장음표시 사용
621쪽
resus rei s mortis iudieatur a principibus sacerdotum iu Unedrio eortim cuius sedes erat in Templo. Iudam pumitet sua proditionis. laqueo se suspendit. HARMONIA. 1 L T ut factus est dies,
ita l. a. a. I, ' convenerunt senio res plebis, & principes faceta dotii, & scribae A t. adversus I sum, ut eum morti traderent.
dotum , & seniores populi adversus Ie., ut eum nrorti traderent.
α Et duxerunt illum in concilium suum, εἰς σώδειον ἐώρ I, in suum synedrium, dicentes: Si tu es Christus, dic nobis. 3 8 Et ait illis: Si vobis dixero, non credetis mihi: 4 68. Si autem & interrogavero, non respondebitis mihi, neque dimittetis ue 69 Ex hoe autem erit Filius hominis sedens a dextris virtutis Dei. 6 7o Dixerunt autem omnes: Tu ergo es Filius Dei 3 Qtai ait: Vos dicitis, quia ego sum. i At illi dixerunt: Quid adhuc desideramus testimonium λ ipsi enim aim diVimus de ore Mus... M Α Τ Τ Η AE U S.
8 et Et vinctum adduxerunt eum, & tradiderunt Pontio Pilato praesidi. s a Tunc videns Iudas, qui eum tradidit, quod damnatus esset; poenitentia ductus, retulit triginta argenteos principibus sacerdotum, & senioribus, Io dicens: Peccavi, tradens sanguinem justum. At illi dixerunt. Quid ad nos; tu videris. ' - . . 'ii'ue Et proiectis argenteis in Templo, recessit: t&abiens laqueo se sus
12 6 Principes aulcm sacerdotum, acceptis argenteis, dixerunt: Non licet eos mittere in corbonam: quia pretium sanguinis est. 13 Consilio autem inito, emerunt ex illis agrum figuli, in sepulturam
14' 8 ' Propter hoc vocatus est ager illa, Haceldama, hoc est, ager sanguinis, usque in hodiernum diem. 1s Tunc impletum est quod dictum est per Ieremiam Prophetam, dicem
tem: Et acceperi ni triginta argenteos pretium appretiati, quem appreti Verunt a filiis Israel τ . . .L. T, 16 io & dederunt eos in agrum figuli, sicut constituit mihi Dominus. R gula est in Taraude eodice Sanhedi in
cap. t. rum. . Tribiis, pselidoprophetam, sacerdotem n agnum non ah aliis dudicibus poste
audicali quam a syne trio magi M. Itaque te .us iudieandus Ωἰi ab hoc consessu 3 quod judicium fieri non poterat nisi in sede quae assignata erat synedrio magno in Templo. ita factum est ui in eodem loco, quo fiebant sacrificia de
622쪽
tuntur victiinae Vpi mortis Dominἱ, ipse mortis reus pronuntiatus sa, quia vero judices synediti magni non judieabant , nisi a tempore sacrificii jugis matutini, usque ad tempus sacrificii parii et jugis quod fiebat respere , ut
In eodem eodice Talmudis adstruitur , expectandiis suit dies , ut juxta consuetudinem causam DomIni dijud;eate , dc finire possent . a ' 66 L Et ut factus . Τ Γ.s ; eum illuxit dies 3 neque enim , ut plerique volunt, haec intelligenda de adventante die, sed , ut iiqu-do loquuntur Matthaeus & Marcus, mane cto, conin ierunt seniores plebis , O ρνIncipes facerdotum, Scribae, id est, sacerdotes primarii, viri literati , & seniores populi , quihus constabat syneditum , convenerunt in i cum huic consessui destinatum M.t. adυσμιIubm, ni eum maνti traderent, salte in mortis reum judicatent, L O diaxerunt illum in eοncilium sium, ἀι τὸ in suum synedrium. Non erat lis finita apud Caipham; nec ab aedibus ejus recta ad Pilatum, sed ptilis ductus est in Templum, ubi erat sedes syne diti . Rem in Templo esse actam demonstrat
Id quod factum est a Iuda proditore , qui
clim poenitentia ductus convenisset principes sacerdotum de seniores , quibus indicatur ille magnus consessus, de quo hic loquimur , dicitur projecisse in Templo argenteos, pretium proditionis suae, elim illi noluissent acciperes res ergo, ut dixi, transigebatur in Templo. Nec opponi potest quod in ascensu ad Ten, plum, de descensu plusculum temporis absumptum fuisset ι etenim omnia praecipiti cursu contigere in pastione Domini, quod & litibus paschalibus praenuntiatum fuerat 3 qui tam ce Ieriter fiebani , ut his tempus praescriptum suffecisse vix eredi possit.' 'Duxerunt itaque ministri iudicum Iesum in synedrium, qub convenerant justices; ibique illum interrogaverunt, Leentes : si ines chrisina, die nobἰι. iterum eliciunt ex ore ejus conseis nem, qua eum onerarent, ae secundum Iuris
formam in loco judiciis apto definirent, eum , ut pseudochristum, mortis reum esse, quod jam secerant apud Caipham i sed legitimae eo
demnationi deerat locus de tempus.
