장음표시 사용
631쪽
HARMONIA. MATTHAEUS. MARCU s. I a Principes autem sacerdotum & seniores Me. concito runt turbam, ML persuaserunt populis ut peterent Barabbam, Iesum vero perderent, ra Respondens autem Pri
ses, ait illis: Ruem vultis de duobus dimitti
sest. I, I4 L t Exclamavit autem simul universa turba , dicens rΤolle hunc , & dimitte nobis Barabbam. I Erat autem Buris bas Iatis,
io Principes autem tr Pontisces autem sacerdotum di senio. ' concitaverunt turis persuaseriam Populis, bam ut magis Bara ut peterent Bara, iam cumitteret eis. bam , Iesiun vero Perderent. at Respondens xuistem praeses, ait illis: Quem vultis de dii
nes : Non hune, sed Barabba. Erat aure Barabbaalatroa
t rs qui erat propter seditionem quandam factam in civitate . de homicidium mi ius in carcerem.
16 Iterum autem Pilatus I cutus est ad eos volens dimitia 'tere Iesum.17 Μc. Quid ergo vultis sa- uuiis clam regi Iudaeorum Mi. de Ie- de Iesu. qui dieitursu, qui dicitur Christus 3 Christiis 13 Me. At illi iterum clamaverunt, L dicentes: Crucifige, A se. L crucifige eum: ML dicunt e . I i'.
Cmnes: Crucifigaturi uc 'gatur.
Is L. ille autem tertio dixit ad illos: MM.LQuid enim mali Quid enim mali se. secit L . iste nullam causam't mortis invenio in eo : corripiam ergo illum, & dimittam. ao At illi instabant vocibus magnis postulantes ut crucifigeretur , & infalescebant voces
eorum ML dicentes e Crucifi--r Critiasis satur, M. crucifige eum.
3x Pilatus autem ite- 2o Ite iam autem Pi-riim respondens, ast latus tomitus est ad illis et eos, volans dimittere Iesum. inlid ergo vultis sactam regi Iudaeorum M At illi iterum cla. 1t At illi suemma. maverunt et bant, dicentes: Cruricifige, crucisae eum . Cruellae eum. νε Pilatus verὸ alia xx Ille autem ter
cebat illis:Quid enim dixit ad illos: c, id mali fecit enim mala secit bae
nullam causam moditis invenio in eo: eo ripiam ergo illum de dimittam . At illis matis clama bam Crucifige eum.
zr 24 Videns autem Pilatus, quia nihil proficeret, sed magis tumultus fieret, accepta aqua, lavit manus coram populo, dicens: Innocens ego sum a languine justi hu)us; vos videritis. - αχ as Et respondenu universus populus, dixit: Sanguis ejus super bios& super filios nostros. HAR- Dipit irod by Corale
632쪽
L1BER V. CAP. XXXIL Parablas dimissus.
HARMONIA. MATTHAEUS. MARCUS. LUCA s. 23 Me. Pilatus autem volens '
populo satiricere, L adjudic, vit fieri petitionem eorum. et Dimisit autem illis eum qui mpropter homicidium & seditionem missus fuerat in carcerem, MM. Barabbam L quem petebat. as m. Iesum autem flagella- auton flagel- tum L tradidit voluntati eorum,
Mn tradidit eis 3M. ut cruci. tradidit eis, ut re geretur.
1s Pilatus autem v lens populo saltis
Barabbam,di tradidit Iesum mis
tellis caesums ut crucifigeretur.
14 Pilatus adiudicavit fieri pellis
Dimisit autem itilla eum, qai propter homicidium de lediutionem missus fuerat
Iesum vero tradidit voluntati e
a 'as L D ILATus autem e sumtis priae pia I bui faeerdolum .sie αεν-- , primoribus , a ' i 4. Dixis ad istis , nempe senatores adstante pOpulo : obtulistra Miahi hune bominam quasi ei εν-rentem populis m 1 Caesare , eera ego eoram vobis interrogans , examinans nam etsi non intrarent in pratorium , advertebant inquis
iionem fieri ab eo de Iesu nullam causam,
nullum crimen invenso in rimine isto ex his, in quibns eum Mensatis . vanae sunt eriminationes vestrae. 3 is Sed ne Me Her des ullum tale crimen invenit in eo. Si mihi non creditis, credite populati βc consorti religionis . nam remisi vos adiuum, qui res Iesu melius novisse potuit, ipse quippe Iudaeus, legisque vestrae peritus, di iubeuius ditione Iesus praecipue conversatus est. Oeerennassignum morie ictism ost ei. remissus est ab Herode Iesiis sine ullo elogio, aut signo, quo mortem meritus intelligi pollit. 4'io Emendartim ergo illum iu tram. flagris ca sum , castigatum , ne impunε vos ottenderit. Flagellatio erat supplicium levius, etiam Ju- .daeis usitatum pro delictis non eapitalibus , quod Christo voluit infligere Pilatus, ut eum
s' i 7 εese autem habebas is Mi. praeses Liamisim eis p.r diamsessum, infesto pascliae quod tunc agebatur L volunt aliqui id factum in omni sesto ωnum M. υλ m quem volui ni, in memoriam populi olim educti
