장음표시 사용
611쪽
6 Petrus aurem stabat ad ostium foris. Exivit e go diteipulus alius, quI rat notus pontifici, & dixit ostiariae, & introduxit P trum m. usque intro in atrium summi sacerdotis. I Dicit ergo Petro ancilla ostiaria i Numquid&tu ex discipulis es hominisiit se Dicit ille: Non sum. g Stabant autem servi de ministri ad prunas, quia stigus erat, L accenso igne in medio atrii, I & caldilaciebant ser erat autem
isque intro 'itiatriam summi sintdotiss
m Petrus a tem stabat ad shun foris. Ex vis er o vise
tua Mihin, qut mrat notus pontifi
mmdat aut Petr-.εν Diste ergo Petro ancilla mniaria r Nuin quid de tu ex di scipalis es homunis inius incla ille: Non fiam. 18 Stabant Ru leis servi di ni nistri ad prunas. quia stillus erat. α ealoaciebant se I erat aut- eum eis di P trus tum, de c lefiniens se.
cum eis & Petrus stans, ae sedebri eum di calefacies se Mead igne . t s L Et circumsedentia sed i evm 'μ-
medio eorum, Mn ut VL ut viderm Enrin.
ςς Aecenso au tem igne in meis dio atri . Et cireumsedemtibus illis , erat Petrus ia medio
ro ' ry ' Pontifex ergo interrogavit Iesiim de discipulis suis, de de ει
ctrina ejus. II ro Respondit ei Iesus: ego palam locutus sum mundor ego sem per docui in synagoga, fle in Templo, quo omnes Iucum conveniunt: dc iis occulto locutus sum nihil. ra li Quid me intetrogas interroga eos, qui audierunt quid locutu sim ipsis: ecce hi sciunt quae dixerim ego. II aa Haec autem cum dixisset, unus assissens ministrorum dedit Eapam Iesu, dicens: Sic re ndes Pontifici I 23 Respondit ei Iesus: Si male locutus sum, testimonium perhibe de malo: si autem benE, quid me caedis 3Is a Et misit c απμωλεν, miserat, eum Annas ligatum ad Caipham
is Me. t Princeps autem sacerdo. tum Ze omne concilium quaerebant tal- sun testimonium contra Iesum , ut eum morti traderent. II Et non invenerunt, clui multi
eerdotum, & omne eonci- tes . re omne ἀ-c Iimn .lium quaerebant salsiim te- qi rebatit adversus delum sim nim contra Iesum, a in eum inminui eum morti traderem. ei araderent, nec invenlein ham ω Et non invenerunt s
elim mula salsi testes accessissent.
612쪽
Novissimὸ autem venerunt duo falsi testes. ει Et dixerusit:
I 8 Me. Multi enim testimonium fusum diectant adversus eum , &convenientia testimonia non erant. ry ML Novissiis autem venerunt duo Qsi testes. ao m. Et surgentes, salsum testimonium serebant adversus eum, diacentes r
eti Quoniam audivimus eum dicem
rem r Mi. t Possiim destruere Tein triduum reaedificaue illud
plum Dei , & post triduum reaedilis care illud. a a Me. Ego dissolvam Templum hoc manu factum , de per triauum aliud non manu latium aedificabo. a 3 Et non erat conveniens testamonium illorum. Et exurgens summus sacerdos in medium interrogavit Iesum , d, nS.: Non respondes quidquam adca, quae tibi oriiciuntur ab his as Ille autem tacebat, de nihil respondit. Rursum sumnus sacerdos interrogabat eum , & dixit ei : Tu es Christus filius Dei benedicti et 6 Mi. Adiuro te per Deum vivum, ut dicas nobis, si tu es Chri-
stus filius Dei e ar Dicit illi Iesus: Tu dixisti: Me. Ego sum.
28 ML ' Veruntamen dico vo his , amodo MM. videbitis Filium hominis sedentem a dextris virtutis Dei, & venientem Mi. in m. nubibus coeli. 29 m. Tunc princeps sacerdotum scidit vestimenta sua , dicens et Blasphemavit : quid adhuc egemus test hus p
o Me. Audistis blasphemiam . . id vobis videtur MI. At illi respondentes dixerunt: Reus est
--Multi enim res o nium falsum dicebant πιι versus eum , 8c conveniet mila testimonia non eram . Et quidam surgemes, salsum testi nonium kr bant adversm eum, dice
Rie diciti Possiim destrue 18 inion aeti mis audies. re Templum mus eum discutem:
tridiium aliud nod arana dificabo. p Et non erat conveniemissi ominu tuorum. 61 Et surgens orinceps L. Cerdotum, ait illi: Nihil respondes ad ea , quae illi adorsum te testificantur γ63 Ierus autenh tacebat . Et princeps sacerdotum in
illi rAdiuro te me Deum viavum, ut diras nobis, sitis es christus furus Del λω Et exurgem summussaeerdos iu medium , in. terrogavit Iesum, dleens: Non respcindes quidqtiam ad ea Quae ubi omiciuntia ab liue ει Ille autem tacebat. αnihil respondit . Rursum summus saeerdos ν uerr mciat eum , ac diale et :Υu es Christita fili a Diabenedicti λεο Dieri illi Iesia i Tu Iesus autem dinuitu, dixisti: Ego sum:
ver tamen dico vobis , amodo videbitis Filium hominis sederitem a dex.
