장음표시 사용
181쪽
'rabant Pliat; ei. I s. Vinae thesa- - 'obis rhosauros in terra di tibi arvo O timea demolitur. eo Me 6 'arie pro e id est ubi est tinea corriaens , vel ubi aerugo eorxumpit m etalla, di tinea depastit depositas vestes. Ea ubi fures effodiunν, O fur inr. Divitias eoelestes quaerendas esse admonet, quas eripere non poc unt fures, vi, vel dolo perfodientes parietex, aepaibus semper timendum viro divit ; unde messori tormento pecunia possidetur quain quaertatur, ajebat Seneca. 2o. Thesaurite autem v stb auros ineati. Bona multa opera satagites cere , quae veluti opes reponite apud Deum,. tibi neque arrao , neque tinea demolitων , est ubi seras non effodiunt ,. nec furantur ia Cur ab amore divitiarum suos revocet, eausam hane subjicit Domianus, quia siquis amore divitiatum teneatur, illis coacervandis tantiam intentus est . at. Ubi enim est ibesaurus tuus, ibi Usteor tuti m. Tmtum est cor in auro suod possideas. Scilicet ubi avaritia invaserit animum , petias dc ne F Ope terrestres congeres neplestis eaelestibus. Pro ut
quisque iudicat de rebus, ita animo erga eas assicit ut di qui magnifacit divitias, his colligendix totum. se dat, nec curat bona caelestia.. Tollum hominem animus eireis rei, ajebat Tertullianus ad martyres, quα velit transfertia iniantem eris eor inum, iliae reis se thes rus tuus Ibi ergo sit eornostrum,. nbi volumus habere the-
Huc tensebat sermo Domini , ut recta ita tentione ferrentur Discipuli in Deum . Quippe interest quo line quaeque moliaris; inde enim pendet cujusque operis virtus; quod comparatione si apertum. 22. Luerena eorporis tu est ocultis vitia .. Si oculiss tuus merit simplexi tornm erepurrtium luridum erit. ἀπλῆe , quod ibi Larinus interpres redditsimplex, respondet voci Hebraeae En tam, quam LXX. reddunt Φέλειοι . perfectus μ
ab Aquila in Genesi, eae. as. v. 27. redditur
I. Ita ex omnibus libris bibliotum Graece scriptis α.xis, idem sonat quod integer se apud Latinos is Igitur quemadmodum clim oculus integer se sive sanus et , non offendimus ,. quia' videmus quae offendieula vitanda sint 3 ita uui mens recta est , sive tecta est intentio ejus, actus omneν nostripn Deum tendunt .. Conixa si distorta sit, peccamus j sicut aegris oculis perinde nobis est se ae si
.mnia tenebrae essent. Duo requirit D. Mrnardus: charitatem in intentione . & in electione veritaten . Miror tot viros doctos latuisse vocis
in. . significationem. Illud vulgatae simplo, non habet rectum sensum nisi sonet i m quod
inragres quot liquet ex versu sequenti.
id est vinosus, νενum crepuν ι-m teneor sumeris, lueema sua amissa. SI ergo tamen quia ture est, tenebis sum. Si ea pars tui, quae tibi da. ta est vice luminiς, nimirum mens, obcaecata est malis suis assectibus , ambitione , superbia, avaritia : ἰpsa renarae quantα erenna δ Actiones aliae, quaeae se tamen non habent, nisi , bona
intentione mutuentur, quanta vitrorum caligia ne obsitae erunt λ te quantas tenebras incurrenest
quos caeci Ec indomiti affectus abripiunt, qui amentτ nec cohibemur, nec regimturi Quod Dominus disit de oeulo mentis, Salviamis aceommodae Melesiae, sive sacerdotibus . Morbido enim eapire, inquit, nihil farium est, neque .llum omnians membrum officio suo fungituW, ubi quod oppiancipale non constar ....tia est erelesia eius oeisI.3 am ων in o tam etiam si paνυaώνdas ineido , totωm tamen abeaeearx se in e
etesiastiso eorpore etiam si pauci sordidae Deianr,
pop. tottius ecensiastita Dianiaris liamen ἀρυ-rant , Malam mentem , malum animum Phati-saeorum videtur Christus intuere, quorunx id actu Omnexerant vitiosi Eamdem pravam intentionem pergit impugnare Dominus, demonstrans neminem posse rebus. hujuν saecul r Sc Des serviret. 24. Verno Minquit, potest duobus Dbminis servirer ant enim unum odio habebis, O alterum diaster r auxnnum ostia bit O alterum eonremnet. Id ut plurimum contingit ι, clim enim omnis potestas imparienv eonsortis sit se te quisque sim insolidum, vindicet ius in alios , duorum D
minorum servus in alterum alterius judicio ptoeensior videbitur , dc suas partes milaus tui
e ' Mammona k nempe divitiis quae sic a Syris
appellantur . Divitiarum aurem anxias curas
submover Christus docens omnibus Deum providere ,. pascet: corvos, etiam herbiv decorem, sine vestibus dare Mas Ideo dies vobis, ne sinialiI sitis animae vestra se anima hic pro vita ponitur) quid manducetis Hieronymus observarin nonnullis c
diei bus additum esse ρο neque quid bibatis, )n-
pus ρGAna--stimentum p Qui vitam de eorpux dedit, hoc ipis satis ostendit se posse , ae velle
dare bona j quae ad utrumque tuendum sunt necessaria e nempe alimentum vitae' sustinendae, corporν tegendo vestitum. Σ6. Respieite volatiatia j aves caeli se aeris e quonia- non serunx, n e ne me unνω neque eongreganr In horrear p tre vestis eatistis pascis tua --vos
piaris estir illis p qur volueribus non serenti diis de victa prospitat se quanto mamis vobis t
id quid minurest per sollicitudinem nostram emiseere , v. c. cubitum unum staturae eorporis adsi inceres Saud Deus nescientibus nobis occultis im
182쪽
ementis largitur. Frustra igitur de eo quod
malus est, nempe de vita in futurum conservanda sollieit. sumus. Ibi autem cog -ε, μενδε-ν, est anxie ae sollicite cogitare.
