장음표시 사용
381쪽
In d; sy rtatione , quam praemisimus libro
secun o, vidimus luxta doctrinam , & unantia mem consensum veterum patrum Justini, Cl mentis , Irenaei, varie visum ὰ Patrἰarebia , in trophetis semper audirum 3 ut loquitur Tertullianus de praescript. cap. I s. cuius & illa sunt, lib r. cap. 27. contra Marcionem e profitemur c, Am semper egisse in Dei na-na , ipsum ab initῖο eonversa um , Ipsum eongressism enm Patriarchῖ1 , O prophistis . De Abraham id particulariter adstiuit . lib. I. e. iusdem operis, ea p. s. Ide lue edi ipse cnm angelis tune apud Israham in veritate qmdem carnis apparuit, sed nondum nata, quia no dum moritura , sed dis nair iam inter ho-
linquens Abraham sequebasti ν δ mrbum Dei , inquit Irevaeus , cum Verbo peregrinans , my
Ergo illi sanctissimi patres, qui vicini fuere
tempotibus quibus scriptum Evangeliuni, lon- gh erant a Socinianis , qui nuper ausi sunt contendere, Chrillum etiam quatenus Verbum Det non extitisse ante Abraham, licet ipse de se hoe dicat i privssuam Abraham sierex , ego sum . illi haeretici inquiunt : Abraham , nomen est quod ruinar patrem tmultarum oen-xiuiri. 3 Abrai n. aulein non suit pater spiri. tualis multarum gentium , nisi post tempora Clitisti. Jesus ergo ut se significare Christum esse , sive Meissiam , antequam id continge. ret, nempe Abraham fieri patrem spiritualem, sis loqii xuus est i antequam Abraham fiat Abi hani, sive spiritu pater multarum gentium, ego fum , nempe Christus . iniam inepta siς -e
interpretatio attente rerstendamus. . Pνimlim reipsa a primis temporibus Abrahamus extitit pater multarum gentium , videlicet Ismaeliticariim , qui nati iunt ex Ismae. te filio ejus, Idumaeorum ex Esau , de Israeli. tarum ex Iacob i ut notat B. Paulus Rom. cap. 4. 9. I s. qai contra spem Credidit , tit fieret paler multarum gentium . Insuper non dicit
Donustur de Abra Lim loquens priusquam seret, aut fiat Abraham, id est evadat, sed etiusquam Abraham esset. sed missis omnibus Grammaticis tricis I animadvertere satius erit litem de sententia alicujus loci diti mendam e se ex loel ipsius , de quo contenditur, scopo& circunstantiis . Facta in hocce cum Iudaeis colloquio mentione Abraham , cum Christus tandem diceret Abraham vidisse diem eius ιquoquo incido viderit , Judaei se illud accipiebant, ut reipsa Abraham te in m vidi fiet. ergo repones aut: Tu vidisti Abraham λ di quo modo id fieri. potu illet , quinqnaginta ei Mannos non habes. debuit igitur oblectione , istam sic Iesus s.svere , ut priori dicto suo ,
Miet, id facit egregie, ii Socimanos audiamusi neque enim id aliter quam afferendo se existere
jam in mundo, cum nondum v iit tempus illud , quo gentibus Molatris credentibus in Derum, tunc Abraham evasurus esset Abraham . id est, pater harum gentium, quae imitentur tadem eius. egregia stilicet Iesii Christi propristasi dinos sumus in mundo, antequam sic fiat Abraham 3 neque enim omnes gentes tunc cre dunt, quae aliquando crediturae sunt. Ambigua quidem est vox s*IPaa; reddi enim potest, esse, dc ineipere esse live sireι. Patiter verum est illud το Ρωm cepe ita usurpari, ut alia quid subintelligendum sit, sed etiam saeptiis ab Loluth dicitur, & nullum supplementum expe
ν. Is. Io sum. Ita verba Christi hune sensum naturali de ordinaria sua significatione inger bant animii Judaeorum, Ieium, antequam Α-braham esset, iam ipsum eiis r ad quem sensum deducebantqrsolutione istius objectionis, nen peexim qui ultra quinquaginta annos non esset natus, non visum suilla Abrahae ante tot a nos mortuo. Neque enim istud sol vere poterat Iesus, nimea decuratione quhd antequam ΑΔ braham inciperet esse , sive nasceretur , ipse jam existeret . Ergo intellisebacit Pharisaei . quod sit diceret aeternum; qua ii aeternitatem eum sies iniquε arrogaret, si iniqua de illo non semium sociniani, iure illum lapidi xpetivis sent. saltem debebat 'bducere lapimoseotum a sensu, quem praeserebant verba sua ι 5c aliis verbis clarioribus utens patefacere sentiam tuum, id est quem Soeinus tomniiniscit ut, de qui oerieultus fuit usque ad tempus ejus. I omnia . inter se pugnant i id interpretati*ne
quod Iudaei eunt in te iscere vestent: mc bro ham non fecit, a jebat, etenim exuli retῖ ne ιι- dou diem metim , et idie edi gavisus est i Reipsa qui viderat Clit istum. qiuuenus Uetbuiis Dei, di eum gaudio eum exceperat, cum illi apparsit, non euin intersecuseti. Sed quis
ille vites Christi, quem vidit Abrahami se rari et i init Enjedinus de grege sosni: ne quo maxime laetatus est Abraham , ille est die, chii osti; s .maximε laetatus estia irativitate Isaae sergo irativitas Isaae est dies Christi.l ora; oriest Christi , inquit En jedinus i minor constat ex hinstolia. Quali vero Abraham qui valdὶ laetatus
lit ob natum Isaae, ideo exultare non potuerit
ob visum diem Christi . Esto Isaae 4ypus' sit Christi , an ideo nativitas Isaae ei dies Chri-st 3. Quinam sint dies P M , nisi spatiuuii illud te votis , quo vixit Noe j dc sauricavit a eam ta de die, Isaae ho4 ὰii sunt quam qui dius ille filius Miahae vixit . Non ulti 1 immisia
temur inanibus commentis c sutandis Igitur cum Iudaei certo. cri runt .a. sic ea tuei e trabant, Iesem, se dice eaeter uvi, dc ideo, Deum, tuae ni blaspheisium de medio tollere
