장음표시 사용
451쪽
L1ggRIV. CAP. XXX. Fuieram Zebedaei ambitis. Us
uuetur negare suum esse dare praemia. ergo es, magnates , qui inter principes eminent , ρου- qui volunt sed, hie sumi pro εἰμὰ, nisi sistatem eAercrux in eas, scilicet ἀt a se evi , in quomodo & ubi Matthaeus, sive interpres ejus ,Iprincipes Gentium , qui & ipsi masoribus pii cap. i . p. s. habet minis, ibi Marcus, cap s. p. 8.icipibus parent. ut sensus sit: Quomodo populi λὰ usurpat. ut Christus solum neget suum esse tractantur a regibus, ita teges ipsi ab his qui aliis dare , quam quibus paratum a Patre. inter ipsos plurimum viribus pollent ι testes Christus etiam apostolis suis voluit esse in-DRomanorum imperatores , qui inter instr
certam coeli mercedem, ut timore di tremoreimenta servitutis habebant di reges. operarentur. Ideo dicit, non est meum dare , Apud Marcum p. o. legimus t qui υἰdontur id est non continget ut dem, non, infima , ne-lpriscipari gmribue, iupru-ψM .3-., gat suum essedare, sed aegat licere sui aliis da- dominantia ν eis. Ludovicus de Gen , cui muliare coelum quam quibus paratum est I eodem terbita me debere sateor, observat illud διχῆ me , D qitivagonotheta, id est certaminis princeps ,lquod vulgatus reddit qni videntar, idem va- qui ipse praemia posuit, diceret se non posse e alere quod εἰ ον-. me , qui inrtiria O bο-ronam date nisi merentibus; nempe quia nol- nare sunt. sie locutos Hellenistas paret ex verialet luctationis transgredi leges, & justitiae or-lia sexto historiae Susann r os ἰδέ - κυ δε νοῦν dinem conturbate. Calix, uve portio verorum Q λα , qui erant in honore ad gubernandum Christianorum, est pati&non frui ; quod plu- populum. sic ergo verti poterat Marcus : qui res Gentiles olim avocabat a Christianismo, n lin honore sunt ad imperandam gen Uns , do
lentes renuntiare voluptatibus, ut notat Terisiminantur eis.
tullianus in libro de spectaeulis : Plaros denique at as. Van ita erit intre voracite vos eoi invenias , quos magis periculum vavptatis , venit , hanc vestram ambitionem affectionem quam vita avMeι ab hae fecta. eontra vero esse Geutilium, qui ea , qua sunguntur publiea Christiani amore vitae cujus ubi interdictas u Ipraefectura , abutuntur a illam ambilicia, suis luptates sciebant, soluti non fugiebant mari Pleerbε exercent, tantum spectantes propriam glorium s ultro deponebant vitam multis laboribustriam di utilitatem. sed quietim Me volueris in exercitam ; quod Gentiles satis animadverte-s er vos major fieri , sit 'est' minisser. non bant, ut idem Tertullianus refert. Sum, in-i imperare , sed servire aliis ambite , si coram quit ille, qui existimant cbrisianos expeditumlino vultis majores esse, & eaeteris proponi .aa 'morti genωι, ad bane obstinasionem abdieati I 4 Me. Et quι eumque volueris In vobis primus ne vοι utatum erudiri, quo Deillisa sitam eonis esse: erit omnium servus. ita non contendet de temnant, ampuratis quasi retinaculis eius. principatu, si sapiat, secutus meum exemplum. 9 24 Mι. 4t M. . Ea audientes deeem , altillo domo justi υιυen ιδε ex fide , O adhue ab apostoli Mi. indignati sunt de duobus fratri-Iilia caelesta Γυitate peregrinantis , verba sunt bus, quos non nominat Matthaeus parcens pu-lAugustini, lib. s. de civit. cap. I . etiam qui doti, quia sibi noti de similiares a hane causam imperant , serυinna eis , quibus υἰdentur imis
non habuit Marcus, nomen eorum non retice .lperare. neque etiam dominandi eviditata in
eve ne indignari de Iacobo ct Ioanne. perant , sed ineio eonsulendi et nee principandiao 'as. JHur autem vocavis eos ad se, jus superbia, sed pro υidonia miseriordia. st aecedere duodeeim Apostolos , uti solebat , 23 4s. Nam O MM. Filius hominis non
quoties ineuleanda erat doctrina magni momen- venit Me. ut ministraretur εἰ , sed ut miniati. seitis, inquit, quia principes rearium domi-istraret, formam servi accipiens, O daret Mes. mantur eorum. Drariae Λ- - π , supple animam suam , poneret animam suam νεὐ- ergo etim αἰ , reserat ur ad praecedensiptionem pro mistris , pretium redemptionis nomen αδ-Gentium, ponendum erat ese multorum. Scilicet non venit ut seueretur reis rum. Praeterea dominantur eorum, phrasis estigno terreno dc regum deliciis , ut hos de ita Graeca, non Latina. volunt autem principes a r. ios morti addiceret a quin imis ut multos d
bitria sua pio legibus esset, di omnes ouisqv litotes perferret, di morte sua multi a morteiludiis eorum. M sui majores sunt 1 3 moes , aeterna liberarentur.
452쪽
aerum appropinquam Dominus Inisbo, aperuis oculas caeci .
