장음표시 사용
381쪽
intendit quod homo non esset liberi arbiti ii , nisi ad elim , ut ad secundum liberum . secundum determinans, decet minatio fri operis pertineret nisi haberet dominaim in suos actus, sit bdituna tamen ac subordinatum se promo Dei domin o, cui ut ait Atlpia stimis. magis
obiicitur tei tib : D. Tlaomas quod lib. I.
art. =. ad 2 ait : Sis Deus mouet mentem hum Manam ad bens res , quod ramen potes huic mo
tis ni . evere : At si motio ditiina praedetei minaret physice voluntatem i.umant m ad opus bonum , uon posset voluntas illi resistere : Ergo D. Thomas censet, Deum non praedetermiliare physice voluntatem humanam . Respondeo negando sequelam Minoris, vo itinias enim cuicumsue motioni diuinae potest
xesistere, seu dissentire, cum hoc tamen discris mirie, quod motioni pure excitanti, .& Praebenti auxilium tantilm susscietis, potest resist resin dissentire, tam in sesisti composito,quan diuissi scii potentia antecedenti , de consequenti ; imo de facto voluntas huic moti uiresistit, eamque abiicit & priuat est cetu ad quein principaliter & yltimo ordinatur : m tioni vcrd physice praedeterminanti , &benti auxilium essicax , voluntas nunquam de
facto sistit: illa enim ut ait Augustiniis a
tesst tamen illi resistere, in sensu di uiso, in tentia antocςdpnti, non ramen in sensu co
382쪽
ti et voluntatem ad aliquid , impost bile es poni,
men es impossibile simplicit. γ . Nec valet si di cat, quoa si voluntas possit resistere diuinae motioni in sensu ditiisio , seti potentia antec denti, poterit ri tam frustrale sio effectu , irritam ac Inessicacem reddere. Nam. in hoc consistit essicacia talis motionis , qtiod relisi quat in homine potent am sibi resistendi, anu clam non resistendi voluntatem conferat Unde S. Thomas hic q. 3'. are 8. ad 2. T hoc ipso quod nihil voluntati diuinae resi Vt sequitur quod nou solum fiant ea quae Deus muίι siHri , sed quod fiant comingenter vel ne uessario , quia si feri 'vasit. Alia D. Thomae testimonia, quae nobis obij-cit Petrus a S. Ioseph Fulnensis , in opaicillo, quod D Thomae desensionein appellat, omni prorsis dissicultate carent, &a nobis exposita sitiit in Clypeo Tneologiae Thomisticae ,' tradi. de actibus humanis disp. 8. art. Σ. g. I9. & se quentibus , unde illa hic permittimui , ne Mori taedium Inoeramus.
I Res sunt concordiae dissicillimae, Mosiau
rissimae, quae tria veluti sacratissim, tens a nata appellari merito possint nimirum: I-
383쪽
eordia libellatis Dei , cum eius immittabilitate & concordia libertatis hominis, cum efficacia gratiae & dimnae voluntaris . Vnde tussimis lib. de gratia Christi cap. 7. υῖα
quaestio ubi de libero arbitri, voluntatis, O Dei gratia difp μωtμr , ita est ad discrenendum disse sicilis, is quandia defenditur liberum arbitrium,
negari. Dei gratia videatur quando autem
asserisur Dei gradia, liberum arbitrium putetur inferri. Et tib contra litteras Periliani: Si tibi ρmpnnaam quaesionem, quomodo DeΠs Pa ter attrahit ad Filium homines quos in libεro dimisit arbitri fortassis cum dispicit e fui turum est quomodo enim attrahiς , si dimittis rut qui
quod volueri eligat φ tamera a trumque Medi
m es , sed intellectu hoc pe- rare pauci 'ram unt. Vt tamen quo vinculo siue o lutino connechanitin ista & copulentur inter se , aliqua liter explicetur, dabit ille , qui ut ait Iob .facit concordiam in sublimibus. I. Obseritandum est igitur cum D . Thoma I . perliter mi lect. I ..dtiplicem esse ibertatis 1 nostrae radicem . Prima est extrinseca , & in Deo existeris, nempe infinita voluntatis diuina efficacia, attingens sibstantiam & modum ininostris: operationibus ;. ut fuse declarat idem S: Doctor hic q. 19. art. 8. his verbis: ciam Ulumas. diruisa sit escacissima nεα βοίum s imuit ur quod sian ea quae vcur ult fieri , fedr
384쪽
3αε Tranatus prius usis si erit S. Petrus , qui Simonigo, libertatis ai bitatum inficienti , quia , in-
