장음표시 사용
451쪽
in Verba Dei permanentes e prabeant r. illis contra cupiditatem deviat ano exemplum, o incutiant contrasuperbiam timorem pium. Ad lit in sui et t. la d. c. 7. Deum peccatores creasse ad Universi ornamentum Nam iste ipse malorum est ordo, inquit, ut non diligantur a Deo .... O . ordo atquadIUlaia, quia universitatis congruentiam ipsa distinctiane custo frui mala etiam si necesse sit . . Qua autem di stributio dici .is, ubi distincti nulla est' aut qua distincilia , si bona sunt omnia ' qui e prare ordinem reperiri pote β, si Dei iustitia bonorum malorumque meritis sua cuique redduntur 'Dubitationem propositam alia etiam ratione eexpedit lib. i. de Genes ad Liti cap. nimirum prstantiorem to g fututam fuisse naturam, cui datum sui se peccare non posse , -- lam iamen ex natura sua ideo non esse , quae peccare posset aniam
sic facta est inquit, ut posset non peccare se Oilei usta est sententia , qua punita si qua voluntate non necessitate peccavit. Et cap. t. q. addit solis illis, quae felici ad non delinquendum impotentia pollerent, editis, unius tandem specie bona Deum procuraturum disse:
se sic, inquit, cum aequare volunt genera bonorum , numerum minuunr.c immoderate augendo unum enus alterion tollunt. Deinde adversa
rios illis confert, qui satius esse habere quatuor oculos, quam duabus auribus instrui disputarent, quod scilicet oculi auribus praestent Cur enim non utrique potius essent, quando in utrisque, bonita Dei. Oaquitra jure r dicatur λοῦ At enim si Deus vellet, etiam isti bonisera,c in eo ipso aliis utiles essent.
ARTICULUS SECUNDUS. An Daemon peccati sit causa
CO G L. Daemoni peccata omnia tribui possunt quamvis tamen
verus non sit peccati autor, sed suasor. Prob. i. pars ex Scripturis, ubi si pius dicitur hujus seculi, peccatorum Pater atque Princcps c. Idem colligitur tum ex s. tu mola pol ad Antonin ium ex S. Iren lib. i. adversus aer cap. 2'. tum ex Tertuli lib. de Spectac cap. a. ubi docet Daemonem omnia in perversum demutasse adversus rerum omnium institutorem , tum de nique ex Orig. Hom. i. in Exod ubi delineata Pharaonis exemplo in seducendis hominibus D monis alte, scribit Diabolum voluntatem non imponere dclinquendi, sed materiam voluntati subministrare. Nec enim g primos parentes ad peccatum impulit invitos, neque ignorantes
sed illo audito, probatisque illius rationibus, eritis sicut Iulibimet De Legem infregerunt.
452쪽
De peccatorum poenis. ARTICULUS UNICUS
PE necessari poenis castigandum esse tradit Tertuli lib. 1.
contra Marcion cap. i. a. ubi sic habet: Da omne hoe justitia vin piscurati bonitatu est, quod judicando damnat, quod damnando puniri, quod ut dicitis, saevit, utique bono non malo proficit. De iique timor judicii ad bonum non ad malum conferari non enim sussciebat bonumpe semetipsum .mmendari jam δε adversario taborans jam es com-m ndabiae per semetipsum, ne tamen, consecreabile ; quia expugκabiis a per adversarium nisi vis aliqua pr esset timendi, quae bonisnetiam nolentes appetere, cujstodire compelleret. Caeterum tot illecebris mali expugnantibus bonum qui illud appeteret quod impune contemneret. Idem tradit Sanctus Augustinus libro . de libet arbitrio cap. 13. ubi sic habet: Non sinitur anima reddere debitum Si non reddit faeieud quod debet, reddet patienda quod debet. Et
Epist. a. o. Nec e cit anima, cum perverse utens creaturis , ut ordi
catis, i te ordinatur in poenis. Item lib. de Contin cap. c. atruo ira impartitur largita misericordia . ut an relinquatur etiam justitia disciplinae. Nam ct peccatum, quod inultum videtur, habet pedis quam poenam suam , ut nemo de a uso, id aut amaritudine doleat , aut caecitate non doleat. Quae quidem saepius libris suis inserit. Poenae ver alia pertinent ad corpus, aliae ad animam solam. Poenae corporales sunt mors , morbi , M aliae calamitates, de quibus Genes 3. alibi piissim in Scripturis. Poenae ver spirituales quas Deus peccatis infligit, sunt v. c. co citas cordis, de qua Sap. is. 4. Hinc Hebr. . Adhortamini semetipsi per singulos dies, donec hodie cognominatur, ut non obduretur quis ex vobis fallacia peccati. Et i. Or. 3. v. 17. Si quis autem Templum Dei violaterit disperdet istum Dem. In Graeco velo est, Si quu Templum Dei corruperit, corrumpet illum Dem. Idem enim verbum im utroque occurrit Ita veri, legit S. Aug. lib. 3. de lib. ib. cap. 4. Tertuli. b. de Pudicitia: δι quis γιmplum Dei vitiaverit, tria vitam Dιusci seu permittet Deus, ut in corruptionem incidat. Itena
453쪽
2. Thessal. 2. e. ro. Eo quod charitatem veritatu non receperunt ut sal mi ferent. Ide mittet illi Dei operationem erraris , ut credant mendacio. In hac exponenda doctrina , ubi de divinae gratiae beneficio.