L U C A S, Cap. IL' as V Actum est autem, tam appropinquaret Iericho, caecus quidam
II debat secus viam, mendicam ἀ36 Et elis audiret turbam praetereuntem, interrogabat quid hoc esset. 37 Dixerunt autem ei, quoa Uus Nazarenias transiret. 38 Et clamavit, dicens: Iesu rili David, miserere meias Et qui praeibant, increpabant eum ut taceret, ipse vexo mulab magis clamabat: Fili David, miserere mei. o Stans autem Iesus misit illum adduci ad se. Et cum appropinquasset, interrogavit illum.
1 meensi id tibi vis faciam λ At ille dixit: Domine, ut videam41 Et Iesus dixit illi: Respice, fides tua te salvum fecit - 3 Et conuistim vidit, dc sequebatur illum magnificans Deum. Et omnis vlebs ut vidis, dedit laudem neo.
3s T Ac Tu M. est a.ram ω ei. m appropin-x qnaret Ie-bo , iam proximus effer huic urbi . eae, a qMitam sed -- feens viam mendicans. 35. Ea eiam odiret sturbam praei reseram L musti enim popula Iesum sequeba Tur, in oretabat quid Me esset. quem sie effusa multitudo sequererii P. Dixerunx autem eἰηuὸd Josus Haetaremus transirer , quem nove-Aat potentem virtute se qui multorum caecorum aperuisset oeulos. 13. Ea ideircis clamavit di-' cens : Irsia su David , miserere meλ. quibus verbis declarabat se ha te Iesum pro Christo , quem Iud ei certo Gedebant ex semine David ' oriturum . s. Ex ini praemanr ω ἰnco bant enm uti saceres: quia videbatur letumulestum prae- here I fbisan 6c eo momento sermonem aliquem
de re gravi habebat , di eum interpellari aegre ferebant . Ipse υενὴ eaeeus muli. metir ct tma-δM : Hi David se miserινε mei. fessi cedi videbar non si Si attentum esse Iesum sermocisan
tem ι ideo , ut Ox e us in se converteret, cona tendEbat vocem.
O. Stanr aistem Jesur , sistens viam paulis per jussit illum eaeeum ad duei ad se. haec
omnia , iit miraculum , quod patraturus era komnes adverterent , Er eum appropinquasset . Interrogavit illum, tu creens a QMid albi vii fariam p Non ignorabat desiderium ejus, ses is ut dixi , volebat spectatores reddere attent s& Prius certiores facere de caecitate mendici .. quam viderent eum sanatum se At illo dixin
oculoν : potes videre. sitas tua se satυum 6- eat. et edidisti me obi poste oeulbs teddere, de ideo vides. 4s. Et eo ostian vidis , seque
453쪽
gos di 1 Et ' ingressiis perambulabat Iericho.
Et ecce vir nomine Zacchaeus: & hic princeps erat publicanorum , di ipse dives e . Lcς s. Et quaerebat videre Iestim , quis esset et & Non poterat prae turba , quia flatura pusillus erat. 3 4 Et praecurrens ascendit in arborem sycomorum , ut videret eum et
o s Et cum venisset ad locum, suspiciens Iesus vidit illum, & dixit ad
eum: Taenate fellinans descende e quia hodie in domo tua oportet me manere. 6 Et seiunans descen sit. & excepit illum gaudens. 3 8 7 Et cuin viderent omnes, murmurabant, dicentes quod ad hominem peccatorem diverti siet. '. 9 8 Stans autem Zacchatus , dixit ad Dominum : Ecce dimidium bonorum meorum , Domine , do pauperibus & si quid aliquem defraudavi , reddo quadruplum. ι ' . . t '
io'; Ait Iesus ad eum: Quia hodie salus domui huic lacta est s eo quod
ει ipse filius sit Abrahae. : . . II ' io Venit enim Filius homnis quaerere & salvum facere quod perierat.
eum Apostolis. a i L Et perambulabat , pertransibat per mediam Iericho. 3 a. Et aece vis nomine. acalebaeus erat in ista urbe r o hie prineops erat publieariorum , O ipse Gues. αρχ' AM , quas dicat archipublicanus , seu pubi aliorum plia rium praefectus , magister sociatatis elus quae aedemerae vectit alia Ierichoi primarius quaestor, ad quem reliqui vecti alia deserebatit . 4' 3. Et quaerebat videre Iesum , quis esset :fama notum vultu noscere cupiebat. O non po- gerat 'rae νurba, quae ambibat latus Domini , quia mora pusillias erat. s 4. Et praecurrens, , ad eli clim praecurrisset in locum , quo erat transiturus Dominus , aseensit in arborem.θ-ἀomorum s πώ συκομοραί s , aliis ficum priam , asiis ficum sylvestrem , aliis Heamisianums Μν videret enm, verae pietat; s auectu ἐnam ct Gentilibus, ut alibi observatum est , Messias innotuerat , & plerique ex illis non alium Deum quam quem Israelitae colerent agnoscentes, & ipsi expectabani venturum Me Litam; qMia ἰσde erat aransitu a. in locum per quem Christo transeundum erat , ut dixi
6' s. Et eum venisses ad hune loeum , s . t cien/, sursum oculos attollens Jesus', vidirouum , em dixis ad eum Zaechaeo , tonorum ompertat proprio nomine, ita ostendens Za
chaeo , se esse filium Dei in festinans descendν.
de arbore , quia hodia in domo rua oportex me rranere. tuo volo excipi hospitio. te & vestis
significabat Dominus s cum repellerent Iudaei Evangelium . accepturum iri a Gentilibus Lam', T. L s. Et fistinans defeetidie , Zacchaeus , Oexevis illum gaudens , quod vellet domum .
eius intrare. 8 . Et eum viderent omnes Iu- - .