etis viremis Dei, reveniem ni sedentem a dextris virin . . . tem in nubibus ecta. tutis Dei, de venlatueracum nubibus caeli. Vs Tanc prinem cree Summus autem face dolum seidit veminenta dos scindens vestimenis sua , dicens t Blasphem nia, ait: Quid adhue M. vis r quid adhuc egemus si de ius xxstes λtestibus ecce nunc audiastis blasphemiam: Auaistis Masphemiam: Quid vobis videtur styla . is Qui
At illi respondentes dix vinnes ' condent Memini rumi Reus est moriis. evm esse reum mortis. ς' mine expuerunt in eoeperunt quidam . ciem eius . coiispuere eum, 3 μ
613쪽
33 Et velaverunt eum, Asci& colaphis eum caeciderunt ;alii autem palmas in laciem ejus dederunt, L & interrogabant eum.
Et vIri qui tene illum . illud . rint ei caedemes.& eolaphis eum emeiderunt: alii autempescias in faciem eius
s8 Diemes: Pro phellia nobis Cht iste , quis est qui te percussit 8e velare sariem eius,
dc colaphis eum lare , or dicere et i Prophetira , da munis ti alapis eum caedeban M Et vetaverum eum sae percutiebaaee s ciem eius: α ime rogabant erim, dicentes et Prophetulla, quis est, qui te Percum:
L U C A S. 3s M Z Et alia multa blasphemantes dicebant in eum.
1' ra J Cossons ergo edi' ernun .s , ἰ ἔν--ἰ χαία - . id est, crhois & cohortis praesectus, qui dicebatur , id est ductor mille militum ι qui
enim praeerat toti legioni cujus pars co Aors, dieebatur Tribunus ι ha non Tribunus , sed Chiliarchus nominandus erat 1 sed voce ignota , inquiunt, abstiquit vulgatus interpres, Meth usus mee non omnino propria . Praetere, Gerardus Vossius ex Caesare , lib. a. Mil.
civit. S ex Plinio, lib. s. epis . probat etiam Chiliarchos, sive cohortium praesectos suisse
appella os Tribunos 3 nee enim unus uni le- amni Tribunus praeerat , sed senis commune imperium . qui per vices legionem regerent. Cesiora iri ut de Tribunus, ἀνείροι,. χ ισμμ, est minfri Iudas rism eomprehendernn O κυ-ιnt eum a quia Iesus olim te se Huxerat manibus eorum qui apprehendere v
tuerant . Σ Is Est adduxeνunt eum at Annam pria
um , honoris causa de sollan ex occasione d mus Annae qtne occurrebat ita itinere , vel ut oculos Annae tali spectaeulo pascerent . Erat mim soeere caἰμ- , qui erat pontifex auri r il-nus , qui eo tempore pontificatum gerebat 3 quod norat Evangelista , quia natu Rot ianinsum adlegebantur , vel dignitate movebantur summi pontifires. ι ' r. Erat curam caiphas, sui eo Γωm dedeνaa Iudaeis ν quia expedit , mnum hominem mori pro populo. in mςmoriam Ioannes reducit dictum hujus Caiphae memoratum rapite indecimo , ue inde ratelligatur quanto ille odis in Christum incensiis suetit, ut qui nulla alia presaia causa, praetextu uti litatis publieae. εc quidem imaginario , interficiendum eam pro sententia ausus esset dice. re . Pertinet autem hoe tum ad elevandam
judicii in Christum habiti auctoritatem , t tim ad ostendendam , quod Christus non pro se,
sed pro aliorum salute innocens passus sit. ' 17 Mi. Atilili tenentes Iestim, duxerunstad Caipham pHneipem sacerdotum. ibi praete mittit Matthaeus eum Marco & Luca Iesum primo ductum ad Annam a quis idem Ioannes, qui Annae mentionem saeit , notat statim ab e mn Anna Iesum missum ad Caiapham; ut mili es Jesum non fuerint ante A nam i sed .llim osteriderint, ut viro primari tem gratam sacerent . Ighur cohortis praeseis eius cum ministris Judorum daxerunt Iosiim ad Caiphae summi sacerdotis domum , ubi Me. Omnes sacerdores, O Scriba, O seni
res Mn eonvenerant. his verbis describit ut m oniim Synedi lim , cujus sedes ordinaria erae
in Templo; sed 'cuna noctu sedere in Synedtio non eis liceret , Caiphas donee tuticesceret , ita aedibus suis iudices coegerat I maia autem , ut poste1 videbimus , in evnsietam Synediti sedem convenerunt , judicium laturi adversis Iesum s ' ueg μινur autem sequebarur eam a timi , ex fuga retractiis, animoqae recepto . Ialius praeterea discipulus . quis ibi e sileti psanh incertum . Volunt aliqui Ioannem hic suppreta suo nomine se per periphrasim notare. solet quidem Ioannes erit pulum se vocare; tune vero addit , quem dilig/bae Jesus . non ergo discipulas ille pro Ioanne habeti potest; eur emin&ipse Galilaeus miniis interis rogatus esset ab astantibus quam Petrus p Dia ei purus ille videtur si isse aliquis Hierosolymitanus Iesum sed elam sectatus , qui ut 'pularis , reat nosus pontisici , edi introivit eum s.', id est, cum his qui Jesum vinctum t nebant In atrium p nt cir , εἰο -λ- , in aulam , locum subiualem eujus dispolitionem exponemus, capite sequenti.