3 ' 67. Et ait illis Iesiis r Si vobis dixero,
non ereditis mihi, affirmanti me esse Christum. 4 ' 68 SI autem interrogavero , vos de nonnullis quibus innocentia mea vobis nota fieret non ν spondebitis mιhi a nesne dimittetis me, clam evicero nullo teneti crimine . s 69 Ex hoe autem tempore eris Filius hominἰs
sedens a dextria υἰνιuiis mi. ipse ego sedebo a dextris Dei potentis iudex vester. nune in codice Graeco legit ut ά.' a j., id est , iata.
ceps, ab Meee temo re. olim eodices Graeci ea
re baiit distinctioni iis, de notitiis quibus indi-- cantur accentus; ha has duas vaculas conjungendas esse statuit Pleinsius, ut fiat ars etp, quae vox idem soliat quod ἀν et σιφωt; ii est, certo ae veν , planὲ ut sensus lit Domini: Amen, aman Leo mobis, erit Filins hsruinis Oe.
6 o Dixeruit autem omnes δ Tu ergo es
Filias mI venditas te pro Messia , quem nos stimus esse silium Dei λ qui ais r υοι dieisii id , quod res est, quia ego sum , quem vos me dicitis filium Dei. t At illi dixernne: qisIdaniae desideramus testimonium p Quasi dieant a convenit inter nos eum non esse Christum ide hue reum stitimus , quia diceret se Chri stum I non aliud ergo testimonium criminis ejus quaerendum a ipsi enim audiυimas de oradisi illam blasphemam.
quam Iudaei reum mortis Iesiim iii dicassent.
iam proditor resignaverat quos acceperat a
genteos . Postea abiens laqueo se suspcnd e . nonnisi, ut liquet, post coeptum Pilati ἡe D mino judicium. Ideo Matthaeus uno loco ecim plecti volens, quae finem proditoris spectabant, de anth & postea contigerant, occupat dicere Iesum ductum a synedrio ad Pilatum , priuia
quam rem Iudae exponeret. v s Mi. Tune υἰdens Iudas, qnἰ eum tradidit, quod damnatus σιι ι ipse enim captum,
ut videtur duxerat at Caipia aedes, ita non latuerat eum qitae nocte inierant Iudaei adversus Iesum consilia . statuerant eum reum
esse mortis. Potuit ergo , ubi dies factus est . non ignorans senatores convenisse in syne-drium , eo temporis articulo ad Templum enire, antequam lis Christi finita esset, aut ex sinedtio ductus esset ad Pilatum . Poena tentia ergo diastis , ut solent rei sera aestimatione dem im intelligere magnitudinem facinorum suorum, ubi illa perseeere, ὲ retulis triginta argenteor, nempe siclos principibus faeerdotum O senioribus, io est, ad synearium io 4. disens : Peceaυἰ , tradans sanguinem iustum , id est hominem haud mortis reum . - illi disrennet Quia ad nos λ ι is videris . locutio est curam, vel culpam amolientis aser quasi dicant ε Abi, de noli nobia ellem lestus, tua tecum solus expende, nihil ad nos et tinet tuum factum. si tradidisti quem seleas innocentem, peccatum istud sit supra tesnon discedemus a judicio , quod eonstat esse
it 's Et proi.ais argenteῖa in Templi, - - ναδ. Ibi credo ab interprete Graeco Matthaei positum ναῖς pro ιιμι. nam videtur Iudas argenteos quos acceperat, estudisse in eo ipso loco, quo erant sacerdotes iudicantes. Locus autem synediti erat G-ἰ. ψ, & non , - να : etenim, ut alibi notavimus, Hebraeis Graech l quentibus vox ναἰι , signifieat aedem sacra ri , ubi erat nenia iii rea, de candelabrum, tia
623쪽
318 COMMENTARI Us i N HARMONIAM.
nisi quis d cat Iudam versus aedem saetam , in quam inuare non illi licebat , piriecisse
Et abiens Laneo se suspensi , , de ilici mortis genere quo mortuus est Iudas, lites inter se agitant periti. Et quiudem Graecis , suspendio vitam sibi
Id est laqueo vitam filiivit , inquit Suidas . Sed dissicultet, id eonciliatur cum eo quod imgitur de eodem Juda in Actis, cap. t. P. I 8.effusis stilicet intestinis mortuum eum pronus in seciem corruisset. ψ ἀν te ε, - δώ- 6-πάκ- τα O si De M , leu prata propriam significationem , α pronus factus, io est in faciem cadens, er FAEir medias, O funt omnia viscera eius.
nodum se solvi poste aliqui putant , dicentes ludam in laqueum immitisse fauees , clam in
eo alto constitutus esset , unde se praeciputem Terit e aut rupto laqueo tecidisse . ac effudisse viscera a vel, cum penderet , ita imaumuisse, ut non quidem statim, sed aliquat to post tempore medius crepuerit. 4Aliis ατέγξα, est, prae dolore Ee tristit aangi, di compresso spiritu esse, sive quis inde moriatur, sive non . Sic de Sara dieitur Tbb.
cap. 3. p. lo. ἐ- έθη-- α-γξia , venementer contristata est, ita ut spiritu eoptimeretur . De Achitophele qui typus suis Iudae. legitur in Graeca versione 2. Reg. cap. 37. 9 2 3. 6 - κλἀ in ἀ- , Θ --γtara , --. vulgata dieit eum suspendio in teriisse . in ipso sonte Hebraeo est pnv ioch mae. quod verbum senat quidem strangulari rised Elias Levita in suo Thisbi ad voeem msacar, probat ex libris medicorum Justaeo tum de Achitophele, morbum ejus ex magno animi moerore ortum fuisse, quod consilium ejus non approbatum fuisset I ita maebanae , Franguiationem quidem significati , sed aliam a furtoeatione quae sit laqueo. Iota eap. I. st.
