장음표시 사용
561쪽
sIMPLICI B. MEDIC. VIRES AC IUVAMENTA,
taeeus huius herbae discutit ex cute malignam scabiem, quae antam resert. Succus ad hunc modum Paratur. Succum insolatum in pumerem contunde, cui admisce puluerem exsucco Staphisa griae flammaeae,3c herinodactyli,& atramenti,sangulorum arquatale pondus sumendo, omnia haec cum aceto dc axungia Porcina pergnasceto ad unguenti formam. Hoc unguento cutem scabiosam in Mnge, dc postea superimnone solium Brassce uel dilania tio
5- PELTA frumenti eius quod a Graecis& antiquis micra Se dicis Tea dicitur. Itali autem Zeam speliam uocant ut situ Hermolaurum barbarus indicat,rustica potiusquam Lati
l--na uoce, quam RhemiUS Palamon usurpauit in carmine de ponderibus ac mensuris, octo uolens sipeltas pendere scrupu- sum. Team Graeci, Latini semen a praestantia frugis appelIarun ut Plinius testatur, estg frumenti genus tritico similimum, radice multiplici atq; alta:culmoq; numeroso:tritico fuscius est Sc minus. Dioscorides duas species Teae reddidit. Alteram simplicis orant alteram gemini duobus armamentis inuoluti, Ac ob id dicoccos eognominsitur. Vim habet Galeno inter triticum Sc hordeum meduam.Tantum in cibo tritico cedit, quantum hordeo praefertur in mitificio. Alimonia est maiore quam hordeu,minore quam niticum DEM
562쪽
DE HERBIS, CAETERI sev EDESCRIPTIO. Soelia grana habet ad hordei formam,re minus alit quam hora deum, bonum s reddit odorem, oc multos praebet furfures, atque concoctu dissicilis est,emollit aluum. TEMPERAM E Netv M. Refrigerat ato humectat. v IREs AC IUVAMENTA.Radicem habet altam,estq; omnlius auibus gratissimus cibus. Cum hordeo permista, bonum praebet panem, medetur humiado oulmoni re durae tussi,emollit thoracem. Eclegma ex Spelta cieturinam,expurgat renes re uelicam. Ex uino rubro medetur scorpionum ictibus. Tepida sanguinem excreantibus: item arteriae mchs, tussi eum caprino sevo aut butyro frequenti usu uentrem adstringi non pa
spica nardi. Nardus Indica. spica Indica.
ANNOTATIO IN SPICAM NARDI. SPICA nardi est quam Dioscorides Nardum Indicam appellat.
quod Sc Hermolaus Barbarus ex Galeno probat, cuinquit: Galenus Indicam nardum accipit,quoties absolute in d est spicam nardi nominat,quasi spicam caeters non habeant, sed herham duntaxat, quemadmodum 3c Plinio uidetur. Est autem Nardus frutexorauioc crassa radice, sed minuta, nigraque ac fragili, quamum pinguictui
563쪽
Ruellius scribit, Pseudonardum esDe Spierum ii h o. et h
apud n in hortis habetur, &Lauendulam quom eiusessos' m,sed micam maioribus uiribus eme praeditim. PDESCRIPTIO. O L. TEMPERAMEN TvM. Z Iida est inprimo me,&sicca in secundo laturinam. o. . yiRL3 AC IUVAMENTA 31 quis ex ea bibat,sistit fluxum alui.
Spica nardicostri festaecommodata. 'Conducit stomacho Sc iecinori. Oleum nardinum,seu Neum despica odoriferum S e axe
oiiau et i 3 A' 'A' Riss inflammationes insidentium fouet Aqua
564쪽
DE A Qv A SPICA NARDI. Solea nardi uino indita, & in vitreo vase, bene ocelasa aliquamdiu insolari debet, deinde uitreae distillatoriae metae indita, in Ba neo mari elento igne distillanda est. Si autem uiridis Spica haberi
DosseCnon opus esset eam uino indere.
y Aqua viet nudi est valde preciosa aqua ad omnes tandos
asse s corporis tam exteriores quam interiores, e etiam ad se.
