장음표시 사용
471쪽
nM occidendum. Oeciderunt, inquam, eo genere occisionis, eo tempora loco ,eaeterisque circumstantiis quibus occide dus erat iuxta veteres typos σ antiqua vaticinia ; neque enim solism ritus quibus agnus pasciatis mactabatuν, ct e medebatur, sed ct eatera solemnia qua pascha subsequebantur, pariter figur bant nuntiabant qua subsecutura essent mortemst. c. D. Sed, ut dixi, pasebatis solemnia id praestabant iaculentius. ergo ut tanta veritas suo in lumbisne collocetur , Neteres ritus pasciatis proponendi sunt , sed memoriam tantam refricabimur, quorum plenam adornarimus historiam in Tractatu biflorico pasebatis Iudaici, o easeris scriptis quibus hune tractatum eonfirmavimus adversus quoscumque qui eum impetiverunt. Inde accersenda testimonia o arsumemta qua praesenti dissertationi insanire su pervacanoans esset. S. II.
Qua Measione sacrifieium paschaeis institiitum est; & ex quo, animantium genere.
Deum in veteri testamento praemisisse imagines rerum sub christo inmmendarum convenit tum inter ebristianos, tum inter Iudaeor. Hi enim consentiunt om
nia tu lege Moyses tu ea esse, ae proinde osticὸ, seu in Ortia exponi ροφ. Ea
est indoles omnium hentium, ut non solἡm generent sui semilia , sed o in artis inribus sese exhibeant. unde fit ut omnia suam referant originem; verbi causa siquidem divinas suar proprietates expresserit Deus is suir operibus , apparet in mundi opimis orificem O sapientem, potentem ,, ct immensum fuisse , ct infinitum ita σ exitus rerum docuit' in lir qua post lanum Ada Deo pedimittente o Ordinante facta sunt, exhibitas diversas imagines, in quibus sui.
ras reparationis Ada auctor, actus in virtutes eius elari delineantur. Ne extra coeptum iter disagetur sermo, pratinus consideremus Mntiacam servitatem, ex qua duce Mose Israelita exierunt. Ma tuus, sive imago erat sedivitutis alterius sub iugo damonum, qua risto vindice liberandi eramus. Quod ut Deus figuraret, octariiss appareret, nostram libertatem deberi christo, pr
ceperat Israelitis iam iam exituris ex AEgypto Exod cap. I a. Φ.3. is decima die mensis, qui posted isan dictus est, per familias legerent agnum, vel badum
anniculum, mactaridum decima quarta die ad vesteram , σ comedendum nocte initio decima quinta diei e Decimai die mensis Maus tollet unusquisque agnum per familias & domos fiam . . .. . Erit autem agnus absque macula , mala lus , anniculus: ruxta quem ritum tolletis ochoecium, & servabitis eum usque ad quartam decimam diem mensis hu)us. Faruere Israelita ; σ decima quarta ad Hsperam mactaverunt mmdem quam legerant 3 cuius sanguine iuxta Dei mandatum resperserunt quisque domum suam Assum agnum, ha similiter, c mederunt in pane a omo , sive non fermentato cum is cis cmaris. In hacee caena Israelita non accubuerunt mensis, sed pedibas eauratis, ct a tinctis venibus stabant, baculum tenentes, more eorum qui' parati sunt ad iuret diendi iter; nam viri vix utebantur ealceis domi; viam autem carpebant cabceari, ne peA laederentur; o praecingebant se, me laxiorex vestesim dimento essent. Itaque Dii se pracepero eir Deur, comederunt festiuanter ; rde, etiamus sunt uomis , urgebant enim eos Mypeii, ut teleriter ex M to exirent; quare nonp dabatur tempus quo panis sermoraretur. eadem de causa, quia πη
472쪽
414 COMMENTARI Us IN HARMONi A M.
erat festinatione , interminatum illis fuerat , ηe in eo ringendu ossi x agmiampus tererent. Eadem nocte traηsivit Angeli s Domini, O omnes Mnιὶ pri- .mogenitos percussit; solir adibus Israelitarum abstinens , quae ruόebant Iangisine sacrificii oblati . Tam 'univergali vero caede primogenitorum suorum exterriti γρtii, ct sibi omnibus timcntes, coegerunt protinus Israelitas, a quorum Deo. inteιligebant malam immissam, sine mora cedere eorum regiove . Idcirco sacrii eium qtiod Israelitatunc hcerunt, dictum es Phase, sive Pascha, hoc est, traim. situs, quia ὰ transeunte Angelo trucidati Irint AEgyptiorum primogeniti, servati
Israelitae, O liberati iugo servitutis, quia tincti sanguine sacrificii, sie agno pase
chali mactato, libertatem consecuti sunt.