614쪽
6 16. Pisrus autem stabat ad osti. me seris . leum Ptharisaei cum innumeris Iudaeis; appellat non admissus inter domum. Exivit ergo disci- erpo jus & normam usitatam, nempe ut pilia putas alias, ille qui erat notus pmrifici. Et d/-imum evocentur, εc audiantur testes pro pat-xis ostiaria, ut introduceret, introduxit P lte defensoria; ut ipsi Iudaei dorent in tracta-ιjum Me. ωsiue intia In atrium summi Deerdotis, i tu Taim udis sanliedri n. Ordiuntur judiata ea ipItalia a parte defensorἰa e re. in ipsam aulam inieriorem aedium summi saceria dotis. γ' IIJ Dicas ergo Petra an eula ostiarἰa: Πωm Mid edi tu ex discipulis es ho minis istius pDieii ille a Non sum . hanc primam negationem subjic t Ioannes statim dum ostiaria admisit Petrum : Matthaeus dum Caiphas Christum interrogaret, & interea mini stri ejus se calefacerent in atrio . modo hunc nodum solvemus.1 ig Stabana aurem servi ministri ad prunas, quia frigus erat s etiam tempore paschali maximε nisu , qui in terra sancta peregrinati sunt , testantur expertos suisse non minimum frigus . Stabant ergo ministri sue Laecenso igne in media areia . in media subdiali aula a cum enim ut Philander annotat in lib. 7. cap. I. Vitruvii apud veteres cubicula eon claviave non haberent spiracula, sive gulas i uae vulgo camini dienntur , Latine vero inisum ibula nominari possunt, secus extra con elavia eommodius struebatur, J ct eatifariebant
se , reat autem eram eis er Petrus stans , Oeatisfaciens se Me. ad ignem , τὸ . Ie, ad lucem. Duae illae voces Hebraicae 'mur ignis, di 'm or, lux, nee sono, nee re multum di
serunt ι ita , lux , ibi aeeipi potest pro
igne , lin cujus luce , ii Et nox esset, Petrus agnosci potuit a ministris, puta sacerdotum non vero a militibus Romanis 3 neque enim gentiles , admissi fuerant sub te itim summi iacerdotis . o Ler circumsedentibus ulla, rear Petrus in media eorum , his admixtus , stans secundum Ioannem , sedens secundi im Matthaeum & Marcum, sed liquet non ideo secum
pugnare a omnes enim tantum indicare volunt
Petrum tune temporis se adjunxisse nil nistrisi ι a a me autem eum dixi et untis a fl/ns miniflrorum dedit alapam JUn , dieres esie νεθοndes pent ei λ sic Iolent facete qui tyrannis adulantur. 34 a I Respondit ei Ies i. tsi mala loeutus sum, si quid dixi contumeIiosius in Pontificem, testimonium perhibe de m Io, accusa ut eausa dicta electar. si autem bene , quid me eaedis quid tit μισμα, quod nomen Latinus interpres reddit alapa, disputant peritii quia λαπιζειν, unde ράπισμα, ex Hesy ehio baeillo sit verberare eum contumelia . Quidquid sit, plaga est invehens dedecus; unis de in Mila a Iudaei ducentis drachmis mulctant eum, qui alteri alapam infringat. Cum autem Dominus se respondet ministo λ quo suetae percussus, explicuit hae te suam de praebenda
altera maxilla percutienti mentem . Demonstrantur enim, inquit B. Augiis inus, maxima illa praecepta patientiae non ostentatione corporis, sed cordis praeparatione saetendat fieri enim potest , ut alteram maxillam visibilitet
praebeat di iratus. quanto et omelius & reia pondet vera placatus , di ad perserenda graviora tranquillo animo paratus .
