장음표시 사용
91쪽
In lingua Iutheorum hesten Maratri in i, i iis, eam' signifieationem habet; quidi Nealumilias significat . Christus vitae sanctimonia prodatiosis operibus sum, quasi ia sublime e mis est, di toti munila conspieinis, sed
autem hxc omnii fieret, eonnad --uit filio tuo, de ideo eructaberis dolone , Ne rebunt qui vere e timentes mare ' cogitam nes occultae fiene manisestae. Parviculara noa est eo in' coeausali τι neque truam eo eradice MChristo ut revelentire cogitationes, sed quM co tradicetur, hare fient. Eoae insensu Paulus scrib bat Corinthiis .ep. cap. 3ν. . ιμ ερονεμ har
fra esse, aer xim prebati funa,manifem, iano. Ve ba illa Simeonis i Templo, , ubi si uestes a aerant Iudaei, non a paucis audita sunt ι tunc et-to innotuit nariam esse mininum, de quae rem hora loquebatur Rana prophetista, quae hoctitulo non appellaretur nisi aut vaticiniis sinelma suissee, aut periis in se tiptutis nisi sciliacet potuisset more prophe Mum in exponem i&de illis disserere diserinis 36. si erast Annam ruriga, o Plana,M ,
s. a. Mulier plena Spiritu sancto, quae docere poterat, ut vindetur, di ad pietatem Juveneiaas .institueres M. ignot*, cuius prolapiaceri Liet. Nominatur Phanuel patet ejus a quod nomen illam sona. ac appa ruens, bonum ergo omen is empus enim venerat in impleretue mr sterium , quod rub hoc nomitie lavebat. Sie in Anna vocabalo gratiae, in Aper , en qua tribu Anna, bdira, mirast signifieatio. Tribus rem illa olim accum erat narrem Galilaeae 3 ua aliquid boni potvvit venire a Galilaea . Haec ρ M Frat h. diebus rem tris,.hoc est , provectae aea
Templo. Id autem potest intellis eo sensi, qua
Dacas c.1 4 .s I. dicit Apostolos fuisse seivper io Templo, non naen ut nunquam existat, sic vulgo in interpretamur. Uecum nos ad litetam sumimus verba illa Lucae, etenimin lib. de Tempta ostet dii vis non spernendi argumenti sistinum sanctam descendisse in Mos mos, cui euent i a caenaeulo Templi concluti , a quo tunc temposis nora discedebant. Lubentilia ergo et de te quasi accolam Templi suisse Annam. Patautaeriaram solita eraι conuetute ad Tenis viridistia iis rem ibus, ut precibus ac ieiuniix
catene, M in Gelseat sacrificiis. Qui lus exe citiis intenti erant,dicebautun iuris aliauas, quia quasi ita statiorie erant . unde originem. habeatis Donat Gisia cis ianα. - quas vacat ora' iionibus de te juniis. Frequentius & sotianis. -- batum. 1 huicia a. munera Anua obibat ii, Templo die ac nocte serxiens. -Θ μνα, quo sint ut indieat stata & ordinata orationu u ecies suum. exercitia ad cultura Deo exhibe dum- Sic memoratur in Exodo piarum mulierum exercitus ,. q quasi Deo militarent, e cubatuesia cissicium tabernaculiiubi observan duci,mias nullieres diciti iam Hebravis ramis bai obe , id.est rudisant, .. appellati ab inter pretibus Graecis νως σά e - ieinnaneeM ut tum. sa citari emi d 3pluuium fuisse perpetuanuulatuiti exerculinia , quod hie dicitur de Α-33- ει hac, is harasvo uentoris,.e-μεb--r Domina L FIMa batών de illo amnibaia, qui expectabant redemptiariem ain Eorsan ex loco ubi solebant mulieres sedete , supervenerat ad sum locum quo puervias ostetebat ut sacerd' Itbus,. huc venerae vel orationis, vel laetisci. causa , accedebant enim, viri 6c lates ad ia-
tala x D m-ω .d es gratias agedat Deo, eo fitens illa misericordem, bonum a vel potius laudabat Domaum Messiam e e stant , id est celebrans Oratione labiis prolata summam eius
-Jgat neglerataiarticillam qua videt ut signtacatuin Annanx quasi sisecinuiue siluroni in praedicando Metae adve Mu . vel palam eccia omnium conspectit praesentiam Cluisti annun-aiasseia Murisebat,iam de liti omnibus. Dia era sabara raedaean'Ioaem Israel . omnibus scilicet Christum pei antibus, quorum muries in illum eoaversae erant. De Christo etebet iniet pios si oes. Iamissum suspicia eorun, dc Ot
92쪽
ἰ post ten sena non ubique Iesum sectati sunt
Vix ad illa ligna mentem adiunxisse videntur, deque enim horum recordati sunt , quando lesus se Messam dixit, in nulla re eis deerat cleme Deus, omni splendore veritas ortus Christi te- fulsit. Vetum elim & tenebris ille involvendus esset; postquam Maria & Joseph perseeerunt ea quae legis erant, quasi ex Judaeorum oeulis eu nuerunt , etenim monitu Angeli sugerunt in AEgyptum. Sie in vita c. hristi lux di tenebrae o dinantur , pro ut postulabat oeconomia , di eo gruebat ut innoteiceret, aut ignotus esset.