diutius versabimur. Nunc vero continuam tantum bisse hanc S. Patrum explanationem .servabimus: Unde S. Justinus scribit in pol ad Anton non postulatum iri a Christianis , ut poenae de delatoribus repetant a Moci enim illis fit malignito ino'it, or bonarum rerum ignoratio.
Item Dialog cum Tryph ait ignotas ob peccatum Judaeis iusse Prophetias. Ut inde quoque inteiluere queatis propter vitiositatem, mali riam estram abscondisse a vobis Deum , quominus sapientiam in verbis ejus perspic aris. s. tren ulterilis progreditur lib. s. cap. 27 adve sus Valentinianum, ubi scribit circitatem esse peccati naturalem nam, de necessariam ipsius comitem . cui et , inquit, per apostasiam amiserunt , quae medicta sunt , quippe desolati ab omnibus bonis in omni poena conversantur Deo quidem principaliter , non a semetipseos puniente, prosequente autem eos poena , quoniam uni degulati ab omni bono aeterea autem, sine ne sunt a Deo bona i rapter hoc amissio eorum aeterna , ct sine ne est quemad iam immenso lumine qui excaecaverunt semetipsos , vel ab aliis excaecati sunt, semper privati sunt jucunditate luminis , non quod lumen poenam eis inferat tacitatis, sed quod ipsa oecitia si perinducat eis calamitatem. Et propter hoc Dominus dicebat cui credit in me , mn judicatur , id est non separatur a Deo adunitus es enim per Ais
Deo: Qui autem non credit ait . iam judicatus est, quoniam non re
didit in nomine Unigeniti Filii Dei id est separasi semetipsum aio
voluntaria sententia S quoque Cypr. sic habet Ep. 6 . pe I. ra tenebritrio ingruentium profuna calus excaecavit, ut de praeceptis salataribus nihil lucis admittant, sed semel a recto limite veri itineris aversi per praeceps, abruptum eriminum suorum οἱ te atque errore rapiantur. S. etiam Aug. asserit lib. a. Confess . cap. 3. ex peccato oriri corcitatem , quia ubi subducitur lux necessario tenebrae succedunt. Et lib. i. Conscii cap. 8. ita scribit zuam tu seretus es, habitans
in excet is in silenti . Leus flui magnus lege infatigabili spargens
'males coecitates super isticita cupiditates Possent adhuc alia plura oca ex sacris Codicibus , ex anelis altibus hic laudarici sed ea. ne taedio simus e flori . praetermirtimus. Ad illam obccecationis poenam referri porc consiliorum utilium
contemptus , ita constituente Deo in peccati poenam , tum lib. a. Reg.
