장음표시 사용
241쪽
, commotus est : sive influἰt in emi spiritus Dei, & eo impellen ις adstantibus forsan legi spetitis , di Pharisaeis, Me. L Lxit pratias agens Deo Patri r constreor tibi, Patre Domine ιαli edi terra, id est laudo te 2 t. quia M. LMseois disti hae . sapimribus , prudentibus, ab iis qui sapientes, di prudentes sibi videbantur sis νευelasti ea parvulis et piscatores hos ignaros praetulisti legi iperitis, propriae sapientiaevpinione turgidis, magistris , quos Iudaei s
lent appellare eochamin , id est sapientes , quos Paulus indicabat, dieens, non multi sapientes inter vos . Apud Matthaeum legimus t In inoxampore restonden a Jesus dixit confiteor, Oe.ILaud ν. pandens a scriptoribus sacris taph usurpatur, quando occasione dictoruin, vel si h
xum judicant apte aliquid dictum fuisse, quod
tempori di loco , rebusque praesentibus con- Erueret. 13 26. Mi. Ita Pater: qviniam Diuit placitum ante te. Qita si epiphonema est tmάε etiam, ita, col. . Ita certe o Pater laude
dignum est hoc opus , quo abscondisti &e. quia nihil nisi quod optimum est, decernis . Quas dieat Christus a quis non laudet ea , Qua tibi sapientissim Deus certo adhibito eo silio placent, ac probantur λ sie placitum Dis. Os is cria a. id est ita tibi visum fuit vel ita bonum , & eonsultissimum esse judicasti
pro sapientia tua summa. 14 27. a a L omnia mihi qui videor vilis , di humilis tradita sunt a patre meo. Hoc est , MI palo, omnia pater me docuit. Iudaei doctrinam suani appellabant eabatam, hoe est aee ptionem ,quia eam accipiebant 1 traditione. Qitae sequvatur, ostendunt fieri sermonem de doctri-M nemo ML nουδε filium nisi pater; ne 'epatrem νιν nουit Mi. i nisi silitis, O eui υ fuerit siliu ν νευelare . Id est cui revelat. his verbis Dominus declarat Pharisaeos suo errori permitti a Deo, dum oeulos eorum qui magna de se non sentirent, illustraret. Antequam Christus tertia illuxisset, Deus non cognoscebatur quatenus Pater nisi obstu rea neque enim quem unutu qui iam, & incorporeum credebant, sciebant vera dc aeterna generatione Patrem, &abeo, & filio eius procedere Spiritum, ut simul unus de trinus esset. Sciebant tamen Iudaei Christum fore fit;um Dei ι non ignotus eis erat Spiritus sanctus: ut non semes evicimus 3 sed eum nemo viderit Deum , oportebat ut
unigenitus qui est in sinu Patris , veram Dei
unius, ac trini naturam nobis enarraret. Hisce verbIs et nemo κουIt silium nisi pater; meque parrem quis riουἰt nisi filius , aperitur caput errorum quibus Anthr nitarit mini inhr.ecentiores obcaecantur. Etenim si id in e , qu .ud de De credere decet , accersendum sit ex i.'nata Dei notione; quomodor neque m-rr.m Y uis novis n/fi sit . . Notio illa Dei eum ciadem e sie, sive ex illere suadet, sed nos docet quid sit . Non potest ergo ingerere auἰmo
proprietates allas divinas, quibus non ideo mi. nus unus est inessentia, quia trinus est in peristonis. Si , inquam , Deo cognostendo sume rei naturalis cognitio Dei, quomodo opus es.set, ut ipse Deus se revelaret . Qui trinitatem Dei negant, hoc uno si ipsi advertane, nitu tur , qubd notio Dei Trinitatem illam non subjiciat. Inde vim inserunt scripturis ut pse Deus non videatur plura de se credenda proponere , quim quae notio innata nos de illo edoceat . Melius lienaeus, lib. . cap. ro. imis possibile eras sine Deo diseere Denm , per ver
bum suum decet bomnes scire Deum. Et cap. t Edomit autem Dominosa , cynoniam Deism scire
nemo possis nisi mo docenta , hoe est sine Deo non eo gnosia Deum omnibus igitur reus lavit se Pater, elim omnibus Verbuiri situm visibile fecit; de rursus Verbum omnibus ostenis debat Deum esse Patrem, di habete filium , ctari ab omnibus videbatur. lovas. Es e--Uus ad discipulos μοι dixit : Beati Miali qui videna quae vos vid ιis . Subintelligendum , & ete ditis. Eceni non beati erant Pharisaei, quod Christum viderent , siquidem eum repudiarent. ro ' a meo enim vobis , qωὸd multi propheta ,
stus enim expectatio , dc desideri uiti omnium prophetarum, Abrahae, Davidis, & aliorum..