Ioseph fugit in Mutum eum puero O matre eius , monitur ab Angeloi declinare iram Herodis, qui ut tolleret Dominum, omnra recὶns natos in Bethlehem occidi iust. M A T T H AE U S, Cap. a. I 3-I84Λngelus Domini apparuit in somnis Ioseph, dicens r Sudige & accipe puerum, & matrem Mus, & suge in AEgyptum , & esto ibi usque dum dicam tibi. Futurum .in enim ut Herodes quaerat puerum ad perdendum eum. I Qui consurgens, accepit puerum di matrem ejus nocte, & secessit in ' Egyptum. is & erat ibi usque ad obitum Herodis r ut adimpleretur quod dictum est a Domino per Pro elam dicentem e t Ex AEgypto vocavi filium meum. t οβο I 6 Tunc Her*des videns quoniam illusus esset a Magis , iratus est 'aldE,& mittens occidit omnes pueros, qui erant in Bethlehem, & in omnibus ibnibus esus, a bimatu & infra, secundum tempus quod exquisierat a Magis. IT Tunc adimpletum est quod dictum est per Ieremiam prophetam discentem r
i8 t Vox in Rama audita est, ploratus & ululatus multus ; Rachel plorans filios suos, & noluit consolari, quia non sunt.
CO R A M pluribus testibus Iesum pro Christo Sitaeon di Anna agnoverant. Ergo fieri non potuit quin tantae rei rumor ad temrodem perlatus sit, quem Magi jam comm vebant ad eum non revertentes. Ut illius s lacri subriperet puerum, Ioseph monitu An e-li in AEgyptum fugit statim ac, ut puto, p se de Maria perfecerunt citiae lex jubedat perficienda. Matthaeus adventum Mago tum contun Bit eum nativitate Domini , di protinui suta iungit fugam in AEgyptum, praetermirtens si is lentio , id ouod inc do protulit ius ex Luca. Lucas veto de Magis silens, de de fuga in AE
gyptum, sciitat Mariam di Ioseph a Temploxeversos esse in uitam Naetareth. Sed ut vid re est, Evangelistae continva narratione coniun-Εunt res diversis temporibus peractas, quando
Placet illis non reserie intei mediis. Sic qui LQuis Evangelista, inquit Augus inus, contexit Natrationem suam , ut tanquam nihil praeteis mitteret, series digesta 3 ideat ut, Lamri T. L i 3 Ecce Angelus Domnἰ πρὸ is in somnis JUO , dicens : Dete o accipe puerum , e 'maιν- efas fuge in AEgypsum , es. μινδεωe dam dieam tibi. Fαιωνum est enim πεHινσειε quarat iis ιm ad perdentam eum. AEuptus locus erat stipae commodus , utpote palaestinae vicinus, de in alterius principis ditione. Herodes apud se statuerat vitalia piae ro eripere , ne sibi eriperetur regnum. Quae stultitia hominis, ait Tneophylactus, qui lao rat ut divinam vineat voluntatim , nam si non est ex Deo, quid times p sin ex Deo est, qu modo perdes puerum 4.-eonsaersen ereph pneomo matν- eius siesis in Statim explevit quod justus erat . Mirum non aliter constiti vitae Domini quam suoa, sed omnino puer, hoc est, imbellis,ui/eti voluit .Fugit ergo,inquit Fulgentius, Sem. , .non formidine humana, sed dispenis' satie ne divinamon necessitate, sed potestare. Βα
93쪽
arris est, non timoris. Olina AngeIus primoge-' gno spoliaretur simul di correptus furore iussit
nitos AEpypti inter cerat et alter innumeros e-i eos omites occidi quorum in numero puer posset xercitiis bennacherib occisione deleverat. num reperiri. ει mirrens stridit, id est occidi iussi ille cuius inovi tu sugiebat Ioseph, par fuisset o ' omnes paeos qui erant in Bethtibem anani ridendo regi impio λ i nibus sinibus eruas a bimatis infra, Freumas. Et irat ibi usque ad Obἰtum Herodis 3 pau-i dum tempns quod exquisie 3 a M. Hoc ediacis iliensibus usque ad proximi paschatis dies, cto satagebat rex crudelis pluribus vitam eti-juxta calculos nostros. Ut implernnν quod dia pere , ne unus subriperetur, quem solum p ctiam est . Domino per pro'hetam dicentem 1 ex tebat. Ideo tempus dilatabat A locum, ect AEgypto vocati silium νη eum. Verba illa legun- plectens omnes pueros tum Bet Mehem , turritur apud propia eram Osee , cap. it. in sonte He-l eonfiniorum , a bimatis o infra , id est qui braeos nam verso Graeca habet, ex AEgypto vo- bimuli essent, vel minoies, ne qua posset ela. cavi filios meos s unde concludit Hieronymus i bi, quem unum cupiebat extinctum. Matthaeum allegare in Me testimonio Hebrai-i Verisimile est stellam Map s apparuἰsse a
cam veritatem. Reponebant Hieronymo veris te ortum Domini, ne cunabulis ejus interes.sionis Graecae de seniores, sumptum hune loeum se obstaret longi iudo itineris ι di illum ad ex cap. as. s. aa. Numerorum, ubi de Israele rare pollent adhuc in fasciis jacentem. Italiaee dicunt I. x X. Graeci interpretes: Θώt . stella , cuius app titione Magi excitandi sus. ν ἰεας Hu. Dma eduxit illum ex rant , potuit praelucere ante ortum Domini.