Hebraei non habeant illa discrimina praeteriti temporis usitata in lingua Graeca de Latina,
efficitur, ut Graeco sermone loquentes persectum pro plusquam persecto usurpente ut hic misit pro miserat . oeeurrent hujiisce laebratia mi passim exempla . Instar omnium sit illud Matthaei cap. t . p. s. de Herode qui υννεν, alligavit pro alligaverat Ioannem . ItaquCelim Ioannes non dixisset deductum lesuri Stare er sedere, ibi ponuntur pro manere; necidomo Annae ad Caipham, nune subjicit a ad rem Deit statio, aut sessio Petri: ibi autem
io' ις I Pontifex erso interrogavit Iesum dediseipulit suis, eur discinii log colligeret, de
doctrina eius, quaenam ea esset; tacite indicans esse factiosam de seditiosam . ti ao. Responditia Iesus: ego palam ieentur sum mundo, coram omnibus oui audire vellent . ago semper, id est,
assiduE , saeptissimh doeti in bisaeosta, id est, in
conventu Iudaeorim , edi in Templo, undisque omnes Iudaei eonveniunt: Ο in occulta lotiatis 1 sum nihil: quod stilicet vetiterim proferri in publicum s a ut postea ipse non docuerim , vel per meos doceri jusserim. ia' ai. Quid ergo me interreas cui non habes fidem Interrogaeos qui audii runt, quid locutus sim i s : ecce hi sciunt quae dix rim ego. appellat ad audito, res , eosque inimieos. Hoe jubet lex a testibus iticipi, praesertim ubi multi suppetunt raudierant
rumpens orationem suam, ut fieri solet, quando quod praetermissum suerat, subiit mentem. Igitur haec verba , edi m e eum Annas o c. per parenthesim essent legenda. i5 ' so. Mi. Principes autem barerdotum edi omne eoneiunm i mr σω crisis, id , Omnes magni Synedrii iudices qui apud Caipham
convenerant , quaerebant falsism testimo is meontra Jesum , ut eum morti traderent , . ali
runt , nempe idoneum testem , eum tamen
ii enim ultro falsum testimonium dίcebaum ad- ,
versus eum , C eonvenientia testimonia nora
rea τ . 6 7σαι αἰ μα quesua οῦκ ,σM. id est se nonatam gravia erant, ut aequarent vorum mnii in ficum , quaerentium testimonium amn qualecum Qque, sed quod ad mortem vaseret. Ibi ergo ἴσα μαε meis, est testimonium ad probationem. M in s ejus,
615쪽
ejus, quod quae itur lassiciens. non ergo hujusce loci sensus est, tessunonia inter se di sci passe , sed eonvmitiis ibi idem sonat , quod
a s Mn 2 mi m. autem ve--n restes a nam singulare testimonium nullo casu lex admittebat. ao sr Me. Et surgenter, in medium prodeuntes falsum testirnoninmferebant
dixerat. mssem dseruere, sed destris ste Me Templum , in quo multum est discriminis . Co troversum erat apud Judaeos, an cuiquam liceret saeva vaticinia contra Tenis tum prosi re ι nam in teremia id capitale iudicabant S cerdotes & rtophetae 3 di in Stephani accusa tione primum est: non cessar verba blasphema loqui adυθμι ιοetim sanctnm. sed loquebatur Dominus de eotpore suo , in quo elim inlia. Niptet divinitas, Templum verE erat. Igitur salso testimonio petebatur 3 non enim dixerat, quod testes ab eo dictum mentiebantur. 2a 3 Me. Ego disivam Templum hae mannosum, in per aridistim , intra tres dies, Aiad nonnis fastim ad eabo . loquebatur inquam, de
dixisset , non reae eonveniens testi nitim ill
xum , m ' ba μαν ψα, id est , par, sufficiens
probationit 'non enim erat xrimen morte diiagnum, sed inanis tantum iactantia. nee Temisplo iniuriam intulisset, si illud a se destructum
triduci in melius restaurasset, 24 6o. Et exurgem Inmmisa sacerdos In meisiatim , ira enim praeceps & impatiens de solio pontificem excutit, inquit Hieronymus, Interis νου υἰι Iesum, iacens t non respondea quihuama ea, qua ν ibi obiiciuntur ab his. volebat aliquid ex ore ejus elicere, quod magis eum on raret, quiun illa salsa dc inanis criminatio. as si . Ille atitem taeibat, O nihil respondiι ι quod sciret quidquid tandem respondisset torquendum ad calumniam, sive ad defensionem se prolici
antlim, ut ex defensione crimen eliceretur. Praeterea uae obiiciebant testes , erant cuia modi ut refellere ea non opus ei set, Ruν--δμmmnν faeerdos interrogabo eum,3 dixis ei : .ris es chrissus filia Dei baa.dicti prit A ex eo loco. quem Messiam Iudaei evecta. xent: hune eredidisse filium Dei ι de euius di. vina Eenerati ine viti pi; edocti eram a Deo:
caeteri quo sensu alius Dei diceretur Messias, sorsan nee quaerebant. 26 ' Mi. Ad uro te,ἰειρα μ , obtestorte ρεν Dere ηευιυum, per gloriosum' nomen Dei, ut veritatem proferas, cujus sit Deus
testis de judex. Interposito jureiurando, de Dei auctoritate praecipi , ut intelligas te coram Deo tonsistere, di velut a Deo ipso ii terrogari. Petoi a te ut dicas nobiι jurando Per Deum, si in ra
e svimius Dei Eliciebat oonsessonem, quae eum faceret reum eoram judicibus, qui ideo imprehenderant . quia se Dei filium diceret.
