장음표시 사용
31쪽
ratam isti illi infixam, insculptam fuisse ostendunt hi vero in omnibus
creaturis illius occurrere vestigia alii eam nos intiis movere, ita ut non egeamus magistro, ut quid ut rectum . quid pravum ceri nover mus: imo juris c aequitatis omnem cognitionem a lege naturali emanare contendunt ut . Just Apolog ad Senat ubi tradit insita nobis esse omnium virtutum semina; de Orig. qui lib. . contra Cels duplicem distingui lcgem his verbis : Sunt duae lege in genere altera natκr lex , cu imitor est Deus , altera scripta . alens in istiarii m. Et infra It que nos Christiani naturalem iliam gem, reginam omnium agnoscentes, qua in Dei lex est conamur juxta eam vivere, .rtere jugis omnib-isi itimi legibiu. Hanc legem hominum anuuis fuisse necessario in-st pendam dit. Et lib. 6. coni. Ccis ait verbum ideo mundi lucem S. Ioanne dici, quod legem naturalem omnibus indiderit, omnem hominem venientem in hunc mundum illuminando. Hinc ex . Chrysost. Hom. r. ad Po Antioch non aliunde quam ex conscientia nostra habemus ornicationem esse malum; nec ea de re consulendi sunt mines Non optu habem discere quod malum est fomicari, ct bonum
contin/ntia; sed ab initio hoc scimin Legisator leges postra ferens , O
dicens r non occides , non intulit , malum enim ea es t sed simpliciter non occides , inquit: prohibuit enim peceatum untaxat non docuit. Quare igitur qui dixit . non occidcc non addidit, quod malum caedes 'quoniam praeveniens conscientia nos hoc docuit, ct tanquam scientibus, intelligentibi ita loquitari
S. Ambros epist. r. Irento, utrum Sc qualis sit in nobis ex naturae, sic exponit: Ea igitur ex non scribitur, sed innascitur ne aliqua percipitur lectione, sed prasu quaciam natura fonte in singulis evrxmλxur, ingenii humanis hauritur est enim sincta sine versutia , sine fraude consors est, expers iniquitatis. S. August. lib. de Magistro cae. . nos intus a veritate doceri tradit, hancque blam a nobis esse consulendam , cujus lumen pro vario animae affecti clarius, aut obscurius percipitur. De univcrsis quae intelligimus non loquentem qui per nat oris, sed intus ipsi menti r sidentem
consulimus veritatem , verbis fortasse ut con utamus admonitici ille autem qui consulitur, docet, qui in interiore homine habitare dichiis est Christus, id est incommutabilis Dei virtus , atque sempiterna sapientia: uam quidem omnis anima rationalis consulit , sed tantu. cuique panim , quantum capere propter propriam sive malam, sive bonam v luntatem potest in si quandbque fallitur, non fit vitio consulta veritatis Put neque hujus, quae oris est, lucis, vitium cst, quod corporei oculi
sippe lalliantur. Lib. 6 de Musica cap. i. ex uniformitate, quam in pe- rationi ibus querimus, supremae cuiusdam aequalitatis ita fert cxistentiam quam actionum nostrarum certiam te in vorat Lib. i. Consess cap. r.