daei, in quorum conspectu res gerebatur, mur murabant: in culpa in illud vCcabant, dicentes quod ad bσminem peee ιιrim mali Ae ptobtoti nominis diυretisset. vir enim erat Ethnicus, de
v g. Stans autem Zaeesatis , adstans do- escenti, dixis ad D γ Intim : Eeee dimidium bσώnorum meorum G paveribus. me etenim se plere haec poliamus; movent praecepta tua, Maovi huncce diem alios mores , aliam vitam
postulare.O si quid ali Mem defraudaυi, ἰ d--α, id est, si quid delationibus, fraude ,
vel malis attibiis euiciuam extolli, quod sacer: consueverunt publicaiii, reddo : 'paratus stim reddere quadν plum. ex lege tum Moysis, ut habetur Exod. cap. 22. p. i. tuin ex Romano
jure quo ea uium fuerat , ut si quid per vim extorsiissent publIca iii, in qisadruplum tenesentur . His autem Zacchaei verbis apparuit , quam recte hunc hospitem elegerit Christ is, ites ista erat pudori Judaeis , qui in Zaechaeo poterant advertere complet lina illus vaticinii inimi loquem is in Deuteron. cap. a. s. et r. Egς proυscabo eos in eo qui Don est popialus , O in gente stulta iretrabo illos. scilicet aliquando. gentes non populus meus, & idolatrae , particepν erunt donorum meorum, invidia d ita
stementibus Iudaeis. aro' s. Ait i sui ad eum, de ad discipulos , Populumque adsta ite in δε QuIa hodie satis, damia hutefactae'r huic Ginitiae , domum putem ideo: minare videtur, in ostendat relatam hospiti
454쪽
oratiatri. - qnὸd in ipsa sit silius Abraha. Inae volunt Zacchaeum fuisse Iudaeunt; sed tantum iudieat Dominus, dum inter suas cives numer vit Zacchaeum , alios esse filios Abrahae, quam qui ex lumbis ejus exierant. Zaechaeus erat quasi rimitiae Gentiumr in eo ostendit a se voean. as gentes, de quarum vocatione agens Apostolus dieit , Rona.cap. s. enIm omnes qui ex Israel sunt, ii sisnt Israelira ι nequem semen iomnes miι. Iam in Exordio prae i
ecinii sui signiMaverat praecursor Domini susAtandam novam prolem Abrahae. sensus itaque est e .lle Zacchaeus, quem vos ut alienigenam ernitis, & ipse filivsest Abrahae, ἐmitatione fidei eius Se obedientiae , dc ideo haeres promisissionum quae Abrahae factae sunt de Messia .ra to. μιν eiram Filius horaiais, eoo entia veni q.aerere, O salvum stam e quod peristat. gentes, ut di oves perditas Israelis ἐν sive eleis ctos, qui errabant a grege, ut oves perdi κ.
occasiρne Zacebat in parabola significavit Iesus Iudaeis qua illis non pro
fuerant dona auferenda O aliis danda qui non' c . . detrectarent iugum eius . .
I r m illis audientibus , adjiciens dixit parabolam , eb quod esset . prope Ierusalem & quia existimarent quod confestim regnum
quidam nobilis abiit in regionem longinquam ac- - cipere sibi regnum, & reverti. I3 Vocatis autem decem servis suis , dedit eis decem mnas, & ait ad ibolos: Negotiamini dum venio. - I4 Cives autem ejus oderant eum e & miserunt legationem post illum . dicentes: Nolumus hunc regnare super nos. Is Et factum est ut rediret accepto regno: & jussit vocari servos, quibus dedit pecuniam, ut taret quantum quisque negotiatus esset.. 16 Uenit autem primus dicens: Domine, mna tua decem mnas acquisivit. I Et ait illit Euge bone servo, quia in modico suisti fidelis , cris pote- .statem habens super decem civitates. I 8 Et alter venit, dicens: Domine, mna tua secit quinque mnas. 19 Et huic ater Et tu esto super quinque civitates. ao El.alter venit, dicens . Domine, ecce mna tua, quam habui repositam insudarior t
a I Timui enim te , quia homo austerus es et tollis quod non posuisti, &metis quod non seminasti .aa Dicit ei:s De ore tuo te judico, serve nequam: sciebas quod ego homo austeriis sum, tollens quod iron posui, & metens quod non seminavit . et 3 Et quare don dedisti pecuniam meam ad mensam, ut ego veniens cum usuris utique exegissem illam 1 . astantibus dixit: Auferte ab illo mnam, &date illi qui decem mnas
as Et dixerunt ei: Domine, habet decem mnas. 26 Dico autem vobis, quia omni habenti dabitur, & abundabit: ab eo autem qui non habet, & quod habet, auferetur ab eo.
455쪽
Ligsa IV. CAP. XXXIII. Paraboia vicem minarum. 4o
et Uerumtamen inimicos meos illos, qui noluerunt me regnare super se; adducite huc, de interficite ante meoas Et his dictis praecedebat ascendens Hierosolymam.
prope Hierusaiam, ubi passurus erat : O q. a existis inens, εαδd est .sim regnum Dei mania festaretur. Sciebat se intra aliquot dies passumam, Apostoli veto noni dubi abant, quin ante obitum suum , quem inculcabat erox unum , Iegnaturus esset, & palam ab omnibus Judaeis 1 a retur pro Christos unde accesserat ad eum Mater filiorum Tebedaei , rogans ut primos post illum regem honoras occuparem filii num ut ergo illam opinionem avelleret ex animis discipulorum, declarat se , Judaeis non uno. scendum pro rege , a quibus simuI Oceanone Zacchaei declarat auferenda esse dona , quae illis accepta non profuerant , 5e coramunicanda Gentibus, quibus forent usu. . . ra. Dixis ergo parabolam sequentem : Hom minis nobilri, clarus, ec elato genere prognarus , abiis in M.