. Quidquid sit de locci hujus testimonii, apertum i Tempus et o illud quo illi renuntiaverunt no- ibi, sive in Numeris, sive in propheta Osee, de ι vam stellana' sibi visam, edicto suo complexus tota Iliae litarum gente mentionem fieri , sed i Herodes non eontraxita imo ampliavit, ne il- cum nos doceat Apostolus omnia Israelitis infi- te exel .ideretur cuius machinabatur mortem sι guris contigisse , haec verba iure tribuuntur his enim utebatur motibus. Timore palitas Ciuisio , cujus typus erat Israel ex asypto erat . inquit de illo Iosephus, lib. s. debet Iole vocatus &eductus. l cap. ip. ad omnes suspieiano excitabatur,
Circa illam sermulam ut impiaretur, ad verisi mulosque nocenter, metis ne quem nocentium
tendum dici optimo sensu illa impleri, quibus prateνmitteret, in torm/nta diaebat. , aliquid simile obtingit. Ex similis inquam even- Credendi locus est erudelem regem immisisse usoccasione, solent Iudaei allusiones eaptares milites qui scrutarentur domos, ec ab uberibus ut ipsi queri non possint detortas ab Evangelistis mattum raptos pueros trucidarent. Caelabat e- scripturas, clim illas accommodant rebus ob si- nim pessimum eonsilium suum, sciens non pa- militudinem, hic autem meram allusionem fie- tienter perlaturos Iudaeos ut quem haberent proti, dicit Ian senilis in Concordia s. ut si quis, in- Christo enecaret. Inde fieri potuit, ut cum quit, verba iaciens de patie aliquo mire sollici- ei nus visum sit vesanos n. Ilites auctores habere , , reo proflio diceret; vidisses amore, desiderim inter tot alia prava facinora, quae Herodes pat-que filia non posse consistere , omnia negligere, i vit, non sit numeratum . qui caeco impetu, ut Omnia postha Dere, ut filium praesentem vi latet , i dicimus, infantieidium a militibus sterpetratum ut impleretur in eo illud Maronis : Oninis in , i negant, sed factum de more, quo areis sumescanio chari stat eura parentis. Quanto potiore butur supplicia cum aliquibus tegulis , di ne
jure Matthaeus Christo attribuit, quod prophe- quam turis speciem obtendisset Herodes. Quid-ta de poeulo tanthm suo videbatur dixisse, quil quid sit de modo hujus insinticidii, mentionem populus imago fuit Christi. Quod enim Pharao hujus Iosephus non facit,nee alius hujysce aetatis Israeli, Herodes id ipsi im fuit Christo. Verba scriptor. Etenim Macrobius vir Ethnicus qui de' ipsa quae Moysi Deus dixerat, Ex . eap. 4. s. illo non laeuit; quatuor post saecula vixit Theoc
s. vade O revertere in AEgyptum, mortui suns dosianis temporibus. multis aliis criminibus , enim omnes qui quaerebant animam tuam. Eadem quae non minora suere, Obtinuit Herodes ut tam, inquam, verba rapite sequenti videbimus An. ta crudelitas illi non exprobrata sit. gelum iteranteio Josepho t vade In terram Israel; r . Tane adimpletum est quod dictum est ρεν
defuncti sunt enim qni quaerebane animam veri. Jeremiam prophetam dicentem : g. mox in Rama Caedes puerorum Israelitarum ex edicto Priata, atidita est, ploratωι ululasus anaetius . Produ
nis aperime respondet Bethlemitatum insani ictibus illis nominibus quae nos lepimus, Graeci c dio. Sicut Deus illuserat Pharaoni per Moysem , dices habent tria Θμοῦιε ab κλοπιθρώιν D, se Herodi per Magos. Herodes ει Pharao suete id est lamentatio, ae ploratus, ac fletus. Racω ericidae. Pharao masculos Hebraeorum Deia plorans μοι μοι, O noluis ea Mari, qui straxos in AEgypto occidit, Herodes autem in Beth lfana. occasione dictae stragis allegat Matthaeus. Iehem. loeum Ieremiae, cap. t . 'F. I I s. Tune Heredes Udos quoniam illusus si verbis in sente ridi', eLLisama . ' u Maris, iratus est valde , se delusum sentiens, ista sumi potest pro nomine loca, ut eam aec quoniam non reverteremur. Timore ergo nere. petunt LXX. interpretes, his illam literis ex
94쪽
Liggχ I. CAP. XIV. Red uos ab AEnpto: incolatus Nazareth. 1 s
ee stragἰ, qua perierunt tot infantes pro Chtiis sto ι di quam potuit Jerenuas intueti s vates
lemicus, sive accolae agrorutri Bethlemicorum Primentes Fa κά . Graecos sequutus est Matthaeus. Vox autem eadem ram locum editum notat sunde Hieronimus eum Hebraeis sic reddebat vax,
in inresso, id est vox longe later' disteria. R
ma autem nomen est urbis in tribu Beniamin, ad quam usque pervenire potuit luctus de quo agit Ieremias. Suficiam locum integrum prophetae, ex vulgata vertione Latina: Vox in μεεὶμ -dira est Ia entationis, iactus edi sirem , meis p semis filiasseas,in .a it onso H inper Ur,aem e. Lc cum hunc sic eam it Clialdaeus paraphrastes rivis excelsonis si sedita est, mox domus Israel, notis Og-εnsis post Ieremiam raphoram, quodamillaen Vario redam νιnceps Oeei isInm ea Rama b. Rachel ian ratisr, inplinato, inrisudinem Ieνωμιεπιι puras pro-
nia nutra-εng. Ibi domus Israel, voeatur Rachel, mater praecipua duodecim tribuum plorabant. Et noluis consolari laua κοι sunt, id est aget ille noluit eoaiolationem admitteste.
