장음표시 사용
161쪽
nec hominis, nec Dei timor i Equi leni vel esurienti
ad ista veniendum cst. Perpessi sunt exercitus in O- t piam omnium rerum , vixerunt herbarum radicibias,
et dictu laedis tulerunt famem. Haec omnia passi sunt pro regno quo magis mireris alieno: dubita hii aliquis serve paupertatem , ut animum furoribus liberet 8 Non est ergo prius acquirendum : licet ad philosophiam etiam sine viatico pervenire. Ita est 2 quum omnia habueris, lunc habere et sapientiam voles; haec erit ultimiam vitae instrumentum, et, ut ita dicam, additamentum 7 Tu vero, sive aliquid habes, iam philosophare unde enim scis, an iam nimis habeas7 , sive nihil, hoc prius quaere, quam quidqUam.
α At necessa Pia deerunti is Primum deesse non ΡΟ- 7 terunt, quia natura minimum petit: natu Pae aulem se sapiens accommodat. Sed, si necessitates ultimae inciderint, iamdudum exsiliet e vita, et molestus sibi osse desinet. Si vero exiguum fuerit et angustum itio Ilossit vita produci, id boni consulet; nec ultra neCessaria sollicitus aut anxius, veniri et scapulis
Equidem ed. A. et R. cum n s. c. id est, Muie, profecto, ut Ep. xI. Alii
misti, Et quid ' Volgo Et quidem
edd. ab Erasmo. Schw.PE e st.. ..Jamem. Vide Cambysis exemplum ap. nostrum III de Itazo, ubi lin. Penuit. eum Gron ον. et Messeling. ad Ilerodot. III. p. 2 7, 68 loeo animalium reponas talitim.
Ruti L. Dietu foedis e cod. Col. ap. Griit. etim Modio et Lipsio praetuli vulgato fedam. Dietti Dedis stil. nliis mentis, o quihus abhorremus. Gro- Nov. laudat Nat. Quaest. I, I 6 sub init. R I. Dubitabit aliquis ete. Pro toto licie argumeuto pulchre Manilius: Quae-
'emus lucrum naMt, mortemque sequemur In maedas e pudeat tanto bonia ι elle caducri. Quid coelo dabimus P quantum est, quo Maeneat
omnest Imρendendus homo est. Detis esse ut possit in ipso. Pulchra, inquam, ham magis . an piat timius Sie et Horatius: Ut iument homines,
Non hic pro nihil positum est, i. e. Oihil ergo prius acquirendum est. Sed . si necessitates. Vtilis est nil his ne locum Cie. de Finiti. IlI. ου. Riihk. Exsiliet e Mita, morte sponte sumpta. Lipsit Maliud. in Diss. 22. R. Ventri et sea vilia sinim reddet. h. e. vietum euitumque nec satium sibi
162쪽
suum reddet, et occupationes divitiam , conelirsationesque ad divitias euntium , securus laetusque
'ridebit, ac dicet: Quid in longum ipse te differs 2
xspectabisne foenoris quaestum, aut ex merce Com-
Pendium , aut tabulas beati senis , quum fieri possis
statim dives 3 Repraesentat opes sapientia ; quas, Cuicumque iacit supervacuas, dedit. IIaec ad alios pertinent: tu locupletibus propior es. Saeculum muta, nimis habes: id est, omni saeculo cluod sat est. Poteram hoc loco epistolam claudere, nisi te male instituissem. Reges Parthos non potest quisquam salutare sine munere; tibi valedicere non licet gratis.s Quid istic 7 Ab Epicuro mutuum sumam. Multis, parasse divitias, non sinis miseriarum fuit, sed mu
tatio. D Nec hoc miror : non est enim in rebus vitium,
sed in ipso animo. Illud, quod paupertatem nobis gravem secerat, et divitias graves secit. Quemadmodum
comparabit. Scapulae autem h. l. Proeorpore vestibua legendo autua ur.