Res ista manifestus typus fuit, sive deliηeatis mortis i Uti; nee aliquid aliud significantius excogitari potest . Etenim agnus pecus est mansuetudini christi emhibendae idonea ; ideo nou solum debuit esse immaculatus sed oe anniculus , id est filius auui , qui scilicet annum primvm non implevisset ; eui ergo nondum cornua apta defensioni nata essent. quia christus, com vim arcere posset, se ipse traditisxur erat hostibus Dir: iuxta vaticivium illud de cluso qκοi sicut agnus ad occisionem duceretur. Sed oe badum licebat sumere in sacri sum pabibatis. Foetidiim est animal, idco symbolum peccati, cuius speciem , dedecus o poenam christus pariter induturus erat ; sic ossi ilandus bardo , etiamsi agnus mansuetudine oe puritate. ' Solemne quod Israelita peregerunt ιn pervigilιο profectionis sua ex MntqDeus lupi renovandum quot annis, eodem mense, eadem ipsa hora, tum in memoriam soluta servitutis, tum in typum alterius O durioris Disendae . ED. go iisdem ritibus posteὰ peractum , exceptis, tamen illis quos faciebat necessarios conditio Israelitarum , qui nondum ex .cgypto. egressi. erant sed accιngebant se ad proscctionem . Neque enim in cateris paschalibMs necesse fuιt tit stantes c mederent pascha in peregrinantium halitu. Imo proprιoxrιtus au ιt sedes Pieta.
quam dedit eis Deus, ut dicturi sumus , dum sinulos bosce ritus, quod faciendum nobis incumbit, dilige mer scrutabimur, s exponemus i
De tempore quo victima paschatis immolanda , quo mense , i ... r qua die , qua hora.
Vetiis pascha Iudaicum non typum tantummodo, se vaticinium fuisse moratis Chrissi inde certo comyrobatur, quod ille occisus sit eodem pracisc tempore ,
quo ex lege paschales agni erant mactandi. Hoc ut tam clarὸ liqueat quam verὸ contigit, inquirendum est in utrumque tempus mactatιonis agnorum pGιhalium , ct occipionis Christi. Lex definit paschatis tempus, mensem, diem mensis , σhoram diei absque ulla ambiguitate ; ne aliquam unquam esset dubitatιο ιιrca mensem.diem , ct horam quibus Chrsus occidendus . Mei se primo, quartadecima die mensis ad vesperam phase Domini est Levit. cap.23. V. . 9Sι ergo haereat circa illud tempus difficultas, oritur ex . ratione Dieruque non Iatις explorata, qua udaei metiebantur tempora, mcnses suas ιnchoabant , Dunc vel illum statuebant primum me=isιum; o dies. suos auspicabantur . Dus enim olim diversimodὸ numerabantur, Nel ab ortu, .ves ab oι casu solιss ua tit bae Bora ab aliis censeretur prima quae aliis uitima esset.
Explanavimus illus discultates in tra statu p cbatιs, ubι non aliquibus, sed
473쪽
pluribus certis oe apertis testimoniis comprobavimus, menses Hebrae'rum lanares .
Disse; σ horum initium fuisse primam luxtae phasim, id est primum eius conise '
ctum . Haec ubi compleνit cursum suum, oe solem assecuta est, latet aliqι alitis' per radiis solis immersa; ex quibus cum emersit, celerior enim sole versus orti m 'properat apparere incipit reparans figuram suam. Tunc quae prima eius cornua oculis couDicua sunt, dicuntur prima e1us phasis, hoc est prima eius apparitio. Prima baec luna phasir initium erat mensis apud Hebraeos; ct olim ferὸ apud
omnes alias gentes , ut fusὸ probatum est . Ab illa prima phasi , prima dies 1nensis dicebatur neomenia; id est nova luna; σ dies illa festum erat peculiari 'sacrificio agendum; unde cum omnia sacrificia suis o statis diebus peragenda essent, prima luna phasis religiose observabatur ab iis paener quos erat evra religionis. Mittebant sacerdotes viros inculpatos re dignos fide in loca edita , qui statim ac primam pbasim lunae, sive prima eius cornua deprebenderant , eeleriterreνertebantur ad sacerdotes qui in suo Syntariore deliberata, ct certo testimoniocoufirmata, flatuebant mensem ineboatum esse, ct edicto declarabant ; tuncque . perficiebatur sacrificium in neomenis offerendum. Haec omnia quae initium mensis spectant, , non solum in more erant apud Hebraeos, Iedoe apud Graecos mma nos, ut videres in apertis tessimoniis quae alibi protulimus. λ Anni apud Iudaeos absolvebantuν una integra revolutione solis dierum 36sct aliquot horarum. cum ergo duodecim menses Itinares habeant tanti m 33 dies, deficiunt uudecim diebus ab integra revolutione solis quae est dierum 363 cum aliquot horis. Post tres avnor, bis undecim diebus eoilestis, conficiebatur de- cimus tertium