장음표시 사용
311쪽
ANNOTATIO IN HIPPURI M. IPP URIS a Graecis, Equisitum uel Equinatis Iaerho Q x nis dicitur,ut Dioscorides inquit. Est autem pilas terra,riae setae 3c caudae equinar similis, unde & nomen sortita est omnibus planta est, & qua nulla infossisprope aquas ίnu N e udam sella in appellant, qua in possiendis ac clari erunt 'neis ac coquinarissuasis mulierculae utuntue. -- DESCRIPTIO. Hippis longis S iunceis est sol as,ram, oeniculatis di TEMPERAMENTUM. v I RES AC IMAMENTA.UP contigeriL. Ardenti iocineri imposita ipsum hetare
Ad sanguinis reiectionem,ad profluuium muliebro inridi m
312쪽
e DE HERBIS, CAETERIS VEC thum offensum confortat atq; iecur linteolis foras applicata. Eadem mane,meridie, ac vesperi singulis uicibus ad uri. Uncias pota,Sc etiam linteolis in ea intinctis emplastri modo imposita,tacit ad erysipeleta Sc sacros ignes. Subuenit calculo Sc strangurie.Dysenteriae auxiliatur, si linteo, Ium in ea madefactum ano indatur. Tumido membro uirili calida linteolis imposita, tumorem PeIA
Vinii uulnera pedum 3c aperta foramina, s ex ea lauentur.
Eadem linteolis imposita ad tumorem hydropis mane reiaelpeo riciosum discutit. . sFronti Sc naso linteolis applicata, atq; etiam naribus indita,a stringist atm sistit sanguinem narium,pellit quoq; destillationes na rium,ipsis naribus attracta.
Schivalbeii rum TatuvNDIN ARI A procul dubio inde nomen habet quod
acuti N aperti eius solliculi cum candida lanugine uolanti Hiarundini ferme similes sint Est autem ipsa herba premorsa decurtas inferius radicis trunco,ut Brunsfelsius scribit,multis ali s tenuibus, albis,& grave olentibus radiculis adhaerentibus,admodum iniqri, Proportione
313쪽
s IMPLICI B. MEDIC. etsi proportione respondens herbae quam germinal,qUar tenuis prorasus, uix cubitum excedit, radice interim duarum librarum pondo squante. Hirundinaria,ut Hieronymus Boch scribit, caulibus suis 3c talijs Aristolochiae longs ualde similis est, odorem tantum in rata dice obtinens Nascitur autem in hirsutis, editis,ac arenosis monti bus 8c sylvis ali in rupibus locisq; desertis ac incultis. Radicem I, het fruticosam Sc retortam, cui mulis radicuis adherent. Quo nimine apud antiquos medicos appellata fit,nondum satis constat. Idem Hieronymus Boch credit eam esse herbam, que a Plinio lib. 2 . cap. sedc Dioscor tib .cap. yy. Asclepias dicitur. v I RES AC IUVAMENTA.Hirundinaria eadem natura Sc uirtute est praedita qua Aristo, lochia longa,praestantissima radix ad ciendos menses mulierum. Potest intro sumi,& quod foris applicari. Radices in uino elixae & potae,subueniunt torminibus, & uene
natorum morsibus,arcet UenenUm ne cor Petat.
Haec radix pondere semilibrae per noctem in uino macerata, Scdeinde usq; ad tertias decocta, si singulis matutinis temporibus calidus haustus inde in Iecto ab aliquo sumatur, Ac super hoc sudaucrit,mirifice expellit aquam intercutem,adeo ut in pedum pIantis erumpat:& est singulare exprimentum. si mulier calidae huic herbae insederit, Scuaporem quoq; ex ea exceperit, discutit dolores matricis,suppressos menses emoIlit Sc trahit. Herba cum floribus contusa, Sc mamillis instatis emplastri modo imposita, tumorem deprimit. Pulvis ex herba &radice,curat mnia sordida ulcera ac uulnera, quemadmodum etiam faeit Aristolochia longa, potest piana pro altera sumi B runssessius scribit Empiricos Hirundinis
riam usurpare contra rupturas dc uulnera cuis randa.
