mora hos esticax est, quanqj raro ea utantur empirici nostri temporis. Valet ad tineam, oc serpiginem corporis, tam Pota ex uino, quam etiam illita foris. Apostemata etiam rumpit potui data,ucIcanquam cataplasma superposita. Eius flores cum cera iubacti,ut Dioscorides inquit,tumores csu rities 3 diseutiunt. Ferunt praeterea a balneo, statim potam ad alia quod tempus herbam, suffusis selle coloris bonitatem reddere. Fearunt quom flores contusos,& impositos ualde efficaces esse ad uera mem interficiendum.
268쪽
ANNOTATIO IN FOENI EULVM, OB NI C VLVS siue Poeniculum Latinis, a Graecis Marathrondicitur,notissima est herba. Foeniculum autem dici putat, quod
satum magno cum scenore semen reddat. Hoc nobilitauere ser pentes,gustatu senee a m exuendo, oculorum aciem succo eius reis ficiendo:unde intelleistum est hominum quom caliginem eo releuari. Caecutientibus ( ut Nicander tradit, anguibus, cum uere suas speluncas exeunt, Marathri succo acies oculorum hebetata restia tuitur.Foeniculum ferulaceum Plinius uocat, quod e ferulis ut mesta alia nascatur .Est & aliud sceniculum maius, quod ueluti arbor scit,& a Graecis hyppomarathru uocatur. Aliud est insuper quod nunquam attollitur in altam magnitudinem, & minora folia hahet, quam sceniculum comune:uocaturq; id a Graecis Meon,uulgo autem Poeniculus tortuosus dicitur. Sunt qui sceniculi ferulas suis perueniente hyeme abradant usq; ad terram, fimo b bubulo, aut humano stercore 1ntegant, quo sequenti anno dulcius sceniculum
DESCRIPTIO. Foeniculum Anetho assimulatur uteis est floribus Sc quotannia sua sponte iterum prouenit. TEMPERAMEN Tu M. Calidum Sc siccum est in secundo ordine. Agmeta inquit,sicenLculum calefacit in tertio ordine, desiccat uero quasit in primo..VIRES AC Iv v AMENTA.Semen Aerba, cortex re etiam radix usurpantur in medicina.Semen hoc colligi debet in principio Septembris, ita tres annos durat. Cortex ati radix colliguntur in principio Mah, ita etiam tres annos seruari possunt. Herbam sceniculi decoque, quam si habere non poteris, accipe semen Sc cum aqua fontana ebullire sine, & bibe ex ea per diem
quantum vitreum poculum capere potest, tUm calor non natiuus extinguitur, clarumq; reddit uisum.
Si quis rubentes maculas ex facie repellere uelit, quae speciem I prae reprssentant, Accipiat eniculum minutim contritum, adipes porcino antiquo permisto,iterum parum per inuicem contundat,faciems inde leniter inungat, hoc faciem reddit uenustiorem, maculaeq; illae euauescunt.Foeniculum comestum abundantiam lactis puerperis praestat. Semen manducatum urinam ciet,& menstrua purgat. Idem facit ad obstructum at* induratum lienem dsi iecur,stillicidiog urinae prodest.
Succus sceniculi tepido lacte permistns, Sc insantibus laetenti. hus potui datus,conducit illis contra disticultatem anheIitus. Medetur.
269쪽
s IMPLICI B. MEDIC. Me detur quocue calculosis: si uero ipsa aegritudo exeaIida cauta
prouenerit,ium cortex & radix foeniculi in Vino decoquentur,quo mane S uesperi,quando itur cubitum,utendum est. ' 'Heniculum manducatum confortat stomachnna, BC concoctio nem adiuuat. Idem praestat puluis ex semine eius. Accipe radicem foeniculi, eamq; tamdiu decoque, dum molle
scat, tepidami mamillis suppurare incipientibus superimpone, resinantur abso incommodo.
Succus stanneo vasculo inditus,reponetur xv. dies ad soIem,de inde potest usurpari ad oculos: Sc est certum remedium. Paulum ex aloe epatico huic succo additum,& etiam xv. dies in stanneo uase insolatum, Collyr modo oculis imponitur. sanant rabidorum canum morsus concisae radices, ec ex melle emplastri modo impositae. Succus ex fot s caulibusq; expressus, tum in sole siccatus, oculorum medicinae, Sc remedi s utilis.
Semen uiride usurpatum, oculis felle suffusis alijsseorum ui
succus quo ex radice oculis medetur Succus foeniculi cum melle temperatus, ac tepidus auribus inflaiatus,vermiculos qui in eis nascuntur,interficit.
Radix cum ptisana atq: uino cocta dc pota hydropicis prodest.
Foeniculum in uino uel aqua elixum, pellit calculum uesicae, reducit menstrua, Verendis amicissimum siue ad fouendum radice cum uino coci siue contrita in oleo illitum. Cum aceto coctum Sc uulneribus impositum,prodest. Tumoribus ardentibus illinuntur folia ex aceto.
Inter omnes flores apibus nullus est gratior flore sceniculi. Si quis foeniculum contundat,indes alvearium illinat tum apes libenter in eo permanent. Si quis medium caulem, dum adhuc floret, demetat, ignis ad moueat,tum ui caloris gummi ex semittit, quod multo esticacius id medicina oculorum est quam succus.
DE AQUA FOENICVLI. Tempus nullum melius est distillandi sceniculum quam in sine
Mai . Verum radix in fine dierum canicularium distillatur. Aqua Foeniculi mane ac uesperi singulis uicibus i . unci spota, cor expurgat, cerebrum confortat, pota uel capiti illita, thoracem saxat,pellit tussim,bonams reddit uocem.
Eodem modo st pius pota, expurgat pulmonem, dc prodesta vicus pulmonis,stomachum purgat,ardorems eius sedat.
270쪽
DE HERBIS, CAETERIS v EC Iocineri quo* medetur,aperit renes Sc uesicam, ea enim ex Pgat, dc lapidem inde expellit.
Saepius pota, sedat uentris tormina, pellit aqua intercutem cum uino pota, morbum regium discutit, lienisi oppilationem aperit. Haec aqua pota facit ad omnes capitis dolores. A mulieribus 3c nutricibus pota,trahit menses,& facit copiam lactis. Eadem pota crassam materiam,que in stomacho & circa pectus continetur extenuat ais educit,pellit nauseam ac uomitum, mede
Claritatem inducit oculis,omnibusq; uit s oculorum auxiliatur siue ex calida siue ex irigida intemperie obortis, oculis instillata, reuenis temporum illita, extrahit enim tam calorem quam frigus. Oculis indita acuit uisum,pellit suppurationem, Sc rubore ocisorum, uenustam reddit faciem, si hac aqua mane&uesperi Iaue,tur.Item ab illis pota,qui uitium illud oculorum metuunt quod hypochima appellatur,& mane,meridie uesperis singulis uicibus iij. uel iii j.imci s cum puluere euhagiae Permistis,sumpta,mirifice oputulatur,& uisum amissum restituit.
Foenum Grscum. Henograecum silicula, silicia.
ANNOTATIO IN FOENO GRAECUM. FUBNvM Graecum notissima herba est, cuius semina in usu madico,quotidie sunt se uentia, A Theophrasto appellatur,ab aliquibus Ceraitis, Epiceras Hippocrati, quoniam fructum corniculis similem habeat unde siliquam nonnulli appellant Plini. Us Siliciam. Varro Silicaeam. 'DESCRIPTIO. oenum Graecum herbae est cubitali altitudine, tenuibus,3 tene