장음표시 사용
291쪽
II 6. Eus non est caussa efiiciens neque mediate; I neque immediate ullum malum morale : sed est solum illius caulla permissiua e quam permissionem Deum rectissime velle lumen ipsum rationis humanae suadet, sed eneralem duntaxat hujus rectitudinis rationem , non vero eterminatam aliquam in particulari , quae adaequata sit ,
delegere potest . . Prima pars est contra plirres haereticos, quos nominat
Bellarminus O , inter quos fuerunt olim aliqui Lutherani, qui sic esse opus Dei proditionem Iudae, ut Pauli vocatio nem dixerunt , quorum blasphemiam damnavit Tridentinum ca) . Ab his non fuit aliquando alienus Bayles , qui per solitam sibi ineonstantiam adnotante Wolfio , c3 co Dampeecati Deam esse eonceptis verbis aIDubi insistatur , alibi vero id ipsum non proletaria opera adstruit , ut ubi dicit, Si quis magno rationum apparata esseere eonetur , fieri nompoe , ut malum morale in Mundum introdueatur opera pris cipii insinite boni ct sancte, respondebimus , seri id omnis posse . Nihil es insulsus , quam eorum , quae facta suπς, eri flentiam rationibus Upugnare . De his omnibus quis neget, quod Michael Eligalda animadvertit s), illos pejus desipere Pelagianis; Hi enim tibi solis tribuentes quicquid tam boni quam mali operarentur, saltem poterant propter hoc ipsum suum malum demi me de se sentire . At illi tam bonas
quam malas actiones in Deum, tamquam unicam Caussam refundentes, non solum sibi aditum omnom ad gloriam , sed etiam ad humilitatem praecludunt, & in hoc ipso , quod
292쪽
ltim velint in se agnoscere humilitatis caussam , immanem quamdam superbiam praeseserunt. Quin immo quis nota statuat cum VasqueΣ , & Sua reg , U ims in Boe pejus errare Manicθ.os nam hi non bono Deo, sed mala tribuebas peccata: quod tim olim dixit Irenaeus apud citatum Bellarminum de Florino ah. , qui primus citatur tantae impietatis assertor. 2 7. Ea probatur sic Non potest Deus esse cauta essi eiens mediata mali moralis , neque quatenus dederit Crea turae vim operandi; Nam malum morale, sive ut clariti dicam malitia moralis. utpote negatio quaedam non est eD-fectus vis activae, sed est ejusdem defectus . Neque quatenus dederit vim istam operandi imperfectam ; Nam impersectio hujusmodi est tristum Jumtaxat metaphysicum c i, 3. . a quoa
nullam habet connexionem necessariam Cum malo morali
nec intrinsecam, nec extrinsecam ; Nam squam haberet , actum esset de quovis malo morali, Cum hoc requirat libertatem a necessitate , & rursus actum effet de Ueracitate ac Sapientia Deir de Veracitate quidem , quia Deus omnino vellet malum istud, quod saepe in Scripturis Contestatur taabhorreret de Sapientia vero, quia praenunciaret praemiae in χntibus, ct supplicia peccaturis, aliaque media adhiberet , ne id fieret, quod cogit facere . Neque quatenus dederit vim illam imperfectam agendi, intendens malum m rate , quod ex ea imperfectione, tamquam ex Conditione ne-
Cessiaria provenit; Nam malum morale , quantum ad ipsius effectionem non potest recte & ordinate intendi; Ut enim recte posset intendi, deberet possie intendi ut finis, ut autem ordinate , deberet pota intendi ut medium ad aliquem finem; Atqui malum morale non potest intendi ut finis , quia finis est aliquod bonum , at malum morale repugnate me aliquod bonum , idemque utpote privatio quaedam q. asci est nihil, & nihilo non convenit ratio ulla positi-Va , qualis est ratio boni: neque potest intendi ut medium ad aliquod bonum , quia non sunt facienda mala , ut eveniant
