장음표시 사용
681쪽
cos COMMENTARIUS IN HARMONIAM.
vitium , sed in illud ineidebat dies magna Azymorum ι sed cur nou nominasset istam diem p Ni mea me fallat conjectura , credo Evangelistam oblique taxare sacerdotes &Pharisaeos. qui quamvis transactum esset temistus parasceves , 6e jam dies sequens advenis.1et, attamen i pli adeundo Gentilem prosan verint religionem sabbati. Diem illum quo passus est Domἰnus sitisse sextum hebdomadis eonfirmant Evangelistae qui illum appellant ant sabbaιανο, & indicanta vespera huius diei usque ad occasum solis insequenti die quievisse pias mulieres ob reluionem scilicet sabbat . . Cum autem sepultust Dominus ante occasum solis in die sexta, antequam inciperet sabbatum , non resurrexegit autem nisi orto sole idi ptima seria hebdomadis sequenti, per tres dies jacuit in sepul- hro juxta vatie,nium quod ipse de se edide-xat, nempe seria sexta desinente, toto sabbat , dc parte primae seriae is . Igitur laeetdotes θ: Pharisaei adierunt Pil tumia an G3 dicenres e Domine, Neor si μ--ιι , quia μώctor ilia dixit adhue υλens :Post νres dias resurgam ia hoc testi monio e tum constabat resurrectionem suam Chinium praedixisse. ao ' 64. Iube ergo ei. Τοῶνί sestu chrum, ἀσφαλιθιναε, miniri militum praesidio: constitue qui sepulchro caveant Msque in dies inti s r ne forte veritant diseipnu ejus , OD-ιur eum, surtim abripiant eum , viis eane piabi impetitae e Sωννexit . mortaeis reris novi mus errore pejor priore . locuti pr verbialis. iat - die iliae mutus et Habetis e-diam, intelligit praesidiarios milites, nimi tum Templi custodiae designatos , vel ipsos miniastros qui patebant praefecto Templi, vel quoia cumque alios, inita qui ει supra dicuntur sacerdotum ministri . verbum aurem Graecum με , ambiguum est, significat hab/ιιι le habere, ut dicere eotuerit Pilatus: Adhibete custodes ne subripiatur eo us Iesu. ite, eustodiate, siaut scisis, id est . ut fieri oportere pro solertia vestra judieabitis. ar 66. mi autem abeuntes munι-fepntcbrum, signintes Iapidam ω sunt qui velint Ec Pilati anni Io hune lapidem signatum, hoc Deo agente , ut magis magi que constaret veritas restineri ionis dominieae squemadmodum publiea sigilli fide constitie
Danielam nulla ope humana perieulo exemptum , elim reu obsignasset os laeus annulo suo, 3c annulo optimatum suorum is eum eustodibur, ς -- fac, referunt illa verba ad praecedens in istuno, di parenthesi includunt, signantes lapidem , ut sensus sit 3 muniere se. pulchrum , apposita custodia . se ipsi proviis derunt ne quiv suspicaretur fraudems di ut aestatissimae esset resurrectio Domini , nullique casumniae obnox- ω
Metelῖ mulisvius . quae cbristum uncturae venerant ac monumentum indicauc resurrexisse -
s . . V sabbati. quae , - ἡ '' lucessit ire prima labba-
lome emerunt aromata ,. ut venientes ungierent Iesiim.
ν Vespere ain tem sabbati , quae lucescit in primasibbati, veni Maria Magdal
emerimi arcim in . lit vel lentes.
a Et valde maia una sabbatorum, I cum adhuc
tenebrae essent , Mc. V niunt ad monumentum , videremto Iam lole, L portam tes,, quae paraverant , aro mata
sabbati se rem stabati. t tu Magdiae
- valde disiaculo venit manὸ , elim adhuc isne venerunt ad' moia brae essent , accnumentum, Porin monumentum tantes , qua P raveram , aro
682쪽
4 et Et ecce terrae motus factus est magnus. Angelusenim Domini descendis de coelo, Naccedens revolvit lapidem, di sedebat pereum .s 3 Erat autem aspectus ejussicut fiat fur, divestimentum ejus sicut nix. 6 Prae timore autem ejus enerriti. sunt custodes , idc lacti sunt velut
HARMONIA. MARCUS.I Me. Ee respicientes 'm
ueres viderunt L Iapidem rein lapidem. volutum a monumento. m. Drat quippe magnus Valdε, Erat quippe manuu
8 Et introeuntes in monu' 3 Et liuommissis mentum P L non invenerunt monumentum
et Et invenerint impidem revolutum 1
monument .& vidit lapidem sim latum a monumerist a
non inveneriant orissus Domini Iesu.
. M Et sactum est, dum memte consternatat essent de isto e
n e duo viri steterunt i secus fiamtem in distris ,
et o Cum timerent autem, di declinarent vultum in terram, dixerunt ad illas e
enim quod Iesum . Qui cruci- quouis N Exus est quaeritis. , erutam
tem ora mortuis δε Et sactum est ,
tutae essent de isto , .ecce dao viri siet runt seeus illas in ste fulgenti. 3 Cum timerem au tem , di declina in vultum in terram a
dixerunt ad illas: M ATTHAE US.