Hsree, ret aeciperet regnum, ut venirer m pos ' sessionem regni. O ννωνιῶ, ea mente ut re Ferteretur aes suos. s. Horatir antem decem Ieντιν Dir , antequam proficisceretur , dedis eis derem renas , decem minax, id est certam fimi-mam argenti. Minae Hebraea seeundum ealculos
Eaechielis valebae sexaginta siclos , secundum Iosep lium duas libras de dimidiam , quoa demesi ; nam ex Iosepho siesus ponderabat semunisciam : ita sexagεma sies, faciunt duas libras eum dimidia, quarinti librarum unaquaeque haberduodecim uucias. Mina alitem Hebraea aequabat Pondus si is nummorum scuta ortim , Ec cireuter dimidii scutati, ex calculis nostris. O ais ad illos: HegotiaminI , αγγυα uam, collocate pecuniam , ut loquuntur iuris auctores ,
ἐ- -κιo.usque ad tempus quo reversurus sum. 4, inaes ausem nus oderant movi. eives illi
Iudaeos repraesentant , qui Iesum regem suum vidio persecuti sunt atatis. est miser ir letari nem post illum, poliqiiam scilicet aluisset in re. gionem langinquam e ut ac ipero re num s nenape abii ilat ad gentes, regnaturus viper illas, quae antea ii Deo remotae erant. Dum , inquam , ille abiisset , miserunWlegati em , dismias : 2 Mamus hune, cujus nomen nec la-.biis nostris usurpare dignamur , regnare suprenon haec sunt quae reipsa dixerunι, dc dicunt
Revertetur Christus ad Judaeos jucieandos inrupremo judieio ν sed di rpse ad eos reversus estret suos Apostolos ν qui videntes. sermonem fidei non illis prodelle, ad gentra ierunt. γυοeHI servos , quibus dest pecuniam , ut hiaret quantum quislue negotiatus est, sue usuris multiplicasset illain. similitudo desumpta est ab illis qui student augete divitias suas scaenore 3 sed non ideo avaritia de iniquum foenus hie
16. Anis autem pHmus ex decem servis ,
sivis. peperit , ad sortem operando adjecit. 37. Ea ala illi r Enge δενυε bone, quia in modico, in parva re fuisti sidesis, eris poeestatem habens fui, d/eem civitates, quas tib regendas cori
mitto. ag. E3 alser venit, disens I Domiae . e re inna tua, qnam habui, id est quam non dodi ad usuram, sed servavi repositam in sudario, in linteo, net quis illam mini subriperet , aut
mutuo datam non redderet at. TimuI -- te, qaia homo austeνus es z etiam tollἰs quod non
posuρον, er meris, ut aiunt trito proverbio ν 3Me non seminasti. Quo ergo rigore repetiisse smmmν tuam, si passiis es ii mim ii Iam subripsnon diligenter custodiendo isthoeeesudatio pa, Disre o. : Da -e tuo te hι dico, ex verbis tuis re rum pronimio, serve nequam e sciebcs quod ego Mias austarus , severus fiam ς ollens quod non posui, ut ipse dixissi, metens quod nou seminavi et a s. e . ais ergo 1eor de ἀpeeuniam meam ad mensem se meratorum , qui posita in pubIico mensa simis exercent, ut ego veniens eum usnis exosism tuam. mih cum scenore per lvereriir ii de sic creviser. Dum enim tu ignarus negotiator denarium tenes, a terius locum qui pecuniam dupliear poterat , oecupasti 1 verbis utor B. Hieronymi et Ergo einquiebat Gregorius magnus, cum pastores ant aeterni pastoris oculo' venerint, nos miser quiddilhuri sumus: qui ad Dominum nostrum posta negotium vaeui redimiis ι qui pastoriam nomen 'habuimus, εο oves quas ex nutrimento nostr debebamus ostendere, non habemus. as Et astantibus ministris sitis diruit . Aufero te is illo mnam, date illi, quἱ deeam mna habet, quas auriit scenore. as. dixerunx ei IDomine i jam habet decem mnat. 26. Diso aureus
MIyI verba sunt Regis simu 3c Christi signia ficantis quo spectabat haec para Ia, quia omni habent; dabirur, quando his quae habet olerterutitur, abundabis. hoc verbum non est iatu soluet ab eo carem qui non habes, tot ran. laquet, edi quod habet, cis fremur ab re, his comisna sunt quae cecinit Mneca in Hercule furente tririme se dignus Mna 3κλ ne e urio Huc ren dat ilia parabola , ut significaree Iudati s spoliandos suis donis. verba autem qu bul concluditur , denotant quam sererum -' Ce iun
456쪽
rurum sit Christi judicium in illi,s qui eius tu.