382쪽
334 COMMENTARIUS IN HARMONIAM.
soluerunti etenim non adverterin tum 1 tesponderi potest , quod respondetur in T, Betibus eius, tum ex se monibus eum non Limude quaerenti, an lutum esset in monte Tem semendacia loqui. ss. Tiareunt peto Θιdes ,1m a D-λοῦ ' ων Iaereant In enm furore perciti. Templi r figio non obstabat , quia credebant se Deo o
uitam praestate. etenim , ut sit ibit Maimoniades Idolol. cap. a. nun .la. tibἰ quis Masphe-
pIi. Raba Gamaliel praeceperat, ut des deretur quidam Iiber sub aeervo luti . Responsum .iaqtiam, est a Glota fuisse ibi eaementum , quo aedifieabant . Nos eadem ratione responden ussuille ibi lapides quibus aedificabant. sic Ioouiis
mam Oxσιν , fit se bus , . udιbna tur Otho insito lexico Rabbinico. Menaturi nulla alia blassi hemia major , quam IesΜs aurem abscondis se samentia sua decluum homo se inum facit. Sed unde lapides in nans Pharisaeos ι in elavia d. T. l. subd Templo, quod tanta laceri orum multitudo , cens se sutori eorum. T-- - hMωr adi accurata diligentia sm per nit,dissimε pur-lbuafvis , inquit Augustinuas sed iis c autum servabat δ Ad hanc quaestionem idem auartim istisia eredibus fugis. '
Iutis in die sinati visum caeco restituit . qui Wicitur; Masso confitetur in esse Christum. y o A N N E S, Capy. f. I ror v Tlorereriens Iesus vidie homirim caecum a nativitater , '
' Et interrogaverunt eum discipuli ejus r Rabbi , quis peccavit stnις, aut Parentes elus, ut caecus nasceretur Z i
Rspondit Iesus Neque hic pee vir , neque parentes ejus t sed ut
' maniaeltentur opera Dei in illo.
Me oportet operari opera ejus , qui misit me , donec dies est e venit nox, quando nemo potest operuros ciamdiu sim in mundo , Iux sum mundi es mdic eum distisset , m id in terram , & seciet Iutum ex sputo , & Iinia
Et dixit ei: Vade, lava in natatoria Silae quod interpretatur Missus. Abiit ergo, & lavit, re venit videns. ε8 Itraue vicina,&qui videranz Cum prius quis mendicus erat, dicebant rNonne hic est, qua sedebat, di mendicabat λ Αlii dicebant: Quia hie estu AIii autem et Nequaquam , sed si lis est ei. Ille vero dicebat : Quia
. Io Dicebam: ergo ei: Quomodo aperti sunt tibi oeuli et I Respondit: Ille homo, qui dicitur 'Iesus, Iutum fecit r & unxit ocu I meos, & dixi mihi: Vade ad natatoria Siloe, de Iava. Et abii. Iavi α
ra Et diaeriint est Ubi est illep Asir Nescis.
et 3 Adducunt eum ad Pharisaeos, qui caecus fuerat. Erat autem Sabbatum, quando tutum secie Iesus, & aperula oculas eius. Is Iterum ergo interrogabant eum Phariisi quomodo vidisset. Ille a tem dixit eis: Lurum mihi posuid stiper oculas, εο Iavi.& video. 16 Dicebant ergo ex PhMiisis quidam et Non est hic homo a Deo . cui dicebant: Qitomodo potest humo se eator haec Bgna iacerer Et schisma erat mzer eos. Diqiliros by COOgle
383쪽
i' Dicunt e rgo caeco iterum: Tu quid dicis de illo, qui aperuit oculos tuos Ille autem dixit: Quia Propheta est. 18 Non crediderunt ergo Iudaei de illo, quia caecus suisset, &vidisset.
donec vocaverunt Parentes erus, qui viderat r. rs Et interrogaverunt eos, dicentes: Hic est filius vester , quem vos dicitis quia caecus natus est Quomodo ergo nunc videt peto Responderunt eis parentes mus, & dixerunt: Scimus quia hie est si lius noster, Δc quia caecus natus a I Quomodo autem nunc videat, nescimus: aut quis ejus aperuit oem l ., nos nescimus: ipsum interrogater aetatem habet, ipse de se loquatur.
ax Hax dicierunt serentes ejus, quoniam timebant Iudaeos et jam enim conspiraverant Iudaei, ut si quis eum confiteretur esse Christum . extra syn ogam fieret. 23 Pr-erea parentes ejus dixerunt e Rilia Utem habet, ipsum inte
a4 Vocaveruut ergo rursum hominem, qui fuerat caecus, & dixerunt ei: Da gloriam Deo: nos scimus quia hic homo peccator est. as Dixit ergo eis ille; Si peccator est, nescior unum scio, quia caecus . cum essem, modo video.
