장음표시 사용
151쪽
intur: quia reus est aeternae praeuarica,tionis. Nam qui deum relinquunt, a deo iuste derelinquuntur: nexu auxilium nel ma.i. gratiam liabituri deus enim tradidit illos in ii, inreprobum sensum, ut faciant ea quq no conueniunt. Hoc modo deus indurauit cor Pharaonis.
Indurationem peceatorum moderni pseudo magistri inculcant deo, quasi tentator sit in malum hominis.Ad suam pra,
uam opinionem torquentes lianc sentenis DO.iε. tiam uniuersa propter semetipsum ope.
in F ratus est dominus, impium quot ad die malum. Hinc sumunt leues homines sus malitiae excusationem csi ad peccadum sint coacti. Sed ex iamscripta sententia non est intelligendum malos ad damna.
tionem esse creatos uel ut homo abuta,
tur dei creatura, sed fruatur ad falute propriam ec ad proximi commodum utpou te carnem id fuaguinem dirigat ad coelis tum diuinum: uoluptatem&laetitiam ad beatitudinem: bona temporalia ad comis modum proximi. Si autem huiusinodi
rebus impius abutitur ad concupiscenti. am camisaut incommodum proximi huic cedit in malum: cuius ipse causa est, n5'' deus qui suam creaturam ad bonum,non ad malum ordinauit: net tentator malo,rum est,multominus author. Alioquin diuitiae bonitatis eius contemnerentur: oci, tamen unuS dumtaxat ec summe bonus in me. est deus: est densio lux in quo nullae sunt tenebrae,scilicet peccatorum. Ideo horredum est dici aut credi deum esse autho rem uel tentatorem mali: qui solus ec immense bonus est ac sons totius bonitatis: cui nil ad mali ascribi neci boni detrahi potest. Ipsi homini omnia sua mala sunt ii putanda qui uoluntarie eligit inobedientiam pro obedientia. inem autem diui. na sapientia praescit in tiaturum iri indit, ratum ae diuinae gratiae semper incapa.cem Hreunti subtrahit gratia ulterius non frustra porrigendam,ex occultis dei iudi s quorum multa sunt, sed nullum iniustum. Tali subtractione gratiae intelligi.tur, quasi deus peccatorem indurauerit.
Quae quidem induratio non aliter sit, aesiquis diceret, sol indurat ceram eo Q s
6 Haec Pauli uerba: Cuius uult misere. 1 tur re quem uult indurat intclligeda sunt v capacibus diuinae gratiae Deus suam
misericordiam impartitur, non alitem incapacibus:qui eo indurantur, ueluti stri,ptum est: Domini enim sententia suerat ut induraretur corda eorum. Ideo in Paulo ulterius: Deus uolens ostendere iram
ec notam sacere potentiam suam, sum. nuit in multa patientia uasa irae,apta in materitum,ut ostenderet diuitias gloriae susin uasa misericordiae, utpote in hominiabus gratiae capacibus. Hic Paulus t xat hominem induratum esse a seipso, non a Deo: qui prohibet induratione di, cens : Circumcidite igitur praeputium o t. o corcis uestre re ceruicem uestram ne in. duretis amplius. Nam Iudaei noluerunt 4-τα, imaudire dominum, sed indurauerunt ceris uicem suam iuxta ceruicem patrum suos
rum:de quibus in Hiercinia: Pcrcusirii eos ec non doluerunt,attrivisti eos N re. 'nuerunt accipere disciplinam, sed indurauerunt facies suas supra petram,& noluerunt reuerti . Quod autem Deus, quem uirit, indutat intelligendum est de nimia clementia Dei Quemadmodum pius pater aut clemens dominus suum malum
silium aut seruum corrigere differt: quo idem filius uel seruus latrocinatur, hoc talet patri improperari ata filium deturpasseti istud autem intelligendum est de numia patris indulgentia, non de eius Uo. Iuntate seu eruditione. Ita Deo pro sua diutina indulgentia ec lenta correptio, ne ascribitur acsi peccatoris malitiae Nindurationi causam praestet. At nulla
apud Deum est iniquitas: dictante scri, plura: Dcus sidclis ec absque ulla iniqui. tale iustus 5c reeius. Consimiliter illud
Esaie praeconium: Quare errare iam feci. εt,.sti domine de viis tuis, indurasti cor noum M strum ne timeremus te: Exponit Ilie.
ronymus hoc medio : DEVS indurat
152쪽
peccatorem prorogandosupplitium. Deus nuseretur peccatoris, per aduersa eum instuando ad poenitentiam, iuxta scriptum: .. tam Visitabo in uirga iniquitates eorum in uerberibus peccata eorum. Ergo cocudioportet,ir deus non est malitiae cauissa net tentator lauton qui iuxtasapi
emis di stum ) mortem, id si, peccatum
non fecit: nec laetatur in perditione moarientium, utpote ad mortem Perpetuam damnandorum. Praeterea peccatoris in
duratio oc in peccatis captiuatio non est diuinae dispolitionis, sed permillionis adsisitium insonis malefactoris:
is . cuius captio nic initiatur Llic sti tuo duratura.
