L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

451쪽

bonia , gravis semina, amita Drusi Libonis suit, ado

lescentis tam stolidi, quam nobilis, maiora sperantis, quam aut illo saeculo quiSquam SPerare poterat, aut ipse ullo. Quum aeger a senatu in lectica relatus esset, non sane frequentibus exsequiis Omnes enim Decessarii deseruerant imi te, iam non reum, sed lanus , habere coepit consilium, utrum conscisceret sibi moP0 te in , an ex SPectaret. Cui Scribonia: Quid te, inquit, delectat alienum negotium agere 7 Non persuasit illi, manus sibi attulit, nec sine causa : nam , post diem tertium aut quartum inimici moriturus arbitrio, si vivit, alienum negotium agit. Non possis itaque de re in universum pronuntiare,

quum mortem vis externa denuntiat, occupanda sit, an exspectanda : multa enim sunt, quae in utranquo partem trahere possunt. Si altera m OPS cum tormento,

qui tamen hane rem non ulligit. Coniuratio Drusi Libonis io Tiberi uni a. V. ibidem exponitur. Rufi . Libonis stotidi sineeru lectici est, quam restituit Torrentius ad Sire ton. Tib. 25. Nnm autea male legebatile solidi in codd. ap. Erasmumat. Rtihk. Illo. . . . . ullo. Tantum aberat . ut illo Tiberiano. tit ne ullo quidem sareulo vel liberrimo auderet hoc , quia ingenio ad emineudum carebat. Ruh . Exsequiis ubique in codd. et edd.

exstat. Recte. Est neu meri Seneea dignum. Obsequiis P. Fabro Semestr. I, cali. zo, coniectanti remittamus. - Frequentibus exsequiis , quibus ritiam mortuus deducebatur. Riahk. Omnes enim necessarii , assui inte.

amicilia , ossiciis conivucti adeo eum desecuerunt, ut uemo ipsi votem adversum pericula, advocationem praebere vellet, et Libo sine Patrono iucuriam introire cogeretur. Tacit. I. l. RiihI. Ctii. . . agerer Milicet, vitam adi-mcndo, quod est carnifieis . M inime Iocum intellexit RubLops. qui sie interpretatur: a Persuasit ei, ut mortem sibi couscisceret: hoe sequentia docent, in quibus Seneca iactum probans, ait villenum etiam negotium agere , qui vitieri viui ut . et animam in eius mutata positam tra hunt, recte observante Lipsio. . Non persuasit illi. Prael er rat ionem non tu Num mutavit nul L. ex Gruteri conieci. Seusns Patet: Drusus Libo . Apreto Scriboniae congilio . mortem oppetiit, cogitans sane illum nou minus, quam is qui ipse fungi tur ea ruisicis Oilicio, alienti in nrs ti iam agere, qui vitam suam xervat ut ab inimico eripiatur, qui eo sine

452쪽

altera simplex et sucilis est, quidni huic iniicienda

sit manus 3 Quemadmodum navim eligam, navigatu- iurus, et domum, habitaturus ; ita mortis genus , qua sim exiturus e vita. Praeterea quemadmodum non utique melior est longior vita, sic peior utique mors longior. In nulla re magis, quam in morte, morem animo gerere debemus: exeat, qua impetum cepit: sive serrum appetit, sive laqueum, sive aliquam po

tionem venas occupantem , pergat, et Vincula servi

tutis abrumpati Vitam et aliis approbare quisque de- libet, mortem Sibi. Optima est, quae placet. Stulte haec cogitantur : Aliquis dicet, me parum sortiteP secisse; aliquis, nimis temere; aliquis, suisse aliquod genus mortis animosius. - Vis tu cogitare, id in manibus esse consilium , ad quod sum a non pertinet 2 Hoc unum intuere, ut te fori inae quam Celerrime eripias: alioqui aderunt, qui de sacto tuo malos vivere vult ut inimieo iubente motiatur. Nee ulli dubitati licebit quin ea

sit Senerae sententia, si observaverit ex line narratione hoe colligi ab avitore, M. ex utraque parte multa stare argii me illa qui bris serobari possit seu

Oecti Paudaui esse mortem, seu uouoecupandam.