Subtiret, Ergo Pharisaei, cte legi eriti miseri, qui Oculos avertitis, ne videatis; de aures obturatis, ne audiatis.1 atra Henιυ - αν omnes., qnἰ la boratis, O onerati est;/, ego refiam. in
Excitat omnes ut percipiant fiuctus, quos Praesentia eIus parere poterat. Omnem enim , ' αν -
νωm in ins est Dominem salvum fri vult , θῶ feeix omnσι. Verba sunt Paulini ad Seu rum, ep. a. a quibus non aliena illa Leonis magni , serm. 63. Iuste enim nobis inflat pνae pro , qui praeeurrit aaxιlio , O benisue ineliniar ad obedientiam, qai ducit ad gliniam . --δε ineviso Dominaes ipse nobis factus .st via , quia nisi per christum mn Itων ad chri Τω- Venite, inquit , ad me omnesqiii laboratis pinpressi iugo legis. Jugum est id quo boves docentur pareret ita lex iugum erat, sed quod Iudaei ferre non potuerant .as ' as. Tollita iugum meum hisper vast subiicite vos jugo meo, quod non durum est, ut Pharisaeorum, qui onera gravia alligant ι O difieite a me, gnia m tia sum, O his milia corde. Non est, quod ob peccatorum conscientiam terrea
ni i Pharisaeis haud similis suin qui superbi, &duti submovent 1 eonsortio suo peccatores nec illos suo alloquio dignantur. Et invenioris v qaiam animabus vestris. Non dicit corporibus
sed aequiescet antinua vester sub meo magisterim
242쪽
sne anxietate, ut solat fieri , eum quis sorte sua eontentus vivit. Io. mirmis retim suaue est. μου Jugum meum saetia comm um , aut humanum , sive blandum; in onus meum loe, his nimirum qu rum in eoidibus diffusa est sancti Spiritus chais itas. amor enim non sentit pondus . Clim amatur non laboratur ι aut si laboratur, labor amatur. Hue addueenda verba Leonia Magni, se .sa. inducit Deum loquentem. Facite quod amo , amaxa quod fac/o eiam υιιιων dis siesti quod mbra , ad inbentem aecων-a 3 ωεωnde datar prae tum a praestetur anxilium .... nemo cy.a mea sun in caciter eonempiscis ι αι enim ad me tendit, ex mea participalionome requirit .
Mulier in civitate peccatrix Iacomis Dis rigat σ abstergit pedes Domiai L U C Λ S , Cap.7. IO. 36 D Ogabat autem illum quidam de Phariisis ut manducaret eum i, I lo. Et ingressus domum Pharisaei discubuit.
37 Et ecce mulier, quae erat in civitate peccatrix, ut cognovit quod ac- s.cubuisset in domo Pharaisi, attulit alabastrum unguenti. Maria M L. 38 Et stans retro secus pedes ejus, lacrymis coepit rigare pedes ejus, & c pillis capitis sui tergebat, de osculabatur pedes ejus, & unguento ungebat. 39 Videns autem Pharisanis , qui vocaverat eum , ait intra se dicens rHic si esset propheta, sciret utique, quae, & qualis est mulier, quae tangiet eum: quia peccatrix est.
4o Et respondens Iesus, dixit ad illum: Simon , habeo tibi aliquid dice
re. Λt ille ait: Magister, dic. I Duo debitores erant cuidam steneratori: unus debebat denarios quin- .gentos, & alius quinquaginta. a Non habentibus illis unde redderent, donavit utrisque. Quis ergo eum
plus diliget λ ι43 Respondens Simon dixit: aEstimo quia is , cui plus donavit . At ille dixit eii Recte judicastit
que Et conversus ad mulierem, dixit Simoni r Vides hanc mulierem p Intravi in domum tuam, aquam pedibus meis non dedisti: haec autem lacrymis rigavit pedes ineos, & capillis suis tersit. s Osculum mihi non dedisti: haec autem ex quo intravit , non cessavit.osculari pedes' meos. ι46 Oleo caput meum non unxisti: haec autem unguento unxit pedes meos.
67 Propter quod dico tibi: Remittuntur ei peccata multa, quoniam di- 'laxit multum. Cui autem minus dimittitur, minus diligit. 8 Dixit autem ad illam: Remittuntur tibi peccata.., Et coeperunt qui simul accumbebant, dicere intra se : Quis est hie , qui etiam peccata dimittit .
so Dixit autem ad mulieremi Fides tua te salvam fecit 7 vade in pace .
