장음표시 사용
491쪽
Primum Passionis adjunctum a Zacharia cap. q. v. praesignificatum est: Ecce Rex tuus en et tibi Uti ct amator ipse pauper ias ' dens super asinam per pullum lium anima quod ut exccutioni
maniaret Christus, cum, isset Bethphae ad montem Oliveti ex Math. cap. 23. . . misit duos Disecipulos dicens eis: De in Castellum quod contra os est, ct statim invenietis asinam alligatam , pollum cum ea r solvite o adducite mihi , si quis obis at quid dixerit, di te quia Dominus his opus habet, est confestim dimittet eos Luntes
autem Discipuli scerunt , sicut praecepit illis Iesm , adduxerunt 'nam ct pulium , ct imposuerunt super eo vestimenta sua, ct eum desuper sedere feceritnt. Adini rari liceat in hac Prophetica oeconomia omnipotentiae Divinae
Majestatem : Exulta satis silia Sion . ubila slia I rusalem , ut praemonuerat Zach. cap. 9. V . Ecce Rex tum veniet tibi justini Salvator, ipse pauper. Quaeratur a Propheta , unde ad tam vilem, humilem Regis pauperis .asino nudentis ingrest in tanta ubilatio Quaerantur illius non mediocris gaudii rationes A caiisae 3 Fuerunt ex Propheta amplissimae omnium summae. Videlicet Rex cucra est, non per vim occupita Tyrannide scd originis titulo in ex nomini timendus . quia sustuc omnibus optabilis . quia servator aditu facilis quia pauper; pa per uicin egestate spontanea . quia omnipotens. Quis
enim praeter omnipotentem cum , qui hominum voluntates vertit
quocunque vult, hanc suis Provinciam demandare potest 3 Ite, inquit, in casteliam , quod contra vos est , statim iuvenietis a nam alia satam ct ullum cum ea solvite, O adducite mihi. Quid addit 3 ιs arili ati quid vobis d xerit . diciter quia Do inus his σι habet , eonfestim dimittet eos. An rutillent Domini sic asinum abduci cum pullo, nisi eorum voluntatem eo vertillet animoriam Dominus An simile quid aggiessi fuis erit Apostoli, nisi eorum voluntatem ita Christus impuli Lset Timuissent proculdubio, nec imprudenter, furti dedecus' incusationem. Verum quam mirabilis illa populorum honorifica occursio lQuam mirande non adultorum modis, sed infantium quoque laetentium , juxta Prophetam, acclamation Homini asinae insidenti regios honores de re plebs adeo frequens, ut seditionis speciem reserre videatur hos nihilominus populos non coercent Romani. Non minus stupencla Scribarum Jharitaeolum Christo infensissimorum hoc in casu taciturnitas Quis haec essicere potuit, nisi qui solus omnipotens, qui solus quocumque voluerit hominum vertit animos λ .haec autem, ut jam ostendimus, Christus praestitit. Eodem in capite Math. ii Regnum a Judaeis ad Gentes transferendum praedicit iuxta illud Davidis oraculum Psalm ia7. v. 22. Lapiden ,
quem reprobaverunt aedificantes, hic Dictio est in caput anguli a Domino fastum est istud i est mirabile in oculis nostris. Ideo , inquit Christus dico vobis, quia Ueretur a vobis Regnum Dei,
492쪽
bitur genii ficienti ructu um. Cum paravissent Pascha Discipuli eap.