Ita morsis gentis. Sic commode M. R. . non ut viilgo ita mortem

tilique. Nec tamen inscior posse etiam duo illa verba, mortis Seuus . ex scholio invecta esse. Pro uno voeab. mortem. Adiicit eadem ed. R. verbum eligam; quod equidem, ut e scholio ri Petilii tu, praetermisi: sed nillil tamen niagrio Pere vetabat, quominus servaretur. Nox quia sim non qua sum recte ed. Ven. Mendose quasi ed. R. Alii vulgo qua statim. Omnia ista, ita mortem. . . exitiamιs, desunt vis. Αrg. b. Post vel ba, e t ι- ω, meliorem adiecerat Erasm. cum ed. Et ms. c. quod ignorant aliivet t. libri, recteque delevit Lipsius, ut e seliolio invectum ἔ revocavit autem Bi, lik. Schw. Vitam . . sibi. Int. quemque ita vivere debere ut sua vita vel caeteristipprobari possit; uullam autem habendam esse alietii iudieii ratiouena, quum mortis geuris eligendum sit.

Stulte hare cogitantiar: Aliquia dicet. I iit. Qui moriendi quoddam sevus elegit stultitia lilborat, si sibi ista Ohi ieit: At ali tuis diret, etc. Ait quod Iama non ,ertinet ρ Nee

enim ipse eam auditurus es; atque eo senSu non pertinet: pertinet tamen, si Post te etiam de ea curos. Lps. - Sensus est: De omni mortis

severe, quod eliges. homiues male existimabutit. De fama itaque cave sis sollicitus. Euhk. l

453쪽

L. ΛΝNAEI SE NEC E a existiment. Invenies etiam professos sapientiam , cluivi in afferendam vitae suae negent, et nefas iudicent, ipsum interemptorum sui fieri exspectandum esse exitum . quem natura decrevit. Hoc qiii dicit, non videt se libertatis viam cludere. Nil melius aeterna lex secit, quam quod unum introitum nobis ad vitam a dedit , exitus multos. Ego exspectem vel morbi Crudelitatem vel hominis, quam possim per media exire

tormenta, et adversu discutere 3 Hoc est unum . Cur de vita non possumus queri: neminem tenet. Bono loco res humanae sunt, quod nemo nisi vitio suo mi

seo est. Placet 7 vi vel Non placet y licet eo reverti unde venisti l Vt dolorem capitis levares, sanguinem saepe misisti ; ad extenuandum Corpus vena Percutitur: non opus est vasto vulnere dividere praecordia; ia scalpello aperitur ad illam magnam libertatem via,

et puncto securitaS ConStat.

Quid ergo est, quod nos facit pigros inertesque 2

Nemo nostrum cogitat, quandoque sibi ex hoc domicilio exeundum. Sic veteres inquilinos indulgentia loci ci consuetudo, etiam inter iniurias, detinet. Vis adversus hoc corpus liber esse tanquam migraturus habitat propone tibi, quandoque hoc contubernio carendum i sortior evis ad necessitatum exeundi. Sed quemadmodum suus sinis veniet in mentem omnia sine sine concupiscentibus 7 Nullius rei meditatio tam

mini potest, Ac nemo mortem. Nemo nisi Milio suo miser est. Qit idni enim . licebitnt Stoici , eruillit se, tIuum tam inulti exitus extiae miseria sint ' Ruhk. P Ie ι etiisti. ad Deum, cuius Pars est nitimus. Ruhk. Scalpello veritur. Secta uinai ruin tua : titiae erchra via iii orti, Seiae actae vo, et ipsius Senecae sui l. LιFsιias. Professos avientiam, Socratis omni limque Socraticorum, ideoque et Academicorum et Peripa ticoris mseutentia haec sui . expectitudum es o exitum . quem uatura decrevit.