mensis, quo tertius quisque annus plerumque augeri solebat. certirenim casibus, vos non νacat explicare, serius, aut citias fiebat ista intercesario In conssiluendo autem ρνimo anni mense, ea regula serνabatur, ut ille haberetur' primus , cuius die decima sexta osterri posset manipulus ex nova fruge ; cniux quidem Dicae si viridiores essent , oe grana teri non possent, quia teneriora , primum torrebantur. sed non alius mensis declarabatur primus , quam quo spe erar fore ut pset dictus manipulus terri , ct panis eonfici ex eius ranis saltem tosti Viae ista fiunt ante aequinoctium vernum, quando sol ingreditur signum arietis . Ideis ea consuetudo invaluerat Iosepho teste, ut mensis lunaris primus anni haberetur euius plenilunium proximius post aequinoctium Nernum contingeret, sive cuius dies decima quarta sequeretur proximior illud aequinoctium .eui id contingebat, dicebatur menses primus, σ appellabatur Nisan. Ioquor de rebus Ecclesasticis , sue quoad dies festos, nam in rebus eivilibus Tisti habebatur primur. In deseniendo paschali mense hanc regulam a Iudaeis acceptam Christiani servaverunt. Igitar paseba ex lege celebrandum decima quarta die mensis primi , age;a-.tur in mense Nisan, cum iam praeteriisset aquinoctium Pernum . Decimaque tuo quarta dies illa numerabatur , ut dictum est , a prima phasi lunae , cism prima cornua eius , quando oriebatur ex radiis solis , con'icua fiebant ; qiuod
cum sapius fiat noctis initio post solis occasum , idem initium mensis , statutum est initium dierum quibus mensis constabat . Nempe dies Dor inchoabane Iudaei ab occasu solis i satim ac ille oeciderat , surgebat novus dier. sic qui fessi erant, agebantur aveJera ad vesperam . Sabbatum incipiebat , cum deficiebat sol; o quoties in scriptura praecipitur aliquis dies interer observandus Ctermini eius designantur duo occasus . Verbi causa qui per diem habendi erant immundi, sole occidente solvebuntur immunditis δειa ; quod probant consuetudi-'nes Iudaeorum etiam recentium , ut adνersus solem mentiri videantur qui contrarιum docent.
474쪽
Restat ut praeramus qua bora diei derima quarta legitimst fieret agni pastis. Iis mactatio. Lex a gnabat vesperam ; sed verba eius qualia sunt in fonte Η brao expendenda diligentir. Mense primo quarta decima die mensis ad vesperam m- -haarbaim ,id est , inter vesperas. Phase Domini est, Larin cap.2s. s .f. illud Ben baarbaim, ambiguum esset, nisi interpretarentarium ipse sacri scriptores, tum m Phila, Iogeptas , ne dicam eateros omnes Iudaeosa ubi enim scriptura sequitur de iugi facrificio quod fiebat mari ct inse νὸ ex agno per singulos dier, pro tempore sacrificii ves retini des me horam quam appellat Ben-haarbaim, id-inter vesperas . sic loquitur in Exodo sc.1 ψ . i. Αlterum vero agnum os rem ad vesperam, legitur Beninaarhraim in fonte iuxta ritum matutinae oblationis. Cum itaque nullum sare eium noctu i citum esset; o aliud Iacrificium armi , matutinis horis fieret, necessari sacrimcium qui inter vesperas offerebatων horis pomeridianis. chaldaei o Ddaei ο--s pex illud Bemhaarbaim intelligastiscem declinautis diei, ct aecedentis no-nis Iaseptas dicit agnum ves retinum furificatum hora nona qua nostra est' pomeridiana tertia γ qua dicit etiam agnum paschatem mactari solitum . Philoquor'e de sacrificio paschali agens se i id factum post meridiem ; ut nullus dubitandi locus sit; quin tempus quod scrinura appellat inter vesperas, uerit pomviridianum, o agnus pas alis immolarus sit hora nona, qua ex Evangelis
consat I. C.D. q. extremtim halitum in cruce duxisse. Raut eodem tempore contigerit mundum a seivitute peccati redemptum esse per monem christi, quo o- .lim Israelita occiso primo Pasitate Demne redemni ab AEgoni serriture . id sic fatuνum didieerant Iudai, ut distamur ex Ella Remoth Rabba; id est ex Glossa magna in Exod. ubi icta tu tar, sis. Is . Ex qtio Detis mundum sirum elegit , constituit in eo principia mensi tuo dc annorum I Ac cum ele it I cobum de fit os ejus , constituit inter eos principium mensium mensem redemptionis, quod in m redempti sueruntJstaelitae ex AEgypto; & in eo postea redimendi essent, nempe a Messia, sicut dictum est Mich. cap. . .. Is . secundum dies exitus tui eterea Hypti, ostendam ei mitabilia. SIRDe Ioco ubis pascha erat immolandum o Id fieri non Ilaebae