CAPITULUM TRIGESI MUM SEPTIMUM. De
captiuitate humana. D intelligendam hominum o .ptiuitatem sciri prius oportet, qua libertate homines gaudere debeatur in scriptura reperitur trifaria li. bertamina naturae: altera gratiae: tertia gloDeus homini in paradyse naturalem eoncessit libertatem: a qua lapso generi humano Christiis alteram attulit gratiae ec spiritus libertatem post quam electi cosequentur sinalem coelestis gloriae libertatem.Ptima natos libertas erat o nali
humanae naturae congrua: ut eadem risisditus homo nemini ei iti subiectus: non qitidem deo aut cuiuis superioritati a deo emananti rebellet sed ψhominis arbitriu, ta dominus suarum uirium, bonum stat liberum ad imaginem liberae diuinae uoluntatis, nemini rabie lis nec a qu dependentis* a seipsa. Cui homo inniti debet cum sua libera uoluntate: quae ei odem concessa est potissimum ad hono . rem des deinde ad fui proximis salutem,
acetiam ad conclusionem caeterarum creo Murarum. Porro naturalis libertas inparia osuit persediti oc illss non solum uolendi, sedetiam uoluntatem exequendi. In Adae iras uoluntate fuit facultas prata
eeptum diuinum seruandi uel renitendi aut id opere exequendi. Adhuc quilibet rationis capax naturaliter potest uelle ecnolle: aliquid diligere uel odire: Iahora ore uel octam ne aut male agere: iuxta ilis
lud Pauli: figulus habet potestatem luti
ex eadem malia sacere aliud quidem uas in honorem, aliud uero in contumeliam. Ita habemus potestatem manducanda - .coΚαμhibendi aut ieiunandi. Sed dumtaxat uri. le, non autem semper perficere. Huius modi naturalem potestatem Adam col. list atae diminuit: ut nos uelle quidem possimus bonum aut malum sed honum pro nostia uoluntate exequi nequimus: nam Manitati homo subiectus est non uolens ideo concuplicentiam ramis sustinere dc
minuta peccata commitere cogitur conistra suam uoluntatem: laterue Paulixi per ficere bonum non inueniat. de quo linia antea.
xxxix.s .xvij si veruntamen deus ne linstigauit ita. a. minem ad sui arbitrii peruersionem alio otion dedisset licentiam transgrediendi ordinem debitum ec libere peccandi aduers diuinam uoluntatem. Incredibile auurem est, deum qui ordinasse quodliis beram uoluntatem homini conces Iam ecad imaginem diuinae uoluntatis creatam, deturpet, coinquinet ues extinguat. Imo sane prssumendum est: deus pie porri. gat homini gratiam: qua suum liberum arbitrium bene conseruet ac diuina praeae ta libere perficiati inobrem deus in stiniit praeceisum obedientiar: quamlim imo uolutarie deo exhibere de Datipost.* autem a se iugum obedientiae in para adyso abiecit: dei tittitus est libertate natu .rali captiuatus in ergastulo terrestri. inbi humanus spiritus triplici uinculo cathemtur, nempe in came sua: in peccato ocin diabolo: donee adeptus fuerit baptis. mum: per quem idem spiritus a peccato 5c diabolica captura, sed ima a carne re
dimitur uirtute passionis CHRISTI:
qui sua diuina libertate 8c corporali moriste in baptismo casdem ambas captiuitates a baptisato tollit: ii ixta di quia Pauli: qua
liberiale CHRIST VS nos liberauit. in .
153쪽
et . 1 i. Et Datud meratur suam animam dedit ei de huiu modi existodia, ad libertat scilicet alteram, quae est diuinae gratiae: quam baptisati obunciat Niti poenitentis hic incumbunt: quibus prosedio suppli, cantibus, deus praestat auxilium, quo e rum spiritus etiam a carne tandem libe , V seris retitur: Paulo teste: ubi s ritus domini, ibi libertas. Qui uero posthaptismum ctu peccat, is perdit i piritus libertatem ec de nouo sit seruus peccati oc diaboli. Caueat igitur Chris uanus, ne iterum inseruitutem spiritualem cadat: sed eccle,siae libertus tacita scoelestis ciuitatis peris maneat. Hoc consequitur,si suam uolum talem non propriam sed communem Discit & diuinae uoluntati accomodat. Quae quidem diuina uoluntas est secura patria
ui ita 3 propriam uoluntate abnegat ec diuitis uoluntati stibdit ac ad deum se
conuertens, diuinum sibi porrectum au. lium non resutat: is eodem auxilio acipabitur a seriti nite diaboli & carnis, adepturus diuinam reconciliationem atque
gratiam: quet in his terris loco paradyssest uera nostra patria : quemadmodum susturatum est: quando lacob postulauit a socero suo ut eum dimitteret retierit in suam patriam. Quam quidem patriam uix tertius obtinet, uti scriptum est: ab ulva sensato inhabitabitur patria di a tribus imis pqs deseretur.Unde Paulus nos admonet: ne iterum iligo seriti tulis contineamur. Enimuero uocati sim Vin pace et in liber in tatem scilicet Christrinam antiam ne liuoiusmodi libertatem in occasionem demus carnis. Hoc est ne ulterius peccati aut dia. tu, li macipia simus ne 3 sumamus occasionem carnalis libertatis: sed per charitatem spiritus inuicem serviamus ac nostris suis perioribus obediamus. Quocirca subditi, qui ante biennium 5c triennium, aduerissus superiores prssertim ecclesiasticos staditiosam libertatem sibi uendi carunt nonsuerrant legit time liberi: sed maligni seruia diabola obsessi: contra omne ius liberta. a u. r. rem Prstendentes ec ad altiore flatum a. spirames: quos deus uti scrum uocauit.