legem hanc , heri ne ceris, quod tibi feri non is . mentibus nostris latita esse infixam, quam Grammaticorum libris Grammaticae leges inserantiu furun autem itio fieri quod ba summa resigio faventur,
32쪽
istae vero absque sermidine violentur. Lib. 2. de lib. arbit ait cap. c. innatas esse omnibus communes virtutum ideas, regulas,in nullo moriente statuere nos prcserendum esse malo bonum , injustitiae justitiam, temporario aeternum . Et lib. de Trinit. cap. s. Ips impii , inquit,
multa recte reprehendunt, recteque Ducant in hominum moris tu hiιibiuea tandem reguli judica ut nisi in quibus vident quemadmodam qui ruemio ra debeat, etiamsi nec si eodem modo vivant 3 Lib. i. Cons. cap. 3. addit hanc ligem necessario homilium animis fuisse inscribendam. Quam doetrinam sic exposuerat ante a Eusebius lib. . de prς p. cap. s. quia sui actus domini ut a Deo accepit homo , ideo, ratione inducem , qua vitam instituat, Heges habeat Sed tamen Disina ei cum eodem , naturali qua iam societate . iam dis instar facis ue conjuncta inclamat subi id a monet interiks, uti regia incedat via , nec ad sinistram aut dexteram allatenὴ declinet, vi : hanc regiam . cetarum- rem ct consentane.r recta rationi viam e se docens quippe naturalem hancce legem, qua suis in actionibi uteretur , amma cuilibet tanquam
auxitiatricem universi molito impressit atru ita quom idmodum hi vivi legi rectam ipsimiam commonstravit; sic plena illa qu.rm eidem concessit integraque libertate perfecit, uri rerum meliorum delectus non laude tantum, approbatione se amplioribus etiam , ibi res praelare
Hinc etiam ex lege naturali collegerunt antiqui Patres omnem juris aequitatis cognitionem emanare sic S. Clemens lex litari Strona. Origenes lib. s. contra Celsum biam cum instarent Ethnici, culpabiles adinodum esse Christianos, qui omnes Patriae Leges proculcarenta, Reponit Orig. Christianos summa religione servare, qua lege naturali sancirentur, ςteraque hominum statura, quae illi legi non adversatcntur : Cum . inquit leges in genere altera naturae ex cujus Deus lator est altera scripta valens in civitatib- ubicunque scriptati legi Dei non adsersatur docet accommodare se civibus nec asse lars es exter, ubi vera scriptae contrarium , natura , id est Dei ex imp rat, vide an non ratio dictet, ut scripta lege valere jussa Deo legisla rari te committens, viva juxta illius praescriptum 'etiain id faciendum sit mim innumeris periculis , laboribus , mortibus , ignominiis. Et infla Quis si aliis in Mira ruum est naturae rationem , quae ipsa Deile. m. praeponere legi scripta ct ab hominilus lata coni, alii in L gi sententiam , quanis magu id faciendum in legibus ad eligionem pem
Piob. 3. Nisi nobis innata quaedam esset lex, ruerent penitiis tot ac tanta octorum Ecclesiae , 5 antiquorum Christianae religionis pol
gistam, . adversus Ethnicos argumenta , quibus Ostcndebant non rccentem esse Religionem Christiniam , nec esse, cur tam vehementer in Christianos inveherentur.
Hanc enim rationem imprimis urgcb nt, quod ab orbe condito trata fuerit illa lex, si omnium animis inserta , cum apud Ethnicos vix, T . II.
33쪽
virtutis merito incliti, ut Socrates , de apud antiqiros Hebreos Patria chae . ut Abrahamus de Prophetae, ut Et Las, ejusdem legis, quam Christiani fruarent observatione comparassent iustitiam Unde non alium judicem de I cligione postulabant ab Ethnicis Christiani, quam ipsam legem . non ab hominibus coeptam , sed a Dei verbo quibuslibet a primordio insitam. Deinde ad illam pi stantissima quaeque a Philosophis tradita referebant quae quidem omnia sare non possunt, tuli posita
Primo argumento utitur . Justinus in polog ad Anton. Impetat. Christum , inquit , primogenitum Dei esse situti sumus , rationem atque verbum esse , c in universum hominum gemis est particeps, a tea
ostendimus. Et quicumque μm ratione ac υσrbo visere, Christianisunt. qua is αλυ, nullius numinis cultores habiti sint i quales inter Gracos fuere Socrates, Heraclitus , atque iis similes inter Bartaros autem Abraham ct Ananias ct Adari si Et, ct Iias, ct alii complures. Et infra qui cum ratione, verbo vixerunt atque etiam nune vivunt Christiani , d extra metum atque perturbationem omnem sent. S. Clemens Alin. b. a. Strom. eadcm ratione disserit, salici de Patriarchis, eosque legem naturalem a cibo accepisse scribit , cujus observatione justitiam , quam tunc temporis Christiani profiterentur, consecuti fuissent : ιIIa vita institutio iis etiam qui recte vixerunt aut legem per merbum radicabatur Sunili argumento utuntur Tertuli.