3 Respondens autem angelus dixit multe. ribus: Nolite timere vos ἔscio mim . quod Ie-' sum , qui crucifixus est, quaeritis. nil id quaeritis vivem em cum mortuis
I3 Ast. Non est hic, surrexit enim, sicut dixit. r L Recordamini qualiter locutus est vobis , cum adhuc in Galilaea esset,
surrexit. mon in hic, s Noli est Ne , sed surrexit rs Non est hie, sum rexit ea sicutdixit. reeordamini qii allier
locutus est vobis, m adhuc in Galiua eL siris
Filium hominis triai in manus hominum peccatorum, di crinci figi, de die tertia resurgere. MLyenite, & videte loecum , ubi positus erat Domi
rum eum set Dicens : Quia mportet Filiuni nominis tradi in manus hominum riccat rvm, dcervet fisi, de die tertia resurgere... . t Mate. rL2 νMaνc. 1. 324 venite, de videte lo. ι olim, tibi possitis e. t Dominus .
683쪽
. I 8 Et citheuntes Maudicite discipulis
eius. m. & Petro, ML quia resurrexit, quia suimur re rece rem
Necce praecedet 3131. vos in Galilaeam, ibi eum videbitis, i Me. sicut dixit v. bu. v bis, risti ecce praedixi vobis.
- Ι 8 8 Et recordatae sunt verborum ejus.
u δε - βα-ν, post transacta sitiabata, ut habet Asarcus, cum transigas barum. ἐψε , maximὸ cum casu adjuncto den eat apud Graecos quidquid ordine temporis p serius: quomodo Plutarchus in Numa ἐψε Qu.
- , post ista ι de Philostratus , ευ' ψν τοικοῦν, fore Trorana tempora. asit, ns cra m , ad est sero. . 3 - - . , temp.a, sive sexo, ut dicit Suidas in voce σάβι- . Exemplum huius siqnificationis nobis suppeditat vir studaeus graeci an si videlicet Iosepnus; etenim 'lib. I 6. eap. a 6. antiquitatum haec legimus . . δι - ἀιλε aiau, ubi ἰώ , idem valet quod Latinum pop, vel ε-dem. Sensus toltui Ioel in quo versamur, est, tandem transacto sabbato. ait eunte die, qua Leefiat In ρνι- sabbati , πη--σκα σ3 ειο μια - φε - . id est , elim ad- enitIet ales, cu1us lux prima est in septimana: sive quaepti ima est hebdomadis, una, papa, seb hari, ut loquitur B. Lucasi quod ideiri sonat. nam μα Hellenistis idem sienificat ac ora is, prima, ut constat multis tessimoniis quae proferre supervacaneum esset. Sabbato, inquam, transacto nempe post occa. sum solis cum illucesceret lux Orientium stella-,um quibus eum oriebatur prima dies hebdo. madis, quam appellati sabbaD- , alibi dixi. mus; clim licitum esset mercari, sive a merca.
toribus pretio comparare merces eorum. M a Ma.
via Magdalene . O Maria Iacobi , O Salama merunt armatas quod non anth poterant ob religionem sabbati, navenienter Mngerent Iesem snam observaverant quidem a longh a ieientes quo loco depositum fuisset corpus Iesu, sed ignotabant unctium a losepho di a Nic ldemo , qui hoc munere desuntii suerant erga corpus Iesu ι non enim aromatibus tantum appositis iunctionem distulerant, ne sabbatum interveniens deprehendisset operantes, ut pleriquet Iurant.