ex captivitate AEgyptiaca. 6 i 6. Habebat antem Pilatus in vinculis tune vinctum captivum insignem , virum famosum qira die atων Bara baa, Me. qui eum seditiosis eras tinctisa, qtis: Inseditiona secreat homisidium, ita multis malissacinoribus notus. 7 8 Ea enmas disses scilicδt PiIatus, iuxta interpretem vulgatum qui legebat αναώς, sive ἄν ,ae i nune legitu α--- s ς mae masset, nempe ecis , taerba, sue acclauinus turba evir ruare, subaldi ut saceret, sicui fim ἐν faciebas illis, ut ruria consuet dinem d mitteret eis vinctum . 3 ' a I MD congregatis ergo ilias rixis Pilataea , nempe congregatos alloquens , Me. vultis 1 eq.-. I dimittam vobis regem Iisda-- vestrum es ' 'Mi. am visitis dimittam vobis r Barabobam, an Ies- , qu dicitur αν ἀι δ quem plerique ὁieunt esse Christum. io agasti a Me. Seiebas enim tum fama, tum ipsa re quod per .nυidiam tradidissens enm Me. μmmi foeerdorer . eum serre non possent hune claresce. re miraculis, cui mores suos non promit inistelligebant. ii ro Mi. Sedente atitem illo pro ινῶ n. li, -- μα- , super solium suum, sis aera locus editus ex quo praesides jus dicebant. nanii tum suggestum tribunal in loco aperto & p tenti, extra, sed ante aedes. ideo ut dii us, Pilatus compellai urus Iudaeos qui in taes ejus noluerant, intrate, ixit ad tribunal , in quo eunt sederet , mam ad eom uxor ειαι , quae intra aedes erat. dicens per inter nuncium, I ibia tibioe iusto tui, supple sit negotii. Bihil agas adis
vellus illum t mistum illum fac. Vocat autem eis justum, vel quia illi constabat de innoce tia eius 3 vel, ut mea fert opinio, vocem illam accipit ea signifieatione , quae tunc temporis usurpabatur. Dicebatur ut vidimus ν,
justas, si in eo tius dici volebat, quisquis tectae
Iudae Galilaei adhaereret. credens lege Morsis prohibitum essedate tributa Caesari. eo nomine iacerdotes accusabant Iesum apud Pilatum . Ita que idem est ae si uxor Pilati dixisset missumiae illum Galilaeum. multos enim terrores dc a pores pagasum hodie mane , per visis , - ἔν sin s inio. plura me ostenta matutino hoc tempore inter somniandum exagitarant propter eum.
Quae silerint ista ostenta, an a Deo, an a daem 'ne immissa, divinare non possumus. certE h: moveri decuisset Pilatum, ne, quem sciebati Ῥcentem, iniusta sententia damnaret. ia ' ao Principes aure- βωνάοι. -6-is . ω, id est totum synedrium, ir Me. conia o N n E r has a
633쪽
rans taerbas, isti. perfnaserunt papulis, ut puerent Barabbam, Iesum veνo perderent, id est, curarent perdensem, di ad nerem deposcerent . I s 't. Responda,
ad eos , volens iamisi νι Iafum . si potuisset flectere Iucheorum animos. 37 ta Me. Qisidores, inquit , vultis faeiam rem Indorum .az. t. da Joses qui dieiιων chriflni . si non dimittam, quo illlam vuliis assiciam iupplicio.
Christo optant, quia id lapplicium erat ignominiosissimum, qui phe vili limis & seeleratissian is homiuibus proprium servis, alii 'ub obcrimen salsi. statiatum, lair inium, sediti nem, laesam majestatem ι unde & mala erua, Mix lignum. O infamia stip.r. vulgo ge
tibus vorabatur . quem ergo seditionis reum arguebant, erucifirendum ess e vociferabantur sui ip tum fuerit sententia te votum .
Iesum afficite supplicio quod soletis sumere de seditiosis , eum eruet affigentes . Adde quod Iudaeis maledicta erat haec mor v. iro as L me autem tertio dixis ad illos: MuL ' enim maliseis L se, ut tanto puniatur lapset 'o ultam eausam mortia tam acerbae
nihil -'Heν , nempe obtinere non posset , ut Iudaei Iesem ultro dimitterent , sed matris somni s sireest , di ita loetis esset yetiκ nar , ne per vim Iesiim ad mortem raperent se de si obsisteret, desectionem molirentur ι aeeepta
oena 'm a fautiine issi; hujuνι vos vide Hιιιδ hune ego non interfieri sed vos: eulpa non mea est, sed vestra , criti m eogitis ad
eae hem . Iustum votat , quem imocentem eredebat . potuit tamen non alio sensu pronuntiasse justiim quem damnabat , quam quo di-
omus Iesurir justum appellatum ata lixole Mus. nempe ibi instrus nomen est enusvis semitoris Iudae Galil ei . quν praetextu iustitiae nolebot dare trita ta Caesari ι quo crimine Iesum eo. vam Pilato aecusabant. Nam linet Pilatus se i- Iesainesse innocentem, quem volebat nagris emendare, nox decoratae titulo hHi; uepletumque nomen illud sumitur : plus enim dicit . quam quod a Pilato dictum vn si unempe Iesun non fuisse reum. 'Lavare mmus suas vetus mos erat Fird. - .
eum testarent ut nihil a se mali . , F sirin ι die fieri dixi praeceperat , Demeton. ca P. z .