26 Dixerunt ergo illi: Quid fecit tibi λ Qitomodo aperuit tibi oculos p
dire numquid & vos vultis discipuli ejus fieri 28 Maledixerunt ergo ei, & dixerunti Tu discipulus illius sis: nos amtem Moysi discipuli sumus.
as Nos scimus quia Moysi locutus est Deus: hunc autem nescimus unde sit. 3o Respondit ille homo, & dixit eisi' In hoc erim mirabile est, quia vos nescitis unde sit, & aperuit meos oculos et 3I Scimus autem quia peccatores Deus non audita sed si quis Dei GI-tor est, & voluntatem e)us iacit, hunc exaudit. 32 A saeculo non est auditum, quia quis aperuit oculos caeci nati. '3a Nisi esset hic a Deo, non poterat sacere quidquam. 34 Responderunt, dc dixerunt ei: In peccatis natus es totus, re tu doces nos e Et mecerunt eum foras.
3s Audivit Iesus via encerunt eum foras et & cum invenisset eum, dixit ei: Tu credis in silium Dei e 36 Resis it ille, & dixit: Quis est, Domine, ut credam in eum 37 Et dixit ei: Iesus: Et vidisti eum, de qui loquitur tecum, ipse est. 38 At ille ait: Credo, Domine. Et procidens adoravit eum. 39 Et dixit Iesus: In judicium ego in hunc mundum veni: ut qui non vident videant, & qui vident caeci nant. M Et audierunt quidam ex Pharisaeis, qui cum ipso erant, & dixerunc ei: Numquid de nos caeci sumus Dixit eis Iesus: Si caeci etatis, non haberetis peccatum et nunc Vcro dicitis: Quia videmus: Peccatum vestrum manet.
cia misivi rei scilicet egrediens Tem-apto vidit illum caecum sedenteiri ad portamTem pli , de mendicantem, eto ut pauperes sol nt, ut liqim ex historia claudi in actis. Sic
eadem ipta die, qua Iudaei sustuleram lapides in lesum, ab eo editum est hoe caeci sanaui in
384쪽
hie, aut parenter eins , cujus peccato factum est, ur eaeus naseeretti νγ Oii aeri hie posset an de peccato originis discipitii loque tentur ι &ideo an istud peccatum notum, di creditum Itidaeis. Omnes Iudaei nunc, & olim arn verunt in omni lionii ine id quod vocant irraeter haraa , id est flamentum malum . Trahitur poena peccati in omne semen hominis, inquiunt, ram in iii flos , quam in impios . Bartoloeci iis sese disserit ἡe socce figmento malo, tom. a. Bibliothecae Rabbinieaei &Iudaeos per illud intellexisse peccatum origi male ostendit. Sed aliquod aliud peccatum eo ἐn loco. discipi illi videmur intendisse . Nast batur epitim quaestio ex opinione, quam Dominus salsam esse spniseat e scilicet plerique intcr Judaeos, ut jam a nobis animadversum est , credebant praeexistentiam animarum , antequam immitterentur in corpora , imo &Iransmigrationem in alia, iit' apparet ex phi- Ione, Joseph γ, & Thalmudistis. Supra ait gavimus testimonia in hanc rem , dum age- xemus db opinIone Herodis, qui opinabatur Ioannem resurrexisse a mortuis , di in Iesu vivere . Ita Judaei eaeeitatem, & alia ejusin ali .corporis vitia putabant ea nas esse peccatorum , quae ante novam vitam admissa e sent. Hare., ut videtur, opinionem amovens. 3. R. hondis Ies.s t Heliae hie peeeavit, ante- suam naicereriir, ut caecitas a nativitate ad si ribi possit peecato in priori vita admisso, n
retur, sed tit manifestentiar opera Dei in illo, nempe, ut per illum pateat, qualia dc quan-ra sint opera Dei.
st, benefaciendo, & docendo, donee dies est, amellio it temptis, quod illi restabat, antequam
rateretur. Venis nox , quando nemo potest operari. His significat opera patris sui perficienda
apto tempore , ut operatii, donee lucet, ante noctem dii irnum pensum absolvunt . s. an am-
diis sum in miando , dum in vivis sum , lux sum mundi, debeo miraculis meis, di doctrina declarare quis sim, ut neminem fugiat me es.se Cluistum. Nis verbis senificat Dominus aliqua re compelli ad Sperandum ι quasi Hi-etret ι etiamsi rharisaer invidia rumpantur, dὴ-cet me testatam facere meam divinita em op
xibus quibus vacare debeo, anteca iam moriar. Alibi cis rogatus , & quasi adactus non operabatur ni iracula, a caeco autem praesenti noni TogasItur; sed, ut diximus, intererat hae ipsa 'die se Deum probare aliquo nitro opere. 6. Hae enm d. aisset, expuis in terram, Oscis lutum .x 'ut sicin tinitis sputum sup/ν σοι - Ies elus . Haud aptum remedium ex se innandis ecul s. sed volebat Clitistiis potestatem suam
Σιλωαμ, in locum ubi excipitur fons s Ioequod interpretatur mustia. 4uot es vocis interis pretationem adjungunt Evangelistae, ostendunt ad ejus significatum alludi. Medias appellabatur nutam diis. Rabbini dicunt sontem Sino, vel Siloam , ut appellatur in Graeco codice, se dici, quia mittς retur, id est derivaretur
in multos hortos . Paruit Domino caecus. Abiit ergo ad sontem, lavis, O venis via deos apertis suis Mulis. e L. f. Itaque vieini, qutin proximo, ero ea cum, aut celth parentes eIus habitabant , inqui viderant eum prius, gnia mandituε ευν, 5c ideo eompluribus innotuerat, disebant don
ne his est , qui sedebar, nempe ut dixi, ad pol
tam Templi, o mendieabat II diectant is dubitant et 1 quia hie est. ipsus est . v. Atii autem neqnaquam, sed Amnia est Ar neque enim fieri posse putabant , ut caecus visum acciperet . His altercationibus clarescebac miraculum. tua υπὸ eaecus dicebat e quIa ego sum, nune ηidens, qui antὶ eaeua sueram οῦ ι io. Dicebant eνσο ait quomodo aperti fuat tiabi oeul l ii. Respondit eaeus ι ille homo qui dicisti ν Ιεμι, lutum fecis , O unxis oeulos meos, dixis mihi ν Vade ad natatoria SιIM , editi . Patui, O abii, lavi, iat praeceperat,
runt ei : tibi est alia. Iesus p Aia , noeis, foeenim, ut dixi , eonti pli eo tempore , quo fugi bat conspectum pharistorum , dc abdebat se .
