장음표시 사용
61쪽
Tranatus te iis hominum , qui etiam in mediis gentilita
tis erroribus, communi sermone Deum vni . eum semirer a nouerunt . Nam ut ait Laeta lius lib. a. instit. cap. 1. Cum iurant , O cisis gratiar at snt , ram Deos murtes , sed Deum nominant adeo ipsa χeritas , eogente natura , etiam ab initis, pectorib s erumlit .
. sit De cνnsiit utino naturae diuina .
Non est hic q aestio de reali 3e physica
constitutione ditiinae natulae, hoc eli de . constitutione Dei secundum quod est in se realiter, sic enim omnes Dei formalitates , siue absolutat , suerelativae , ipsum realiter constituunt. Quod pater , nam constitutio sic sempta est per realem identitatem : sed omnes sis analitates, siue absolutae, siue relativae, Deo sormalicCr c Muienientes, sit ut idem realiter cum illo: Ergo omnes illum realiteti& phy, sice constituunt . Hic ergo solum .aginius de constitutivo metaphysico naturae dillinae , prout a nobis viatoribus imperfecte in hoc si . tu concipitur ad modum naturae creatae, in qua demper reperitur aliqua persectio vel praedi Katum, quad primo in illa concipitur,tanquam fons de origo caeterorum, ut in homine rati nalitas. Vnde in praesenti inquirimus, quid quin id uo Deo intelligatur, clim fundamento in re, quod se habeat tanquam radix & sens Laetetorum, prascrtim diuinorum attribui
62쪽
nim re operationis Unde illi non videmus punctiam huius ces eberrimae &gratiissimae dii . sicii itatis attingere , qui dictine naturam diti nam constitui cossectione attributorum : licet enim illa physice & realiter constituat nati ram diuinam , noli tamen i ormaliter & met physice ; cum: primo in illa non concipiatur attribtitorum collectio , sed aliqua unalbrmalitas & persectio, qtiae sit radix aliarum. Hac ergo praetermissa sententia , tres aliae celebres Sc valde. prubabiles referri solent , quarumpi ima doceti: naturam diuinam metaphvsacu constitui oper rationem entis a se &Iperessentiam Secunda , per rationem sebstantiae in materialis & intellectualis radicaliter. Ter tia , aebiali Dei intellectione , & ista comini nior est in schola Thomictarum , se videtire probabilior . Unde . - Dico primo, naturam Dei non constitui me . taplaysice per rationem entis a se dc per essen
, Probatur primo ex D. Thoma infra qu. I 3
arta ii. ad ubi docet hoc iam Mn Uesi ar, quam
a4 remsgnifisatam,esie manis proprium De quam nomen qni est Sed hoc esset falsem , si
natura Dei constitueretur per rationem emis a se & per essentiam, nam hoc nomen est,Via hoc nomen ens per ossintiam, esset nomen naturae & essentiae , Dei r' Ergo iuxta D Thomam Dei natura non constituitur per rationem e tis ase& 'ex essentiani . Vnde Caietanus ibsedem doctrinam eius explicans ait,ideo hoc nos men Neus , quω rem significatam , esse magi proprium Dei, quam nomen. ,7 hquia Dei
63쪽
timam differentiam specificam, secus antem
vomen qMi est. . Probatur secundo ratione fundamentali.
Patio entis a se , increati, & per essentiam ,
transtendit omnem formalitatem vel perse-
ionem diuinam ; inuenitur enim in attribu-i is , & relationibus, & in omni eo quod diu, num est , sicut ratio entis creati & per partisci pa tionem includitur in omni qnod creatum
est: Sed praedicata transtendentia omnem sor- malitatem vel pei sectionem diuinam, non possunt Dei naturam constituere , prout in Praesenti loquimur de illius constitutione : Ergo aiec ratio entis a se per essentiam . Maior latet. Minor vero sic ostenditur. In praesenti non loquimur de constitutione diuinae naturae, sub ea ratione & conceptu quo disti guttur a creaturis, sed sub ea ratione qua ab attributis, aliisqtie diuinis formalitatibus distinguitiir: At praedicata tran scendentia omnem formalliatem 5e perfectionem diuinam, licet Deum a creaturis distin uant, non tamendist inquitiat naturam ab attrioutis, & alijs dianinis simia litatibus, cum in illis natura, de a tributa , aliaeqtie diuinae formalitates conueniant: Ergo nequeunt constituere Dei nat vani, sub ea ratione qua ab attributis virtua- liter distinguitur. Probatur tertio conclusio : Natura diuina eoiastituitur per gradum intelligendi: Ergo non constituitiir per rationem entis a se & peraessentiam , pertinentem ad 'radum essendi . onsequentia patet, Antem lans probatur pri-Gradus intelligendi est persectior gradi
64쪽