Huiusmodi homines non sunt aliter ii ri*si defragi uel histriones: qui di sibi uti
aduersus superiores licentia sua male ab is utuntur, contra honestatem re deum: a totisti, quo est omnis superioritas. Iniqua est utitur libertas quam iam quidam rebelles doctores prsdicant non ei se parendum nisceptis superiorum tanI constitutioni o hominum: dissoluunt nomines ab obedi cntia debita oc ligant eos cum diabolo. Eandem iniquam libertatem bcsse depin
xit Petrus, dicens: Subiccti est ote quasi lim herita non quasi uelamen habentes ma alius libertatcm: sed sicut serui dei: Subdisti estote in omni timore dominis, non tantum bonis sed etiam discolis. Nihilomi nus tamen libritas spiritus retincnda est, nempe uiliberum arbitrium non approapri et, sed libere sub aciat diuino ai bitrio, in eo perseuerando tin ad sinem: tunc sciquetur glari s liberias. Proprium arbitriinn Iure trabet nemo
intra deum: cui nil mali inest: ergo eius arbitrium rvhil mali uelle uel eligere γα rest: prout proprium hominis arbitrium nil boni eluere ualet. Si diuina uoluntas posset uelle aliquid iniustum aut inordi. natum, non esset consormis diuiri iustitis nem caeteris diuinis persectionibus in quisbus qui ct uitiosum aut deordinatum es. Lut i se nequit. Econtra in creatura ex nihilo creata nullum aliud bonum existit praeater id quod deus ei infundit. Idco propria hominis uoluntas mala est a nullaeque. ,
admodum caeterae eius trires, utpote ueritas, sapientia, iustitia : item uita& ualitu do ac id genus, tranae ec uacuae ac nullae sensi in quantum eas homo ex scipso tan*ex nihilo haurit. Quarulo uero illas uirtutes homotiollini arie acceptat ex donis ipsis porrectista diuinitus infusis,tiim hocensentur ac ualide. Qiu igittar uoluimtatem ei concessam non sibi sed deo ap. propriat, is bene utitur sua uoluntate: huaiusmodi uoluntas censetur libera re ex deo esse. Propria autem uoluntas non est
iustanea libera, sed iniquata capta in seis incupi
154쪽
Quippe hunianum arbitrium y suo modulo eli mutabile ua ex nihilo creatu: ideo flexibile,tende, avit debira uia sursit in ad
suum creatorem, in quo liberum manen
aut auersa uia deorsum ad nilulu,e q cre tum est in quo captiuat per carnem ecdiabolum. Mortales ita p. deflexum arbi. trium habentes, sunt pariter mutabiles ac
inconstantes, donec in bono sitabilientur aut in malo indurentur. Hominis igitur uoluntas sicut caeters uires in hiis terris bona aut mala ella. iam hoc, postea aliud eligere uel refutare: iam bene, tunc male
uelle potest Electi coelici sponte& constater uolunt bonum. Infernales, propria uoaluntate indurat nihil boni sed semper malum cupiunt, crobrem diis doctui orare ad deunx stat uoluntas tuae nempe aeata, sicut in collo 2c in terra: ut terrestres io, mines suam uoluntatem, a deo ipri cocel.
sim bene dirigant*cum diuina uoluntate conformenu non sibi approprient, ne pcaptivent seu annihil L Nam nihil peius eii Q dei uoluntatem posteigareta pro, priam fouere: creaturae subi Foedi non offerre deo: qui eandem homini dedit aeliberam fecit ut liomo sponte,non coacte, deum stiper omnia diligat. o. v Diuina uoluntas,libere dominans omisnium resu ad sui imaginem fecit licis umluntatem: ut interiorem spiritum oc exteriorem carnem libere regat ac dominet inlatiorum rerum corporalium, propter hominem malasv. Nam libere uoluntatis
est ea regere quae ita sunt originali ordi,
ne si abiecta: ut tamen cum uirtute oc ratione regat: ne in se diuinae uoluntatis ima,
ginem contaminet.Cum autem humans
uoluntatis regimen magis ad carnem Φad spiriciis rationem denectitur: quo boa. ii num ei se hominis in malum conuertitur: diuina imago deformatur: camis concu Picentia exuberat. Hinc manifeste appauret spiritum unacum sua uolutate a carne esse captum. Austerior captiuitas non re.
y peritur ψ propria: oc cupidae uoluntatis: cuius oculus insatiabilis i , appetens res immensas ac inuestigabiles separata a descharitate: quaslaa oc nulla ali are, hin.
tradi spiritus liominis adimpleri rotest. via. Qui igitur liberum sus uoluntatis at bittiu in N a stipsum fleriit)a deo uertiqipiti tuali uinculo duplici captiuatur inscius: scis mel in ilia iniquitate, quali in carcere proἡprio: nam propria uoluntas cathena est: . . qua humanus spiritus ligatur iis adeo ut ad malum cogatur 5c in bono impediat. Imo propriae uoluntati tam in prosperost aduerto successu licquenter malum obuiat. Siquidem id,quod in debite appetit
consequitur, in malum poenae ruit: si non consequituri in malum tristitis. Huiusmodi a pila incarceratio est intollerabile onus
5c ferreum iugu, quod homo sibimetipsi
imponit ut deus eii in altera cadere capti ilitate nempe diabolica pcrmittat, dicens:
Iulii ferreil positi sua coltu cunctatu genti ut seruiat regi babylonis: un& Paulus phibri nostic ne iugo fervitutis contineri. emissa secuncti captiuitas est Luci se riri mala uoluntas: qua primitusscipsum ceptu ex ea deinde comune confecit carcere omniu peruersent: quos Paulus auisat ut ' πια resipiscant a cliaboli laqueis,a quo captiui ''tenemur ad ipsius uolutatem. Hoc pacto homo captus est oc utrobis constrictus. in seipis ac in suis peccatis,ceu in cap tuurate peculiarepariter etiam in comuni captiuitate diaboli: qui homin ita captum in suum traxit ditione: dictante scriptura: Inritii sunt uinculis tenebra uer compediu. mp. Atqui diabolus arrogat suum dilatare regnum,dei autem regnum deprimere. Rct wtur calluit, sui loco homines esse deis stinatos ad coeleste regnii,e quo ipse pubs is erat omni conatu tentat holas coelo inad nos reddere Nadeo auertere: malitia uincire oc in suu carcere deducere: sicut scriptu est: Ecce missurus est diabolus ali quos ex uobis in carcerem iit tentemini.