cap. 7. de Absalom; tum lib. . Reg. cap. z. de Roboam, cap. 21. de Achab , tum lib. 1. Paral cap. 1. de Amasa 5. c. Omnium autem gravissima coecitas est non intelligere peccata. Hinc Ecclesiast. 3. e. o. nagoga superborum non erit sanit , frutex enim peccati radicabitur in illis , ct non intelligetkr. Ideo S. Cypr. lib. delapsis sub finem haec habet de iis, qui poenitentiam amplexa dctac
454쪽
eabini : Pereus Dra animi caecitate , ut nec istelligant delicia, nee ε tant. Omnium gravissima quoque poena est impunitas, seu cum in oemundo inultum peccatum dimittitur. Etenim multo tempore 'o sinere peccatoribus ex sententia agere, sed statim ultiones adhibere magni beneficii est indicium. Idcirco S. Augustinus p. s. Nihil .s, inquit, infelicius felicitate peccantium , qua parsalis nutritur impunita ct mala voluntis , velut hostis interior roboratur. Alii peccatorum effectus notantur ab Orig. Hom. . in Levit Hom. inJud. Hom. in in Ierem item a S. Basilio Hom. . in Psalm. in Calm. s. necnon a S. Gree in cap. 2 . lib. i. Reg. Sed in immensum excurreret hic Tractatus, si quae de peccatorum poenis referunt sacri Codices, sancto tum Patrum opera . hic proponeremus in unum collecta. Frequens Verbi Divini lectio,i cum Antiquis conjuncta necessitudo, quibuscunque in promptu haec singula facient.
ARTICULUS UNICUS. Utrum omnia Insidelium per peccata sint '
QUAE Na, istam praeter consuetum Schola molem non dii ximus hic praetermittendam, ne quid ad peccati naturam spe stans Candidatos lateret. Nec enim aliunde mota est haec controversia, nisi quod de peccati causis . Augustinum inter Pelagianos haud con veniretur. Sic quippe scripserat an bis ipse octo lib. i. de Nupt. Concup. cap. s. Quid ergo dicimur, quan o ct in quibusdam impii invenitur pudicitia conjugalis Utrum eo peccare dicendi an , quod rin. De male utantur, non id referentes ad cultum ejus, a quo acceps seni ' An uerte te dona Dei put. da sunt ista, quando haec insidete agunt secundum Apostoli sententiam dicentis o omne, quod non est eae mae, peccatum est ad uis autem audeat dicere donum Dei ege pecca tim. Anima enim, ct corpus, ct quacumJue bona animae ct corporis naturi Iiser insita, etiam in pecoitoribus dona Dei sunt, quaniam Deus, non
455쪽
, um e. Et inna: Absit ut si in liqua vera virtus , nis fuerit uiseius Absit autem . ut si justus vere, nisi vivat ex fide justus enim ex de visit. 'uis porro j ium dixerit insidcum , iustum dixeris impium, Astum dixerit Diabolo mancipatum Sit licet ille Fabri. - , sit licii ille Fabius, sit hcet ille Regulus , quorum me nominibus, tanquam in antiqua Romana Curiae loque muri putas esse terrendum . . . uantum donat a aes vo vi , pietatis libertate clamabo i ne in istis Ut v ra ustitia 4 suomori sunt vere justi, quibus vilis se hum litas veri Iusti Z Q ι enim propinquaverunt intrudentia , in e sepsebiarac erunt , quia 'eum cognos centes, non sicut Deum gloris verant, aut gratias egerunt. Et postmodum cum Apostolo concludit: ij naturam, aluntatemque justitii ergo Christus gratis mortuus est. Prequo enim est mera justitia , per hoc etiam regnum Dei. Et intra si ad . si1uendam veram beatitudin. , quam nobis immortatim A., qua est in Chris vera promittit, nihil rosunt homini virautes. Alis amori verae assunt se virtutes. Et paulo postri Absit, ut virtutes eracuis iam serviant, nisi illi vel propter illum, cui dicimus meus triurum converte nos . . . . . Vera quippe virtutes Teo serviunt in hominibus. Et cap. s. Virtus onatur vera ' gratiam, non qua vocatur,
nan est. Ei lib. . Nupt. Noncup. cap. 4. I era pudicitia sive conjugalis sive vidualis, sive virginal dicenda κο est, nisi quavere fidei mancipatur. Quibus argumetuis cum premeretur Iulianus ad subtilem omnino responsionem confugit scilicet veras in Ethnicis occurrere virtutes, sed quae fierile essent, nihilque conducerem ad sa
Quas argutias his rationibus selidissimis repressit S. Angustinus ibidem Fieri non potest, inquit, ut steriliter boni simus sed boni non μ-