454쪽

ΕPISTOLA LXX

necessaria est: alia enim exercentur fortasse in super- , vacuum. Adversus paupertatem p rne paratus est animus 2 permansere divitiae. Ad contemptum nos doloris armavimus 3 nranquam a nobis exiget huius virtutis experimentum integri ac sunt felicitas corporis. Vt sortiter amissorum pateremur desideria, praecepimus nobis 3 omnes quos amabamus, superstites fortuna servavit. Huius unius rei usum qui exigat dies, veniet. Non est quod existimes , magnis tantum viris hoc se; robur fuisse, quo servitutis humanae Cluustra perrumperent. Non est quod iudices, hoc seri nisi a

Catone non posse , qui , quam servo non emiserata Dimam, manu extra xil quum vilissimae sortis homines ingenti impetu in tutum evaserint : quumque commodo mori non licuisset, nec ad arbitrium suum instrumenta mortis eligere , Obvia quaeque ruPue Tunt, Et, qtane natura non erant noxia, vi sua tela secerunt. Nuper, in ludo bestiariorum, unus e GeP-manis , quum ad matutina Spectacula pararetur , Su-

Exercentur reete teuent libri omnes. Temere exercent ecl. Erasiit. quod neminem movere dubchai. S. Exiget. Sic onaues codd. et edd. Altam eii Pinc. coui. Prol'ter Praeterita sequentia Pe 'mia e e. etc.

IIaud dubie ilige uiose i Sed vulgi laquoque boua est. Ruh . Huius tinius rei tistina: Int. Praeparati ad mortem an in i . A CODme. Vetho mouernus, luodU. e. ex Plutarchi vita Caiovis Vii-eensis unde eoustat, eum vulnus ferro sibi illatum . quus 1 Buta deligaverat, rescidisse inauu. Sed ies uotissima est. Ruh . Commodo vulgata et ubique Probata lectio est. P. Fuber Seiuestr. I,

Male. Num iis qui ait ervabantur, Dou lieuit coni modo n3ori. Cf.Grouov. ad Liv. 26, 32. Riau. In ludio bestiariorum. Sie dice. haut iit ii qui ad id damnati erant ut bestiis, tu limpli illientro elim iis pugnaturi, ohiiceretitur; aut qui aucturali eruiat. R. I. k nus e Germanis, qui hello captus aut empti A ex Gullia, nut Aliae lia Vludi licitive lloinatu missus erat. Sic Daci bello capti eum Suevis in Iudis PDSuni e cogebatatur. Dio Cass. LI. 22. Plor. lv. it. Rubh. Matutina spectacula. Conser. supra Epist. vii. Similia aut eua exemi l .iliabes et in Syminacho lib. a , Epist.cLvi. L sius.

455쪽

L. ANNALI SENECAE

cessit ad exonerandum corpus; iuili uin aliud illi dabatur sine custode secretum: ibi lignum id, quod ad elii undanda obscoena adhaerente spongia positum cst, totum in gulam farsit , et vi praeclusis saucibus spiritum elisit. ει IIoc suit movit contumeliam saceret is Ita prorsus. ει Parum munde , et parum decenter i is

a Quid est stu Itius , quam fastidiose mori r o virum sortem l O dignum , cui sati daretur electio I quam sortiter ille gladio usus esset i quam unimose in Pro

fundam se altitudinem maris aut abscisue rupis immisisseti Undique destitutus, invenit quemadmodum et mortem sibi deberet et telum: ut scias, ad inoviendum nihil aliud in mora esse , quam velle. Existimetur de facto hominis acerrimi , ut cuique visum erit; dum hoc constet praeserendam esse spurcissimam ino Ptem servituti mundissimae. Quoniam coepi sordidis uti exemplis , Perseverabo : Plus enim v so quisque exiget, si viderit, launc rem etiam a Contemptissimis posse contemni. Catones , ScipionesqUe, et