Homo recusans obedire deo sui iurissactus e stat' dissolutus que tat derelicium& acephalum capere diabo Ius se intromissi: inicio Eitan .st Eua Ada, ,
per utrunt sitos posteros, nempe totum genus humanum cepit. Hinc nos unam nostro arbitrio ad malu,tron ad holvi in
clinato, in uinculis diobolissimus. Et sapius
155쪽
mel lx asserit, alum esse, qui in uinculis ei non est ligatus : iugum mim illius tu is gum ferreum 5c uinculum illius uincuis
rum aereum est. Propterea orare de is, bemus cum Sara, ut de uinculis imprope. xij huius deus absoluat nos.Vnusqui desiderat liber sui iuris esse,non mancipari a diabolo: Eius tamen seruus ceu capti, ut captiuus si inui fiam ubluntatem consformat cum diabolo: cuius opera facit:ε. ut silia retis nubens seruo unacum sua prole sit serua: Etsi non spote seruiat ,sero iam tamen ei placens, ipsam in seruit tem 5 ignominiam redigit. Pro faciliori intellinia humanae captius,
talis agnosce hoc accomodatum exemis
itum. dam rex apud suam uillam lio,pitauit rusticam rationis expertem: cam
cum sua prole rationalem sacturus a nonnullos disertos seruos: ouos successive singulos cum singulis filiabus die ae rusticae matrimonialiter copulare decreuit ad stane informandum α bene disciplinanda filias easdem.Quo facio rex ordinauit, ut eande quilibet seruus cum sua beneeduis cata muliere in palacium regis sitscipia uelutifilius adoptiuus in regali haeredita.
te successurus. Si autem seruus ratione abutens suam milia coniugem bene eruis dire neglexerit: rex stlatuit, ut tunc seruus mulistetur.Primus sciuus ,ignauiam suae pr destinatae coniugis secutus,spreuit re.-Ris edium. Qua propter pii ille lio.
itio priuatur,capitis paenam expectatuarus: interim cum sua rustica rapitur in carcerem in quo ambo coniuges genuerutfilias ignaras impuras ec aegrotas: quibus persenaliter colui Uintur dicti serui unuspostalium, iuxta regiam ordinationem quam ob seruorum exorbitantiam dissol. - ui uel mutari minime licuit. Hinc sinu, ius seruus,suae imperitae sponsae in tene. hrose carcere coniunctus, in ignauiam 5c spurcitiam cadit: a qua nec seipsum nec suam spurcam q)onsam uel prolem ex ,. luere potestabit auxilio &gratia regis. Nouam desuper rex instituit uiam: qua quilibet seruus inquirere debet ut a mala captiuitate perueniat ad optatam liberta,
te regiam adepturus haereditassis culinius prius perdiderat. Consimiliter in regno totius uniuersi i , uisa est parad us: in qua deus coclestis inta
rex hospitauit carncm humanam rationis expcriem ab aeterno'rdinauit ut eadem
eam in suis portiunculis erudiretur per usronales ta seruos conductos: qui unguli erant successive uniendi singulis carnis portionibus: ut pes ales homines fierent ignaran caro ad des noticiam ueoniret. Quod inchoatum est in persenis Ads 5c Euae: quorum rationales spiritiis. si sitam carnem bene instituissent, trest adoptiui ad coelestem haereditatem adnuini
suissent. st* aut Adam regi coelesti inobediens apparuit: spiritu carnem suam . nsequere& deum linquetite: idem spiritus Adae paradyse priuatus, actim sua cara
ne in carcerem harum tencbrarum mise
sus est. Ubi perita di spurca caro ima ex alia producituri quia quod natum est ex carne,caro est Nilailominus iuxta prismeuam des ordinationem,smuli spiritus hum sunt uniendi suis estinatis mitio.