1s discubuit cum illis duodecim,& laudato Davidis iatmo o. v. io. de sutura sui a Juda traditione sic praeloquitur . . Amm dico vobis, quia uirus vestram me traditurus est dii intingit mecum manum in paropsiae, hic me tradet autem homini illi, per quem situs hominis tradetur bonum erat et , si natus non fui et hamo ilis. Haec vero sunt Davidis verba Etenim M o pacis me, in quo speravi i ieci inanes meos . magnificavit super me pupplantationem. Eodem cap. I LIR.ilos , clat Zach. Cap. 3. . . monet de Euad.il, quod passuri
erant in ipsus passione Omnes vos, inquit Christus v. i. scandalam patiemini in me, in i ta noste Scriptum est enim : Percutiam Patiorem, o disse entur ies greris. Cum LI Jesum accessissent udaei, ut illum apprehenderent, dixit illis v. l. TanJuam ad latronem existis cum gladii si fustibas comprehendere me quotidie apud το sed bilis docens in Templa, ct non me tenuistis. Hoc autem solum fidium est, ut ad uel rentur Scripturae Prophetarum , scilicet Thren schi Lamcnt. Jerem. . io ubi sic legitur opiritus oris nostri Christus Domini captus est in peccatis nostris. c. Uno verbo nihil pr stitit Christuc nihil illi obii sit, quod a Prophetis non fuerit praenuntiatum A falsis testibus coram Caipha in Christum crinima conteruntur mortis iciis dicitur a satellitibus excipitur iniquissiane. Expue xt in faciem ejAs, inquit Mathaeus
v. 67. G colaphis eam caeciderunt alii autem palmas in faciem e sis δε- derunt, dicentes prophetia a nobis Christe, quis est, qui te percussit. Haec autem praedixerat Isaias cap. o. v. . his verbis Domina dedit mihi linguam eruditam , ut sciam sustentare eum, qui asius est verbori erigie
mane, mane erigit mihi aurem , ut audiam quasi magistrum. Dominus
Deus aperuit mihi aurem , ego autem non contre.tdico retrorsum non abii.
Corpus meum dedi percutientibus , ct gena meas vellentibus jaciem meam nan averti ab increpantibus, ct consti entibus in me. C: 'dens Judas Jesum, quem tradiderat, ad mortem damnatum, poenitentia ductus . Principibus Sacerdotum, ociatoribus retulit triginta argenteos, pretium scilicet, quo Jesum appretiavcnant. Tunc impletum est, inquit Math. v. y quod dictum est per Ieremiam Prophetam dicentem acceperunt triginta argenteos pretiii appretiati, quem appretiaverunt assiis finiet, ct de lemni eos in agrum Iuli, siciι constituit mihi Dο- mimis inod quidem apud bbim Zachar legitur cap i. v. is his verbi. Et dixit Dominus ad me Protice illud ad statuarium , decori pietium, qua appretiata sum ab eis. Et tuli triginta argenteos , ct --:eci illos in domum domini ad irruaritim. Non cavillentur Judaei, quasi memoria lapsus Mathaeus Zachariae Jeremiatu suffecerit Ad illum enim ab errore vinclicandum non desunt argumenta. ' ex antiquis Codicibus plures de utriusque Prophetae nomia ne illent ut Syrus QPersicus Interpretes, qui habent solummodo: est
Prophetam dicentem e. Deinde iure potuit haec Icrba Math us in e
493쪽
remiam rescire ut eorum autorem e phira enim ex Ieremia scripsit Za charias, quae vel scripto, vel traditione, vel autore divino Spiritu acce Perat. Ad haec accedit quod primum inter Prophetas locum olim obii nuerit Jeremias ex Rabbinorum traditione , quam laudat . Davi Tinihi in praefat. ad Jerem. Quoriadmod sim ergo licet Psalmos iso. non scripserit David, quaecunque tamen in illis coiit inentur , sub ejus laudantur nomine . non dissimili ratione verba achariae sub nomine Jeremiae referre licuit. Denique non infrequens est in Scripturis, ut diversorum Prophetarum testimonia in virum coalescant, ut Math ai. v. s. 3. Marc. i. v. a. ex Isaia scilicet, dc Malachia, cuius nomen apud Marcum taetermittitur, laudato selius Isaiae nomine. Non mirum