deroe lais agri 3ωsmias eroenus I non taburant , nequa nene di tamen pulchriori arrima , quam Salomon vestiuntur. as. Dico autem vobis, fu niam nee Salonisn in omai Horia Da -ρονιωι est sunsa,nnm ex βυ. Ars enim semper infra n turam stat. 3o. Si autem soniam eri ι ad hodie
est , eras in clibannm minituν, li herbas , stipulas brevis durationis, di tam vilis pretii , ut calefaciendo furno accendantur, tamen Dems sic Usi1 ε 3ωanto magis vos modieasidia id est Deo nati fidente 4 Ex his concludit summus magister. 33. Vol te ista fuΓH1i esse direnωs quid manda ea aedi
aua quid bibernus, aret quo opiniam.ν ρ More e Eum qui Deum non norunt. 32. Hae enim Omnia sentes, idolatrae inquirunt. Scis enim paισυ ρενς quia his .mnibκι indigetis. Non amat autem, &des rit.
3 3. Quaeriseretoris m, ante Omnia, regnum Dea. quod tum praealcabatur ut proximε instans.&eHestia secum bona allaturum erat 3 e, i mriam eius, id est quod iuste a nobis exigit, de tit
possinius. gratia sua ficit i id est leges eius serva. te, ut verε dicatur regnare in vobis Deus, o hae omnia , quibus indigetis , adjicientiιν vobis, subis ministra ntur. Non deerit Deus necessaria su peditans. Cve ergo mentem edimus euris anxiis prospicientes in lodium tempus. 14. Volita ergo fiat.IlI . . in reas inaeam. Cras ιbi suinitur ab omnibus interpretibus pro sururo. Crastinxtenim dieasouicisus erisFM 'si, figurath quae homini con-tuht , diei tri untur. Quantula eumque solliciti sitis, non minus curarum cras afferet, nee onera illius effetetis leviora . Sis est diei malitia sua, κακα, hoc est amictio. S tis curarum, malorumque adfert praesens qui que dies, tit non opus sit futuri temporis acce sere molestias, praetera et iam si simitum est maialum, ut loquitur Seneca, quid iuvat dolori suo occurrere e satis cito dolebiscum venerit, in t tim tibi meliora propone.
Dominus abfioisit sermonem quem babuit in monte a discipulis σ populo.
- tradens praecepta quibus flatim eos imbutos voluit. HARMONIA. MATTR p. Rr L 'NI Qti te judicare , & non νω et Nolite iudicare , ut mum dicabimini a Nolite cor, i ii num. demnare , re non condemnabimini:
dimittite di dimittemini ra ' Date, di dabitur vobis: memsuram bonam, S consertam, & coag, latam, es supereffluentem dabunt in
sinum. vestrum. et Mi. In quo enim judicio judica- In memmiudicioli veritis, rudicabimini; & an qua Mem & in qua metis ra mensi sura Mn L mensi fueritis , remetio. tur vobis.
4 L Dicebat autem illis & simit, tuainem: i Numqtiid potest caecus
mecum ducere ρ nonne ambo in M. veam cadunt ps t Non est discipulus super magiastrum et perfectus autem omnis erit, si sit sicut magister ejus. 6 m. L Quid autem vides setaeam 3 quid aut m vides lem
in Oculo fratris tui: L trabe autem quae ct trabem in oculo tuo non
in oculo tuo est, non consideras λ
LUCAs, Ca*.ε. 3 49 n Nolite iudieare.&non iudicabimini. Nolite coim demirare, et rion condemnabimini. a in itiate , dictimittemini. Date . a dabitiae v bis r mensuram horiam, dico iseriam, di magitatam, di superesnitentem dabunt in sinum vestrum. Eadem quippe mensura qua mensi sueritis , re metietur vobis. Is I acebat autem illiso similitudinem e Numquid potest eaecti, caeculia duc re 3 nonne ambo in foveam
magistrivii, Persectus autem omnis erit , si sit sicut magister eius. 44 Quid autem vides seia sturam in oeulo fratris tui: trabem autem quae hi oculo tuo est , non eonsideras
183쪽
7 Aut quomodo potes dicere staret ae
reo - ' Frater , sine ejaeram aestucam eam de oeulo tuo; ct ecee fine de oculo tuo, ipse in oculo tuo re, trab estino it tuo - .
hem non videns Z8 ML L Hypocrita, ejice primis tr
hem de oculo tuo, L & tunc Prolpi tune videbis eluere festu.
cies ut educas in. L sestucam de oculo oculo fratris tui. statris tui.