s, quidquid periliter sumus Arbor enim bona bonos fructus facit. Absit orem, ut Deus bonus, a quo securis paratur arboribus non facientibus factum bonum, excidat, ct in ignem mittat arbores bona Nalismori igitur homines sunt steriliter boni a se qui boni an Ant possent esse alii minus, alii magis mali. Et inflari Mini. Fabricius quam Catilina punietur; non quia se bonus, sed quia ire magis maias mini s inrius , quam Catilina , Fabricius , non vera virtuter habenas sed a veri virtutibus non plurimam deviando Paulo post o jectionem ita praevertit Sed forte vi ininus es e Misericors soluntas .na est si autem reperitur . inquit, O misericordia maia , qua resana pauperi accititur in juήici propter quam postremo ex Saul merui a Domino, G utique misericoris, damnari ; quia contra quae pracvtum captiva Regi per humanum pepercit affiMm; attentius,
git , nefarie misericordia bona non sit nisi qua hujus bona s fuerit - .... v. si re ipsa per seipsam naturali campas.ne opus su
num Leriam isto bana male utitur, qui infideliter utitur: ct O ,.num
456쪽
peccat . . . . . uomo a igitur serilium rosia arborum ualis qui utique aut nulli sunt, aut si mali sunt, udandi non tin , aut si seu ius boni sint, prosect o stariles arbores non sunt imo bonae sunt, quarum fructus boni sunt i Ecbent Deo iacere , cui bone arbores non
possunt nisi piacere' Et cap. usdem libri Nec in impiis, inquit,
invenitur pudicitia virginalis quamvis inveniatur virginit camu quia vera pudicitia habitare non potest in animo fornicante. per hoc non anteponitur virginale bonum impiorum bono conjugali faelium sed conju es bene utentes malo anteponuntur virginibus male utentibar .no. Quae singula non modo vera virtutes ab Ethnicis removent, ut
qui fide ac justitii destituantur , superbia tumescant, eoque nec gratianim istiones , nec cultum deferant, scd in ipsis non occurrere, nisi quasdam virtutum specic , quae ne virtutis quidem nomine sunt insigniendae, imo potitis vitia dicenda. Quod ita conficit lib. ri de Civit. cap. 16. Apertusim vitia aliis itiis vineantur occultis , qua putantur si virio tes, in quibus regnat θριrbia, ct quaedam sibi ta-e ndi altitudo rata a. Inde conficit Philosophos veris virtutibus non iis instructos, sed aliis vitiis occultis aperta vicisse vitia. Quam ςonsecutionem Platonis Philosephorum Principis autoritate confirmat. Cum enim , ut reset idem S. Doetor, magnificos invitatis convivis
paratos lectulos proculcaret Diogenes , Quid agis Diogenes inquit Plato Calao, respondet Diogenes, Platonis fastum Calcas ait Plato,s diali fastu , majore scilicet superbia , quae intolerabilior in lateo
inope, qu-m in Platone divite videbatur. Hunc Diogenis fallum, aut
superbiam compressit quoque palam idem Philosophus alia data occasione, dum iter faceret Diogenem enim frequenti spectante populo, mediam frigidissima hyeme corpus abluentem intuitus , plebem ita compellavit Si vultis ejus misereri, recerite. Quasi diceret nullo vi iis motu haec prcstat Diogenes scd iniquo deliderio in vobis admistationem excitandi apud vos ut viri admirabilis audiendi. Opp. I. Antiqui Patres , ut S. Iust. Orig. c. veras in Ethnicis virtutes agnoverunt, scripseruntque Philosophos , ut Heraclitum , S cratem, malios qui, ut habet . Justinus, cum Verbo vi es, seu veris insigniebantur virtutibus, earumdem virtutum beneficio Christiani ii mei si lutem uille .consecutos. Undὰ hac in parte cum ab illorum sensi recesserit S. Augustinus , aequius videtur , ut ab illorum stemus
R. ab illis Patribus non dissentire . Augustinum. Quo enim instanti ea virtutum ornamenta, quibus ad Christianae Religionis en ficiorum participationem dicuntur adduci Philosophi Ethnicos intra commendatissimi tunc pr fit Patres gratiae dona, ut fidem .charitem, laudant sine quibus nemo veri Christiani nomine donari potest. Sic Orig. Hom. 3. in Gen. ubi non pietatem tam , sed idem ,
Rilisionem in illis Philosophis inveniri scribit. S. autem Augustinus
457쪽
nunquam obstitit , quin verae virtutes in quibuslibet hominibus Fide
Divina de Charitate pr ditis occurrerent. Is quippe in unico gratiae beneficio vindicando haesit constanter, ne gratis Christus diceretur mortuus si naturae solius viribus posse salus comparari assereretur. P . . Ex S. August. lib. s. q. q. 3 i. Virtus est animi habitur natura modo, atque rationi consem ineus. Quam definitionem repetit ex Cicerone lib. i. de Invent quamque ut optimam iteriun refert cap. 3. lib. . contra Julian. Non absurde, inquit, vi tus definita est ab eu, qui dixerunt Virtus est animi habitus, natura moda atque rationi con-ssentaneus. Et statim subiicit : Verum dixerunt, sed quid sit consentaneum mei .inti ac beatiscanda naturae mortalium rescierunt. Nequetenim omnes homines naturali instinctu immortales o beati e e segemin.