I s. diectata eleeie mactanae anima mea. iii
in Aquilam juxta vulgatum. Dom- dirum s in eo autem loco Iob suo vox ἀ- , via deretur potius semenda ut in loco allegato Tobiae ι neque enim laqueo se suspendit S ra , nee Job sibi votuit manus violentas i ferre , unde versio Graeca quae dicitur septurispinta interpretum, sic reddit sontem , a πα-ρον arasis arit μου liborabiν ἀ θλῖια-ο unimam meam . Illud A tuum linis, minus benὸ redditum est fuspensum ignincat Iudam proniim esse famim, sive in faciem cecidisse , de in eo stiti. medium crepitisse. Moerorem autem, sive spiritus compresisionem sequi potest rumor ventiis Ze inde es.s sio viseetum . ut notat illud Virgilianum , is ant-ν ut ilia tiara. similis mollis, sive effusionis viseerum exemplum Moerili apud Iosephum, lib. I s. cap. t s. qui narrat Zeno dorum periisse inimia si αφά in , 6
υisceribus em est so ριnrimo sangmine . - . uomodo rierit Iudas , sive laqueo sauces eliserit , tire prae magno dolore comis
disset, emisi sunt viscera ejus , postquam intumuere, dc perrupta sunt, ut Iosephus diei e
arginteis , qui effusi erant coram *sis res itaque transigebatur in Templo dixerunt r
an Keis res mittere in erebonam : quia preι re sanguinis est . eorbona ut definit eam Iosephus, lib. a. de bello cap. g. erat sacer i laesaurus: Apud υν, loquitur de Hebraeis, est Mertheiaurus , quam corban dieune . non licebat offerte Domino quidquid provenerat ex rurpi quaestu juxta illud Devreronomia eap. a I. P. IS. Hon Oferes mercedem prostιbtili, nec pretium e nis In domo Domini Dii mi. ergo agnoscunt ipsi sacerdotes turpem misse quaestum Iudae I 'Uerum quare rurpis, si hominem reum ad mor-
rem tradidisset ρi3 consi' autem inito, quid facerent de illis argenteis qui in aerarium Templi inferri nota poterant, sed tamen sacri erant, quippe ex ipso
Templi aerario accepti, emeruns ex altis urnis Ruli in sepulturam pereprino m. Iudaeis enim etiam mortuis religio erat, ne attactu Gentilium polluerentur ι idcireo emebant si forte contingeret eos mori Hierosolyinis ne eonderentur in alicujus viri Iudae sepulcheto, sed i eus esse e destinatus sepulturae eorum. alii tamen volunt Peregrinos melligendos, qui religione Iudaei erant, sed non ex Iudaea. Ager autem ille σοῦ κεροκμέων, figuli, sie direbatuc is vel quia in eum te tiarum fragmenta projiciebant, vel quia ejus uber omne ad figlina opera e haustum fuerat ν ita ut nullus inde fructus sperati posset nam exigui pretii locum sulta oportet, mii triginta siclis argenteis non pluris licuerit. Alio postea nomine ager ille appellae
tus est ι jam non figuli , sed sanguinis, ut diei
Evangelista is r g Propteν Γ,e voeaeus essageriιti, meeldama, hoc est, dialecto Hierosolymitana, ager sanguinis, os in in hodiernuis di m . id nomen huie agro datum Deus v luit, quo celebrior eger rer memoria o I s s Tune impletiam est quod virum est per
υεrunt a siliar Istau 16 io G dedonns eos ἰαamm sis isti, -- eonstituta mihi Domἰnxs. liaeet prophetia nullibi in teremia invenitur, sed ita Zaenaria. 'io ergo hie Ieremias 3 alii volune esse memoriae lapsunt, sicut eenset B. Augustinum lib. I. cap. 7. de cons Evangelist. alii et torrita
624쪽
fribarum , sed uetustum , ut Hieronymus scri-- M Pammachium, de optimo x nere rate pretandi ditaretis. Syrus interpres milli ut proisphetae hie nomen habet, unde colligunt olim abfuisse, de ex margine ireepsisse in textum . D. Augustinus , lib.,cap. r. de eεns Evang. notat non omnes codices habbige nomen Ieremiae, dc mendosos reputandos qui habent. Sunt qui vesine de hoc re vaticinium a Ieremia seri-Ptum, neque, enim omnia Ieremiae vatieinia ad nos pervenere ι vel Zachariam suis e binominem di dictum Ieremiam quid eum imitaretur. Denique volunt ex duobus valleiniis primo Iet mi cap. 32. ubi emit agrum. N altero apud Z chartam unum vatieinium conflatumr quidquid
si illud quod Matthaeus prosere, legitur apud Zachariami de quod ille Evangelis a. dicit enne
ἐπιπιωm ori de eorum est genere , quae pri- tus res illorum temporum significabant , ita tamen ut in Christi tempora etiam mHis congruerent: quod Deus manifestum fecit singulari eventuum directione; ut modo patebit. Apud Zaehatiam, cap. at. P. I a. de II. Deus querens beneficia sua in populum Hebraeum eol-lara, ingrath nimis sitisse aecepta, ait operae in auos impense mercedem se postulatam, assi Enatum autem sibi h populo vile pretium , vide. licet quo minima aestimari solent mancipia, tri-inta selos. Si bonism est lis υσήι, inquit
eus apud Mehariam. asserere mercedem meam διῖ non , qaei state. Er appenderamι. --dem meam erisinta aramDoi . Addit charias
sum sit iste projicere illud pretium in agrum inuem fragmentu fictilium proiiei solebant. Mixis miniatis ad me r milae illud ad flammriam, ' πώ eLaia re, id est ad figulum.