s. Addueune eum ad Pharisaear, qu7 ea ens fuerat, ad Synedrium ut videtur. Fama tanti miraculi potuit cito perferri ad Phariissaeos, qui in Templo erant i, nec a Templi solibus forsan caecus ille multiti' remotu erat. 24. Erat autem subat iam quan2o lumns scis JUαι, er aerem te octilos ejus. Inde criminationis masteries, eIenim juxta eorum e ctrinam non licebat , nisi iugeueret peritulum , medicamenta adhibere , caecus autem altera die sanari poterat. rs. Iterum ergo inis terrogabant eram Pharisaei -οmodo vias .e, visum recepisset. Ilia antem dixit εis es luxum
mihi posuis super vitulas . Iesias, . ct Iavr ejus iussa, O mane video. is. Dicebanr eris ex Pha riseis quidam ι plures enim adstabrat, & his potissimum Synedtium eon stabat . essiae homo a Deo , quἰ sabbatiam non eustodis Linere oculos Pharisaica superstitio operibus sabbato vetitis annuine raverat. Quia scilicet, ut dixi, poterat sine periculo diuerti in se- qiientem diem . Alia autem inicebast t. quo , modo p.rest homo peeeatre Ea signa facere, quibus se saobat Deo gratum neque . enim id Deus permitteret, si sal b sbi arti ii reta Deo missum esse . Ea schisma, divisio erat inter eos , dum alii aliud ' de Iesu se
385쪽
ntes x is ἰpse sui. dicis de ilia, qua aperuissemus rissa in sabbato quid centes ρ ille aruiem dixit c qis3a νυμ-ra est , non peccator. sed sanis ctus doctor a missiis. is. Non eradid ns ergo Iudaei risiti, quia cacus mPo, vidior, quod illius oeuli aperti ei fuissent, donee vaeaverunt Iarentei ius, qui Udreae, hujus .caeci qui sanatus sue
εια ε Me veis est sino vester , quem υτι Len is, quia eαμι na αι est quomodo ergo nis ne uidis δ neque enim hoc poterat negari, sed desidetabant , ut responderent parentes filium situm non fuisse caecum natum. ae. Verum vesponderun eis paremes eiur edi dixerunt a se mus peculiaribus certisque indieiis, quia his est filius noster, O qMia caecusiarns est, a . quo modo antrin nune videar se iisti . non adsit. lnus, cuin id fieret: aut quis ejus aperuis seulos, nos nescimus. Metu perturbati forsan non
audebant id quod verum ellet profiteri ι ipsa enim sua percunctatione ostendebant Pharisaei quale responsum desiderarent. Istina filiuin nostri ' interrogare t aetarem habes, ut ad interrogata respondere eossit. Us de se Aquatur. 22. Haes ut dixi, metu perturbati dixerunt parentes s/- ν'quoniam timebant Iudaeos priumores, Scribas , Phari eos , sacerdotes . Iam enim consti υerana, constitii erant illi Iuaai, ut Ii quis enm eonfiteretων esse christum , pro
Christo haberet , Oxtra onagogam fieret πη-
μα--PH g mare, id est synagogis omnibus expelleretur , velut protinus haberetur , excommunicaretur. Σι. Γνορι-- parentes ejus se Non ν δ quιa aetatem habet , ipsum intereiniri ita caut E a se amovent responsionis pericu . Σε. 'Maverunt ergo νωrsism hominem , qui fueraν eaeens , O dixerunt ei a Da stiriam Deo. Formula solemnis, . audieibus Hebrae Ium usurpata, cum vellent aliquem ad veritatem tu iactoruoi vel alieno, velut coram Deo profitendam, adigere. Exempla occurrunt non
semel ut libro Iosue, eap. 7. ν. is. & I. regum scap.6. ν.s. Vos ergo, inquiunt, scimuι, via Hc homo peecator es , ac proinde non potest miracula edere. as. Dixit erxo eis .ue t fi ρε t νον nescio , quod vobis copstate dieius :, quia caecus eum essem , -- do video. utrumque mihi constat. 26. Dixeruns
ergo illi: quid ferie iure quom. . apemir tibi Mntis Ex ipso sinitatis modo sperabant aliquid deprehendi posse, quo e staret non sui Lise veram ae ristivam caeci lateatiar. Respondis eis:
εἰ vo habent , tu esto , sive tu sis; alii pro i dieativo habent is es discipulus illius, de sautor , qui in ejus gratiam laquetis. nos autem Mosi discipuli s mus. quomiagistro sumus contenti. as. Vor scimus quia Mersi uisius es
Deus ε hune autem nescimtia .nde sit. an a Deo
in hoe eηim mirabile est. res mira 3nia vos ,
qui vobi3 arrogatis scientiam diiudieandi intelptophetas veros dc salsos, n seiris , Mnde sit ,
in tamen vir est a Deo missus , aperuit enim meos oculos , quo miraculo satis ostendit unde sit. Eam fuisse ratiocinationem hujusce hominis docet argumentum, quo uritur. 3r. Selmus aiatem ego dc vos , quia pereatores Dens aeonaadia ι Red si quis Dei enlrar est , o voliant tem eisa faeis , hisnc exaniat. Ron solum a tem Deus exaudiit ν sed de illi potestatem existraordinariam contulit. I a. o. saeculo non est an ditum, quia qnis aperuit oeiara eata nan. a
que Moy ies , neque aliquis alius propheta quid simile licit. 11. Nisi hie e r a Deo missus ,
non porreat facere quidq-am tale.