Frater eliciam testucam de oculo tuo , ipse in oculo tuo trabem non videns Hypocrita, elice primum trabem de oculo tuo . &tune pro ictes ut eduos
festueatri de oculo fratris tui. v
9 6 Nolite dare sanctum eanibus, neque mittatis margaritas vestras ante porcos: ne Qαὶ conculcent eas pedibus suis, & conversi dirumpane, Io t Petite, & dabitur vobis: quaerite, δέ invenietis : pullate , de
aperietur vobis. . .. - . ' . . . o
ri 8 omnis enim qui petit, accipit: & qui quaerit invenit, & pulsa
Ia ς t. Aut quis est ex vobis homo, quem si petierit ullus tuus panem, numquid lapidem porriget ei Z . . Aut si piscem petierit, numquid serpentem porriget ei I II Si ergo vos, cum sitis mali, nostis bona data dare filiis vestris: quam to magis pater vester, qui in coeli Sest, dabit borra petentibus se . . . Is ra i omnia ergo quaecumque vultis ut faciant vobis homines, &vossaei te illis. Haec est enim lex, NPVophςxη 'I6 Ir Intrate per angustam portam: quia lata porta, &spatiosa viaeli Quae ducit ad perditionem, & multi lane qui intrant per eam. II i4 Quam angusta porta, & arcta via eli, quae ducit ad vitam: & pauca
sunt, qui inveniunt eam l . . t . M
i 8' is ' Attendite a falsis prophetis , qui veniunt ad vos an vellimedus ovium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. 19 16 A tactibus eorum cognoscetis eo a ...
ao L Non est enim arbor bona, quae facit seuctus malos; neque arbor mala lactens fructum bonum. a I Unaquaeque enim arbor de semctu suo cognoscitur: neque enim de spinis colligunt ficus; neque de rubovendemiant uvam. μaa Ast. Sic omnis arbor bona truci bonos facite mala autem arbor malos huctus facit. . . .
et et Non potest arbor bona malos fructus sacere; neque arbor mala bonos stuctus sacere.
r Non est enim arbor. bona , quae facit fructiis malos; neqtie arbor mala. .. faciens fructum bonum. - Umquaeque eniim aris bor de fri ictu sim cognos Numquid miligunt scitur: t. qtie enim despide spinis uvas, aut de ui nis colligunt ficus; neque bulis ficus e rubo u miant uvam. ιν Sle enim omnὲs arbor bona fructus bonos iacit, a mala autem arbor maloastuctus iacit. ιη Non potest arbor botramalos fructus facere ι noque arbar mala bonos fruiscius sacere.
184쪽
at Non omnis qui Sela mihi: Domine, Domine, intradit in regnum cisio rum; sed qui sicli volum
M t oin iis arbor , quae no' facit
fructum bonum, ciuetur , di 1n ignem eidetur. & in laneae mi mittetur . . Igitur ex fiucti seorum eo. m ustureacti e stetis eos. r uncostis,s L f Bonns homo de bono th: . . . e .e .sauro cordis sui prosere bonum i &malus homo de malo thesauro prosere malum: ex abundantia enim codilis os loquitur . . α7 t autem Vocatis mer D D
mine , Domines di non lacitis quae
3 28 M . non omnis qui dicit mihi: TDomine, Domine, intrabit in regnum
ecflorum: sed qui facit voluntatem-rram; sed qui tacit volu
tris mei qui in coelis est, ipse intrabit in z:
regnum coelorim . regnum calorum. τ
αο Multi dicent mihi in illa die: D ri inihi
mine, Domine, nonne in nomine tuo illa die; Domine, Domine,
prophetavimus, & in nomine tuo do
monia e)ecimus, & in nomine tuO VI tuo viruites multisci
tutes multas lacimus paci Et tunc confitebor illis: Quia 13 Et time eonfitebor lu
nunquam novi vqs: discedite a me, qui
operamini iniquitatem. peramini iniquitatem. 1 L. Omnis qui venit ad me, & au omnis ergo. niti audit dit sermones meos, & facite ς ostem v haec, diruum,
dii Similis est homini ML sapient , a nabitur viro sapiens L aedificanti domum, qui fodit in al- quiae lificavit domum suarum , M posuit iundamentum super sin, re petriau. Petram. Inundatione autem tacta, it Ib
him est flumen domui illi , & non po
3 3 m Et descendit pluvia, & venditum flumina , & saverunt venti, &
irruerunt in domum illam, & non ce -M--
eidit; m L landata enim erat super pe- γζ
34 ML Et omnis qui audit Verba se, qui audit haec, &non iacit ea, similis erit vim verba mea haec, & nonis. stulto, qui aedificavit domum suam iri qui aedifieisit imum super arenam , L super terram sine suam super arenam.
fundamento , in qium illisus est B
4 nu qiit venit ad me & audit sermones meo di faeit eos: ostendam v his cui similis sit. 1 Similis est homini aedificanti domum aut sedit in altum , & posuit iand mentum super petram; in- nundatione autem iacta it. Iuum est flumeii domui illi, non potuit eammovere . xs Et descendat pluvia ,& venerunt flumina , de flaverunt venti, de ima runt in domum illam, defundata enim erat super ph
o Qui autem audit , renon iacit: fimilix est homini Mulca ti domum suam sirper terram , sine suia merito, in quam illisus est
185쪽
rant flumina, & flaverunt venti, &ID flaverunt venti , & irrueis
ruerunt in domum illam; L Et continuo
cecidit; &facta est ruina domus Illius --, . . . . . . . si 'magna.