243쪽
storia mulla Is quae erat in erutate riccatrix , mniacta est in hae urbe, vel in vicinia ejus. neque enim alia in sacro e iee , di libris I
daeorum nominatur simplieiter rivisara . Sie Ierusalem in vetustis talis Hebraeorum appella- vir eivieas sanctas ut ωνba Latinis Roma erat. Pharisaeus ille qui Dominum exeepit convivio , dicebatur Simon; hoc enim eum nomine D minus appellat. Credo eumdem esse , qui &ιπνομι, cognominabatur , apud quem in Bethania paucos dies ante passionem suam Iesus eaenavir . Non semel videbimus Iesum de .hantem in Bethania, quando ob festos dies necesse erat, ut appareret in Templo. Sie enim siliebat Piarisaeos, di insidias eorum vitabat .
Bethania non lonse distabat Ierosolymis , ut pro suburbio ejus haberi posset. Itaque puto , quod ubi Pascha proximum sitit , Christus h Galilaea venit in Bethanuam , antequam in8rederetur civitatem saniactam . Singulis annis in Paschate , & aliis primatiis sestis apparebat secundum legem intemplo . Poterat ergo innotuisse Simoni , di aliis pluribus Jerotolymorum , dc Bethaniae accolis . Fama etiam ejus jam pervaserat urbes , di vicos Iudaeae. Clim itaque venit Bethaniam , non mirum, si ad coenam eum vocaverit Simo n. car aurem iliam quIdam de Phrivssaia , ur mandra earit -- ιlti . Et Ingramus domum Pharisai diseubnis . Menis accubuit stratus in lecto , ut tune temporis fieri sol
bat . II. Ex ecce mulier quae erat in civisara pereatria. Protinus animadvertendum est hoc.
ce nomine ρε tritas , non semper significati vile prostibulum . Peccatores , & peccatrices dicebant ut quotquot debita religione non se varent omnia legis praxepta. Procul dubio imi
precatrix mulier, ne qua Lueas loquitur , non erat meretrix. Mulier enim Iudaea erat ex 'ic Bethaniae . Non potuisset ergo artes meretricias impunε exercere . Uon rete iseMariae da sitia- ,.s Israει. Sic praeeipit Deus, cap. 23. Deuter.
Quae lex temporibus istis vigebat s Philo enim
testatur, meretrices, ut pestem , ac Urniciem,
abemque publicam saxis obrutas fi isse a cui consuetudini & testimonium perhibet Iosephus libro de vita sua . Leges Mosaycas haud ne glectas fuisse ostendit zelus quo ludaei muli
rem in adulterio deprehensam state runt damnandam iudicio Domini. Si quis e vinceret mulierem istam reccatricem de cima nunc serismo fit, alienis am fuit . fateor ob scori iti nes suas non illi poet as irrogari potui;le . Uerum an passus estet Simon Pharisaeus scortum irruere in domum suam, de inter ancillas ministrare , de pedes Iesu hospitis lavare λ Iesus, ut diximus, Galilaea Bethaniam venerat uetia ministerium illud exhibendum et erat, ut Recens advenienti. Si autem Simon, ille cujus
in aedibus nune maunus versatur, sit Ille sumon Leprosus Mihaniae, apud quem innavit
Dominus sex dies ante mortem tuam, vicinus
erat Marthae, & Mariae sororum Lazari ι his familiaris, ut apud eum quandoque ministi
retnt. Infra autem evineam mulierem peccatri.
rem esse ipsam Mariam sororem Marthae , de Laxari.Ita 'on mirum est, si illa intraverIt d
mum Simonis. εc ministraverit eum ancillis eIus. atque sit ista peetatrix a tit e gnovis
tulie Hisast m nnvuenti , pixidem unguentariam ex alabastro plenam uni ento, quo abi tos ejus pedes ungeret 3 non tenaci illo , quo chirurgi evrant vulnera, sed liquido ex od riseris 'erbis expresse . Sordes sic detergeri tur ι etiam dolor ex lassitudine temperabatur. Scilicet mulier peccatrix , quaequae sit, quam movebat fama Jesu, tum ut sublevaret ancillas Simon; a vie ni forsan 6c familiaris, eum eo. Movisset hune venisse intra aedes tibi notas, de ipsa areessit ministerium exhibitura Domino . Quare non mirum videtur Simoni eam in aedes
suas non vocatam irrumperes nec illam arcet.
