Manuale thomistarum, seu Breuis theologiæ cursus, in gratiam & commodum studentium editus, ab adm. reu. patre F. Io. Baptista Gonet Riterrensi, Ordinis ff. praedicatorum, ... Tomus primus sextus

141쪽

latentionali & repnaesentatilio . Secundum, gaudeat tanta iminaterialitate, quanta ipsena obiectum . Tereiiim , ut sit idem cum intelle tu , - undum esse intelligibile. Secundo resiponderi potest, quod licet essentia diuina non possit ereve vices cinsae sor- malis in esse naturali & entitatiuo laene tamen in esse intentionali & intellio ibili: cum enim forma physica, qualis est lumen gloriae, se teneat ex parte subiecti , tanquam ipsum perficiens , limitatur de conrrahitur ab eo I sqtie stabordinatur, se ab eo dependet . E con- tra vero sorma intelligibilis, cum non se te neata ex parte subiecit, siue intellectiis, sed obiecti, tanquam eius similitudo , non subo di natur subiecto, ut intelliti ibilis est, nec ab

- C' contrahitur aut limitatur ; ut patet in specie repraesentante naturam humanam , quae .licet in ella entitativo inqtiantum scilicet est accidens, contrahatur siue indiuiduetur a stosibiecto, tamen in este repraesentativo ; cst aque uniuersalis ac natura humana , Utpote pullum determinate ex sngularibus repraesen- tans, sed naturam ipsam secundum totam suani mii salitatem . Est etiam alia disparitas ini ter sormam 'Miri asem &in entionalem, consistens in eo quod , ciun sorma naturalis ad linc a. tendat, ut ex sui unione cum materia fiat unum

fompletum , debet necessario esse aliquid incompletum : sorma. vero intelligibilis , qtii

C contra non ordina vii ldd componendum ex

sit unione cum intolo a Inum tertium , sed etantiim ad is iunx perficiendum & complet idqtἰe tantd melius fiat, quanto complet

142쪽

eomplens, species intellio ibilis potest esse sorma totalis & completa , & consequenter estentia distina vices eius gerere, licer nequeat mu

nus sormae naturalis praestare .

Obijcies secundo: species impressa necessaria ad videndum Deum ut est in se, potest esse finita : Ergo & creata. Consequentia patet, Antecedens probatur : Ad effectum fila tum non exigitur virtus infinita : Sed risio beatifica , ad quam species impresia ut virtus conctirrit, est quid finitum: Ergo non exigit speciem infinitam .

Confirmatur: Ad repraesentandum infin tum obiectum, finito m0do, non requiritu T in

finitas in specie repraesentante: Sed species ouidditativa Dei non repraesentaret illum im finito modo, & comprehenisue , quia illum repraesentaret tutellectui sinito: Ergo non de.

beret eo infinita . . Ad obiectionem respondeo neuando Ant

cedens, & ad eius probationem, listingito Maiorem : Ad essectiim finitum non requiritur virtus infinita, si illa se teneat ex parte pote

tiae , concedo Maiorem. Si se teneat ex parte

obiecti, per modum similitudinis illius, nego Maiorem uniuers liter simplam; si enim illud obieetiim sit infinitum , sicut Deus, daebet illa similitudo esse eiusdem naturae cum illo in esse intelligibili, de conuenire cum eo inesse entitatiuo quoad gradum immaterialitaris , silbindeque eta infinitae pexsectionis , t constat ex sipra dictis. Vel secundo diastinguo Maiore m : Ad effectum finituna non requiritur virtus infinita , per se primo , tramdeat Malo per te secundo, nego Maiorem, c