vero Chaldaeus rem R,' s amareela νabba. id est, praesectus, praepolitus meuniae fisci publici laeti ι unde eo ligimus illum paraphrastem non legisse 'π' tum , quod nunc est in codice Hebraeo sed ora εν, thesaurus. Hoe facto demonstratum voluIt Zacharias omnem pompam caeremoniarum, qua impleta uregiam se Deneficiis divinis gratiam referre in braei existimabant, eum a Pesset pius. animus. indignam esse quae a Deo acceptaretur. Hoc vet. omne sicut ad Zachariae tempora pertin
bat, ita multo maνis: eongruebat Christi temporibus . Atque ideo factum est divinae pi videntiae gubernatione, ut quod allegorith rude erat dictum Christi aetate, manente sensu illo secundiam allegoriam , etiam secundum proprietatem ver rum impleretur . Quod genus impletionis vaticiniorum in hae mortis Christi historia saepe occurrit. Deus enim in Christre aestimatus est a pontificibus sciis 3ω tam tanti emetus est proditor ejus: atque ea 'cunia veth in agrum figlinum non tam impens quam contemptim periecta est, iacto quidem pontificum, consilio autem divino r unde quod illi secerunt, Deo dirigenti recte adseribitur.
Traditur Iesu Pilato , a quo ad Herodem mittitur. Herodes spernit illam, o ad Pilatum remittit.
et L τἰ Τ 'surgens omni multitudo
eorum, Me. vincientes Iesam duxerunt, & tradiderunt Pilato,
t Et surgetis omnis mulis, ruina vincientes Iesum illum ad Pilatum. duxerunt , di tradiderunt Pilat a
aa8. t Adducunt ergo Iesum Caipha in praetorium. Erat autem man r& ipsi non introierunt in praetorium, ut non containinaremur, sed ut mandin
p'as Exivit ergo Pilatus ad eos seras, de dixit: Quam accusationem aD
Α'33 Restonderunt, dixerint ei: Si non esset hic malelaetor, non tibi tradidi flemus eum.
625쪽
s 31 Dixit ergo eis Pilatus et Accipite eum vos, dc secundum legem v arani judicate eum. Dixerunt ergo Iudari: Nobis non licet interficere quemquam. . 6 a Ut sermo Iesu impleretur, quem dixit, significans qua morte esset
et Coeperunt autem illum accusare, dicentes: Hunemvemimus subvertem tem sentem nostram, et & prohibentem tributa dare Caesari. & dicentem se
8 33 Introivit ergo iteram in praetorium Pilatus, & vocavit Iesum. HARMONIA., s m. Iesus autem stetit ν T
rogavit eum Praeles , o ses, dicens ; Tae Tu es res Iudaecis dicens:
cens: MMLI Tu es rexI in rum rex Iudaeois daeorum
ro 3 Re ondit Iesus: A temetipso hoc dicis, an alii dixerunt tibi de me: II 3s Respondit Pilatus: Numquid ego Iudaeus sum p Gens tua, &Pomtifices tradiderunt te mihi: quid fecisti pia q6 Respondit Iesus: Regnum meum non est de hoc mundor si ex hoc
mundo esset regnum meum, ministri mei utique decertarent, ut non traderet Iudaeis: nunc autem regnum meum non est hinc.' HARMONIA. MATUR Us.
rq Dixit itaque ei Pil Iatus: Ergo rex es tu e Resepondit Iesus:MMUTudb Iescit
3' Dixit itaque ei Pilatus: Ergo res eniti Respotulit At ille respon- At ille revom Tu dicis, dens, ait illi: Tu dens ait: Tu di. dura . cu.
quia rex sum ego. Ego in hoc natus sum, & ad hoe veni in mundam uetestimonium perhibeam veritati; omnis qui est ex veritate audit voce meam.
1 Dicit ei Pilatus: Quid est veri- .
tas Et cum hoc dixisset, iterum exivit ad Iudaeos, L ad principes sacerdo- Ait autem Pilatus ad
tum & turbase i tu his, . 13 3 Et dicit eis: Ego nullam Inve- Nihil inversio missa in hoc nio m eo causam.
ximat, iterum exivic ad Iu daeos 8e vicit eis r Em nullam invenio iii eo causam .
I6 m. Et cum accusaretur a Princupibus sacerdotum, α senioribus Me. in multis Mi. nihil respondit.
x Et clim accusare ur a 3 Et accusabant eum sum. rincipibus sacerdratum . mi sacerdotes e lenioribus, nihil res in mul:is . Fondit .
626쪽
ΗΑRMONIA. MATTHAEUS. MARCU s. - II m. Pilatus autem rursum inte
ro gavit eum dicens: I3 ML Non audis quanta adversum te dicunt testimonia λ ηα Non re
pondes quidquam λ Uide in quantis
is Iesus autem amplius nihil respondit ML ei ad ullum verbum, A . ita ut miraretur bu. Pilatus Mi. praeses
ullum verbum , ita ut m raretur Praeses vehementer a. Piutus autem rursum interrogavit eum, dicens: Non respondes quidqua
s Iesus autem amplitra nisi illespmidit, ira ut -- raretur Pilatan .