Quid ad haee Pharisaei δ injuriis laressunt .
caecum. 34. Responderunt diκ na ei r impeecisis Rasu V ea toxus. Tu quia peccaveris ipse, aut patentes tui , excus natus : Tu , in quam totus , quantus es , in peccato natus
es, in an duas has magistros & fudi es populi. O ejeυνωnt eum farar. ex eos legio illo in quo congregati erant, e Templo, & ex. mni synagoga. 3s. AAdiviι Ieμι , quia sic eleeerunt eum foras , O eian in van et eum , dixis ei a Tiseridia in filium mi λ IlIe homo persuasus erat Iesum virum esse Deo probatum, sed quod si tet Christus filius Dei, nondum etat Goctus 16. R. pondis itaque illa, O dixis : quis est , miniae ille filius Dei, tir eredam in erum uia est ρ veniane tandem l Et dixis ei Ioui Ea vidim erum 3 metu terti eius expertus es Itiam is est per quem visual recuperasti , nec passus est Iesus ut momento fluctuaret dubius. Addidit enim r o loquitur tuum , ipsas filius Dei. 33. At alle ait i eredo , Damiae. quem enim agnoverat gratum Deo , sesebatnm esse mendacem. Et proelians adoraυis eum
non modb ut prophetam. sed ut Meiliam silium Dei. 3ς. Ee dixis Iesisa r ia iudieiam ego M
Gane, O qni sideno eaei fiant. Idest in eo demnationem videntium, sive eorum qui se videntes dicunt, veni, ut eaecis videntilaus ips -- ej fiant. o. Eι audiernut quidam ex P,arisaeis qui eis in i o erant, si Qe quia minias ei insensi , vel quia, ut sermones eius eaptarent , sect
tantur elim. Credo autem tune iis locis versa.
tum Christum, .n quibus non possedi hi Pharisaei prehendere illum . Forsan haec di quaa, Y se Inu
386쪽
338 COMMENTARIUS IN HARMONIAM.
sequutitur in Evangelista, quibus Jesus se pro-havit bonum passorem, in ipso Templo dicta sunt, cum Oost aperios oculos caeci, nec multo interposto tempore , in illud reversiis esset . Potuere haec etiam diei in aliqua synagoga ubia pluribus desendi poterat . Ea dix/νuns ei rnismqnid nos caci se. ιλ Suo judicio numerandi erant Pharisaei inter videntes , quo nomine olim appellabantur prophetae . 4r, Di,ἰ eis Jεμι : Iet omnino eaeci e re ,- --
ιιι peeeam . esset ιs at quo modo excusabiles . vel si roseaecos esse adverteretis, caecosque mteremini, peccatum non habereris.- is distriat videmati nune existimatis vos la re . adeo peccaι- vsriam manet e non lausertur: non condonabitur vobis.
Iesus ν- Pastor , cuius sint sines I σ Pastor bonus , qui vitam malitv pro ovibus suis. I O Λ N N E S, Cap. Ita M'. Idiar. 1 ' Λ dico vobis et qui non intrat per ostium in ovile
suov. ωι. xx vium, sed ascendit aliunde. ille fur est, & latro. a Qui autem intrat per ostium, pastor est ovium. 3 Huic ostiarius aperit, & oves vocem Mus audiunt, & proprias oves vocat nominatim, di educit eas i Et tam proprias oves emiserit, ante eas vadit: de oves illum sequuntur, quia sciunt voceme uS.s Alienum autem non sequuntur, sed sugiunt ab eo: quia non noverunt
6 Hoc proverbium dixit eis Iesus. Illi autem non cognoverunt quod lo.
7 Dixit ergo eis iterum Iesus: Ametri amen dico vobis, quia ego sum
ossium ovium. 8 omnes quotquot venerunt, iures sunt, & latrones, &non audierunto eos oves.s Ego sum ostium. Per me si quis introierit, salvabitur et & ingredietur. R egredietur, & Pascua inveniet. Io Fur non venit nisi ut iuretur, &mactet, dc perdat. Ego veni ut vitam habeant, di abundantius habeant. '. xi Ego sum Pastor bonus , t Bonus pastor animam suam dat probios Lia. suis. Ia Mercenarius autem, de qui non est Pastor, cujus non sunt oves propriae, videt lupum venientem, dimittit oves, & sugit: de lupus rapit, de disa ' pergit oves III mercenarius autem iugit, quia mercenarius est, & non pertinet ad eum
I Ego sum Pastor bonus: de cognosco meas, de cognoscunt me meae. Is t Sicut novit me Pater, de ego cognosco Patrem: de animam meam Pono pro ovibus meis. Is Et alias oves habeo, quae non sunt ex hoc ovili et de illas oportet me adducere. dc vocem meam au ient, de fiet unum ovile, dc unus Pamri 1 172. 11.ν. T Ps Prorsa me diligit Pater et i quia ego pono anisum meam, ut iterram sumam eam.