293쪽
hona et ergo nullo modo Deus potest esse causa essiciens ut istius mali moralis .ii 8. I. Obiicitur . Habemus ex Scriptura Deum ci praecepisse Semei. ut malediceret David . Convertisse ca)Cor AEgyptiorum , ut odirent populum eius , & dolos fac rent in servos ejus . Iesum 3 definitό consilio & praescie tia Dei traditum . Herodem & Pilatum cum Gentibus& Israelitis fecisse ea, quae manus Dei , ct consilium eius decreverunt fieri. Domini sententiam ss) fu i IIe, ut inaurarentur corda inimicorum. & pugnarent contra Israel, Scaderent, & non mererentur ullam clementiam , & perirent e ergo Deus saltem aliquando praecipit, vel aliud facit, ex quo sequitur malum morale: sed hoc idem est, ac esse caussam mediatam mali moralis : ergo Deus est causa mediata saltem alicujus mali moralis.' Resp. Conc. antecedens, & nego consequentiam . Non
sunt enim illa verba sumenda in sensu vulgari , qui repugnat Divinae Sanctitati, sed in illo, quem subjecta materia iuggerit, & Interpretes declarant . qui est exprimere permissionem Divinam. Hoc modo , ut notant post S. Thomam Melchior Canus 6 & Suareet , Chri itus Dominus quasi imperans dicebat apud Joannem, Solvite templum hoc, idest occidite me : & apud Matthaeum , 8 Implete mensuram patrum vesborum e & iterum apud Ioannem , 9 Suod facis, De cito et quorum sensus est, ego paratus sum setiam mori, ct quod in me est, vobis permittitur, ut ei iameito id faciatis .
I 39. II. objicitur . Claudicatio est malum naturale squod mediate in Deum tamquam ea usiam physicam refundi Potest . quia imperfectio tibiae , quae praesupponitur neces saria conditio ad claudicationem non spontaneam, potest esse a Deo immediate : ergo a pari malum morale mediate in
294쪽
in Deum authorem refundi potest, quia impersectio Creaturae rationalis consistens in ejus mutabilitate & defectibilitate , quae praesupponitur tamquam necessaria conditio ad malum morale , est certe immediate a Deo . Resp. nego antecedens , Non enim tota ratio , pro
pter quam in Deum mediate refundi potest claudicatio est, quia immediate sit a Deo imperfectio tibiae, ex qua Claudicatio sequitur, sed est hoc praeterea, quia ea imperfectio ethrum directa intentione claudicationis, quae intentio manifesta fit ex eo, quod ea impersectio in tibia sit connexa ne cessiario cum claudicatione , quam rursus potest Deus directe velle & intendere, cum ea nullam turpitudinem importet ipsus Sanctitati repugnantem . IO. Secunda js probatur I. sic. In tantum Deus esset eaussa immediate efficiens malum morale ; in quantum Deus Concurrit ad omnes & singulas actiones creaturarum et sed nullus est concursus Dei ad malum morale formaliter sum ptum; Nam malum hoc non est actio , sed defectus in aeti ne q. 23. , quam minoris rationem iterum iterumque ad. ducit etiam Suarea si . ut planum faciat concursum Divinum ad actus malos talem esse, ut nullo modo Deus dici possit auctor peccati , quod esse Contra Fidem idem lucinienter demonstrat: ergo Deus non est caussa immediate efficiens ullum malum morale .