c. oiari tarius dicitur pallivὲ, Mia non faeno, id est quia nulli insantes superstites , dc --nes gladio Meidissent. Mos ille loquendi quia a sint, Disse ιώἰβι- , saeris et iam script tibiis sinusatis est. Vide psalinum 3 , m 1 α eremiana, eap. o. p. te. Tunc inquam Bethlemicis mulieribus , accidit quidpiam fimile quod Olim Benjamiticis, quatum ori nis Rachel princeps , quando ut scribit Jeremias , ab Assirus, aut Chaldaeis filii earum partim caesi , partim in captivitatem abducti
sunt. Iudaei reprobare non pota iubas allusi quae ideo inducitur Iurens , quia sepulcrumines , qua disserendi ratione nil il apud eos solem eIus non longὸ aberat a Bethlemieis agris, ut constat ex cap. 3 .Hrs. Geneseos Mortis aest. eus Rachel o set Ira est in via . qua discιι brauam, hae est Bethtibem. Qi autem Je- Temiae temporibus contigerat, ut caetera alia typi erant. Potuit ergo Evangelista , quae dei alia elade dixerat propiata, accommodare huic-linius tuut apud Graecos Latinosque scriptores. Allusiones inter decora orationis numellantur 3 sed in his locis Evangelii metas fieti allusiones vix credo I ratum enim fixumque mihi est, antiquos prophetas intuitos Christum, de quae euaris rant, typos esse ita ut quae de his rebus praesea istibus dicunt, postea in aliis impleta sint.
Post mortem Herodis. Maria o Iostpb eum puero revertuntur ab AEgypto,
ry l Γ Esuncto autem Herode, ecce Angelus Domni apparuit in son, L nis Ioseph in AEgypto, eto dicens : Surge , & acci, puerum, & matrem ejus, & vade in terram Israel; defuncti sunt enim qui quaerebant animam pueri.
. a I Qui consurgens, accepit puerum , & matrem eous, & venit in te xam Israel. aa Audiens autem quod Archelaus regnaret in Iudaea pro Herode patre
suo, timuit illo ire de admonitus in somnis , Gessit, in partes Galb
a 3 Et ,eniens habitavit in civitate, quae vocatur Narareth et ut adimpleretur quod dictum est per prophetas: quoniam Nazaraeus vocabitur. U
hane apparitionein factam es.se Iole o vatim ae mortuus est Herodes, andicat Aoristus .mx--αν- ι nimirum lignumae oris proxime praeieriti. am dicens δ
95쪽
Iluralis de sintularis interdum fit mutatio
eripturis 3 ut ita ponatur pro def- ctm est ι vel sic de Herode fit sermo ob p
testatem ejus, quae complectebat ut multos interfectores .at. ἐ--rgenr, aerepit puerum On-reem eius, venit in terram Israel, in fines terrae. Israelis, puta in sortem tribus Dan, aut Si me
nis . Augustinus dicit Iosephum putasse quod i li puero extra urbem sannam non habitandum estet , ideo versiis hane tirbem primo iter dire. xisse. Ego crederem clim instarent dies Paschatis; pau enim ante Pascha diem suum obiisse Hermem adstruit Iosephus his orieus, quia inquam , tenebantur urbem sacram hocce tempore adire , Maria dc Ioseph in terra Israelis reveristentes, stati ierant ire Hierosolymam teligioniserso, ut in ses o Paschatis apparerent eoram D mino, stetit lex praeeipiebat. Uerum ubi in ter ram I srael ingre mas est Ioseph, 22. Atidiens a rem 3..d Areheιauν regnaret in Iaedaa pro Herode satre seo, ranini iuοι re, in Iuὸaeam , Hiero is νmam caput reἶnir Et a tmoni ist in somnis see. yν εn parres Galil. e. Etenim 'it videtur, obpta
ceptum legis de apparitione in Paschate, anxius erat, qua religione f ist solvendus. Statim ac mortuus est Herodes Archelao filio eius ut regi a militibus acclamatum esti ut Iosephus historicus narrat. Attanrea postea AD chelaus non obtinuit ab Augusto imperatore nisi ui Et area Iudaeorum constituere tu . tiar verso Mariae de Iosephi contigit statim post cibi . tum Herodis antequam Archela is Romam pete. xροι ubi aliquandiu commoratus e tr de hisce diligemet in thronologia.