De natura Dor anfra quaest. '3. art.α. Sed natura diuina concstituitur per gradum omnium perfectissimum et Ergo constituitur per gradam intellia gendi. Secundo probatur idem Antecedens ex alia doctrina , quam ibidem tradit S. Doctor, ubi docet solas creaturas intelle, itales esse factas ad imaginem Dei, in illisque solis rationem 'imaginis Dei imperfecte reperiri , quod soluisti creaturae intellect tales imitentur Deum , illique assimilentur in intellect u litate, quae est qliasi ultima differentia Dei . Eandem doctrinam habet Caietanus ibidem , docet enim sistas creaturas intellectuales assimilari Deo in quasi ultima differentia , quia illae solum assimilantur Deo inquantum interulaetiuo: Ergo censetur naturam diuinam constitui per gradum intelligendi, non vero per rationem entis a se & per essentiam . Confirmatur: Si ratio entis se constituerit naturam diuinam ut ultima differentia, non soliis 'intellectuales creaturae essent ad imaginem 'Dei, sed hoc aliis creaturis , linci
omnibus conueniret, quandoquidem omnes in i
gradu essendi sunt similes Deo: Sed hoc est
Tontra S. Thomani cicatum : Ergo illud . et . Dices, omnes creaturas non esse ad imagi nem Dei, quia licet cum eo contieniant in gradu essendi, non tamen in modo essendi a se Sed contra : cuia intellectualitas per essen tiam de a se colinituli Deum ut ultima dis rentia , creatura intellectualta' dicitur ad imaginem Dei, eo quod , i lii assimilatur in ratione . antellectualis , quam ii, illi non sit siuillis in eo quod est in intellectu, iis a se : Ergo si h
tio entis per eontiam O Deutii ut ultima dira
65쪽
τparratus I. r.eHtia ituat, c eat uiae non intellectuales Deo similes in ratione entis, enim ad imagi-
ueni Dei, qtiam iis illi non sint similes in ra
Dico secunda, natura diuina non constituia. uir per radicem aut vim proximam intelli .
undi, sed per ipsummet intelligere . Duplex est ratio, fundamentali; hutnssuetionis: Prinis quae sit initur ex silmina purultate & actualitate diuinae nauirae, potest sic hyeuher proponi . Natura diuina , cum sitqctus purissimus, & omnis potentia litatis, Gripeta, constitui debet modo piirissimo & actita- .lissimo, subindeque per id quod intra gradum intellectivum maiorem exprimit actualita tem : Sed intelligere est id quod intra gradum intellectitium maiorem exprimit aettialia ratem , imo est ultima eius a ualuas , & se habet in ordine riate Ilectivo , sicut existentia
in ordine 'entitatiuo , ut docet D. Thomas I. contra Gent. cap. s. rationzz. Vbi ait. quod Pitelligere ad tuteliseru- , Leus Ue ad essemiam r Ergo. natura diuuia constia
is itur per ipsum intelligere , non Vero per ita telles ualitatem radicalem, quae est quasi eoaentialis ad actu intelligendum, aut per vim inrelligendi, quae concipitur per modum actus Primi , non vero per modum Vltimae activum litatis . . Secunda ratio qnae sumitur ex Tractatu de Trinit. sic formatur: Per inlid constituitlix formaliter natura diuina, quod secunda Perso xa Trinitatis , ex vi sitae processionis , recipit:
At qui recipit ipsem intelligere : Ergo illud Gnatura diuinae constitati m. Maior pa)
66쪽
De natura Dra . tet, quia secunda Persona Trinitatis , per id quod recipit a Patre, ex vi suae processionis , constituitur filius , ut in eodem Tractatii do cent Theologi: non potest autem constititi si-lius , nisi per communicationem naturae. Mi nor vero probatur : Secunda Persona Trinita
tis procedit per modum verbi: Sed esse verbi , cum sit terminum intellectionis, nihil aliud est quam intelligi , seu existere per ipsum intelligere e Ergo secunda Persona Trinitatis , ea vi suae processionis , excipit ipsum inr
Obijciex primo contra primam conclusid-nem : Sicut sbius Deus seipsum persecte e gnoscit , ita & essentiam si iam explicare solus potest : Sed Deus interrogatus a Moyse quidnam esset, ait Exod. 3. salina veluti declarans constituestatim, fum in , eique inium Ut dicat Pharaoni : est misit me ad vos cErgo ratio entis a se & per essentiam, est con sitiithuum diuinaematin x. consi matur : Nomen pro iusti alicitiust
est quod nificat ultimana linerentiam, qua ob alijs distinguitur et Sed hoc nomen est proprium Dei , ut id es D. Thomas intra
quaest. I 3. art. II. & eleganser deolarat Hi larius lib. rh. de Trinit. praedicta verba Exodi exponens : Mirapussim t inquit amiabsolusam de Deo signimationem k nihil eni=a o metia troprium qiuam esse in reuixitur : Trgo tale nomens exprimit vltjmari disseres
tiani quai Deus ab alijs distinguitur Ad obiectionem resipiundeo; Deum verbis