II. In tantum Deus esset caussa immediate , saltem imputative, efficiens malum morale, in quantum privatio redi,tudinis , in qua illud consistit, quam habet actus Creaturae. possiet tribui etiam Deo , propterea quod privatio sormae a duabus caussis producendae, qualis eli rectitudo actionis, tribui debeat utrique cauta : Atqui hoc est falsum: ergo Deus non est caussa immediate ne imputative quidem eff-
Ciens malum morale . Minor probatur. Privatio formae aduabus caussis producendae illi soli tribuitur, ex qua unice pendet, quod non produCatur . Ita quae accidit in fornace Babylonis privatio combustionis. soli Deo tribuitur , etsi a Deo & igne combustio illa facienda esset, quia per solum
295쪽
Deum stetit , quominus illa fieret: sed privatio rectitud nisin actione Creata producendae a Deo & Creatura , pendet unice a Creatura , ex ejus enim sola voluntate stat, quominus Illa rectitudo producatur, iuxta illud , Perditio itia ex te Israel: tantummodo in me auxilium tuum : ergo privatio illa rectitudinis in actione creaturae illi soli , non Deo tribui debet . III. Tam pro prima, quam pro secunda propositionis
parte sic etiam arguitur . Deus nequit e si e Caussa aliquo mo-GO efficiens id , quod necessario aversatur: Sed Deus neces sario aversatur malum morale et ergo Deus nequit esse Caus se aliquo modo efficiens malum morale. Major evidens stex eo , quod non possit sine Contradictione Concipi in Natura Divina beatissima affectionum contrarietas . Minor autem probatur. Deus necessario aversatur malum morale , si id non Convenit naturae rationali a se creatae. ut rationali ; neque enim ex dictis potest concipi in Deo velle simul δt nolle , ut rationalis sit , & non rationalis Creatura : sed malum morale non Componitur Cum natura rationali ut rationali: quod fatentur ipsi Adversarii , Cum non negent dari iα- hominibus peccatae ergo Deus necessario aversatur malum
Rursus tribuere Deo esse auctorem aliquo modo mali moralis est insanire cum Ethnicis illis Poetis , qui primos maximosque suorum Deorum de iniquissimis flagitiis, tamquam ab iis vel immediate vel mediate perpetratis aCCuta runt, graviter proinde reprehensi a Platone, qui hiiusmodi illorum fibulas detestatur, Sc obli vioni mandandas vult, a sive per allegoriam dictae eae ut, sive sine allegoria .raa. I. Objicitur. Receptum axioma eli , quod caussa Caussae est caussa caussati: sed Deus est caussa liberi arbitrii, quod est Caussa peCcati e ergo Deus est Caussa peccati. Resp. distin. mai . Iillud est aκioma, si intelligatur de
Caussa Caussae determinatae ad agendum, con C. mai. Si intelligatur de caussa caussae liberae ad peccandum nego mai Et Con ista minori , nego consequentiam . Haec objectio fecit s
296쪽
secit , ut aliqui refugerent concedere hane loquutionem , Deus author est potentiae peccandi, quae elt in libero arbitrio , ct dicerent non a Deo , sed a nihilo esse . quod liberum arbitrium hominis possit peccare. Sed rite intelleilio illo axiomate , nihil est , quod Cogat dicere hae e , quae vel non possunt intelligi , vel falsa sunt, ut advertit UasqueZci .ra 3. II. objicitur. Scriptura saepius ca) dicit Deum.
ivdurare cor hominis alicujus , vel ex Caec are: ergo Deus.
est caussa vel mediata , vel immediata mali moralis. Consequentia probatur. Ipsa duritia Cordis est peccatum. cum homo durus ex S. Bernardo sit, qui uec Deum timet, nee homines reveretur , & ea est fons multorum peccatorum e Sed haec duritia dicitur haberi per actionem Dei; Nam im durare est verbum activum , quod importat actionem illius, cui tribuitur, qui si sit Deus, certe est efficax: ergo si Deus ex Scriptura indurat cor hominis , Deus est caussa mali
moralis. Resp. CohC. antecedens, & nego consequentiam . Ad
Cujus probationem , permitto majorem ; Nam multi sunt Theologi teste SuareΣ ) , quibus videtur induratis de qua loquitur ibi Scriptura si vocis poenam potius, quam culpam signiscare . ex quo illi inserunt Deum dici posse in
proprietate sermonis esse caussam indurationis: quod non placet Sua reaio , qui observat in rigore sermonis hujusmodi indurationem requirere praeter destitutionem Dei, pravam hominis dispolitionem , cujus certe caussa non eli Deus. Sed permissa majori, distinguo minorem. Ilaec duritia dicitur haberi per actionem Dei permissuam illius, Concedo min. ; per actionem Dei efficientem illam, nego minorem , ct Consequentiam .
Obje stio illa antiqua et , eamque ex prosesso discutiunt Theologi cum S. Thoma s , & SS. Patribus , ac Sacrae Scripturae Interpretibus, ubi agunt de Pharaone , de quo M m . habe-
297쪽
habetur Deum dixisse Moyli ci : Ego indurabo eor Gus.