R h. Quid in longum ipse te dissera 'Subiis iellige ut te divitem putes. Aua tabulas beati senis Tubulae
hi pro testamento ponuntur : sensus est: exspectabisite dum tibi heatus, id est . dives senex sua bona reliu-quat t
e tam mula. l. e. antiqua exempla respice: eum tuis eisdem opibus,
luxui propior es quam pati pertati. CLConsolat. ad Helv. e. xli , 3. Lim. Id est omni sae do. Volgo inestramn. ε . a Mureio, invitis msstis. Stai . - Caeterum Musus idem remanet quamlibet teci. admiseris inamque id est etc. interpretandum
est: id quod sat est ita visui saeculo, est. inest tibi .
Reges Parthos .... munere. Viguit vigetque etiamniinc hic tuos quas patriarchalis in Oriente. Cf. Plutareh. vit. Artaxerxis e. 4 et 5. Tom. v Beishe. R k. -- Vide Aeliat 1ista I. Uar. Hi t. cap. L. Et exempla in Orieute plura sunt, inter ea et Magorum, tu nostris sacris, qui Christum adoraturi, munera obtulerunt. LφsisF. Neu hoe. Sic m s. et ed. R. Vulgo. Non hoo. Sch . Non est... animo. Similia sunt ap. Hoeal. II, Carm. is, li I. I, έo. Plti. tareh. tom. X, p. 5 Hvit. Alia eollegit Gatacher ad Autouiu. P. 1 ua, et x. Rialia.
Pau ertatem. Post mustertatem ex veterum librorum omnium confit 1 su
a litet debuerat prouoluieti citidea Mureto temere omissum. Schw.- Omissum fortasse a typotheta; deindo ab negligenter consere bus non repositum: quod accidit inire dum. Pronomen itaque reposui. OP.
163쪽
nihil differt, utrum aegrum in ligneo lecto an in aureo colloces; quocumque illum transtuleris , morbum suum secum transferet: sic nihil refert, utrum ani- naus aeger in divitiis an in Paupertate ponatur; malum illum suum sequitur. Vale.
Utrum aegrum in ligneo levio an ια aureo colloces. Revocantur Horatii verius, lib. I. Epist. Il. 48 domus et Iundus, non aeria Maere et auri. Aegroto domini dedaxit eorpore febres. Transferri scripsi eum Arg. b. c. vulgo transrt. Schπ.
Oecasione Saturnatium egregie meris amicum commonefacit, ωι in publica lasciata temperanter se gerat, tamque nec excespendo se, nec miscendo omnibus fatum diem agat sine luxtiria, atque ideo ad diracilia se pramaret vero ex rimento, idque non coactus. Vtile est, certis die a abstinentiam eaercere, Pamcers, ad Paustertatem se reducere, minimoque se facere fiam Iiarem, et Epicurum imitiando Praeoccupare tela fortunae. Da fiet, ut Deo dignus ais, quandoquidem νυ intre Me mssidere possis. Saturnalia, quae ansam nostro Praebuere de temPriamia et abstinentia e Onendi, Senecae temρore per septem dies inde a XIV KH. Ian. Dec. celebrabantur in honorem Saturni, au auream aetatem symbolice reρraesentandam. mma fertilitas ivrimis a poetis huic aetati tributa; nullo enim serente, aut arante, omnia monte Proveniebam, parvo vitii nullo labore vinum, mel, lac, etc. ad Misam suaMiter agen-diam idonea Parabantur, et homines νtimi viseebant. Proinde plausus ubique, et cantus, et lusus, et aequalitas Miguit Romae, et in iis regionibus quiae Romanorum imPeris subiectae erant, nec ullum discrimen inter aereos liberosque conmiciebatur, quin vitam domini servis ministrabant edentibus et coenantibus. Saturno enim rerum polieme ne semitium quislem uirum suisse,ingebatur. Cf. Meiani Saturnialia, Cronosolon et mistolae s urnales Tom. IX init. Bψ. et υρια liber eruditissimus,
164쪽
Saturnalia inserimus. Scrlatores antiqui tame hac sollemnitate usi sunt, ut tacem colo que inde Polerent suis dictiς. I iue M. c. Epictetum Arriani Dissert. I, a S , 8 sq. ibique Cytonia n . qui tamen locum Senecae de Constant. XII. a, malc huc retialis. Vestigia haud pauca horam sollemnium in festo natali christi hodieque reliqua esse, ingeniose docuit Gredue. Clausula Epistolae est ab Dicum: Immodica ira insaniam giguit.
