장음표시 사용
301쪽
vis cruere aliqua bona ὁ i Neque enim , inquit S. Augustinus , Deus ullum non dico Angelorum, sed vel bominum erea. ret , quem malum futurum esse strae ei et, nisi pariter nosset, quibus eos bonorum uobus commendaret: quod alibi saepe sa)inculcat: sed hae sunt rationes generales : ergo . I 29. Septima pars , quod Lumen rationis non detegat determinatam, vel determinatas in parti Culari rationes ad aequatas, per quas Deus rex tissime permittit peccata, probatur primo , quia postquam in hanc rationem inquirendam meditatus fuit S. Augustinus, illam es e supra suum Captum pro- sessus est, Altitudinem eon Ili ejus penetrare non possum , ct Ioue supra vires meas hoc esse confiteor , quibus similia habet alibi ψ epe: ergo erit etiam supra illum aliorum hominum, quemadmodum plures reipsa fassi sunt, etiam ex He- te rodoxis , quos Citat &sequitur Nolfius 3 , quibus addo Michaelem de Eligal de 6 ,& Alphon sum de Sarasa γ), quorum neuter aCCedit ad exponendas rationes aliquas hujus per
missionis, de quibus jamjam aliquid dicam, niti poliquam
omni studio conati sunt persuadere mysterium in hac re pro poni nobis, de quo nunc noltra Fides exigitur , non vero intelligentia & penetraetio . Quare nihil melius in hac re Concludere possumus , quam illud , caligeri Nescire velle, puc Magister Utimur Docere non vult , erudita inscitia es. Secundo probatur , quia quae solent proserri tamquam determinatae hujus permissionis rationes . inveniuntur quidem esse aut esse polis aliquar, sive ut ait Bellar minus 8 , Proba biles , sed Certe non adaequatae rationes , ut initi tuendo illa
Tum examen planum fit . 1 IO. Prima ratio sit: Deus permittit pec Cata, ut locum
302쪽
habeat illa creaturarum species . qualis est homo , quae sit praedita libertate etiam peccandi . Haec placuit Lactant io , qui dicit, ci) Simul Deum proposuisse bonum ae matam, θ b num quidem diligere , ac mutam Osisse e sed ideo malum permissi e , ut di bonum emicaret . Eamdem fuse exponunt Tertullianus sa) , ct Simplicius cs , eique videtur acquiescere etiam Suarez d ubi dicit, velle stermistere peeeatum non es aliud. quam velle hominem habere liberum arbitrium , formalem usum esur. Certe dignitas intrinseca hujus Creaturae est praeclarissima, nec minor gloria, quae in Creato , rem ex illius constitutione redundat. Ac quod pertinet ad dignitatem intrinsecam huius Creaturae, quis non adprobet illa S. Augultini verba, c3ὶ Sicuti melior es vel aberrana equus, qua in lapis , propterea nou aberrans , quia stroprio motu Ο sensu earet: Da es excellentior creatura , gus libera voluntate peecat, quam quις propterea non peccat , quia nou hahet lueram volunIatem . . . Nec te moveat, quod Pisupereu-tur animae peccatrices , ut dicas in eorde tuo melius D isset , F nou essent In fui enim comparatione vituperautur , dum
cogitantur, quales esseπι, speccare noluissent. Et alibi I Servos suos, dicit, meliores esse Deus judieazit, is ei fersirent liberaliter , quod nullo modo seri posset, Is nou voluntare , sed neee tale fervirent. Per libertatem igitur datur
IOCtis Creaturae, quae habeat dominium in suos actus, & capax sit tot illis animi oblectamentis , quae redundant ex inqui litione variarum cognitionum, ex inventionibus, ex institutione vitae , ex colloquutione cum aliis, ex conscientia recte factorum , aliisque hujusmodi. quae omnia sublata libertate tolluntur . Quanto vero splendidius effulgeat gloria Creatoris ex conditis creaturis liberis intelligi potest , illisper rationem nostram ab hac rerum univer litate paulisper sublatis: quo facto iam Mundus est mera machina digito Dei unice mobilis : in eo amplius elucere nequeunt aut Sapientia aut Potentia illa Divina, quibus efficit , ut tot creatae