387쪽
is Nemo follit eam a mer sed ego porto eam a meipso . de potestatem habeo ponendi eam: & potestatem ubeo iterum sumendi eam : Hoe mandatum accepi a patre meo.
io Dissensio iterum facta est inter Iudaeos propter sermones hos . . 'eto Dicebant autem multi ex ipsis: Daemonium habet , de insanit : quid eum audistis par Alii dicebant: Ilae verba non sunt daemonium habentis: numquid da monium potest ea corum oculos aperire p
Domino h re praesenti suppeditatam. Ser. mo autem ille qui modo lectus est, occasionem,
quae notetur, nullam habet. Attamen videtur tunc temporis memoriam emi nati, cujus Ilas aperuerat Dominus suisse reeentem. Dieunt enim qui eum loquentem audiunt, namq'id --ntum potis eaeο-m oetitia aperi Ergo
verisimile est non Ion' sesso Scenopemae , circa quam miraculum ii Iud patratum est, nun te sermonem habitum in ipso Tetvlo, vel in aliqua synagoga die sabbatii sabbatis enim plorosque ejus sermones proIatos, de edita mira pera scimus. Altero autem, vel tertio fabrito post Scenopegiam legebatur Isaiae caput quadra-
esimum, aversu quidem vigesimo septimo adecimum septimum versum eapitis sequentis 3 sed quae proxima erant, ureredo, non sugie bant oeulos lectotis . versu autem decimo eoiusdem quadragesimi capitis ista leguntur. E ea Dominus Dena in sνιDudino umire , e
νεν grego. suum pastis r in Machia suo eon. gregabir agnor , e r in D. με ti bis . Imras ipse porrobis. Nemo est qui non videat ex ista lectione quae fieri tune poterat, aut ex ver. bis illis qua proxime eo nefa sunt, materiem dicendi sumptam a Domino olo Amen , amen Geo q/MIs e qui non Intrat 'r ostiam in ευει Ουἰam, sed aseendis aliis .e perrupto pariete, uti fur est, quia venit ut
rapiat alienum, O latra , quia ut occidat. sic ponitur infr1, V. io. r. Muι autem inreas perium , ρυον-.nempe eui commi D tmtur oves pascendae, intrat per Ostium advo- maturus. Huic ostiaritis aperit , ut vir noto , in o-s vocem eius avidiunι , tum cohsuetudine, tum instinctu quodam naturali , el' ρν prias oves voeae nominatim , dc ipse viein;moves silas novἱt, ei educit .as in pascua. 4. εν -- ροσνias oves emiseris ex caulis, ante earvadis , viam monstrans, er avra illis insequun- νον vocantem eas, ista seiunt vocem rius, s Mos, de sonos, quibus uti eonsuevit. s. AD - autem non m ntur, sed fugiunt ab eo, viment enim ne veniat , ut perdati quia non
omnem termonem figuratum sonificat , tum proverbia, tum para Ias, smilitudines, con parationeo, de quoivis acutum δὲ elegans diis
c um. illi amom nempe Judaei qui Ustabane
ae ελάλ. mae , quamam illa essene , quae I queretur eis 3 quia hae similitudine signincitet, live quis intendere e . Erro sine ullo proveris bio, lori mens sermone tigurato, liquido dieit, quod res est.
. Dixis eres eis herum sesuriat Amen , Minon dico vobis, quia ego fiam ostiam. His vetis bis declarat omnes , quotquot non fuerunt pse do prophetae, a se missos. ΘIbra verbum Doω .inini, quatenus Deus alloquebatur prophetas secisque mittebat. omnia fecit Deus per Verbum
suum. Tantum ergo aberat , ut Jesus iniquuture arrooaret sibi munus docenda , quἰn erat ostium tyum per quod intrandum erat a sciliaeet nulliis se doctorem profiteri poterat a quem ipse non elegisset, B: misisset .
addit ines eis, aMe me, non advocati & ad missi, fures fune in ιarronee, quales ipsi Pharilaei qui depraedabantur bona populi, & cri
minationibus manab innoeente . B. Augustinus notat M Visurci propheras venisse qui odem ante Christum . sed suisse eum Christo . Propositio illa universalis restringenda est ex huiusce sermonis initio ad eos, qui per ostium non intrant. De illis, inquam, fit it Domia
re perunt eos , de si qui sitiδ seducti sunt seitb resipuerunt. s. Ego sum ostium , repetit *iod dixerat, ut ineuleet neminem ab altero admitti posse in gregem electorum . Pre me geala sar oris sal Miων . Quem admisero , inuabitur infra eaulas ecclesiae. O ἰπνώδειαν, er atridiaruri phrasis usitata in saeto eodice , qua vignifieatur quotidiana homini eonversa. io, omnesque eius actionesι se in Actis, e. r. s .at. In omni tempere quo Intrivis est exivis Intre nos Dominus JUαι. id est quo vitam n biscum egit. si quis inquam οῦ per Chlistum imiroierit, vitam aget keurus, ut ovis, quae mluto est, Intra eaulas. O assisa invisis , pabulo non eatebit, neque enim suos deserit Deus, s. Fur Mn venis αν αρ μνααν, O in
388쪽
o, si non ex proposito. at certe ex eventu sresistentes enim interficit. προεν ut Oves λι- ram habeant , in abisniantias habeans , υπιεν Ἀ-n , ut abundent, sue abundani ter habeant. Vulgatus videtur leoisse , .atandorim. Non solbin , inquit Dominus , doetis vitam, sed & eum ea vita omne genus felici- atis, idebnon ut serer, de mactem venia non sero bona, sed eumulo bonis.