tuis ipsius verbis hoc assimas. Ex te ista audis 62 Mcius fiam. subaudi, quem me esse dicis, quod telinquebat cogitandum. ag Me. vernn tamen , quae adversativa particula admonet alia uid subiiceri; puta , quamquam mihi Chrium me. amrmanti non creditis, veruntainendica visis, amata ab hoc tempore , deinceps Uduisti Filium hominis, hutis hominem quem contemnitis. θῶ em a deraris. vinneia m. . nempe participem divinae potentiae, quod exin periemini maximε, eum videbitis eum in v nientem Mia in nnbibis3 earli , omnium homaum iudicem. as fis. Taene prInops saere um fetave v. stimenta Da , die a , H με--ie ε qisidad oegemna rastibna 3 hoe facere Iudaei solebant . quoties verta audirent in Deum contumeli sa , praesertim prolata ab homine Hebraeo . Errant autem qui putant Pontifiei maxiino non licuisse ullo casu vestem lacerare . nam interdictum quod in Leviii eo bis extat i affcausam funebrem rtinet, ut antecedentia &eonsequentia osten/unt i alioqiii in luctu publieo etiam Ponti sex maximus diseindebat v stimenta, Clarum id ex a. Mach. cap. II. i. ubi Jonathan Pontifex Maximus post et dem aeceptam in Cades Galilam narratur dia lacerasse vestimenta sua. Exemplum aliud o
eurrit apud Josephum libro secundo de bello ι sed notant Hebraeorum magistri Maximo di tifici id suisse proprium quod vestem ab in serna parte latararet , cum a superna alii s
dixerunt 3 reus est mortis, blasphemiam voeat,
quod Iesus se Christum profiteretur . de sanE erat, nisi Chr. stus suisset . Nam qui sibi eam
potestatem falsh arrogat, in Deum est contuis meliosus, At hoe quaestum oportuit, virlim in ipsum vatieinia non congruerent. nec satis apertis miracul f probasset se Christum . Hix praeteri is, pro manifesto sumunt Iesum chria flum esse non posse ι his sutilibus nixi arguis mentis , quod Nazareth natus crederetur , quod origo ejus paterna dc materna, ut putabant, nota Oirin inb csset; praecipvh retb quba fabrilem artem exereuisset, nihilque externi ae aratus secum serret. Ergo ut omnimodὸ signia carent Iudaei neutiquam illum habere pro Christo , si ε . Tune e Mernnx in faelem ejus, quod erat contemptus signum frequens apud Hebrarus , ut videte est in scriptura .
ia 63 L ει υλι qui renebant iliam, nempe qui apprehenderant , cludibanι ei, caede M
616쪽
ν ne eam , ne videret , quibus caedebatur . Mi. O eo bis oum euideruηι ι ἐκ-aqισυ , maxillam ejus pereutiebant pugno 3 seu compressa manu a ut G ei scholiauae interpretanis tur alii autem palmas in Deum ejus dederisnt , vel, ut alii volunt , b et Ilis ceciderunt . se Aeeta ἰnterpretatur verbum Graecum. Apud Hesychium quidem , ut iam divi μου ζω, est virga caedere. ραπιυρο pti est baculus a sed de illud verbum ut Sui das explicat , est pertatere maxillam ἀφ
Des , simplici manu r palmas in faciem c te .
Ea in significatione noc verbum usurpatur apud Matthaeum. cap. s. p. 39. si quis te απμει , percusserit in ὸexteram maxillam , praebe illi de alteram . nee enim consuetudo teri, ut maxillas seriamus bacillis, sed alapis. O Interrogabant eism , 34 η-Mn L dicen tes illudendo i Prophει 'a Me. nobis Me. Lquis est qui te per si p propheta enim es .aeerbiissima itonia . Is v 6s L Ea alia naen bus emanta disebant in emis . omni eonti melia Dominum assiciebant .
in atrio Me. deorsutri, I& caleticiens se.
Θ Petrus vero M Etelini esset ebat folia in Petriis in atrio atrior deorsum , as Erat a trem Simon Petrio .ssans , de calenoc- se.
Me. una ex ancillis summi retis sacerdotis.
a Et edm vidisset pereunti sedentem ad lumen , de eum fuisset intuita Me. c tefacientem se,
ιν fit eam vicisset Pet meas eiacientem se , aspiciens illum, ait I 6 chiem ei vidisset anciliaqoaedam sede hiatem ad lumem . Et eum suisset imtuua s
illo erat: -. Et tu cum Et in eum Iesu Iesu ML Galilaeo a ueras. φω ls Mam L At ille nega.
vit L eum ML coram omis coram omnibus,
dixis: Et hie cum Et tu eum IesuNa reno eras.