36. m. Et factum est, cum consimmasset Iesin verta ec, admira, uitur turbae super doctrina ejus. , 37 as. Erat enim docens eos taut potestatam habena ..d o nascut Scribae
tem Prae caeteris rebus inculcavit. Ηane licti jam adstruxisset io ptineipio, & eontinuati Mehujus sermonis quem exponimus , iterum an tiuumri finem elicendi faciat , confirmat , tr dens varia oc praecipua praecepta. Hie autem satis clath intendit digitum ad Pharisiem, qui clim. in multis levioris pondetis retiolosiores essent , in praestandis officiis charitatis quae debentur
proximo, negligentiores erant. Christus contrarios mores suadet, te damnat magistralem alios censendi Ac damnandi pruriginem , qua quis semetipsum falso justificans, judicis & censoris
partes ambitiose agit in eos cimi leviora pe cant , eum ipse magis sit reprehendendus . Phariseis de Scribis hoc vitium erat. I ' 37. I. Vovis iudieare , non ia die
bimini , nolite eandemnare non eandemnabia
mini, dimissa o dimittemi, . . Plemimque homines experiuntur tales vitae seae Nnsores, quales ipsi egerint alienae. Haee autem adversus malignos censores dicuntur , nec iudicia publica spectant. Me toea , ait B. Augustinus , nihil aliud praeeipI existimo , nisi ut ea facta , quadaebium est quo animo fiant , in meliovem par sem Interreremur a de factis at tem med is qua possunt bono malo anima fieri , temerarium es itidieare , maxime ne eon emnemus. Iib. de cons. Evang In nos legem sancimus iniquam , dum in alios tam inclementes sumus; iudieiis menim, ut seribit Jaeobus, cap. a. s. r l. sine misericordia tui, qui non feeit mi oleariam. a ' 31. Data dabistir vobis i mensuram hanam e ' confertam pressa n , eoagiratam. sant enim quaedam, quae arctius coeunt quassa tione Ac eoneussione, fis. J---. Epitheista haec omnia petita sunt ab eonim eonsuetudiis ne qui res aridas metiuntur; solem enim eracomprimere , deinde modium succutere , p stremo cinnulare , ut aliquid redundet . misbnnν , inquam , honam mensuram με is num restis . I hrassest Hebraea ex more orient lium, ovi vestes Iaxas disinuosas gerebant: ut eomniocluni illis esset sinu excipere, quae copia dabantur. 3 r. Mi. In quo enim indisio μει
Dominus digitum, ut dixi , in Pharisaeos i a quorum motibus εc doctrina protinus voluit Dialopulos esse remotissimos. Pharisaei inani jecie sanctitatis perstrinxerant oeulos Iudaeorum . mos ergo mores suspiciebant, ultib studebant imi fari; de dum quisque nolebat Pharisaeis religiosior esse, elim illis pejor fiebat . Admone e Dominus Discipulos fic turbam, ut caveant ab hisce ducibus eaeeis . Quasi dicat , cur vobis eligitis duees caecos, de sequimini δ s o. .n .st diseipulus super masistrum I perfectαιαωιem omnia erit , si fit sient magWer elisa . Non meliores eritis, hisce quotum ma gisterio vos subjicietis . Pessimi sunt Pharisaei ι ergo pessimis peiores eritis. si h με. . t. L.φid autem vidca Iesi
meraris. Iado. Quin ips Ethnici non inutilia
tiam ν .de oculo tua , ιpse in Muto tuo ιν serran κ videns. Criminino reus damnas minima delicta. Sellicet aliena mitia in oculis habemus . nostra in tergo sunt. v. ' s. Hι. L Uporeis
186쪽
de aliorum factis iudicare possis , In Pha.ri os hypocritas suum sermonem dirigebat Dominus x ut dixi . .s 5. Mi. ' O dare sanctae me nus cavi. dam Graeci codices habent: - δε- , sum ὶ
ste fort. eaneuleene eas possibus suis , ιγ c. dirumpana vos. Sensiis apertus est. ut ea nibus qui immundi censentur , unde illud Α- pocalypseos cap. 22. P. M. freta eanter . Ut,mquam, canibus non ea dantur quae sancta sunt, nec suibus lutulentis eandidae dc luceutra maria
aritae Ioeo glandis, cujus bura non dissimilia nino margaritis; ita nee sancta doctrina pra sertim in maxima sui puritate, proponenda est indignis , qui obscoenis indulgent voluptatiubus, & odio ptos quuntur veritatis professores, non dissimiles brutis animantitas quae conisin erentur in eum a quo illis projicitur quod esui
non accommodum esset . In pastum sues pra cipites seruntur, ut periculum esset ne margaritas projectas inquinarent conculeando pedibus., de in eum ruerent a suo cibum expectant. ro . Petite er dabituν vobis r qaearite φinvenietis : pulsae apemnων vobis. Tacuia Meutrit Dominus Discipulorum c mitationi. Da cogitare potuissent non ess sibi satis vurium, aut sapientiae ad haec tam ardua, quae in
hoc in sermone proponit sumniae virtutis prae inta. Simul confirmat sumi ira esse debere noram erga homines charitatem, clamema nos tam benignus sit Deus . ai. s. Omnia enim
solet, nisi illi sui petit. nee aperiti nisi ei qui
miliat ι inde enim apparer eum egere dc intro. mitti velle. Huc referendum essatum vetustum
mentum eri supra diximus. 33 ra. Omniae s. v aeum inε untiis ur facians vobis hominea , edi OisDeite illis. Hae est mim lex, o Prepheta. Summaria est regula ad quam revorari potest id omne ouod lex, dc Prophetae, Umillim tota seruetuta docet. Lidix iustitia. verba sunt Lacta iii, O omnis fundamentaem aequisatis est ilia da vi de ne saeias illud quod pari nolis. Si aerebωm est Iniuriamferre, O iuream feceris , hi iustus vid tur, transfin alterius personam ques in te se th, O in tuam qωod de Hiero Asear: est intellia ges tam te iniust. Derea si alterἰ noeear, qωamaias rerum si tibi.mam regulam 1 Domino confirma tam jam protuli verbis Lucae supr1,eap. II.*.r Bis forsan in hoc eodem sermone non prolata est;& ut solet Matthaeus, potest eam afferre ordine temporis, quo prolata est; elim stiliret finem im positurus esset sermoni, quem de charitate erra proximum habuerat.Omnia quae fiasius praeser pserat, complectitur hae una summaria regula .