Nune se& passorem dieit Christus, qui astiari et obiret passoris munera , in quo Oilium dic. oeparet 1 Pharisaeis, qui se dicebant pastores di doctores populorum. ti. Ego sum pastoν b
mus, cui competunt virtutes veri & boni pa- foris. Baana pastiν animam suam dat pro ovia 33 3, pugnans pro illis adversus ingruentes lupos de leones. 22. Mercenarma aωram, O qu/non est pastor , cujus non sunt aves propria , clistos ovium mercede conductus, vi a lupum venientem, dimittit oves, deserit gregem , Iugιν vitae suae eonsulens. Ea lupus opis , diuersia ευεν. t 3. Meνeenarius ausem --δis , quia mercenarius est: non est pastor am-ctu, ted sui commodi eausa ι in non pertine ad enm de ovibus. non est ipsi cura ovium , non sunt ei cordi . Liceat eum D. Bernardo in
go, animum adveFto ad eos curandas. Ea e gnoscunt me meae ι pariter ec notus sum. nemphelecti, qui fiant de grege electorum, me agno Lεunt pro Christo. is. Sicut κουῖe me paser, id est, iuxta vim linguae sanctae k ut puto ι sciat pater meus facit, ut noscit pro Christo , mihi estimonium perhibens, e ego agnosco p rema est facto . u, cognoscatur pater . Notum pst
Hebraeos dare eertam inflexionem verbῖς LIs pqua soni fieare possunt non sollim actionem , sed di hunc, cui aceommodantur , esse actio. nis auctorem di suasorem s ut verbum m si
vis , novis , in eon statione hi phil-λgnificat scimo serit. sinsus ergo est , sicuti patrem notum iacto , ita dc pater notum me facit. Et anima- meam pono pro ovibus meis s non
fugio, dum illis petieulum imminet, ut solent mercenarii. reipsa animam suam positat Christus pro nobis ovibus suis.
a 6. Er alias oves habeo , quae non sunt ex hoe .viti. In te Iligit Gentes quae non erant de geme Iudaeorum, quos alloquebatur. O tuas oporto me ad crea in gregem electorum. O v cem meam a.dian . quod re patitu ι ubi enim praedicatum est Evangestum , ilatim innumerae Gentes huic aures praebueriint ι er sies .nnmoviis diruta maceria , quae Iudaeos a Gentibus separabat, fiet una ecclesia sine ullo diserimine, O nnua pastor s unum me pastorem omnes habebunt oir. Prop area me dictis pater , quis curam habeo eorum, Nui illi cari sunt, mia ego pono animam meam pro illis; sed ita pono su itaνα--ssam eam victor mortis . Ne electi animo
desponderent a pastore suo desereadi , stat tiri spem sicli suae resurrectionis; quis mors illi non
dominat Ura esset , neque enim . inquit , mo rior coauus. is. Hemo tollia eam , nempe ani mam meam, a me per vim e sed ego pono eam a me isse. morior quia volo. O potestarem boiao herum fumeadi eam. resergam a morte ssuia ego ipse Iura vita. haec omnia aperis fiam in Orthodoxo dogi nate de duabus in Christo naturis. coneludit sertumium siuim inculcans se non esse seductorem , sed ver Deo missum .
me manctum aerapi a patre mos , ut scilices pascam gregem electorum , servem eum , di
pro illo vitam impendam. . is. Dissensio irreum facta est inνεν Iud sprπιεν hos μνmanes. Mnisina fac um est, dum alii aliud de illo sentirent. ao. Dieebane autem misiti ex ipsis: Ouid his sermonibus vult signia ficatum nullus illis inest sensus. daemonitim hu
eulos aperire opus est eius qui omnium Domininus est & noa minati. '
389쪽
In Encaeniis Dominus tu Templa se vere esse Filium Dei declarae .
commotos Iudaeos ridens fugit. . . i
I Ο Λ N N E S. Cap. Io. . 22-- 2. as t v autem Encaenia in Hierosolymis et & hiems erat. 23 ad Et ambulabat Iesus in Templo, in porticu Salomonis. -- - 24 Circumdederunt ergo eum Iudaei, & dicebiat ei: Quousque animam nostram tollis si tu es Cnrisius, dic nobis palim. xs Respondit eis Iesus: Loquor vobis , de non creditis: opera, quae ego
facio in nomine Patris mei, haec testimonium perhibent de mer i - 16 Sed vos non creditis, quia non estis ex ovibus meis . . .' α7 oves meae vocem meam audiunt et & ςgo cognosco eas , & sequuntur me a8 Et ego vitam artemam do eis: & Non peribunt in aetemum , & non rapiet eas quisquam de manu mea. ' . xs Pater meus quod dedit mihi, majus omnibus est: de nemo potest ra. pere de manu Patris mei. , ao Ego de Pater inuam sim . i, 3ι Si terunt eroo lapides Iudaei', ut lapidarent eum.
- 3 et Respondit eis Iesus: Multa bona opera ostendi vobis ex Patre meo Propter quod eorum opus me lapidatis 3 Responderunt ei Iudaei a In bono opere non lapidamus te , sed de blasphemia: & quia tu homo cum sis, facis teipsiam Deum. . i 34 Respondit eis Iesus: Nonne scriptum est in lege vestra quia Ego tdixi, Dii estis p i eqs Si illos dixit Deos, ad 'quos sermo Dei factus est, Ee non potest sobvi Scriptura: i ' - . 36 Qtim Pater sanctifisavit, & misit in mundum, vos dicitis: Quia bla phemas: quia dixi, Filius Dei sum - 7 Si non facio opera Patris mei, nolite credere mihi. 38 Si autem facior & si mihi non vultis credere, operibus credite , ut cognoscatis, de credatis quia Pater in me est, & ego in Patre.