lib. conira Jud cap. a. uici, lib. i. de Demonst. Evangel ubi assi rit cap. 6 lcgc naturalem a Verbo Drisse traditam antiquis . Qidebnullum legis prς scripum non servasse obum, de Patriarcnas ante Mo
Argumentis ejusmodi recentem non esse Christi Ecclesiam demonstrabant Sancti Patres , sed cum orbe natam, eamque suo sinu justos omnes fuisse ab orbis exordio complexam. Quod ut edoceret Christus, ex S. Iren lib. . cap. 7. Patris familias, qui variis temporibus opifices aut vinitores in meam misisset, inducta parabola Math. o. se Deum variis mundi aetatibus homines omnes ac salutem vocasse testificatur, hos per legem instam , istos per operarios, seu per Prophetas Maegatos Etenim, inquit, vinea una , quoniam ct una justitia i unvi di eiOrors sinu enim spirit1 Dei . cui dissonis omnia. Ex quibus unam de eandem semper extitisse Ecclcuam , seu Christi vineam sequitur. Haec est serme disserendi ratio Orig. Hom. 1 in Cant Ecclesiam scilicet ab initio suisse Christi sponsam rideoque non tantum ab Apostolis dici fundatam supta fuit lamcntum Apostolorum; sed etiam Propheta mira , quos inter non ultimum locum obtinuit Equidem nomen Christianoriim, ut habet Eusebius lib. i. Hist. cap. . nuper primum omnibus cntibus in- potuit; attamen ipsa vita conversationis modus non est nuper ac nostrae adinventionis, si d ab ipsa primaeva humani generis constitutione. Quare quotquot extiterunt busti, ii Christiani uere cum Religio
in sola justitia, pietate veroquc unius Dei cultu posita sit, qualis fui
34쪽
Abraham justitia qiuae ex legalibus non repetebatur. Sic adhuc Euseb. lib. i. de vita Constant cap. s . Sic pariterra Epiphanius lib. I. rom. r. Ita quoque . August. lib. de vera elig. cap. i. lib. 1. de Papi.
Secundo argumento utitur idem s. Iustin. Apol ad en ubi docet, quidquid veram religionem sapit, quidquid de sincera Divinae Majestaticebita observantia de societatis humanae vincialis, aliis ossiciis praeclare a Philosophis fuit expositum . illud omne legi naturali cbeii seu in illam esse reserendum. Unde ad illius legis regulas, tiae de Christianis fiebat, quaestionem vult exigi, seu de Religione Christiana judicium ferri, juxta virtutis semina cuique ingenerata, de quae a Phil
sophis laudarentur: Propter innati, inquit, toti enera humano nitionis
Qilo argumcnti cnus Origenes persequitur lib. r. contra Celsum, asserens omnium mimis cum inscruisse, quae per oscin QProphetas docuit, de inde omnem excusationis sicciem peccetntibus adimi Lib. c. addit hanc legem , ad quam ut legi cnristianae judicem Ethicos revocat, eme a Dei verbo singulis hominibus inditam δε ideo Dei verbum
S. Joanne cap. r. mundi lucem nuncupari Erat lux , qua Iuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Quae quissim, inquit, cratae lustrat omnem hominem venientem in verum mundum intelligibilem.