303쪽
volunt ales sui dominae , sed minus invicem consent Ientes , in bonum tamen Universi conspirente neci Divina illa Bonitas , quae Commercium quoddam amoris instituit inter se &Creaturas , quae ipsi libere possent obsequi e neque Divina illa Magnificentia & Iultitia , quae in praemiorum , atque
Poenarum retributione exereentur , quas rationes respicientes Deum magis declarat Bellar minus crJ . Nihilominus rationem istam non posIe dici ad aequatam rationem permittendi peccata . quam Deus sequitur, vidit S. Augustinus , qui illam subjunxit immediate ad apertam illam Consessionem , I. ia a. de altitudine imperscrutabili Divini in hac re consilii. Rursus quis neget Deum omnipotentem & Sapientissimum posse impedire peccata saltem multa , saltem atrociora, quin tollat Creaturis liberum arbitrium semel illis datum : quin immo illos re ipse . qui ad normam virtutis Constanter vi κerunt , ideo celebramus, quia libertatem a necessitate bene agendi cum ipso mei bono exercitio Conjunxe-rnnt: ergo dicere . ideo Deus permittit peccata , quia non vult tollere creaturis liberum arbitrium , nequit assignari tamquam ratio adaequata , ut notavit iam Pictetus caJ . Quare minus efficax est illa argumentatio Tertulliani Contra Marcionem dicentis, Iuominus homo male liberta
e fuafrπi aggressus in perieulum laberetur , s De I iste' ceri es , residi et arbitrii libertatem , quam ratione ct θ nusce permiserat. Denique puta interee PD. Noππe mei moret Marcion , o Dom/num fiatilem instabilem insideIem refcludentem quae insit is 1 Cur intereedis, s permisit Z EIA
Lot ub emeti iam erroris notet, in insitutione ne an is rescissione . Marcion enim respondere potest esse aliquod me dium inter institutionem libertatis , & rescissonem, nimi rum talem per Omnipotentiam Dei distributionem Gratiae , &universim rerum dispositionem , quae bonum usum datae libertatis , vel saltem non tam malum , aut non tam frequenter malum secum importaret. III. Se-
304쪽
idii. Secunda ratio lit illa Cardinalis Palla vicini . quicum jam in libris de Bono ex professo propugna verit co primam , quam insufficientem ostendi , aliam deinde in Aisertionibus Theologicis amplexus est st), quae est hujusmodi. Deus permitt it peccata , quia honestissime potest illa permittere : honestissime autem potest illa permittere , quia honestissime vult esse Creaturas rationales, quae peccabiles sint; quod probat ex eo, quod Deus honeste vult esse Crcaturas , quibus possit imponere praeCeptum rigorosum . de cujus ra tione est, ut non necessi et physice, iisque felicitas sit praemium virtutis, non vero naturalis Conditio Creationis.
Sed haec ratio non satisfacit . Nam negabunt Adversa rii assumptum, neque quae pro eo adducuntur probationes
opportunae sunt; Siquidem ex eo , quod Deus honestissime. velit esse Creaturas rationales, quae peCCabiles sint, & proinde capaces pro suo libito obediendi suis praeceptis, & merendi sibi felicitatem , non illico sit, Deum posse permittere pecCata. Nonne re ipsa multi Angeli in Coelo , & Uirgo beatissima in terris fuerunt natura peccabiles, ct Capaces obedientiae , & meriti, di tamen nullum illorum peCcatum permisit Z Igitur Cum ipse Auctor neget bene arguere illos ,
qui dicunt necesse suis, esse possibile malum morale , quia ali
quin tolleretur libereas, nescio quonam modo deinde ex peccabilitate creaturarum , ct requi lita ad obediendum & merendum libertate Concludat. ergo Deus hone itissime permittere potest peccata .i32. Tertia ratio sit illa aliorum . Deus permittit peccata , ut ostendat suas perfectiones . ostendit enim Sapientiam, dum ab his etiam malis novit multa bona elicere .