alios, quos audire cum nil in iratione Consuevimus,

supra imitatione in positos putamus, iam ego istam virtutem habet e tam multa exempla in ludo bestia-2urio, quam in dii cibus belli civilis, ostendam. Quum

adveheretur nuper inter custodias quidam nil matutinum fiductaculum missus, tanquam Somno Prementuri juit ita Prorsus. Non rassimplex et hoc in ortis gentis esse foedit m et contumeliosiim ἔ ut sententia neutior fieret, obscurior Licia efit. Ab sae seripsi cum ed. A. Et ins. b. e. Cl. Criticos nil Liv. xxxi,

siuid talei sed nil tulit alit libri. Stain. - in Mollem sibi non

auitim iiDperavit, scd invenit. Missus. Suspicabar aliquando -εias, ut supra Germanus. Lis s. Nec spei tans liaue eoniecturam, si de Cicet ouis loco pro Flacco C. 2' cogita ubi Mysorum ultimus nidae-tur. Totam vero Asiani manet via praehuisse Romanis, utique Iriiryxiam , CvΡpadociam et omnes regi nos circa Potitum est uotissim unx.

456쪽

nutaret, captit usque eo demisit , dotiec radiis insu. Porci, Ct tarn diu se in sedili suo tenuit , donec cev-

vicem circumactu rotae frangeret: eodem velliculo ,

quo ad poenam serebatur , Poenam et lugit. Nihil obstat erumpere et cxire cupienti. In aperto

nos natura custodit : cui permittit necessitas Sua , a circumspiciat exitum mollem ; cui ad manum plura Sunt, Per quae sese asserat, is delectum a gut, et,

qua Potissimum liberetur, consideret; cui dissicilis

Occasio est , is proximam quamque pro optima arripiat, sit licet inaudita , sit nova. Non deerit ad moPiem ingenium , cui non desuerit animus. Vides, quem nil modum extrema quoque mancipia , tibi illis stimulos adegit dolor , excitentur et intentissimas Custodias fallani 7 Ille vir magnus est, qui mortem Iasibi non tantum imperavit, sed invenit. Ex codem tibi mulacro plura exempla promisi. Secundo naumachiae spectaculo unus e barbaris lanceam , cli Iam in adversarios acceperat, Iotam ita gulo Suo mersit.

Quare, inquit, non omne tormentum, Omne Iudibrium iamdudum effugio 2 qua ro ego mortem armatus exspecto 7 Tanto hoc speciosius spectaculum fuit, quanto honestius mori discunt homines , Iuam occi

dere. Quid ergo Τ quod animi perditi noxiosique ha.

l . illo soli I. Qitaedam liuc spectantia uerusterlitis. ad Luciau. rom I, p. 379 sqil. - At Seli .: nota sollicitari lioc verbum.- Misis atιs . uti inde . a praeside Provinciae. Sed uid. vi r. Leet. RuhI. Radiis . rolite , quam ultiorem nostris cogites. ML .ra Ue l . . . mstodit. Quasi dic it: liberi Mi imis, et tialma in nperto nota in cutiso nos habet. Vitae nos alligi vit, sed viuexilis, quae quum volius , et ut voles , rum Pa . L. Ex eod. tibi munere. Int. sumpta

ex illis qui intinere servili et abiectissimo tangit ut tir. Inde iusta excla. mat: Quid ergo Z quod animi Der

diti, etc. Naumachiae. Ita circo mox iti optuesertim hae pugnae navales a nati machiariis i. mancipiis vel dehinnatis ud haec certantilia . liai Lehmatur. Vetus erat in circo muxim . Suet. Tit,.