6 L Mulser, non novi quaed illum: Me. neci e scio, no que novi quia dicas .
et ει exile seras ante atrium , c ευ-, is vestibulam atrii. & gab
rve novi sui duas. Et exili A. tia ante atrium νMulier, non . . H illum a
617쪽
s It . COMMENTARIUS IN HARMONIAM
8 31c. Exeunte autem illo δε πυλῶνα, in vestibulum januam, vidit eum alia ancilla , & ait his qui erant ibi: Et hic erat cum IesuNaZareno dixerunt e
go ei: Numquidl& tu exciscipulis ejus es p8 3 t. Et iterum negavit cum juramento : I Non
sum: ML quia non novi hominem.
tem illo iamiam . viditetim alia . ancilisti , & ait his, qiii erant ibi: Et hieerat clim Iesu
69 Rumis au tem eum vidisset illum ancilla , . e it dicere circumis stantibus et unita hie ex illis est . 8 Et st puis illum alius videns eum dixit: Et tu de illis es. x Et iterum 'o At ille ite. Petrus veris in inegavit eum iu- ram negavit. O homo , non
ramenta: sum. Qitia non novὲhontinem. Dixerimi rem
ei: Nun,qiiid Setu ex discipulis eius es Negav ille, ct dixit: Non sum.
m. rursus, L& intervallo secto quasi horae unius, alius quidam I unus ex se vis pontificis , cognatus cjus, cinus abscidit Petrus auriculam,ss Et intervalla iacto quasi hora unius, alius quidam is DIele et u
ex servis Pont ficis cognatus e ius, evius isse die Petrus auri culam:
Ii L assirmabat, dicens rvere de hic cum illo erat enam & Galilaeus estJ Nomne ego te vidi in horto cum illo Ia Mi. Accesserunt qui stabant, & dixerunt P tror Uese & tu ex illis es; nam Me. & Galilaeus es; --. & loquela tua manikstum te iacit. 33 I Iterram ergonea Iit, L& ait Petrus: Homo, nescio quid dicis.
Is AB.Tunc coepit det stari, Ati. anathemati Zare,
. & jurare m. quia non novisset hominem ;4 c. quia nescio hominem istum, quem dicitis. Is Et statim, L adhuc
illo loquente Arc. iterum MM.LI gallus cantavit. 16 L Et conversus D minus respexit Petrum.
afirmabat , dicens e verὸ ερ hie eum illo e. rat: nam ct G litieiis est. accesserunt qui stabant , Si dis xeriint Petro rver & tu me iulis es; nam 3c loquela tua manifestum is facit. - qui astabant M. cebant Petro rVerὸ in illis es. nam ct Gaulta Nonne ego te vidi in hortis cum illo ω Et ait Petrus: Homo , nescio quid dicis. I Iteram ere negavit Petrus: Tune e it o Ille autem detestari, erepit anathema-& quia rixare, ε iurarer 'non novisset ho- Quia nesein hoominam . minem istium , quem dicitis. Et continito D Et stitim. Et eonestiuo ad. st stat hue illo loauente
st Et conversus Dominus ref xit Petrum gallincantavit.
618쪽
HARMONIA. MATTHAEUS. MARCU s. ir Mad. L Et recordatus ζst .epeti us verbi Iesi Petrus verbi, Ast. quod dinerat quod dis ': Priiuei Iesus, MM. L prius quam gallus cantet Ast. his, 3 1iu. Lter me negabis. is 18 ML L Et egressus soras L Petrus, asi. ccepit flere, MAL flevit amare.
Et recordatus est Pe. Et reeor datus est Petrus verbi, quod di- trus verbi minini, xerat ei Iesus, Prius sicur dixerat : uia quam Mus eantet prius quam sinus bis , ter me negabis. cantev . ter me gabis. Et coepit flere. Petrus,st uuamis.
Ichonographia aedium sunmi Pontificis.
DU M interrogaretiar Dominus 1 Caipha Inos saeἰnius harum negationum historiam i dum caederetur colaphis, & assicereturixentes, Ptius autem decet eo itare aedes Proce- conmmeliis, interea negabat eum Petrus. quod tum Iudaeorum , &Caiphae fuisse aliquo modo Luc. & Ioannes ante has omnes contumeislsimiles monachorum claustris.obvium erat velliis ii sincipiunt narrare, post illas veris Mattheus bulum .inλ; quam vocem vulgatus 1nte prςνα M lcus , qui trinas petii hegationes una Matthaei reddit ianua. Post vestibulum erato MC imet pellata narratione referunt, quod ει eua subdialis, nempe aula; unde Marcu , id ζψω
619쪽
i hiam, sive vestigἰiim oeulis tuis subjicimus,
ector. ibi cernis areitim , sic appeti auν loeus litidialis ι ciuod advertendum, nam apud Romanos, & iaeo apud eorum script res atria ooeurrebant quidem statim ab interiori janua int toeuntibus ι sed plerumque t cta eram. Verlim apud Hebraeos 'In arisis,
Deus erat subdialis, in quo ' gri ath vir , id est , sentim nasci potest . nomen illud FI taeumas bur, redditur ab interprmibus Graecis aiax ἐ;εc Graeca vox ab interprete Latino anium . Ita atrium locus est subdistis r verna se Mneeour. Quod ingredientibus obvium erat vel i-hulum, dieitur Evangelistis πυ -- &-- ώλως quia pars illa aedium erat αρο ρ -λῆς , ante aulam. Aliqui volunt --α, sive vestibulum fi isse aream subdialem ante aedes s quia appentatur a Mareo μνώλαν, locus ante aulam .