α Ο s At illi invalescebant, dicentes: Commovet populum, docens periuriversam Iudaeam, incipiens a Galilaea usque huc.
a1 6 Pilatus autem audiens Galilaeam , interrogavit si homo Galilaeus esset. adi t Et ut cognovit quod de Herodis potestate esset, remisit eum tris. ad Herodem, qui & ipse Hierosolymis erat illis diebus. . et a ' 8 Herodes autem viso Iesii, gavisus est valde: erat enim eupiens ex multo tempore videre eum, eo quod audierat multa de eo, & sperabat signum aliquod videre ab eo fieri . . . . a4 ' ς Interrogabat autem eum multis sermonibus . At ipse nihil illi respondebat. as Io Stabant autem Principes Sacerdotum, & Scribae, constanter a
16 II Sprevit autem illum Herodes eum exercitu suo: & illusit inda. tum veste alba, & remisit ad Pilatum. α ia Et facti sunt amici Herodes & Pilatus in ipsa die: nam antea inimici erant ad invicem.' i i T surgens muli tudo eorum, qui coluilio adve sus Jesum interluerant, Pontificum. Seniorum. Scribarum i se. vincientes JUnm diaxerunt , O eradideruna P Iato. quia, ut vulgo sentiunt interpretes, Iudaeis non liceret interfieere quemquain, Sc ita a Domino mortem repetere, cujus reum esse satu erant a sed ista potestate non caruisse modo ostendemus . Meminerit lector quibus argumentis evicerimus , hacee fetia sexta ad quam pervenimus , agnum paschalem horis pomeridianis suisse mactandum, quo tempore Iudaei non licebat mortas stipplicio quemquam assicere s elim ergo ultra spem cellisset Iudae proditio, de Iesum vinctum tenerent, quem cito tollere de medio ε re sua esse eredebant, ad Pilatum duxere ut addiceret morti vitum seditiosum , quem leges Romanae vivere non sinebant; ita Pilatum . si qua fuisset, onerarent invidia moltis ejus. Praeterea si vera sunt quae Iudaei narrant de eonsuetudinibus suis, non licebat repetere ρον , Tom. Lstipplicium eodem die quo decretum erat squando forma juris servabatur; Zelotae enimalici jure utentes, protinus neci dabant quem deprehendebant in mani sella legis praetergres sione. igitur dicebant non licere sibi hae ipsa die queinquam interficere . sensu quem indi
ut Lucas docet nos, deduxerant eum in Templum , ubi in synedrio statuerant reum esse mortis, quam per manus viri Gentilis repeterent. Praetor omnis magistratus appellabatur cui pareret exercitus. ita Pilatus pr. utor: domus in
qua praetor habitabat s sciit oc locus in quo ius dicebat, praetorium erat. Erar autem man. diei paseliae ut ex seqtientibus satis intelligitur: di ideo Ipsi non intra eri,nt Impraetorium,in domum praetoris,ne redderetur Immundi ingressu domus viri ei lini ei. Iudaei pariter habebant gentiles immundos. aedes eorum imis mundas, juxta illain regulam Num. ro. γ. 22. N n s uis
627쪽
Quidquid tetἱgrete immundus , immundiam faeie. Videre eit in Actis, cap. ro. p. 28. nodo abaminatum sit viro Indas eoninngi , auraeeedrea ad alienigenam. ergo non introierunt in aedes Pilati , ων non eontaminarentur, sed is ea die manducarenr pascha , nee coterentur differre in alterum melisem, si istam immunditiem contraxissent . In tractatu de Paschate
evicimus signifieari ibi agnum pataralem; ne. que enim aut azymi panes intelligi possunt, qui sepiiduo ei iam ab immundis manaucaba tur , nee ullum aliud sacrifici uim i paschatis enim nomine solus agni paschalis mactatio designabatur . Frustra vo'unt chagigam notari, quod erat sacrifieium festi palaniatis , distinctum a sacrificio agni ι chusta enim dicebatur , & non pascha. Praeterquam trullum proprium diem naberet ehaglaa , nisi quod ste uentius eadem die mactabatur, qua agnus, utu se doeuimus dicto tractatu de indissertatione. 3 as Exiυis ergo, quia illi intrare nolebant, Pliastis ad eos foras, nempe in exteriorem eorticum, sive exterius vestibulum, ubi erat tribuisnal ejus in loco aperto, de quo infra it ethni fiet
sermo, edidixιν eis r quam ae sationem assertis adυosus hominem hune λ eujus criminis capitalis ipsitim aceti satis so. Responderunt, crdixerunt ei: Si non esset hiemal factor, nisi nobis constaret ipsum esse maleficum , non tui tradidissemus enm . s ' si . Dixit ergo eis Pi. Iattis, si eum c editis reum violatae legis vostrae, accipite eum vor, o fecundum legem v stram iudicate etim : poenis in lege vestra oris dinatis eum plectite. Dixere ne ergo ei Judaei a 2 'bis non licet in.rreficere quemquam. Ex his verbis pretiqite colligunt Pilatum per irrisionem, & insultabundum dixisse Iudaeis, ut Iesum ipsi judicarent: clim jus gladii his dudum ereptum esset. Fateor equidem ab Auetusti temporibus arcti rem faciam esse syniatii magni potestatem , cum pars Iudaeae potior in provinciam esset redacta; tune enim fieri potuit, ut sine praesidis Romani consensu neminem mortis supplicio assiceto lieuerit Iudaeis, servata reliqua judiciaria potestate. ipsi Iudaei scribunt iudicia animatum a synedrio maῖno fuisse ablata quadraginta annis ante excissitum Ut bis & Templi , quod contigit anno aerae et, istianae ro . Christus autem Oeelsus est anno II. ita tres annos antequam pateretur, jam ius xladii amisissent. Sed vidimus in chronologicis hunc locum Talmudis suspectum esse ι & si librarii non depravaverint , non ideo omni ab sanus inam ex multis locis Evangelii constat non omnem iudiciatiam potestatem tune Iudaeis ademptam suisse . habebant ministros , qui ex iussu syaedrii conpingerent in vincula, legis vio-atores . Philo libro de legatione ad Caium oste adit permissum Iudaeis; ut inis uterentur
terant de more suo synediti judices poenisad, dicere reos violatarum legum suarum , ut diaseimus . Iosepho, qui lib. ao. eap. t. stribit i morem Ananum pontificem mortuo Festo praeside Albino qui ei successit adhue in itinere
agente , nactum occasionem, concilium adu
casse , di quosdam mortis supplieio asserisse ;quod ei datum est et imini, quia id sieisset sine tonsensu novi pi, si dis,
Iterum ergo dicam , modo non dissensiste Romanus praeses, poterant Juiuei saevire in eos quos sentiebant sontes esse a vi lapidibus obtuerunt ste an uir, quem extra civitatem non eduxissent lapidandum , nisi venia impetrata a pra side . Romani devictis gentibus plerumque permittebant si is uti legibus. ita tilius Caesar ptimum Hi rcano pontifici Judaeorum concesserat, ut si qua controversa oriremi de Iudaim disciplina, judicium penes ipsum esset . Ioseph. lib. I 4. Antiq. cU. t . quod de aliis deinceps pontificibus eoncessum videtur . nam Titus Iudaeis exprobrat quod leses patrias servandas R inani permisissent. Joseph. lib. . de bel. Iud.
