장음표시 사용
121쪽
malum. Ea igitur sic probatur. Habemus evidentia argummenta. suadentia dari revera legem Dei positivam cirCa om- κnes actiones distinguentes Catholicos a non Catholicis: ergo
revera datur hujusmodi lex. Antecedens videri potest passi in demonstratum a Theologis Polemi Cis , ubi agunt de signis credibilitatis Catholicae Religionis . Thomas Bogius in suo opere, De Signis Ecelesie Der, centum exponit de hujusmodi signis. Recentius Alphon sus Liguor ius ei ad sex reducit in suo opusculo, Cerud deIIaFeri. Bene ad haec quatuor capita rem Ocantur . Primum est, proprietates Catholicat Fidei , scilicet ipsius S*nctitas, Unitas , Universalitas, Visibilitas , In- defectibilitas, & Ueritas negative sumpta , hoc est, quod in ea nihil sit rectae rationi oppositum . Secundum est qualitas eorum , qui Fidem landarunt, & modus quo id per secerunt , scilicet Jesus Christus, Dei Filius homo factus, ipsiusque Apostoli , qui sine vi, & aliis extrinsecis humanis sublidiis illam Conitituerunt . . Tertium sunt ipsius testimonia , scilicet Prophetiae in Sacris Scripturis extantes, earumque jam ex parte impletio: maxima Martyrum multitudo, qlii effuso sanguine Fidem hanc attestati sunt: in numerabilis Sanctorum numerus , qui in hac Fide admirabili vitae Sanctitate floruerunt: assi uentissima series miraculorum , quae pro eadem
contigerunt et observatio tandem internae turbationis , Certe diuturnae , ct fortasse etiam peipetuae eorum , qui a Fide Catholi ea desciscant, ut de Luthero ex suamet confessione compertum est: & contra tranquillitatis & gaudii eorum , qui ad hanc Fidem accesserint. Quartum sunt Uilitas ct Incredibilitas omnium aliarum sectarum , quae Ecclesiae Ca
Hinc Toleranti sinum nunquam in Ecclesia admissum fuisse copiose demo nitrat Thomassinus in suo tractatu Dogmatico,de mediis semper adhibitis ad conservationem Ecclesiae Unitatis, cujus synopsim tradunt Tre voltiani ad annum I7o . i), eumdemque intolerabilem prorsus esse demonstrant, qui de hac re ex professo agunt, inter quos Trevoltiani ca) lau-
122쪽
dant Pelli sonium, nec contemni prorsus pote' Benedictus Pictetus, qui trariatum contra Indifferentiam Religionum anno primum i 692. edidit sine suo nomine , quod in alia deinde editione apponitur , in quo habetur etiam brevis , Asufficiens plerunque solutio eorum , quae Indifferentiliae prae. cipue objiciunt ci), ut Sacrae Scripturae aut horitatem et vent . Tractatum hunC Antonius Hornech Anglice redditum anno i 698. opposuit incredulis illis supra citatis, qui ibidem
iaci. I. Objicitur. Deus oblectatur in di versis Religionibus, si e uti nos oblectamur in di versarum creaturarum usu, in Animalibus , Plantis, Fossilibus diversis , in variis ciborum condimentis , in disparibus officiis, ct gradibus hominum in Republica, in multi generis armaturis in exercitu,
ct similibus . Nam aliter Deus Omnipotens omnium Creator dedisset hominibus sicut unam naturam, ita eamdem determinationem ad unum sui cultus exerCitium: ergo nulla eli Lex Divina , perquam reddatur bonus moraliter, ueterminatus aliquis cultus ipsi consorinis , ct malus contra , qui illi sit difformis . Haec objectio tribuitur a Picteto ca Regi cubdam Si amenti , & Themistio . Illa certe est Libertinorum
Resip. nego antecedens, quod imprimis repugnat ipsi rationi, quae intelligit Deum esse sibi sufficienti stimum , ae ex se solo beatissimum . Quare de iplismet actibus verae Religionis dicebat jam olim S. Augustinus, IJ Falluπtur , qui missi inant hine Deum jubere estisa suae utilitatis vel volupta
tis . Nihil Deus jubet , quod sibi prosit, sed illi cui jubet .
Rera m divinitus impertitarum,sel imbuendo virtutibus animo. vel salutis aeternae adipiscendae quaedam Egna δενς, quorum sunmone non Deo , sed nobis utilia stietasis o cia exerceu-tur . Rursus, semel quod ex dictis evidenter credibilis sit revelatio determinatae cujusdam Religionis, S Cultus Divi ni , jam line controversia est Divina aversio ab omni alia .