rudus impure carnis ut homines m mi νων .mam uiuentem stant: tametsi a carne iniuciantur. Non enim derint originalem des ordinationem propter peccatum tolli, aes peccatum ordinationem diuinam sime. rauerit. Nam oportet ut spiritus, ceu istima hominis, suam carnem ceu materiam iraturali societate tuuiscet ac ei sensum et rationem impartiat. cito spiritus huma
nus creatur & carni infunditur, immedia. te reperit flaginosam S inualidam carne:
a qua maculam,ignauiam, infamiam conatrahi ab omnibus contemnundus misisme inspecto Q inscius per Canem sit M. tradius at inscctus. Ex eodem quidem malo nullus huma ri. nus spiritus absolis potest sine nouo a xilio dec qui dedit nobis uiam euadendi praesens malum ec conssequendi suturam
beatitudinem. Illam uiam, nempe redemaptorem nostηr dominum thesum homo '. di enter inuestigare ec uoluntarie pro, sequi debet, donec praesenti tenebrose carcere exuatur: inquit enim: Ego sum uia,
156쪽
nemo uenit ad patrem nisi per me. rus - denis Oaristicola necesse libet ec alios homines praeserum imperitos ac debiles ad huiusmodi uiam adducere, maxime ut bapti sentur,informent. irec ex diaboli captiuitate ad spiritualem libertatem perueniant. Qui hanc uiam V prehenderit, necesse est ut studeat seipsum agnoscere ac scire a quo creatus sit aloe redemptus. Et certior siet, deum ei se suum indubita. tum superiorem cui merito obediat,cre, dat oc eum super omnia diligat, necnon odiat oc caucat ea quae deo sunt aduersa. Spiritus insuper humanus carnem impetitam non sequatur sed sedulo exercitio
coerceat eius impetum et uoluptatem extirauat: primis motibus obviat ec inueteratam peccandi cosuetudinem deponat. Tandem nauiter curet deuenire ex uetearis Adae captiuitate ad noui Adae libertatem, consecuturus sinem coelestis haerea ditatis gratia cuius ipse homo creatus ecredemptus est. Haec coelestis haereditas est tertia re persedia libertas gloriae: inrua nulla sit coactio uel captiuitas: nulla rustus * d cui uniuersae creaturae potitissimum angeliochomines et cisti,non coacti sed sponte ec perpetim famulantur: in bona uoluntate adeo fixi confirma,ti ut facile ad omne bonum inclinentur, inhil mali aestur Huiuscemodi lib ras illic nullatenus impedietur: sed hic nutili mortalium conceditur dum est in carne corruptata qua liberatus eleeius libere aeceptat diuina gratiam ei immissam: quae rursum ipsius libeν arbitrium stabilitat in dei beneplacito: teste Paulo ac dicem moniti a te: Ipsa creatura liberabitur a seruitute corruptionis in libertatem gloriae sitiois Dei. ir. ς Si autem humanus spiritus, ceu seruus rationis capax, praediciam nouam uiam postergat aut ne ligit authabitam relin, quit, nec fide ne baptismate insignitus: uel etiam inclinatus est ad carnem tanqm ad suam imperitam mulierem:quam tro luntarie sequitur, at & cupit delectabiliter: talis spiritus, tanδ spurcitia plenus,
non solum dimi uel in diaboli captiui,
rate 5c dei ira ac in suis malis tepores:
sedeciam punietur mortaliter hic spiritua Ii,illic aeterna morte. Nam si spiritus ma culatur, praeter suam uoluntatem ec sci. tum, naturali necessitate contaminals catra coniunctus: multomagis deturpetur quando ex propria malitia, contra natuaram spiritualem,uoluntariae ec scienter eidem carni peccando se unit ec consor ismatiPropterea tota irrationalis carnis malitia ascribitur rationali spirituiscui ueluti naturali superiori commilita est carnis disciplina ec sivi appetitus suppressio. E contra spiritus uafris carnis conditionibus u. sus,m eius malitiam libera mente consenis titudeo merito plectendus est. Porro caro
e paradiso pulsa oc in temporalem caliginem iure detrusa: post sui resuscitatione
una cum spiritu suo ulterius condemn hitur ad aeternam poenam: quia eundem spiritum ad peccandum irritavit. Pariterti spiritus perpetuam luci poenam: qui
libero arbitrio seipsum ec suas uires necis non carnem ec sua membra non bene ina. struxit nec debite rexiused uoluntarie in carne peccataeideo sua uoluntas indurasta et sternaliter capta esse cogetur.Cum autem circa liberum arbitrium multa ea uertiunt dubia, mersos in sua malitia Gnimosioresta probosin suis operibus pusilanimes reddentia,necellarium duxi aliquid scribendum esse de libero h minis arbitrio,
TRIGESIMUM OCTA, UUM CAPITHLUM De libero
arbitrio. Rbitrium autem est Maut malum bonum est Glius Dei ii qui dominat utrob , nepecreatasς uoluntatum bonane in gratia maliarum in iudicio.omnis sippe rationalis creatura diuina sequi debet uolutatem: lio, quin mala est enis uolui in .re Punico.