nisi se Uemin, una ergo virtutem a Cicerone definitam, licet ad vitam aeternam non speetet, admittat in infidelibus . Augustinus fallium est in illis nullas reperiri virtutes, saltem quae morales solent appellari. Unde ex Prospero lib. contra Collatorem cap. 26. In omniambus sunt animi bona qua morialem vitam honestare I Uunt ,
aetemam autem conferre non possunt.
R. S. Augustinum definitionem hanc non improbare quidem in Ci-eerone, qui de Verbo Dei nihil audierat cum praesertim, juxta ratoris mentem , virtus quaelibet sit necessario naturae atque rationi consentanea in ad hominis felicitatem via ; sed Christiano virtutis nomine non donandum esse contendit habitum, nisi qui ad veram beatitudinem divinitus manifestatam perducit: Si ad consequendam veram beatitadinem quam nobis immortalem fides, qua in Christo est vera, pra-mitii , nihil prosunt homini virtutes, nullomodo vera sunt si virtutes Und illa Ciceronis verba paulo ante sic exposueratri Veras mi tui. habemus , inquit, quia verum est propter quod facimus, id est demitur no ra consentaneum est ad salutem, veram felicitatem. Traditam fuisse veritatem significat, sed non omnem inubd veram beatitudinem non novissent . nec quibus mediis comparari posset me idixerum , inquit , sed qui sit consentaneum liberanda ac beat cauda naturae mortalium nescierunt Neque enim omnes homines naturali instinctu i inmortale ac beati esse sellamus, nis est . pus miti se huc summum bonum p aestari homini bos . potest , nisi per Christum. hune
crucifxMm morte mors vincitur, cujus vulneribus natura nostra
fanar,r id. jisus ex fide Chrsi visit ex hac enim de prudenter, frtiter, tempe inter o justi, ac per hoc his omnibas eris iniuiibu reci sapienterarii vitiit quia deliter ivit. Sic ulianum vel ex ipsa Ciceronis autoritate ab illis uliano proculdubio laudata compti init .
Doctor Certe quidem ratiotribus suis novum pondus, ex celeberrimci
rum Philosophorum , Pythagorae scilicet 5 Plaetonis , auioritate quaesietat Julianus , scd eos in veritatis confirmationem adducit S. Pater Hi, niquit, limitum Pytha romala o multo excalantiore careris hi
458쪽
Iosophia nabilitati, et eras virtutes non si diceba- , nisi qua mentiqμ dammad imprimuntur a forma illim aetem immu bilissu substantia, κο est Dei. Et vero si Philosephis illis aperta fuissent , Pae Christianis de beatitudine fuerim revelata , sanie cum illis sensissent. Has quidem Pythagorae Platonis, Ciceronis ideas, non ut quae virtutis abiblutam naturam fuerint assecivae claudat S. Augustinus sed illas insas in Iulianum retorquet. S. autem Prosper nihil a Magistri sui . . scilicet Augustini doctrina tradidit alienum sed cum ipso quaedam
agnovit etiam in infidelibus semina virtutum, quae vocat animae bona. ex quibus piodeunt actus in speciem honesti, seu quae vitam civilim honestare possunt, non vero ad vitam aeternam compalandam. IN S T. Iulianus. Cunctarum origo virtutum in rationabili anima
sita est tui omnes, per quos aut si Ectuose aut steriliter boni s m M in subjecta sunt mentis nostra prudentia , iustitia fortitudo. Licet igitur ad unum finem . in Christiano, infideli non properent, sed
pro iudicio voluntatis cujus nurui serviunt, aut ad aeterna, aut ad temporalia dirigantur, attamen nominis sui non debent. nec generis isti nere dispendium , sed solius, quod appetiverunt, praemii , aut amplitudine ditantur aut exilitate frustrantur in proinde in infidelibus P que sunt virtutes.