ergo si testimonium ill id Math. 1 . quasi unius Jeremi laudetur, licet fere integrum legatur apud Zachariam. Sed quidquid sit de illa Pr phetae appellationes, nihil quidquam veritati illonum, aut quod Judaeo rum adversus Christianos possit uvare partes, protulit Evangelista. Cum enim pluribus seculis Christi mortem praeverterit Zachariac seu haec verba ex Jeremia, icu ex Zacharia repetantur, non minus delis inserimo, ct omni acceptione dignus . quod Christus Jesus triginta argenteos
juxta Prophetam fuerit venian Zitus, ut peccatores salvos faceret. Reliqua percurramus Passionis adjuncta Jesus coram Pilato accusatus non respondet Pilatus vero lotis manibus eum jam flagellatum crucifigendum tradit militibus , qui chlamidem coccineam circumdederunt ei. v. 13. Iectentes coronam de pinis possierunt super caput ejus, arundinem in dextera ejus. Et genu flexo ante eum , illudebant ei, dicentes r Ave Rex Iudaeorum. Et expirentes in eum, acceperunt arundinem, percurisbant caput ejus. Et postquam illuserunt ei, exuerunt eum chlamide ct induerunt eum vestimentis ejus duxerunt eum, Mir e gerent Et dederunt ei vinum bibere cum felle mixtum Disserunt vestimenta ejus , seriem mittentes , ut adimpleretur quod Actum est per Prophetam dicentem Diviserunt sibi vestimenta mea, super vestem meam miserunt sortem Christumque inter duos latrones crucifixum blasphemab in moventes capi a sua, ct dicentes vah, qui def-truis Tomplum Dei, ct in triduo illud reaedisiciu salva temetipsum ess Filius Dei es, descende de cruce. Similiter 2 Principes Sacerdotum LMintes eum Scribit, Senioribus dicebant alios salsos fecit, ct seipsam non potest salvum faceres si Lex Urael est , descendat de c/uce,
credimus eici consid/t in Deo . liberet nunc, si vult, eum e dixit enim : quia Filim Dei sum . . . . Et circa horam nonam clamavit J si voce maσna. dicens: Eli, Eli , Lamma bachiani hoc est, Deus metu, Deus metu
ut quid der liquisti me ici radam autem illic stantes, ct audientes die bani Eliam vocat iste Jam nonnulla retulimus Isaiae verba, quae in i isto suere verbo ad verbum impleta Judaeis molestum non sit, illa eiusdem Prophetae cap. 3. legere, quibus Christi in ipsa mone s- lentium praesignifica . Ipse tanquam vi , inquit, ad occisionem dii Ius
494쪽
e t belut agnus coram tondente se obmutuit. Alterii pariter in dis Itidae praeter Christuin, cui haec competant Davidis verba salini 2'. Deus , Deus meus, ut quid dereliquisti me An non enim Christios .ndens in cruce at crimis extremam vocem, ut ex nostris jam retu-inus 3 Caetera ejusdem satira verba de Christo intellecta si nolint Judaei, rationem ex )onant eadem enim res ibi praedicta , hic peragitur.
Ego sum erant, ct non Oms, inquit David 7 de Messia loquens, opprobrium hominum, he Zio plebis. Omnes videntes me deriserunt
me. Acuti sint labiis,' moverunt caput. Speravi in Domino, eripiat eum isalvum ficiat eum, quoniam vult eum. Sicut aqua ego βι - dispersa omnis ossa mea. Facyum est cor meum . tanquam cerat quescens , in medio ventris mei Aruit tanquam testa virtus mea,
lingua mea adhaesit faucibus meis L in puli erem mortis de uae stim/.
uoniam circumdederunt me canes multi Concilium malignantium obsedit me i8. Foderunt manus meas, ct pedes meos , dinumeraverunt
omnia si mea. Ipsi ter consideraverunt O instexerunt me , dioiserunt sibi estimenta mea, ct super vestem meam miserunt sortem An non Davidis Prophetiam implevere milites , quibus a Piluo Christus tradi
tus fuit crucifigendus ut mox retulimus Addantur iiisdem Prophetae verba Ps a. v. ar. Et dederunt incluit, in escam me/m fi ct in Ilii mea potaverunt me aceto lisdem fere verbis utitur Mathaeus: Et G derunt , inquit cap. 2 . . q. ei vinum bibere cum fige mixtum. Et polica v. S. Continti currens unus ex eis accePtam sto iam implevita elo, ct imposuit arundini re dabat ei bibere. Quae mortem subsecuta sunt, singilla pariter vel ab antiquis Prophetis, vel ab ipsi Christo praenuntiata fuere sic ain tuo vis immane fuerit Judaeorum adversus Christum odium psius tamen corpus a crucesbsque honore dimissum non fuit, scd in sepulchro novo conditum