a a Et vata. manὲ una sabbatorum, prima die hebdoniadis, quae sabbatism fabbata diacitur 3 nomen enim illud fabbarnm , etiam inplii tali intelligitur vel de unica die, vel de uniuca hebdomade . I eum adhuc tenebra essent, pr
sectae sunt dictae mulieres de eivitate. Nempe st ' tim ae sol occides & ita sabbatum transit, eme
runt aromata, quae tota nocte paraverunt, id est, miscuerunt, ut illorum eommixtura unger 'Dominum. Et statim ae ortus isolis appropitis quavit; neque enim licuisset illis profunda nocte exite Hierosolymis; vatil. , inquam , HI eulo , ut habet Lucas , summo mane pro ae
sunt, dc Me. veniunt ad monumentrum orto iam sti, vel, ut alii vertunt , elim sol oriretur L pM res 'Μα paravernnt aromata. se omnia sibi constant , nee vel apparet minima contradictici inter Evangelistas, quorum verba aeeipimus , utisnant in fingua qua scripserunt . Ioannes a
rem unius blattae Magdalenae ibi mentionem
3 3 Me. Ea dicebant ad Iniarem , coli quentes simul aiebant mulieres ι Θιιι νευσα viet nobis lapidem ab ostio monti menti λ cui adis volutum sciebant vel ex consuetudine , aut quia a longe stantes potuerant advertere hune advolventes qui coadiderant eorpus Domini iti
4 2 Mi. Ex rere terra matvrsae Im est magnus, σεισμὸς es Drs μέγα. in sonte non fit menticiterea ι ita motus ille haberi potest pro concus sione aeris cum tonitru , qua concusu sunt aniami custodum I simul de momentum , quo D minus resurgebat a mortuis spectabile iacturri est. Potuit de commoveri terra , dum a mortuis ad vitam redibat Christus , cujus praesentiam sensit ι facie enim Domini movetur terra, sive commotione terrae praesentiam suam declarat Deu , ut cauit iit in psalmo ti s. Angelus enim Domini d beendis da eaelo, quod ille motus magnus demon litabat , o accedens revolυia letidem,
sedit super eum; ut eustodes qui videtini de mulieres pariter dubitare non potuerint de mi raculos neque enim tantus stagor edi potuisset ab hominibus qui vel v;, vel fraude subripere voluissent corpus Domini . 4 Angelus accipi non poterat pro homine moris talis alius enim erat aspectus eius. s ' I. Erae autem a pinna eIur, inquit Matthaeus, silcns Diagur O υestimentum ejus sieur nικ. indutus erat veste superba , at talo; usque de.nissa , qua in
684쪽
Graeci ἄ-iba, nuncupant, di quali vestitu arparuit angelus in Apocalypsi , nempe veste pontificia , qua superior alia eogitari non re-test. Angelus qui Danieli visus est smiliter ii neis di taeo aluis vestibus indutus erat. Non
autem ut egrederetur Dominus, revolverat angeliis lapidem; clauso enim emuit exire sepulchro, qui clauso natus est virginis utero, sed aliter non patuisset Iesum veth resurrexisse, nisi apertus de vaeuus tumulus id ostendisset . 5 4 Pra ιιmora autem eses angeli ' stili. t in tanta gloria apparentis. εc cum tanto pervenerunt sera uias in veste fulginti, uis leni splendidὲ vestiti apparere angeli . Unius angeli mentionem saetunt Matthaeus di Mariscus, duorum verb Lucas de Ioannes . to scism ximm ene autem mulieres, &ex tiinore M verecundia, vel etiam quia sui.orem serte non potet ni, declinarene vultum an sterram , diae νωnt ad illas . ti s Mi. Volite timera vos:
seio enim q.M JU.m, qui crucifixus est, ritis 3 dc ideo perplexae estis, non invento eius eorpore . ra ' s L .id qακνι tit viυentem eum mortuis p Auctor vitae diutius non pote fragore, exi.rriti sunt crustodes sepii lchri ,-trat detineti inter mortuos .is 6 3It. 2 οα faeti fiant velist morini, exanimes . verisimile eii & ipsas mulieres attonitas substitisse alia quandiu, antequam ause essent accedere ι euisnodes vero , ubi per metum licuit , fugama tripuisse. Sol ortus eratι ita rem ipsam quae agebatur, mulieres videntes suis oculis, certo intelligere potuerunt non subesse fraudem. ibi autem Observandum ea die & hora surrexisse Dominum , qua primiim. mundus conditus fuerat, aut condi coeperat . etenim quoniam
septima die requievit Deus , prima die hujus septenatii , sive hujus hebdomadis coeperat
ν 4 Me. Et respicientes mulieres vidertini L lapidem νευῆlistum: a monumento, chira pro
pitis accesserunt diffugientibus custodibus. Me. Erat quippe magnus vald. lapis iste . In his Matei verbis ellipsis est , lenias enim est rquod e imode ipsis eveni , quia magnumerat saxuri .. 8 s Et introeuntes in mori umentum, quod re eo luto lapide apertum erat L non In senerunt cον res Domini Jesu ; surrexerat enim .s 4 Et Iact m Ui, dum mente eonstemata essent de isto , αν - ας ι ἀ-ἰ ei Q. , dum in ea re hae litarent, perplexae ellem et Ecee duo viari fleterunt , duo angeli iii speeie virorum is
t 6 6 Mr. nnite , viaeta locum , labo Utrus erat Dominna . scilicet mulieres ingresissae quidem erant in hortum , sed non in specu, ubi conditum fuerat eorrus Domini ; sed in illud tantummodΛ injicientes oculos adveris terant abesse ab eo eorpus Domini . Momimmenta erant in hortis, sive in agello conclu: so , ut horti concludi solent aliqua maci ria. essiaiebatur in horto spelunca 1 dc in latere speluncae cavum quo mortui eo us'eondeba Fur. Angelus hortatur mulieres ut propius m dant ad locum ut certiores fiant , non amplius ibi Iesum resideroe . i Et eii. eo enares, inquit, dieita diseibulla ejus Me. O.
Perra Mi. qaeia furrexis , Mea raecedest vasta Galilaeam, ibi enm υidelisis , Me. suavis dAxit vobis, ame mortem suam. Mi. ecce praedi xi vobis. de hac re vos .admoneo . t g LEt recordata μην mulieres venorum ejus , quae ab ore ejus audierant.
Mulieres resurrectionem Domini nuntiant Apostolis. Petrus Ioannes primi
currunt ad monumentum rem exploraturi.