sed pars erat intimatum aedium unde in Actis
ianuae, sive potius vestibulr ω Juxta Festum , atrium apud Romanos propriε penus aedificii
erat ante aedem, continens mediam aream inquam collucta ex omnν tecto plavia descend bat. sed quidquid si ierit Arrium apud Romanos , certum ess apud Iudaeos quod attium fuerit locus subdialis . circumdatus porticibus , vel aliis aedificiis. Jam non erit di melle conciliare, quaedmensa diversi Evangelissae dicere videmir circa lineum in quo Petrus negavit. I Mn Petrus vim sedabat foris, ἔξω extra nempe vestiuulam, in aινἰo, in aula Me. Seorsam, κά . au-
is ipso vesti is disressior erat. Cum miniis siti sacerdotum siti tuendi Dominum ad vestibulam, tibi interrogatus ut a Pontifice ι Pietrus, ut dictum .est superior; capite , perrexit eum illis in atrium, in aulam, in qua ignis accer
has eratis ibi, ut dicit: Ioannes. 23 Erat antem Simon Petrus stor, eatifaciens se. Au. araecesse ad eum, chim ire aula versaretur, Me aena ex ancillis iam mi saee MD. 3 67 ει eum vidisser Phirum s s L sedentem ad lumen,
quo n/υi quid dicas. Ilom ille mihi prorsus
daeia, O de se plurimum Praesidenti, J , sa
falsa pr umst. Stultam pro Petra defensio.
nem componunt , inquit Theophy Iactus . dicentes audacter quδd non negaverit Petrus, sed dixerit, minio hominem , hoc est nescio puru hominem, sed Deum hominem factum. non ante aliquot annos haec pro . Petro desensio suscepta est. Seis inquit B. Hieronymus, in Matth. c. rs. quosdam pia afZDa erga apostolum Petrum. Io
ciantis Si enim Ne non negavis r ergo inemitur Dominis , qua dixero ν Amen dies sibi . quisbae nocte, antequam gestar eanter, ter me ne
psus Petri . Ille se sentiens suspectum, di timens eae si substitisset, permiatus ministris eo in I
eo ubi calefatiebant se, tandem certb eogn
steretur ut Iesa discipulus ν& math exeipereis
tur. 7 61 Me. Exiis foras ante atrium, an in
m sic -σαώ rer, id est exivie ex aula in vestibulum, ubi Iesus interrogabatur &assieleb
egressum autem vel egredi parantem in vesti bii tum , υιῶς eum alia an elua . diximus -να αν Marcr ω dc -λλα Matthaei non desiis grate diversa loca . Matthaeus ergo re Marcus dicunt Perruim ex aula redii, in vestibulum ubi secundo ne3a vir , cum ex Marco ancilla ν cIuae ex Marthaeo alia erat nempe prima , vel ex Luca' 'uidain alius eum agnovisset. sorsan vir δή mulier simul eum agnoverunt is commune est omnium linguarum ut masculi nurii' usurpetur pro eoman ni , quando sex unuscire non multum refert Exempla affert ad
620쪽
L1gER U. CAP. XXIX. Petrus Christum negat.
Dilicet inter primum di secundum galli canetum intercedit ἰ alius qu/dam J Μntia ex femvis pont eis, cet tus ejus cuius abscidis auria lami nempe absciderat, quo exemplo patet
quandoque persectum poni pro plusquam persorio. I L dieens m. o hie o. millo stas. .ans o Gallos est,. Galilaei suspecti tanquam Iesu discipuli aut fautores. quia lubentius vides at ut Christus coulinorari an Galia lata. Addebat ille qui urgebat Petrum. I H-- ne ego ea vidi in hoνιο crum iri λ a a quin omnes afri με - qaei stabans euintuti, in dixisnna Pereor Vo. in an ex alia ea ι nam Me. O GMam ει ι M. uJaeia ena manasse m re faeis. alius nempe Galilaeis erat pronuntiandi modus, alia dialectus, eaque durior. ruis dis de incondita ι unde illud Talmudicum in lubro Eruvin. GHilai quia ac rati non Dernnt in zuna sua, lax eonfirmara non est in manibus minia Buxtorsius in suo magno lexico in voce
se & erudith , ut solet, ostendit Galilaeos impolita lingua uisa fuisse.