gum detrectant. 27. Veram amen inmis x meos
illos, qtii noluerunt me regnare super se , addeire bue , er inrersieite -3e me quod fiet , quando angeli in judieio universali eongregabunt honos & malos, &Christus mittet hos in ignem aeternum, in quem eo praesente conjicientur. as. ει his dieris prae debat res , ducis in morem ante turbam gradiebatur , ascentans, wero ob mam . Nempe timentibus discIpun ipse alacriter ad mortem perstebat. diversas enim cogitationes animo versabant discipuli , de contrariis 1pe. 8e timoris affectibus movebantur . Hinc timebant , cogitantes quM Chris ius quaereretur ad necem in Hierosoly- initanis proceribus . Sperabant pariter de regnum Dei protinus manifestandum , ut utrun que liquet o Evangelio is
Egressiens Ieriabo visum restitiui Iesi ir, ut Mulbaeus haber, aeuobus earis ; quorum untim voeat Bartimarim Marcus, huius solius mentionem faciens NATTHAEUS Cap. 2 o. f..29-3
ας Π T egredientibus illis ab Ieriu
ro cho , s uta est eum turba multa e ' .go Ecce duo creei sedentes secus viam audierunt quia Iesus transiret: de clamaverunt, dicentes : Domine , miserere nostri, Fili David - qi Turba autem increpabat eos, ut tacerent . At illi mavis clamabant , dicentes di Domine, miserere nostrI ,
Fili David. 31 Et stetit Iesus, & vocavit eos, de ait: Ruid vultis ut iaciam vobis λ; a Dicunt illi: Domine , ut speriantur oculi nostri. 34 Misertus autem eorum Iesus , tetigit oculos eorum. Et consettim videtunt,. & secuti sun d eum. EX Lucagm Dontinus appropinqua et Ierielis , visum eaeco restituit, de elim ess reo de retiit ex hac urbe , duobus caecis ex Matthaeo , qta runt unum tanti im celebravit. Marinis, scilicet 'nia vir notiis esset, ut conjiei , inomine I ait maeus . Nulla itaque pugna est inter Evangelistas'.
ω - Et proficiscente eo de Ieria
cho,indiscipulis Mus, Se plurima multiti id ine, filius Timaei Bartimariis coe- .eiis sedebat juxta viam mendicans.
7 Qui cum audisset quia Iesus N
Zarenus est, coepit clamare , & dic reὰ Iesu fili David, miserer meiω 68 Et comminabantur ei multi uettaceret. At ille multo magis clamabat:
Fili David, miserere mei. Eo stans Iesus praecepit illum vo
cata . Et vocant cinctim dicentesei: Α-nimaequior citota Surge, vocat de .so Qtii projecto vestimento suo exi-ὶiens venit ad eum. si Et respondens Iesus dixit illi s id tibi vis faciam Caecus autem dixit ei: Rabboni, ut videam. 2 Iesus autem ait illi: Vade, fides ruate salvum fecit. Et cola festim vidit,ix seirebatur ciim in vi
G. Et egν edientibus tuis ab Iericho , secuta
eu eum rurba multa. verisimile enim totam urbem ejiis adyentu eomarotam. Id. Mi. Ecce drici caedi sedenses Acua inam. non mirum est duos coecos repertos triendicantes altera porta, qua
Dominus egressus est Iericho , praesertim illo tem Pore , quo plerique Ille risolymam ascendentes , transibant per mediam illam urbem udisrunx IPia Iesus transiret o uota
457쪽
Liggκ IV. CAP. XXXV. Mors Laetari. 4 '
sevi: rem intellexerunt, dirantes tDomine, miserere nostri , sili Daυid . Maleus alterius ex illis duo caecis nomen , sicut dipatris ejus memorat . Filius Timaei, qui ideo appellabatur Zaνι mitis, nam flar idem sonat Syris , quod fluus Latinis, eae a sedebast j.x- viam mendicans. I. seisi cum μή et quia Iesus est, tot miraculis patratis es nis , evis elamare , ct dierea r JU. m. D. vid , misero mei. 3 i M. Turba autem inerepabat eos , ut e ereent: Aa ιιιi maria Hamabant diserares r D m ne, misevere nομῶ, sui David . Marcus vero qui unius eaeei mentionem feeit , se loqui
tur. g. Et eorum natantur ei mulli ut laeerat.
Adeo omnia similia sunt in historia caecorum Ierichuatinorum, quos Dominns sanavit tum in rediens, tum eorediens, ut plerique opinati sint non alium eii e Bartimaeum ab illo de quo ι .loquitur Lucas; sed non mirum est, si in cu-lbatur eum in via. - Orandi, similibus morbis similia eontingant. Ir Mi. Et stetit JUux , ein vo avit εὐι , O aie r d - ῆι - faciam vobis. ι 3. Di ne illi pDomine, ut aperiantur Muti nostra, eadem Marineus nisi quod de uno dicat quae de duobus a Matthaeo dictasiant. 49. Et stans Iesua prae itivism voeari . Est vaeane earum dicen 3 ei ria nimaqώ- esto a M. ι, confide, Surge, I su Nazarenus voear te. so. Qi projecto vo mento suo , ut liberius iret, exiliens venis ad eum, di propius oravit ut sortem ejus miserar tutast. λ νη-σndens Ious , dixit tu; i midiibi ιιι faeiam caeus aistem dixis ei t Rab. boni , id est Domine , ut videam. 34 ML Mibertus autem eorum Iesns, retuis oeulos eorum. Et confestim viderunt, er feeuusunt eum, palam demonstrantes oeulis se uti . clim per se ambularent, soliti alieno ductu rogi. eadem de ali ero ex illis eaeeis selibit Mariscus. sa. Jesus aurem ait illi a Vade , fidos tua