nisi Hierosolymis in Templo ismo in loco immolaudum esset pascia , scriptura Hellaras. Etenim lex n λ,ebui , ne id fieret e ara locum, quem Aecturus e 3 Dominus . Immolabilanae phase Domino Deo tuo de ovi suo bobus, in loco quem elegerit Domin uvinus mila, ut liabitet nomen Mus ibi is caP. I 6. Cro Et parecix' inter uisis, Non poteris immolare phase in qualibet urbium tum utra , quas D minus Deus tuus datur est tibi, sed in loco quem elegerit mininus itius εζα cani hac uni et diceret, Arca Domisi erat se, pellibus in Tabemaeulo , quod i terssum. loco moWbata . Postea must elegir Hio alem, in qua sanet caretur us-meneius, mani ditis signi rostendens domαπ quam Salomon adisicam t Hierosolymis in monte Moxia, ese locum quem praediveras electu Em. Usem ad loco, vis adorare oporteret, agitatam inter Iridaeos a Sama itanos d/νeruis iesus se udilux Iudaeos, salutem ex Iudais eoe respondeur Samaritaxa, qua querebastaia ad xare oporteret . Ergo viri religiosi omer , quotvot vel morbus , vel longioris
475쪽
ειαν is discultas mu inpia bat, i is uxor armis Hierosolymam relebraturi pascha . Id de Maria o Iu ' dicis LMar, cap. a. sta Et ibant paremtes nus per omnesaniam in Hierusalem an d e sotmeni ea icha'. mera lam erat 'Midem urbs electa ; sed in omno eius Ones nomisci locus electus , in quo liceret pascia immolare. solum templum eius reputari potuit domus Dei, si1νe Deus elecitis a Deo in quo babitaret nomen eius, ut Moyses δε-quitur; iuxta euius vesia Salomon disebat de Templo a. Paralip. cap. 6. ' f.
Ego autem adificavi donnim nomini eius, ut habitaret ibi in perpetuum . inde Iesus cisiui non femes dixit Templam esse domum Dei. cὼm isaque princepisset Deus au fitianoae alibi immuretisqώ- in loco em electurus erat ut ba&taret nomen Mas ili, extra Tem uis immolaria stas ratis illicita erat. De quocumque sacrificio cautam fuerat ne alibi fieret; etenim altare sanguine οὐ lata viuima respergendum. eigo eum pam a rerum sacrificium fuerit, re Menomine appellatum , non potuit perfici γὰm in Templo Hierosolymitam; σω
in re pas , t v fuat haero eis quod Gristus obtulit, qui ideo disebat de se,
non decuisse eum occidi extra Hieres mam. Omnium Iudaeorum tum recentium tum veterum sententia est, locum tam
laodi pascharis fuisse Templum a quapropter ab hocce tempore quo eversum, non ampliussibi licisum putant facere pascha. Da meism memoriam veteris pasciari singulis Mais celebrent e ne qais istet ab his tuae pase,a fieri, etiam Moine Hasacinent ι o ne agnas, si quem come rae , habeatur pro paschali, non ilium a1Jant, ut fiebat magno pastarii, sed elixum comedunt. Qua religio non Iudos novi mos imest; in eo enim dialogo, quem δεβηus Martyr hiauit eum Trip -- ne Iud , ciun ab eo quaesisset, curIudrinon amplias facerent pasiba, scit u . reis is Tripbo , pas, alibi quain Hierosolymis non posse mactari, Pisciata quorum se expressa mentio in Dero redire post ad catum Templum,
in eo omasia celebrata sunt. Exectias instaurasistis eustum Do misi e m volaisset pascha facere iuxta isterer ritur, eo regna tu Templo Israelitarum Eulem ,
seripsit , I lib. M Paralipomelinum cap. 3α J ad tribus Ephraim σ Manasse,
ut venirent ad domum Domini in Hieriualem, sciliret ad Templum, quod -- rosolumis eras, & sacerent phase Domino Deq Israel. Mi sunt nuneii, inuti versum Israel de Bersabee usque Dan , ut venirent, Sc facerent phase Domino
Deo Israel in Hi crusalem. A malto tempore decem tribus Israel sebimare avagaerans ὰ tribuIuda, nec Hieros mis sacra faciebant, etiamsi id esset lege praescriptum. ergo revocabat eos Erecbias ad obediendum legi. Cissores qui literas eias
deferebant, Filii Israel, revertimini ad Dominum Dcuin Abraham, & Isaac, & Israel. .... Tradite manus Domino, & venite ad sanctu rium ens quod sanctificavit in aeternum. Da liquet Israelitas lueris Eqechiae invitatos , ut facerent pascha in Templa. Nase quodIub.yosia rege describit Icripturas. Reg. cap. 23. lib. 1. Paralip n. cap. 33. J sast quidem dicitire in urbe Hisrusalem: Fecit autem Iosias in Hieruialem phase Dontino, quod immollistum est q arta decima cite mensis primi; sed mentio sacerdotum oe Levitarum, tam ct huiusce ministerii, quosacrificia peragebantur, rem suisse in Templo peractam Astendunt: Et constituit sacerdotes in ossiciis suis , hortatusque est eos ut ministrarent in domo Domini. Eadem observare est in illo pasibate 3uod et