MATTH. Cap. 1i. MARCUS 'Cap. in . LUCAS cap. 1α
exierunt cito 1 Et rateram citδ ι At illae exeuntes, i s Et regreta 1 in
. α de Is,ia, M umore& gaudio ma. mono et invaserant eum timore & gaudio magno , , currentes nu - enim eas uenior oecurrςntes nuntiare discipulis xi fiscipulis eius. Pavore usa
685쪽
uuidqium diae- timerint enim. tiaverunt haee omnis illis undecim, caeteris
A S. 3 1 o Erat autem Maria Magdalene, &Ioanna, & Maria Iacobi, & existae quaecum eis erant ,. quae dicebant ad Apostolos haec. - 4 1r Et visa sunt ante illos, sicut deliramentum, verba istar & non 'crediderunt illis.
I o A N N E s, cap. ao. Φ.2-Io.s a Cucurrit ergo Maria Magdalene, & venit ad Simonem Petrum. N ad alium discipulum , quem amabat Iesus: & dicit illis: Tulerunt Domu
num de monumento, & nescimus ubi miserunt eum.
6 Exiit ergo Petrus: de ille alius discipulus, di ve surgens
nerunt ad monumentum . & procumbens ridit lim
'4 Currebant autem duo simul, & ille alius disti Pvii , --.pulus praecucurrit citius Petro, de venit primiis ad mo-
8 s Et eum se inclinasset, vidit posita linteamina non tamen introivit.. s 6 Venit ergo Simon Petrus tequens eum, & introivit in monumem eum, & vidit linteamina posita, . to & sudarium, quod fuerat super caput ejus, non cum linteaminiabus positum, sed separatim involutum in unum locum.11 8 Tunc ergo introivit & ille discipulus, qui venerat primus ad monumentum: & vidit, & credidit: ia ς nondum enim sciebant scripturam , quia oportebat eum a modi tuis resurgere. Ia io Abiciunt ergo iterum discipuli ad si tipsos. - L U C A s. r. . .:& abiit' Petrus secum mirans quod factum fuerat. ' 'AD solvendas dissicu rates quae solent agi- neni , Ipse angelorum ore didieerant Distati circa haec loca historiae Evangel cae in sum vere referrexisse. quibus nunc versamur , commodum est quod i g με. ει - νωκε ilis musis rest. de viri petiit excogitarunt , 5c consonum Evan- ---nent, eum timore o gandia maeno, eων- gelio Ioannis, Mariam Magdalenam statim ae rentea nωnriare dis istis quid sibi outitisset , vidit Iapidem sublatum a monumeruo, revem fugerisMeda monis in ento, inquit Mareus ι inυa- esse ad Petrum ti Joannem ι antequam servi enim eas timor in pavor, ob viso ang omnlnis certa esset de veritate resurrectionis , los . a Me. o redeuntes in locum ubi erant di audiisset testimonium Angelorum . unde Apostoli , nemini AEMIdstiam dixerunt obvio stnon mitium est , si iterum reversa ad monuis dixerunt enim apostolis quos convenerunt: να mentum, adhuc quaere quis sustulisset cor- - banr enim Iudaeos i ideo nec ausae sunt mu-pus Domini ι nesue enim ullam in animo ejus litte de Iesu. qui surrexerat. o L O regressae adubitationem reliquisset testimolitum angeloia manumento nuntia rant hae omnia illi und rum . Igitur distinguenda revetito Matiae iram, .la , undecim apostolis, sceaeteris Magdalenae a reversione caeterarum mulierum,umnibisa dileipulis, nempe Iesum surrexisse, M quae dum Maria perteret ad retrum & Ioan-lsibi vilos angelos. ι ro Erat antem Maria
686쪽
Ligrst V. CAP. XXXIX. Petrasse Ioannes admonumentum. 1
M-datine, iuxta nostram sententiam lator Lmari quae praevenerat Iesbm ungere in eoena quae sex ante pascha dies facta ess Domino in Ethania. B. Lueas illam admunerat pus mi lietibus duae summo trianh venere ad te l-chrumi sed non distinguit an prior reversa it ad a notos quod i nn s videtur innue:
Emmerat Lucas pias illas mulierest Erae o Danna. O Maria IaeoM, O ι aerarae qua eum Hs erant, seditabanι ad apostolM ; quae noc nuntium detulere apostolis. It Et Uiassent a stetura φωι d.I. mentum --a ista, naee omnia quae nuntiarent: ct non o
Maodalenam, stat;m ae vidit revolutum lapidem, forsan de audito terrae motu, dum aliae mulieres rem propitis explorarent, cucurrisse ad
Petrum de Ioannem , dc hoe est quod ipse Ioannes aditivit, loquens de Maria Magdalena. Ermidit lapidem fis latum a monumento I -ur νιν erra venia ad SImonem Petrum c. dum inisterea caeterae mulieres re introspecta ad alios omnes apostolos,nempe ad eos quos invenerum , retulere quae viderant ,& atidierant ab angelis. Ei dida illi, Mariat Tulotine Dominum de monumento , O .estimas δεῖ pas erae aleam . non haee dixisset si eum caeteras mulieribus vidisset angelos , de audiisset tosirentes tam clath de cetra resurrectione Domini . Iguur, quod eonsuetum est mulieribus quae magno aliquo affectu commoventur, non sustinuit quin
id quod ptimum illi visum est dignum qnod
reserretur ad apostolos , sine dilatione referret. sic in Actis, cap. i 2. Rhode ancilla, cum audsit vocem Petri sores pulsantis, qitem creis
debat careere teneri, ita commota est, ut ii res non aperuerit, quin prius reversa in int riora cubicula commonefaceret omes Petrum
stare ante ianuam . Ita non mirum est , si Maria eonii eiens ex sublato lapid corpus D mini inlatum, nee rem diligentius expendens ita compellet Petrum 3c μγδnnem 5 Exiis .eto Patetis, iue alius diseri
uias edi veneruna ad monumentum, diem eπ.