a s. Ea veniens habitavis in eliata e qua voea rur H arath, quae ex Luca erat eaus civitas : ut
adi μνιιών qωod dictum aes 'in propheras a quoniam Ismaratis iseisitis r . Maria & loseph r Iereotes Nazareth patriam suam, in illa urbe s em fixerunt; de factum ut a nomine huius urbis obscurae, Iesus per contemptum dictus sit Na. Σatenus, nempe enecit alle incolatus, ut quem Iudaei non probabant pro Messia, eo tamen nomine vocaverint, quo ex prophetis appellandus erat. Matthariis non indi at quis ex prophetis Iu e esset vaticinatus. Dictum si inquit, per propberas , pluraliter layens mendit se verba non sumptim de scripturis, sed sensum, Neuis id conceptis verbis Micubi scriptura rurn non reperitur. Ala ergo dicunt hoc dictum a prophetis i ieet seriptu non sumit, ves seriptum in aliquo
Abro, quo Deus ecclesiam privavit. Juxta alios Matthaeus non tam ad aliquem unum locum prophetarum respicit, quam adeomplura scrip si rarum veterum loca. Quaeristit quae illa sint. Primum observandum est Ravris . stribi potuisse Hebraiae, vel re a per x Uade, vel rima per q/in ι iuxta quas diversas
scripturas nomen Vmsreth habet diversas oti ianes di diversos significatus, sed di illae laterae κα ob viciniam ista faeil ε permutantur 3 ut idem nomen ad diversas origines revocati possit de tabere non unam de eamdem significationem ergo Ira Misere, unde I taxareth potest venire, idem
sonat ac fas, furentur, gemisit. Isaias dixerat, cap. II. V. I. Ex egressietur virga de νadire Iesse, cutis ne iser da radice Haesaseenais, ad quem l cuti: haec habet Chaldaeust Ea egredietων rex de
V n re , Unde de nomen suum P affarrab terat accepisse , idem est ae separariis ab aliis
devotione, religione, sanctimonia, reverentia dignitate, etenim uehis etiam significat coronam 5e ornamentum s ut siquet ex locis diverss vete ris foederis, ubi ea vox usurpatur, de redditur, LX interptribus αγώ- , α ac, άγ- aio est fers 1 me trio, ἄγε chaniam, ἀμωσμα se paratio, ε σίλειεν insigne regiam. lnde Josephus appellatur Nazaraeus inter fratres suos. Deuta
p. st. Q. iff. Hi qui religione & voto separati erant a reliquo populo, di se Deo dicabam, Na-Zaraei dicebantur , reputabanturque sancti, quod erymon si sequamur, liquebit quomodo per Pin phetas dictum sit Christum appellandum Nazarenuin. De Christo loquebatur Daniel, cap. P. a i est' aeuallar Sanctus sanctorum e. verus ergo habebatur Nazaraeus, id est sanctus , qui verus credebatur Meilias. A quibus Iesus agnoscebatur Dominus de sanctus Dei appellabatur . Scio quisii, san a trar aiebat daemoniacus apta
Quidquid ut, cum Judaei negarent esse verum Nazaraeum , sive verum Memam, quasi cavillaudo appellabant δ' maneum , non a dignitate qua illum eminere putarenr, sed a vili patria quae nutece ea villationi locum dabat , si quidem eonstabat illis ex ea nihil boni venire posse. Cum autem Christus maliti e Nazaretius diceretve per ludibrium, Evangelista rapit illud in meli
rem partem, di dextre tirierptet tum adeo Donreeudiat, ut aptet instituto suo. Deus enim fial κitet abutitur prave factis ae dictis hominum , ipsa convitia trahendo in argumentuin veritatis. Nazarenum Iesiam vocabam , id est , vilem .h minem, ut despiciendum non semel praedixeram prophetae. Deus autem utebatur maledica lin gua Judaeorum ut vero suo nomine, vel si vis, compluribus suis titulis inpellaret . Iam innui incolatu urbisNazareth factuiti uisses occuli retur carnalibus oc superbis ludaeis; qui enim pro infimae sortis homine eum remitabana I haud satagebam laqvitere in seram eius orbinem Pnullo modo anxii si in urbe Naaeareth quam i colebat, aut alibi esset natuI . .
96쪽
I. c. D. M annorum duodecisis , 'cum Ierosolymum a parentibus suis ad die; δε- βοι Pobatis deductus fuisset illis abeuntibus remansit in medio Dore rum etim illis disserens. vversus Vagareis ibi rixit. Motus parenti- bri suis.' L U C Α S, Cap. a. . st. --s M
L Dei erat in illo. t AI Et ibant parentes ejus per omnes annos in Ierusalem, i in die solamni Paschae. et ' cum tactus esset annorum duodecim , ascendentibus illi Ierosolymam secundum consuetudinem diei festi, 43 consummatisque diebus, cum redirent, remansit puer Iesus in Ierus, lam, & non cognoverunt Parentes ejus. ' - ' Existimantes autem illum esse in comitatu, venerunt hqri diei, Sc re quirebant eum inter co gnatos, & notos. ' ἡ As Et non invenientes, remessi sunt in Ierusalem, requirente&eum. . 46 Et factum est, post triduum invenerunt illum in Templo, sedentem in medio doctorum, audientem illos . Minterrogantem eos.s Stupebant autem omnes, qui eum audie ni , super prudentia de re
Et videntes admirati sunt. Et dixit mater ejus ad illum: Fili, quid fecisti nobis sic λ ecce pater tuus & ego dolentes quaerebamus te. VH Et ait ad illos i id est quod me quaerebatis nesciebatis quia in his,
quae Patris mei sunt, oportet me esse so Et ipsi non intellexerunt verbum, quod locutus est ad eos. isi Et cescendit cum eis, & venit Nagareth r & erat subditus illis. Et mater ejus conservabat omnia verba haec in corde suo.