i s ar I Irerum ergo negavis. ML O He m. rnar Homo , nescio quia diris ι loquetis mihi ignota. r. 74 Mi. Tmnrine eaePitdnesto, -- eane ineum s quod verbum Graxum Latinis litetis explessit interpres in Marco. pr. Me. --hen vivere , ditis se devovete , si re sibi male preeari verbis illis , aut similibus . Hae mihi Deus Deias , in haec addo , si boe ita f. babaa. anathema homo illepcensebatur , qui expulsus suerat coetu piorum , de dignus h bitus omni poena , quam tum homines , tum ipse Deus repeteret. omni se supplisio dignum testabatur Petrus , si sciens falleret , pergens
Iurare . omni iuramento confirmare Mi. finia non novissu hominem; Me. quia nescia hominem istum, quem dicisis. tantum abest ut pro
magistro habuerim, quin plaia mihi est ignotus. iasv a. Ea statim L ad eluo Io-nto Me. D -m MM. L Italias eantaυit. hane circunsta tiam omnes exprimunt , ut appareat Christi praedictionem veram suisse. Unde autem gallus' Hierosolymis quaeri potesti nam Talmudiei naristant vetitum fuisse Hierosolymitania alereoallos intra moenia sanctae civitatis a causam arierunt suod ex lege Levitici, cap. ii. omnia reptilia' u munda erant ι unde suosum lini r at 3Mi gallirallinae.ι in βινε-iliti Io se alam seiant a Daques N. ad qManlisarem trant iantis do νopitia ill
abjecto emeetae , hae rasiona eontamina mor consecrata I )um enim abscondita erant et Ptilia ι in tetra ut vivebant, non polluebant I cum. verum, ut observat Constantinus ι'EN
re Μ r. in libro suo de legibus solensibus He-hraeorum, tibi de hae eonsietudine gallos non alendi dissetit, nihil impediebat quin Hieros lymis venderentur galli de gallinae cum ovis, modδ alibi eDeatae essent. ita poterant plures galli tepetiti intra moenia urbis. In eodice lo-εna Talinudis, cap. a. adnotatur singulis diebus ad galli cantum aram fuisse purgatam . . 46 ot L G conυωμι Dominus respexis P trum, etiam oeulis corporis, nam in eo vestibulo , quo contumeliis assiciebatur , negatus est a Petto r sed de gratia ejus eum tetigit. ιν
q..d dixerar εἰ Iesua . in principio hujusce noctis , L pHinuam galin cantu Me. bis MML stre me negahis , quod contigit iuxta praedictionem. Sed, inquiunt aliqui, quomodo re in fuit .lla praedictio, prius uam gallus cantus ut dicunt tres primi Evangelistae, Mareus aiadit Ma, sis mo negabis , si quidem cum secumda vire negavit , tune ex Mareo latina ea eavis. Mee dissicultas nulla est a illiud enim
Matthaei πών ἀλειτνω --- , πώς. απρον .steddi poterat priusqnam gallus eantaverit: fferme negabis . non antequam 3allus cantet. sie
juxta Matthaeum latum sal licinii tempus a Domino circumstriptum est a quasi dixerit rantequam tempus gallicinii praeterierit, ter me negaturus es. Is ' 62 L. Mi. Esegre a foras extra aedes pontificis PMναι , Me. evis flere, M. L flevis amare. non utique lacrymae amarae , sed amarus qui eas enundebat aia
sectus, inquiebat Ambrysus exponens psalisinum et . qui an commentariis suis in Lucam de eodem Petro flente dieit 3 Iaevmae vaniam non postulanx, sed merentuν. Inveni cur paenis Per νωι, veram est. venia peririapias inenderet.
Ani. fundum est , sic precandum. bonae lacryma lavarit en am. Illud Nares in vulgato interprete er eaehis flere, ideo animadvertione dignum , quod sona Graeeus aliter 'reddi teli r in hoe sonte. legitur 6 λαλῶ, ἔ-am, quod se aliqui linterpretantur ι operiens, aut involvens se, hoc est, vultum pallio tegens qui mos Iudaeorum in fletu, flebat. Ita lib. 2. Reg. cap. a s. p. io. David flebat capite operto. M o.m significat quidem arareri, de ideo ineipere, sed Ec taliae νε. obseurilis autem dieiatur aggrediena, vel incipiens fiebat . N δε-t--.; clara veris r fiebat Petrus x ijiciens, subis
intellige vestem eapiti suo, sive lacinia earii.
operieus caput de more lugentium. erupit infletum petrus ι ne videretur abscondit se . Hic obsemant sancti Doctores lapsum Sanctorum utilem esse. niba mihi nocuis , inquit B. ΑΜ-biosus. q3 ad negavit Petrusi profuit quod emen- υit. Didita ea υere. Addit in hanc rem Augustinus, de civit. lib. tia cap. t s. Audeo dicere,sup.rbis inite esse eadame in aliquod vergum m