suamque his in ad unctis significavit potestatem ipse; ristus, qui iuxta
Davidis verba, quae in o. Interpretibus Id braicae linguae peritissimis extant, regnavit a ligno. Scilicet Christus Dominus illibatum in se
pulchro servavit corpus ut ex David ipsi, i. t m. i. v. o. ex nostris probat S. Petrus et 1 v. 3 i. Et suta exit a mortuis, ut ipse praedixerat. quidquid contra moliretur humana iniquitas Q ramvis enim ejus cemodie mortuis falcitatio, quam Math. r. V. JO. m. i. v. v. presignificarat , Dbulosae pollicitationis speciem Judaeis prae se ferre videretur; nihilominus tot miraculis, S tam eximia pietatis c doctrinae prς stan ci eminebat, ut timore suo ejus dictis, verentiam detulerint, mi suscitationis . quam ipse auriritate sua sibi procuravit, argumenta in luctabilia orbi universo probaverint ut enim Resurreetionis splendorem opprimerent i vel, ut aieb int, ne subrepto ejus corpore suscitatum Disse mentiren ut ejus Discipuli , milites ad sepulchrum constituerunt, qui
Resurrectionis illius invicti fuere testes Ade potens est illius Regis aligno dominarus, ut es hostium furore ad sui nominis propagandam
495쪽
gloriam utatur mortuus, in aereinum vivens Sancti quoque spiritus transnaistionem in Discipulos praelocuti fuerant Platas Hoel ut Judaeis ipsis ostendit S Petrus et 1 v. 1 . Similiterae Christi Discipulorum in universum orbem delegationem, seu universi orbis instituendi demandatam illis Provinciam praefatus fuerat David Psalm. 8. v. s. ut refert S. Paulus Rom. o. v. s. Tandem in opprimenda Christi Religione sti dium omne collocaturos totius prbis Magistratus irincipcs, sed frustra, praenuntiarat David Ps. 1 ut probat S. Pcitus Extantra aliae de Lege nova instituenda , de .acrificio Sacerdotio immutandis, Prophctiae quas o de Legibus laudavimus quae singula cum juxta 'rophetarum vaticinia obtigerint quid ad probationem certius, quid ad suadendum effcacius potest excogitaria Quid simili Prophetiarum complemento ad miratione dignius Viri scilicet tardes imperiti dominantem ubique
Deorum cultum, praescripta hominum adversa doctrina, evcrtendit in it:
cipiunt 3 Viri paucis ante diebus prorsus timidi, coram Jud is omnibus stant intrepidi, de subito linguas omnes loquuntur, intelIigunt. Quid magis stupendum t Omnium Potestatum conspirationem conatus adversus prodeuntem Religionem, non armis , sed verbo non divitiis, sed
inopia, manuum Libore non Magnatum autoritate, sed nomine n
ciso sed in cruciatibus patienti animo, constanti morte vincunt. An divinae veritatis optabilius argumentum Qui non indiligenter ad haec attenderit, nihil dubio procul, si divinae potestatis signiticationem
Hi ergo splendidissimis misericordiae omnipotentiae divinae argu-n entis si reluctari pergant Judςi, patiantur cum Jeremia Propheta id nocillis exprobrare ii potuit Deus facere vineae suae, Sc non fecit ' Si
etenim de Prophetariim suorum autoritate nullatenus dubitant sane nec de illa novi Teitamenti cum antiquo divina consensione pollunt dubitationem pati Quo cuim pacto haec ad Prophetarum sensum finxisse post intinsimulari qui nec Christi doctrinam , dum viveret, plerumque capie bant An non falsitatis temporibus illis facile convicti fuissent 3 An eo
rum verba portentosis adeo miraculis firmasset Deus, nec mendacii auiator, nec confirmator An vero ju cemodi homines rem adeo prcclare
fictam suo sanguine signassent . pr scrtim ipsis Christo jam morti