Respondet ibidem s. August. ejusmodi dotes in infidelius a vitiis
secerni ratione offcii, non ratione nis, easque ideo non esse virtutes, scd peccata Noteris, inquit, non osciis sed sinibus a vitiis discemendas se virtMtes irium est autem , quod faciendum est i ni vero propter quod faetendum s. Cum itaqua facit om aliquid tibi pec-cηre non videtur , si non propter hoc facit, propter quod facere debri, peccare convincitur cu AE tu non attendens sne ab siciis separasti. virtutes veras , icia sine finibus appetranda .se dixisti ex quo te tant alsurdita sequitur, ut veram cogaris appedare iustitiam , etiam cu u dominam reperis avaritiam sari iciem manus abstinere ab alien se usi cium cogites , potest sideri se ustitia. Fed cum quaeritur quare fiat O respondetur, ne plus pecunia litibus pereat, quomodi jam hoc factum
vir poterit se Iustitia , cum serviat avaritia CONCL. II. Non omnia Infidulium opera sunt peccata. Conclusionem hanc demonstrant plurima, quae in Scripturis res iur-tur, infidelium exempla. Cum enim illoruiri opera quaedam movente Deo elicita fuerint, certe peccatis nequeunt accenseri. Sic obsto trices, quae Israelitarum filios Prvabant a nece; quia D travit in earum anuaris irae Pharaonis formidinei , procul l . . ι carunt cum ejusimodi timor fuerit donum Dei, juxta ista Exod. i. . 7. Timuerunt autem obstetrices Deum. non fecerunt juxta r ceptum Regis pti sed conse abant mares. Vnd v. i. ob illius benignitatis ossicia mercedem a Deo consecutae sunt Et quia timuerunt obstetrices Deum, ad cavit eis domos. Sic Josue a. o. Rahab mere-
459쪽
trix Israelitatum exploratores ut alienigenas sim primili excepit: ε ui erunt apud eam. Quod hospitium peccatum non fuit, licet pret-stiretur ab infideli adhuc muliere Deorum seorum cultui Milita. Nec enim egit ex fidei motu , nisi ubi a Satellitibus Regiis audiit illo, exploratores esse Israel 'tas tunc ex priconceptae fide cono in solacio suae domus eos operuit stipula lini, ad eos occultatos ita fuit ali
cuta a. s. Novi quod Dominus ira liderit te Dis r etenim irruit in nos remor vester, ct elanguerunt omnes habitatores terra Exegitque ab illis,
ut quam praestabat misericordiam, referrent, ipsi. Unde Apostolux
Hebr. i. si Fide Rahab meretrix non periit cum incredulis exei. piens exploratores cum Pace. Item anici . se E . re, inquit Pro.
pheta Nabuchodonosorem alloquens , consiliis meum iaceat tibi. Opeccata rua ela Mynis redime. ct iniquitates tuas miserico talis pau-ρ mi Osua unocet delictis rati. Igitur in infides Nabuchodono
Ore reco tum futurum non crat misericordia in pauperes nec enim tam eximius Propheta illi suiffici autor, ut peccata peccatis re inreret. Quod autem in verum Deum fidem non haberet Nabuchodonosor palim fit x ipsius, Prophetae verbis Irae est, inquit Daniel λ. 1i interpretatio sententi Altissimi , qu supervenit super Domin meum Regem. Ejicient te ab hominisus , ct cum bestiit, frisque rei
habitati tua, ct furnum ut bos comedes, ct rore coeli infunderis septem quoque tempora mutabuntur sVer te, donec scias quod omine u Ex- Ofin super egnum hominum, ct cuicumque voluerit , et Iud . . . . . . Re num tuam tibi manebit postquam cognoveri potestatem se coelestem. Non noverat ergo Nabuchodonoso super hominum regna Excelsum dominari; non noverat supreinam potestatem illam , a qua tot vidi