facitoue ut ipse sit mundi lux. Idem principium, sed diversa ratione S. Elem. Alcx pro cligionis c sensione proposuerat anteari scilicci non Te cur Ethnici suas pro corum cultu scriptas leges laudarent, cum maltiora cpetenda encnt et inciria, ex quibus peteretur de Religione Christiana principium illa crocisse legem non irantiaratam non servilem, scd omnium primam, in omnibus obviam legem naturalem, quae se rati ipsa, cujus rectitudo deberetur Clitillo , Dei verbo rationi, sapientiae Lex autem mea, inquit lib. 1. Stroni. ui ria dict. est Regia , ct animata , ct recta raris. Prob. ultimo legis istius existentia ex ipsius necessitate nim homini melliorum ad cum , .mquam ad ultimum finem , ncccssari. erat cognitio . ut ab eodein haberet quo fieret beatus, a quo habet ut existat. Quid enim non contigisset, si cognitione illa fuisset homo destitutus. qhia Deum, ut natura in finem suum agno ceret, .simul quae ad fi-nc illum consequendum conducunt 3 quae singula lex naturali essicit nam universa peccata prohibet, ut quae a Deo repellant, e a ratione abhorreant cuncta pr cipit, quae ad finem constauendum sunt auxilio: igitur lex illa necessario animis nostris insculpena sitit. Cum ergo solius legis naturalis observatione ante Legem Mosaicam justitia compararetur, cum Religionis Christianae capita praestaminini a Philosophis tradita . legi naturali zbeantur; Mex jus ingeneratione Religionis antiquitas sequiitur, ut demonstrarun ait versus Ethnicos antiqui Fides Christianae pologistae nec alio opus habeant homines ad discentiam veritarem magistro, ut d cnt sancti Patacci necessario agnoscend i sta
35쪽
minibus omnibus ingenita lex, pr sertim cum sit ipsa hominis ratio quae quid sit rectum, quid pravum ostendit, ad sine legitimum
p . Si hominum animis indita fuisset naturalis lex, alias leges non tulisset Deus ad quid enim leges posvivae 3 cum in promptu esset lex
illa naturalis, quae homines in omni rectae vitae ossicio institueret. Nec esset ratio, cur certa lege de non comedendo fructu vetito Adamus constringeretur cum cjus menti ex impressa fictum omne per se posset
R. i' lege naturali non tolli lcgum positivarum necessitatem, quae ide suerunt injungetidae, ut devii homines ad verum ci cultum , de morum rectitudinem componerentur .scuit in scipsis divina praecepta inspicerent, tormentorum sormidine a sceleribus viri perversi deterr rentur, conarenturque tandcm ad seipsos revocari. 5 sceleribus obscurata legis naturalis vestiet vel inviti deprehendere possent. R. x cum . Auguli lib. i . de civit cap. ri ideo positivam legem Adam fuisse prς scriptam, ut ejus commendaretur obc dientia singularis, quae in rationali creatura quodammodo mater est, custos viti tum , quandoquidem sic facta est ut subditam esse ei sit utile, pernici sum autem suam, non ejus a quo creata est , facere voluntatem. Nec de status tam perfecti dignitate hoc manduo detrahebatur quicquam, ut quod eget, ex eodem S. August. tam leve ad observandum , tam breve ad memoria retinendum; ubi sesertim nondum oluntari cupidit,
resi ebat quod de poena transgr/sionis postea subsecutum est, tanto majore injustitia violatum est, quanto faciliore os et observantia custodiri.
Et cap. 3. de lib. 2. despccc merit cap. i. eadem feriar tradit.
I, s . Si daretur naturalis lex ejusmodi non essciat qui per se quidquam bonum esse negarent, quique virtutem solo boni nomine insigniri dicerentri non quod, inquiunt , ex Datura sua bonum sit aliquod sed quod moribus populi, apud quem vivitur , sit congruuin quod
R. eos, qui nihil esse boni propugnant , ad rationis dictamen non attendere , sed sibi pro perveris animi assectu suadere conari, quod in votis habent, ut vitiis lineritis indulgeantri cum enim propriam indolem . natur eque motus consulimi fieri non potest, quin temporali te num bonum piisseaant quin in aliis damnent quae rationi sunt distbna quinetiam critatis amore teneantiit, nolintque decipi. Unde autem haec rnisi quia inest cuilibet lex naturalis. CONCL. II. Logis naturalis tria sunt praecepta Primum, summum bonum summo amor diligendum est. 9ecundum , aequale nobis bonum aequali seu eodem, quo nos amamus, diligi oportet. Tertium bona inferiora non propter illa ipsa, sed propter bonum summum in amore sunt habenda Teii illis est utendum. Haec tria singulis sunt ingeneratari quaeque reccptis illis injunguntur , tam necessatio bona sunt ut quae illis adversantur, a ratione cfcctant, Dab aequitatis amiti
36쪽
bus declinent quia in eo consistit ordinis ratio, ut deterioribus meliorasr ponantur impendatur amor pro dignitate bonorum Ira . Aug. ib. de perscet justitiae cap. 7. lib. 1. de pecc merit. lib. cle Spir.ec iit cap. s. cibicquentibus. Pr cipit quippe haec iraturalis lex, ut homo sit in omnibus rectus non ellet autem illa amoris rectitudo nisi summo inrore sumnis , a quali aequalia, inferiora inseriori dilige
P . . adversus primam legis naturalis semctionem. naturae bes superat, lege naturali non Pr scribitur , alioqui enim impossibilia juberentur. At prcceptum illud , SMmnum bonum summo amo Iigendum est supcrat naturae vires. Primum ergo legis naturalis praeceptum non pr scribit Dei supremuna amorem cum naturae viribus comparari non posset: nam ex Apostolo Rom. s. p. s. Charit Deiri fusa est in cor ibi nostris per Spiritum Sanctum, qui . Eu est nobis.
