L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

num itur 7 Per istud philosophiae sunt nigrae et tu

pes infamesque, etiam ad album sedentibus, excepti in o nes. Quid enim uliud agitis, quum eum, quem in te rogatis, scientes in standem inducitis, quam ut sermula cecidisse videatur7 Sed quemadmodum illos Praetor,

sic hos Philosophia in integrum restituit. Quid disceditis ab ingentibus promissis, et, grandia locuti,

re effecturos vos, ut non magis auri fulgor, quam gladii, perstringat oculos meos; ut ingenti constantia, et quod omnes optant, et quod omnes timent, Calcem, is ad Grammaticorum elementa descenditis 2 Quid diei.

tis 2 Sic itur ad astra 2 Hoc est enim quod Philosophia mihi promittit, ut parem Deo faciat; ad hoc

invitatus sum, ad hoc veni: fidem praesta lQuantum potes ergo, mi Lucili, reduc te ab istis exceptionibus et praescriptionibus philosophorum. Aperta decent et simplicia bonitatem. Etiamsi multum superesset aetatis, parce iam dispensandum erat, ut

militaturi eontea fortunam, quo modo eos su ment, i. e. ad puguam a cingant.

Pein istud misero ise Gete. Int. inde evenit ut et philosophia habeat

nigras et turpes exeu tiones. Exemtis nes gunt, quibus reus agentem repeti

liti eas philosophorum captiosas obiectiones et cavillationes Seneea insa-miores disse dicit quam ut ad litheatitur a Leguleis sedentihus ad album. i. e. circa tabulam albam in qna edietapraetoris proponebantur ; quorum quidem Leguleiorum in exceptioni

Ma ars maxime Versabatur.

mula cetassisse, quod fit, quum aetio aliter, alio tempore, apud alium, quam oportuit, et praescriptum erat, iustituitiir. Vide ad Il de Clement. 3. . Riah . - .nam strictum siserit cirea iustas formulas adbi hendas a civile veterum Romanorum ex hoc

adagio intelligi potest apud ICtos recepto: qui eadit a syllaba , eadit a

Praetor. Praetores nimiam strieti iuris severitatem quo in perniciem honorum homines malae fidei abutebantur, naturali aequilate milisabant. Ad Grammatieorum elementa etymologias sectarido, verbaque uon re curaudo, ete. Ruhk. Praeseriptionibus Praescrimiones. Ita et exeeptiones dieuntur, quihus reus agentem repellit. Lψν. erta docent et simplicia bonitatem. Iterum me ungit silentium aliorum t

uam nostrae memhranae veritatam es uenti extrema Epist. xLix, ra γοῦNam, ut ille ait tragietis, verilatia sim lex oratio est. Grouor.

312쪽

EPISTOLA XLIX as'

sufliceret necessariis: nunc quae dementia est, super vacua discere in tanta temporis egestale. Vale.

Pompeiorum, quam urbem in itinere per Cam aniam adierat, aspectu memoriam Lucilii sibi renouatam scribit. Vnde occasionem sumit de breoitate et Melocitate temporis disserendi, in quo nihil longum aut Metus esse monet. Proinde in eos iterum Moe-hiluς , qui ad sueruacua et inmitias vacant, praesertim in Dialectiaos, quos non omnino contemnendos, sed tantum promiciendos et a limine salutandos iubet. Facilis hinc est transitus ad ea extollenda, quae necessaria sunt ad uitae mala depellenda aut

mintienda.

Fist quidem , mi Lucili, supinus et negligens, qui in

amici memoriam ab aliqua regione admonitus reducitur: tamen repositum in animo nostro desiderium loca inlecdum familiaria evocant; nec exstinctam memoriam

reddunt, sed quiescentem irritant; sicut dolorem lugentium, etiam si mitigatus est tempore, aut servuli familiaris admissio, aut vestis, aut domus renovat. Ecce Campania, et maxime Neapolis, ad Pompeiorum a tuorum conspectum, incredibile est, quam recens desiderium tui fecerit. Totus mihi in oculis es: quum