ploraturi . 7 cnrrebant aurem. duo simμι, εθ' uia ulius dinei ulus praeeaee.ν- ῶιius Pe- νυ , ut pote mare iunior, & velocitat. o ve-x Hya, iacentia, tamquam exuvias , & ce Dotissima testimonia rerporis absentis. Illa autem linteamina , vitae sunt tenues & longae, quibus corpora mortuorum ligari solita supra vidimus , di quibus re ipsa, ut Joannes dicit, cap. 19. U. Josephus di Nicodemus eoi-pus Domini ligaverant . υ-- -ώ ἐΘον c. linteamina ergo illa malE quis interpretaretur gal sich des uneola .
extergitur: mulierum & virorum eaput obre
oebatur sidario, ut vidimus; neque enim li-reabatur δεινδε sive vinculis illis quae delati-rsimus. Vidit ergo Petrus sudarium, -neum Nnteaminibus pomum , sed separasim in-μιω- , -- γ νον , quod vernaeuth diceremus Heripue, in rennm lorum, pro in uno loco , alio scilicei loco proprio oc peculiari, quia res diaversae erant . Mia. iastiae , ec. sudarium . Η-
autem collocatio linteorum tam accurata amo
verit siti, sis spieionem. sutes enim festinant nec agunt aliena a sim uastituto i hi totum corpus, ut erat obvolutum . potius abduxi sent cum aromatibus, linteis, & qndo , si non ob pretium rerum , certE ob id , quod non tantum habuissent otii ad evolvenda illa lintea , sive ad explicandas illas vitas quae si
mul inhaerebant unguentis non minus riseo tenacibus, ut siue multo negotio expediri non
possent, & suo qincque loco digeri . undese'
vidit O erodidia , veth corpus Domini , ut dixerat Magdalena , sitisse ablatum . ar' is
rum scriptorum qui sub figuris de typis hoc indicaverant. Petrus de Ioannes saepe audierant Dominum clare de sua sutura resuri innodisserentem ι sed rei masnitudo , de ingenia
tarditas obstabant quominus Me m anunum admitterent . Nondum autem viderant muli
687쪽
MARCUS, Cap. 16. η . s. I s o Urgens autem Ieso manὸ, prima sabbati apparuit primo o Mariae Magdalenae, de qua ejecerat septem daemonia.
α rt ' Maria autem stabat ad monumentum soris, plorans. Dum edigo fleret, inelinavit se, & prospexit in monumentum ra ra & vidit duos Angelos in albis, sedentes , unum ad caput, &unum ad pedes. ubi positum fuerat corpus Iesu. r Dicunt ei illi: Mulier, quid ploras λ Dicit eis r Quia tulerunt Dominum meum: & nescio ubi posuerunt eum.
r Ηm clim dixisset, conversa est retrorsum, & vidit Iesum sta tem: & non sciebat quia Iesus est. 6 Dicit ei Iesus: Mulier, quid ploras p quem quaeris e Illa existia mans quia hortulanus esset, dicit ei: Domine, si tu sustulisti eum, dicito mihi ubi pfuisti eum; de ego eum tollam.
16 Dicit ei Iesus: Maria. Conversa illa, dicie ei: Rabboni quod dicitur Magister.
- ου' ret Dieit ei Iesiis: Noli me tange , nondum enim ascendi ad Patrem meumr vade autem ad si atres meos, &dic eis: Ascendo ad Patrem meum, de Patrem vestrum; Deum meum, & Deum vestrum. 28 Venit oec. cap. seq. - .
anils ε intriter illam Ioannam. eum Maidalene ad monumentum .en iis narrat. Mariadalene ais m veneνat ad momi mentum raristi
to, Dia nondum pyeverat desiderium suum. Kiapien , πης re corpus Domini , di illud , ut ρον eva , ii re . sine mora repet, e locum pii libri ι ad q-d elmi pervenir, Petrus ει omnes is inere cel iret eo secto, ta n refers eram autem non adfui det cestoqisto Angetosum , qui socias ejus eompellaverant . non mirum si via agar, ut adhuc.incerta datis suae corpori Doliat ii contagillent. Si iniqua mittenda putavere qiεα nunc legisntur apua Maicum, cap. 36. a versu nono qui inei tr Meteo vissem moe pν - μMat. ine. ad K. Mi usque ficem , aut quia in e concordiami erant huer Marcianv Niraetemos Evam.