Probatio pariter Continet manifestum errorem . Deus enim N a Cum
123쪽
cum dederit naturam rationalem hominibus praeditam libertate a ne Cessitate, haec excludit illam, quam Ad vesiarii postulant
determinationem ad exerCitium sui cultus. Praeterea hanc Deus libertatem dedit maxime , ut per ejus usum acquirere reus beatitatem sempiternam, tamquam merCedem vel Prae
ratum , quae nova est ratio, ut ingenitae nulli e ssent determinatae inclinationes. iai. Quod si quis instaret, cum determinatione omnium hominum ad eamdem sententiam circa existentiam Dei , sat ipsorum libertas: ergo etiam cum determinatione ad Deum certo modo colendum stare potest hominis libertas .
Respondetur, ConC. anteCedens, & nego consequentiam.
Ingens & apertum est diserimen inter determinationem squam habeat intellectus,& illam,quam habeat voluntas. Prima utique Componitur Cum libertate , quae est proprietas volun talis, non intellectus : secus vero QCunda propter contrariam rationem . Semel igitur, quod homo singatur determinatus non solum ad cognoscendum hunc & non alium esse Cultum , quem Deus vult, sed etiam determinatus ad exercitium talis
Cultus, iam actum est de modo ipsi libero colendi Deum . Tota objectio potest etiam in Adversarios retorqueri . Etenim si ideo Deus oblectatur diversis Religionibus , quia non indidit singulis easdem inclinationes in unam eamdemque Religionem, dicendum erit teque delectari piis ac impiis , bonis ac sceleratis, morigeris ac effroenibus , quia cum posset . non indidit singulis easdem propensiones in virtutem : ex quo sequitur , quod Adversarii nolunt, nihil esse non solum extrinsece malum moraliter, sed ne intrinsece quidem ἔ Nam quis malum vocet exequi , quod Deo placet Zbi ut igitur Deum , postquam hominem liberae naturae Creavit, eique aperte revelavit modum, quo vult ab eo coli, relinquere illum in manu consilii sui usque ad tempus praesinitum ad probationem suae fidelitatis .
Quae de varietate creaturarum, Ciborum, exercitiorums& si milium prolata sunt, tamquam de rebus, quae nos assi Ciant voluptate per ipsam mei suam varietatem . nihil simi te habent cum modo, quo D eus coli debeat. Hi C revelatus
124쪽
est , hic per rationis etiam lumen directus, hic post reum
lationem unicus est, quem Deus vult : Illa tum ex revela tione , tum ex ratione explicant dumtaxat indifferentiam
ad sui usum . Iaa. II. Objicitur ab Herberio . Actus moraliter bon ad salutem suffcientes, sunt credere existentiam Dei, per homnos mores illum colere , dolere de peccatis, & pro certo habere aeterno praemio aut supplicio pro suis operibus pol hanc vitam se assiciendum : Sed etiam Ethnicus credit existere Deum, quippe illum mediate saltem colit in suis Idois lis , idemque pote it bonos mores habere , ct siquando peccet dolere, & Credere pro vita futura poenas aut praemia ἔergo & Ethnicus facere potest actus sussicientes ad salutem. Resp. nego majorem . Nam cum de Revelatione constet eorum omnium , quae Deus a nobis iure positivo exigit ad salutem, non licet modo ab illa di verso. determinare , quid satis sit ad salutem consequendam . Quare illa, quae proponuntur , sunt profecto requisita , sed non sussi- Cientia , quandoquidem in illis non fit mentio, ne de iis quidem , quae Theologi determinant necessaria esse ad salutem necessitate medii. Sed non solum falsitas . verum stultitia etiam facti argumenti planius elucet ex minori . Imprimis enim Idola adorare non est credere Deum , ct illum aliquo modo Colere . Numquid , inquit contra illum Pictetus . Rex colitur a subdito , qui coronam illi eripit, eamque ipsius famulis vel equis imponit Z Deinde nomine morum , quos honos invenit Adversarius in Ethnlco , si intelligat actum aliquem in particulari intrinsece honum saltem materialiter . vel non malum moraliter , esse utique hi miIunt etiam in Infideli , sed aliunde notum eli nullum ex hujusmodi acti-hus, non solum satis esse ad salutem, sed ne conducentem quidem ad illam: sin vero nomine morum intelligat tenorem vitae, dico, quod sicuti hi termini pia impietas, ct sana insania implicant Contradictionem , ita etiam illi alii , boni mores conjuncti cum Idololatria. Caeterum boni mores conduceta tes ad salutem sunt illi. qui consor mes sunt toti Legi Divinae
non solum naturali, ad quos solos Adversarius male respicit,
125쪽