rias e prosperum exitum obtinuerat, sed cui cta suis tribuebat vitibus. Unde ita Danieli rei pondit i . 17. Nonne hac est Babylon magna. quam ego ad eavi in domum regni, in robore fortitudinis mea, ct inelopia decoris mei 3 Cum autem coelesti voce idem decretum Regi fui Ciet , ictum sibito illa comminatio sortita est effectum; qua poena tantia sublevatis in coelum oculis, sensuque recuperato , Altissimo benedixit,. i. Ac honorem aeternae potestati drbitum exhibuit, pristinaeque gloriae relii tutus Magnifica , inquit, ct glorifco Regem coelici quia omnia opera ej- vera vi 0 judicia , ct gradientes is sive bis bis humiliare. Igitur a fide alienus erat Nabuchodonosor, nec nisi sub potenti manu ci depressus laudes ei debitas ut trinium bonorum autoti perlolvit, supt, 'iam suam detestatus. Ea uoque praestitit absque fidei dono Cyrus Rex Persarum rixa. non modo vitupcrari ne- qu unt, scd c summa laude fuere digna. Nec enim Judaeis rodo fatavit. in Judaeam rede iidi facultatem conccssit; sed, accepto divino Spiritu . omnia se Deo ct re regna rotaretur lib. r. Esdrae cap. i. v. i. 's verbis : Suscitavit Dominus i iiA Cyri Regis Persarum: traduxi voci in mae regno suo, etiam per scripturam , dicens raro
460쪽
dicit 'Dus Rex Perserum omnia regna re=ra dedi mihi Dominus Deus coeli, ipse pr/ecepit mihi , ut ad carem ei domum in jer lem, ua est in Iudaea. Cui prκ pio ut morem gereret Israelitas in J salam remittit. Templi vasa, quae Nabuchodono ibi abstulerat, Sass bat se Zorobabeli Judaeorum Principi Ierusalem asportanda tradidit. Operibus vero malis accenseri nequeunt ista benignitatis iretatis osticia, suscitante Dei Spiritu a Cyro praestita. Eadem verba leguntur lib.
a. Paral cap. uli. . 12. Anno autem primo Crri Regis Persarum, ad exple, dum hermon m Domini , quem locutus fuerat per os ierem ia siccitabit Domi us cpiritum Pei iniim. Nec pariter fili laudabilis in Judaeos Assueri asse 'iis, scd divinae i. . Esther enim cap. Deum elu. s. latibus, ne P . a , de orationibus D. iram adversus istac ita concitatam vel re conata,
Edie ira interimendis una de eadem omnibus uda is evocationem satagit. Idcirco .i3 Deum rogat piissima Regina , ut Assueti fi ctum in Judaeos immutet Tribti , inqua sermonem compi sitim in ore co in conspιctu leonis, transfer cor illius in odium hostia ni Z i, ut' ipse pereat, ct aeteri qui ei consentiunt. Cap. s. Regem Assuerum praeter morem adit Esther in propitium eum hibuit. Ei ibi fecit si jubjectum , inquit S. Ambrosus lib. de Elia Gejutii cap. . o libi ianis amore sammatum, sed caelesti miseratione conver um. Vnde P. I i. habetur: Coni ertiique Deus spiritum Regis in ausuetudinem fest et M a metuens exilivit de folio, ct fi tentans eam ulnis fuit, donec rediret ad se his verbis blandiebatMr Quid hab/ι jsther 3 Ego sum frater tuus, noli metuere. Et cap. s. dictum in gratiam Jud otum, adversus eorum inimicos promulgari jussit; proinde si icti erga Iudaeos animi mutatio 'enignitas soli dono Dei potest tribui. Quod ita conficit S. August. lib. de Grat Christi cap. 1 . de Assuero diuerens : Intueaκtur atque fateantur non lege atque doctrina insonant σforinsectes , sed interna ct occulta mirabili atqke . . st restate operar Deum in cordibus hominum non folis teras et sed etiam bonas voluntates. Nam translatio illa cordis , quae diritia inte
itaque potestate facta est non aliud fuit, quam id quod Regina popolectat, ut scilicet Deus transferre cor illius in odium hostis i indignatione ad cnitatem hoc est , ut expon t de voluntate lici ad voluntatem favendi. Similiter et as desiderium Proconsilis Se si Pauli a Barnabam Saul audiendi Verbi Divini non potestis si a Deo acceptum rcferri, quemadmodum nec cap. ult. Melitentium humanitas uarbari vero semibant , inquit S. Paulus, non modicam huma
nitatem nobis. Accensa enim pyra , resciebant nos cmnes pro ter im
brem , qui minis bat, ct frigus. An alia humanitatis ossicia . quae praestiterunt viri Ethnici, ab Apostolo ludantur, in vitia reserrentur Absit, ut divinum opus peccati turpitudine deformatum dicamus Vettunquam cogitemus.