ruat hraelita reversiὸ Babylonia. Pariserenim uomitianis sacerdotes de fingentre suis muneribas in paschatis immolatione. Fecerunt autem silii Iliael transmigratiqnis lib. I. Esd. cap. 6. J pascha quartadecima die mensis primi. Purificati enim ruerant sacerdotes, de Levitae quasi unus: omnes mundi aἀ immolan dum
476쪽
4,8 COMMENTARIUS IN HARMONIAM. dum pascha universis filiis transmi vationis. Hoete ministerium sacerdotum iuisiactando pascbate requisitum, sequenti articulo demonstraturi sumus; simul paschaxon immolatum nisi prasente uuiverso Israelis coetu ; ita quod susceperamur demo strandiιm, conflare debet locum mactandi pasclinis fuisse Tem um. Hla autem observabo quod cnm Iudaei ab omnibus orbis plases confluerent Hierosobviam in die festo paschatis , aedes huius urbis pati isse omnitas advenis; ora constrictos reliei
ne Hierosobmitanos ut crederent vacua adium suarum coenacula, nulli occludenda esse qui primus adveniret ea occupaturus ad comedendum is iis pascha suum. Nemo, inquisut Judaei, unquam alteri dixit et non inveni Hierosolynis et emad quem torrerem agnum meum Pataulea'. . nec dixit utriuam quisquam
alterii non inveni lectum Hierosolymae in quo cubarem.' 3. H
Pascha nota, poterat mactari sine sacerdotum ministerio , dc nisi adessee praesens universa Iudaeorum multituta. ' ι.
Olim antequmn erectam esset tabernaeulum, no dum sacerdotio collatom Mase Mne ct familiam eius ; quisque Israelita, maximὸ primogeniti, defungebantur omnibάν-neribus sacris, qua pinea Aaronidarum fuere propria. Itaque in primo pascbate, siquidem tunc temporis Aaron non rictus erat ιnsacerdotem, qui'us p terfamiliar axutunsuum immolaris. Si fidem adbibemi Gosepho, congregati erant omnes Israelita in uno eodem loco. Ergo sanguine quorum quem exceperant pe vibus, ut intractatu pasci aris obtendimur, ostia adium suarum, sive tabernae lorum resperserant..Herkm constituto sacerdotio intra familiam Aaronidarum , vir electo loco is quo prae caeteris Deus adorari vellet , sancitum est ut agni paschatis mastari quidem polyeut a quocumque Israelita mundo, sed sanguis eorum excisti ct effundi ad altare non posset nisi a solis sacerdotibus ς quod fiebat in omnibus stirificiis a ut videre est in Leνitico cap. I. M . r. J Homo qui obtulerinex vobis hostiam Domino do pecoribus .... offeret ad ostium tabernaculi testimonii, ad placandum sibi Dominum: ponetque manum super caput ho- .stiae , . . de os ei elit filii Aaron sacerdotessanguinem ejus, sun nteS per alta Tis circurium, quod est ante ostium Tabernaculi ..ctam igitur a ur ρ ιbalis verum est Iacrificium, a quilibet quidem mibctari poterat - ct ubiqua in Templi atrio se sed finguis. eius tum excipiendus
crudi a sacerdotibus , tum deserendus ad p Lm altinis . Veri milia autem fauc quae Iudaei nos doeent , quod cum atrium Templi tantam multitudinem cante non posset, tum agnoruin ,, tum mactantium , ordinatas .fuse Desi congregatio, uesia Trima ingrediebatur ut faceret pascha .. Stabant ordine facerdotes 2 loco mactationis ulaue ad stir re ; excipiebaut pateris agno M s Diaeis; alteria ini patrem sanguine plenam tradebat , qua celemm siue confusione per manus sacerdotum serebatur ad estare k ad cuius basim effundebatux. Da de secur da oe tertia congregatωue Ritas ille describitur in Thali de Tract. pHachim. cap. Blorum exscribam z Inde confirmisso certa anctoritate: Pascha mactatur in tribusturmis, sit cui dὰ tiir: Atque agnum Fefilix omni coetus congregrationis Israelis. Coetus, congregatio , & Ist i Nytuntur bis tribas no nibus 1 bal dissae. an illa loeum Hrδ dederint di Dibutioni Israelitarum in tres classesscire nou satago. In oreditur μα- tus scimus, dc refice toxumat umώ Porta4Mrii claudunt, tu canunt. Sae
477쪽
cerdotes stant seriatim, atque in eoriuri manibus habent phialas aureas & amgenteas: series una argenteas, & altera aureas; &non confunduntur: &non erant Ohialis fimbriae, ne eas reponerent, & sic condensaretur, aut con3elaretur languis. Israelita mactat, & sanguinem recipit sacerdos, & proxime as-fistenti dat, & ille proximo, qui phialam plenam recipiens vacitam ei dat . Sacerdos qui altari proximus stat , sanguinem spargit aspersione una Juxta sundamentum altaris: exit ista turma, atque ingreditur secunda &c.