Peccatrix autem illa non, ut solebat fieri, quis pedes Domini lavit. dolore enim comm ta ob mores, quos conscia erat Christo displicere, simul A: summo erga illum amore. 38. Eastans rerv. sectis pedes ei rus. Nam Dominus de
more ita accumbebat mensae, ut eaput versus mensam , pedes vero versus exteriorem partem haberet. Etenim singuli eonvivae singulos lactos non habebant ι seiu aut terni, aut quaterni unum occupabant. Et primus decumbebat ad caput lecti, cujus pedes porrigebantuς pene dorsum secundi : secundus verb oecipue obvertebat ad umbit cum primi , pulvillo interjecto 3 pedes se bant ad ictgum tertiit desie deinceps tertius, sic quartus. Ita peccatrix stans a terg ad pedes Christi erecta, non provoluta senibus . De mis coepis ruare pedes
eius , ut illam bis exprimendam curavimus. nota
opii, suit illi aqua a pro lavacro effudit lacrΡmas , O capillis capitis fisi tregebas, edi UA-iabaιων pedes eius, O unguento rengebat. Peccatricem mulierem ipsam esse. quae alibi Magdalena appellatur, Osteiadam . Nn era Magdalena Hebraeum est, quo significatur mulier crinium elisatrix . Sabbato erines pistare non licebat; ideo potuit millier peccatrix appellari Magdalina , quod plicandis suis crinibus quocunique die nimiain curam impenderet alioqui & vitae genere molli patefaceret non multi sacere mandata Iesis , ideo die a peccatrix. Animadversione dignum est, quδd Evangelistae sedulo observant eam capillis suis abi etsisse pedes Domini . Videlicet ut oste
derent quantum inutasset Plinium visae institutum , quae in eos usus converteret sum ci innes qui antea fuerant sua cura.
244쪽
'a ianite enm, Pra peccatrix est. Nam reflQuia reipsa hoc solet fieri, ut pro ratione εiisaeo intrum erat contactu flagitioserum homu a iis maior sit in beneficum amor. Haec et num non miniis quam linroiorum alios inquia ra sunt. Vertim quo tendit haec parabola ι Hu- nati: non permittebant se tangi a Gentili solius finis incertus plerisque interpretibus visus est. l Q. ει πιθο- 'ν Je- , qui interiores cogit imminum autem opinor voluisse subindiearetiones Simonis tinti stratur, quippe Deus dixis Simoni, illam quam despiceret mulierem quas. ad iliam a Simon, se etpo vocabatur ille Ph imo exosam, de parum cultui ejus addictam, risieus di habra ribi aliquid diem, comiter . con- eorripi tamen magno Dei amore . Iesus verbvivatore suo postulat loquendi veniam, Asiliatqui esset Deus se innuit ipsum esse tauerat alte marister dira 43. m. disitoris reant, i arem, qui debitoribus suum debitum dimiserit. ruit Iesus, eisIdam saneratori, creditori r nnn/ nempe Simoni , oc peccatrici , uterque enim ebιbat deetes plus quam alter, nempe mari./ debebat Deo poenas. Foenerator, quam, est quingoras, cta sq.inqMagiata. 42. I an hm Deus in illa parabola, sive ipse Iesus , cuius bentibus illis .ndo νeddoena, donavir ωιHAMe. debitor erat ob peccata Simon de mulier pe s a rego semiplaea cluis p vel, ut habet Gra leatrix. Plus illa debebat , quia magis pece cus codex , diligit. Quis ex duobus, quibus eo itrix quae ergo clim majus debitum illi eo latum est beneficium, majori dilectione seret idonaturus esset Deus, iuxta responsionem Si-ταε τum , qui illud contulit monis plua dilectura erat Deum. Ardentia
245쪽
amoris ero a Dominum caractere Maria Magd
lena insignita est ι ita despectui non esse habendam Dominus significat. Quin etiam , quod de parabola non est, Dominus innuit Deum non tantummodo plus dilicendum a peccatrice . sed jam plus diletctum , quam 1 Simone, nempe ab illa se, qui Deus est, suisse plus dilectum ι unde ipsa sanctior, quae tamen Simoni videbatur peccatrix,& polluens otiae attingeret, majoris, inquam,
dilectionis sibi exhibita suisse signa ab ista me-
cattice Iesus demonstrat. 44. Et emuresus ad muli.rem Jesus, dixi3 Simonit m dea bane -- vim quam despicis Intraυἰ In domum tuam, aquam pedibus meis non dedisti , licti hospiti advenienti peregrδ. Hae autem necessarium ilia lud ministeri uin praestitit modo excellenti , qui assectum ejus prodidit '. lacrymis sedes meos rigaetuit , o capillis snis tersit . Haec indicabant animum dolore commotum . Mos olim erat Iugentibus eorpus humi abjicere laceratis erinibus. Ita refertur de Estera, cap. t . e. a. quod pro superbis unguentis caput suum prat- vere oc stercore oppleverit, omniaque loca in quibus antea laetari consueverat, laceratis suis crinibus repleverit. Paria sermε de se eommemorat Esdras, cad. s. p. I. ciamque audis msemenem stim ae exterarum connubiis in scidi pallium meωm punieam , evelli capillos eapitἰι m.i edi barba , edi sedi --νens . Niti solvisset capillos suos mulier peccatrix , non his potuisset pedes Domini a
Pe igit Domἱnus signa amoris sibi exhibita a peccatrice enarrare . 43. osculum mihi non dedisti , mos erat peregre adventantes excipere osculo a hae autem ex quo intraυis in domum tuam juxta aliquos codices , ex quo ipse intravi non in aruit Oseulari pedes meas . Non dignatus es ori meo Oseulum figere , ipsa osculata est pedes meos, qua is in honore me habeat, Ee quam demisso animo se mihi. subjiciat demonstrans. 46. Oleo eaput meum non unxim ι nempe unguentis boni odoris , quibus caput perfundebatur, iuxtadlud Ecelesiastis , eap. s. St. s. oleum , ιd est unguentum vi capita tuo non rificiat .