sa Et Iesiis proficiebat sapientia, & aetate, & gratia apud Deum do homines. η
ni, pariter admirabile est ι utrumque ma-znis argumentis vomebat demonstiatum, -- icet Icium pariter Deum esti de hominem ι ne ex operibus elus, quae divina erant , ita agnosceretur Deus , ut negatetur homo. Ergo , ut ait Tertullianus in apologeticor nas fur homo Deo mixtisν, ω- ί rim s.facta amiοίσων, a Meis. Et in libro de patientiat pars-latir O natas ada Urere f.stinet. Perlomnia inquam, aetat sinerementa ideo transit. l . P-ν --πUrebat, σω/Nabatur, ρι - sapientia r O Maiia DA inritant . Qui ikero Deus esset, sive homo conpinctus Deo, liabrui non poterat his ignorantiae tenebris, in
mora nascimur, non ergo Jeias etiam quatenu' homo, subjarebat ignorantiae & insiplantiae puerorum i sed incrementa aetaria eius sis interuligenda sunt, rei quantum cresceret corpore, tantiam sese exsererent virius de robur spiritua. lium donorum in eius mimo latentium .' Ggraria mi rear aenis ilia ; hoc est apparebati Deo gratissimus ex collatione donorum e Nia mirum quos latebat tant-Ianysterium ' nempe letum veth Deum esse, ex iiε tamen quin in illo cernebantur dubitaae nou poterant , quin summus esset erga illum Des favor. Euan
ististi significis eo in loco quae esset hominum opinio, ac quod 1 ad um de puero Iesu .
Ierusa δε dia fotamia paseba.Tenebantur enim praecepto iem. Id quidem solis masculis verba legis
97쪽
Duli praecipiunt i sed piae mulieres huic legi non
deerant. 42. Et eum factus esse annorum dis
duim , asce retibωι illis Ierosol mamseeun/nmeonsanudinem diei festi. nimirum finimae Iesus attigit annum duodecimum , Jerosolymam astendit ladies sest cum patre di matre, qu rum ductu iam tum ad nostrum exemplum assuescebat religioni. itam aetatem 'servat Lucas, quia ante illam consensu omnium Iudaeorum non tenebantur pueri legibus. Hon erant . ut inquiunt, filii praeuti, verbi musa non obliν-bantur ascendere aci dies festos. Ita ubi tempus advenit, munia legis Mosaisae exerrere coepit, quod Lucas observat, ut ostendat irreprehensis
bilem filissa, ea aetate pueri laborem itineris sesere possunt. Iam vero Archelaus, quem Josephae tmidans declinaverat Hierosolymis, vis nam Allobrogum relegatus fuerat; etenim ideontigerat anno Meimo regni sui, sive a morte Herodis s quae paulo post nativitatem Domini
obtigit, itaque Maria & Joseph non timebam filio suo, , crudeli rege. Ergo deduxerunt eum ad Templum ut Pacia facerent iuxta legem , quae jubebat interesse tale festo .
sis i ,& peractis quae praescripta erant a lege, M ria & loseph aeserunt, at Jetus remansit in urbe, sive subduxit se illis ι sie enim decebat hii esse
subditum, ut pareret Deo patri suo se curi jussa incipiebat facessere. Qui autem fieti potuit ut parentes ejus non id statio adverterino Judaei dicunt seorsim vitos, seorsim feminas iter iecissedum sanctam ei vitatem peterent, aut inde in propitas aedes reverterentur . Putabat ergo Ma-Ha puerum esse in comitatu virorum , similiter Ioseph reputabat in eo latu soch eum esse s minarum s uapon desiderarunt illico, quo mindocumque id fistum sit, De pern sit fieri. . Existimantis autem illum es In comis .
tem alicui ex co natis di notis, ut de eo non fuerint solliciti, nisi elim nocte adveniente nou deinprehenderunt in diversorio . Turmatim ascende. ni Jero lymam Israelitae, hae turmae vocam
ut comitauus, σωαδία. Advertendum autem
vocem Hebraeam Um, quae significat geneal giam , suntliam, cognationem , in versione: Grinca Nehemiae bis reddi - in; unde viti destieolligunt ibi σω δέ- . sive comitatum Vulgatκ versionis, accipiendum pro similia, seu cognati ne; quia optime ccmvenit cum hisce verbis
res,/ebant -- in π στρον s. Es non invenientes in diversoriq, cum in illud sera nocte sese tererissent, post iter unius diei retros stine Ire aiam, requirentes eum . Stiriuerunt remetiri iter, ut quem Ierosolyrrus xeliqueram, ibi reperirent morantem.