P. G. scilicet ut eum in vicinia urbis ali vius homicidium occultum patraturi . s. . t Fres natu accederent ad intersectimi lavaromque manus suas 3 ride paraemia steatiens Iudaeorum, cum se innocentes testari vellent . PlaIm. 7 a. V. II. Laui inter innoeentes manus meas. 5e psal. 23. s . G. Lavabo Inteν nocentes manus moas . Omnibus genti bibus consuetuitriuit a caede recenti sese abluere, saltem manus
aqua lavare . ita Pilatus , sive Romanis illud riterit usitatum, sue is fecerit imitatione Iudaeorum , inter quos vexsans eorum institutae& eoniae tudines in hae parte sequi vosuit , tam manus suas. Iris autem sontis Graeci per pendenda μεν απι t χειν aer neque enim simplicrier hoe significat laυit manur Das , sed potvis abiale maenus suas. verbum enim somnsignificat manus post edenam clim in- Iemae lunt L abluere. Pilatus videns piaculo se teneri ex iis quae tum agebantur , abhitione
ravas Et respondὸnr universur popuIus, dia ait: Sanguis elussuper nos, O Dper sitior πο- μνοι. id est , poena propter sanguinem effusum,fflpam, si aliqua est, in nos Liscipimus a nobis uendam, ut testeysolebant dicere o Si fanis
tuti istiui fure nara quod saeptiis in scripturis
oecurrit. talosite cap. r. R ip sit sanguis eiuran eaput ejuνω Vox autem ista Iudaeorum nonimia cecidit , ipsi enim Ze filii eorum poenas tam scelerati sae in rix acerbas de Aere . per μ ν inne in praesentem diem, ait B. Hieronrismus, hine impreearia super Iudaeor: O fanguis
s .Me. Pilatων an rem valens popuIobani aeree, id est, essicere ne qii aererentur Iu-L adjudieaυis sieri petit onem eorum .hidicavit, ut id fieret quod petebant . 24 s Dimi; autem iuir eum , qtir propter ham: radium O sedistinem missar fuerat In Caree-rem , MAL R trabbam , per bane is hune
dιν voluntati eo m r 3Ir. tradidit eis Dr eru- eineret Dr. juxta voluntatem eorum tradidit.
iit erucifigeretur a militibus, postquam virgisl exceptus e 'i de illi isitst: qiiod diligentius Ioan uae . narravit , simul docens quod alii Evant gelistae pνaetermisere silentio, Pilatum nroduxisse populo Jesuriv flagrix eδurir , ut intelligerent sat grande de illo Gipplicium sumptum secti mistra sperabat Pilatus liacce imagine con uio veri posse Iildaeos. C . . DipIll ZEu ny OORli
634쪽
Iesus flagellatur, eoronatur spinis, veste induitur purpurea, illuditur tu . praetorio , ct foras ad populum producitur ἰ itorum amauit . . Pilatus ut crucifigatur.
& flagellavit. a 3 c. Milites autem Afri
praesidis suscipientes Iesum in
Metorium Me. duxerunt eum in atrium praetorii MAZcco
a Tune ergo προ hendit Pilatais Ie inim&flagellavit. ατ Tui e millies praeis sidis suscipientes Idisum iri praetorium ars Mdites autem x Et millimrongregaverunt durarum eum in ma trium praetoru , de convocant toranr c eum unive sim 28 Et exuentes eum, Et induunu eum . , chlamydem eo M purpura, neam circumded ri & imponunt ei plο- ωm en es naniffs Et Plectentes e spineam eo. de spinis , iniP ui ronam cle spinis P ri, runt capit elu, :& veste purpurea ci cumdederunt eum. 3 Et veniebant ad
Et genu flexo ante elim illudebant ei. dieentes IIudaeorumis Et eo perunt Diso lutare eum e Ave rex Iudaeoruna.& dieinanit Ave rex Ilidaeorum: di dabant ei alapas .
egaverunt ad eum univer- hortem.
Iam cohortem. 3 Et exuentes eum , chivmydem coccineam circumdederunt ei. 4 Et Me. I plectentes cnroqnam de spinis ML potuerunt suerunt super eaput
super caput ejus, di arundinem ed. ta iis,' ' in dextera ejus . . 's I Et veniebant ad eum: Mi. & genu flexo ante eum illudebant ei. 6 Me. Et coeperunt salutare eum, M. dicentes MMI Ave
acceperunt arundinem, te Per rundinem, ae percu-cutiebant caput ejus, Me.&po-- putnentes genua adorabant eum.
8 Exivit ergo iterum Pilatus foras, & dieit eis: Ecce adduco vobis eum seras, ut cognoscatis quia nullam invenio in. eo causam. 9 ' s Exivit ergo Iesus portans coronam spineam, de purpureum V stimentum. Et dicit eis: Ecce homo. . . . II, 6 Cum ergo victissent eum Pontifices, &.minium, clamabant, centes: Crucifige, crucifige eum. Dicit eis Pilatus: Accipite eum vos, crucifigite F ego enim non invenio in eo causem ι - , ri I Responderunt ei Iuctaei: Nos legem habemus , & secundum i .
as Et pereutiebant caput eius arundinet de conspirebant eum s& ponentes genua, adorabant eum.
635쪽
s o COMMENTARlUS IN HARMONIAM.