157쪽
Aeternum dei arbitrium cst natura libe. luntatem in rationabilibus creatam perii
rum,non coaetum, sed firmiter immulas sonis quae sunt mutabiles , igitur earum bile, quod deus semel uult hoc sit tama. uoluntas pariter mutabilis est tameni mali. i. nci firmum inaeternu:eo affirmante: Ego uim ad cuius similitudinem caeterae um ii enim dominus non mutor. Intrinsecu luntates creantur num deficiat.Erumue ital diuinae uolutati sarbitrium aeternum min laomitus uoluntatem, iuxta sui capaest at 3 immensum semper praesens.nuam citatem, influit multum aut parum aut Q praeteritum nor futurum:siquidem de penitus nihil diuinae gratiae,super omnestis ubis est non circumscribi ne' minui creaturas,sine personarum acoptione, Potestinon mouetur loco, in seipso aeter, qualiter influentis unde septem ait homi Mnaliter stabitus. Eius uolutas intrinseca nisest animam praeparareta domini gu. omni tempore Nactione aequalis est exi bernare linguam.ecies. Cor hominis diatu licet enectu interdum inaequalis uide sponit uiam suam: sed domini est dirige. atur.Haecinaequalitas causatur ex diuer re gressiis eius. Deus quippe in hominessitate obiectorum, diuinam influentiam secundum uniuscuiu4 captum, diuinas recipientium: nam deus aliter non uult Q immittit uirtutes, maxime uoluntatem: aeterno uoluerit. Pari modo pensandae quam dominus sis, limitatioe libera sunt caeterae perfectiones dei: qui aeterna quasi in homine dominant , concedit: liter immutabilis est, nundinupiens nec eo uoluntas in homine principaliter ima iniustus non impote, nec uitiosus scd sem godes nuncupatur. Homo quidem solo Per sapiensoc iustusBmnipotens caeterisi amore, a uoluntatis arbitrio pendoete, pou uirtutibus plenus. Eius libero arbitrio test appropinquare deo:qui in se aeternum eramur uniuersia abs p omni impedi habet arbitrium di extra in simile arbitri tione.Et si hoc elogium:dcus uult omnes una dat homilis ut illud bbere ad Deum salvos fieri: in damnatis non uerificetur: . dirigat: disic diuinae uoluntati humana est tamenintelligendum non desinali sed uoluntas in charitate indivisibili urvatur ordinata uoluntate dei: qui selos iustos, et cor hominis sit cum corde dei rectum. suam uoluntatem diuinquoluntati in cha Sicut diuinum arbitria bonum est acli, ritate consormantes, salvos fieri uult. Bli Mist: sic homo cordis arbitrio libere ad quidem arbitrium,in manibus suis dimis bonuuti debet cudet iuvamine: qtho, φύ . sum bene custodiui: ideo ad salutem ido mini non deest. Nemo uti hominis uolunci redduntur. in autem deus quasi mu tatem beneficam turbare potest,quemutari uideatur, sit, quonia creatura, in qua admodum frequenter turbatur hominis deus operatur,mutari solet: nempe diui. uoluntas malefica. Homolnsuper ad grana influentia in pectatorem operatur tuis tiarum actiones Deo obstrictus est: non ste dc poenaliter:si idem mutatur ad poe. solum pro gratia beatitudinis promisiae: nitentiam: tunc in cum diuina influentia sed etiam pro libero arbitrio ei concesso, operatur pie& m sericorditer: est tamen ceusuprema ui qua diuinam gratiam li. una sola oc eadem influentiae tametsi diui here acceptet: deum prae ominbus diluna operatio appareat diuersa secundum gatoc tandem ad finem optatum perueis diuersitatem hominis ceu obiecti: in O' ivat. deus operatur. si Humanum arbitrium triplex est, et, D Dei uollinias prout aliae diuinaeresse natura gratiae,gloriae Naturali arbitrio . i. . . ctiones est trisaria una intrinseca in Deo homo cadit in peccatum ecdeliram. - ν , ec ex Deo progrcssiensaeiva altera des uo bitrio gratiae reconciliatur deo: de hoc luntas extrinsece nobis patescit,in diuinis dicetur infra. xlii. Arbitrio gloriae esccti scilicet uerbis oc operibus ac creaturis. deo perpetuum exhibebunt honorem.
Ad similitudinem eiusmodi diuinae uo, Quocirca primis hominibus,in statu nauiuntatis durauit dem suam terium . turali, sci et paradisi existentibus, concessitdeus
158쪽
cessit deus arbi riam inconcusse liberi
quo ascenderent ad statum supernatura lem, nempe coelestem. Postδ autem anaturati statu ceciderian suae posteritatis intelledius est obsistratus: ut homines liborum quidem actuc habeant arbitrium,
sed prorsus concussum. Caeterum Adae arbitrium sult primitus liberum ec bonis
. resertum conditionibus: inputa sapietia, obedienti timore more ortitudine,
mortalitate occPostea totum humanum arbitrium de seipso peruersum est in contrarias conditiones utpote in Mnorantia, inobedientiam praesumptione odium, pusillanimitatem ec similes: Hoc modo uoluntas creara multa patitur impedimet Principio deus arbitri u creat ianum,ac ordinat ut homo huiusmodi arbitriusbi comodatum bene dirigat 5c libere conformet diuinae uoluntati Deos oste. rat in seruitutem. Haec omnia homo peruertit. Inde malum nascitur arbitrium,
quod duplex est unum Luci peri ec suo.
rum complicum: alterum est malivolo,rum hominum 5c cuiuilibet inlalidum. Omne malum arbitrii uoluntarii ince pit a Luci sero cui deus bonam inmiserat uoluntatem: ' iam ipse instanti perpera inuertit oc sib ipsi appropriavit alsi duel propriat, ceu per .uus dei inimicus:
ubia tentans malum promouere,bonum
impedireae dei creaturas fraudulenter seducere. Eidem Luci sero tan* totius in, sernalis turbae ducita suae peruersaeuo. luntati adhaerent oc aequivalent omnium malignorum spirituum uoluntates: ut singuli diaboli mitter damnati homines, cum periteria uoluntate hine discederes,
nil aliud st dei contrarium uolunt,quemadmodum oc ipse Luciper. Ideo inter
eos nulla dii sensio emergit. Ueruntamen Luci per cum deo continue litigat pro obtinenda propria uoluntate. Sed circa alienas uol intates abcs earum consensi contra deum nil proficit cum deus et suasere ii uoluntas soletior sit diabolo sua uolun.
in i , ' Atqui diabolus sua astutia nititur ouea dominie regis abigere: cui uile.