Epb. 6. V. 3. Pax fratribiti , ct charitas cum is a Deo Patre . Mam, Jsu Chrisso c. Item ex S. August. lib. . coni. Jul cap. s. E lib. de grat. 5 lib. arb. cap. r. Si non ex eo , sed ex hominiab. est dilectio Dei, proximi bicerunt Pelagiani si autem ex Deo, vicimus Pelagianos. Ita quoque definit Concilium Araus i. Can.
R. lege naturali praescribi Dei amorem, sicut 5 lege antiqv. Deut.
V. 6 QMatth. M. v. i. confirmatur. Auxilio autem utriusque legis , naturalis scilicet, tantiquae impleri nunquam potuit de diligendo Deo praeceptum Si enim , inquit Apostolus Galat a per legem usiritia ergo gratis Christi mortui est. Quid ergo praestitit lex utraque Deus , inquit S. August. lib. de natura o gratia cap. 3. Jubendo Admonet, ct facere quod post, ct petere quod non possis. Igitur utraque lex, quid esset agendum ostendebat ramulque L cum supremo esse amore diligendum, de diligendi gratiam a Deo esse postulandam.
I, s T. I. Sequeretur inde Legem Christiariam in amore Dei positam, eandem esse cum lege naturali, nec superioris csse ordinis cum utraque verum ci amorem praetcribat. R. legem iraturalem ratione mandati de Deo diligendo spectaram , a lcge christiana non esse diversam , sed prorsus eandem hinc ex Tert in Apol cap. I. anima hominis dicitur naturaliter chri Lina, ut . . de Attributis art. i. probavimus tum ex inici tum ex aliis veteribus : legem ver christianam superioris esse ordinis ratione sacramentoriam, de ratione donorum supernaturalium , per quae peccatis eximimur. Christi corpori adunamur.& Deum diligimus. OPP. L. S. August. in Enchir cap. ii 8 quatuor status distinguit. In primo, d ante legem , in ignorantiae tenebris .concupiscentiae imperio vita agebatur In secundo . quae essent agenda Lex Mosaica demonstrabat. In tertio, quae sui sunt ossicii novit homo. adjuvante baritate, justitiae dilectione oricupiscentiam superat. In tiario, seu in altera vita nullus supererit concupiscentiae motus, sed plena atque re
37쪽
fecta pax orebit charitatis summae beneficio Ergo ex s. August. ad
novum testamentum, d ad vitam aeternam tantummodo charitas pertinet, non ad legem naturalem.