143쪽

Ies Trallatuae retconcelsa Minori , disi in et natur pariter cons γquens. Sicut ergo Atilliores qui censent peccatum mortale in ratione offensae continere malitiam extrinsece tantum & obiective infi-raitam , dicunt illud per se primo solum e o re satisfactionem sit nili infinitate, extrinseca nempe, gaudentem , quia tamen repugnat dari satisfactionem, infinitatem habeat, nisi

a persena infinita procedat , &eo ipsis quod

procedat a persena infinita, non potest non gaudere infinitate intrinseca , ided per se secundo infinitatem intrinsecam in satisfactione exposcere . Ita similiter dico , quod etsi visio beatifica per se primo selum requirat speciem impressam obiecti infinitis quia tamen Omnino repugnat, talem speciem dari, qti in sit in seipsa intrinsece inlinita , utpote eiusdem perfectionis&immaterialitatis cum illo, petit, saltem per se secundo, in specie infinitatem

intrinsecam. Ad confirmationem, concessa Maiori , nego Maiorem, repugnat enim dari speciem inpresesam repraesentantem Deum qiii lditatiue , quae ipsium non repraesentet infinito modo, &camprehensiue , clam enim esset eiiisdem ii materialitatis clim Deo, secum illo identificata , saltem in esse intentionali intelligibili , ei repugnare finito modo Deum repraes atare, stibindeqtie illum comprehendere. Obiicies tertio contra secundam conclusi

nem D. Thomas I. p. qu. 27. art. I. ait quod omne intelligenr eo ipso quod intelligis ; formas ruerbum. Ergo censet blatos in visione beati . sica verbum produzςre.. Aespondeo D. Thoniam non loqui de omni

144쪽

sipposlio intelligere, per distributionem completam ex parte intellectionum, sed perdi- siributionem acco Timodam ; ita ut sensus sit , omne sippositum intellectuale , in aliqua ii tellectione sormat verbum . Ex quo inseri, etiam suppositum intel lectitate increatum , nempe Deum, in aliqua sui cognitione verbum producere. Quae illatio , licet non sit demonstratiua , est tamen probabilis ; mysteria enim nostrae fidei , inter quae praecipuum tenet locum productio Verbi Divini, non possunt euidenter demonstrari . sed probabiliter tam tuni & congruenter suaderi. Obijcies quarto: Verbum non distin alitur ab tutellectione; sed in beatis necessarib da tur intellectio creata , & ab ipsis producta :Ergo& verbum creatum . Minor cori stat,M

ior probatur : intellectio & verbum. habent eundem effectum sormalem , nempe reddere intellectum intelligentem in aditi secundo et Ergo non distinguuntUr. Resipodeo neganda Maiorem , verbum enim est terminus intellectionis, non vero ipsa it

tellectio, ut docent nostri nomistae in Philo sephia . Ad probationem in contrarium dico , quod licet intellectio & verbum reddant intellectum intelligentem in actu secundo, diriersimode tamen id praestant; intellectio enim reddit intellectum intelligentem in actu secundo, per modum operationis, siclit cales ctio reddit calorem calefacientem ; verbum

autem id praestat, per modum termini producti per intellectionem, & tanquam mediiim in quo ipsa intellectio, ut contemplatio, sp .culatur obiectum. M

145쪽

. Dices, si intel lectio ver bum inter se .com- Parentiir per modum acti,in is, & termini per eam producti, seclti itiir in visione beatifica dari verbum per ipsam prodiictum , cilin repugnet dari actionem sine termino a sedistilii toper illam producto . Vnde amor beatificiis prodiicit terminum , qui vocatur impulsiis& Pater aeterniis format verbum in coeniti ne notionali essentiae, quidni ergo pariter beati in illius visione cognit one verbum pro ducent λ- Respondeo negando seqtielam , &ad eius probationem dico cum S. Thoma I. contra Gent. cap. ICO. quod licet habere terinitium a se productum , sit detratione actionis tramseuntis, quae non est propter se, sed propter uisum terminum, ut calefactio propter calorem a suptoductum , non tamen de ratione actionis immanentis ; licet enim haec aliquando termi

inim producat, qtiando scilicet indiget illo , non tamen e si de conceptu essentiali i l litis te minum productum a seipsi distinctiim habe- e ; quia cum non sit propter terminum , sed poti sis termidus ordinetur ad ipsam. , sicut patet in verbo, quod est propter intellectionem , & ut illi deseruiat , selum produc it terminum, quando indiget illo ; unde quia visio beatitam eo non eget eb quod essentia diuina sit in-: time 'raesens & unita inteuectui beatorum; non setis per modum principij,sed etiam per modum termini actitatis intellectionis) nu . tum verbum per eam producitur . Amor tamen beatificus impulsurn producit , quia impulsias, qui est voluntatis terminus, non est vl