tradito Etenim quae spc tunc tempolis ad propugnandum morte sua illud figmentum eos incitasset Fucatum loquendi genus tanto stulto devitar ni, ut nec nomini suo pepercerint. Suis Heroibus aut ii lui gent Scriptores silentio; aut culpas, si quas enarrent, variis rationibus vindicant. Hic vero suam Publicani exosam artem non negat Mathaeus,. necis termittunt alii Judae proditionem, Petri casum negationem, tempore 'astionis omnium gam, fidei de intelice iis circa clur rei tio nem levitatem, Thomae incredulitatem , imb& christi proptcrea increapationes non reticent. Quae ista scribendi ratio: Hanc expendant ii
det nostrorum Evangelistariun doctrinam, ad quam diligcnter ex Tara,
496쪽
obstupuerunt olim eorum decessores , mirificamque adeo mad per u dςndum accommodatam dicendi facultatem divinitus acceptam non im
Opponunt i Judaei detortam aliena omnino in erpretatione in sui Messiae gratiam a Christianis exponi verba acob Gen. q. Hi enim sentiunt auserendum non esse Tribu Iudae, vel Judaicae Genti Sceptriuia, nec ad alienigcnam transmisssum iri , si adventante cilia Christo. Quae interpretatio non est vero similis Nam ' tantum abest, ut rarii cula unde significetur advent ante M cssi Sceptrum illud esse auterendum vicina post adventum ejus, qui a J.ico pridicitur venturus, quissquis ille sit,uve Saul, sic David , aut Cyrus cc nunquam ablatum iri Iudaicum sceptrum aperte constituatur. Hunc ubiqu in Scripturis seti sium cssicit particula donee, ut en p. tibi Moysic nunquam reversum esse corvum in Arcam his verbis significat: Non revertebatur corvus. donec siccarentur aqua. Et lib. 2. Reg. cap. ubi csignatur Michol in aeternum sterilisci Michol filia Saul non est nati filius usi u in diem mortu sua , seu donec moreretur. 1 nec de Messsia, nec de Christo se monem habere voluit Jacob. Nam qui promittitur a Jacob, appellatui expectatio cntium Dat is liturus non erat Messias. blis Abrahae , nitis promissus , Gen. ix. . . Gen. s. v. i8. idque probant ex Lagendi ratione, qui Math. s. v. 1 . pro sessus fuit se missum pro solis Λbrahae posteris: Non sum missu , inquit, nisi ad oves , quae perierant domiti prael: de repulit ibi mulierem Chanan am, prohibuitq; Math. io ne Discipuli in viam Gentilini abirent. Quamobrem de illa 'rophetia consulto siluit Christus . qui ad concilianam sibi dem nihil quidquam pr termisit. 3 quia hanc Jacob Prophetiam de Cyro Rege Pe
sarum intelligendam satis aperte significat Isaias, culus autoritate Voctrina in explanandis illis Iacob verbis nulla potest esse tutior. Idebuero Cyrum Regem Periarum, ut omnium Gentium expectationem de-s gnare dicendus est aco , quia, ut scribit Isaias cap. s. Jud os captivitate liberaturus erat , aliaque illis collaturus beneficia, caeteris Gentibus imperaturus. Hinc eum vocat Christum , seu Servatorem , instauratorem Templi de Urbis scribitque v. i. ipsius ditioni, autoritati subjiciendas csse Gentes: Haec dicit Dominus Christo meo Cyro, us apprehendi dexteram , ut fuliciam ante faciem ejus Gentes, ct dorsa
Regum vertam ct aperiam coram eo anuum, ct porta non claudentur. Ego ante te ibo ct gloriosos terra humiliaba porta aere. conteram , o vectes freto confingam. Utque illum omnibus expcelandum cstaretur apertius, exclamat v. s. orare coeli desisper, ct nubes pluant usum: fversetur terra, O germinet Salvatorem. Et v. sui suscitam eam ad justitiam , ct mnes vias ejus dirigam ipse auuabit civitatem meam , ct captivitatem meam dimittet. Quod ita sane contingit Zorobabelem enim Principem cum omni populo captivum, concesta instaurandi rempli facultate Jerusilem remuit, clapsis lux ad emiae Pice
497쪽
phetiam o annis. Eadem Ethnicis de Cyro , ut ollinium Gentiunt expectatione, fides erat , uti vel ex ipsius originis adjunctis patebit. M dorum Rex Asti ages . mandanae irator, sibi veritus , quod visa illanisset vineam parere, cujus palmitious non solum Medorum Regnum, sed etiam Asia universa inumbraretur, ut rcfert crodotus iram juxta