R. S. Aug. a statu ante legem de sub Lege Mosaica amorem Anon penitus removisses; sed qui in homine variis statibus occurrunt , assectus exposuisse; quia videlicet in Adam casu ex Cirnis Goirtius lex sibi continuo sunt invicem adversatae, ε ante legem . e suo lege
Plerumque carnis legi Wignorantiae tenebris e concupiscentiae homines videntur obsecuti Scriptius quasi mancipati motibus. Sic utriusque status imaginem expressit S. Aug. non vero negavit in illis hominibus viguisse ituralem legem, quae Dei supremum amorem doceret: nam sic eam legem, ut ex ipso paul antea probavimus 'tim ex lib. i. de Musica cap. II. tum ex lib. I. Con cap. 8. omnibus hominibus in sitam esse tradit; immo de eam nec peccato deleri nec expungi posse, sicuti scribit lib. 1. Cons. cap. q. lib. I. de lib. b. cap. Is lib. q. de Trin. cap. s. lib. de Spiritu de Liti cap. 3. meap. 7. Win Pal. iis. Und concludit lib. de Magist ideo non egere nos magistro, ut apertum fiat malo bonum esse anteponendum . dc aeterlaum temporario. I, s T. Ex S. Aug. b. de Spir WLiti cap. ult ad vitam immo
talem pertinet mandatum illud: Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tu , ad hanc autem , non regnet peccatum in ve stro mortali corpore ; ad illam , non concupisces ad istam post concupissentia tu, , non eas Et in lib. de pei sectione justitiae cap. . in patria praeceptum
ilhid implebitur : Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo. Nam cum est adhuc aliquid careatu concupiscentia , quod vel continendo fraenetur, non omni modo ex tota anima iligitur Dema proinde amor Dei lege naturali non praecipitur. R. praeceptum quidem illii non ampleri in hac vita totum de persectissima ratione , qua impleri potest de non ita Deum hic diligi ex toto cordes, ut nihil aliud praeter Deum diligamvs quae persectio ad
Btariorum statum pertinet. Nemo enim nostru in est, qui non diligat corpus suum , Eph. s. v. q. In hac autem vita impletur mandatum illud , qua ratione praecipitur hoc autem praecept jubemur solumnio-do caeteris bonis prς ferre Deum, utpote summum bonum omnia propter ipsum amate, actusque nostros ad ipsum referte. p . . Istud praeceptum non extat in Decalogo : ergo nec in lege naturali.
R. i. implicite saltem in Decalogo praeceptum illud contineri , cum ibi sanctitur Dei cultus , qui in amore postius elici non enim nisi anaando colituricus ; quod sic expressit S. Aug. epist. 1 o. cap. S. Pietasculi est Dei, nec olitur illa nisi amanda. R. 1 supremum Dei amorem eodem in Decalogo xod. 2 . . . contineri: Ego sum Dem Don. inus tuus et elotes, O faciens miseri-
ordiam in millia his qui dili Mn me diunt praecepta meae. Quam legem uberius exponit Mosesicut, c. v. s. ubi praeceptum il-
38쪽
tud interpretatur, ut pcircipuum Decalogici Auri praee, Inquit, Dominus .us noster Dominus mi est: Diliges Dominum Deum tiιum ex toto coris tus ex tota anima tua. Et cap. o. p. 2. Et nunc Graecquid Dominus Deut tuus petit a te , nisi ut timeas Dominum Deum iuum ambules in viis Vim ct diliga eum ac servia Domino Deo ius in toto corde tuo, ct in tota anima tua. Iten cap. o. p. 6. Cimcumcidet Dominus cor tuum , ct ca semis tui . ut diligas Dominum Deum tuum in toto corde tuo, ct in tota anima tua, ut possis vivere. Idem praeceptum commendatur Iosii cap. 12. v. s. 23. v. ii lib. I. Regum cap. . v. o. lib. I. c. g. v. 23.