11 8 Cum ergo audisset Pilatus hunc sermonem, magis timuit. 1a ς Et ingressus est praetorium iterum: dixit ad Iesum: Unde es tu Iesus autem relponsum non dedit ei 1 io Dicit ergo ei Pilatus: Mihi non loqueris p nescis iapotestatem h heo crucisa re te, & potestatem habeo dimittere te pis ' 11 Respondit Iesus: Non haberes Potestatem adversum me ullam nisi tibi datum esset desuper. Propterea quε me tradidit tibi, maius pere tum habet V16 ix Et exinde qtuerebat Pilatus dimittere eum. Iudaei autem clamabant dicentes: Si hunc dimittis, non es amicus Caesarisa omnis, enim qui se regam facit, contradicit Caesari I ' i a Pilatus autem cum audisset hos sermones. adduxit foras Iehim r
& sedit pro tribunali, in loco qui dicitur Lithostrotos, Hebraice auten Gabbatha.18 ' r4 Erat autem parasceve Paschae, horλ quasi sexta, & dicit Iucheis
Ecce Rex vesteriat; ' is Illi autem clamabante Tolle, tolle, crucifige eum. Dicit ei Pia latus 1 Regem vestrum crucifigam 3 Responderunt Pontifices: Non habemus Regem, nisi Caesarem ao ' is Tunc ergγ.tradidit eis illum ut crucifigeretur Suste erunt mis
ORIS Romani erat, ut qua erit c s suini Christum ἱndutum fuisse, e deInde et lamvde . plicio afficiendi essent , prilis virgis fla- eo inea et rcumdatum di sed fieri potest.ut genisve caederentur di eo more Pi Iatus iussit ut Evangelistae id unum intuiti fuerint , ictum
Anmnux nagellaretur , antequam astigeretur ad exprobrationem affectati remi induruiis Seiendaem es enim , inquit B. Hietony- siisse τeste, quae regiam colore suo utcumquσλrarum Ransania legibus ministrasse, limitaretur. Promiscue eoeco & purpura;uta hantur Imperatores . coe-- imperarariis dicarirnm di da-ntia , seribis Plin. lib. 22. capia' Lampridius in Alexandis Severo . me so
crucimustum rear A tia οὐ eriscilla erraur ν
Deli. cap. I . Florum quosdam nobiles. Iudaeos , cives Romanos , verberibus eae sos in crucem iustulisse ι dc lib. 6. cap. 12. Judaeos l- impe rarium habens, qvὸd Lee----e I--cipiebas Paul diaconus, lib. 1 o. I. a Tito post pugnam captos . postquam ver-l erit insigne in eminude p.rpis a tantum erat
deribus caeli luissent in erucem actos . i a se δ' ' - -
I Tnn C eris , elim compulsus fuisset dimiti se Barabba in , & s Milere ' Iesum in cru magendum , apprehendit Filatus JU- , t tiavis per lictores sitos, sive milites prael
Σ i5 -- Milites autem ar γνοῖ ν βρῖ- eientes JUum in pratoriam , Me. d.aerisnt eismin πινύ- praetorii, in aulam , sive in Ioeum filia talem , patentem ι qui in aedibus proce-xum cingebatur porticibus, ud vidimus lupra.
gelistae, quod parvum discrimen sis coecineumani et di purpureum colorem , sed tamen diuerimen s purpura enim ex lultiore pisciculi,
sive conchae . c ccinum autem ex grano fru- .eis nascitui ia ab v seruiunt tunica puram a
Vopiscus in Aurelliano scribit vestes militum. suisse purpureas- Sia Augustinus dicit esse robram quamdam purpuram coceo similem . Si e probabile est chlamydem illam , qua Chiis uiri lites. induetunt . suisse aliquod palliun, militare , unique militum de rit hummisse, ut eo Christus indueretur, seu e reumdaretur x nam chlamys pallium militate Hierotundum, non Diarangulum a ita ut milites tam operiret quam circumlaret . Color
eo ineus ita scriptura symboluit, est peceati Lunde illa Ilaiae cap. i. P. is. Si Dariat pec ι.ε υ 7ra ut coconum, quo Hae donabisnιων ro si fuerino rubra , quasi vermia Δι - πάκτlanα Aba renna. Ideo a et nes sanguinis prinpeccato fiebant lana e cineae, ut d et Apostolus. ad Hebris cap. s. p. p. Eu in rogum vaccae ruta quae comburebatur, sacerdos prole. cit coccinum , Num. cap. auia Q. Gad significan dum peccata Populi simul cum vacca comburi
ita non sine Dei providentia obtigie Christo . tquisichiis est ξMea M., id est , victima prope
636쪽
eato, ut rubricoloris antictu velamur. P te quam mortis ejus typiis erat caperentillarius,
ut pituitari in Templo iudieabatur, addicenisus morti extra Templum di urbem oppetendae; di cuius cornibus alligabatur pannus coccineus, ut observant Iudaei in codice Ioma, cap. 6. Iuvat hue afferre ex Philone, lib. contra Flaccum , quod fecerunt Alexandrini , illudentes Aarippae Iudaeo, qui modo rex declaratus a Cato, in Iudaeam prosectus appulerat Alexa diram . Regia dignitas collata Iudaeo m vetat invidiam Alexandrinis. ergo illi quemdam Carabam, puerorum ludibrium statueruntiri loco edito, ut spectari posset ab omnibus. capiti diadema imposuerunt papyraceum , Pro Paludamento corpori floream induerunt , &pro sceptro si ustum arundinis humi sublatum, quidam ei dedit in manum. Sic ornatum reiagiis insigniis. di in regem t ranssori tum m te histrionico, adolescentes perticas in humeripes ames stipabant pro satellitior tum alii sa-ὲ utatum accedebant, adii sibi reddi rura pete. hant , alii consulebant euna de republiea. post
haec acclamatum magna voce Marim appel-
Iantibus . quod nomen Diis significat D
Similiter procax militum tu iba certabat Chri-no .lludere. 4 au Mia dc Mι. J Plectentes eor nam de spinis μι. posuernnt svre cap. 1 elus. scilicet ramusculos aliquot spinosos circumvolia ventes , & in orbem Iorquentes , contexuere oronam constantem ligno vise auri, di s pia ris gemmarum loco. lignum autem illud suit ex frinarum , rubor uni , sentiumve genere . Clemens Alexandrinus, lib. 2. Paeda g. cap. g.