cae, I. ut etiam occidere impune possent eum qui septa Teinpli transiret, licet Romanum. Et quorsu ira Romani, ut Titato libro cap. 4. ait
Iosephus, patrias leges ad religionem pertine tes illibatas reliquissent, nisi ut violatae religi nis reos istis legibus vindicarent pNon itaque in I abundus Pilatus dicebat Iudaeis ι accipite de iudicate quem mihi traditis reum . igitur respondebant a nobis non liaeet hiterficere quemquam, vel propter die festi sanctiratem, ut ait Augustinus, quem eia in brare iam exterant , propter quem de ingres etiam praetorri eontaminari metuebant , vel quia Iesum sistebant coram Pilato, ut reum viola
tarum legum Romanarum, quippe qui, ut d ἱ-eebant , prohibuisset dari tributa Caelari i quod facinus ulcisci attinebat ad praesidem Romanum. Denique & hae re quae prioris suae potestatis imminutio erat , voluerunt uti , sive hunc usum capere, ut clini Iesus a multis haberetur pro Christo , mortis ejus odium in Romanum praesdem transset retur . Ideo persuadere conabantur quod Judaeorum gentem Iesus adversus Ro nanos excitasset, ut de illo praeses Romanus paei as sumeret. 6 sa in sermo Issu impleretur, quem dixit, signifieanx qua morte esset moriturus. Ita factum
est iit impleretur quod dixerat Iesis, tradendum se Gentibus, de eruet affigendum; quo supplicii genere a solis Romanis alliei poterat . crucifixio enim non Iudaeorum erat, sed Roman intum . sicco utipit ut typus serpentis exaltati in ervee impletus fuerit ι de ipse Iesus eadem hora
mactatus, quo agni paschales in Templo ι quod
628쪽
noa eontigisset . nisi alienigenarum manu ocisci sus y neque enim Judaei ea hora simul vac
re potuissent exigendo supplicio di perficiendos erificio paschatis. Ergo Deus se ipsis Iudaeisnestientibus usus est , ut veteres omnes typiimplerentura.
a L caep/runt autem Atam ae sare snon ut violatorem legis Mosaieae , quod criumen decebat persequi Judaeos , sed ut reum sici notis quod solebant Romani acriter puni
Te. Hiane, inquiunt , in υenimus Dbvertentem gen em nostram , prohibentem triba ta dari.
quia E Galilaea processerat Iudas huius dogmatis auctor, ideo eonfidenter objieiebant Christo crimen de odiosum maximε Romanis & in Galilaeo credibile; quod quidem stiebant salsum a sed ita conducebat instituto . addebant autem ut criminationem verisimilem sieetenthisne in υenimus d eentem se regem chriseum esse , nempe se esse illum Messiam expecta dum, qui regnaturus est , jugo Romanorum
Quaedam erimina objecisse interdum satis est. hae eliminatione eommotus. 1 ' Is IIntroiυis ergo iterum In pratoriaem Piliatns , i ua aedes suas, unde exierat ad Judaeos, ali Iuturus eos ex tribunali quod erat extra aedes, vocaυDIUMm. svir Mi. erus autem stetis ante prasidem , interrogavit eum praeses dicena . L I 6 ea νex Jωdaeorum λ Rex ille ,
quem Iudaei jam pridem venturum sibi polli. centur io ' ιι I Respondit Issus: A tametipso hoe ditas, an al I diaeresne tibἱ de me e senses loci est. Tot jam annis praesidem agis, di Imperii Romani majestatem non neῖligenter tutaris , compertumne tibi est aliquid quod me Imperii turbati suspectum Leeret λ quod si tibi nihil tale eompertum est, sed alii hoesu D gesserunt, vide ne vocis amSiguo fallatis. ita prudenter ex praeside id vult elicere quod ipsi
ad ulteriorem responsionem viam paret. Ii Respondia P tua a P umquid σε Iudaeus -- ὸ nempe ut Prophetas vestros legam , auI curem , aut sciam proprietates Regis quem illi annuntiant λ Estone seire possum quid Iudaei ex suis libris spetent, aut sibi promittant λ non ergo ex me ipso rogavi, sed ex instinctu ludaeorum . gena tua, populare tui,
ipsi pontimea tradidi runt te mihi: Quid ρ- ῶνιὸ quo facto eos tam praviter ossendisti pNoe quoque Christo oecationem dat respondendi. . at ' i 6 Respondis Iesus et Regnum meum a Prophetis promissum, quod mihi vindico. non est da his inisados statum ergo Imperii Romani non laedit , eum quo nihil commune habet , aut quaerit . regnum Caesaris nee impedio , nee mihi arroro . Si ex hoe m. ndo esset
Μι non raderer Judaeis . si tale regnum ale- assem quale cavere ad te pertinet, collegissem mihi stipatores armatos , ut solent qui talia conantur : Go me sortiter illi dimicausent , ne in pote uatem venirem inimicorum nunc autem regnum meum non est hine, id est, huius mundi. t ι ' ι Dixis ita rue ei Pilatus : Erga rex ea tis p recte hoe infert: qui enim regnum habet, qualecumque sit, rex est et Respondis Iesus: L J Tis dicta , quod res est. I quιa rex verὶ Ium ego . interrogatio Pilati tacith hoe