314쪽
ANNOTATIO IN HORDEUM.LIO R D E VM inter fruges omnibus notum,s Ugum g omnium nobilissimum habetur,ut Platina inquit, quod in sic ca Sc soluta terra seri uelit, quod cito maturescat, dic ob gracilitatem calami ante omnia frumenta succidatur. Dicitur autem Hordeum abhorrore,quoniam licet calamus altior frumento quam Hordeo sit, ari sta tamen mordacior est Hordeo. Vel dicitur ab oriendi celerita te, quod ante omnia frumenta sit aridum. Ex Hordeo Polenta ScPrisiana parantur, quae apud ueteres in quotidiano medicinae usu fuerunt. Polenta multiplicem quondam habebat confectionem,
Greci perfusum aqua nocte una Hordeum siccabant, postero dein die frixum molis frangebant, Germani uocant Qui Berstetimus P tisana uidetur fuisse pultis genus ex farina Hordacea, in quo est
maxima uis nutriendi,& restaurandi uires, Ptisanareulogium at cocturae uariam descriptionem passim apud autores colligere datur,praecipue apud Hippoc. lib. i. de ratione uictus in morbis acvitis, Galenum in sine libri ia. suae method. med. tum in g. libroelias dem operis cap. H. ad haec in q. de sanitate tuenda. Manardus Epistola a.Ith. Anquit,Ptisanam nostro aeno insitaetam, quSetiam ab Italicis medicis penitus fuit praetermissa, uel raro admodum in usum recepta.Ob eius enim hodie insuauitatem minime admittentadam esse, praecipue quum a recentioribus non rite Paretur, tum quod Hordeum nostrum ad usum illum minus sit aptum. In cuius iocum nobis pulliculorum iura Zc auicularum, quae aegrotantibiis dari possunt,addita etiam aliquando carne contusa, Iuccedant. N ostri Ptisanam appellant, at sit Hordeum aqua mollitum, Sc iterum tostum ad Cervisiam coquendam. Panem ex Hordeo ueteribus usitatum uita damnauit, quadrupedumq; tradidit refectibus, exiguam quos in corpus alimoniam concedit, praecipue , si ex ulli Hordeo fiat, ut testatur Galenus lib. i. cie alimentorum sata cultatibuS.
D Ei CRIPTIO. Hordeum est genus frumenti in agris,Zeae simile,& acutis gra
nis colore subflauo. TEMPERAMENTUM. Frigidum Sc siccum est Hordeum in secundo gradu. Galenus inquit: Hordeum prim est ordinis in exiccando Sc refrigerando, habet etiam pauxillum abstersionis. VIRES AC IUUAMENTA.Hordeum in medicina ad multa usurpatur,& praecipue ad refrigerandum.
Polenta in aqua decoctum conducit febricitantibus, quae aqua sumenda
315쪽
SIMPLICI B. MEDIC. x asiniurida est cum adhuc calida est. Grana Hordei tam diuinaequa erit emi, dum aqua aliquantulum rubra fiar. Ea aqua pota subuenit illis qui ingentes calores habent, & reprimit inflammationem. Expellit eadem calores ex calidis humoribus procreatos. Prodest
quo ad faucium asperitatem, & opitulatur illis qui aegre deglutLEmplastrum ex serim Hordeacea, Sc nucleis cotoneorum ac ras confectum inflammationes podagrae lenit impositum. Calidam s scabiem curat. Farina Hordeacea dolorem calidorum apostematum lenit, eaq; refrigerat emplastri modo imposita. ' RSi ulcha N pustulas cito curare uolueris, Accipe sarinam Horadeaceam at 3 lac recenter mulctum aquaq; temperatum,acun uentum inde confice, quod impositum cito sanat. Quicuns in facie asperam Sc duram scabiem habuerit,quae exuento solet fieri asperior, decoquat Hordeum in aqua inteolaq- percola, quo decocta calido faciem laniter ac saepius Iavabis, tum cutiS recuperat boniam colarem,atq; lanior Sc nitidior fit. Puls ex farina Hordeacea,& pauIulo sacchari admixto cum paruis uuis passis,honus cibus est pro febricitantibus, & facit ad calorem iecinoris. Discutit quos farina Hordeacea cum fico,& mulsa aqua elixa tumores collactiones la omnes. Cum pice,resina Sc columbino fimo, durities mollit. Illinitur Ascontra intestinorum inflationes, cum lini foenograecis semine Scruta. Eadem cum liquida pice cera, , Sc impuc pueri urina ind-dito oleo strumas maturat. Cum myrti baccis uinoq; aut sylvestri bus piris,aut rubro,aut mali corio alui fluores compescit. ExpreLsus cum aqua Hordeaceae farinae succus,mox cum pice, Ss oleo cictus stippurationes adiuuat. Ex aceto autem pariter expressus, d
eoinistrum cum pice, destiIIationibus in articulosprodest. Succus ex Hordeo in aqua pluuiali decocto facit ad interiora corporis,&Ioiacorum muliebrium ulcera. Cinis eius ambustis illinitur, Sc carni bus quae recedunt ab ossibus, SP eruptionibus pituitse item muris aranei morsibus. Idem asperso sese Sc melle, candorem dentibus, suauitatem oris facit. Hordei farina, & furfur cum aceto & butyro bene temperata, membris luxatis medentur imposita. DE AQUA EX HERBA HORDEI. Conueniens tempus distillandi illam aquam est in exitu Maii. Haec aqua oculis instillata mala uitia eorum sanat, claritatem inducit atq; exiccat eo .