Sic Videte . inquit S. Augustinus , quanta nobis praefatde ipso immanissimo Helere Pudae traditoris . udas tradidit
ad possionem Filium Dei , ct per po fionem Filii Dei omnes
gentes redem Iin func ad salutem . Sic Idem observat tale augmentum Virtutis ex aliorum peccatis provenire relate ad N n bonos
305쪽
bonos in hac vita , ut dicat, illos O Uur habere malorum
commixtione , sive ut per eos exerceantur. sve ut eorum comparatione magna illis exhortatio stat, ut uitantur ad melius . quibus seblatis altitudo charitatis quasi epulsa murrescit. Ostendit Benignitatem in Creaturas, quas pec Cantes diu-.tissime etiam tolerat : eamque facile intelligimus vere esse: Divinam , semel quod advertamus terrenos Dominos , Parentes,Magiltros expellere tandem a famulatu, a familia, a disciplina illum vel servum,vel filium,vel discipulum,quos quasi immutabiles in sua perversitate aliquamdiu deprehenderint. At Divina Clementia non solum malos tolerat , sed ut secum in pristinam gratiam redeant , Continuo urget. HinC ut prosc-quitur idem Augustinus, Mali, nis patienter cum mali sunt, I Ierentur , ad laudabilem mutationem non perveniunt. Ollen.dit Sanctitatem, & Iustitiam , dum praemio bonos , poena mavlas afficiet, saltem in Inferno . Sic S. Augustinus: 2ὰ Cur noucrearet Deus, quos peccaturos esse prascivit, quandoquidem
in eis ct ex eis , O quid eorum culpa mereretur , ct quis ius gratia donaretur, sint osevdere , quibus limitiae habet
Verum hae ct similes rationes certe nequeunt dici ad aequatae, & postquam quis istas attulerit, neCelse erit assurgat ad alias altiores nobis nunc ignotas , sed certe Deo dignas ἀQuin immo ne videntur quidem numerari omnino polle intereatissas finales talis permissionis , sed inter bona , quae supposita jam permissione peccati , Deus novit eκ illo eruere. Observavit iam olin, Uasqueκ λ) Patres vulgari modo tu PrDquutos . ut Scristiura quoque consuevit, cuis e Pentum bonum . quῖ occasione stercati futurus est, xamgusin struem exprimit, de tuo ut euussu mali Loquitur . cum tamen revers bonum , quod De ι ex peceato elicit , non si ρrimariae sua voluntatis : Idemque deinde conclusit Ualentinus de Herice ,
postquam ex Professo propugnavit a non posse attribui Deo
306쪽
pro fine permittendi peccata,quicquid lit antecedens ad inferendum , quod Deus intenderit peCCatum tamquam me diu in ad illum finem . Brevius equidem sensum praedictum in limilibus aut horitatibus , quae objiciuntur , sic Colligo : SS. Patres respectu peCCantium & Peccatorum Vocant Deum ordinatorem, G Deus , inquit Augustinus, s ut naturarum bouarum optimas Creator es, ita malarum voluntatum justissimus ordinator : Atqui ordinare praesupponit existentiam eorum , quae in ordinem disponuntur: ergo si Deus est ordinator peccantium & pe a torum, jam antecedenter ad istam ordinationem intelligitur permitisse peccatum. Quod habendum est prae oculis ad colligendum genuinum Si literalem sensum eorum, quae ex S. Scriptura & Patribus afferri possunt tamquam denotantia in allatis rationibus haberi causas finales ipsius permissionis pec Catorum . Unde impii quidem inferunt Deum non tam permissiue , quam intentive velle peccata , di mala illis adnexa etiam aeterna et Alii vero , ut refert S.Τhomas dixerunt, ca quod licra Deus non velit mala , vult tames
mala esse vel fleri , quia licet mala non sint bona , bonum tamen es, mata esse vel fieri: quod ideo dicebant, quia ea, gurin se mala sunt, ordinantur ad aliquod bonum , puem qu dem ordinem importari tredebant in hoc, quod dieitur maIa
osse set fieri: Sed boc subjungit S. Doctor o non recte di
3 3- Hinc solvuntur argumenta Jlla Bayles ab exemplis,
quibus contra permissionem peccati caussam Manichaeorum agit. Dicit enim 3 : Pater nec recte nec ordinate permittit filios suos Corruere Cum tibiarum fractione , ut ollendat toti Urbi dexteritatem suam in restituendo ad pristinam firmitatem & rectitudinem ossa - Similiter inordinate Rex permittit seditionem , ct scelera subditorum in dies augeri ut sbi acquiriit in ejus extinctione famam sapientiae aut poten tiae, & in eorum punitione illam justitiae et ergo neque pO 'test dici recte di ordinate Deum permittere peccata ad ollendendas suas perfectiones