Maria σ Martha mittunt obviam Domino , qui nuntient Laetiarum fratrem suum periculosὸ aegrotare. Ille interea moritur. IOANNES ,- Cap.9. 'ν. I-3I. x Π Rat autem quidam languens Lazarus a Bethania, de castello Ma n. riae, & Marthae sororis ejus . . . I Maria autem erat, quae unxit Dominum unguento, & extersit pedes ejus capillis suis: cujus frater OZarus infirmabatur.). 3 Miserunt ergo sorores cJus ad eum dicentcs: Domine, ecce quem amas
Audiens autem Iesus dixit eis r Infirmitas haec non est in mortem . sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam. s Diligebat autem Iesus Martham , de sororem ejus Mariam , de LM
6 Ut ergo audivit quia infirmabatur tunc quidem mansie in eodem
Deinde polh haee dixit discipulis suis r Eamus in Judaeam iterum. . 8 Dicunt ci discipulit Rabbi, nunc quaerebant te Iudaei lapidare, & it
st Respondit Iesus: Nonne duodeeim sunt horae diei λ si quis ambulav
rit in die, non offendit, quia lucem hujus mundi videt: Io Si autumanibulaverit in nocte, ofindit quia lux non est in eo. st Haec si, & puit haec dixit eis 1 Lazarus amicus noster dormit: sed um
Iz Dixerunt ergo discipuli ejus; Do mime, si domui ν salvus erit
458쪽
. ma Dixerat amem Iesus de morte ejus t illi autem putaverunr ou a cleelormitione somni diceret. V14 Tune ergo Iesus dixit cis manisester Lararus motruus est eis Et gaudeo proptet vos, ut Gedatis, quoniam non eram ibi r sed ea
tis Dixit ergo Thomas, qui dicitur Didymiu, ad condiscipuis Eamus
1 Venit itaque Iesus : α invenit eum quatuoc dies jam in monumento
, habentem. I 8 Erat autem Betharuae juxta Hierosolymam quasi stadiis quindeeis. Is Multi autem ex IudaeiS venerant Q Martham re Mariam, ut consol, rentuP ea& de fratre suo L
. aq Marthae ergo ut arulivit quia Iesus. venit, occurris iIsi: Mariae autem domi sedebat iactgo Martha ad Iesum et Domine si Bissex hie , fratre meua
. aa Sed Sc nunc scio, quia quaecnanque poposceris 1 Deo, dabit tibi Deus odia Dicit illi Iesus: Resurget stareD tuus ..di Dicit ei Martha: Scio quiae resurget in resurrectionae in novissimo die dis Dicit ei Iesus : Ego sum re rectio, & vita e qui credit in me ,. etiam
si mortuus fuerit, vivete a 26 Et omnis, qui vivit, & credid in me, non morietu C iamemum. Cre
dis hoc y az Aie illi a Utique, Domilae, ego credidi, quiae tu es Christus. Filius Dei
vivi, qui in hunc mundum venisti .. 28. Et cum haec dixisset . a it & vocavit Mariam sororem suam silentio odicens: Magis ec adest, dc v ad te ast Illa ut audivit, surgit cito, Ac venit aff eum n 3o Nondum enim venerat Iesiis, in castellium e. sed erre adhue ita ilici l
- . co, ubi occurrerat ei Martha 7 3i Iudaei ergo, qui erant cum ea in domo τ dc consolabantu eam , curri . vivissent Mariam quiae cito surrexit & exiit, securi sim: eam. dicentes: ix vadit ad monumentum, ut ploret ibi is
Maria ergo sci cap. sequenti-HIE e leoatio Maxim di Marehae supra eo
locancra suisset , antequam ex Galilaea veniens Hierosolymam ingre illis esset finesJudaeae, aram pater ultra hos fines ocet irrisse Dbmino, quos Maria de Mattha miserant is Dixit enim Dominus cimν ab iis didi it Laetarium aegrotaiaxe ω eamus in Iudaeam ire attamen haec non divellenda judieavi ab iis, quae sequuntur, ut haec tota historia Laetari clarior esset.
. Mat autem quidam ian uens. αλκοῦν, id est quidam 'aegrotabat, nomine'-ὰ Bc- 'an- oriundus , de eam uo , εκ ἡ κύμης , ex vim Mame edi Marshae sororis e . quomodo Bethlaida dicitur oppidum Andraeaedi, Petri secuis Ius erant incolae is norudoinini. Lara punx Eva mi ista deseribit per sorores, utpote tunc celeis briores. Nomen autem Laxa ν, videtur abbreis
viatum ab Eltavri in dialecta HierosolImitaria
saepius in nominibus ab irinc lentibus, Ila literae eliditusia Obsesvant vi theriidui eumdem, qui imaliquibus loeis Talia dis appellamo Lazarus , alibi nomine suo non abbreviato diei
a. Maria aratem eraν illa ,. quae unxit , ς ἀλ- - , quae unxerat Dominum unoento , emersic , , quae exterserat pedes eius
evitiis stiri. scilicet illa erarmul Iex obamorem suiMn celabriT,. quo menterat ,. M pe ata sustuli remissa, pronuntiaret Dominum . Mulierem euini peccatricem eam, statuimus quae soror Marthae essee di Lazari cui opinioni. favet l .cus P quem nunc tractatrius ; neque enim Iegitur ab alia muliere ante resummonem Lalativi hos Dolvini pede . & , quapiam alia muliere extersos rapidisse Qui duas faciunr mulie res unctrices pedum Domini , putrer quod
459쪽
Domini unctos fuisse, non quia jam unicisset , sed quia postea unctura erat . Uerum Praete quam vis Videtur hae explicatione inferri Eva felistae. quid opus erat in praenotaret illam umtionein ante moriem Iaxari, cum statim post ejus resurrectionem, describens coenam factam Domino, dicat in illa caena Mariam uuxisse peis des eius, di capillis suis extersisse. quod igitur eri trium narrat Evangelista, attinet ad priorem unctionem, illam nempe qaa Maria adhuc meis catrix inclaruerat, cum a Domino palam la data est ob amorem sit . Quaeque sit Maria, ipsa Magdelena Dccatrix, aut alia , ipsa erat jus 'ara in Lari νμι infirmasaor . pericul