dieii suisse Mnυ. plerique ex Rhamno , quia haec spina , quα vulgo Hierosolymis nascitur , obvia esse Pinuerit ι tum qui a milites eam potitis Higere voluerint, quae magis put .geret, qualis est Rhamnus teste Plinio, lib. a
teri , adtincis filiis maioribωι . Milites, i, quam , pro histrioni eo rege Jesuiu habentes , ipsi dederunt spineam eoronam pro diadema te, chlamIdem purpuream pro paludamento ,
sexo ante eum , iundebant ei. 6 g. Me. Exeae sena ad ludibrium regem salis are eum , via. dicentes t Aue rex Iudaeorum , , raude , salve. more Romano Imperaiotes s lutabantur nomine Impeνatoris , vel Domini ,
vel alio nomine adulatorio. ita Psitacus Caesarem salutatrme dissici per me Leree, caesar aue. Igitur ex hoc more milites Romani Cht Istum Regem per derisionem salui aiunt, ut ei Alexa dii ni Carabam salutabant, magna voce Marim, id est, Domanum appellantes. I Et dabant ei H las ut stulto di servo, so Mi. Ea ovisantea ora eum, acceperunt arundinem, sorsan illam i iam quam posuerant in dextera eius, MM. ,
sereuriebana caput ejus dici arundine , convstisaboleum t O ponentes genaea adorabanx exmper derisiqnem . Voees improbas & spitia , dc omnes alias insanae multitudinis contii melias peri lit Dominus, ut viridoneus omnibus injuriis.s I Exivia erga uerum Pilatna forat exintra praetorium, o dicit eis r Seee ad ea υ- bis eum hominem, foras eductum ex atrio, iaquo meo iussu flagris caesus est, ni cognobeatis ἰcerto sciatis quia nullam invenio in eo ea Mam.s 's. Ealvis erg. Jesus , productus est , pomeans coronam spineam. O purpureis vestima ι- , eo habitu quo illusus erat a militibus. Ea dieis eis r Ecee h. O. videte esus miseriam,
de quam ridiculum si in ipso crimen asse . ii regni. io' o. ciam erg. υἰῶ snt eum Pont res, Oministri illorum , elamabant , magis vociser
bantur, die rest crucine, crueisige eum. I petitio animi furorem de ardorem significat mete eis Pilatna r Aeeipiae eum vos, emei gite: ego enim non invenio in eo eansam. quasidieatr vos hoc, si lubet. ueste vestro periculo meum non est damnare rasentem. non jus conc dit , sed mavultalienum, quam suum crimen es.se. ii ' 7. Respondrerant .i Judaei e Cum non persuaderent crimen adversus Imperium Romanum, iam legem suam urgent, nempe illam de pseudoprophetis. nos legem habamus , secaenaram legem debes mini, quia filium mi sabeeli , cum non sit . Si mori debet qui prophetam se dieit cum non sit , mori multo magis debet qui Melsam se dicit , juxta illud Deutero uoiiiii, cap. is. 9. ao. Propheta autem qui arrogantia depraυasus volueris loqui in nomine meo qna ego non praeepi tui ατ
i 2 8. c. m ergo aκdiυῖ re Pilatus, magis tiam uit , ἐςο ἔθει magis quam antea perterritus est. sciliret metuens ob res miras de lesu auditas, ne sorth verum esset ortum eum divino satu ι ccut Romani di Graeci de Heroibus suis eredebant. a I. s. Eι ivrsas V praetorium iterum, de Iesa diligentius inquisiturus, e duxit ad lesum : V da .s ιμ' unde ortus, quibus mamr bus Iesas autem responsis m non odis eir nihil enim aequi expectari poterat ab eo qui verberari in gratiam plebis iratae jullarac eum quem noverat Sc late batur innocentem e praeterqtiam huicce doctrinae de divino ejus satu percipiendae idoneus non erat 3 ergo non respondit Iesus ι ut de illo prophetatum fuerat , sietit agnus eoram 1ondente sui , se non apertiit os senis . lo. Di ait ergo ei Pilatias a Mihi non queris p nescis quia porsascm trabes eru Uaeve te,
637쪽
e L COMMENTA 1 Us IN HARMONIAM.
per, unde si ilicet ortus sum. Taei thenim hoc indieat: sacile eain potestatem quam jactas, evadetrem, ut antet .ac insidias multas. sed nune Dei voluntate potent iam in me habes , ut ma. nibus tuis id genus mortis iubeam, quod praescriptum est a patre me tradidit ibi, ma1us peccatum haυer. ille enim, sive illi omnes qui me tradiderunt magis peceant .
Nam odio in me moventur , tu aut eiu sollim odio eorum obsequeris. 6 ra. Et exinde, nempe ex quo suboluit,
Jesuin esse filium Dei, sive divinam habere otiis
rebar quomodo eum dimitteret. Iudai autem clamabant dicentes t si hune dimittis, non ea a micas caesa iis, ejus iura non tueris. Legati. Praesides , Pt secti, Imperatoris amici dicebantur. Traianus apud Plinium, lib. Io. ep. 22. ad Pompeirum Plantam praefectis AEDptι, amicum meisti m. idque pallimi occurrit in libris iuris ei vilis. Omnis enim citii se regem facit, contradiιit caesari, adversatur, rebellat. Redeunt ludaei ad pii. imalia illam criminationem ι quia illa accusati ne quod se filium Dei iaceret Iesus, non comis noverant Pilatum. ι is. Pilatus autem cum audisset hos semmones, timuit ne apud Caesarem perduellionisec peisidiae accusaretur, Caesarein magis me.