quae nos docere potest ubique & semper, quid agere deceat in iis quae proximum ctant. Lat E serpebat morbus Istrarisaicus. omnes imgrediebantur Pharisaeorum vἰas; aliis autem hirineribus insistendum esseMagister docet; nempe si alios mores postulare, & genus vitae quod pauci
sectarentur; ita ut no multos admitteret in suum regnum, cujus porta climangusta esset, non peream intrabat, nis qui contenderet multum .
Io ' II. Ini rate per angustam preram r shia lara torra, O stasiosa via est, qua dueir ad peris ditionem, ideo lata quia teritur a multis; est mn ri sun 3 qni intrant per eam , Multi enim pereunt. ι γ ' ι angusta torta O arcta via ψ qna ducis ad vitam t O pauei sunt quἰ Inveniunν eam lMultis dissoluta vivendi ratio est ι ideo paucis stricta placet. Qui de via virtutis ineunda serio cogitat, id potissi inum perpendat non sibi tu bam sequendam esse. Viam virtutis de viare, viti rum, hoc est hane quam pauci pii ih. rediuntur, ac illam quae calcatur a multis deseribit eleganter auctor egistolae ad Celantiam, sive in Paulinus , sive sit Hieronymus. Qinquit, quanxa in Fbaa vias separaria sit, quantumque diserimm . Illa ad mortem : hae tendit ad vitam . Illa celebrarur , ιενἰσων a multis : hae vix iuvenissr a pauias. Illa anim υistir per eonsue in nem ρε si LeΠυἰον ae mollior, in velaιν ρομb dam amana stipuus loluptatum; Desi
se rapit eommeantium multitudia emr hae vis. insueta caue υἰνt istum tristior, atque Molator , ab hῖι tamen eluitur , quibus nou tam densa ri Dinaris eorri est,qtiam utithas mansionis, est .
in insut pominus Pharisaeis larvam sanctitatis ii, Mipiebant, introisum tumes, periosi pelie
187쪽
148 COMMENTARI Us IN HARMO NIAM.
ψ. . Ad laune o ore ita alludere potuit Domi- l qua regnum Dei manifestabitur di sive diiudicibunis, loquens de Pharisaeis qui extra similes e-itur qui vere Dei filii sunt ae Do-in. , Dς-- orant viris piis, imus impiis. ς' ris. A ' u- non uo ρν exaυλι , O ιnianus earum Nnosteris eos. De illis Iudican-l-- tuo viranter mutias se si id est mit dum est ex operibus eorum. Olim qui alios eula multa quae sunt essecta virtutis, id est pol erudiendos susciriebant dieebamur Prophetae, statis coelestis. Io 23. Et emue confo- ilui , dui postea appellati magi stri. Pharitat ergolprofitebor, aperth dicam a sma nunquam norime cicuntur Prophetae. v. vos. Nunquam vos pro meis habui. αβ a. 43. L Vones mimarbar bona quae semitrio a me, qui operarmini iniq-DGem, 1 ga se Isis matim neque arbor maia, faciens fru-ldiis regni in ignem aeteritum. /ctum tranis . Similitudine arboris docet, qua- Postquam denuntiasset Dominus non audito ialis si cuiusque animus factis inde promananti tres verooriam suorum, sia factores iustificandos,bus, citius aut seritis manifestum neri. Quod hortatur ut firmo animo adliaereant iis quae auis enim, ut eleganter dicit B. Augustinus, in a-sdierant, ne ulla vi possent aliquando a felli adice celatur. in ramis declaratur, de quod la-lsua doctrina; adversus quam subindicat otὶt ter ita soliis, enitescit in ponao . ar ta-iras tempestates. Ergo admonet ut firment se , quaque enim arbor is fructu suo ovisseitur ,lusus elisanti comparatione aedifieii. eujus fi m Maenim dispimacia Mn si ινι ne ine de boimum sundamentum ponitur adversus omnes Undamiatis .vam. Hoc est, sicut non potest procellas, di illusentia numina. si ' . . Lo isti colligi de spinis fieus , neque ex rubo uva ,Iqui Φων ad mae ct audia sermonas meas , σaas i . Mι. Sie omnia arbor bona Iructus , Jfacit -ι Umdam vobis eui similis sit. t.