316쪽
Lupus salictarius. Volubilis magna.
UMULUS usitatiore vocabuIo a Latinis pIaemnq; Lmpulus dieitur: herba est apud Germanos notissima, RCervisiam suam maceratis humore floribus condiunt, Folia habethryoniae similia,sed paulo asperiuscuIa, oin res soliaceos Sc candidos, qui fere allium uinumq; subolent. Quo nomine apud Dioscoridem appelletur nondum constat. Plinius Lupum salictarium appellat,ut autores tradunt,subit enim Sc scandit salices atq; arbusta omnia, qus circumuoluendo se coplectitur. In Flaminia quos ut Hermolaus inquit, Iupus reptiuus uulgari nomine appellatur, Graeci uulgo Britona uocant. Quidam falso pro uite nigra acceperunt:ald etiam ineptissimepro corruda. TEMPERAMENTUM. Humulus in secundo gradu calefacit atq; desiccat. VIRES AC IUVAMENTA.Virtutem habet dissoluendi,maturandi, Sc aperiendi omnia a- postemata. Humulus usurpatus expellit Melancholiam, dc crassum sanguinem. Succus eius calidus instilIatus auribus, purulentiam ac sup
vinum in quo Lupulus,& scolopendria elixa fuerint,bibitum. quartanam febrem expellit. Si quis ex eo bibat, asthma ac oppilationem peetoris emendat. In uino decoctus morbum regium discutit, &hydropem, atq; uum Iaxat. Ita quo
317쪽
SIMPLICI B. MEDIC. Ita quos lieni impositus uel potus,dolorem inde tollit. DE AQUA HUMULI. Optimum tempus distillationis eius est, ut superiora cacuminam prima germina duorum palmorum altitudine decerpta. alciu concisa, in fine Aprilis distillentum 'Haec aqua mane ac uesperi singulis uicibus ita. uncijs pota, atque etiam si potus tribus, aut quatuor hebdomadis inde misceatur, sanguinem purgat, pellit Melancholiam, unde generari solet sea Dies, pruritus, 3c lepra,&id genus similia,quae ex impuro sanuviis De Prouenire solent. OEadem pota aperit obstructionem lienis pellit punctionem, Bd omnes afferuis qui ex Ilene obstructo creari solent. Vesperi auribus instillata ac pota, purgat atq; consumit Durmientiam earum.
Hyoscyamus. Herba Apollinaris. Faba Suilla.
ANNOTATIO IN HYOSCYAMUM. HI os C TAM Os tatinis Apollinaria dicta est: ominae Im
iquiamum corrupte uocant, Grsci autem Hyoscyamon, id estiuum Dabam ideo uocauerunt,quod ut in historia sua retulit He Iianus, pastu eius conuellantur sues,praesen ii mortis periculo, nisi copiosia aqua statim se foris Sc intus proluerint. Aquas quoq adeunt dic cancros uenantur, atq; ita protinus saluti restituuntur. Ain cum ope eius a dolere ad indolentiam, quasi diuino quodame o restituti uissent,inon ultra Hyoscyamon a seribus,sed a Ioue 1oscyamum,id est Iovis Fabam dixerunt. usi eadem nominis ratione illi etiam sunt, qui a medicinae autore deo Apolline, ApoLlinarem nerbam re Pythonion eam dixerunt. Quidam etiam his
318쪽
C Pnoticon,ii somno quem facit, appellauerunt. Scribonius Largus scribit, Alterum quos a Graecis Hyoscyamon uocari. DESCRIPTIO. Hyo ramos frutex est caulibus crassis,sol s latis & oblongi
secundum uero caulem ordine prodeunt, flores specie utinorum
mali punici,clypeolis semine plenis. Triplex diaerimen Sc genus Apollinaris herbae est, purpureo Cenim flore altera est, Sc nigro semine, durisq; dc aculeatis v tinis. Altera flore luteo est, soliis re siliquis teneriorib. ,semine subflauo. Insaniam soporemq; hae ambae faciunt,Ideo in medicinae usu dam nantnr. Tertia pinguibus est talijs, dc humore plenis, flore albo Sc semine, nascitur prope arbores Sc fluuios. Huius semen in medicina usurpatur. In cuius deficientis uicem russum usurpari
TEMPERAMENTUM. Flos Sc semen albi ex tertio ordine sunt refrigerantium, siccariatium uero secundo. di . VIR Es AC IvvAMENTA.Sucetis auribus instilla tus occidit in eis uermes. Herba hare contusa, farinas hordeacea admixta,& apostem ti ex calore exorto imposita. illud repellit. Radice eius in acetoo elixa,utiliter in dolore dentes colluuntur. Succus ex uiridi semine contuso expressus, Sc purulentis oculis
illitus,pus ex eis remouet. Semen aut herba cruda comesta,uenenum est.