ponebat. Ego in hoe naius fiam, O ad hoe v ni in misndum , tir testimonium perhibeam voritati mi , de huic imprimis, me regem esse Iudaeorum, Christum tilium ini , dc habete
regnum, coelorum scilicet credentibus paratum . quasi dieat: non negabo me esse regem , sicut tu dicis; nam ad hoc veni , ut attestarer veritati . omnis qua es ex veratara , cui attestor , nempe pertinet ad regnum veritatis rquem Deus elegit , ausi vocem meam a ta
quam regi spontε , vi nulla cfactus obedit. ιι η 33 Dieis ei PilasMMI quid est veritas δquae est ista veritas cujus te masistrum prosiis teris λ putasse enim videtur, quod Iesus tanquam Philosophus de veritate, regnoque dic putaret ι totum enim negotium Philosophorum versatur circa inquisitiostem veritatis. sed id quaerit obiter , nee instat quasi de re ad iudicis ossicium nihil pertinente, unde nec expectato responso exit . ct eum hae dixisset ι iterum exiυis ad Iudaeas , L ad principes socerdotum , O turbas , ad pontifices adstante corona populi. is ' I G dicis ais : Ego nutilam invenio in eo eausam . nullum crimen in
eo est . Sensus est serme similis ei qui Gallioni tribuit ut in Actis, eap. is . video quidem aliquid esse inter vos controversiae . sed ejus generis, quae in disputationibus yersetur, quae
non sit forensis cognitionis. I 6 a Mi. Ee eiam Me ametur a principiabus faeerdotum O sentiribus Me. In multis, Mnnibit raspondit Pilato, qui istas eriminationes ad eum referebat . I idaei enim extra praetorium erant, Iesus intra . i Me. Pilatus
sum inductum fuisse in praetorium , in quod Iudaei noluerunt intrate, quas reserente Pilato audiebat eriminationes, scribunt Irsum au- .diisse ab ipso ore Iadaeorum prolatas , licen tia qua historici utunt ut ι non enim cngulas
factorum quae narrant, circumstantias peri equi necessarium esse putant. s ' s Iesus autem ampliuι nnil νεθνηῶν s Mnei ad istium υerbum. eausa silentit prae ter deliberatam moltis patientiam, haec er x,
629쪽
quod apud religio in iudi em accitiatio ista
vana euet. nam in criminibus Majeilatis per- lana spectanta est an potuerit Leere r Iesum autem plebeiae sertis ii ominem, nullas liabe rem armarietum copias , praesidia nulla , resisse satis ab liae suspicione liberabat. Qiod si Pilatus, ut tactum est, vellet placere Iudaeis,
sup vacua erat omnis de sensio , Tacebat e ro , ita Da mirami r Me. Diatur Me. pνaseri ni inem inno enim , disertum , 9 Di emem in eapitis periculo obtieescere eintrabatur jirq patientiam, fortitudinem, mor is contemptuiu, inte ritatem , modestiam. ao v s L At illi inval.scebant accusando,& clamando , ut elamoribus extorquerent quod rationibus non poteram . Clamores autem poterant pervenire u scpie ad. loeum quo Pilatus Jesum interrogabat . vociferaluntur , Eeenter : commovet populum , excitat in sediationem, riems , res novas per uni-rsam I Heam , in spiens a Galilaea usque hue - ecepit praedicare in Galilaea nulli e seditiosorum lio. minum . ar G Pilatus aretem audiens GHι.
Iaeam nominari, interrogavit , si homo Galilaeissosset . a a ' 7 Ee tit eognovit quod da Herodiatotestate esses s Herodes enim erat Tetrarcha Galilaeae. ubi educatus est Jesus; sed ideb m Itim quia sedem fixerat in urbe Capharnaum aquae urbs si de ditione Pliuippi titisset , ut quidam volunt , Iesus non habitus fuisset de Herodis potestate . non enim tam origo quam domicilium quemque huie vel illi principi subjicit. Ergo Pilatus remisit eum ad Herodem, qui est' ipse Hierosol=mis erat illis diebns, reli-ionis ergo, in pascha saceret, quippe Judaeus. in blegavit a se Iesum Pilatus tum ut seipsum extricaret judicio illius . tum ut Herod, gratificaretur. Propriam Romani juris vocem ibi
isurpae Lucas; Moris ψιν, remisit I nam admi gitur reus qui alicubi comprehensus, mittitur ad iudieem aut originis aut habitatiora s. Itaque Pisaeus Imrodi ut Tetrare hae eius loci' , unde esse Iesus dicebamr, potestate ni permisit Iesum abducendi in Galilheam , ibiqtie, si vel ret, cognoscendi de eius causa ι ii ι inter Romanos Provinciarum recto rex fieri solebat. 22 S, Imratis autom vis. Jesu , gain s
valde. Erat enim eupient ex ninuo ι .mFere via Are eum ν eo quod aridierat innisae de eo laudedi admiratione digna, 'trabat signum aι
quod pmpheticae sitae vocationis videre ab G seri, ur oculos re animum re nova pasceret, .anore aula. Iesus Clitistiis hune semper effugerat , ut vidimus , ideo non mi rum , s hactenus non illi visus - Σ s Hrerrogabara rem et m Herodes misitis sermunitas de pote.