December ost mensist quum maxime civitas sudat;
Ius luxuriae publico datum est; ingenti apparatu
sonant omnia : tanquam quidquam inter Saturnalia intersit et dies rerum asendarum. Adeo nil il interest. ut videatur milii non errasse qui dixit. Olim mensem Decembrem suisse . nunc annum. Si te hic linberetia, libenter tecum conferrem quid Qxistimares esse su-ciendum : utrum nihil ex quotidiana consuetudine movendum ; an, ne dissidero videremur cum publici sitioribus, et hilarius Coenandum, et exuendam togam.
, Nam , quod fieri nisi in tumultu et tristi tempore civitatis non solebat, voluptatis causa, ac sestorum dierum , vestem mutavimus. Si te bene novi, arbitri Partilius lanctus, nec Per omnia nos similes esse pi-
Sueton. Ner. 53 . i. e. mcillem eam lite pretiosam Vestem , qua temPore Latoeualiuiti induti es o sole harit Bomani. At hello civili, tempore vericulos i et calamitoso togam 'tillam s. n rnm timere solobunt, ideoqne pullati s. atr: i dieti. Cic. in Vat.
165쪽
EPISTOLA XVi III I lleatae turbae voluisses, nec per omnia dissimiles: nisi sorte his maxime diebus animo imperandum est. ut tunc voluptatibus solus abstineat, quum in illas omnis turba procubuit. Certissimum argumentum fr-mitatis suae capit, si ad blanda et in luxuriam trahentia nec it, nec abducitur. HOC multo sortius est, a ebrio ac vomitante populo siccum ac sobrium esse; illud temperatius , non excerpere se, nec insignire, nec misceri omnibus; et eadem, sed non eodem modo, sacere: licet enim sine luxuria agere sestum diem. Caeterum adeo mihi placet tentare animi tui firmi ia-tem, ut eX praecepto magnorum virorum tibi quoque praecipiam: interponas aliquot dieS, quibus, contentus minimo ac vilissimo cibo, dura atque horrida
vcsto, dicas tibi: IIoc est quod timebatur 2 In ipsa .
securitate animus ad dissicilia se praeparet, et contra iniurias fortunae inter beneficia firmetur. Miles in
Pileatae antiqua ieetio, quam e d. Erasmus al. teuent: editio taleu Romana et Muretus habent pullatae. Male. Nam pileati erant Romani omnes hae solemnitate. ut liberos se esse iudicareut. Illuc Roma pileata
DP. Martiat. XI, I, 4. Cass. LX, P. 9SI, ed. Reimar. Pullati eontra sunt servi. Cic. Pis. 38. Tae. Ηist. IV, 36. Nec palliati ex ora libri Colou.n'. Griit. probes, quippe pallium
Graecorum , aut exterorum vestis
erat. Ruhk. Firmitatis ex Erasimo et Mureto retraxit antea infirmitialis . sensu re-Probante. Ruhk.i lac u. sponte; nec abducitur Antiis nul a turba. Li 'sitis. Si iam. Eodem sero modo Horat. Sertu. II, 3. 5: al msis Sarviritiali shuchgisti sobrius. litvenal. Nn VII 56: Tune par ingenis Prettium , tunc titues multis Pallera et vinum toto nescire Decembri. Cie. Acod. IV, 27. siccos et sanos couiungit. Quo spectat illud Heracliti eeIet,errimum ; siccam
unimam exse sapientissimam et opti
e. et Par. a. b. d. Vulgo insigniri. S. Interponas aliquot dιes. Sie Prthagoras Stobitet Flori l. XVII, p. 33s
tem Proque eodem more ufium e&se,
sIιlex Da media Paee decurrit. I. e. in a. in is ordinem servans plenos sis
166쪽
I I a L. ANNAEI SENECAE media pace decurrit sine ullo hoste, vallum iacit, et supervacuo Iabore lassatur, ut sufficere necessario possit. Quem in ipsa re trepidare nolueris , ante rem exerceas. Hoc secuti sunt qui, omnibus mensibus paupertatem imitati, Prope ad inopiam accesserunt, ne unquam expavescerent quod saepe didicissent. a Non est nunc quod existimes me dicere Timoneas