qiliebat , quod Leus Ῥμlt esse, es , quod γul .non esse, non es , iespondit , Ut rediit Clemens Bomanus tib recognit. s: b initium : Ignoras Simon, O valde ignoras, quomodo in singulis quibusque. γ'tunsaa Dei si . quaedam enim moluit ita esse . ut aliud esse non Iosent , q tam id cd ab ipso insituta sunt,'his neque prae mire neri e supplicia fatuit . Ea ere quae ira esse vot it , ως id sua potestate habeant agere quod ruet ut . his pro actib , s Moluntatibus f ii
flatuit , υτ aut remuneratio es mereantur aut
prenas . Quibtis verbis Apostollis necessit itim & contingentiam ac libertatem creatam , in effcac am diuinae refundit voluntatis, ut
in prim:im principium , & primam veluti rodicem ilius. - Secunda radix libertatis creatae, est hona ni iii rinseca, di in ipso residens, nimirum indifferentia ubiectiva iudicii, ut declarat λ
Thomas vari;s in locis, nam I. p. q. 8 . art. I. sic ait: iudicium rationis ad diuersa se haἷet edi non es determinatum ad unum, M cufes quod homo sit tiberi aνbitr3 Et I. 2. q. I . artia I. ad 2. Ex hoc γοluntas totest ad diuero ferri , quia ratis potest habere diuersaseognitiones boni. Item q. 24. dc Vzrit. art. 2.
ait expresse quod tollux libertatis radia es iuvat onerensituta. Patio etiam id suadet, cum enim voluntas nit appetitus rationalis, sequens cognitionem intellectus , 3c dircinionem rationis , impossibile est quod necessat io feratin in obiectum , quod sibi ut inditirens ab intellecisi proponitur,
385쪽
De Hlxntate Per . 3ας bux his intelliges pi imo, qua ratione , nec
decretum praedeterminans, nec physica praedo terminatio , tollant aut laedant libertatem vo. Iuniatis nostrae: quia nimirum utrumque pro
cedit a prima libertatis & contingentiae radi ce, nempe infinita voluntatis diuinae efficacia ,&virumqtie causat proximam & in rinsecam Iibertatis humanae raclicem, scilicet indifferet tiam obiectivam iudici j; quia prius natura quam voluntatem applicent ad eligendum veIrespuendum aliquod obiectum , intellectum applicant ad formandum iudicium rationis i differens, quo repraesentet voluntati tale obi ctum, ut indifferens,& ut bonum aliquod partieii Jare , quod potest eligere vel respitere. Intel lues secundo,quomodo decretum prς- determinans, & physica praedeterminatio Perficiant libertatem potent talem voluntatis no strat, & catlsent actualem . t Omnis enim motio, quae accommodatur naturae stibiecti quodi mouet , illud perficit: mistio autem decreti praedeterminantis, & physicae praedetermin itionis, accommodatur naturae & coAditionivol'ntatis creatae ; quae cum sit appetitus rationalis . petit moueri ad actus liberos, rubindisterentia obiectiva iudicia, quae est proxima radix libertatis . Addo quod , talis matio reducit libertatem potentialem volunt iis nostrae , de actu primo ad secundum, subindeque ab ea tollit aliquam in persectionem& defectum , nempe poten talitatem & lii-spensionem, seti carentiam actus: Ergo illam perficit. Quod vero eius libertatem actualem cau
stu cunilat in supra libertas actua
386쪽
lis voluntatis nostrae, nihil aliud est . qtiam: libera eius determinatio: Sed haec causatur a decreto praedeterminante , & physicae praedeterminatione, non Vero a decreto indifferenti, aut concursu simultaneo, ut silpia ostensum cst: Ergo & libertas actualis voluntatis iam1trae, quae proinde , sublato tali decreto , M praedeterminatione, penitus tollitur, cum, siIblata causa , eflectus stare non possit . . Obi cies primo : De ratione causae liberarest seipsam determinare M. qtiodcumque V luerit: Ergo si voluntas creata a Deo prae-. determinetur, non erit libera. . Respondeo quod sicut de ratione causae essit cientis non est quod sit prima, sed quod efficiat, licet moueatur ab alia priori, Ut patet in. igne & coelo ; ita non est de ratione canta liberae, ut se primo determinet , .sed ut se detemini nec iuxta stiam naturam ; ita quod si fiterie primum liberum, seipstim primo determinet . da ivdependenter a quocumque alio prius mouente & determinante si veru fuerit secu duin, quale est voluntas creata', seipsim dete