A, Imiss M. Si e Pineianus e mas. Pro-hat. et eodex Col. amissis Eri mus,m . vetus et eod. Pal. Grui. Admonitio Maretus. Prius tamen antiquam ha-heo: admiuitur autem is, qui in eoi 4oquium venit. Iam servos familiaris in colloquium admissos iacturam, idemne dolorem de amico mortuo renovat. MM. Pomaeiorum itiorum. Villam, opi-aior, in Pompeiano habebat. Vide initio Epist. Din. Gys. - Εquidem Pompeiis oriundum suissa Lucilium hiue liquere puto. Caelerum illa

313쪽

L. ANNAEI SE NEC Emaxime a te discedo; video lacrimas combibentem, et assectibus tuis inter ipsam coercitionem exeuntibus non satis resistentem. Modo amisisse te videor.

Quid enim non modo est, si recorderis2 modo apud Sotionem philosophum puer sedi; modo causas agerea coepi; modo desii velle agere: modo desii posse. Infinita est velocitas temporis , quae magis apparet respicientibus. Nam ad praesentia intentos sallit; adeo praecipitis fugae transitus levis est. Causam huius rei quaeris 3 quidquid temporis transiit, eodem loco est; Pariter aspicitur, una iacet: omnia inde in profundum cadunt. Et alioqui non possunt longa intervalla esse in ea re, quae tota brevis est. Punctum est, quod vivimus, et adhuc puncto minus; sed hoc minimum

specie quadam Iongioris spatii natura divisit. Aliud ex hoc insantiam iacit, aliud pueritiam, aliud adole

scentiam, aliud inclinationem quamdam ab adolescentia ad senectutem, aliud ipsam senectutem. In quam angusto quot gradus posuiti Modo te prosecutus sum; et tamen hoc modo aetatis nostrae bona portio est,

citatur de suetessione philosophortina, a Laertio , Graece Σωτ v. non iste opinor. Citatur et ab Aul. Gellio I, 8, e periPateticu disciplina, etsi mala ibi Iibri quidatis Phocion. Sed noster iste magis Pythagoricus suisse videtur

ex Epist. cv ii. 7. De quo etiam Euseb. Chronico . extremis Augusti annis i Solis p tilosophus Alexandrinus praeceptor Senecae clarus habetiar.

Lips. Ex ista epistola hoc colligere non licet. Magis Stoleus fuisse videtur. Sed es. Fahrie. Bibl. Gr. Vol. III. p. , si 1 arI. M M.

IIOcio... cuius bresestatem aliquando fiatiaram cogitemus. Nunc tem 'ua aqtio te Prosecillus sum ouis le -- con isais breve videtur: quod tamen urbs, quae terrae motu anno Christi LXXIX corruit, uostro detulim Me culo detecta est, una eum Herculauo.

Lacrimas eombιbentem. Sic per eommode edd. inde Bb Erasino , Do dubito quin ex vet. eod. Noster quidem ms. c. cum ed. A. et R. cohibentem tenet. Stain. Non satis. Illud non acceptum seramus Pinclauo , qui id in nonnullis suis eod. ivve erat . unde et Muretus sumpsit. Erasmus habet nobis satis . quod et Gruler. in uasa. suis quinque repetit. et est in Lisuri. Ampioniau. RuM. - Quod et tenet ms. c. apud Sch a Sotionem. Aliquotie otion quidam

314쪽

cuius brevitatem aliquando suturam cogitemus. Non ssolebat mihi tam velox tempus videri: nunc incredibilis cursus apparet; sive quia admoveri lineas sentio,

sive quia attendere coepi et computare damnum meum.

Eo magis utique indignor, aliquos ex hoc tempore quod susticere ne ad necessaria quidem potest, etiamsi custoditum diligentissime fuerit , in supervacua maiorem Partem erogare. Negat Cicero, si duplicetur sibi εaetas, habiturum se tempus quo legat Lyricos .n Eo

dem Ioco Dialecticos. Tvistius inepti sunt: illi ex pro- sesso lasciviunt; hi agere se ipsos aliquid existimant. Nec ego nego prospicienda ista; sed prospicienda tantum, et a limine salutanda, in hoc unum, ne verba

nobis dentur, et aliquid in illis esse magni ac secreti

boni iudicemus. Quid te torques et maceras in ea quaestione, quam subtilius est contempsisse, quam solvere7 Securi est, et ex commodo migrantis, minuta 1 conquirere: quum hostis instat a tergo, et movere