sed etiam positivae . Quod doleat de peccatis , qui actu impie
se gerit, & totus versatur in peccatis oppositis ipsi lumini rationis, quae docet Idola non esse Deum, elt nova objicie tis contracii Rio: nisi forte intendat ipse doloris nomine tristitiam illam animi,quam homo post male facta naturaliter exinperitur, quam lassicere ad illorum expiationem non venit in mentem hominum ullius aetatis , aliter tot sacrificia, ct ominnis generis satis actiones non instituissent . Quod tandem. Ethnicus credat esse praemia pro bonis, & poenas pro malis
est naturalis quaedam cogitatio ex ipsa natura rationali necessario exsurgens, in quam proinde non cadit attributum ne
que boni neque mali moralis. ia 3. III. Objicitur. Ad salutem satis sunt haec duo primum est credere Deum iuxta notionem ejus consonam rationi, &revelationi, quae ex Cludit Idololatriam , ct importat Fidem mysteriorum Christianae Beligionis , unius scilicet Naturae Divinat in tribus Persionis, & Incarnationis Filii Dei; Nam scriptum est , ci nui credit in eum non judicatur, qui amrem non credit, jam judicatus es , quia non eredit in nomine Unigeniti Filii Dei. Alterum est, servare praecepta Decal gi , quae non continent nisi actus intrinsece bonos; Nam scriptum est , a Deum time , ct mandata ejus observa, hoe es enim omnis homor ergo nihil curandum de iis, quae propria sunt Religionis Catholicae.
Resp. nego antecedens , pro quo non sunt loca ex Scriptura adducta , nisi perperam limitentur ad solam revelationem mysteriorum, & ad sola mandata Decalogi. Numquid alia loca , in quibus aliae veritates revelantur; non sunt Igenuina Dei revelatio i Et quonam jure a numero mandatorum
ex Cluduntur, quaecumque Deus jnssit a nobis fieri, ut susce aetionem Baptismi, & alia multa , de quibus nulla est mentio in Decalogo , & par certitudo de illorum revelatione, quibus qui non obsequatur, profecto non est ex ovibus Christi, quae 3 illumsequuntur , quiasciunt vocem ejus , alienum autem non sequuntur, sed fugiunt ab eo: & proinde ex iis sine
126쪽
sine dubio sunt, de quibus scriptum est , si Si dixerimus ,
quonia in societatem habemus eum eo , ct in tenebris ambula
ia . IV. Objicitur. Apostolus dicit illos ad Deum habere accessum , Cum quo certe conjuncta est salus qui ca eredunt quia es, ct inquirentisus se remunerator es. Resp. Sistere in quavis cognitione Dei, aut Fide tria
Deum , non est Deum inquirere IneC per qualemcumque Cognitionem ad ipsum accedere, est ad ipsum pervenire. Fides igitur in Deum ut existentem , & ut remuneratorem , est allinquis motus in Deum, sed cum hoc componitur etiam sempiterna infelicitas, ut patet in omnibus damnatis.
Ia 3. U. objicitur . ῖJ Speramur, inquit Apostolus, in
Deum vivum , qui es Salvator sonium hominum , maxime Fidelium: ergo etiam illorum , qui dicuntur Infideles, quicunque , ct quocunque modo Infideles sint iaResp. Nego consequentiam. Nam duplex est oblectae Scri- liturae sensus juxta Patres Citatos a Cornelio a Lapide in eum ocum. Alter est, Deum esse Conservatorem Corporis & animae cujuscunque hominis in hac vita, sed maxime fidelium, quos etiam amat, & ad vitam aeternam conservat. Alter vero est, Deum esse omnium Salvatorem, quantum est ex parte sua, quia omnibus media ad salutem sufficientissi tribuit, maxime. vero fidelium Salvator est , quibus dat etiam media efficacia
Simili modo intelligenda sunt illa alia: Deus omnes hominet vult fulvos seri . Posuit 1 in eo c hoc est Christo in
quitatem omnium nostrum. Pro nobis 6 omnibus tradidit in uis . Interpretationes istae confirmantur , quia non minus Verbum Dei sunt, quae Adversarii proferunt, quam haec alia. iisdem apparenter opposita.. Illi in quacunque cognitione Dei inVeniunt sufficientiam ad salute in . At scriptum est, Di perdam eos, qui adorant,injurant in Domino , ct iurant ira. Melchom . Ego c8 Dominus Ioriam meam alteri non dabo,. Du-
127쪽
laudem meam sculptilibus.Iuae ci) immolant Gentes.m in niis immolantinon Deo. Tandem 2 Nolite iugum diacere eum Infidelibus, quae ex m porticipatio justitiae eum iniquitate aut quae societas luci ad Ienebros, out quae parι Fideli eum Inmeli Haec satis sunt, ut intelligamus inanem omnino esse atque perversam Acatholicorum curam scrutandi Sacras Scripiaturas, non ut ex Verbo Dei veram Religionem addiscant, sed ut illud ad Religionem a se arbitrario hctam detorqueant.