Augustus lacum huic ilia em pugnae destinatum ad Tiberi in olla li

tussit. Suet. Aug. 43. Titi. 7 a. Bis d

457쪽

L. ANN EI SENECAEbent, non habebunt illi , quos adversus hos casus instruxit longa meditatio, et magistra rerum omnium ratio 2 Illa nos docet , sati varios esse accessus , si- nun eumdem : nihil autem interesse , unde incipiat, quod venit eodem. Illa monet ut, si licet, moriaris sine dolore ; sin autem non, quemadmodum Potes , et . quidquid obvenerit ad vim asserendam tibi. in

vadas. Iniuriosuin est rapto vivere ; at Contra pura Cherrimum, mori rapto. Vale.

dit naumachiam Nero, ait Lipsius tsecundum naumachiam iii telligit. Possis et ad diem spectaculi secundum reserre. Ruhh. Fiati υamos esse accessus. Iul. multos esse aditus quibus ad mortem Pervenire licet. Θιω -nit eodem. ma monet et e.

Vulgo: quod Menit. Eadem illa. Sed Eouem illa opportu ue dabat ea. R. Et ins. Λrg. b. tibi rion nisi in distinctione Peccabatur orationis. Schw.MODiaris sine dolore ; sin autem non, quemadmo him Poles. In mss. Arg. h. Par. b. d. desunt ista, sine dolore , sin autem non: haec ipsa ei utem verba , adiectis elimi uonnullis , nempe εια autem asu P lese, De quemadm. dedere ed. R. et A. cum m M. Arg. c. et Par. a. et sic vul- .go edd. omnes. Ego duo verba meeat et se primum uncis incluseram, deiuvero recta ableganda iudicavi, utpote Dee satis aPla reliquae structurae orn-tionis, et e scholio haud dubie iu- vecta. Praeterea vero suspicor, ista etiam, sine dolore, uota ab auctoris manu esse, sed eorum Ioeo aliud

quid 'iam oli in hie scriptum fuisse; quod in errorem ivduxerit librarios,

ut veri,a quaedam h. l. Praetermitte retit. Suspicor i t. que sic sere seripsisse Senecam : ut, si I cet, moriarιr quemadmodum pLicet 2 sin aulem non. quemadmodum ' tes. SchW. - autem nou. Suppl. ιιcel.

458쪽

EPISTOLA LXX

EPISTOLA LXXI.

Lucilio de rebus singulis stibinde considenti suadet Sen O , quoniam saem Propter longinquitatem consilia non iusto temporacla eum Perferantur, ut non alios sed se Usum conatilat , ideoque ad summum bonum et pro Osittim totius ottae reFiciat, tanquam ad regulam certam uultiιmque yrrorem admittentem. Pro

inde hortatur, ut sapiens fiat. Etenim eo ψω sapientem distingui a proficiente et sapientiae studioso , quin a sitillo , ut illeiad unam normam totam suam Dilam redigat hac msa uirtute et sapientia , notum Soae decretum est. Illud atitem summum bonum declarat, ut Stoicus, esse unum bonum quod honestum sCaete i. E. externa, esse falsa et adulterina bona , nisi vixIus honestaet erit. Iam quum omnia bona ab animo et Miscute Pendent, virtus autem perfecta l. iudicium Merum et immotum, no-que maior , neque minor sicri Potest sequitur, Omnia bona essct

Paria , nec malam fortianam a hona differre, si utrumque ab honesto projici,camr. Dilatat hoc Catonis exemylo. Qua occasione Academicos restitat, qui gradus beatitatis faciunt : hanc enim non magis quam honestum intendi posse. Itaque in equuleo-el tormentis beatissimo esse licet sapienti. Nam hona ista aut

mala non escit materia sed Mirtus. Quae si mtitiis clura et dist sicilia Midentur, ita insimitati eo m , ex qua de virtute ferunt