se iussus est miles, excutit necessitas quidquid pax

bona pars vitae est. Cnius vitae

brevitas mox nobis a Thitura est, BP--

parebit, nempe in senio et sub exitum. Admooeri lineasὶ Lineae maleham, Mil. extremae. Schw. Moe quia admoὐeri lineas sensio. Bene hic observat Lipsius luter alia: ut in stadio, uhi eurritur ad lineam , etiam tangimus. Duplex enim ibi linea, et a qua, et ad quam eurrebant: καγόνα aut Graeei dixerunti Cf. ad Epist. X I, 4; xxvI. a noli. R. Sie Horatius: Mors ulιima linea re meat. Alii ut Muretus ad ludum calculorum reserunt, tibi lineae, et ultimam ἐεραv sive saeram volunt dietam. Eo quom alter ealculos promoverat, ludus finiebatur.

Negat Cieero. Dialeetis . Vbi hare Cicero dixerit , non memini.

Sed extremis annis ab eo dicta esse identur, se neque Lyricos, Pindarum. Alcaeum, ele. neque Dialecticos iterum lecturum esse: quippe cuius animo ad graviora et utiliora intento neque lascivia Lyri eorum. Neque spitiae et tricae Dialecticorum placi re poterant. Iuveni autem Ciceroni eos lectos fuisse constat. Rtihk. Eodem loco Dialectiens. vulgo eodem modo. Istud eommode dedit M. A. cum rus. e. et aliis apud Mod. et Grut. Malebam tamen eodem loco habeo vel mno. Si reeeptam Ieci.

erves. Vethum supplendum est. S. II era se. Sic. edd. vett. et mssu. Praeter rationem omissum erat Pro

nomen inde ab ed. Lips. Sehw-

315쪽

L. ANNAE SENECARotiosa collegerat. Non vacat mihi verba dubie cadentia consectari, et vafritiam in illis meam experiri.

Amice, qui coeant PoPuii, quae moenis Elamis

Magno mihi animo strepitus iste belli circumsonantis

s exaudiendus est. Demens omnibus merito viderer, si, quum saXa in munimentum murorum senes seminaeque congererent, quum iuventus intra portas armata signum eruptionis exspectaret, aut posceret; quum hostilia in portis tela vibrarent, et ipsum solum suh- fossionibus et cuniculis ire meret; sederem otiosus et

eiusmodi quaestiunculas ponens: e Quod non perdidisti, habes; cornua autem non perdidisti; cornua ergo habes is aliaque ad exemplum huius acutae deliras tionis concinnata. Atqui aeque licet demens tibi videar,

si istis impendero operam: et nunc obsideor. Tun tamen periculum mihi obsesso externum immineret;

murus me ab hoste secerneret; nune mortifera me cuin

Sunt . . Non vaco ad istas ineptias: ingens negotium in

manibus est. Quid agam 2 mors me sequitur, fugit vita; adversus haec me doce aliquidi es sco ut ego

tu mortem non fugiam, vita me non effugiat. Exliovi avo

Verba date eadentia consectari. Dialeelieorum more. Etenim mala dit perieula undique tu illi imminent. R. As 3ke... Portis Versiis siaute Virgil. Aen. VIII, 385 sq. verba Veneria a Vulcano arma petentis in usum Aeneae. Sequitur vivida descriptio urbis obsessae, in euius an nimentum l. e. muros et proPugnacula imbellis turba saxa confert in hostem dei ieienda. R. Quaestiunculas. De quaestiuueulae . Ep. XLV, 7 uot. Riah . Tamen. Praestat fortassia lanium. Consusas autem esse a librariis has duas voculas, dolet Sch.arratis ad Plin. Panegyr. e. 3t. Ruli . - Sicinulikopsus, at Schw.: tunc lamen . inquit, bene habet, nec equidem liano tantum requiram cum Rulihopso. Foliea ut ego moriem non juglam. Sic recte ed. R. et nis. e. de quo iam perspecte Grut. moniterat. Vulgosce ne ego mortem jugiam, quae Pi eianus dedit e mss. inepte, at spectes id quod adiicitur. νita me non es' --giae. Seliis. - Ante Pineianum apud Erasmum: ad ersus finee me doce; aliqtitd aufer , ne moriem effugiamus. Hia me non e glaι. Si tempus