De Boso morali. formaliter tali. '
126. D onitas sormalis in linea morum praesupponit I actum intellactus , quo nihil haesitans judicat vel cum veritate, vel cum errore in vincibili, operationem illam habere bonitatem objectivam moralem, vel certam, vel saltem probabilem et nec bonitas haec formalis stare potest cum praevio judicio vincibiliter erroneo Circa objectivam bonitatem:Stat autem sine actuali Charitate seu Amore Dei supernaturali , ct etiam sine actuali Fide supernaturali. Haec propositio est illa , quae planum faciet definitionem supra q. t 8. allatam bonitatis formalis in linea morum esse legitimam. Probatur prima pars. Actus qui non fiat pra lucente ratione, est actus stolide factus, nec dicitur actus humanus: actus vero , qui fiat contra prae vium lumen rationis, est actus sor- maliter malus in linea morum et actus tandem qui fiat iuxta Praevium lumen rationis, quod ostendat illum certo habere bonitatem objectivam moralem, non est actus in multis Camsbus,pro conditione humana imperfecta in cogno endo,pOGsbilis, ut est extra controversiam post damnatam ab Alexan dro VIII. hanc propositionem , Non licet qui opinionem , vel inter probabiles fruabus mam. Ergo ut actus sit huma
128쪽
nus , &formaliter bonus in linea morum requiritur, ut fiat iuxta praexium lumen rationis, quale Concessum est homini, quod scilicet ostendat, vel cum certitudine , vel saltem Cum probabilitate bonitatem moralem objectivam ipsi uis et actus: Sed actum in linea morum esse iuxta praevium hoc lumen rationis nothrae . idem est, ac esse juxta actum intellectus judicantis vel Cum veritate, vel Cum errore in vincibili illum habere bonitatem objectivam moralem. vel Certam vel saltem probabilem: ergo bonitas formalis in linea morum praesum ponit judicium, vel verum vel in vincibiliter erroneum de bonitate Objecti va morali , vel certa vel saltem probabili. rar. SeCundo si C arguitur. Operatio facta sine iudicio certo de licitate ipsius est operatio peccaminosa, quemadmodum communiter ita tuitur a Philosophis cum Aristotele, qui
iuxta interpretationem Sylvestri Mauri sic docet, si qui j se agiti primo delet operari eligeus opus bonum , quia bonums: Idemque late ostend itur a Theologis,ut Antoine a et Atqui judicium certum de lici tate operationis nequit haberi, quin praeluceat persuasio certa de bonitate ipsius objecti v a ,
quae nobis repraesentetur vel Certa vel saltem probabilis , sive quia in re talis est, si ve quia per errorem in vinCibilem. talis reputatur: ergo operatio facta, quin praeluceat persuasio Cerrita de bonitate ipsius, vel certa vel probabili, est operatio pe Caminosa: ergo ut non sit peccaminosa, sed habeat bonita tein formalem in linea morum, prae requirit judicium de bonitate ipsus objectiva vel certa vel probabili. . I 28. Quoniam fuerunt aliqui, quos Consutat S. T ho-mas si , qui visi sunt negare adesse bonitatem formalem in eo actu , in quo quis censuerit esse bonitatem materialem , quae in illo non est , etiamsi error ille fuerit ipsi in vincibilis, Contra istos sic specialiter arguitur. I. Objectum voluntatis non est Bonum secundum se dumtaxat, sed secundum quod ipsi proponitur a ratione , seu ut verbis utar S. Th mae, Ad hoc , quod voluntas in aliquid tendat, nos rein
quiritur , quod sis bonum in rei veritate, sed quod appreheno datur
129쪽
datur in raιione boni: ergo voluntas tunC bene moraliter agit, quando se exercet circa id , quod ipsi proponitur , ut in se moraliter bonum : ergo si objectum etiam in se malum morale , per errorem in vinCibilem ratio humana censeat esse in se bonum morale, voluntas illud volens agit aetum formaliter