Dem, ne no arbor maia bonοι fructus facere .irundamentum Mi. L Dpopetram a ita non po4 Ita qualis est intus animus, tales sunt actiones. tuit everti a tempestate quam describit. ιι. as. a ' rs. Omnis arbor, qu non facit fraesumim Ea descendit plαωa vehemens dc proceli ιιMitim, axeidetuν in ignem mittetur. Id est,isa quam terrarum eluviones sequuntur. Et vais cmn is autem talis arbor solet excidi. Quo obi-inreunt fluminae est' fiave rit venti, O quasi ter excidium minatur salsis doctoribus. as ao.lfacta consuratione , irexerunt in domum illan uisuν ex anus eoism ognoscetia eos. Illatio μωμώνione antem facta, quam pluvia secerat ,
in ex illa arboris similitudine . inliam qu liuisum est stamen domi illi ci non piaruis eamque similitudinem proponit. 26 4s. L Bonurimovere, quantacumque moles, di vis aquarumnam do bono thesaωro eredis sui proret bonum items esset 3 MHI Andasa enim eνat super petram es maias homo de malo thesauro profert malum. s. '. 26. MD Et omnis qui audis verba me Ex aiandantia enim eisdia os trinitur, ut qui ibaee, non faeis ea , similis viro sinuo , quique affectus est, loquitur. Ex thesauro ea ta laedificatis domism suam suem arenam s quaeia depromi possunt,quae recondebantur. Ventri-ictim sit fluxa, do aquis alluentibus, aut imbri culus quod in se abundat evomit. Ex eo pari-lbus faeile eluatur, nullam potest domui stabit μter quod in corde redundat, nempe ex cogi-itatem dare ι de , deo 1 opis soram sine senistationibus, effunditur sermo; qui ita animumIdamonao, eenseri potest aedificasse domum suamsprofert ι unde proverbium, Aruere ut te videam, in quam illisus est fisvina, secum avehens are ore libenaei usurpamus quae corde gerimus sinam , dc ita omne subtrahens fundamentum . castus sermo ostendit animum castum . Is ' a'. in. Ea dascendit pluvia , ven Ne autem distipuli animum suum credere in iravius flumina , fia--ns venti , irru ducerent, satis esse ut ejus se sub3icerent magiste-Ινωns in iamrum iu- ι L er consinuo cecidis si xio, de arrecta aure exciperent sermones ejus,su ter facta est Wiana domi ilutis magna. Nescio. Ungit concludens illum eximium sermonem, qui fiat, ut in eos nui veritatem docent, Om uest quo legis suae novae sundamenta posuit. ar 6.lquasi iacto impetu strantur. ι ita cui ben. praepa-
a Mid autem vocatis me, Domino, Domina,qnaniratum pectus non est , facile abreptus cediti.
iacitis q. die. λ Nihil hoc vobis proderit me ha- 36 a8. inina Darum est , -- consimm Fbuissemuistrum, utrumque Dei servis neces thet JUωs verba hae , hunc praeclarum scomor .: sarium est, monet Hieronymus, ut de opus ser-inem quem habuit in monte, admirabaotur νεον .mane, di sermo operibus comprobetur. ,α βωρον doctrina eius . Nam , ut vidinuas aas ai. Ma. Omnis gni diciν mibi, min/,imul rus populus adsuit tala conuosi. Admira mane, Intrabiν in regnum extrum δ qui me bantur autem. 37 ' am erat antas docens sivi
188쪽
Domino descendenti de monte in quo sermonem habuero. Oeeurrit leprosin quem sanat.
esset in una civit eum. ct ecce vir plenus Leri . Et videns Iesum Proeidem disiciem , rogavit eum, dilaeme Domine, si vis potes me mundare.
cutae lunt eum tur, multae. bae multae.
x L Et 'ctum est cum esset a Et ecce Lepros in una civitatum, & ecce vir
plenus Lepra Me. veniens. Umiel fi
et L Et videns Iesum de procidem in laetem Mn adorabat eum
eum deprecans eum p Ac - , genu nexo ML L dicens: Din dicem: Domine. si vispo me munda.
mundare. 4 m. Iesus autem misertus I ri e idem Darius extendit manum suam, & ..-VE' tangens eum, ait illi : Mn Luin volo, inruidue. lo, mundare.
s Me. Et cum dixisset statim discessit ab eo Lepra, & mun datus est. 6 Et comminatus est ei, st itaque ejecit illum.
8 ML L Sed vade ostende re vade ostenilate sed vade, ostendere sed vade ostende to
m. Principi Sacerdotum, in. L . I, di offer pro emundatione tua pit Moyse, , in
Et eon estim m-- data est Lepraei . 44 Iesus autem minsertus eius extendit manum suam,di tan gens eum, ait vile volo . muadam 4a Et eum dixisset, statim discessit ab eo Lepra ae mundat est. 4 Et comminatus est ei, statimque ei in illum. 4 Et ait sin Iesus, vide nemini dixeris:
nemini diserist 13 Et extende manum tetit eum dicens. Volo, m dare.