Mos erat usitatus , ut liquet ex illli Vigilianis,
Frib ιἰ ealido ferro myrrhaque madente aediti Simon nulla super caput ejus unguenta effudisset , ait Dominus ae meeatrice: Ha/aulem, non caput ι sed quos animi se subiicientis indicium est, Mnevento pietios una pedes meos . Depositis ioleis Iudaei perinde , Romani mensae accumbebant. Indi, ut refert Curtius, litag. cap. s. demptis soleis, odoribuit linunt pedes.
7. Propter quod dico tibi e remittuntur ερeeeasa mistra: quoniam dilexit multum . Sit
dilectio antecessit remissionem peccatorum ιnam se contritam dolore , εc resipiscentem ostenderat mulier peccatrix , priusquam audia ter peccata sibi rem illa esse, lacrymae esus veniam non postulabant, sed merebantur. Iuxta
responsione in Pirarisaei, dicendum suisset : qu niam rem illa sunt mulieri multa peccata , diliget muli limi sed & hoe verum est huic plura condonare ereditorem, quo se amati plus intelligit. Aodit vero Christus usus responsi ne Pharisaei t cua autem minist dimittitur, mi ntis diligit ι unde sequebatur quod eum exhibitione omelorum peecatrix se Christum magisl diligere probaret , minus dimissum suisse Pha- tisaeo i se illo sanctior peccatrix , quae crede debatur immunda. Erso Dominus superbiam detrahit Pharisaeo, qui sibi videbatur iustus. s. Dixit autem Jesus , ad illam peccatriacem, ne abundantiori tristitia absorbetetur rRemittuntur tibi peeeara. Et coeperunt qui simul aecumbebant dicera intra se r Quis est hie , qui etiam ρε cara dimAtia ρ hoc enim solius Dea proprium est ι sed Jesus se Deum. modo Pr
baverat. Clim enim Pharisaeus dubitaret, num' esset propheta ι putabat enim illum ignotate aqua de quali muliere tangeretur ι hane in leti rem cogitationem Pharisaei intueti ostendit Iesus ι solus autem Deus novit corda hominum. so. Dixit autem ad mulierem: Ades tua , qua
credidisti me esse veth Christum filium Dei,& ideb dilexisti, is salυam fecit, adduxit me, ut tibi peccata condonarem . Maia in paces jam metum pom Deo placato.
246쪽
, a prinio Paschate post baptismum ejus
Dominus Uendit Hierosolymam ad Paschatis dies, in qvibus ingressus. Templum. eiicit vendentes boves oe oves.
ra IIT l -- erat P. ha Iudaeorum, &astendit Iesus Hierosolymam r
247쪽
- is Et his qui columbas vendebant, disit: Auserte ista hine; ερ nolite is
cere domun Patris mei, domum negotiationis, i1 Recordati sunt vero discipuli ejus quia scriptum est: t Zelus domus
i 8 Res nderunt ergo Iudaei, & dixerunt ei r ini signum ostendis nocbis, quia naec facis is Rc 'ondit Iesus , N dixit eis: t Solvite Templum hoc , & in tribus diebus excitabo illud. ao Dixerunt ergo Iudaei: Quadraginta & sex arinis aedificatum est Templum hoc, & tu in tribus diebus excitabis illud e .ax Ille autem dicebat de Templo corporis sui. a a Cum ergo resurrexisset a mortuis, recordati sunt discipuli ejus, quia hoc dicebat , re t crediderunt scripturae, & sermoni, quem dixit Iesus . 23 Cum a tem esset Hierosobmis in Pasicha tirdi esto , musti credid rhnt in nomine ejus, vide es signa Mus. quae saeiebar. ψ , ' 24 Ipse autem Iesus non credebat semetipsum eis et edi quod ipse nocte
as Et quia opus ei non erat ut quis testimonium perhiberet de homineri,se enim sciebat quid esset in homine.