inexpia lue cerebris linteolum in hac aqua madefactum naeria 'Aod mae eathurrum. Opitulatur sycopi homo
emnino obmutescit, una uel duabus unciis pota,uel uenis pulsatilinhus ex ea illitis, discutit quo* cordis aegritudines, cales caseigida' n potu iumpta, facit ia colicam passionem ex lacidi Me Pr
Sedat capitis dolores ta uertiginem ex frigida caesa proueniem tem.uertici 8c fronti illita. . . Parablica 3c refrigerata membra inde fricata, iterum excitam eun& ca fiunt,aepellit tremorem eorum,
Spica Celtica, Nardus Cestica. Spica Romana. Saliunca.
ANNOTATIO IN SPICAM CELTICAM.i P IC A Celtica genus nardi est quae a Dioscoride Nam tau Gallica & Celtica dicitur. Latini eam appellanti Soicam Romanam Sc Saliuncam, ut Hieronymus Hermai l harius testatur,& Germanice Sant mari, lenen Blumeis dicitur. Huius iudicio subscribit clarissimus uir Doctor Hieronymus Boch,inquiens: Nardus Celtica est, s Germanis S mini dicitur,
565쪽
sIMPLICI B. ME DI et a IH gam adsertur,& a Vergilio in Aialogis Saliunca uocatur.
DESCRIPTIO. Spiea Romana herba est nascens humi,ad uirgularum ex scopissimilitudinem, herba subtili & odorata, estq; planta arida 8c rubi,
Calfacit in abscessu primo,& exiccat in altero. Haec Spica stomacho magis est accommodata, cum Absinthio decocta ,& ita assumpta.
Ex hac Spica Romana etiam distillari potest, ut ex spica nardi
Atriplex Hispaniense, orex haut ANNOTATIO IN SPINACHIAM
l PINACHIA uulgare 3c notum olus est, ab Atripliciat' natura non multum abhorrens,unde Sc nonnulli Atri, plicem Sc Spinachiam ide olus esse putauerunt, Ut Ru- elsius inquit: ueteribus autem incognitum suit, cum de eo nihil literarum monumentis tradiderunt,forsitan quod cibo magis quam medicinae natum esset. A nonnullis Atriplex Hispanien se nominatur, forsitan quod hinc oriundum ad nos tandem con cesserit,indeq; manans commigrauerit. Quidam ei apud Dioscoriadem nomenclaturam assignare conati sunt, dic Lapathum acutum appellauerunt, quod a ueteribus etiam inter olera hortensia con numeratur merum si quis aculeatum dc spinosum semen, &hre uem candidam g radicem Spinachiae spectare uesit, inueniat eam Lapatho esse di imilem. Spinachia a Latinis hoc olus inde nomi natum est,quod semen eius in spinas occalescat. Seritur Septembri mense, & item Martio, ieiulans aptissimum, estque primum olus quod circa quadragesimam in hortis inuenitur. DESCRIPTIO. Spinachia in summitate acutum habet solium, sc infra latum Scacutum,caules plaemnq; ad unius uel duorum cubitorum crescunt
566쪽
c Seritur in hortis pro olere. TEMPER AMENTUM. spinachia refrigerat atq: humectat in fine primi gradus. v I RES AC IUVAMENTA.Decocta Sc manducata lenit aluum,tollit dolores pectoris atque pulmonis. Melius Atriplice alit,ut Serapion docet,aluum levigat Iaudabuliusque nutrimentum post se relinquit, detergit, abluit, Choleraret compescit,p ectori pulmonis confert. Decoctum huius herbae potum,expellit malos humores facilem reddit anhelitum.Singulis diebus in cibo sumpta, generat Melanis choliam,quod Sc lactuca facit. Quicunq; graues dolores dorsi Sc aIuum constipatam habuerit, hoc olus edat, dc decoctum eius bibat, abh dubio opem praestat.