Coenas, et Pauperum collas , ct quidquid aliud est, per quod luxuria divitiarum taedio ludit. Grabatus ille verus sit, et Sagum, et panis durus ac sordidus. Hoc triduo et quatriduo ser, interdum pluribus diebus: ut non Iusus sit, sed ex gerimen tu in . Tunc, mihi
Exerceas ed. A. et R. cram ms. b. e. et Par. a. b. d. Exerce vulgo a
Muret. Sin V. Hoc secuti. . . didicissent. Spectathoe ad evitum Deae Nemesi up. Bomanos tribili solitam. Augusti saltem et ivsequenti temivire ; quam quum superbiam deprimere et insolentiam
hominum eastigare crederent , veneratiotie eL voluntaria humilitate statis diebus proseliunti suul. CL Casaub. Aniin. iii Suetou. Aug. e. 9 . P. I . B. et Wilichelimauit Molium. an liciti
inediti, T. I, p. 33. qui uostri loci non immemor fuit. RuM.
Disera Timoneas coenas. Recepi aeripturam, iam pridem ex Turnebiconieci. et ex auis msstis ni, opsopoeo commendatam. Levi mendolemoneas vis. Arg. b. et Par. b. cum aliis apud Ops. vulgo ducere te ad modieas coenas. Schw. - De Timoue uotli tu , qui homines fugiebat et o terat, et soliis tarius agebat victitabat ine. Igitur iuproverbio Tmoneae coenae iue curavi.
nasia e. vilissimas et ab reliquis hominibus prope damnatas. Lipsius emcnd. ad medieas coenas. Rulikopsius mo- dieas coenas edidit: Hanc lectionem, itiquit, equitius iam vetuli hri4 sumsit Muretus. Quue tamen ut sincera sit vereor. Possis quoque ex Horat. Ill, Carm. 15. emendare: ad mundas coenas. Nullus enim dubito. quin Seiae e haec scribenti illa Horatii ob
toti huic rei in Epicteto simile III, Dissert. XIII. Meditare aliquando et
usurpa vitae rationem, tanquam iu- firmus, ut recte valere etiam Pos i . Abstine a cibis, aquam lmtu. .liquaudo omuem appetitum cohibe, ut mox etiam recte et rationali illier P SNix t ppetere. Vertit Lipsius e
167쪽
EPISTOLA XVIII crede, Lucili, exsultabis, dipondio satur, et intelliges
ad securitatem. non opus esse Fortuna: hoc enim,
quod necessitati sat est, debet setiam J irata. Non est ἀtamen quare tu multum tibi sacere videaris: suci es enim quod multa millia servorum , inulta millia pauperum faciunt. Illo nomine te suspice , quod iacies non coactus, quod tam facile erit tibi illud pati semper, quam aliquando experiri. Exerceamur ad palum: et, ne imparatos fortuna deprehendat, fiat nobis paupertas familiaris. Securius divites erimus, si scierimus quam non sit grave pauperes esse. Certos ha- , bebat dies ille magister voluptatis Epicurus, quibus maligne famem exstingueret, visurus an aliquid deesset ex plena et consummata voluptate, vel quantum deesset, et an dignum, quod quis magno labore pensaret: hoc certe in his Distolis ait, quas scripsit, Charino magistratu, ad Polyaenum. Et quidem se
Dipondio satur. Intell. duobus Mis. sibus. GP . Ad seeurita . Sic. ed. A. cum msstis Arg. b. e. et Par. a. b. aliisquei inrimis et quam scripturam contra vulgatam , ad saliaritatem, bene defenderunt Nodius, Opsop. et Grui. Sehwa Debet etiam irata. etiam , quamvis ad sententiam opportuna, a st M. A. et R. et msstis omnibus; vulgata est autem inde ab ed. Veu. In ed. A. est det iratia. Suspicor scripsisse Senecam dat eg irata. Schw. Ilio nomine te stivi . Intelligerea causa gloriare quod facies, etc.