illud Mandanae somnium ex illa non solius Mediae, sedi Asiae totius
Principem Gentium domitorem nasciturum significarunt interpletes Magi filiam suam Cambysii Persae, mediocris fortunae viro, in matrimoniuna collocavit. Idem Astyages filium, quem edidit Mandana, Cyrum videlicet , Harpago demandavit Occidcndum. Hic vero cxponet
dum dedit bubulco , qui Cyrum ciam aluit misericordia motus; xy. rus aetate iovcetus Mediae rasiae Impcrator evasit, subiecitque Deus, juxta laudatam Isaiae 'rophetiam ante faciem clus crates, Chaldaeos, Medos Lydos Babylonios &c. Resp. ad i. inique omnino Christianis detortam particulae sine in Prophetia Iacob interpretationem exprobrari. Quid enim indi capta rent emolumentici bibi ipsis non modo luturi essent errorum duces, sed adversiis Deum blaiphemi, a Deo elote, verbique sui tam austero vindice nihil non formidandum haberent Particula one est allatis in locis rem nunquam extituram significet, quia scinetipsam veritas desi gnata prodit ipsa tamen sicia. ' cerἰum fururi Messa tempus exprimet, quia senium alium pariter non patiuntur verba. Quod plebeculae Judaicae fuit adeo apertum, ut a Judaeis Varias regiones, aut peragrantibus, aut incolentibus, hoc temporis adiunctum ipsi Scriptores Ethnici acceperint, illiu qtie licet minus aectu intellectae meminerint in suis i bris, ubi de Judaeorum tu Vespatiano, Tito internecione, libitque Regionis depopula ione sermotaem instituunt, ut Sueton lib. 8 de
Vespasiano cap. q. Percrebuerat, inquit, Oriente toto vetus ison ηι opinio es e in Otis, ut eo tempore Dia proseli rerum potirentari diri peratore Romano quantum eventu postea patuit praedictum Iadaei ad se irahentes rebellarunt. Ita vero Tacitus in . . Hist. cap. D. Pluribui persuasio inerat antiqui Sacerdotum litteris contineri , eo ipso tempομι fore, ut alesceret Oriens , pros iique I id a rerum potirentur tuae -- ges asianum ac Titit praedix rant sed i i more humanaesepidinis sibi tantam fitorum 'e'itudinem interpretaeri . ne adserm
idem ad vera mutabantur. Si Judxi, dum Prophetiae Iacob parteiri in sui gratiam interpretabantur, praetcrmissa ea quae ad Iudai ci Ggni cxcidiam pertinebat Ethnici uro Autores de Romano Imperio illas exponet, ni particulam donec scias a nobis exposito esse intelli
Res p. ad a. Messiam in Gentium commoda fuit' promissum, ut con stat tum ex pollicitationibus Abrahami Jacob aistis id in etiam ex
Prophetarum oraculis, quae Christum , ut oti nium Gentitur Servatorem exhibent. Sic cia H. e. . In te benedicemur uniores cognationes te
498쪽
, inquit Deus ad Abraham. Et Gen. 8. v. i7 Num celare patens Abraham qua gesturus .m, cum futηr- sit in Gentem magnam, ac roba stissimam ct benedicenda sint in illo omnes nationes terrae idem rei' tit ipse Deus cap. 11. v. ia. cap. 26. v. ubi Jacobum sic alloquitur: Asi Iliplicabo semen tuum . sicut stella coeli daboque poster tuu uni- mersa Regiones hi i benedicentur in semine tuo omnes Gentes te GHanc summe misericordis Dei pollicitationem pluribus expressit David. tum Ps. 1. . . ubi haec Domini ad Messam verba refert: Dominindixit ad me: Filim metu es tu, ego hodie genui te pulata a ι, dabo tibi entes hereditatem tuam. Quae nonnisi de totius orbis in Christum nil potest intelligi cum neque Davidi, neque Israelis, aut Judae Regibus tam amplum obtigerit Imperium tum Psalm. s. ubi ait v. io Principes populorum congregati sunt cum Deo Abraham inii longe clarius exponit 'salin. i. ubi pr significata Messiae in cunab iis adoratione, a Gentium Regibus delata, haec addit v. ii Et adorabunt eum omnes Reges terra omnes Gentes servient ei. Et v. 7. Et bonedicentur in ipso omnes Tribus terrae, omnes Gentes magn cabunt eum.