tuens quam Deum . Suspicacis limus erat Tibe-xius, di sub illo minima quaque veniebant in
crimen maiestatis , ut ex Tacito di Suetonio apertum est. apud talem dominum qualiscum. que provinciarum accusatio asserebat perieuialum: euius timori succumbens Pilatus, plane
tit Caiphas, iniuste agere quam pati mavult ι quod fere est ingenium omnium qui rempubli
Ergo Pilatus adduxta foras Iesaim ex interiori prae Orios Ofodit pro tribunati. μήμα me, in solio habitu iudicis ad serendam sententiam, in loco ala inr Litho νειον, Hebraice antem Gabbata. Tribunal, βῆμα , locris editus erat, lapideus, ut appellatur a Suida, a xt ιι δεκα-σα,. . Veli simile eli trabi nal piaelidis Roma
ni ait ab re factum; de quod tune fieri solebat, lapidibus stratum , incrustatione exiguis lapillis iactas unde propter eximiam artem dicebatur Lithostrotos ν quo nomine a Graecis di a Latinis talia opera appellabantur , de quibus se Plinius loquitur, lib. 36. cap. 23. pavimen
ta ori nem asiad Graeces habent , elaborata adi
re, pirinra' ratione , donee tatb irora expame m. losephus libro I. de bello, cap. I. narrae lapsuili Oilitis Rcimani, dum curreret, calceos habens c eoerrimis atque acutis elavis h-xos Q M a s per pavimeim: in Templi .
Quia ergo tribunal Pilati erat Lapidibus arieiune eximia constratum Graech appellaba tue
ιΘenti ν , hoc est , locus lapidibus status
Hebras te autem, sive Syriace Gabbata ι quod
nomen idem sonat quod Uibψνσιοι , signifieat enim βαμα , id est , locum editum , qualia erant Romanorum tribunalia , sive iudigesta , unde , ut diximus , praetores di qui ius dicebant, alloquebantur populos, vel milites . ut a pluribus audiri possent . Ilebr is faba est effuti. βωμα, suggestum erat quasi
i I4. Erat aratem pinasseis pasebae hora exHi sexta, id est, sub meridiem . sexta enim hora Hebraeis dividit diem. vidimus pomeridianis horis decimae quartae diei mensis Nisauasnos paschales fuisse mactandos . Aderat illa
dies decima quarta. ita ea hora , p rasceve, nempe praeparatio paschae acceleranda erati paranda, inquam, omnia quae mactando agno er 'nt necessaria. Tempus ergo illud dilia enter notat Evangelista, indieans ardorem Iu-aaeorum in accelerando iudicio Christi, iii vacare possent peragendis solemniis festi instantis . Alibi eonfutavimus eos qui volunt illam paer μευεn suilla sabbatinam ι qu Dd absurduni est a illa enim non incipiebat sexta hora, sed non litui suo loco dictum est. Pilatus ergo elim iterum adduxisset Iesiam, conatus est verecundia, vel miserieordia flecte. re eos, O dieit Judaeis, Ereo Rex vester paupercte amictu si Caesar sibi ab illo non timet, vos tantiam quiescite , & illius miseremini. ts
is. Illi aurem elamabane: Tolle, scua ε --dio , ex conspretia nostro. ex vita . crueine enm , iube ut protin is erucifigatur . Disit eis Pitatus r non ironicε , ut quidam volunt , nam valdε eommovebatur hine eonscientia ,
inde timore Caesaris di solitionis i dicit , i quam , Regem vestrum e ranam 3 id est ,
Christum vestrum s putabat enim veth esse Christum eorum. RUnndrenni ipsi Panisces: On habemus regem nisi caesarem ι non alium regem agnoscin us praeter Caesarem. Mos erat Graecorum de Helleni stadiim , quem Romani vocabant Imper orem , appellare βασιλέα , re gem, quia pote ilas erat similis. Tune ergo contigit , Deo ita res S verba
dirigente ut ludaei abdicarint spe ni de Messia, quem tota Mosis religio spectabat, a quo salus eorum di omnes pendebant Dei promis siones. Quin ipsi se damnabant, qui postea insCaesares rebellarunt . Tantum potest ira , ut saeph dicantur 'liae maximε nocent. odium I su extorsi eis servitutis invisae publicam pro. sessionem , & κt Caesaribus , quos ut tyrannos suinmh oderant, in aeternum se obstringerent. Prius dicere lolebant. Non habemus regemn si Deum. ΣΟ io. Tune ει ra idit eis illum ut crucifigeretur. nempe annuens votis eorum pela
638쪽
UT erucem in qua passus est . D. V. plurima veneratione, ita ct id omne quod ad illam attιnet, sermone diligenti decet prosequi; ea videlicet quibus
prootatis elariora erunt quae Eνangelista narrant de crucifixione Domini. Et
nim qui tam infame ct atrox supplicium de Christo exegerunt, non ipsi erant de sente Iudaeorum. Ut sunt more suo, qui in sacra scriptura non expositus est. igitur a scriptoribus exoticis discendum, quod spectat tum materiam, tam fommam 'crucis, eateraque crucifixionis adiuncta. Hae omnia complectemur brevidissertatione, exseribenter Lipsium, Gresserum , Casaubonum , Salmasium, alios viros doctos qui de cruce opera data disseruerunt.