aliud aut male avus perdo, effligit

316쪽

adversus dissicilia, de aequanimitate adversus inevita. bilia: angustias temporis mei Iaxa; doce, non esse positum bonum vitae in spatio eius, sed in usu; posse fieri, immo saepissime fieri, ut, qui diu vixit, parum vixerit. Dic mihi dormituro: Potes non expergisci; dic experrecto : Potes non dormire amplius; dic exeunti : Potes non reverti; dic redeunti : Potes non

exire. Erras, si in navigatione tantum existimas mini-i nnum esSe, quo a morte vita diducitur: in omni loco neque tenue intervallum est. Non ubique se mors tam Prope ostendit: ubique tam prope est. Has tenebras discute; et facilius ea trades, ad quae praeparatus sum. Dociles natura uos edidit, et rationem dedit im-

Persectam , sed quae perfici posset. De iustitia mihi, iacie pietate disputa, de frugalitate, de pudicitia utraque, et illa, cui alieni corporis abstinentia est, et hac, cui sui cura. Si me nolueris per devia ducere, facilius ad id, quo tendo, perveniam. Nam ut ille ait Tragi-Cus, ex Veri tulis simplex oratio est, is ideoque illam implicare non oportet: Dee enim quidquam minus Convenit, quam subdola ista calliditas, animis Conantibus magna. Vale.

vita: at hene et utiliter potio, nihil mihi perit. Los. De aequanimitate. Nil imitant libri.

quos suspicor debuisse dia ae manimitatem. Seli . Doee... vixerit. CL Cie. de Serieci., Q. I9: Noster Ep. XLIII, 2, non ut diu vivamus eurandum egi, sed ut intis: nam ut diu vivas salo opus est, ut salis, unimo. Mhh. Non tibique. .. est. Quamql am eam propinquam tiou videamus ubique, tiliique propinqua est.

Per deria. Alludit ad vanas sophistarum nugas.

Tragicus, nempe Euripides in

Phoenis sis. 48 t. ε μυθος

317쪽

EPISTOLA L.

PLERONDE G, VITIA NON VIDERE: QVAE sI VIDELMVs , NUNQUAMDEsPERANDA SANATIO EST.

Negat sibi opus esse , ut ab eo, qui Lucilii epistolam proxiamam abhinc multos menses scriptam tradiderat, quaerat . quid agat, quum probe sciat , illum emen tioni sui quotidie inrtim bere , nequa a nimio sui amore Pra ediri. Quod aliter Genit in quamplurimis hominibus , qui caeci sunt et velamenta Musis quaerant. Exemplo est Hamaste, uxoris fatua , quae oculis subito cuia domum tenebricosam esse Putat. Agnoscenda itaque monet Mitia esse, et in te ore remedia quaerenda. Vnde enim alioquin animi sanitas exorietur Τ quae etiam contingere vel in feratis

Musis potest: quia animus Iacilis est secti , natura ad bonum

tuam accepi post inultos menses quam mi- Sera S: supervacuum itaque putavi, ab eo, qui asserebat , quid ageres, quaerere. Valde enim bonae memoriae est, si meminit: et tamen spero, sic te iam iVere, ut ubicumque eris, sciam quid agas. Quid enim aliud agas, quam ut meliorem te ipse quotidie facias, ut aliquid ex erroribus ponas, ut intelligas tua y vitia esse, quae putas rerum 2 Quaedam enim locis et temporibus ascribimus; at illa, quocumque transieximus, Secutura sunt. IIarpasten, uxoris meae satuam,

enim locis... runt. Saeptu pilae gentia ea re dixerunti L. Haee hue revertitur Noster et maximo iure; salua, vernula ut videtur, ioci eausa de quo es. Epist. xxviii. RuM. alebatur. γελωτοποιου mi hereditate tamen ad Senecam transmissa. Luxus Harpasten. Est ἁρπασDi bene omi- euim ambitionisque nanos, nanas, natum nomen: quasi bellula sutura copreas, ete. in familiis habuisse et rapienda ab omnibus, ut ἁρπαστον Romanos, praesertim huius aevi patet