tima actoralitas obiecti amati, sed ponitur

146쪽

voluntatem complete & perfecte in obiectunt illi linet; unde quantumctimque pei femian sit obieettim amatum , adhuc impulsus voluntatis

admittitui: verbum autem poniziir. Vt viritara

actualitas obiecti intellecti , quare quando obiectum est in ultima actualitate ut contingit in visione beatifica verbum non producitur. Pater vero aetermis format Uerbum incognitione n Tionali essentiae,non ex indigetv-tia , sed ex foecunditate; non enim illud producit ut essentia diuina intelligatur, sed qui eius cognitio farcimta est ad iiitra ad Verbi

obi jcies vltimd : De ratione verbi est esse

Temper actu cognitum , cum sit terminus ii erit decus actualis intellectionis: Sed essentia diuina non est semper & ab aeterno. actu cognita saltem ab intellectu creato: Ergo non

potest habere rationem verbi seli species en Presse , respectu illius . . Respondeo essentiam diuinam, quanitim est de se , fuisse s per acta cognitam ab intellectu creato I id est ex se sit Rcientem habuisse immaterialitatem &actaal itatem , ad terminandam inteli ectionem creatam , de visionem beatificam ς non fuit se tamen de facto amisemper cognitam, desecto connotati, id est intellectus creati, qui semper & ab aeterno non fuit. Sicut personalitas ciuina, quantum est de se, si per terminauit humanitatem, hoc est nihil ei ex parte sui deficiebat, ut terminaret; dicet de facto non semper terminali erit , obde fectiim connotati, nempe humani dis , quN

tenni nanda erat. -

147쪽

Ni timefle per essentiam , sicut Deus: Ergo Mulla forma creata, vel creabilis, potest habere rationem speciei impressae, Deum qtii'ditati-

IIC lepraesentantis.

Confirmatur primo : Quaelibet sipecies creata vel creabilis, magis distat a Deo, quam .sbecies sensibilis ac uidditate rei materialis,&quam species a phantasina tibiis abstracta , a inuidilitate & substantia Angeli: Sed ra ti- nat per speciem sens bilem cognosci crin-ἴiam &quid litatem rei materialis, & pei spe

ciem a pliantasmatibus abstractam, 'lildaitari-ue videri Angelum : Ergo a sortiori 1 inplicat per aliquam speciem creatam , Deum qua lillatative videri. Confirmatur secundo : Species non min rem debet habere proportionem , nec minus ' conuenire in gradu immateri litatis cum roquam ropraesentat , qtiam potentia intelle'iua cum obiecto quod connatura liter intelligit et ' Eteo sicut reptietnat dari intellectiim cre tum , qui constaturaliter videat Deum, qli a nullus intellecitis creatiis aut creabilis, poteit :esse eiusdem immaterialitatis cum it lo , ut cap. . praecedenti concl. i. ostendimus; ita ob ean dem rationem , M ob eundem excessum imma terialitatis& puritatis, quo Deus in immeno. sum superat quamcumque formam creatam recreabilem , implicat dari aliquam speciem

Ereatam quae Deum qtiiddilatitie repreemet. Instantiae quae contra hanc rationem D. Titinniae fieri solent, solutae manent ex dies loco, citato in re si onsone ad primam obiectionem contra primam conclusionem, . Demam eadem seeunda pars suaderi potest, &ma

148쪽

& thagis demonstrari impostibilitas haec cicreatae in visione beatifica , alia ratione quam insinuat S. Doctor contra Gent. cap. 69. Species quid ditati ite repraesentans aliquod biecti:m , debet habere cum illo similitudinent δί contiententiam specificam, saltem in ecte ilitentionali & intelligibili: Sed haec comidia lentia repugnatonant enti creato & creabili, comparative ad Deum : Ergo implicat dari speciem creatam , Delim quidditatiue repraesen tantem Minor est certa , tum quia nihil potest esse eliisdem cum Deo immaterialitatis a tum etiam , quia nihil potest esse idem cum illo , nec habere cum illo uni vocam & specificam contiententiam secundum aliquod esse reale&non sictum: este autem intentionale& repraesentatiuiim in specie intelligibili, non est aliquod esse fictum , vel aliqua denominatio extrinseca, sed verum & reale esse intrinsecum , quod in immaterialitate sundatur. M . ior .vero sic ostenditur : Species ad hoc datur ut obiectum quod est extra aRimana, intra illam ponatur in esie intelligibili, ut una cum illa ad intellectionem concurrat, foecundando intellinum ad pactum intellectitatem ver-