minet secliniarib , & dependenter a ratione primi libet i, & primi determinantis. Instabis primo : Haec duo inter se pugnant ,.& contradictionem, inuoluunt , nempe quod Voluntas. seipsim moueat determinet, Mnihilominus prius natura a Deo moueatur ω laterminetur ; alias idem, simul essu a se' daab alio Resta, adeo lianci saltantiam sitisso a. D.Tho ma praevisam & solutam , nam I. p. q. arta sibi hoc argumentum obiicit
387쪽
De volu tate D ex. 1τ autem sequeretur, si voluntatem moueret Ih- 'Molisntatem moueri ex se, est non moueri
ab alio ; Ergo De urnm ρotest voluntatem moue νε . Cui sic respotadet: fecundum dbeen 'e m quod moueri voluntarie es moueri ex se, id
se principio intrinseco , fed istud principium intrinsecum potest esse ab alio priucipio extrinseco , ct sie mi ueri ex se , non repugnat ei quo triton et tir ab alio. Idem docet q. de inito art. Σ.l ad 4. his ve ibis: Cum liberum arbitrium
mouet seipsum , non excindi ιγ quia ab alio moueatur , . quo habet hoc ipsum quod Ise ipsi.
sic habet: A l quid potes ita Ffe ab Elia motum.
quod tamen fel im msueat, ita est do mente λι-ni . Non hrgo reptionat, et taxia D. Thomam voluntatem creatam seipsam moliere de
determinare ad agend ini , S nihilominus: prias nati ira moueri' determinari a Deo vs ibinaeqire ab illo praemoueri. praedetermi navi 2 Ratio etiam lius iaciet : non repugnatenisa, quod aliqua aetio procedat 4 d iob imagentibus diiiersi ordinis ', inter se si bos linatis ; nam eadem generatio plantae vel h6mi-ms . est a Sole, ut primo generante , & a pilan r, vel holmine , ut secunia generante : Er si liter eadem determitiatio v0liintatis G ea tor, potest fimul esse a Deo ut primo libero M determinante ,3c a voluntate, ut fecitdo bibe-- determinante Imb oppositum implicat contradiistionem , cum enim determinatio Voluntatis creatae sit quid creatum iii, renitar 'natura , idea i ms ; & gradum aliquent existemiae in se imbibat ,.non potest subterhigere diuinam causalitatem, undeciam Deus illam
388쪽
ait Trazatus Ineausare non polle per decretalm indifferenst, aut per concitis in simultaneum , ut supra ostensim est, necessario causari debet per de cretum praedeterminans, & per concitrii impra uuim pra determinantem : Ergo implicat quod volitiatas creata seipsam determinet, nisi a Deo pra determinetur 4
Instabis secundo: Quod non potest causare
formam determinantem , non potest determia Dationem causare et Sed voluntas non potest
causale formam, ipsam determinantem : Ergo uec potest seipsam deteri3 arq , Maior patet, iMinor probatur. For a fati im*tem de ei utinans est decretum efficax Psii: d hoc non potest a voluntate causari: Mgo v0luntaxnon potest causare formam, ipsain dexeciniti
Respondeo, concessa Malari, negando Nunarem . & ad illitis probationem, distinguo
Iaiorem : Forma voluntatem determinans , in decretiam efficax solii , nego Naiorem . Est decretum efficax, etiam actus, quem Vo-runtaς elicit , concedo Maiorem , & concessa Minoi i, nego consequentiam. Ut enim V
lautas si potens asi se determinandum , non requiritur quod possit omnem foemam, ipsam determinanitem causare , fixi sufficit quod aliquam possit: est autem in nost a sententia di plex sol ma voluntatem cieatam. detei minans , Vna ex parte mi , nempe decretum efficax &praedeterminans; alia ex parte ipsitis Voluntatis, nempe actus ab ea elicitus, qui cum sit liberi, & libertatem voluntatis exerceat , est etiam determinatio ilIius; & consequenter vein Voluntate creata sit potentia ad se deter-
389쪽
minandiim , non requiritur quod possit causa Te decretum efficax Dei, i d sufficit quod possit actuna propriiun ipsam determinantem efficere . .