II. Uoluntas tendens in obiectum in se moraliter bonum, sed apprehensum per errorem sub ratione mali in se moralis, est moraliter mala malitia formali, ut docet ex professe S. Thomas si , & adductis exemplis cum eodem illustrant
Τ heologi communiter, agentes de Conscientia errone a. ca Nine, inquit Anto ine , peceat eontra temperantiam, qui
falso putam rati die esse jejunium , non jejunat ; contra jus giam , qui non restituit id , quod Dyo pusat non esse suum ;
contra charisatem , qui fasso iudieans δε debere mentiri adfervandam vitam proximi . non mentitur. Ergo a pari vo luntas tendens in objectum in se moraliter malum , sed arprehensum per errorem sub ratione boni in se moralis, est moraliter bona bonitate formali, & quidem in ea spec te bonitatis , quam quis ex errore iudicat inesse actioni suae . Ia9. Secunda propositionis pars est Communis apud Theologos , ubi agunt de Ignorantia in vincibili Eadem probatur cum picteto ) sic . Si bona formaliter in linea morum esset operatio ex eo , quod conformaretur dicta mini conscientiae etiam vincibiliter erroneae , dicendum bene formaliter in linea morum operasse , qui sacrificabant Idolis etiam proprios filios,qui Chrillum Dominum blasphemarunt, eumque morti tradiderunt, suosque ministros Apostolos;
cum ex testimonio Christi putarent hi obsequium se praestare Deo et dicendum generaliter falsum esse illud Sacrae Scripturae , 13 Esi via , quae videtur homini recta , ct novis a eius ducunt ad moneis : Sed haec sunt falsa & absurda usque ad horrorem 2 ergo
I Tertia pars probatur. Inter articulos Ioannis Hus
130쪽
damnatos in Concilio Constantiensi est ille decimus sextus, i Si homo es vitiosus . ct agit quicquam, tu'c Vis vitiose, quia
vitium , ρuod crimen dicitur, seu mortale pereatum insteis actus hominis visis. . Inter damnatas a S. Pio U. Gregorio XIII. & Urbano VIII. in Bajo propositiones est illa 38. Omnis amor ereasvrae rationalis sui vitiosa es cupiditas , qua Mundus diligitur . quae a Ioanne prohιbetur, aut laudabilis illa Maritas, qua per virisum Sanctum in eorde dissus Deus amatur: sub qua, tamquam sub quodam genere, revocari possunt etiam ejusdem propositiones a S. 27. 28, 29. go. 3 . 33. 36. 37. & qO' Et inter damnatas ab Alexandro VIII. propositiones est haec 7. Omnil humana actio deliberata es Dei
dilectio sel Mundi , F Dei , eharitas Patris est: β Mundi ,
eoneupiscentia earnis , hoe es mala es, Cui amnes sunt 8. 9.& i. Et inter damnatas a Clemente XI. in Paschasio Que et est illa 4s. Amore Dei in eorde peccatorum non amplisi regusπ- te . neesse es ut in eo earnsiis regnet cupiditas, omnesque Garactiones eorrumpat, in quem errorem Conspirant etiam r. 38. 39, qO. 61. ῖ- qq. 6I-66. 67. 68 69. ergo etiam sine actuali charitate itat in actibus humanis bonitas moralis formaliter
33s. Quarta pars, quam ex professo propugnat S. Thois mas a , sic suadetur. Inter damnatas in Bajo propositiones est haec as. Omnia opera Insidelium sunt Reeeata , o viriuIerPhilosophoram sunt vitia. Et inter damnatas ah Alexan. VIII. est illa 8. Necesse es In elem in omni opere pereare: & illa ir. Oinne, quod non es ex Fide Chrisiana supernaturali, quae per dilectionem operatur , peccatum es. Et inter clam natas a Clemente XI. est haec S. Luid aliud esse possumus niπιenebrae, nisi aberrario , o uis secratum sine Fidei lumine , sine Chriso , o e Cbaricote et ergo etiam sine actuali Fidesupernaturali stat in actibus humanis bonitas moralis forma- Iiter talis. Cum duas ilias postremas partes probaverim ex damnatione propositionum, quae iplis opponuntur, apud Auctores,