318쪽

EPISTOLA L

scis hereditarium onus in domo mea remansisse; ipse enim aversissimus ab istis prodigiis sum: si quando tuo delectari volo, non est mihi longe quaerendus: me rideo. Haec salua subito desiit videre. Incredibilem

tibi narro rem, sed veram: nescit esse Se Caecam

subinde paedagogum suum rogat, ut migret; ait dOmiam nigram et tenebrosam esse. Hoc , quod in illa ridemus , omnibus nobis accidere, liqueat tibi. Nemo se avarum esse intelligit, nemo Cupidum. Caeci tamen a ducem quaerunt; nos sine duce erramus, et dicimus: Non ego ambitiosus sum, sed nemo aliteo Romae potest vivere. Non ego sumptuosus sum, sed Vrbs ipsam. e. e Sueton. Tib. st extu. Claud. B. Mhλ. AMersissimus ab illis p=UAERMa sum. nice hoe verum erat, quod ex Agri-Qolae emendatione receperat Muretus. Nireris Lipsiensem editorem, viti sum aDaris imus reducentem: qui quum delude scribat. talas Prodigiis non sum . rursus mireris quo pacto et sibi persuaserit et lectori hiis eo-Nattis sit persuadere. istam seripturame eod. Col. laudatam esse a Gruter . SAE M. - Rul L. edidit avarissimus , is inia prodigiis non sum. Sic. eod. Colon. , inquit, apud Gruterum , in quo sinceram auctoris manum agnoseo. Reliqui omnes Palatio; et editiones praestant: a rissimus ab istis prodigiis sumpsi, quando, ete. Rudol Agricola avnotaverat: -ersissimus ab istis prodigiis sum e ei qurando , ete. Ex qua seriptura saeta est vulgata, quam tamen prae ea quae a codd. assertur, eo ablegandiam putavi, unde

pedem intulit. Sensua est: etsi antityi sunt, qui talia prodigia pro delieiis habeant, equidem tamen iis non de lector. Est autem vis praepositionisa elegantior, qua pars a qua aramus , sumus, quam amplectimur, exprimitur. Sie Cie. in. Il. 38 exter Erat enim c Crit diluuast ab isto Aristotale. 'Ri,hh. Paedagogum. Et ipsum servum , euius eurae servi urbani lique politi res demandabantur: nam paedagogi non solum ii servi erant, qui pueros nobiliores ad ludum litterarium deducerent, ab Hor. Α. P. Ist, eustodes appellati, sed etiam ii, qui alicui rei praesunt: es. Columella de R. R. I, i. p.-Bip. Iline domus illa pars, in qua servi illi degerent paedagogium appellabatur. Plin. Ep. vir, ΣΤ, es. ad I, 4, de Trauq. An. not. Ruhk. Vt migret. Int. ut aliam domum petat , quoniam haee est nigra et

tenebrosa. Nigram et tenebrosam. Priora duo erba, omissa vulgo, commode ad-leela dedit ed. R. eum duobus ms. Gruti Schw. Nemo se asearum esse intelligit. . .etiyidum. Idem Horatius Epp. ViI1. 7.

eupavit. Vide Benileium ad Ilorat. I, Epp. xvI, xxxvili, ubi nostrum Iocum advertit. RME

319쪽

L. ANNAEI SRNECAE magnas impensas exigit. Non est meum vitium, quod iracundus sum, quod nondum constitui certum genus vitae; adolescentia haec facit. . Quid nos decipimus 2 non est extrinsecus malumn OStrum; intra nos est, in visceribus ipsis sedet. Et ideo disti culter ad sanitalem pervenimus, quia nos Begrotare nescimus. Si curari coeperimus, quando tot morbos. tantasue aegritudines discutiemus8 Nunc verone quaerimus quidem medicum; qui minus negotii haberet, si adhiberetur ad recens vitium: sequeren

si tur toneri et rudes animi recta monstrantem. Nemo

disti cultei' ad naturam reducitur, nisi qui ab illa de

secit. Erubescimus discere honam mentem: at, mehe Cules, si turpe est magistrum huius rei quaerere: illud desperandum est, posse nobis casu tantum bonum innuere: laborandum est. Et, ut verum dicam, ne labor quidem magnus est; si modo, ut dixi, ante animum nostrum formare inceperimus et recorrigere , quam indurescat pravitas eius. Sed nec induratam

c despeco: nihil est quod non expugnet pertinaX opera,

dat Lipsius Prt langoram Stobaei Serm. xii de sidueia dieendi p. 3is ed.