ANNOTATIO IN S MILLAM. Sevi LL AM iam omnes ossicinae Varronis exemplo uocant, quae ab antiquioribus medicis Scylla dicitur. Duo autem Scyllae genera sunt,masculus albis solds, foemina nigris: Vivax est Scylla utpote quae pensilis diu uitam prorogare possit. Quicquid Scyllae fuerit inditum, ut Theophrastus scribit, facilius germinat, dc cel ritis gliscit, huctus condendos seruat,praesertim punica mala pediculo prius exempto,florere ter dicitur, singulis floribus singulas se, mentes denunciantibus. Ante portas domorum sata ueneficiorum
DESCRIPTIO. Squilla solvest gladiolo similibus radici eius adhaeret magnus hiabus, unde paratur acetum squilliticum. Gaudet pratis. TEMPER AMENT v M. M agnam habet uim calefaciendi. In medicina ea non utimur, nisi prius tosta aut elixa sit, nam imparata,& absq; additamento nu
567쪽
mium operatur. Calida re sicca est in secundo ordine. GaIemiuinquit: Ecylla admodum incidentem facultatem obtinet, non tamen admodum calidam, sed secundum hoc eam quispiam secundi
ordinas censeat excaliscientium. Praestat aurem aut asiam auteILxam iuinere: sic enim uirium eius uehementia exoIuitur Dum tor retur, pistorio opere aut argilla circumlitam furnum conncitu uel ignitis cineribus obruitur,sic enim rei crematur,sinito eam abunde torreri,alioqui graui periculo sumeretur. VIRES AC IUVAMENTA.Squilla oleum in se continet, quod nigrum est. Hoc oleum cum melle temperatum, & glabrae cuti illitum laese
Acetum Squilliticum prodest contra difficultatem anhelitus,&contra antiquam tussim. In ore si illud retineatur: sanat malas pin giuas. Oclariorem oculorum aciem facit. salutare est stomachi Ia, te rumq; doloribus, parum sumptum binis diebus. Sed auidius haustum momento aliquo extinctae animae speciem praebet. Squilla multum prodest contra Apulexiam, dc morbum ci
In uino cocta S bibita, pellit omnes interiores affectus corpoti ris,& praesertim medetur uitiato Bc ardenti lacinori. Supradicto modo parata & cum Absinthio,& mastiche in aqua Sc aceto decocta, Nexsaccharoedulcata, facit ad obstructionem
recoras atq; Iienis, medetur morbo regio&hydropi, potenter ciet urinam,trahit foeminarum menstrua, expellitq; statum mortuum. Squilla per noctem in aqua macerata,si mures inde hiberint mo
Additur Scilla, ut Dioscorides inquit, potionibus medicamenis eisq; quae raro facienda sint. Daturin his in quibus urinam ciere uoluerimus. Facit ad cutem subeuntes aquas: ciborum in stomacho incontanentiam: Sc stomacho innatantes cibos. Tineas & reliqua uentris animalia pellit, ex aceto S melle sum pta. Linguae quoq; recens sibiecta,praestat ne hydropici sitim sentiant. Furfures Sc ulcera manantia senat illita ex oleo cocta,item rimas pedum. Pythagoras in limine ianus suspensam malorum medicamento rum introitum pellere tradit. Elicit Scilla ueterinis cupidinem coeundi, nam si equa maremi non patitur, detrita scilla naturalia eius liniuntur, quae res accendit tibidinem.
568쪽
DE A Qv A SCYLLAE. Aqua destillata ex squilla cum esca quam mures libenter edunt, permista,& muribus obiecta,eos necat qui eam ederunt.