Eadem ferme leguntur Cas. v. . dira dcnique Ps. 7. v. 3 in qu Gemtes de futura salute, seu a peccatis per ciliam liberatione ita commonefacit Norum fecit Dominu salutare suum . in conoediu Gentiu re: Dυit justitiam suam . Viderunt omnes termini terrae salutare Dei nostri. Nec solus David dedi caeter Prophetae Chilitum fore omnium Gentium expectationein una cum Jacob praesigni iacaverunt ita Isaiia c. a. v. 2. Et erit in nomissim diebus pr parati mons uomui Domini in vertice montium, O elevabitur super colles , fluent ad eum maeo gentes, ct ibunt populi multii dicent: Venite, ascendamus admon jem Domini , ct a domum Dei Iacob, ct docebit nos vias suas, is Dbulabimus in semitu ejici quia de Sion exibit Lex , ct Verbum D min deserusalem. Et cap. o. v. i. Surge, illuminare Ierasalem ama venit lumen tuum , ct glor a Domini super te orta est: quia ecce tenebre operient terram , ct caligo populos super te autem arietur Dominin gloria ejici in te videbitur; ct ambulabunt gentes in lumine tuo, Seres in splendore ortus tui. Aggaeus cap. i. v. s. iisdem ferme verbis, qui uias Dis fuerat Iacob. utitur de cssia loquemu ἰοίου bo omnescientes, inquit, veniet desideratus unciis Gentibus. Sic Amos, i r nuntiatis Messiae adventu de novi per eum instauratione Templi, illud omnc Nationes adorarum venturas tam aperte praedici cap. 9.
v. ii ut ipsus verbis usi sint Christi Discipuli, quo csiam Deum
ad sui nominis culium Gentes adiciscere significarent. Viri fratres, a indite, inquit S. I. acobus in Onc Hierosol Act. s. v. i . Simon a
νovit quemadmodym primi. Deus visitavit sumere ex Gentibus volum nomini suo. Et huic concordant verba Prophetarum , sicut scriptum est Post hac retertar, ct reaediscabo Tabernaculi. Daiid quod dec cit, ct irata ejus reau cabo ct erigam illud, ut requirant, teri a
499쪽
mὶnum Dominum, omnes Gentes , si per quo invocatum est nomen meum . dicit Dominus faciens h c. Jubet quidem Christus, ut ad Abrahae filios primiam pergant Discipuli: at o postea misit ad Gentes
Euntes . inq.iit Matth. x . docere omnes Gentes Imo Chanan ae votis
annuit ipsemet Christus, conccissa filiae eius sanatione. Et vero, ut habet .iulus Rom. . . t 9. An Ddrorum Dei tantum nonne men tium Gentium quoniam quid m unus est Dem . qui justifcateircumcisionem ex de ct praeputium per fidem Licet autem Servatoris seu M ssi beneficia Gentinus sint communcat nihil tamen quid-
qaam inde Genti Judaicae detractum est cum illi penitus repulsi non
fuerint, quamvis gravissimorum scelerum rei: Non autem quod exciderit rebum Dei , inquit Apostolus Rom. 9. l. 6. Non enim omnes.
qui ex irae sunt , ii junt praeli Deci neque qui semen sunt Abraho. Omnes filii sed in Isaac vocabitur tibi semen id est , non qui fili car- mi, hi lii Dei sed qui filii Iunt rami ponis , stimantur in semine. Addimus Christum de Propheti Jacob non siluisse, sicut nec de caeterorum Prophetarum scriptis cum praesertim Judaeos ad scrutandasSclipturas incitarit, ut in illis quidquid ad ipsiim pertineret animadverterent : Scrutamini Scripturin, inquit Joan. s. p. 39. O illa sun qu restimonium perhibent de me. Et Luc. 6. Σ'. Habent M siem, σProphetas audiant illos. Nec mi .um si singula ipsius verba non retulerint Ap istoli , quandoquidem, ut monet S Joan si quae fecit, aut dixit Christus, singula striberentur, nec ipsum arbitror mundum caperepse eos, aut scribendi sunt libros.
Res p. ad 3 de Cyro Jacob nunquam cogitasse , sed de filio inter
caeteros fratres insigni, ob eximiam csga parentes pietaIem, quem pro pterea solemni benedictione temuneratur , pollicitus ex Tribu uda
oriundum Messiam, qui, ut habet, alligabit a vineam pullum suum, ad vitem asinam in sanguine suo pallium, ct solam lasabit: quae adjuncta Cyro nullatenus competunt. Quaedam quidem Isaiae verba mox laudata Crrum spectant, ut populi Judaici liberatorem magnificum diciturque Chiistus Dei, id est unctus, quia ad liberando, captivitate Judaeos a Deo siclectus fuerat caetera et pertinent ad Mes sim salutis spiritalis autorem, de quo, non de Cyro haec habet Isaias Propheta cap. I. . . , rorate caeli desuperii nubes litant ustome
aperiatur terra, ct germinet Salvatorem ei justitia oriatur simul. . . .