sententiam , tribuendum esI. Neque tamen hoc ita intelligendum cst, quasi omnem humanam nultiram dryonat aviens. Nam quum ex duabus partibus constet . irrationali et rationali, negari u quit, in eum Omn re id cadere , quod in omnes homines cadit , ideoque et tremet saρsens, et dolebit , et expallescet et hi enim omnes comoris senatis sunt. Sed rationalis eius pars non istis ad querelas delicitur , nec ad confessionem sorNilutis adducitur, nec Mirtusem ut omni Di carens damnabit. Vincit virtute fortiι-nam. Si qui tamen professi sapientiam lex issimis minis torrean-ttiΓ , 'Putandum est, hos non Deros snPientes sed prosicientes fuisse. Itaque veram demus, ut lota mente nil Pulcherrima ista, ad Dirtutem istam perfectam PrῬctemus - Cotis Alsum'. ist. I VI, et Dr t. LXXIV.

459쪽

Subin o me de rebus singulis consulis, oblitus vasto nos mari dividi. Quum magna pars consilii sit in tem

pore, necessa est evenire, ut de quibusdam rebus tunc ad te perseratur sententia mea, quum iam Contraria potior est. Consilia enim rebus aptantur : Pes nostrae seruntur, imo volvuntur. Ergo consilium sub

die nasci debet: et hoc quoque tardum est nimis; sub manu, quod aiunt, nascatur. Quemadmodum autem 2 inveniatur, ostendam. Quoties, quid sugiendum sit, aut quid petendum voles scire, nil summum bonum et propositum totius vitae tuae respice: illi enim consentire debet qui diluid ngimus. Non disponet singula, nisi cui iam vitae suae summa PPOPOS ita est. ΝCmo. quamvis paratos habeat colores , similitudinc in rcddet, nisi iam constet quid velit pingore. Idco peccamus, quia de partibus vitae omnes doliberamus, do

, tota nemo deliberat. Scire debet quid petat ille , qui

sagittam vult mittere; et iunc dirigere ac moderari manu telum. Errant Consilia nostra, quia non habent

quo dirigantur. Ignoranti quem Portum petat, nullus

suus ventu S os t. NecesSe est multum in vita nostra

casus Possit, quia vivimus Casu. Quibusdam autem. Evenit, ut quaedam scire se nesciant. Quemadmo.

Vasto n. ni. dio. nimirum inferoa. Tyrrlieno; inter Stelliam et Ita iam . iux ut re 'onsa post tempus Perveniant, oh lcaeorum intervallum.

460쪽

EPISTOLA LXXI

dum quaerimus saepe eos, cum quibus stamus; ita plerumque sinem summi boni ignoramus appositum. Nec multis verbis, nec circuitu longo, quod sit summum bonum, colligas ; digito, ut ita dicam , demon- Strandum est, nec in multa spargendum. Quid enim ad rem pertinet. in particulas illud diducere 2 quum

possis dicere: e Summum bonum est, quod honestum est ;ra et, quod magis ad iiiii eris: α Vnum bonum est. quod honestum est ; is caetera salsa et adultera bona sunt. Hoc si persuaseris libi et virtutem adamaveris a

amare enim parum est , quidquid illa contigerit, id tibi , qualecumque aliis videbitur, faustum selix

suo erit; et torqueri, si modo iactioris il,so tor- cluente Securior ; et aegrotare , si non maledixeris Ptunae , si non cesseris morbo. Omnia denique

quae caeteris videntur mala, et mansuescent, et in

bonum abibunt, si super illa eminueris. IIoc Ii queat, snihil esso bonum , nisi honestum ; et omnia incommoda suo iure hona Vocabuntur , quae modo. irtras honestaverit. Multis videmur maiora Promittere, cniam recipit humana conditio. Non immerito: ad corpus

ver hora tu Plerumque a vcleribtis Obseruntum. Sl3ecuit autem nil amorem, quem ratibualern vocare possis. iii- dicio et ratione nrii xime tiatum ut ad sola bona relatum. Ili hk. Multis Didemur m. Promittere. Mil.

quum dieimus dolorem ip iam sieri

illi bonum dolor si, ri poterit.

SEARCH

MENU NAVIGATION