τευ Τρα. R. TantasMe aegritudines. Commode edd. itide ad Erasmo. TantasMa res M. R. et A. erim ms. c. et Grutetianisomuibus. Schw.Eι ubescimus daseer bonam mentem. Sie et Horatius rastere raude. Si tu e est, ete. Voculnm si e cod.

Col. ap. Gruti hoe ipso Probante , addidi, sermonis tenore postularite, distinctione media post quaerere

posita. Ruluc. Laborandiana est. Doctrina enim virtutem praestat; illa sine magistro non est. Stoicum dogma est. Vide ΕΡist. Lii, i , et Lil,sii Maliuduet. II. Io. Ruhk. Re rimus. Recepi ex eodem ms. Col. et Pal. sec. Pro vulgato inc imus, quod miniis bene latinum est. Sch .

q. et nas. e. vulgo indurata inde ah ed. R. Seli.. Ninil est. eura. Iiixta illud ΠΟ-

320쪽

et intenta ac diligens cura. Robora in rectum, quamvis flexa, revocabis; curvatas trabes calor explicat et, aliter natae, in id singuntur , quod usus noster j

exigit. Quanto tacilius animus accipit formam, flexi hilis, et omni humore obsequentio P 3 Quid enim est aliud animus, quam quodam modo se habens spiritusΤ

vides autem tanto spiritum ess faciliorem omni alia materia, quanto tenuior est. Illud, mi Lucili, non est quod te impediat, qDo minus de nobis bene speres, quod malitia iam nos tenet, quod diu in possessione nostri est. Ad neminem via te bona mens venit, quam mala; omnes praeoccupati sumus. Virtutes discere est vitia dediscere. Sed eo maiore animo ad emendationem nostri debemus accedere, quod semel traditi nobis boni perpetua possessio est. Non dediscitur virtus.

Contraria enim mala in alieno haerent; ideo depelli et exturbari possunt: si deliter sedent, quae in locum

Suum veniunt. Virtus secundum naturam est: Vii in

Robora. . . exigit. Cf. Senec. I de

Ira, 4 Calor explicat lignoscisso et Duderibus aliorsum dueto su itus. Vascularii et Daulae quotidie saeiunt. L sitis. Nato. Nata malebam in neutr.

geo. Schw. Omni humore. Non traho aut robore tantum , sed aere, aut nqua,

quibus nil sexibilius. LUsitis. Quid enim e ι alitid. Quia de humore praemisit. Eice ipse animus, inquit. est aer, et ergo ductilis. Limius. Quodammodo sa habens. Spiritus nempe talis, et ut si ici πυεύμανών, calidus spiritus. Vide me Physiol. III. dissert. xx. L sius. Uirttites discere est Mitia dediscere. Tenui verbum est, ex Gronoviteonieet. a Buli L. receptum. Deerat vulgo id verbum, sed et duo verba Mitia dediscera desunt ed. A. et in . s. Seli a Traditi nolis. Rul L. nobis ιν aditi: quod verbum nobis Riit,horsus addi.dit e quinque Grui. codd. Ers. Ampl. et ed itione velere . eumque Seli eig. eeutus est . uisi quod illius voeia lo

cum mutavit.

Non dediseitur Miritis. Sinteum est,sct Pientem Ismume et semper beatum esse: stabile illud holuim non vi, Non easu excuti. aut mi uisi; sed nec creseere. Vide Lipsit Mnnuduci. lib. ut, dissert. III. Contraria, nempe virtuti.

In alieno. Quia . ut iusta dieit:

Expelli ed L inde ..h Etasmo, non incommode, sed iuvitia libris. Repone deletili, quod communi eou.

SEARCH

MENU NAVIGATION