vidimus salsus solitum Dominum , clam Hierosolymam ad sesto dies ventitaret, sese reciarere Bethaniam , ubi verisimile est saepius exceptum hospitio LaΣaris hinc nata arcta ne eeLsitudo inter Dominum Fc Laetarum. 4. Aradian aiιtem Iesus ixit eis: ἔψν ea ι h e n- est ad mortem . rei exitum spectat & finem. sciebat statim a morte revocandum, ut somnus , non mors esset . sed pro ploria Dei, ni gur cetur fit a Dei per eam . Icilicet haec infirmitas opportune contigit, ut ex ea agnoscatur , dice. ebretur filius Dei, cujus omnis gloria ad Patrem redit . s. Diligebat autem Iesus Martham
sororem ejus Mariam LagarMm. amabat
eos a quibus hospitio excipi solebat
ε. Ut ergo audiυis quia snfirmabatur I .azarus, ymne quidem mansia in eodem Leo duobus diebus, ut non antε adve malet Bethaniam , quam illumoreretur, ut colligo ex versu is . in quo innuit clare de oeconomia osse ruineIus si sti , ut tunzἰ temporis abeesset a loco , ubi infirmabatur. Laetarus . His autem duobus diebus sermo- . nes illi censendi sunt habili , quibus clare sint Mavit proximam esse suam passionem . sci. licet editi dixit se astendere Hierosolymam, ut Pateretur, & Judaea minoressus est. noe liquet' ex verbis Evangelistae. r. DAnde post baee, xta 'factis duobus diebus, dixis discipulis suisa Eamnι in Iudaeam iterum , & ut alii loquuntur Evangelistae, Ecee ascen inius Hierosolνmam , s. Dieunt ei discipuli r Raubi, nxne, non diu est quod quaerebana t. Iudaei lapidine . hoc enim contigerat sub finem mentis castea in Encaeniis. O itertim vadis sitae t iaeonialto
amore volunt eum a periculo Temovere a s
Respondir Iesus i Nonne duos iam suus horae di. ei λ eertum est de statum diei spatium , quoam inui non potest. Si quis aintacta rit in die, in illo duodecim horarum spatio, non ossendit, non inpingit, quia tueam hujus mundi vides cIO. Is autem ambrelatieriι in nosse , offendἰς , yuia Mκ non es in eo. quasi dkat , habet dies li
ptovetbiale essatum videtur , euius sententia est, ut in diurno spatio negotia faeilε gerini-
se actiones sim quaeque tempore comm
dε perficiuntur . Subintelligitur autem , n a exprimitur hujus similitudinis applicatio. Christo certum dc constitutum erat tempus, quo atris
late debebat, id est vivere ,εc ossicium exple. re ψ eo tempore interfici non poterat. r. Hae ala , O post hae dixis ena sive e dem hora, sue aliquo post tempore, cum morin tuus est Lazarus, Echoe rescivit divina sua e gnitiones Non enim mortuum , sed infirmantem nuntiabem mi is a Matia Se Mattha. Diavit, inquam, Deminus Laetons amiciat noster dormit. mors enim ejus reis similis erat semno, a quo brevi post mortem tempore, quasi unam de alteram noctem dormiisset, excitandus erat. μνὲ apud Deum mors somnus est, inquit B.Chrysologus, serim I . quia velσῶαι mortutim ad υι- ram suscisar, quam de somno dormiens ab homine suscitatur . Pergit loqui Dominus , sed vado ne excitem eum. de quo somno loqueretur, non intelligebant. ra. Dixerunt ergo diseἰpuli ejus: Domine , si dormis , fatuna erit , convales t. s autem dormit, quid est quod excit
tur cur periculo te infers δ ir. Dixerat autem Iesus de morae Har, quam somnum Oeambat a illi autem puta υerunt quia de dormitione somni diceret. et . Tune ergo Iesiar dixἰe kis manifeste . abiaque metaphora , sermone aperto : Laeet rur-- Mur est S. Et gara es propter vos, Mi credam, quὀd non evam ibit neque enim opem negassem ; ut liquet ex verbis i Ilis Mariae, Domiano, fisu es hie, fratre mens non fiat et mei ruus. Potuissent autem Iudaei haud em aliquam suspicari . ergo illi e non His se gaudeo vestra causa, ut credatis, de fides vestra confirmetur ex restit rectione Linari. si adsuissem, morbumens sanassem ι nune eum in vitam revocabo , quae res fidcm mihi apud vos magis conelliabit inde enim constabit me esse datorem vitae , de vere Messa iri. μά lieet mortuus sit, eam. ad eum. quid sacere vellet innuit. I s. Dixιι ergo Thomas, qui dialaur Didymus, non sint duo nomina , sed unum ec idem . prius Hebraicum , εe posterius Graeeum et ic
' in ri. Relativum illud reserti potest vel ad Christi in , vel ad Laetarum . Si ad Christit in acum ei decretum sit ire in in ortis periculum ,
eamus εc nos in certam moriem , nee enita aequum ut eum de seramus . si ad Laetarum reseratur , nee diversus senses subetit verbis Thomae r Cum Chri tu , dc qui in eum cr dunt , quaerantur ad necem, eamus quidem εn Judaeam, sed parati si qui Laetarum mortuum.