688쪽
Σ ii I Maria autem stabat ad monumen eum δε- , extra speluncam in qua excisum erat sepulchrum, purans . nempe ista secunda vice qua reversa est ad monumentum, Brian comitata Petrum & Joannem, qui non invento corpore Iesia domum reversi sunt ι illa vero , quia tenerior erat affectus ejus, substitit, sive non discellit λ monumento, nesciens quo abi tuta esset, ut inveniret Iesum . dum ergo βενεν, in elina vir se, O prospexit in monumenissum , in specum ubi corpus Domini positum suerat, quasi nondum satis explorasset, an re ipsa inde ablatum. aa Et vine vitat duor angelis in albia, vestitos lineis indumentis, sedentes, nurum ad eaput O .num ad pedes , ubi 'Osdum fuerat corpus Iesu . se erant Cherubini ab utraque extremitate arcae foederἱs 44 is DIeunt ei illi: Mulire , quid piaras δ Dieis eis r Ierant Dominum meum ι est neseis in p*uemn eum. indem illi angeli videntur fuisse qui so. cias esus admonuerant Dominum surrexisse sevi eolloquio si interfuisset Magdalena , ut jam dixi, non ita respondisset. s 14 me eum d ixisset , nempe querens Dominum fuisse sibi ablatum s e-υersa est retrorsum , oculos a monumento ad hortum vertit, ut soleat anxii ι vel percepit ex strepitu, vel ex anpeli vultu gestuque aliquem a tergo adstare a m vidis Iestim stant mr edi non sciebas quia Iesus est , quia serian in alia s cie tune apparuit , o ' is Dieir ei Iesus iMuliιν, tuid puras 2 quem quaeris p illa exia stimana quia hortulanus esset , nempe colonus rei illius, in quo monumentum erat , dicit ei: Domine si tu sustulisti eum, dieἰιο mia H, ubῖ posti si eum ι probabile enim videbatur ab hoc potius quam ab alio ablatum eo pus, quod nemo liberiorem haberet aditum. suspieari poterat Matia quod amicus quispiam ob Iudaeorum metum rutasset corpus Domini clanculum asportandum, ne a Iudaeis , laeus tractaretur quam vellet et ergo sollieit. togat eum quem putabat hortulanum , ut ei pate- saceret quo a ortasset Doridinum. Indica mihi, inquit, ubi posuisti eum O mo eum tollam , nempe ad sepeliendum ι ipia ego sola , nimis praesumens ae suis viribus prae affectus vehementia; aut quasi dicat r inveniam ubi honeste sepeliatur, ne tanti viri corpus inimiacis sit ludibrio. Vidimus Iudaeos mortuorum corpora quibus illudere vellent , suspendissequi mos caeteris gentibus consuetust Philistaei essim corpus Saul suspenderunt in muro Bethsans quod cum aegrε ferrent viri sortista mi urbIs Galaad, tota nocte iter sacientes, ut narratur , lib. a. Reg. cap. I l. 2. I a. tulerunt illud , & sbblatum honesto funere decoraverunt . Videtur Magdalena Galaaditarum prosaide ossicium exhEitum voluisse Christo. Igitur Jesus hocce mulieris ossicium gratum
habens , voce amica di nota eam compellat.
io Dieis ei Iesus: Maria ea voce qua sa-cith agnosceretur . eonversa ilia versus Iesum dc Iropius intuens, clim agnovisset, dieit εἰ rRabboni, quod dieitur Magister . Rabboni sonat magister meus ι sed Evangelista interpretans hocce nomen non expressit pronomen meus, quod ob frequentem usum sic th sub mtelligebatur. 1 ' i' meis et Iona ε 2 ui malangere, nondum enim ascendi ad Patrem meum .
locus ille parsim interpretibus intellectus mihi videtur , licEt apertus si . Statim ac amichcompellata est proprio suo nomine Maria . agnovit vocem Domini εc eum salutavit m ilitum: oculis suis tamen dissidebat , incerta an sibi apparet et phantasma ; ut Terentianum illud usureare pollet a Misera mens ineredula est quo plua cupio, minus credo. itaque jam promovebat brachia & manus , exploratura palpando, an re ipsa esset Dominus, in earne tua vera eam alloquens et quin potuit , dum mens eius dubia fluctuaret , praesentem Iesum audiens de tamen absentem credens , ne eascendisse ad Patrem, re ipsa Iesum tetigisses
ut horum verborum , nos me tangere , se
sus si r noli ultra tangendo explorare 3 ipse epo sum ι nondum enim, ut tu putabas aseenda ad Patrem meum et adhue in.tertis versor . vada autem ad fratres meos ; potius sestina imad discipulos meos , quos fratres vocat , ut e nat moerentes, o die eis r tae verba meae
ipsis refer. ascendo ad Parrem meumr est Pa trem vestrum s Deum meum , est' Deum v
strum . intra scilicet aliquot dies, per quos
Quaeri potest eui se tangendum de paleandum obtulerit Dominus discipulis , qui ut
Maadalena ineerti erant, an ipse esse te palpa- te, inquiebat, O videte s Mariae vero dicat rdiali me tangere . scilicet Maria vehementior statim , promoverat manus ut palpando exinploraret a quod eum tardius facerent discipuli provocavit eos Dominus , ut animum solve rent dubitatione; Mariae vero significavit nouesse locum dubitationi ejus, sive exploratione longiori non opus esse , quoniam ipse esset viva di vera voce eam compellans. CA Lam, Tem. I.