raturus; ideo in purgando vemplo, quod in1- ,δc- . e riit domus Petis suam auctoritaquem verba Ioannis praeserre vuIgo statuunt in-tirpretes, non ided tempus illud a nuptiis in Cana ad Pascha contrahendum esset propter ilia I lO- u. tis , ut saepius animadveriimus, minua mr- qnerra dissitas mi jungunt Mvangelistae , elim vitani est illis de harum reia Eois ρMiuio deswn, avo i ex eoo Mity , itum inre apedim non si se istin ena quibus pollueretur, tanquam ex parerna'd 'D/vir omnes με I.- 1Maaismis r jam enim ' ne 3 m pe--igenii ita Dei filius . .N'n alie cum striberet, nempe anno AErae Chr. y6. post nam invadere potestatem comprobabantiant 'eversum Teri 'lum amnis M. nomine Psse . acta miram , uva ero illa 4 testatem. er, i iis inter christianos significabatur festuin, quo euisset dignius, ta est se declaravisset fi-i Dommicae resultNionis rit Ossa recolebatur. lium Dei, quam in Templo, quae regia ber i Evetis Templo non amplius fiam ri est Pascha
fimul ut legi pareret, cui se subditum votis rat , clim institit fetam rastratis . Vnu au i
gelista post enarratas minias in Cana, cum d xisset de Dotivno eum descendisse in urbem Pharnaum cum matre, dc suis discipulis. Esibi, inquit, m-μνωnt .an mistiis di us . D m. eras Pa' I. .νωm ι quod non aecipiendum quasi rationem ille redderet , cur ininus multis diebus in Capharnaum non - . moratus fit ι neque enim dicit : nam pote rear
Pasichas sed, e ' prepereo Pascha. Cum H ludinum; nulla enim postea fiebant agnorum Pasthalium sacrilicia. Itaque Insta te festo Iudaiei Paschatis. ascendit Iesus Hierosolymam is Sie .lex pr-ipieb/s omnes Iudaei tenebantuneo in festo como Domino apparere. t 4 1nvenis Iesus , in Templo vendentes ver , θ ωαmbas , O nnismutirias sed nos . Lege ipsa e stitutum videbarur, ut qui victinras , aut dona ex praecepto, MI ex v to debebant, si procul Hierosolymis habitarent, possent argento illa sibi comparate in contatetan ι enim Im Ioquitur ae decimis , Deu
248쪽
Ligast III. CAP. L Temporipem vendentes.
Em Lisse ex Iu heomim libris distianusia inseque, inquit Maimonides , tractatu ,
bar hostias, mas is areis se V ns, με ereri ιeanis sin. saeum se is a gramm, quo has sibi memem . Ubique autem in Evangelio patet avaritiam invasisse, de eorrupisse animos saeradotum serant enim Hieromyn is maeella , laraque publica , sed illis non tenuentibus mercaturaiti iris Templo exercebatur . Quod constiti ex eo lom Evangelii quem nunc tractamus 3 quod & distere possiimus ex tra tu Maim nidis de apparatu Templi, cap. 7. num. s. Ibi
agit de diversis praesectis templi , inter quos
numerat qui huic mereaturae praeessent. praefestis ero φωιώι, - eo picis ba , .
AEdficerentur. antritiam essenν im-Maia , m Maumreeιur dare auor. Inde aesti are licet spocie religionis iniquam avaritiam exercitam Lisse. LPraeter mereatores illos Ninu, ovium, eo. Iumbarum, erant in Templi atriis tinnulatii sedentes κημ- - , viri stilicet qui quaestum ficerent permutandis prevatis , maioribus nummis cum minutuliv. M a 'numulus est minutus, frustum, seu segmentum monetae minuetulum . Eiadem vorat Evangelista a. oti e , scilicet trapeetitas qui permutarentamenteos nummos, deductione facta pio colinqydo, vernaculε, ρον L cbarigo. Ad quida etem hi nummularii sedetem in Templo, doc hie loeus ille Talm is, ex capite prim lx Eritus Shinatim , sive de siciis in Talnatae. Indicat enim loeus ille, cui non suppeteret species nummi dicta in lege, nempe siclus , vel
semi siclus , pretio redemisse a nummulariis. Pνἰmo dia mensis Adaν edictum promulgari estn- fue-vat, ni semi siclum , quem eapitarim Judaei ex lege solvere tenebantur Templo, p
Cum igitur in iis mulitim peccaretur , ne que enim ad mercaturam saciendam paratus
locus sanctus, qui polluebatur sordibus avat ita sacerdoto, Dominus ista videns exarsit legitima ira. is. Er eam fecisset quasi flage iam do funierulis a non adcitur particula
in eodicibus Graecis , Omnes istos mercatores, emis da Templa, ovesue O boves, nuram uriornm a dis aes luaa , nummulos ι ibi ergo AEa sumendum non pro eerta specie m