Semen contusum cum uino Permistum,Sc suppurantibus mulierum mamillis impositum uehementer prodest. Idem cum aqua mulsa permistum dc potum, auxiliatur excream tibus sanguinem. Semen in puluerem contritum,& cum lacte muliebri albumin queouiae modico aceti permistum, ac temporibus illitum, somnum conciliat.
Ad somnum quos prouocandum in acuta aegritudine, ut Platalearius docet, talis sit usus: fiat tamentum ex aqua decoctionis illius herbae circa pedes Sc frontem ac tempora, Sc fiat ablutio prius,pistea praecedens unguentum debet inungi, uel emplastri modo aps plicari. Succus ex herba Sc semine,somnum inducit Ss sedat dolorem. Vtilis Sc contra acres calidam: in oculos destillationes, dolores aurium,& muliebrium locorum ustia.
Cum farina autem polentave contra podagras oculorumcl: im flammationes imponitur.
319쪽
oliarecentia omnibus ulceribus, SI membris quae dolent imposita dolorem leuant,& potissimum doIorem aurium ' Omnes facile tumores pellit&sedat,pedum,inguinum,testicularum, peetinis foemorum,insa S imposita. Herba Apollinaris tusia cum sua radice,& super pedes Posa ta mi
h dolorem dc tumorem pedum tollit. P 'A' '
EXPERIMENTUM.Ad dolorem dentium,semen eius super carbones ponitur,ut fumum recipiat patiens per os,id, per cannam:inde aqua abluunturetentes. Seruatur semen ipsum ad decennium. Contra calida apostemata, in principio fiat emplastrum ex ipsa
Contra dissuriam,fiat emplastrum ex semine eius, & albumine oua, modico aceti,super pectinem,& renes ponatur. NOCUMENTA EIUSDEM EX DIOSCO,. xide Libro sexto. Pota,in cinoue sumpta Apollinaris herba, ebrietati similem vimentiam LacICREMEDIA.a Facilime tamen curantur,quisam hauserint,si copiose pota mulisa aqua illis Sc lacte succurratur, asinino, praesertim,sim minus cais prino bubulo ue, aut caricarum decocto. Prosunt& pinei nucles.cucumerumg semina cum passo sumpta. Quinetiam urticae semen aut cum aqua nitrum accommodatum est. Prodest & Cichori um,prodest Sinapi asturtium raphaniscarpe N allia,sinoula cum timo lumpta. Quies imperanda his est,ut potum uinu somno conis coquant. DE AQUA HYOSCYAMI. L . Ana xemPux distillationis eius est, ut herba ipsa una cum ra
Aqua Hyoscyami omnem dolorem capitis ex calore exortum sedat,si caput ex ea inungatur ae fricetur. . Eadem fronti temporibus illita,conciliat somnum. Omnem calorem reprimit, si linteolis in ea madefactis superponatur: sic leuat omnem dolorem membrorum, formam leprae in facie ocultat, si ispius inde lacies lauetur. Facit quom ad calidam paralysim membris inpius inde totis Sofricatis, extrahit omnem calorem non na
320쪽
C extra corpus, si capiti saepius illinatur, 3c pannis lienis applicetur, tum facit hominem naturaliter quiescere.
YSSOPvS in sceminino genere,& Hy pum neutro genere apud autores reperitur. Romani autem pariter Graecis Hysi pum dicunt. Est autem herba hortensis,non negligendi in media cinausus,quae pulmoni Sc pectori ualde utilis est, inter herbas quoque odoratas etiamnum annumeratur, quanquam tamen iustulis condiendis etiam comoda sit:sed Sc floris ccerulei iucunditate coronamentis prodest:habet autem odorem satis acutum. DESCRIPTIO. Hy'pus fere folia habet pulegio similia,caulem oblongum,in quo flores gerit Serpillo similes. Duorum generum Hyssopus est,ue Dioscorides inquit, Altera hortensis, altera uero montana. In testate quando floret Hysi opus,abscindenda est,& siccanda in Imco opaco, Sc non soli exposito. Quando uero in medicina ea uti uolumus,solia ex caulibus sunt decerpenda, caulesq; abijciendia ita ad annum durant synceris uiribus. TEMPERAMENTUM.Hyssopus calefacit & siccat in secundo ordine. Galenus in Cetit, Hyssopum desiccat Sc excalfacit ordine tertio:sed est tenuium cium.