quoA. Selim. Exerceamur ad palam. Contra quem sigura hominis praeditum pugnare debebant tirones capud nos manneqvin . Vid. Iuveuat. VI, 246.
mines de M M vehe. Haud Deilectediderimus labore dici pro doloro physico, quum nulli verbo vox illa
e uiungnturqtio sensus determinetur:
uobis videtur locus significare Epicurum experiri velle an illud quod deesset consummatae voluptati, dignum foret eui assequeudo sudaretur: quod homines in tot labores. aequirendae divitiae causa, suscipiendos immitteret. Charino magistratu. Haec verba: Charino magistratu ad temporis de .snitionem trahunt Iule p. idque recte. Sed noudum pervideo, Cui hono haec a Seneca apposita sint: et
168쪽
riatur, m non toto asse pasci; Metrodorum, qui nondum tantum profecerit, toto. is Hoc tu in victu saturitatem putas esse 2 et voluptas est I voluptas autem
non illa levis et fugax, et subinde reficienda, sed stabilis et certa. Non enim iucunda res est aqua et polenta , aut si ustum hordeacei panis; sed summa voluptas est, posse capere etiam ex his voluptatem , et ad id se deduxisse , quod eripere nulla fortunae iniquitas possit. Liberiora sunt alimenta carceris; sepositos ad capitale supplicium non tam anguste, qui occisurus est, pascit. Quanta est animi magnitudo, ad id sua sponte descendere, quod ne ad extrema quidem decretis timendum siti hoc est praeoccupare tela Fortunae. Incipe ergo, mi Lucili, sequi horum consuetudinem; et aliquos dies destina, quibus sec das a tuis rebus, minimoque te facias familiarem et
incipe cum paupertate habere commercium.
plane otiosa sunt. In ed. Erasin. et veteri editione habetur: Carino de 'Ing stratu. Si Epicurus in horto suo Rempublicam atque ideo magistratum habuisset, iocose haee a Seneca
adiecta esse putarem. - Charino magistratu. Si haec lectio saua est, recte explicat Muretus: in More graeco Καθιγου αρχοντος. Ita enim annum
et tempus illi notabacit. ut Romani per Consules. m Enimvero de illo A choute huius temporis silent Annales. CL Leci. var. Sequetitia quidem
ap. Diogenem Laert. rel. nou -- eurrunt: similia tamen de eontine in
tia Epicuri. Cf. Diog. LaetL X ix ih. Menag. qui huius loci non immemorso it. Laudat Lipsius Epicurum, di-eere debuisset, Eusebium, Stobaei Florii. Serra. XVII p. 349 sq. Scho . et Senecae 2 p. CX. Ruhk.
Asse pasci. Vulgo asse se mari taed nee desiderabatur pronomen, et abest ed. A. et R. et mssii Arg. b. c. et Par. a. b. a. Cons. Not. ad IIr. 8.ε. Schw. - Non toto asse; ὀαὶον in Graeeo suisse videtur. Rufi .
Metrodorum. De diseipulis Epi-
euri Metrodoro et Polyaeno es. -
Saturitatem putas erre Non putas
esse praestant multi codd. et omnea edd. Sed omnes Gluteri eur Ers. et Imina. et Grouov. carent aegandi particula. idque multo elegautius.
Vt plurimum concedas, inquit, dabis forsan hoe victu, et nihil ultra posse famem pelli ρ Λtqui selio, non rinllitanium Posse, sed et iucunde Pelli.