307쪽
Respondeo enim , Concedo totum . Pi fletus co vid tur Concedere ante Cedens , & sic diltinguere consequens; Non potest illud dici , tamquam ratio ad aequita permissionis pecCati , Concedo consequentiam ; non potest illud ullo modo dici, nego consequentiam , cujus ab antecedenti diversitatem notat esse, quod allatae permissiones illius Patris &Regis sisterent tandem in ultimo quodam & praecipuo motivo, Certe vitioso , in praepollere a ambitione: ct rursus essent imprudentes , cum neuter certus esse possit de felici exitu remedii , de quo cogitat : Rex autem ille , qui permitteret scelera . ut haberet, in quibus exerceret jultitiam , Crudelis animi esset . At in Deum perfectissimum non C
dunt nisi fines sanctissimi, & ipso digni . ct et si puniat malos , non tamen permittit esse malos ad finem puniendi,& omnia habet in sua potestate, ut etiam de malis bona possit certissime elicere . Quod est fateri rationes illas non esse adaequatas , sed tamen esse aliquas , quae saltem satis
opportunae sunt ad revocandum in mentem inter attributa Dei non esse solam Bonitatem , nec a Deo mundum Conditum esse, ut hanc tantummodo creaturis intelligentibus manifestaret , quod praeter rationem videtur saepius supponere Adversarius. Quarta ratio sit illa, quam invenio apud Cajeta num a , ct recentius apud Tre voltianos . Deus permittit peCeata , ci quia fiant oeeasio tot virtutum admirabilivis in tor υctis , ct adventus Redemptoris : At inadaequata dicenda
omnino eli haec etiam ratio , vel melius nulla . Imprimis enim sicuti non sunt facienda mala, ut eveniant bona , liciaeque sunt ex hoc fine permittenda . Rursus enumerat a b na sunt citam illa, esseetus ordinationis divinae de peccatis jam existentibus ex ejus Permissione , non finis permittendi .
Aperte hoc exprimit S. Augustinus dicens : Ad aliquem
usum San orum ordinatur omuis eueritas impiorum a Summo
Deo , qui bene utitur e/iam malis c Quae verba utor o usus, quae
308쪽
quae important illius, quo quis utitur praeviam exilientiam , frequentissima ci) sunt apud illum loquentem de bonis, quae ex impiis & peccatoribus in hunc Mundum derivantur . Illud etiam contra alteram hujus rationis partem eli, quod ea supponat Christum non venturum , si Adam non peccasset , quod elt Controversum. Praeterea videtur supponere dari non posse Redemptionem, per quam quis praeservetur a l. pQ : quod est falsum ex Communissim .i sententia Circa Beatam Uirginem , quae hanc solum illi pertinere R demptionem docet, de qua videri potest Suare a cab .' II 3. Quinta ratio hujus Divinae permissionis sit illa , , quam primam invenio apud Ningium, ubi fusissime in hanc rem inquirit: quod peccata, quae vocantur mala moralia sint minora irrata, quam mala naturalia, qualia sunt miseriae , quibus subjeisti sumus, quia inquit, cyὼ electiones pravae ideo Araecipue pro malis babentur , quia nos in mala na-
Iuralia ducunt .... Majora ergo Dut mala usturalia, quam
moralia ; ρropter enim quod aliquod malum , necesse es, ut illud pejus sit. Ex quo sequitur, ut sicuti sine ulla laesione aut nota Divinae Bonitatis , Deus intelligitur permittere, seu potius velle mala naturalia , ita intelligitur permittere mala
Reiicitur haec, quia impossibilis , & laborans falsa suppositione Circa gravitatem minorem mali moralis, quam naturalis , ut jam olim S. Thomas distincte docuit dicens, A quod eulpa habet plus de ratione mali , quam poena , ct nousolum quam poena sensilis , sed etiam universaliter aeeipiendo poenam , fecundum quod privatio gratiar vel glorix, poenin quaedam Iunx . 136. I. Quia Sacra Scriptura aperte nos docet propter mala moralia subjacere hominem malis naturalibus , & haec esse illorum poenam ς. 37. : ergo majora sunt mala mO