g. LCrux de qua hie disserimus, lignum erat in quo tandiu pendebant
qui huic assigebantur , donec misere interirent. Servorum., latronum, sicariorum, O seditiosorum supplicium erux erat, eui illi asgebantur, ct in ea pendebant, donee fame, siti, doloribus enecarentur: post mortem suam canum ct eorvorum relicti eibus. Itaque supplicio illo non aliud apud Romanos magis infame ct acerbum magis. inde crux passim fumitur pro maximo angore o tormento, abire in malam crucem: quae te m lacrux agitat. Meo, inquam, crux appellatur infelix li num. Invenitur, ait Seneca loquens de eruce, qui velit adactus ad infelix illud lignum trahere animam tot tormenta tracturam. E prompto autem aliquo ligno, sive ex obvio quocumque fiebat: imo arbores cruciatui non rarὸ inserviebant, recisa leviter, ad erucem aptatae, sivo etiam comantes; maximὸ eum plures eruciandi erant; etenim hoc aliquando con tingebat. duo millia post Tyrum e tam ab Alexandro, tuquit Curtius, cruciabus ama per ingens litoris spatium pependerunt. Tertullianus in Apolo elico
cap. 8. narrat iustis Tiberii sacerdotes Saturni appensos sitisse in eisdem arboribus Templi sui, obumbraticibus scelerum. Non praetermittendit m quod scribis Iosepbus factum 4 Quintilio Varo, qui ob nescio ciuem motum crucifixit circiter bis milis Iudaeos. Sic etiam ritus in obsidione illa exitiali, qua Deus manu RO manorum ultus est mortem filii sui, quam manibus eorumdem Romanorum pro curaverant Iudaei, quingenos σ plures in singulor dies trucibus astixit; ita uo ob multitudinem terra crucibus, ct eruces eorporibus deessent. Ergo crux propriὸ nisu aliud est quam lignum eremιm, σ altum ex quo quis crucianIus suspendeba tηr, nou laqueo strangulandus, ut nunc sit; sed si νe elavis, sive aliis retinatis ii co'stricius, tandiu pendebat. donec miserὸ interiret. Iuvat tamen de forma crη
639쪽
potestatin habes dimittera is ἱmpunitum p rs' ii. R. pondit Iona: d On haberes potestatem adυersum me nuam, ns sibi datum esset desti. per, unde scilicet omis sum. Tacithenim hoc indieat: facile eam potestatem quam jactas,
evaderem, ut antehac insidias multas. sed nune Dei voluntate potentiam in me habes, ut manibus tuis id oenus mortis iubeam, quod praescriptum est a patre :. propter. a qxi me tradidis sibi , majus pcecatum habet. ille enim , sive illi omnes qui me tradiderunt magis peccant .
nam odio in me ii. Ovemur , tu autem sol timodio eorum obs iteris. 5 12. Et exinde, nempe ex quo suboluit,
Jesum esse filium Dei, sive divinam habere ori
Tebat quomodo eum dimitteret. Iudai autem clamabant dicentes a si hune dimittis, non es amicas caesaiis, ejus iura non tueris. Legati . Praesides , Pta secti, Imperatoris amici dicebantur. Trajantis apud Plinium, lib. xo. ep. 2a. ad Pompeiism Plantam prasectis Iροι, amieum m s. m. idque pallim occurrit in libris iuris civilis. Omnis enim qui se νgem faeit, contradiιit caesari, adversatur, rebellat . Redeunt Iudaei ad pri. niam illam eriminationem ι quia ista accusati
ne quod se filium Dei faceret Iesus, non com-
37 ' i s. Pilatus autem eum audisset hos femmones, timuit ne apud Caesarem perduellionisti pei fidiae accusaretur, Caesarem magis me. tuens quam Deum . Suspicacissimus erat Tiberitis, di sub illo minima quaque veniebant in crimen maiestatis , ut ex Tacito S suetonio apertum est. apud talem dominum qualiscumque provinciarum accusatio asserebat perieuialum: euius timori succumbens Pilatus, plane
tit Caiphas, iniuste agere quam pati mavult ι quod iere est ingenium omnium qui rempublicam tractant.
Ergo Pilatus adduxis foras Ioiam ex interiori
praetorios Ofedis pro ινιbunalι, γῆ, - βυκα me, an solio habitu iudicis ad serendam senientiam. in loco qui renittir Litho Irator, Hebraice antem Gabbaia. Tribunal, βῆμα , locus editus erat,
lapideus, ut appellatur a Suida, ψ λίγεt δικα σκίου. Veii simile est ira bonat piaesidis Roma ni aifabre factum; dc quod tune fieri solebat, lapidibus stratum , incrustatione exiguis laiullis iactas unde propter eximiam artem dice. batur Lithostratos di quo nomine a Graecis εc a Latinis talia opera appellabantur , de quibus se Plinius loquitur, lib. I 6. cap. 23. pavimenta originem a .d Graeces habe-e , alaborata ἀν-
re, pirinra' ratione , donee Lithostrota expMIHe m. losephus libro I. de bello, cap. I. naris rat lapsum iii litis Romani, dum curreret, cal. mos habens creberrimis atque acutis clavis
xos aty λιγες dis 3 per pavimentum Templi .