Rem ministeris sacerdotum sis peractam ceres demo rat id quod Josephus scri-
bit, lib. . de bello cap. IT. sacerdotes ad ineundum, in 1usserat Cestius, nume- rum Israelisarem , qui in die pascistis Hierosolymis aderant, numeraste boia ς
pasebales. Illi autem sacerdotes loquitur Ioseptas , eum dies sestus ades Ietqui pascha vocatur, quando a nona quidem hora usque ad undecimam hostias caedunt, per singulas vero, contubernia non pauciorum quim decem hi minum fiunt: solum enim epulari non licet, multi etiam viceni conveniunt . Hostiarum quidem ducenta & quinquaginta sex millia, & quingentas numeravere cuc. Tantam hostiarum multitudinem, simul σ sacerdotum, s Israelitarum eapi potuisse in Templo non mirabitur qui huius noriris porticus multiplicer , innumera conclavia , Naria comacula , atria immensa , vasta ct plurima Dp Intra duas, vel tres horas me hostio eaedi potuisse etiam factia credet qui perpenderit innumeros adfuisse facerdoter ; σ rem multo ordine peractam.
2 con igitur privatis in aedibus agni paschales maetabantur et quod Nilo dicere videtur scribens singulos in paschate Israelitas sacrificasse , non expectiris sacerdotibus , ct permissu legis functos esse sacerdotio tu bae una die . Rem iudicio huius scriptoris non esse diiudicandam liquet . Cum enim nullam mentionem faciat Hierosolymorum in Templi , ostendit se non alienum fuisse dschismate Alexandrinorum, fui Onia Templum frequentabant, peccantes, siquidem tune temporis non alib3 coli sacrificus volebat Deus quam in Templo Hi re sol mitano. Philonis sententiam enusmus in septus allegato tractatu paschitis . N.e autem quis inter ni as Judaeorum reputet qua ex Iudaeis oe Iosepbσprotulimus , ct Philoni potius habendam esse fidem contendat , illa confirmabo apertis scripturarum testimoniir. De isto paschate quod ERechias celebrar; voluit, eo ex sacer dicit pers; non potuisse nisi mense semndo; huiusce dilationis eam causam reddit: Non entinooterant facere in tempore suo Paralip. a. cap.ro. quia sacerdotes qui posisent lassicere sanctificati non fuerant, & populus nondum congregatus fuerat in Hierusalam &c. Itaque duo eram necessaria , ut Aascha ritὸ fieret i ministeriani fuerdotum, ct Templum; quod lacntenter dorlarat V as lib. r. cap.6. Φ2o. 3Fecerunt autem , mquit, filii transmirationis pascha quartadecim die memtis primi. Purificati enim Herant lacerdotes& Levitae quasi unus: omnes mundi ad immolandam pascha pro universis filiis transmigrationis, & fratribus suis sacerdotius & sibi. Quisqae Israelita poterat quidem mactare agnum pracbalem τIed modo ipse mundus esset, ct id facere doctus; alioqui Levita vices eorum ob Abant, ut contigit in paschare Enechia, ct in ino de quo Esdras loquitae quando
is multis annis pascha, cui arullo modo, authion ritὸ Iactum fuerat. Id vero quos attulimas ex T ude de sacerdotibus feriatim stantibus eum pateris , servatura esse Hyasciare ecbia non obscvia indioae Euctor Papalipomenorum lib. a. cap.3o. . . F.IImmolaverunt autem phase quartadecima die mensis secund Sacer res quoque ae Levitae tandem sanctificati obtulerant holocausta in domo Domini,
MAruntque ordine suo juxta dispositionem & legem Moysi hominis Dei r sacer
478쪽
η3o COMMENTARIUS IN HARMONIAM.