Et eoiisenim Lepta disressit ab avo . . Et ipse praeceptelia ut nemiau diceret. praece item re offer pro emunda. tione tua quae prae
dinamare sem M. di offer Iro enitidatione tuaicut or epit Moris In testimonium illis.
ses in testimonium illis. - .s Me. At illa egressus coeput praedicare, de dita re sermo.
gis sermo de illo Me. ita ut jam non posset manifesth introire in civitatem. sed soris in desertis locis esset, & conveni LUCA. S. bant ad eum undique turbae multae ut audirent de curarentur ab infirmitatibus
. 1 Ipse autem secedebat in desertum, & orabat . .
in mJam non manifesti introire in civitatem, ad soria in deseriis loeis es.set, ct convenlabant ad eum undique, Perambulabat autem magis sermota illosae conveniebant
189쪽
1so COMMENTARIUS IN HARMONIAM.
OU A M superiori sermone proposuit J. C. aut deformitas , genus pertinaeis Inue scabieI,
D. N. doctrinam, multis mira is confir- siluammis deis is, unde nomen Latinum Lamma tutus est. Decuerat eum, discipulis quos, - - λ mo, decortiam. Quidquid fuerit issatim plurimos collegerat , . aliquos eligere iniri Orbu lapius Iudaeos cumprimis haberatur ab Apostolos, id est in praecipuos testes actuum 5ciminabilis. Huius judicium velut sic ri , sacerdoti. sermonum ejus 3 di quoniam intra breve te Ita erat dele Eλtum, qui miris, variisque obserx pus, cursus quem initurus venerat, conficien-xtionibus explorabant, num verat braeorpus alidus esset, promulgare hujus cursiis principio no-rcujus teneretur. Damnatis nefas erat admiscetivam suam legem . Tunc ergo tradicit praecepto ,lς tibus hominum et nec fas erat inquinatum hoe quae postea inculcavit, & verbis suis, di exesistis morbo corpus commvrτα Hic igi indile prolus planiora secit. Sibi autem protinus fidem comi-ldamnatus a saceractibus,certaque ιν pia imps ruuliavit miraculis, quae iubsecuta sunt sermonem,lausui est venire ad putii eat rem Osinium Iesum. in quo tradidit elementa doctrinae suae. Congruit 3' L Et videns Ioam, O r,ei nacfariois
hisce omnibus Harmonia quam concinnamus 3IMO. adorabat eum, MindepreMins m,
sive potius ipse ordo, quem Matthaeus secutuslflexo Mi. L dierna. Utrumque facete potuit de est; & quem idebsequimur neglemim dc pertu genu flectere, di in siclem procideri j xta m batum ab omnibus qui ante nos susceperuntitem quo tunc fiebat adoratio. Suppllex ergo &Evangelia ordinanda. Et si autem tot tantaqueiadorans Iesum , quem intelligebat esse Christum complectatur superior sermo, adverte lector, filium Dei ν Domine, L si ita mes m. main m. sit sie tantum aliquot horarum 3 sicut miraeulalNon dubitabat quin .Iesus posset ei succimere , illa, quae plurima enarraturus sum, di quibuslsensus ergo verborum eius est , non distosuit, hunc sermonem eonfirmavit, aliquot dierum. possis quidquid volueris. Ergo velis tantum m
i r. Mi. Ciam autem descendisset de montes ibi succurrere. Mee vulnera mea non abscondo, exta sunt mm turba multae. Dominus secesserat medicus es, o aeger umet misericorres, O aero
in montis cacumen, ibi seorsim electurus Apo-lsum. Sie leprosum loquentem indueit Augustiastolos. Reversus ad tu ibam quae in loco montisinus, cujus oc illa sumi t iasperstrem , si Drauiam de Eressiori substiterat , concionem habuit s quaimedιeum aren his rem. sinita ex hoc loco qui & editus erat, descendit, 4. 4t . . Jεμ an Mn misertus Vtis eatendissecutae sunt turbae quae eum audierant sermoci- manum suam , signum hoc & potentiae & volutis
nantem. Onanes interpretes advertunt novamitatis sanandi, er tangens eum ait illit vini
scut&veterem legem in monte latam esse , sedimundaro κατιε, N. Illud inmidare se passivum quo diserimine i lite propius loquentem Domuiest imperatisi modi. sensus este esto miandus, num audiit turba i olim autem nee licitum sue- tua lepra sanata . Tangens autem eum C Eristus, rat nisi mortis perlaulo ascendere ad montem,lnihil eontrarium legi secit. nam praeterquam tibi Deus cum solo Mox se eolloquebatur. Moy-Iquod sanare scabiem, ungere, di sepulturaeses vero de monte descendens viginti tribus ho- mandare cadavera licitum esset, eontactu istontinum millibus, Exod. cap. 32. R ag. mortis immunesties non e utrahebatur , quatenus h causa extitit, Iesus aegros sanavit, mortuos adiminem ε vestigio purificabat iste contactu , α itam revocavit. simul cum Iem omnem eo ut ii materiam aus a' 22. L Et factnmes , eum esses intinae rebat . Et edim , ut sub iei uit. Evangstistoet . rarum, O eere vir piantis lena M. ven .rs ' 42. U. Et eum dixiser, statim diseest ab is Clim iisdem serE verbis tres prinis Evangelistaeilepra, ct munda sese. - : deseribant eurationem huiusce leprosi, dubitari 6' I. Eo eamminarus est ει -'Mim' enon potest, quin unum