spatia sua , quibus tuto quis ingredi potest . t quid enim aliud spere mus
460쪽
t . Iesus t Bethaniam . Ioannes, ut solet, praetermittit quae ala aliis sunt ei artata. Ita ea omnia reticet, quae in itinere contigere 1 Domino dici 5e fieri . de cum attigit Bethaniam, invenis erem LaZarum qMatuis dies iam in me timenta habentem , jacentem a quat Dordiebus. is. Erat autem Bethania tua νε Πιθα-ρlymam quasi stadiis quindacim . latagit Evangelista notare locum sitisse proximum sanctae urbi, ut advertamus resurreetionem Laetari sitis se celebrem a sive plurimos Hierosolymitanos adfuisse restitiectioni Iaetari ob viciniam . Sta.dium Romanum ouodque constabat centum via ginti quinque passibus, passus autem est qui que pedum Romanorum . ita quindecim Romana stadia iaciunt i g s. passus Romanos ι stadia vero Hebraea ex Iosepho, erant qii adringent
xum cubitorum . nos statuimus cubitum Hebraeum viginti pollicum Parisinorum eum aliquibus lineis . Sic quindecim stadia Hebraea faciunt circiter i 666. hexpodas , sive rosas , quales Mathematici regii Parisienses in leuca
is. Multi aruiem ex Iudaeis Hierosolymitanis ob viciniam υ reans ad Marsham O M iam , Μν consolarentisr eas de fratre suo. unde liquet suisse foeminas nobiles. Factum autem ut sub complurium testium oculis peracta sit L rari resurrectios plures enim convenerant ad Plangendum . hoe ossicium Ur seprem dies extendi solebat a cujus moris saepe sit mentio
in sacra Historia , in Iosepho de in Talnaudiacis libriss ita licet quarta die post ianus Iesus' advenerit, multos tamen ibi deprehendit cum Naria de Martha plorantes. ao. Martha ergo ni auctis, elisia Iesus v nil, oecurrit illi . rem familiae curans nue il-Iue cursitabat, quare prima rumorem accepit a Maria auιem domi sedebat, vel salutatores excipiens in intima domo a vel quia tenacior sui se set ejus amor erga fratrems totam se luctui da--bat. Er. Dixit ergo Martha ad JUMm et Damiane, si fuisses hie , seae εν meus non fuisset mor-ruus; aegrum enim sanasses. 22. Sed nunesIoquia quecumque prepose vis a Deo, dabit tiabi Deus. non audet dicere, mortuum sit scit bis, ob voti magnitudinem. 23. . icie illi testas : Exsurget frater tuus . non ait clare : Ego ei mi incido resuscitabo , partim iit Matiliae animum paulatim ad mira culi si iii ae sp in exercere e , partim modestia: c illa . a . Dicis ei Martha : existimans
eum de univei sali resurrectione loqui: οάο quia
as. Dixit ei Iesua e a 'm νὸμννεctio edivisa. Martha enim nondum videbatur ara noscere plenitudinem divinae esus potestatis, dicens, qu-- eumque poposcerit a Deo e. Iesus autem se d elarat auctorem re si irrectionis. Non est, inquit, quod haestes r non precatio. non aliena virtute, sed mea possum fratrem tuum suscitate , ego sum enim resurrectio. scilicet per me de mortui resurgunt , dc viventes vivit. t. revilit ergo lesus tenuem illam Marthae de se ipso opinionem, declarans quia ipse esset vitae auctor. Misi e duin me , etiam si mortuur Iineris, vivet e qtii me pro Christo agnqstir, 6c ideo pro auctore vitae, quando contigerit eum mori, ipse a sepulchro, dc eous rogatu quis alius, qui mortuus fuerit,
revocabuntur. Agens autem Iesus de vita corinporis captat occasionem loquendi de vita an iamae. 26. Et omnis qui vivis, O eredit in me, non morietur In aeternum . vita vivet immortali, de felici. crediι hoc 3 quasi dicat Iesus. Hoc . . praecipue credendum , di optandum stat ri tuo, oc tibi. ne in aeternum moriamini. Christus plerumque ante miraculum fidem exigebat. a . Ais illi Mattha δε inique Domine, ego jam duduit credidi, quia tu es christus Filius Dei viυἰ, qui inhnne mundum venissi, de coelo in terram a Patre tuo. haec erat vera fides Marthae , licet nondum intellexisset tantam esse Christi potestatem, de parem cum Deo. 23. Et cum haec dixisses, abii, jussa a Christo, ut sequentia ostendunt. O voeaυie Mariam so rorem suam silentis , clanculum, L ens I. Magister, sic eum appellabant, adest , O voearto. substiterat enim Christus in loco prope sepulcitrum Laetari positum extra vicum, ut mos erat s clanculum autem Martha admonuit sor rem de adventu Domini, quia sciebat eum quaeri a Iudaeis ad necem , de ideo e re esse credebat , .ut pauci resciscerent eum adesse.
ας. Illa ut audiυis, surgit eito, O venit ad eum prompto obsequio, & morae impatiens . 3o. βοndum enim veneras Jesus in eastellum , in vicum e sed erat adhue , substiterat in illo
loco , ubi occurrerat ei Martha , prope sepulchrum, ut dixi. 3ι. Iudaei ergo, qui eranι cum ea, cuin Maria, ιn domo, e conistabantur eam, ' eum υι dissene Mariam , quia elao surrexir, erexiis cum ardore, secuti funt eam , dicente4 et c uia vadis ad monumentum , Μι ploret ibi. ut