cunn illo similitudinem seii conuenientiam spe- sificam. Vnde S. Thomas infra quaest. 14. re r. per hoc distinxit intelligentia a non intel-

ligentibus, quod illa possitiit fieri omhia , Sesormas aliarum reriim intelligibiliter recipe

Te . Et qu. s s. art. a. ea ratione docuit, naturam v g. Gabrielis, non posie deseruire mi i . .

149쪽

modum speciei ad omniani rerum intelle'ῖο σnem ; quia cum sit limitata, nequit intentionaliter onMaia aliorlim generum en ta continere .

seu illis assimilari, & Aristoteles de anima

textu 37. ob eandem rationem alseru t animam quodammodo fieri omnia , nimirum inesse rationali & repraetentativo. Dico secundo: repugnat etiam dari in visi ne beatifica verbum feti speciem expresiam

ereatam.

Haec conclusio sequitur inanis ste ex funda- 1nentis in praecedenti statutis: cum enim sp eies expressa sit pei sectior & actualior .smi I tudo obiecti , quam impressa , S: illud ipsum quod repraesentat species impressa in actii primo , repraesentet expressa in actu secundo ; si prima debet esse eiusdem immaterialitatis cum obiecto , & habere cum illo similitudinem de conuenientiam specificam , filiemin esse i tentionali & intelligibili , milli. magis id debet habere secunda. Vnde si implicet dari speciem impressam creatam repraesentativam Dei vi est in se , e. quod nulla forma creata posiet esse eiusdem immaterialitatis cum illo , nec ei Persecte assimilari, seu habere cum illo similitiidinem & conuenientiam specificam in esse intentionali & intelligibili ι a fortiori repugnabit dari speciem exoressam creatam reprae sentantem quid ditatiue Deum . Addo qu8d , Deus , cum sit actus purus in ordine intelligi

bili, est sta intelligibilitas, non solent ita a u

primo, & per modiim obiecti motiui,sed etiam in aetii secundo, & per modum obiecti termi natitii: Ergo siciit essentia diuina non potest

, sieri proxime liuelligibilis per aliquam spin

150쪽

P. ωῖsitne Deῖ 'Cremdmpressam creatam , ita nee actu intellecta , per verbiim a Beatis expressiim , & ab illis productum. Obiicies primo contra primam conclusi nem: De ra ione speciei intelligibilis est ii haerere intellectui , apsumque informare: Sed hoc, σὶ in inuoluat impersectionem, essentiae Dei conuenire nequit: Ergo illa non potest vere vices speciei in visione beatifica, subindeqtie in illa datur species aliqua impressa

creata.

Huic obioetioni dupliciter responderi potest rimo negando absolute Maiorem et naries entia diuina, respectit intellectus diuini, est vera species intelligibilis, e tamen illi non inhaeret, nec illum informat. Item sibstantia Angeli ut tenet ccmmunior Theologorum sententia )est species impressa , qtia seipsum intelligit, & tamen non inhaeret, sed pinses ibsistit . Vnde egreste obseruat Caietanus hic art. r. quod speciei impressae tria per acci, dens , totidem per se competere possunt. Primum quod competit per accidens, est quod se secundum suum esse naturale substantia, vel accidens, subindeqne quod inhaereat vel per se subsistat, in Angelo enim , ut dicebamus, reseectu cognitionis siti, est substantia, in nobis est accidens. Secundum , quod habeatesie naturale, vel intentionale r in Deo eninax Angelo, resis ectu cognitionis sui, habet primum , in nobis secundum. Tertium per accudens est, quod sit idem in esse naturali cum potentia, vel ab ea distincta . Primum autem

quod per se competit speciei, est ut sit sermalis timilitudo sui odiecti, & idem cum illa in esse