state quana sibi arrogaret et quis esse L a Piae eius doctrina r unde ei potestas miraeuti pstrandi, de similia . - ipse Iesus nihil νεθι--debat s non enim habebri causam loquendi selim animum Herodis introspieeret alienum ,
as to Stasant autem priaespes faereritum Seriba eonstanter Mens ter enm ν audacter, pertinaciter, metuentes , ne qu1 elabo retur . Dabant autem Operam Seribae ut Η
tori quoque suspectum sacerent lesum asi ctati imperii . nam regnum Davidicum notuminiis Galilaeam quam Hierosolyma eomplectebatur. as Is Dr is autem ilium invocer , proenihilo eum habuit i indignum magnitud ne suaeratus, si erederetur metuisse hominem nequo armis, neque regnandi artibus instractum . A culabatur enim assectati regni ι sed huie e natui imparem videns , sprevit eum Herodes
cum militibus suis, nempe cum comitatu suo, nam Hellenistae Cestria- ο ςροσαμα usurpantω ut Hebraei rem, pro quo via coimrat . M Latinis agmen , aeter , cista simili translationeu pantur . non enim sustinuisset Pilatus Herodem armat uix, cum suill venire Hiemisit
Ee Herodes illusit indurum veste alba,
vox Graeca splendorem potius 8e ele-santiam quam colorem significat. hane syrux interpres coccineam dieit. ἰΘ.e vestis erat divituin ac nobilium. Si introierit in eon
venitim vestrum vir an reum anni tam habens νω εμαι λαμ-a, scribit Iaeobus, eap. 2. f . a ibi iterum Latinus interpres hanc vestem candidam appellat s quam Jaeobus opponis vetasordidae . Nempe olim divites utebant ii r vestibus albis, quas ut alibi diximus , saeptiis dabant detergemas su lonibus, ut splendidae essent. ereto Herodes induli Iesum veste splendida , id est ptivata splendidiorem , irridens,
eum, .ut majora captu suo appet tem . diae
vestis illa splendida si re alba sive eoceima , joculate suit indieiuni assectati regni o se, inquam, illusit Cluisto tanquam saluo vanoquα regi , de irridendo portus quEm severh vindi
cando . Ee remisit ad Pilaetum beneficio indultae cognitionis non utens adversus hominem, quem censeret indignum ira sua .a ia Et facti sisno amiei modes latus iri ima se a. nam antea Mimiai orant a Zmυν. e. . inter reges de Romanos praesides evaemulatu iacillime M a. naiceban σὰ sortii metiam ob Galilare ε a Pilato, nuper trucidatos,
dum saetificia offerrent Hierololymis , ut dictum est,. adeoque ob imisdictionem Herodia
630쪽
Non pati tur Iudaei Iesim dimitti ὀ Pilato. vgant ut potius Barisbam dimittat; Iesum veris erucifigat. L U C A S Cap. 23. f.I3-as. et ' ra D Ilatus autem convocatis principibus su erdotum, de magistrat, I bus, & plebe. α 14 Dixit ad illos: Obtulistis mihi hunc hominem quasi avertentem
Populum, & ecce ego coram vobis interrogans , nullam causam inveni in nomine isto ex his, in quibus eum accusatis.
3 ' Is Sed neque Heritas: nam remisi vos ad illum, & ecce nihil digmai
4 16 Emendatum ergo illum dimittam.
s L Necesse autem habebat Mi. Praeses L dimittere eis per diem festum unum,in vinctam
quem voluissend. 6 Habebat autem tunc vim
ctum insignem m. qui dic batur Barabbas, Me. qui cumseditiosis erat vinctus , qui inseditione fecerat homicidium. 7 Et cum ascendisset tu ba, coepit rogare , sicut seu, per iaciebat illis. 8 est. Congregatis ergo ibiis, dixit Pilatus: Me. I Vu,tis I ergo Alc. I dimittam vinbis regem Iudaeorum es ML quem vultis dimittam vobis r Barabbam , an Iesum, qui dicitur Christus Io MM. Sciebat enim quod per invidiam tradidi flant eum . tanta sacerdotes.
1s Per diem autem solemnem eonsueve rat prases populo diis
mittere unum vi ctum, quem voluis. sent.
.a Habebat autem tunc vilinum insignem . qui dicebatur Barabbas. 3 Est mi
s Per diem autem t7Necenses uni solebat dimit- se autem tere illis unum ex habebat vinctis dimittere 3uemcumque petun eisperdiεsmit. istium, et Erat autem -- , quὲ dicebatur Bara bas , qui eum sedi tiosis erat vinctus , qui in seditione seeerat homicidium. ν η Et eum ascendisis et turba, eoepit e re, sicut semper faciebat uiis.
' Congregatis er- ν Pilatus amemein I O A N N p s.
go illis, dixit Pu pondi eis. εc dicit: . .' . t . Vultis vultis emodamitram illam vobis re. Ubis regem Iudae Dein Iudaeoriim tum Quem vultis dimit iam vobis et Bara bam, an esum, qui . . . dieitur Christus Sciebat enim Tri sciebat enim squbd per invidiam invidiam tradidimisi eum . tradidissent eu sum mi sinerdotes.
MATTHAEUS., II I9 Sedente autem illo pro tribunali, misit ad eum uxor eius, dicens: Nihil tibi & iusto illi, multa enim passa sum hodie per visum Prin