Quia ergo tribunal Pilati erat lapidibus arte
tune eximia constratum Graech appellabat uexiΘιζοώmν , hoc est , locus lapidibus status , Hebras te autem, sive Syriace Gabbata ι quod nomen idem sonat miod Lisbψννιοι , significat enim βήμα, id est , locum editum , qualia erant Romanorum tribunalia , sive sugingesta , unde , ut diximus , praetores de qui ius dicebant, alloquebantur populos, vel mi
lites , ut a pluribus audiri possent . Hebrae is faba est eallit. βοῦμα, suggestum erat quasi
ig I4. Erat aratem paraseeis paseba bara asi sexta, id est, sub meridiemi sexta enim hora Flebraeis dividit diem. vidimus pomeriadianis horis decimae quartae diei mensis Nisauasnos paschales fuisse mactandos . Aderat illa dies decima quarta. ita ea hora --κ r, pinarasceve, nempe praeparatio paschae accelerandae rate paranda, inquam, omnia quae mactando agno erant necessaria . Tempus ergo illud dili-oenter notat Evangelista, indieans ardorem Iudaeorum in accelerando iudieio Christi, iii vacare possent peragendis solemniis festi instantis. Alibi eonsutavimus eos qui volunt illam ρον μευεn sitisse sabbatinam ι quod absurduni est a illa enim non incipiebat sexta hora, sed non aut suo loto dictuna est. Pilatus ergo elim ite tum adduxisset Iesiim, conatus est verecundia, vel misericordia flecte. re eos, O disit Judaeis, Eeee Rex vester pauper& amictu si me ar sibi ab illo non timet, vos tantum quiescite , Ee illius miseremini. is
rs. Illi atirem elamabanai Tolle , tolla ε -- di , ex eon sprctu nostro . ex vita . crucifigemm , iube ut protinus crucifigatur. Disit eis Pilaeus r non ironia , ut quidam volunt , nam valdε commovebatur hine eonscientia ,
inde timore Caesaris & stitionis ι dicit , i quam , Regem vestrum e eisigam 3 id est , Christum vestrum s putabat enim verε esse Christum eorum. R spondistini ipsi Pontimear
on habemus retem nisi casarem s non alium regem agnoscimus praeter Caesarem. Mos erat Graecorum di Hellen istarum , quem Romani vocabant Imperatorem , appellare βασμα , re gem, quia potestas erat similis. Tunc ergo contigit , Deo ita res verba
dirigente ut ludaei abdicatim speni de Messia, quem tota Mosis religio spectabat, a quo salus eorum S omnes pendebant Dei promissiones. Quin ipsi se damnabant, qui postea in
Caesares rebellarunt . Tantum potest ira , ut isse dicantor cuiae maximὸ nocent. Odium I su extorsi eis servitutis invisae publicam proselsonem , di κt Caesaribus , quos ut irra nos summE oderant, in aeternum se obstri pgerent. Prius dicere solebant. Non habemus regem msi Deum. 2o i 6. Tisne ergo tra idit eis illum ut
crucifigeretur. nempe annuens votis e rum peramisit, sive jussit ut milites eum crucis 'etent. Dis.
640쪽
UT erueem in qua passus est yc. D. V. plurima veneratione, ita θ id omne
quod ad illam attinet, sermone diligenti decet proseqni; ea videlicet quibus praemotatis clariora erunt quae Evangelista narrant de crucifixione Domini. Et nim qui tam infame ct atrox supplicium de christo exegerunt, non ipsi erant derente Iudaeorum. Uι sunt more suo, qui in sacra scriptura non expositus est. igitur a scriptoribus exoticis discendum, quod spectat tum materiam, tum fommam larucis, eateraque crucifixionis adiuncta. Haec omnia complectemur brevidissertatione, exscribentes Lipsium, Gresserum , Casaubonum , Salmasium, .mior viros doctos qui de cruce opera data disseruerunt.
M. LCrux de qua hie disserimus, lignum erat in ovo tandiu pendebant qui huic assigebantur , donec misere interirent. Semorum , latronum, sicariorum, oeseditiosorum supplicium trux erat, eui illi assigebantur, oe in ea tendebant, donee fame, siti, doloribus enecarentur: pos
mortem suam canum ct corvorum relicti essius. Itaque supplicio illo non aliud apud Romanos magis infame ct acerbum magis. inde cro pastin fumitur pro maximo angore ct tormento, abire in malam crucem: quae te mala Tux agitat. Ideo, inquam, erux appellatur infelix lignum. Invenitur, ait Seneca loquens de eruce, qui velit adactus ad infelix illuci lignum trahere animam tot tormenta tracturam. E prompto autem aliquo ligno, sive ex obvio quocumque fiebat: imis arbores cruciatui non rarὸ inserviebant, recisa leviter, o ad erucem aptata, sive etiam comantes; maxim cum plures eruciandi erant; etenim hoc aliquando contingebat. duo millia post Tyrum e tam ab Alexandro, inquit Curtius, cruciabus ama per ingens litoris spatium pependerunt. Tertullianus in Apolog etico cap. 8. narrat iustu Tiberii sacerdotes Saturni appensor sitisse in eisdem arboribus Templi sui, obumbraticibus scelerum. Non praetermittendum quod scribis I sessus factum 4 Quintilio Varo, qui ob nescio quem motum crucifixit circiteribis mille Iudaeos. Sic etiam ritur in obsidione illa exitiali, qua Deuς manu R manorum ustus est mortem filii sui, quam manibus eorumdem Romanorum pr curaverant Iudaei, quingenos ear plures in singular dies trucibus Ufixit; ita uo ob multitudinem terra crucibus, ct erucer eorporibus deessent Ergo crux proprio nibit aliud est quam lignum erectum, σ altum ex quo quis erucianIus suspendeba tur, non laqueo frangulandus, ut nunc fit; sed sive clavis, sive aliis retinatisniiεco'strictus, tandiu pendebat. donec miserὸ interiret. Iuνat tamen de forma crη