dotes vero suscipietiant effiuidendum sanguinem de niambus Levitarim ; eo quod multa turba sanctificata non esset: & idcirco immolarent Levitae piae his qui non occurrerant sanctificari Domino. Quae costura esse poseant in illis verbis, vindisalimus in apertum diem in tractatu saepius allegare. Demique ad eos omnes confutandos qui se auctoritate Milonis istantur , σ isne pascha ut comedi, ita σmactari potuisse intra privaras Mes, suseis o madvertere illud ex lege immolandum fuisse in publico coetu. enim riu , bat in primatis adibus , quod faciendum erat ad Mitas Omnibus Israelitis; quod lex disert praecipit, loquens de agno paschali Exod. cap.IM'. - Immolabi que eum univella multitudo filiorum Israel ad vehaeram; funa sinum, tot coetua conmegationis. Quin is Philone, quidquid alio ut da pa bate fretiae .pascha appellatur πώδη-- λαα, id es, surificium M omnis Ias teneor interesse is 2 ora igituν quasi commentum decet aspemari qua traiant Iudai de Glis tribus congregationibus , per quas publisitas agni immolatotur. Imb ut μω-xima alia quabus magis mclisque apertum est moνtem cisisti depictam fuisse in mactatione paseritis, debemus seriὸ discere ex Ilisis Iudaeorum; quae nemo dis vis illa commentos esse, ut fMeunt rem gratam chνinanis . Iuxta ritas quos d scribunt , statim ac facta erat aspersio san inis, suom que agno pellem dere hebat, suspendens eum uncinis, qui ad rebant parietibus aureorum quae suise Ia ita necessaria erat, ut eum ungini non susciebant, ex vecte quem diis viri
uinexis imponebant cybi id oscii mutu, praestabant Iudaei λ agnum suspend xrat; in manifestim typum s prisonis christi, qui morti dammatus est congreditaris sacerdotiuus σ -ai plebe Iudas-m
exportam earra Hieνosolymam , ubi ergo comedenda is
Numerum issioxam , qui assumendi erant ad avum eo medenssium prascribebar sex, qui sineret ad avii esum. Exossi cap. Iz- Φ.M Tollat unusquiseque aegnum per familias δε domossuas . Sia autem minop est numerus ut sum εere possivin vescendum agnum, assumet visinum suum qua junctus est domus suae , iuxta numerum animarum, quae siastieere possvnx ad esum agni. Iuxta in septam numeνus illic non ero infra decem o Sic Pseha opus μνporis chri u kνπν nuabar Ianaxim chνisianam , in qua eiusdem corporis chrim Diniana
mutua charitare nos deceς esse coniunctorse nec licet seorsim illuc comedere .
479쪽
exempli gratia ei m iuxta legem agnus non esset quodus, sed assandus, nem quia earnes asse facillisi parantur, unde Athanaeus probat ex Homero antiquor H mas usos potitur earnibus agis quam elixis. ci , inquam, ex lege agnus pam alis assandar esset, doctores Iudaeorum insuperdocebaut totum corpus agni vera fuisse transfigendum. Veru in sumo erigebatur , circa quod accenso igne agnus assas rare. Corpus chrim erectum o transfixum in cruce confectum est.
Eodem die quo agni immolabantur, aliud serebatur sacrificium , quod Im dat appellant Chagim , hoc est sacrificium festi; ὰ cu1us eamibus iue alant
caenam paschalem . cum enim eximenda fames esset; ηα Inus fusceret pluribus eonvivis saturandis, erius comedebant earnem sacrificiι ebagea , vel aliis cibis se reficiebant, ut postquam de agno paschali manduca erant, nullum alium morsus cibam derastarent. Has omnes consuetudiner apertis scriptura testim suis comprobare non possumus , sed nee illa huic adversaritur . Mirum auremam est omnes non fuisse exaratas et ea enim qua spectant ritus, qua usu satis distantis, supervacaneum videtur scripto mandare. Praeterea in pruribus an ta avictoritate suri eoesias niti possuntIudaei; quod enim dicunt de charta a ditum fuisse sacrifieis agni paschaiis, GUentaneum est Deuteronomii cap. r6. . a. Immolabis phase Domino Deo tuo de ovibus & de bobus . Trout hune Deum interpretatur chaldaeus paraphrastes: Et immolabis phase coram Domino Deo tuo de ovibus de victimam sanctificatam de bobus . Hoe est pratre agnum paschalem sacrificabis aliad sacrificium ex bobur. Iuxta Iezem agnur e medendus erast eum herbis amaris . Adiuvunt Iudaei quoddam 1 cutum quod charoset vocant, quo intingunt panem. Satagunt autem in eoena pasciali μω5xὸ enarrari mirati , quibus soluti sunt Mntiaea servitute; sicut apud ruestarios evena mystica non sit sine commemoratione mortis Obristi, qua liberati fammur ex daemonum iugo . Tempus autem eaena pascistis erat nox diei decima quinta ineuntis. Immolatio agni decima quarta die durabat usque ad horam undecimam , quis nostra est bora quinta pomeridiana a ita donee Israelita Templo descenderent, redirent quisque domum, oe assaretur caro victimarum , iam soloeciderat, O ingruebant tenebra ; quapropter comedi non poterat ante noct--a initium erat diei decima quinta. Hae eadem hora Iudaei primum pam a e mederant in AEgypto, flatim post eomestionem inde egiressi. Hora illa caena paschalis disi potest vGera diei decima quarta, quia illam diem subsequctatur . Caro agni non reservisatur in diem posteram stive in luem sequentem. R enim lex iubebat. Neque residebit manε de victimis istemnitati phase s Exod. cap.
sta et s. J Ita christus non mansit immolatus in postero die eruet ionis; listi id ustarum esset apud Romanor , qui eum crucifixerant ut suo loco dicetur.