689쪽
61 COMMENTARIUS IN HARMONIAM. i
cbristus oceurrit mulieribus qua redibant a monumentor Iudaei inducunt argen- re custodes siepulchri, ut dicaxi corpus Iesu fuisse a discipulis subropium , Maria Magdalena nuntiat Apostolis apparuisse illi Dominum. M A T Τ Η AE V s, Capa 8. Φ. IS 1 T' Iesus occurrit illis mulieribus qua redibant a monumento
A dicens: Avete . Illae autem accesserunt & tenuerunt pedes eius. oc adoraverunt eum. ς δ'.
a to Tunc ait illis Iesus: ' Nolite timere r ite, nunciate fratribus
meis: ut eant in Galilaeam, ibi me videbunt. 3 IS Quae cum abiissent, ecce quidam decustodibus venerunt in civitatem. α nuntiaverunt Principibus Sacerdotum omnia quae facta fuerant... Senioribus, consilio accepto , pecuniam cinpiosam dedemini militibus,
s r 3 dicentes: Dicite quia discipuli ejus nocte venerunt, & Mati
sunt eum, nobis dormientibus. ε
6 ' 1 Et si hoc auditum Lerit a Praeside, nos suadebimus ei, & secu
At illi, accepta pecunia, secerunt sicut erant edocti. Et divulgatum est verbum istud apud Iudaeos, usquein hodiernum diem HARMONIA.
8 I Venit Maria Magdalene annum ita Illa vadens nuntiavit r8 Venit Maria Maadola.
tians discipulis a. qui cum eo fuerant, : 'i Ium .is fuerant, lutem ' 'lugentibus & flentibus: I Qua vidi tibus,& flentibus: Dominum, & haec dixit mihi.
Quia vidi Dominum , dchae dixit mihi.
MARCUS.s it Et illi audientes quia viveret, & visus esset ab ea, non crediderunt.
MUL i E R E s iuxta mandatum angelorum revertebantur ad apostolos , nuntiaturae quod Iesus resurrexisset y alio itinere, quam quo Maria Magdalena , Petrus & Ioannes , illa rediit ad monumentum, hi primiam venerunt mala non mirum si a mulieribus hactenus non re scivissent , quae illis fuerant dicta ab angelis. Ubi utem Dominus se conspieuum Praebuit Mariae Magdalenae, pro libitu suo potuit momento se praesentem sastere mulieribus, dum revertentes a sepulchro properarent iter ad apostolos. a ' o Mi. Et Mea Jestis oecurrit illis dirent r 'ete , ac h. r. s gaudete . Iua autem etiamsi scirent Iesum veth surrexisse s ut omnem dubitationem amoveret diligens exploratio , dc ipsae quod Deerat Maria Magdalene in volu re it angendo experiri , an ve A ipse esset, ne oculos earum luderet spiritus , vultum ejus gerens. Id Matthaeus videtur innuere . Meese serunt, inquit, ad Iesum , ut propius intue-
i rentur , O ennemni pedes e,ιι , εα, --, prahenderunt , constrinxerunt , explorantes an
vera esset caro, dc non phantasma, O adora. vera it eum , ubi verε esse Dominum cognoriverunt. nee omninb dissimile est huie ad Mariam responsio, me tangere , quod subjieit Matthaeus dictum a Domino his mulieribus .a io Tune ait iliis Iosea r Nolite timere . video vos perturbatas. anxias. quasi non ipse ego vos alloquerer : amovete i hum ti norem ,
690쪽
Lista V. CAp. XLI. mluribus Christus anat t. steris corrupti. cr
eertiores sistae vobis non apparere spiritum . Ite ergo , nunticia fratribus meis , discipulis meis, ne rant in GMaam, ni me vid/bunt a me illis eon ieuum praebebo in Galilaea. 3 ' ri eum fisi, ecce quidam
m Deserit. contraxit Matthaeus historiani r tu tectionis: ita ordinem temporum ibi libe- Tilis sequitur e quae spectarent mulieres simul conjungit, de eustodibus non agens, nisi peracta de hisce mulieribus narratione. Uetiemi. te autem est , revoluto lapide sepulchri cum magno fragore, perterritos suisti eustodes, &protinus, ubi apertum sepulchrum 8c vacuum viderunt, aufugisse, sibi metuentes ab angeloqui apparuerat . Ita credo illis abeuntibus libeth etiam prima Dee aecessisse mulieres ad sepulchrum . dum autem irent & redirent mulieres illae, Petrus Fc Ioannes, interea custodes rem ad prinei pes sacerdotum pertulere. ta Et eongregati eum senioribus ἰ nempe rem in synestio expendentes eonsio aere is, inito, pecunIam eapiosam dederunt militians, ἀργ ια ena , id est, tantum nummorum quantum necessarium erat, ut ad mendacium Uducerentur. s 'I3direntest Dieiae, quia dia