Hanc doctrinam confirmat Christus Math. 22. ubi cum in unum convenissent Pharisaei, de unus ex eis quaesiisset, tentans eum, quod siet mandatum magnum in lege' ait illi Jesus mitiges Dominum Deum tuκ ex toto corde tua, ct in tota anima tua, ct in tota mente tua. Similia reperies apud Marcum cap. r. v. o. apud Lucam cap. o. V. 27. Unde colliges non tantum praecipi amorem effectivum, ud cassectivum cum toties asseetum illum ex toto corde, ex tota mente commendetis postulet Deus , etiam cum externa illa legis observatio, nisi adsit affetriis internus hvpocritas faciat, sicut admonet Isaias
cap. 2'. de Judaeis haec habens v. 3. Et dixit Domin ι . Eo quod apprFinruat populus se ore suo , ct labiis suis glorifcat me cor autem ejus long est a me, ct timuerunt me mandato hominum, οἱ trinis, peribit sapientia a sapientibus ejus: Quae verba ferme repetit Christus Math. s. hypocrisim exprobrans eidem populo. Igitur non solum Deus
tigit postulat inestivum amorem, verum massectivum, non quidem absbsutissimum blis Beatis proprium, verum eum, qui nos ad mandata Dei exequenda impcllit, ut habetur Math. io v. 7. his ver bisci aut amat Patrem aut matrem plusquam me, non est me dignus , qui amat filium aut filiam super me, non est me dignus Amoris erg nobis injungitur a minisci externum vero illud opus, quod ex illo proficiscitur amore, nihil aliud est, quam amoris argumentum ex Sancto quippe Gregorio Hom. o. in Evang. Probati dilectionis exhibitio est operis. Quam doctrinam acceperat a Christo S. Joannes , cum ait cap. 34. V. S. Si diligitis me, mandata mea servate. v. o. πιι habet man- ta mea, se at ea ille est qui diligit mel qui autem diligit mr, diligetur a P.itre mea , ct ego diligam eum , ct manifestabo ei me ipsum. Vers. q. non dii it me semones meos non strvat Veritatem eandem fissus exponit ipse S. Ioannes epist. ii. c. r. v. s. his verbis: Et in hoc scimus quoniam cognovimus eum, si maudata ejus observemus. Midicit se nosti eum ct mandata ejus non custodit , mendax est , ct iuba verita non est sui autem servat verbum ejus, ere in hoc haritas Christi perfecta est , in hoc scimus quoniam in ipso sumus Qui dicit se in ipso manere debet sicut ille ambulasti ambularo. Sicut ex operibus colligitur nos Deum cognoscere, in ipso esse, Win ipso manere , nec tamen ipsa cognitio .apud Deum nostra mansio,
39쪽
est ipsa mandatorum observatio. Ita ex amoris operibus amorem inesse colligimus 'me enim est charit Dei, inquit Apostolus i. Joan. s. ut mandata ejus custodiamus. Sed amor in illis operibus Diuus non
est cum e contrario seqitantur amorem unde S. August. in Palm. I.
si cogitare quid vereris, ipsa Hiectis vrcare non potest. Ei enim
in quocum que male operatur, nis amori Da mihi vacantem amorem, crinihil operantem.
Doctrinam eamdem tradit S. Paulus Rom. 3. v. o. Planitudo τὸ Iu est dileEctio. i. Timoth. I. Finis autem praecepti est charita de com
de puro conscientia bana , ct fide non feta. Finis praecepti juxta Graecum idem est ac legis persectio, consummatio quia illam exequi
ac perficere non possumus, nisi prius chalitate donemur Amor ergo Dei semper aetivus est sed non est ipsi mandatorum executio. Quae veritas ex Apost evidentior e est, quod . Cor. 13. testificetur sine charitate prodesse nihil : Si linguis hominum loquar, inquit, ct Angelorum, ha-rit item non habeam , facitus sum velut a sonans, aut cimbalum tinniens. etsi habuero prophetiam ct noverim mysteria omnia, ct omnem scientiam etsi habuero omnem dem, ita ut montes transferam charitatematitem non habuero nihil humo etsi distribuero in cibos pauperum omnes facultates meas i et tradidero corpus meum, ita ut ardeam, charitarem autem non habuero , nihil mihi prodest.