309쪽
II. Malum Culpae importat, voluntatem se exercere in . orclinatim, malum vero poenae non se exercere Circa aliquid, Cujus usu privatur : ergo quanto aliquid est majus nihilo, tanto malum Culpae est majus malo poenae. Simile argumentum adhibet citato loco S. Thomas con Cludens, quia ergo eulpa consistit in deordinato actu Poluviatis . stoena vero in privatioue alicuius eorum , quibus utitur votautas , perfectius habet rationem mali culpa , quam poena . III. Cum eodem S. Τhoma . Malum poenae opponitur bono creaturae , quo illam privat , at malum Culpae opponitur Bono in Creato; Nam Contrariatur exequutioni Di vinae v Iuntatis , & Divino amori, quo Bonum Divinum in se ipso amatur: ergo majus malum est Culpa , quam poena . IV. Sunt quidem multa mala moralia , quae metaphy si e connectuntur cum malis naturalibus, ut furtum & homicidium ; Nam in haec mala directe tendunt, & terminantur: Sed multa etiam sunt , quae hanc Connexionem non habent , ut sunt peccata cogitationis saltem aliqua , quae in hac Tingit opinione videntur excludi a numero PeCeatorum . V. Mala quidem naturalia sunt consequentiae physice
necessariae ex natura Creaturarum hujusmodi , quae constant etiam materia, Cujus partes, ut utilis esset , debuerunt hahere motus inter se contrario se Unde alteratio in Compo
sitis , & dissolutio , quae in animatis , morbi tandem sunt
ct mors; Quare vel Deus has creaturas non debuerat Crea re. vel semel quod illas Creaverit , non poterat ut Author naturae non velle illarum alterationes & dissolutiones: At mala moralia implicat contradictionem esse Consequentias ullo modo necessarias ex natura creaturae liberae ab illorum
VI. Tandem malum morale consistere in eo , quod
nobis vel Reipublicae no Cet, est stulta quaedam opinio, de qua jure vulgus ipsum ex alibi di ictis ci) Hobbesium execratur: Sed doctrina Κingit in hac re eamdem opinionem vel in si riuat , Vel Continet, ut jam contra illum notavit Wolfius a et ergo. 37. Se-
310쪽
3 . Sexta ratio sit illa . quam dat Leibnitius dicens eum Opt imitiis, fi Deum non permittere pereata , nis quia ab lute i ossibile es melius fleri a quocunque . hoc est ut alibi caὶ distinctius explicat , quia cum Deus necessitetur alfaciendum optimum Mundum , semel quod Mundum voluerit Creare , ea per Cata non vult Propter se, nec ut media ad suam gloriam, sed propter optimam Mundi coniti tutionem, ad quam pertinent ut Conditiones , sine quibus non esis et Mundus optimus . Reiicitur haec , quia impossibilis; nam ut
alibi ostendo falsum est systema Optimismi, sive quot
Deus non potuerit facere Mundum, hoc qui existit meliorem . Nec argumenta , quae pro hac opinione Catagio nuper
v i se sunt , ut ipse ait peremtoris, ct phari loco habeuda, quidquam possunt niti apud eos, qui falsa illa Leibnitii principia admiserint , de nece ista te in Deo Creandi optimum, S de ficultate in nobis inveniendi rationem sussicientem de omnibu& Iῖ8. I. Obiicitur . Ratio humana ex dii iis non potestasi equi , Cur Deus permittat mala moralia et ergo ratio humana non poteli assequi , quomodo permissio illa concilietur Cum Bonitate Divina et Sed hoc importat permissionem
. mali moralis attenta ratione human non vacar culpata et ergo in
Resp. Concedo enthymema in eo tamen sensu , qui dictis revera Consonet, sci licet rationem humanam non assequi politi vas & adaequatas rationes permissionis peCCatorum , et si assequatur aliquas in adaequatas , & omne& negativas ra tiones , quatenus scilicet solvit . quae in contrarium oppo nuntur. Et nego minorem, quae subsumitur Contra omnem
rationem , tum quia semel quod ratio dicat se non posse asi sequi , Cur Deus permittat haec mala, nequit sine contradictione dicere Deum non sine vitio illa permittere: Sicuti qui se declarat non posse iudicare de coloribus , quia caecus est , nequit, si sibi constet, assirmare fetionem esse quemvis