Schoenanthos, Squinantum. Iuncus odoratus,rotumduso
ANNOTATIO IN SCHOENANTHON. QUIN ANTUM uulgo a Pharmacopolis dicitur, quod apud
' Dioscoridem in1ιινιt, id est Iuncus odoratus appellatur, Cornelius Cellus Iuncum rotundum uocat, ut ab angulari differat, VP ro a Groecis appellato. Nascitur hic Iuncus in Lybia, nastitur in Arabia, nascitur Sc in parte eius qusNabathea dicta est,qui omniisum maxime probatur. Eligito recentem, ut Dioscorides docet rusisso ignis colore,copioso flore densum, re qui scissus Purpurae coIo re aliquo aspiciatur, gracilem, suauitate odoris, qualis in rosis sentitatur cum manibus teritur,olentem,& feruidae in lingua mordacitatis cuiusdam. Nostri Pharmacopalae Venetias petentes,sere in hoc Iunco decipiuntur, re te eas quasdam Pilustrisiunci pro Iunco odorato emunt. vulgus Iuncum odoratum pastum Camelorum uocat,ut Ruellius indicat. DESCRIPTIO. Squinantum cauIibus floribusq: est gracilibus, nascitur in Lbusdam insulis in pratis ut Spica nardi,iucundia praebens odorem. TEMPERAMENTUM. Calefacit atq: desiccat in primo ordine, durat decem annis. VIRES AC IUU AMENT A. Flores opitulantur sanguinem excreantibus, maximeq:, lumbis
Radix datur contra cutem subeuntes aquas 3c conuulsa cum PDri piperis pondere. Oleum S inanti medetur scabiosae cuti illitum. Herba ipsa conducit stomacho, dc fluenti alvo, sumpta cum stoia aetnulla. Hores
569쪽
s IMPLICI B. MEDIC. a 'Psores eius uaIde astringunt,unde fluctionibus sanguinis succurrit. Purgant quoq; caput,siande totum mersi. Schoenanthon non debet solum sumi, sed cum additamento alijs radicibus uel speciebus conducentibus ad eum morbum cui mederi uoluerimus. Purgat frigidos humores cum Polypodio, Sc Colocynthide permistum. Floris culmi 8c radicis usus est, ut inqust Dioscorides. Cit ursianam Iuncus odoratus rotundus,menses ducit,inflationes soluit,cais Pitisgrauedines tamen facit,3c leniter adstringit: frangit preterea, maturat Sc aperit. Decocto radicis insidentibus muliebrium loco rum foeminis apte inflammationes fouentur.
Staphi stria.Herha Pedicularis: Pedicularia. Purgatorium capitis. Pituitaria.
ANNOTATIO IN ST APHIS AGRI AM: TAPHIS AGRI A Romanis Herba Pedicularis ps tuitaria dicitur. Cornelius Celsus uuam Taminam apissipelIa t. Vocarunis eam Latini Pituitariam pedicula renas, ex uiribus quas habet: feruore enim suo commanducata multam pituitam trahit, 3c erumpentibus e corpore pediaculis ex oleo inuncta aduersatur : facilis cognitu herba, in certis notis a Dioscoride deseribitur: Haec herba Syllae Dictatori maxime suis tutilis, quem Phthiriasi consumptum esse memoriar produ
DESCRIPTIO. Staphilagria folia habet labruscae similia,caulem nigrum,semen instar ciceris, triangulum, foris nigrum, intus candidum, acri odore,flore subcailio.
570쪽
TE M PER AMENTUM. Calefacit atq: desiccat in tertio ordine. v I RES AC IUVAMENTA.Semen in ore retentum plurimam trahit ex capite pituitam, prodest sumptum contra tumorem, & Praecipue contra hydropem. Eiusgrana quindecim in aqua mulsa si ampla, noxios humores uomitionibus purgabunt:spatientur tamen qui biberunt. Electuarium ex Staphisagria conducit ad morbum comitialem, tollit scabiem quae leprae speciem repraesentat,mouet menses mulierum. Hoc autem modo conficitur: Accipe Staphisagriae semilitabram in aqua bene coquito, deinde semen ad pultis moduconis tundi O,libras sacchari admisia, seminiss decocto illud temperato. Hoc ad lepram propensis medetur,consumiti malos humores. Staphilagria in a ceto elixa, ores inde colluto dentium dolori-hus medetur,destillationes in gingiuas reprimit. Grana eius trita, ut Dioscorides inquit, contra pediculationes, pruritus Sc scabies ex oleo utiliter inunguntur, & facilius id proris stant admista sandaracha.Medentur oris ulceribus admisto melle. Ipsa quoq; herba semen SP radix uiridis contusa uel siccata, in puluerem contrita, Ss cum otio ad unguenti modum temperata, pellit Sc necat pediculos ac lendes.
Radix in aqua elixa uel in lixiuio idem praestat si inde laueris.