deipuli eius nocte venerant , ct furati suntrum, nobis dormientibus . veritate audita ex non suspectis testibus, mendacium pecunia redimunt . 6 r . Ea si hae auditum fueris a Prasio, nos suad/bimus H, ct foenrοι υσι δε- eiemus . nempe, si ea res apud Iudicem agatur ob math euratas excubias, de desertari stati nem, placabimus eum. ex Di estis enim, titulo de te Militati, satis constat, quantoper ut stationem deseruissent , aut malὸ cust iam curassent , puniri solerent a Romanis , militatis disciplinae observantissimis. 'is At illi Me rapeeunia scerunt sieat Oant Hσm . Ea ΓυMDatnm est υerbum istud π.d Iudaeos , sparsa est fama illa inendax de
eo ore Christi a discipulis substracto . Uel ,
ut alii interpretantur , sensus Matthaei est ,nbn potuisse ita celati seeleratam illam inter
sacernotes Ac milites mendacii nundinationem ut non aliquam rimam inveniret veritas, per quam in publicum emanaret . Prior interpretatio verisimilior mihi videtur, & magis consentanea hute rumori quem per orbem 1 6
nedito sparsum suisse discimus ex Iustino. seriam ille synedia proeetes legationem misisse uid totius orbis ludaeos , cuius haee summa
erat . seu d secta quadam athra θ' exlex ortae' sectore resis quodam Galilas impcyore, quem
vertim hujusce mendaeii nequit Ia facillim
deprehenditur. quomodo enim eonstare pote
tat fides testibus de eo quod se dormientibus dicebant evenisse i Deinde qua fiducia hoe ausi fuissent homines & inermes & piscatores psi impostorem Chiistum ipsi jam intra mea
tem lentiebant , eur pro ipso subirent periculum p si a Deo missum eredebant, quae religio illos impellebat ad furtum 5e mendarium γUt pro concepta opinione mortem quis subeat fieri potest, quamquam εc hoc rarum est, at ut quis idem ficiat pro testimonio rei, quam salsam esse noverit&unde nihil aut ipsi, aue
aliis boni possit sperari, omnibus sani iudicii
hominibus ineredibile videbit ut . Nulla eroci res testatior, qu1m resurrectio Domini . ptamlim enim mors eius explorata dc eonfirmata
ab ipsis quorum intererat eam pro salsa habes rii qui jure negare poterant vere resurrexisse, si te ipsa non fuisset mortuus p Ipsi Gentiles.
aperto ejus latere experti erant mortuum. sepultuiri de tumulo eonditum Iudaei eustodierunt, apponentes sigillum & eustodes, ne sit ri eretur ι illi autem ipsi custodes, quorum dei rem commiserant, omnia quae eontigerunt iii
resurrectione Domitii annuntiaverunt,eomm
tam terram, revolutum divinitus lapidem, vusos angelos, ipsum Iesum exiisse ε sepulchro . Haec equidem narrantur ab ipsius discipulis ineque enim aliunde scimus mendacium Iudaeos redemisse multa peeunia , ut illi eustodes dicerent corpus Iesu subreptum a distieulis usi sed apertum est fieri non posse ut illi seientes
fallant 3 deeeptos autem non fallere pariter certum est. Temere enim non crediderunt vus ite increduli donee palpaverunt earnem ejus servata ipsus vulnera , eertos faciebant norialium esse virum I seut plura eum eo collo
quia, etiani convivia, non sitis illudi oculis ineque enim aliquibus, sed etiam quingentis snon semel, sed multoties ι non uno, aut altoto loco, sed diversis temporibus & locis a
aruit. praeterquam mirum iis videri non d ebat, hunc qui se auctorem vitae probaverat mortuos ad vitam revocans, potuisse seipsum Excitare a morae 3 maximε eum recordati sunt illam resurrectionem ab ipso praedictam. Iterum dicam a gratis fiueretur apostolos omnes, simul consensisse in fraudem , ut m
gister eorum, cujus mors latere non poterat,
vitae gloriosioris partice es celebraretur. Quo enim emolumento id fecissent i qua praemi rum spe t Praedicantes Iesum tesurrexisse 'mortuis in omnium odia incurrebant i aceersebant omnia mala quae timeri possunt in vita praesenti, dedecus, pauperiem , tormenta , mortem, spe sola recreati Hre aliquando pa ticipes resurrectionis . Si autem , ut Paululatebat I. Corinth. eam is . to. ιν, bac' ea ramum in christo si rantes sumus; nee ille resureexetit, miserabilιοι μmur omnibis3 -