Tantum in to est Deli, O non est absque te Deus. Vere tu es Dein absonditus , Deus prae Salvator. Hinc addit P. 1 . Israel frivatis, οῖ in Domino salute terna. Quis autem nisi blasphemus ad Cyrum ista referret An justus fuit Cyrus , Ethnicorum ii perstitioni deditus 3 Sed etiamsi esset justus, an esset justitia, qui Deus non fuit 3 An etiam ipse fuit Deus absconditus is Deus Salvator An ipse salutem aeternam Israelitis contulit . cujus beneficia tam compendioso fuerunt solatio a
Ab ipso nimirum indultam instaurandi Templi facultatem tribus annis Irim. II. d
500쪽
rostea revocavit. Haec ergo referri possunt ad solum Messiana Chri u mi morte sua hominum sordes Auit, isque salutein aeternam fui Icuctis 'iae de Mandanae sonuit narrantur, de Astyagi terror i crunt audii Magorun i uerpretatione, aliud nihil alguunt, quam familiar Magnatibus observatiotic m. incredibilem latura cognosccndi adversus Dei d et rcta solicitudinem. Caeterum, nisi nos Judaeorum obdurationis nasercrct, Rabbinoium
placita hoc in negotio sibi invicem o positi exprobraren:us, ut vel in Eapertum ficte variis tabo cibus nihil aliud ab illis promoveri, quan in lorum incrementa. Non enim salutis veritas quaeritur, sed inc randa laboratur alii in trum Prophetiam tam perspicuam ad .
ad Davidem alii isti ad Ieroboamum; hi vero ad Cyrum incau. Iz-
N si Messias , ut contendunt Christiani, a riuchae Iacobi Pro. Pberi praenuntiarctur venturus, miliaque Qui ra ieculis Chiisti cnem praevertisset origo Messiae Claristus enim, quiana pro Messia . . rantur, Herodis tempotibus natus est , quem nihilominus d Nabuchodono bris tempora natum fatendum esset cum Judaicae Genti Nabu
chodonoser poster ejus imperaverint, subveis omni Iudaico donii natu Rex quippὰ Nabuchodonosor, expugnata serio . igne Vibe Jerusalem, & capto Sedcchia , univeilum fertile opulum transtulit Babyloniam, d paucis in Jud Pr liciis vinitotibus masticolis Giliam prςsecit, ut habetur . Re cap uli intersectoque Godolia reli- quin a parvo usque ad magnum fugerunt in AEgyptum. Nulla ergo tuncte Iaporis pencs Judςos erat suprema potestas, cessuit postmodum Babyloniis enim ad Persas, o Persis ad Graecos cum reliquo Imreri Judarcus transiit Principatus Nabuchodonosorem videlicci excEvilmerodach filius, qui nccatus iii a Neriglossbotes huic vero nempe eriglossisi in successit Laborossarchodus isti Balthazar, quo interempto, expugnat Babylone Rex Persarum C rus Babyloniorum Regnum cum vn versa Iudaea .c teris Provinciis subjugavi ; illud iomne Imperium devicto Dario ad Graecos tandem translatum est. Him
inter Alciandri succetares , Syriae Reges in Antiochen civitate sede collocata Judaeis imperaucrunt. Quamobrem si acob vaticinium fictulo Christianorum sensu esset intelligerulum . quas Judaico Regno ad Alic ni
genam translato ventulus est tmesilas; aut Nabuchodono seris . temporibus venisset; aut licet a quibusdam seculis Principum exterorum ditioni subjiciantur, complementum non habuit illa aco Prophetia nec Christus proinde habendus erit pro Medi, cum praesertim imperante Herode Iudaei sua omni Dic state non exciderint. Nam ex Iosepho, quo tempore Christus vitam egit,in post Christi mortem, Regi autoritate Israelitas ex Israelitis Mures gubernarunt. Sic e Babylone in Pa-lcstinam evocatus Judaeus araneam Regionem sine tributo posscdit, quam ejus posteri diutius obtinuerunt tempore Titi tantummodu