169쪽
Aude, hospes, contemnere opes, et te quoque dignum Finge Deo. i
Nemo alius est Deo dignus, quam qui Opes contem- ιοpsit. Quarum posscssionem tibi non interdico; sedes sicere volo, ut illas intrepide Possideas: quod uno consequeris modo, si te etiam sine illis beate victurum persuaseris tibi; si illus tanquam exituras semper
Sed iam incipiamus epistolam complicare. α Prius, inquis, redde quod debes. a Delegabo te ad Epicurum: ab illo fiet numeratio. . Immodica ira gignit insaniam .is
Hoc quam verum sit, necesse est scias, quum habueris et servum et inimicum. In omnes personas hic se exardescit affectus; tam ex umore nascitur, quam exodio; non minus inter seria, quam inter lusus et iocos. Nec interest, EX quam magna causa nascatu ', sed in
qualem perveniat animum. Sic ignis non refert quam magnus, sed quo incidat: nam etiam maximum solida non receperunt; rursus arida, et compi facilia, scintillam quoque fovent usque in incendium. Ita est, mi Lucili, ingentis irae exitus, furor est: et ideo ira vi-
Deduxisse dedere russ. nostri u nreduxisse. Sin . Laberiora; non liberiaiora, ut vulgo ex Mureti ingenio. Sin M. meretis ed. R. cum mss. Arg. b. Par. a. b. d. et aliis. Detraciu ed. A. Pt ms. c. Redactis vulgo ex eiusdem Mureti ingenio. Schw.
Delegabo te ad Dim m. Vulgo Delegabo tibi E erarum a Mureto,
invitis mistis. Schw.-Vtrovis modo legas ad DeIegationem aspeetum, fori verbum quum alium pro nobis de-hitotem et viearium antistituimus.
Vid. de Beues. VI, cap. b. List iras. Immo inea ira gignit insaniam. Imo quidam e sapientibus iram dixerunt brevem insuniam. Ad lioe Epietaridietum alludit Noster de Ira I, 2 , I.
Lim Et servium et inimi m. Suspreta haee Muretua habet: non ego. Sententia sub Tiberio aliquo, aut tyrannis vera et prompta. Servi necusabant. eallimniabantur in citentio et
eredebatur. Hoe iniquissimum et legibus vetitum tamen illi iii mittebant, eum iusta et magna indignatione eorum , quibus eveniebat. Exempla tu Taeito inu , et hic appara i I veilio idem evenisse, qui tui micum habuit, et quidem servum. Lipsius.
170쪽
L. ANNAEI SENECAElanda est, non moderationis causa, sed sanitatis. Vale.
Non moderauioris causa , sed sani-- dem aliquis posset, intercidisse olim dii mutant libri. Via Noti ad vocem modo ante moderationis. ist. um, s. as, 14. Suspicati qui- Sch .
Omittendas aut abiiciendas esse monet occupationes, et otium culandum , sed otium, non latebras. Nam satis diu in actu fuisse Lucilium, adiicit, ut recte otium Praeferre possit, quod tamen non prorsus ab actu eum dimouere debeat. Hortatur itaque , ut ab aula et splendore abeat, quime tumultus et fluctus suos habeant. Clausula ab Dicum est: Vide quibuscum mensa
Exsulto quoties epistolas tuas accipio: implent enimine bona spe; et iam non promittunt de te, sed spondent. Ita lac, oro atque obsecro: quid enim habeo melius, quod amicum rogem, quam quod pro ipso
rogaturus sum7 si potes, subduc te istis occupationibus: si minus, eripe. Satis multum temporis sparsimus; incipiamus in senectute vasa colligere. Numquid invidiosum est 2 in freto viximus , moriamur in portu. Neque ego suaserim tibi nomen ex otio petere, quod, nec iactare debes, nec abscondere. Nunquam enimusque eo te abigam, generis humani furore damnato,
Subiure te istis oecupationibus, quae Luellium Stelliae procuratorem distinebant. Senectus euim adest, ut de morte cogitaudum sit, qunre adiicit instar vasa esse colligenda, etc. R E. φεα colligere. More militum G atra moventium .i Nec hoe nobis dedecori esse potest, quandoquidem salis diu tu acta versati sumus. Mia . In feto. Cui uolneu a δε οδ e ἔqvod tu fretum, ait Varro, suePecoucurrat aestus, atque ellervescat. Gysius.