talli , sed pro pecunia minutula . Ea mensas μι-νων, mra,siae, unde nummuIarii die tutaramdaa. Has ninnus subvertendo effudit, distipa it meuniam horum trapezitarum, ψεδ αι βα,, aca si κομα. o. Et bis su/ eoinmbas vendebant, Incius isne avolarent , dc quae ideo non poterant pt pelli ut oves, di boves; dixi a Αὐενιε satiae, O nuite facere domum patris meἰ , δε- miam vagatiMionis, id est solum rerum vena lium. Iam necesse erat Iesum inclaruisse mi. raculis , qui .nemine contradicente ejiciebat tantam turbam negotiatorum, ciui populi pietati servirent sub praesidio sacerdotum. Qua runt interpretes an in illa te Dominus usus sit iure consileto zelotarum . Ex moribus de eonsuetudine Hebraeotum , Hebraeus a Deo &Dei lege deficiens, aut ducem se ad salsos cultus praebens illico a quovis homine pote-xae interfici. Iudicium stet; id voeam Hebraei, ouod a Phinea inimo exercitum a1unt quan-- Israelitam eum Madianitide turpi adulterio conjunctum, coniunxit & occidione j deinde abulla in morem. Qiiaerunt ergo inter pretes ultum laocce jure res arum usus sit Dominus, jus illi noti aceersendaui ex dicto more, quod suppetebat ex natura. Templum domus Dei erat, de ideo huic paterna , ex sua ergo potuit quos lubebat expellere . Ita
id unum allesat, pollui domum patris sui. Non semel dixit Templuin paternam suari, eus e domum ι se Lucae eas a. lanuens uariae& Iosepho non alibi eum quaerete debuisse. quia in Templo a NesciabaMι , Aquiebat.
quia in iis qua piaria mei sunt ποraet me esse . Attamen tunc puer erat nondum sactus Deo,
si ut impie cogitatae Socinus , ab aeterno Deus non est. An Templum Dei ita pra, ptium sibἱ saceret, s veth non erat Deus ἡr . Recordati suis sero distipuli eb.ι εαia seripium os ιn libro palmorum , Psalmo 61.
bat ex traditione , di ex doct tum consensu
sub Haliis persona Messiani ibi describi , ut
249쪽
liquet ex hoc ipso 'psalmo . , ut iusta indignatio domni tuae, pro domo tua , obptophantionem Templi tui comedit me, id est mactavit. succum vitalem exhausit. is. Responderunt ergo Itidar, videntes Jesum pro imperio se gerentem: de saeias, quo miraculo significare te auctoritate pollere. Ede signum, aliquod miraculum , ex quo constare ponit. virtus tua, simul dic auct*xix . . . . R. ρondis Iesus , ct ιιι πιι os ε .' Tomitam his, ct in tribωι diabus oeptabo νι- Iud ι illa vel ba sunt oraedirentis, & non 3 'hentisi quasi dieat, scio me a vobis occicla dum; sed eoo me ipse ab interitu revocabo, tunc resurrectio mea signum erit quo eonis 'stabit me vete suisse filium Dei . Jesus autem loquit ut ut auctor vitae, & mortis destructor,' non dicens exeisabit pater, sed exeiros propria virtute . Caeterum Judaei de lardeo Templo Ipsum loqui autumantes deridebant eum. 2 . Dixerunt ergo Iudai r adraginta m sex annIs aedimatum est Templum hoc , ct mrn tribus diebus excisabis illud p In Chronolo. ia ostendimus vere ab eo tempore quo Herm es coepit templum instaurare u ire ad annum aerae elitistianae trioesimum primum. quo haec
Judaei Christb objiciebant , quadraminia re sex annos efflixisse . Scribit quidem Jolephus annis 'ceto in Templiis Herode comple- aam, sed idem historieus asserit semper Templo aliquid additum ι & decem & octo mille Operarios in eo Oeeuratos Bisse , nec persectunt nisi sub Agrippa juniore. Sensus erpo Judaeo. Tum erat: a quadraginta de sex annis aedificatum est, Id eli aedincatur Templum hoc: tot anni impensi sunt huie aedificando, di nondum
persectum est. ai. uti autem dicebat de Templo ramor ιι sui. Corpus enim suum vere is t. id est templum quod inhabitaret Deus i ut Paulus adiastruit, cap. a. ad Coloss. quιa νn 'μ inhabiasas omnis pianitudo divinitatis eortorarier , σωμαnis , id est re ipsa. Haec omnia aperta sunt in dogmate orthodoxo, machinis , Socino contorquenda, ut videantur alium sensum habete quam quem praesert striptura. sias non potuit eo us suum simpliciter appellare Templum si Deus non fuit. Majus lxutem
iraculum est se ipsum qui mortuu est , a
mortuis exeitasse, quam temetum h las Idib. struere ι isus enim Deus vivificare potestatemplum vero opera manuum hominum aedi