homines frequenter obsequuntur. Alteorum malum arbitrium sumpsit initium in Adam qui primitus diuinae adhaerit umluntati:quam postea reliquit illectus a se. vla re tentatus a diabolo acetiam persuasus ab Eua: sic Adam infecit humana carnem. Qua occasione singuli humani spiritus proni sunt ad peruertendum sitas
uoluntates.Porro Luciperi uoluntas M. Q paruit deo:quemadmodum Adae umluntas breui tempore obtemperabat. Si Luciper suam Guntatem uno dumt Xat momento accomodasset deo:ilico bonae uoluntatis firmitatem obtinuisset. Cum autem Luciper ec caeteri spiritus immundi nullam exteriorem occasione transgrediendi diuinam ordinatione ii buerint, quemadmodum humani spiriatus a sua carne mcnon a mundo re dia.
hola ad malum insisti sunt: ideo ipsi ecnon diaboli poenitentiam sui casus impetrare possunt: donec eorum peruersa uoluntas Lucifero totaliter addicta ec contra deum indurata fuerit.
Quis peruersi homines sub Luesperi
potestate simat societate dum tam minnac driunt mortalitate,possunt median. te dei adiutorio suum arbitrium in meli us conuertere.Ideo deus interim arbitri. um dimittit libertim. ualibertate, ad bonum concesta, perniciosi ad malum abuistunt Q ulibet cupit sui iuris esse re nemini subet se pro suo libitu sibi placita costituendo diuinas leges frivole trans. grediendo. Quippe deus homini liber, talem arbitrii non adimit& nemo alius udimere potest. Igitur peruersi nem deo
neque legittimis luperioribus obediunt: quilibet capitosus suum arbitrium sequi. tur quot capita tot sensus. Hinc emergili discordiae ites, tumultus,tur Rodia. imuidiae, rancores aliaque dissidiata uitia:
ut gens exurgat contra aliam. Licet dias Mari xi.
ras cum nemine discordet extra De. V um oc ea quae ad Deum spectant)con mouet iamcn suos subditos homines in ter se dissidere, quo minus ad Deum conuertantur ac magis a proximi charitate 'elongentur. Hoc PMosciuersorum
159쪽
uoluntatestiniuntur cum uoluntate dia.
hob qitilites de odia, dissidium oc uindi,
istaininter homines seminare studet. Ediuerso probatorum hominum uolun. tas consormatur diuinae uoluntati, inter homines pacem ae unitatem concedenti.
Cui quidem diuinae uoluntati obediunt
uniuersae angelorum et beatarum animarum uoluntates. Nam omnes Oc singulae ordinari uoluntates mutuo uniuntur,tas
V sint una eademn uoluntas. Quicquid
enim deus uult hoc uolunt omnes angeli hominest iusti . Erronei autem mortales sunt in sua uoluntate mutabiles: ideo do, si minusorare nos docuit: stat uoluntas tua init in coelo N in terra, utpote sicut in cς testibus persenis,ita etiam in terrestribus hominibus.
ι Liberum arbitrii iest suprema uis hominis: qua se sponte ad bonum inclinare liberi arbi potest cum dei adiutorio: sine quo arbi trium hominis est malum appropriam. Sicut casu Adae principales hominis uia res, partim debilitatae sunt, partim totali, ter rublatae sic liberum uoluntatis altatri' um est infirmatum totum tamen non extinctum: sed adeo subtus carnem lapsum ut sua natura uel ui propria ine noua dei
gratia nequeat declinare ad dextra ira, in eligere bonum Sc omittere malii: est natav in se totum erronerum, eligens maulum pro bono, carnalia assectando, spiri. tualia abhorrendo oc se in carne propria captiuando ideo ad sinistram frequenter
claudicat. Tale tamen claudum arbitriun hilominus nuncupatur liberum: ueluti claudus uocitatur homo, tametsi ad dextram recito pede incedere nequeat, nisi stalium sustoetetur. Consimiliter claudum arbitrium erigi nequit ne precia uia an hulare,nisi inniteatur diuinae gratiae quq est ansa quam arbitrium libere disponte apprehedere debet ut ex captitutate mala redimatur di ad sinem ordi iratum tra, hatur. Deus equidem suum adiutorium homini porrigit at conseri, inquantum homo acceptat in suo arbutio: quod tam imie est naturae ut possit diuinam gratiam uel appellendere uel refutare
quouis impedimento: nisi a sela sua prauitate impcdiatur.Liberi ergo arbitrii incli des . . natio ad bonum aut malum pendet aliis cubi in occulta scrutinia seu meta, infra hominis naturam oc eius nihil eitatem. Censetur uero liberum eo in homo libe re oc uoluntarie arbitratur oc eligit bonusacere,non malum, ad similitudinem di, uini arbitrii: quod nequa* ad malum irriclinatur,nedum inalcfacit. Maiuchari obi iunt: hominis arbitrium non esse libemec qi propria ui solum ad malum & de senuitab ad bonum naturaliter itinetur. Quibus replicatur. hoc concessis: tuc nec homo esset homo qui propria uirtute rede se non uno momento homo est epo. test. Nulla profectio creatura aliquid est
ab hi gratia dei 5c diuino es e: in quo ciniussibet creaturae esse dependet. Pati modo arbitrium hominis ab ἴ diuina gratia non est liberum ne γ bonum sed ex eadegraria sit bonum ec liberum. Siquide deisus humano arbario dedit libertate: hanc ei Manichaeus eripere nequit. I Deus homini honitate arbitrii eo γ' ora ruit,quo perueniat ad altiorem statum, scilicet coelestemzi quo maligni spiritus lapsi sunt: ideo nituntur intricare causam liberi arbitri j quod est lapis in quo diabo te sarius offendit conscientias hominum corrupendorum, donec descendant in prosura.