lum in Temptiseiantem In media doctoriam andientismilias ct interrosantem eos. Invenerunt die tertio. Diem unum iter fecerant, altero r
mensi erant idem iter ι tertio demum quaesitum inveniunt in Templa , non quidem in ipsa facta aedo , nee in atrio laeerdotum, sed in atriis quae Israelitis non immundis patebam ι eaenim babitus unita de numero Israesitarum, uiua haecce atria non penetrabat . Inventus est In aliqua .xhedra 1 sie Graeci interpretes de Iosephus pleistaque Templi consavia vocant, quo nomine iaraianis Gaaecisque. scriptoribus appellantur celatae ubi scamna in quibus Philosophi sedentes disputabant. Iesus ergo inventus in medio doctorum dens, nempe hucii ad pedes doctorum, prodiisse pulorum more ut Paulus dieit se litetis imbutum fuisse ad pedes Gammalielisὶ audiebatilisios de interroga t. Ea Μηο quippe Gaianuam te, ait origenes, manat s interrogaνe est ri pondere farsinter a ct eiusdem scientia ess scira quid interrises, quidve respondeas. Quin magis dominbat Iesus, dum interrogabat prudenter, puto enim admovisse astantium auribus de oculis loea scripturarum praehipua, ex quibus nissi mens e rum laeva suillet, intellexiuent iam adesse tenis
pus regni caelorum . 47. Stupebant autem omneν , quἰ eum amo
strum sectati essent. Saltem eo tempore quo rix crebuerat natum esse Dominum, nonne decuisset investigare originem pueri, quem ejus interrogationes donis Dei esse eumulatum monstrabant δε . Ea videnraa a Grasi sunt parentescius disseressem Him doctoribus. Quamquam enim
scirent eae Deviu, non poterant non commou si re tam insolita, vide ni aetatulam ejus, nutalisque magistris eum esse instructum. Et dixti matre Una ad Ilium: Fili, quid fee I nai, Ila pCur nobis insciis hic remanebas nee pM ν uua ego dolentes qnaerabamaes te, prae affectus tenseritudine non attendentes ad ea quae de hoc puero alioqui ignorare non poterant I videli et M nullum posse improvisum periculum incurrere Ianxii tamen de eo erant, videlicet de imbecilliatate aetatis ejus a nam de sapientia securi . s. Es ait ad Ausa suid est quod me quareta ιδερ nesciebatis quia in his, qua patris mei μην,
oportet me esse δ Non erat cur me quaereretis cum
dolore, id est anxii i quasi in loco vobis ignoi
substitissem , an vestietatis quia oportebat moesse in his quae patris mei sunt, nempe in Templo. Aliter vulgus interpretum huncce locuit explicat, in his qua latris sic accipiunt ut subiu-telliganti, tia et stili et in pasras aegotiIe. V tlim etiam ii haeci iacio esse in negotiis ali vis non 'mala sit i nusquam tamen legitur esse iis his, pro in negotiis . Contra vero innumeris
98쪽
Menipta evincere possiimus illud , δε-ι ἀ. in his quae patνissens, signiticare pate
nam domum, seutherilem , Getae in us qua Domins stini, mam, ut hane locutionem interpretatur Vul. ratus interpres, capite .
in paternis epus, subintellige aedibus, sic Meὐ δἀt, apud Iosephum contra Apionem: nhra qua Iovias. np, id est in templo Iovis . Tem. Dium appellabatur δε--sDia; Ita ipse Iesus ilia iud appellat Ioan. cap. a. s . 15. Relponso D mini conveniebat querelis matris 3 e auri P Paerebatis, quIm ubi me esse de bat, nim alim in Templo, domo patiis meis alibi enim non quaerendus puer quam in domo pater . Quadrabar, inquam , responso Christi verbis Mariae , ut eleganter notat Theophylactus sciim enim illa Joseph nominasset patrem, ille dixit: non hic verus pater meus est ι alioqui in domo ejus mantissem i sed Dein est Pater meus,
di propterea in domo illius sum : hoe est in Templo illius.
so. Et ipsi non intel&xerunν verbum, quoa ιμ ιιns est od .es r rem istam non intellexerunt ssive non adverterunt jam muniis suis Iesum p Iudere t etenim praefixerat Malachiast mieti tramin suum Dara D. M ι . Tunc coeptum est impleri' hince vaticinii ir 3 quam rem parentes eju non animadvertebant. Totum hune locum
L Hieronymus trahens ad allegotiam in epistola ad I aetam de institutione filiae, aiebat a Postqnam
nMsquam alibi ripariane nisi in adita scriptuom, prophetas ct d. nuptiis sciseitan em.