di idem lit mira tum 1 tuti m. Ablegavit tum, ut mi Metilum illud in tribus enarratum , suo tempore a Matthaeo , utinus clar eret, etiam praecipiens leproso ne via solet. Occurrit leprosus Domino, eum descen- garet. Alii alias causas asDgnanis veram credo deret de monte, antequam ingrederetur Ca-tquam jain aperui, ideo Jesum refugisse gloriam pharnaum juxta su ne Evangelistam . Lucas rem miracula patrando, quia nondum venera4 hora. narrat sactam in una ei vitatum . quod benigna ut clari sicaretur. Pritis pati eum portebat, Minterpretatione decet accipere de vieinia aliculus haberi despectui. Q propter nonnisi in tus ei vitatis, nimirum urbis Capharnaum s siqui-Iinterdum de quasi invitus miracula edebat . Er odem Ieprosi arrerentur hominum consortio; &lgravite ianterminatus est Ieproso , ne se ab eo la- habitarent extra eastra i se enim praecipitur . natum vulgaret; di expulit eum, ne si inco omηi υρον. quo ἰσρσαι est edi Arimund 3sses sortio ejus manero, res innotesceret. habitabis extra Ostra. Levit, cap. 1 r. p. 6. i . LE30se praecepisiui,vide nemini Ex lepross, Inquit Iosephus, contra Apionem scia.. ras, Neura viri imperat. s. v L Sed vadosen bens , Moses interdixit oppidis , di vicis , utito Me.principis dotum, .s es, id est sace seorsim in lacero vestitu Fgast. om qui eo, dotis ne e huic qui praeesset in saeu potum attigisset , aut sub idem teitum successisset, pro Delasse, tune temporis vires suas obeunte in m-
imputo habet. Lepra autem crat cuti vitium,plo. Vulgatus interpres, quem princirem sacer-
190쪽
luit. 9 4s. ilia exos.s epis pradie. re, o di mare sermonam, id est , ut loqui solet scriptura, divulgate . Io I s. L Perambia bat orem magis ferr- illo. Percrebescebat s dotum in Mareo appellat, in aliis simplieiter dicit laeerdotem ι nee sens hodiernus Graeeus aliud dieit. Sic Dominus jubet leproso, ut sitieret is Ierosolymis explorandum 3 quo itaque innix misraculi fama perlata est. Me. LO Uer pro Y datioris tua Me. qua M. L praeopis M ra rn ν pimonitim munus pro purificatione tua, quod in Iege Moysis prestriptum est et cap. t Levit. m e stimonium illis, nimirum quod Ie- prosis praecepit Moyses 3 ut eo munere testatum esset sanatos esse a lepra. Alii se intelli ni, ut testatum sit quod legi pareas, nee ab illla quem. quam ego ipse avocem , vel denique ut judicium sanitatis tuae sit adversus eos testiinonium, uve argumen rum , quo aliquando pertinacia eorumst manifesta. Procul dubἱo auctorem salutis uiae non e Iavit leprosus sacerdotes Ier-lymitanos, Tque enim omnino paruit Iesu Christo, non suma ejus: Me. Da na jam non 'sser maris. f. i ιHIre in eiυIsaram, id est in urbem Capharnaum, ubi istebat habitate, in qua cum obrueretur tur ba ad eum concurrente , compellebatur saeoliis secedere in loea deserta. Sedfinis ἰn deseriis laeta es t O e--niobanν ad eum Mniaqua L ων odiarent erum, O fana νων ab infirmitasibas suis. Me per antieipationem dicta senis sive Eva
gelista dicit, quae postea sebsequuta senesi i5. L Ipse autem fecidebar In deseritim, O orabae. Ut evitare leonem 3corationi vac ret, se autem interpretandi iam Mareus di Luis eas, ut haec postea con tigerant f tunc tempor enim reversus est Iesua Caphamaum de in te descendens o
Domnus cubarnaum intraris moribundo puero centurionis sanitatem
I L Uni autem implesset omina verba sua in aures plebis, im
itavit Caphamaum. a Centurionis autem cujusdam se vus male habens, erat moritur , qui illi erat pretiosus.
3 Et cum audisset de Iesu , misit
ad eum seniores Iudaeorum, roganSeum ut veniret, & salvaret servum
q in. Et dicens r Domine, puer meus iacet in domo paralyticus , de
s L At illi cum venissent ad Iesum, rogabant eum sollicitE , dicentes ei; Quia dignus est ut hoc illi praestes. 6 Diligit enim gentem nostram, &synagogam ipse aecsificavit nobis. 7 ML Et ait illi Iesus: Ego veniam,
8 L Iesus autem ibat eum illis. Et
cum jam non longe etata domo, mI sit ad eum Centurio amicos dicens: Domine, noli vexari: Non entiri sum
dignus ut sub teLim meum intro.
s Φ Cum autem introis. 1 Cum ainem impleuet Φ μνia r. se Capharmum . omnia verba sua in aures ps ei res . pictis , intravit Capha natuvo . Meessit ad eum inimari , rogans eum a s Centurionis autem metjusdam servus male ha --ns, erat moriturus: qu mi erat pretiosus . 3 Recismaius de Iesu, m sit ad eum seniores I d -- , rogans eum ut veniret , ej- ωε Et dicem: Domine,Puer meus jacet in domo Para olyticus , & malἡ torque
s Diligit enim gememn stram de senago in ipse vidificauu nobi . . 6 Iesus autem ibat eum illis. Et eum iam non l .ge esset a Domo , mini ad eum Omitrio ami os dicens : Domine , iruit exari . Non enim sum dignus iit sub tectum meum intres.