Illorum diversas in haC re expli Cationes . prorsus abhorrentes a sensu adversariorum Benedictus Pererius complexus est
decem disputationibus cab , ex quibus colligitur, Deum dici indurasse Pharaonem , vel quia fecit circa ipsum ea , ex uibus coepit Pharao ex malitia sua occasionem magis o urandi cor suum e vel quia non dedit ipsi gratiam illam , qua ossicaciter molliretur: vel quia palam fecit patientia sua , quam durus esset: vel quia diu ipsum toleravit, nec quantum meruit , statim punivit ὁ in quibus Omnibus nulla 'alia intervenit actio Dei nisi permissiua, quae qualiscunque sit , secum conjungit , S supponit in ipso homine libertatem
a necessitate male operandi. Et generaliter excluditur omnis actio essectiva illius indurationis , quae si peccatum ζ pro qua ulterius suadenda perperam recurritur ad proprietatem verbi acti vi induro, quae integra remanet etiam in Communi usu loquendi per quamcunque actionem etiam metapho ricam. Sic ut exemplum ponam in re satis obvia , dicuntur munera mentem sapientum pervertere, aut illorum CorObdurare in damnum miserorum, vel ut ait Scriptura excaeCare illorum oculos, quae Certe non habent actionem
effectivam hujusmodi perversitatis aut caecitatis, sed solum sunt occasio quaedam ad illam mentis perturbationem cirCaiustum , quae dicitur Caecitas. Per similem igitur metaphoram , vel aliam figuram , quae exaggerat iram Dei in peccatores, loquitur ibi Scriptura .r 24. Similis adhibenda est interpretatio ad alia Scripturae loca . quae Adversarii congerunt in hac objectione , Cujusmodi sunt haec. Dicitur Deus dare spiritum mendacii:
Mittere c3 operationem erroris , ut credant mendacio: Fi-
Iios Heli non c6J audii se vocem patris sui, quia voluit Dominus ocCidere eos : Dominum abitulisse sortunas suas
298쪽
Iobo, quamvis id latronum injuria faetiim constet: Deum si θposuisse Pharaonem , ut ostenderet in illo fortitudinem suam: Deum a limitem esse figulo facienti vas in contumeliam pro suo libito: Ipsum 3 abscondere veritatem a sapientibus , ct prudentibus: In Parabolis loqui, ut ii, qui foris sunt
videntes non videant, di audientes non intelligant. ne quando Convertantur: Dominum c3 miscuisse in medio AEgypti spiritum vertiginis , ct errare fecita AEgyptum in omni opere suo , sicut errat ebrius: Roboam c6 non acquievisse populo, quoniam aversatus fuerat cum Dominus, ut suscit Dret verbum suum De quibus omnibus & his similibus accuratior explicatio reddetur Consulendo pro singulis probatos S. Scripturae Interpretes. Alia pro praedictis propositionis partibus argumenta , &solutiones aliarum objectionum , quae Contra illas fiant , da
Ia S. Tertia iam propositionis pars probatur. omne, id quod aliquo modo est , sine Deo esse nequit: sed malum morale , utpote non mera negatio , sed quaedam privatio, aliquo modo est : ergo sine Deo esse nequit: Sed nequit esse a Deo, ut caussa effiCiente aut mediate aut immediate g. i I I. R LIq. ὶ ο ergo est a Deo , ut Caussa permittente. Lonfir
matur ex illo S.Augustini, 8 Nihil ι, ni γ Omnipotent steri velit, vel irae faetendo , vel endo , ut M.
1 26. Quarta propositionis pars probatur Cum SuareZ c9 sic. Permisso mali moralis ex se mala non est, ct potest esse bona: Sed rectissime quis velle potest , quod ex se non est malum , & potest esse bonum e ergo rectissime Deus velle potest permissionem peccati. De majori unice dubitari potest, eaque suadetur primo aut horitate S. Thomae , qui ait, cio De ι vult permittere mala steri , Ο θoe es bovum . Suadetur secundo , quia si permissio mali moralis ex se mala esset, M m a & nun-
in sua. In r. a. tr. s. disp. 6. pag. LI. 8 Aug. Enchir. ca. 96. cs sua. Metaph. dis. I see. 3. Num. 3.