Quod ita confirmat S. Basil. lib. i. de Bapi cap. r. laudatis his verbis : Si linguis hominum loquar, ita , inquit , ut conspicuum sit, ire fragabile , quod sine dilectione , etiamsi praecepta Dei, ct usi cationes fant , etiamsi mandata Domini custodiantur, , magna in nobis opserentur charismata , cc omnia Fera iniquitatis reputabuntur: non quod
hae sit oti charismatum , ct justifcationum rici sed propter scopum eoru , qui ipsis ad suos essectus abutuntur. Et lib. Regul fusus disputatarum interrog. scribit mandata exequi ex charitate teneri nos, de propter charitatem. p . . adversus alterum legis naturaelis institutum. Legis naturalis mandato non potest anciri . quod rectum aliud illius praescriptum everteret injuncta vero illa dilectione aequali hominum , utpote ejundem beatitudinis participum, corruit tectissima naturalis legis ordinatio, qua praestantiori amore parentcs , superiores , qui beneficia conserunt . ac virtutis praestantioris viros diligere Iubemur ideo, inquit Orig. Hom. 3. in Cantica , amandi quidem sunt homines singuli, utpote corporis ejus lem membra sed non aequali inore Pquia sunt aliis alii ijori io- note digni. Sic pariter . Hieron in cap. Ezech. Unde licet proxiam amorem ex Divina ordinatissam inlungat, singulari tamen praecepto dcbitum parentibus amorem, irati animi significationem praecipit. R. naturali lcge omnium hominum amorem praescribi aequalem, qui homines sunt , Deo aeque frui possunt: nam, ut tradit S. Aug. lib. de veta Relig. cap. Di nos nobis parente non sumus, nc corpola sunt,
40쪽
quod nos sumus, .sic debemus diligere in quo homines imus,4 ad
Deum pertinemus. Non eadem ver praescribuntur amoris ossicia, ut honoris de existimationis testimonia nam lege naturali nititur humana socictas, in xia iunt, qui praesunt, seu quibus ampliorem sua potentiae participationem Deus communicavit : alii, quibus vinculo arctiori conjungitatur, ut parentes, de cives. Exigit autem ordo de societas, ut quos ad maiorem divinae authoritatis splendorem accedere novimus, majori quoque singulari cultu veneremur quibus ver,arctiori secietatis vinculo connectimur , etiam singulari cura consulamus. Ita Saridi August. lib. '. de civ. cap. '. O Si naturalis ex omnium hominum dileetionem prcciperet inimicos quoque . utpote homines, uberet amari quod non praestat cum nec Iudaei, nec Ethnici amare inimicos iussi Derint , alioquin amotille mandatum novum non diceretur Joan. 3. v. 3 . Mandatum . mum do vobis , ut diligatis servicem e nec adderetur Math. s. V. - .
dictum fuisse antiquis i ii habebia inimicum postquam dictum sueta nostram justitiam abundantiorem esse debere jussiti a Pharisaeorii , qui teneri se ad diligendos inimicos non noverunt. Ideo S. Iren lib. . . a . legem naturalem Christum de implevisse, extendisse docet: S.Chrysostomus Hom. is in Math ait novum antiquae legi superaddidisse cumulum, complementum. R. mandatum de diligendis inimicis dici novum Joan. 3. de quae adduntur Mn h. s. habita legis antiquae ratione proferri, quatenus eremo 'nias judiciales leges imponit , quibus tanquam gravi jugo Israelitica flebs continebatur in ossicio : non vero spectata lege veteri prout mores ominum componebat iuxta legis naturalis praecepta , quae de moralia vulgo dicuntur. Quamobrem illud de diligendis inimicis praeceptum ab eodem Sancto Joannesi epist cap. 1. . . vocatur etiam non O m: Chaerissimi non mandatum novum seribo vobis see m indatum vetω, 7Mod habuί is ab initio. Et revera non modo in dilectione proximi ev I9. traditur illud praeWptum sedis definitis terminis injungitur Exod. 23. V. . Si occurreris bovi inimici tui, aut asino erranti, reduc ad eum Si videris asinum odientis te iacere sub onere non pertransibis, sed sub
Ievabis eum eo. Levit '. v. 18. Non quaeras ultionem, nec memor eris in juria civium tuo m. Et Dcur. 32. v. 3 . Mea est ultis, retria luam. Et 'rov. 21. v. i. Si esurierit in micu tuus eiba illum. Undu
S. Clem Alex. lib. 1. stlom scribit nullum seriti fuisse ossicium , tum erga Proximos, tum erga exteros quod non in antiqua lege traditum fierit. S. August. dicit lib. 9. contra Faust. Cap. 12. 13. os aper eius tantummodo fecisse Christum . quod in lege veteri non ita fuerat manisestatum. S. Iren lib. . cap. s. demonstrat eumdem cum esse auctorem utriusque testamenti praeceptorum; quia idemDei verbum homines continuo edocuit & quae obvelata erant in veteti Testamento , manifestius in novo exposuit in adeo erat Judaeorum cor tenebris obvolutum
vel ipsa naturae principia , sicut alteri nefeceris, quod tioi non is DG M. Tom. II. c