39 Quaerebant ergo eum apprehendere z dc exivit de manibus eorum. 'o Et abiit iteram trans Iordanem, in eum locum, ubi erat Ioannes baptizans primum: de mansit illic. ' i Et multi venerunt ad eum, & dicebant : Quia Ioannes quidem Ggnum fecit nullum. 4a omnia autem quaecumque dixit Ioannes de hoc, vera erant. Et multi crediderunt in eum. '
390쪽
nomen usurpantur in veteri te tamento de quavis dedicatione sive prima live instaurata ;puta eum nova domus incipit habdati atta.
men usu factum videtur, ut ἐγ--ἔνια, em Mnνas accepta fiant pro aliqua renovatione, live instauratione Templi. quod deducimus ex Hebrae rum Kalendatio,in quo, duo tantum memorai tui celebranda Encaenia Templi , nee mentio
fit Salomon leotum. priora in mense iasleu, vigesima quinta die a qua Mathabaei restituetunt altare holocaustorum, oc ideo ut I. Mach. lib.
cap. 4. u. 39. legimus. statuit Iudas, O fia
eum Miltia σν gaudia. Altera Encaenia ciuae re. periuntur in Kalendario Judaeorum, de aleatio
est . sive instauratio Templi facta sub Zoroba. te in mense Adar, ut videre est apud Esdram, cap.6. t. i5. ibi quidem non dicitur qua die , sed in Kalendario notatur dies decima septim,
dicti mensis; qui tespondet Februari aut Maristio ι quapropter tum eo tempore, de quo nunc Dtur, hiems esset, ut notat Evangelista, non
eli dubitandi locus, quin fiat selimo de Encaeniis vigesima quinta die mensis Casleu anendis, qui dies proximior solstitio brumali, eum m ximum est frigus , quod remittitur in mense F
as. Et ambulabat Iesus ν' Tempti , in pον- sim Satimonis . scilicet quia hiems erat ι ista
enim porticus spectabat solem orientem , ut demonstramus in libris de Templo.24. eἰν-m--δενωκν ergo eiam iisdαι magno concursu , quo
plures essent dictorum, estes: dc ne elataretur visi responso dam . Ea dicebam ei r quo qui animam nostram, id est nos tollis , ἀθρει , au--s 3 cor autem alicujus auferre di surari , idem est, acetam illo agere, eumque res siras Celare. Sic in Gen.cap. 3 r. st .ao. Jacob dicitur stratus cor Labanis. id est clam eo fugisse, nec ei fugam suam indieasse . Αlἰi hocce verbum δε- reddunt f pendis , nos suspensos tenes si iis es chriuus , votus Messias, filius Dei , dis nobis palam, - ,σα, libere, aperth. veritatem non desideiadant, sed calumniam parabant . l l . .as. R spondit eIa j.μι t Quorsobis..uora dixi vobis, ct non eredi ias . opera , quae ego Deio in nomine patris mei , auctoritate patris , di quae reservi tur ad gloriam ejus, hae e μν.
niam perhibent de me, ut verbis opus non st. 26. Sed υοι non ereditia : sina non estis Ουibus meis, ut electis ad vitam aeternam. R7. Oυes meae vocem meam auianne, quia ego pastor , quem propriae oves audiunt. O ego e
gnoseo eas, di ideo possum dieete, vosnqs es.se de numero ovium mearum , quae O sequun- ων me.22. Et ego vitam aeternam δε eis, quia mihi curae sunt. O non rapiet eas per vIm aut d illim qui suam de mariae mea . qu a eas
mbui est. Nune in sonte Graeco legitur re δεδωκέ μω μώων. vulgatus interpres olim legie ἔ δεδωκέμει μειον. Lectio hodierna Graeci e
dicis comiti odiorem sensum facit : pateν Μενεεωi dedis mihi oves meas, maior omnibus est ,
eui ergo nulla possit resistere potestas a Ee ideo nemo potest rapere eas de manu patris mei. Quid potest lupus δ quid potest ser& Iairor non perisdunt nisi ad interitum praedestinatos, ait Augustinus, quidc legebat malus, ses idem sevius
est; nempe patre non esse aliquid ma)us.1 O. Ego autem oe pater unum fumur. si Distris potestati eripi non possunt, nec meae potestati et ipῖentur . Non id iure Iesiis diceret tui si eadem illi esset natura quae Deo patri ι nisi, inquam, natura Deus esset . Hoc sensu ipsius verba acceperunt Pharisaei ι nee ipse questus est in malum sensum rapi illa, quod proeul dubios cisset, si Pharisaei etiassent affingendo his ver
bis suis sensum quem non praeserrent. Ir. S. Iemna erga tapideι Indaei, istupiadarent eism , scilicet quia se 'Deum diisereti lege enim tenebantur protinus lanidibus obruere blasphemos. Ergo decebat Iesum ostendere se nullo modo blasphemum eue. quod quomodo praestiterit, operae pretium erit diligenter animadvertere/nam si homo metus , ut volunt Socinia si, se fecit Deum, merito ut blasph mus lapidibus obruendus erat.
o ndi , Gemonstravἰ vobis ex patre meo pro secta, proptεν quod eortim Q. a me lapidaria psve vultis me lapidare ρ an aliqvid patia vitali supplicio dignum t 3 1. R. ponderuns G Itidaei e
num opus, si aliquod fecisti a te poenas non petimus; sed de blas inua te alguimus, quia a. bdimo ciam sis , faias te Ipsum Deum . Deo te aequalem venditas. scilicet, ut ait Augustiis
nus , an homine non inteUigebaris Deum a caris nem videbant 3 Detim nesiebant' a babitaextameernebant , habitatorem Ignorabant earo illa Templiam erae. Dena inhabsiabast intus. Triati
in Joa . num. 1. Sed juxta Socinum Iesus qui hc O merus erat, hoc est natura sua tantum
homo, quo jure poterat se iacete Deum λ N gabit socinus se vere Deum secisser ec pugnabit verbis ipsis Domini sequentibus.1 . RUροndit eis Iesu/ et Nonne serjtum essis M vestra , id est inscriptura , psilmo videis licet gr. 9. 6. quia ego dixi t Rii estis . Sunt verba Dei ad iudices a se constitutos, quos uti potestatis, ita di nominis sui particiees feci . ut sim tamquam Dii terreni in administranda iustitia. 13. Sἰ illos script Ma Dixis Dras, ad quia sermo Dei μῶμι es , acerbe reprehendens eos ,