299쪽
& nunquam posset esse bona in nullis circumstant is , licitae sset, ct laudabilis, quod est falsum ; Nam in circumstantiis , in quibus, qui alterius culpam impediret , ipsemet Culpam patraret, non solum sine Culpa , sed etiam cum laude illam permittit . Ita miles , quod est exemplum Leibnitii O in hac re , positus in excubiis permittit Cum laude caedem duorum litigantium , quam illuc a Currens lacile quidem posset impedire , sed non sine Culpa, quam incurreret desciendo a sua obligatione custodiendi stationem suam . Sic licite permittitur peccatum foeneratoris , dum licite ab illo peCunia petitur urgente necessitate , etiam sub pactione usurae , quod est exemplum Cardinalis Palla vicini a) , receptum Communiter a Theologis , qui cum S. Thoma observant permitti usuras a Republica, 3) non quasi aestimet eos esse fecundum jusulam, Ked ne impediantur utilitates mun
s 27. Quinta propositionis pars, quod Lumen naturalis rationis nobis suadeat Deum rectissime permittere peCcata', habet ex parte Bayles violentam oppugnationem , conflatam ex omnibus difficultatibus , quas Manichaei proposuerunt , aliisque ab ipso excogitatis, quoniam si facile eit inventis addere in rebus , quae sunt jam manifestae, multo magis in iis, quae versantur circa obscura & implexa : harum uasi succum collegit Wolfius . Bayles quidem eas mo- is omnibus urgens sepius profitctur, se id facere non jam eo animo , ut Manichaeismum promoveat, aut stabiliat, sed ut suadeat standum dumtaxat esse in multis articulis Fidei Revelationi Divinae , quae aliquando quid proponit Credendum . quod est Contra omnem rationem , quemadmodum vult ille esse rectitudinem , ct bonitatem Divinae Volu
tatis in permissione mali moralis , quam ipso judice sola suadet Fides, non vero ulla Philosophia, quin immo haec contra illam proponit objectiones insolubiles . Celebris est haec Baules opinio , cujus falsitatem multi ostenderunt.
300쪽
Sic autem haec pars probatur. Lumen Is suadet Deum esse ens persecti ssimum : Sed nihil velle aut intenti ve aut permissi ve nisi rectissime , est de notione entis persectissimi: ergo ii lumen rationis naturalis suadet Deum esse ens persectissimum, suadet velle etiam rectissime permisesionem mali moralis . Confirmatur. Qui vis cordatus homo credit recte & prudenter factum aut dictum, quod novit factum aut dictum ab alio homine, qui communiter habeatur tamquam excelleus integritate, aut doctrina, etiamsi ipse non intelligat , quo illud conlilio fecerit, aut quibus scindamentis dixerit , &tanto magis ita credit , quanto major est exiit imatio , quam de illo habeat . Sic squis est in Urbe Socrates, quidquid moliatur, jam creditur facere sapienter . Si quod theorema invenitur alsertum a Ne tono, jam assumitur tamquam certum ab illo , qui imparem mentis aciem habere se profitetur . Ulico parent milites duci suo. de cujus arte militari non dubitant. Sine haesitatione utitur infirmus remedio, quod praescribat medicus , cui magnum sit nomen a doctrina oc experientia: ergo quivis homo non potest non credere rectissime permitti peccata a Deo, quem naturalis etiam
Theologia demonstrat esse Sanctissimum , Sapientissimum ,& ut Nangi angenus ait , ipsis am rationem. Argumentum hoc exornat AEgidius Estrix ci , eidemque innitentes, quod scilicet satis sit scire Deum permisisse , ut intelligamus re cte permisisse , cum voluntas ejus necessario sit recta , clamarunt contra Baylem etiam Pictetus ca) , ct Wolfius cum aliis Heterodoxis , quos Citat. 23. Sexta pars, quod lumen rationis ostendat gener les quasdam rationes hujus rectitudinis Divinae in permissione peccati probatur sic. Lumen rationis ostendit Deum perfectissimum ideo permittere peceata , quia aliter derogaret suis persectionibus, & seipsum , ut dicit Apostolus, nega retοῦ & minus generaliter, quia novit ex iplis malis quibusvis