Obiicies secundo: De ratione agentis labe ri est,ut positis omnibus praeretquisitis ad agendum, possit nonagere : Sed posita praedeterminatione physica, voluntas non potest nonao ere : Ergo illa libertatem destruit .
'Respondeo quod si maior intelligatur de prae requistis ad agendum , prioritate tempsyris, vel instantis in quo , illis positis agens liberum potest agere & non agere, tam in sen Ilicomposito , suam diuise ; si vero intelligatue de praerequisitis prioritate duittaxat naturae , seu instantis a quo, illis positis, agens liberum potest quidem non agere in sensit diuiso, non
tamen in sensit composito , ea enam quae se-aundum ordinem tantum naitirae praerequi- Iimtur ad agendum , sunt simili cum actit prioritas enim naturae non est prioritas exi tentiae δή durationis, sed dependentia & ca salitatis implicat autem negationem actus cum illo componi , seu coniungi . Clim ergo praedeterminatio physica ut de prae requistis ad agendum, prioritate duntaxat naturae& cauasitatis , & actuale principitum opera xionis constituat , ad libertatem voluntatis non requiritur , quod posita praedeterminatione possit non agere in sensu composito , leunegationem actus cum illa componere, sed satis est , quod illa posita possit non agere in
sensit diuise, id est quod sub illa retineat p
tentiam ad non agendum , seu ad non conti
tinuauduni actionem qium elicit . De quo
390쪽
lan/sin et . parte , tractat. 2. cap. g. AE obiicies tertio: Omia is sippositio antec dens, seu ex Jibera nostrae voluntatis electio ne non des endens , destritit arbitrij libere tem : Atqui decretuna praedeterminans , re physica praedetericii natio , sunt aliqua suppositio antecedens, & ex volirutatis nostrae eluitio ne non destendens ἡ Ergo destruunt arbitrii
Huic ar timento, qis 'apud' Aduersarios
palmarium est , Ss veluti Achylleum , triplex potest adhiberii responsio . Ba primis enirn maior potest ab Ilite negari , nam stippositi σIiberiim nostrae voluntatis consensiim , selae prioritate naturae antecedens, libertatem norri Ollit, sed causa: Daec eam desti tiit sed aedi cat. Ratio est , qu ia prior iras nati irae est pri ritaycni filitatis 3a origitiis , vlide talum conuenit caiisar, respectu effect i vel principi,acfreali respectit operationis . Sicut ergo cati
sa non destiuit aut .tollit effect im , sest illitis, causet & perficit; ita suppositio; sista priri ita
te naturae liberum n strae voluntatis coiisen siim antecedens qualis, est Lippostio decretipta determinantis ,& physicae praedeterna ina .rioni I ibertatem non to si it, sest causet', nec eam laedit, sed ibuet , perficit, & conseruat.' Respondeo secundo , qtiod licet omnis sup positio antecedens , quae oritur ab agente creisto, libertatem c estruar, noli tamen ψmni silia suae protienit ab agente 1ncreato triplex enitis intor agens creatum & iiaereatum reperitur isti sipa ritas. Prima est, quia agens creatum hori
est infiniise essicaciae, sicut increatilin, siibinditaque non potest attingero sibstantiam' mo