I. Es Oseindit eam eis, ovoi3 2 avrethro inae stibiaius illis: Quamquam Iesus rebus divinis vacaret, non ideo minus parentibus suis subditus erat; quod addit Evangelista, postquam dixit Iesum se subripuisse parentibus, nequis opinaretur non subjacuisse parentum dominio. Disid inter nos aliud, inquit Beda , quάm quod a vilis atἷ vellet, agere habitu ergo homo ,
parentibus paruit. Ea mater eius eo ervabas
omnia verba hae In ordosus, haec secinti omniaeogitatione sua versabat. Toto illo tempore, quod inde emisit usque ad irrigesimum aetatis suae annum in parentum domo. vitam egit ignotam Iudaeis. Interea, ut
ath Evangelista, sa. Et Iesus tr Hebo sapientia
o aetate o gratia apuὸD-m Ohomiueso dum crescebat, exerebat se sapientia eius, ut hoiniis num judicio sapientissimus diceretur: non assise mens sapientiam , ut notat Theodisiactus , quid enim persectius eo, qui ab initio fuit persecius, sed paulatim illani denudabat. Si enim quando brevis fuit staturae, ostendisset omnem sapie tiam ,visus suisset prodigiosias, di esse phantast puari, non verus puer. Ergo profectus eIus erat emicatio sapientiae ejus quae prius latebat. δεικα significat aetatem di staturam. Sie intelligendus est Evangelista: ut pro ut anas, sive statura major fiebat, mais emicaret sapientia ejus Sanctus Ambrosus vult hoc intelligendum de Christo secundum eatbem, id est quatenus h mo fuit, sed ea in ratione Christus non potest censeri donatus sapientia impet secta, quae sciliaeet crescere posset. Illa ergo erescebat tam iam iudicio hominum. Si quis contentiosus vellet i de . evincere non solum eoram hominibus sed de eoram Deo crevisse laetentiam Domini, ad veristat , haec verba pro prae olim dicta de Samuele,
aeeommodari Christo. Dicitur a. Reg. cap. z. a I. Ptier antem Fammel promicbar at sua θερ/bat, O placebat eam Des quam hominibus, non alius sensus esse videtur B. Lucae, quam haee
eadem dici potuisse de Iesu ab his quibus i
99쪽
VITA DOMINI Nos TRI IEsU-CHRISTI, a Praeconio Ioannis, ad primum Pascha post ejus baptismum. DISSERTA ΤIO,
De Aη caiione vocis λοοe, quam Ioannes exordiens Evangelium suam uomat; , qua as interprete Latino redditur Verbum.
voce illa Hrbam Ioannes uti non potuit nisi in significatione usitata, . Verbum Dei, ὁ λογω, antiquis scriptoribus est aeterna sapientia Dei. ANτ astu AM Deamus libram Hari Mia nostra secundum, quem auspica
mur a primordio Eνangelii secundum Ioannem, Me, Erurire, Lector, ut te paulisper in limine moremur. Inquire nobiscum in segnificationem vocis . Aia is , quam xsurpat Evangelista exordiens, σ ὰ Latino interprete redditur Ue
100쪽
. Lingst II. Dil sertatio de Vesbo Dei. Ga
sum . Etenis exploratam perspectamque habere rim eiurassequi est totam minam I.antiis, sive fidei orthodoxae; quam fidem re adstruimus vindieando in apertum eertumque diem, qua inest dicta mei sententia apud Ioannem, sive quae
inerat animis omnium dum illa usus es, neque enim novam ct inauditam doctrinam eudebat, fleui nec novas ct iuiseras Noces ; non alio ergo sensu verba eius accipienda quam quo sumebantur tu probata consuetudine. . Modiis edin labit Filium Pei, qui ante omnem erraturam existit, ρον quem Deus ferit omnia, diei sapientiam elusco' λόγαν αὐτοῦ, Verbum eius. Verum eum
Herbi divisi Vores, scilicet miseri Sociniani, qui Iisum cbristum ea sola ratione dicunt anellari Uerbum Dra , qu)d Deus ore illius verba ad nos fecerit : eὰ uinquam illi haeretici tanta de Iesu christo Ioannem sensisse negent; ct uisi reacti
non fateantur tanta signifieationis esse vorem ἡ-Uerbum, omnia arx-α-ta quae ad eos redarguendos uobis suppetunt, eruenda ex propriast hocis, s δερα- menda apto sermone. Ne antem commentatrius nimium interpestare r. infumos
Qui cogitationes a torporibus pavid aboeuuto ut interiora considerent meu-ris sua, adHrtunt m ea lucem, qua iustum iniquσ, verum falso saceri .mus et quam sequentes non fallimur; eni β a Duriremo, non praeliaremur o in mem merseitate ; sed eadem pariter' videnter, sentiremus eadem , cicie diversis D-corum oe temporum d4 i intervallis. Lux enim illa non fiuitur locis, is que est , oe n Ilo tempore nova. ua veia Mema est; neque erim fieri ea est ut quod hodie verum s in tam esse monstris, uiam fuerit falsum iu 'quum , vel evadat aliquando I scilicis ab aliqua sesteriori testate mutatum. Petriter ergo aeterea , in Ba , potenr er immiat is est illa tax , quis ergo cogitet esse errarum p Flane turem inam esse Dei sanentiam scriptura sacra docet r ita lux illa Deus irae est et nisue enim samentis Dei extra Deum est , quidquis autem in Deo Deus est. ne Dei saepientia de se ipsa loquitur iu
overbiis s. monis, car. g. N eum est consiliuiti & aequit , mea est pnidentia, mea est Moitudo. Per me reges regnant, Ne legum conditores m-sta decernunt a per me principes imperant , de potentes docemum justitiam. yum Ne suscipimur probare illam Des fa entiam , quod Salamis tuculenter Gret, per se ruam incere in animis Minis , sime Iurem quae omnem bominem illuminat esse inam sumentiam inerratam: nunc erim agitur de sola vii-ficatione vocis . λέγω. ilia quidem sermonem significae Me plorarum, se rationem qαa Dei sepientia sit, per quam stela σmnic ν nre M usuis sigήβ- eat in nostris sed di in elisicorum sevinis . Asma restim sapiendo. iritu
rimitur et, sigi iidem ut iam dixi, non alio sensa φιλου astris psurcis Oissem a