dum inferni quasi lapis. Etenim diabolus 'libero arbitrio nimium aut consert aut aufert, ad seducendos homines perplexor, hinc inde uacillantesta mediam uiam excedentes,ad arbitrij lapidem offendi tuti Plures quondam haereses inter se contrariae fuerunt exoris quarum ircs hodie revirescunt. Prima est Pelagianorum ξc Iovinianorum, fingentium hominem pro pria ui sui arbitria posse euitare malum et persicere bonum: dei gratia non aliter requisita v ad faciliorem bonorum operum
executionem. Hac nimia se homines praesumunt non esse necessarium orare: ne triss deus inducat in tentationem qua, cub. asi eam nosipsi euadere ualcamus.
I Secunda haeresis est Manichaeo , t s. tus testamentum oc Prophetas abnegan
160쪽
tium exliijs domini uerbis: omnes quota quot uenerunt, sines sunt oc latrones: octestimantium in homine esse duas mcnites, nam scilicet oc malam: bona sit spiritus sursum tendentis ad dominum: ma, la st anime deorsum inclinatae ad carne:
quasi spiritus oc anima duo sint: de quo iupra c.xxviij.s .m. Aiunt insuper,quicquid manat ex anima ceu mala mente,totum ei peccatum: quod nemo euitare potest arbitrio hominis in peccatis capti.
uato & ad peccandum coacto.Praeterea dogmatis ant hominem prorsus nihil agere ne' cooperari: sed dii taxat pati, quicis quid secum deus secerit: quemadmodulignum in manu fabri aut limus: quo sta ulus pro suo arbitrio utitur, nullum libeat liberum arbitritam ita nec homo. Hoc falso dogmate exuunt homine omarii libertate,aimmantes nihilominus Christianos ei se libero Quomodo ergo libertas ta non libertas conueniunt in uno hominet Per huiuscemodi abnegationem, liberi arbitrit,inducuntur homines ad se. uniciem circa diuinum cultum dicentes, α quid occupamur bene agere, quod in
lius dei proestinatione pendet oc nihil
in nostro opere uel arbitrio. Vnde tertia emergit haeresis Vulci i oc Lutheti suo rumQ iequacium, asserentium liberu arahitrium prorsus nihil esse ψ sigmentum ac omnia fieri ex necessitate di dei prae destinatione: nil autem ex causis accidentibus: ata Iudasi coacti, non liberi, Chri stum crucifixerint. Singulae ital haereses
a veritatis tramite exorbitant,meram mediae ac rectae uiae transgredientes, contra
praeceptum dominidicentis: surgere stam medio. Per praemissas tres haereses li. rum arbitrium dilaceratur: imo ho die per salsos Christianos omnino exstinguitur, praesumentes: sicut D E VS hominem praeter suam uoluntatem creaverit , sic eum absque sua uoluntate sab
Verum quidem, Deus naturalia comoedit homini sine sua uolutitate: quam ante creationem sui non habuit. Supcma ruralem autem beatitudinem Teus non
dat homini inuito sed beniuolenti: prout
omnes ec singuli orthodoxi, media ueri. tatis uia incedentes, communiter latetur simul concludunt. Nam omnipotens ad suae diuinae uoluntatis imagine creaauit in homine uoluntatem talis naturae,
qua se ad bonum uenere, istud eligere αξc tandem cum Dei adiutorio adipisci postit. Huiusmodi creatam uoluntatem in sua libertate Deus impedire non uuli: nec quisquam alius impedire ualet, praeuter propriam nihileitatem: quam homo uinceredebet mediante gratia ei a Deo porrecta. Praemista modo, num hominis accidentale consitit in libero penden, te suo arbitrio:quorsum illud flectitur ad
bonum aut malum, ad suum creatoremautad nihilum, ex quo creatus est: illor,
sum Deus hominem impellit, nempe ad se salutem uelad supplicium. Quicquid boni homo operatur,sit ex libero arbitrio cum Des adiutorio malum autem homo operatur solo suo proprio arbitrio 5c peruerso. Dominus qusdem Deus conduis xit hominem ueluti seruum spontaneoum: sed saepius seruit diabolo uoluntate peruersa. Hominis igitur arbitrium tuis stum est ais liberiam, inquantum subibcitur diuinae liber uoluntati. Ubi uero homo sibi suam uoluntatem appropriare dei uoluntatino accomodat ibi uoluntas non libera est. sed in seipsa capta:in huiushiodi autem captionem a nemine cosam tb a suo proprio uelle uel nolle. ς Caeterum quilibet homo facultatem ro, habet suam uoluntatem disponendi esprsparandi ad gratiam non autem semis per exequendi domini enim est linguam Rghibernare hoc estgratiam conferre meis quendi bonam uoluntatem: ut si inmmis te uelis loqui quod lingua exprimere noquis iam uelle loqui tuum est: sed ut ex. primas, est Dei. Omnia quippe me mabrata uires impediri possunt atque coso: sesa uoluntas libera est: quam Deus non cmit nee quiuis alius cogere m. test. Caeterae hominis uires Iaepenu. mero interimi putatur squidcm Balaam