I. VILPer dies solemnes paschatis non nisi pane azymo utebantur Iudaei a qui
dies ideo a mi dicebantur; quot essent, & quando inciperent ,
di quae in illis opera prohibita.
Tanes admi disuntur in quibus non est fermentum . sine fermento autem unum pasci em comedendum esse, nee alio pane quam aUmo esse utendum per dies solemnes paschatis elare praecipiebat lex; unde illi dicebantur a mi, AN A morem dies: quot estent, o quando inciperent scriptura liqui ela- t. i Dc I cap. Iet. γ. i 8. J Primo mense quartadecima die mensis ad vesi
480쪽
peram comedetis aZyma, usque ad diem igesimam primam eiusdem mei sis ad vespeiam. Septem diebus non invenietur sermentum in domibus v stri si qui comederit sermentatum peribit anima Mus de coetu Israel, tam de advenis quam de indigenis terrae. Omne sementatum non comedetis: in cunctis habitaculis vestris edetis Myma. Igitur iam ante vespertinas inras diei decima quarω primi mensis oportebae omni fermento expurgatas ese Israelitarum ades. Vespertina ilia horae accipi pos- sent pro initio decimae quinta diei, quando comedebatur agnus e sed iam . p meridianis horis decimae quarta remoνendum fuerat omne fermentum . Etenim non licebat mactare victimam super fermento; ut sequitur scriptura , Ailicet cum actae restaret fermentum. Exod. cap. 34. γ.as. J Non immolabis supee fermento sanguinem hostiae meae, quam hostiam vetus parapbrasses Chaldaeus intelligit phase , sive agnum pasibalem. Mactatio agni fiebat non multo post meridiem, ut vidimus. Ideo Iudaei initio decimae quartae diei mensis Nisan , quaerebant fermentum omnibus in locis, qui bus eo ari solebant. Statim ac sol occiderat, oe incipiebat decima quarta dies, non eis licebat quidquam facere, nec studere quidem legi, donec hanc perquisitionem fecissent, in crua miram adbibebant dιligentiam ἱ omnes enim aedium angulos lucirna scrutabantur . ne forices in abditos recessus aliquid fermentati detulissent. Haec Iudaei fuge prosequuntur in libris suis ritualibus . Ad hane consuetudinem alludere videtur Paulus, cum scribit Corinthiis et Eph. cap.s. Φ. . J Expurgate vetus sermentum &c. Nec mirum est, si Iudaei tanta cautione
remiserent ab adibus suis fermentum . Deus enim poenam mortis intentaveratiis qui istam inquisitionem fermenti non fecissent oe de eo eomedissent. Exod.
cap. Ia . . I s. J In die primo non erit sermentum in domibus vestris: quia cumque comederit sermentum peribit.
Ergo si fidem adbibemus Iudaeis , ab ipsa prima hora diei decima quarta, i
quisitio fermenti fiebat. Poterant tamen adhuc uti pane fermentato martitinis tri vis diei huius ; nec tenebantur comedere aet mos paves nisi in coena passchali, nempe initio diei decimae quintae, qua ideo solemnior erat, ct dicebatur dies magna morum; in illa enim Israelitae exierant ex Mypto. Mense primo quarta decima die mensis ad vesperam , phase Domini est; & quinta decinia mensis hujus, solemnitas azymorum Domini est. Septem diebus aZyma comedetis. Dies priamus erit vobis celebrrimus sanctusque. Levit. cap. 23. st . . Decima quinta dies, appellatur tu scripturis prima dies aet morum, nec plurium quam septem talium dierum sit mentis. Attamen obtinuerat consuetudo, ut ὀcto a rimorum dies numerarentur; quorum primus concurrebat cum decimo qua
to menses, scilicet quia in huius diei principio expurgabant ades suas ab omni fermento Iudaei, σ ilio abstinebant totis pomeridianis boris; bie dies meritis
censebatur agymus ; quod confirmatur Iosephi testimonio, qui numerat octo dies ρomorum . Protulimus plura loca huius auctoris, ubi diem mactationis agn appellat aadmorum primam ; quo etiam nomine significatur ab Evangelisis . Huncce euim diem in quo necesse erat occidi pascha, ct qui ideo non alius esse ρ test quam decimus quartus , liquido appellant primum diem a morum . Hanc quaestionem de numero a Umorum ventilavimus in tractatu paschatis , asseditionem nostram argumentis testimoniis ex librisIudaeorum excerptis confirmaν
mus, quibus hvue commentarium onerare non decet.
De diebus admis loluentes, non debemus silentio praetermittere, primum quidem reputatum fuissese m , nonaeum dico in quo mactabatur pascba; opera ense