dari suns dis pisu Haes, quia boe Leebas. Clim e dixit, mentem illi non advertebant , sed resurrectio ejus in memoriatii revocavit illat ab eo fuisse dicta , Es eredidενα- seriptiara . in s --I dixis Iesus. Scilicet ex eve tu, clam resurgentem viderunt, tune intellexerunt eum verE suisse Mositam, d quo ve ea praedixeranti scriptura , di eum verace filisis evius praedictiones completae . Inte
multa signa, quibus apparuit Jesum fuisse talium Dei, efficax fuit resurrectio ejus ι idonon semel illam indicavit suturam, cum Judaei
in die festia dum transigeret dies festos Pasci
.is in utis sancta, multi eradiderunt in omin ejus; agnoverunt eum esse inristum Dei, ωι- dentea signa ema, qua facis. , illa nempe topi tantaque quae prilis in Galilaea ediderat ι neque enim videtur Ioannes indieare solum aquam mutatam in vinum, de quo sola miraculo im qui tutι dc quod non potuit multum rumorem excitare, quia Cana locus obscurus; de ejectis autem vendentibus non loquitur Ioannes; ροque enim pro conspicuo miraculo illa eaectici habeti potesti ergo sic Meipienda signa quibu/plerique adducebantur ad credenduin, ut plura edita Berint ante huncce diem. 4. I se antem Iehisa non Medebat semεiipsum eis, eo qαὲd ipse nos Omnes . Haec non acri pienda de iis qui jam erediderant..tusi , inteIlli tur Iesum praevidisse. sole ut non omnes qui eredidissent, perseverarent iu fide . Pr num est magis id interpretari de plerisque Judaeis . nisi non crederent ι quibus dinadens eum iis non secuth agebat, ideo occultabat se .sera nocte Bethaniam se recipiens, unde manὰ ρο- tebat Templum. ε
uiuis perbibint da hominis i ipse enim seisiae id esses in bomina, quod solius Dei proprium
est . Plus noverat artifex quid esses ιn opera
suo, inquit beatus Augustinus , quam Usum opus gaud ines in semetipso . An Evangelistata seientiam huic vindicasset j quem Loneredidisset Deum
250쪽
LIAER III. CAP. II. Colloquiam eum Nicodemo
Nicodramu Dominum noctu adiit. si IOANNES, Cap. 3. Φ.r I. r Rat autem homo ex Pharisaeis , Nicodemus nomine , Prineeps 'Iudaeorum a
2 Hic venit ad Iesum nocte , & dixit ei r Rabbi scimus quia a Deo venisti magister: nemo enim potest haec signa sacere, quae tu iacis, nisi fuerit
3 Respondit Iesus , & dixit ei: Amen, amen dico tibi , nisi quis renatus fuerit denuo, non potest videre regnum Dei. 4 Dicit ad eum Nicodemus r Quomodo potest homo nasci , cum sit senex e numquid potest in ventrem matris suae iterato introire, de renasci ps Respondit Iesus r Amen, amen dico tibi, nisi quis renatus fuerit ex Mqua & Spiritu sancto, non potest introire in re gnum Dei. . 6 Qum natum ex carne, caro est: &quod natum ex spiritu, spiritus est. 7 Non mireris quia dixi tibi, oportet vos mi ei denuo. 8 'piritus ubi vult spirat: de vocem eius audi β, t sed nescis unde veniat, taut quo vadat: sic sit omnis, qui natus est ex spiritu. 9 Respondit Nicodemus, & dixit ei: Quomodo possunt haec fieri pro Respondit Iesus, dixit ei: Tu es magister in Israel, &haec ignoras II Amen. amen dico tibi, quia quod scimus loquimur, & quod vidimus testamur, & testimonium nostrum non accipitis. Ia Si terrena dixi vobis, de non ereditis: quomodo, si dixero vobisco Iestia, credetis II Et nemo ascendit in coelum, nisi qui descendit de coelo , Filius homunis, qui est in coelo. r Τ Et sicut Moyses exaltavit serpentem in deserto; ita exaltari oportet Filium hominis. rs Ut omnis, qui credit in ipsum, non pereat , sed habeat vitam aete nam. 'l ' . . t 6 t sie enim Deus dilexit mundum , ut Filium suum unigenitum d '' ret: ut omni , qui credit in eum, non pereat, sed habeat, vitam aeternam. I Non enim mist Deus Filium suum in mundum, ut judicet mundum , sed ut salvetur mundus per ipsum . I 8 Qtii credit in eum, non iudicatur : qui autem non credit , iam judicatus est: quia non credit in nomine unigeniti Fili Dei. 19 Hoc est autem judicium t quia lux venit in mundum , & dilexerunt
homines magi, tenebras, quam lucem e erant enim eorum mala opera. ao omnis enim qui male agit, odit lucem , & non venit ad lucem , ut
ai csi autem facit veritatem , venit ad lacem, ut manifestentuo opera ejus quia in Deo lane facta.