allis Exodi selum voluisse declarase M ite,
67쪽
id per quod eius essentia dissert ab attributis de est illorum radix & origo, in quo praecipi
consistit conceptus naturae, ut natura est, quae
a Philosophis definitur Dincipium m s O
Ad confirmationem distinguo Maiorem: nomen proprium alicuius adaequate, est quod Ggnificat ustimam differentiam , conciao Mai rem : proprium inadaequate, nego Maiorem,S
sub eadem distinctione Minoris , nego Cons quentiam . Vam illud nomen est proprium adaequate, pei cuius significatum res disteri ab omnibus alijs . Illud vel 5 per cuius signim sationem res differt ab aliquibus , non tamet, ab omnibus , est proprium solam inadaequale Deus autem , e tu per rationem entis a se , dis- ferat a creaturis, non tamen per illam differtiuitis xsientia ab attributis & relationibus ,rui omnibus illis essentialiter conuenit. Vime licet hoc nomen et ras, sit proprium Deo propi i are adaequata , . Et in hoc sensu intel- sim Hilaritis & D. Thomas, quia i si untiir de Dςo, ut a ςrraturis distinguitiir , non vero de natura Dei, Ut differt a relationb
Ex his soli rtini manet aliud argumentum Mitersarioriina, quod sic proponunt: Illa est satio constitutiva aiicilius, quae prim. in illomnespitiir, & per quam distinguitur ab alijs , cum idem si constitutivum & drstinctiuum : . Atqui ratio entis a se & per euentiam , primo' ε'ncipit ir in Deo, & est id per quod primo distingui ur ab omnibus Ergo est com
68쪽
primo, non sufiicere ad rationem constituti iii iquod prius , vel quod primo in re concipiatur, si se habeat per modum transcendentis,
vel praedicati communis : alioquin ratio entu, vel eradus sibstantiae , viventis, vel ratio co poris,quae prisis in homine concipiuntur quam rationale, ipsem constituerent: Eatio vero entis a se & per essentiam, se habet in Deo per
modum transcendentis increati , cum includatur id essentia . attributis', & relationibus , &in omnibus diuinis sorinalitatibu . Unde Re spondetur secundo, data Maiori, negando Minorem , quantum ad secundam putem; licet enim ratio entis a se & increati , Delim a creaturi; distinguat, non tamen essentiam eius ab attributis, & relationibus, clim fit praedicatum
illis com nline, eaque transcendens.
Obiicies in si per contra secundam concilisonem: Intelligere est essentialiter operatio, imo est omnium operationum persectissima , ita viuit natura intellectualis e Sed naturaiuina constitui nequit per operationem , cum illa petat a principio egredi, stibindeque illud constitutum silpponat : Ergo natura diuina non potest constitui per intelligere . Huic dissicillimae obieetiolii dupliciter re 'spondent defensores nostrae sententiae. In primis enim doctissimi Patres Salmanticenses iaΤractatu de scientia Dei disp. dubio α. dicunt quod licer operatio creata & finita , cum i perfectionibus inuoluta , petat a principio egredi, ilhidqtie constitutum sipponat, noti tamen operatio increata & infinita , & quae habet rationem operationis iis aliter emine
ter; quia illa sibi identificat , abs te disti
69쪽
stione virtuali , quid ii id ad primam lineam Entellectuale' speciat , sebindeque ipsin,
principium intelligens , a clus prothee laod potest cum fundamento in i e concipi ut egre-
Secundo respondet Gonetales disput. Concilis. 3. & s. intelligere Dei considet ariposse dupliciter , scilicet per modum actionis ,ri sub conceptu aetiialitatis fisbsistentis: 8c licet sit, prima cons deratione non possit Dei
maturam constituere , bene tamen sub altera . Quam solutionem & doctrinam explicat probat hoc exemplo & discuisu : Quamvis r Jationi diuinae reption et constituere personant sib conceptu explicito ad, non tanaen siit, conceptu in , & sormae hypostaticae pertinente ad
Iineam relatronis , ut communiter- docent
Thomistae in Tractatu dς Trinitate : Ergo pariter , etsi intellectioni diuinae repur et con siluere naturam Dqi, sub conceptu. expresso ab, ut concipitur ad modum actionis , poterit tamen illam conflarii ere , sub conceptuias ualitatis sibsistentis . . Prohatur cons ueri tia : Non minus est de conceptu relatio' is sum ponere fundamentum & persenam vel subi ctum , suam de ratione actionis praesupponere principium : Eroo si diuina relatio, quia sui silens eli,quamuis personam supponat stib comceptu explicito ad , illam constituit sub conce ptu in , aut formae hypostaricae, paliter intelle Hio diuina, quia subsistens est , prat sipi mnes quidem siti, conceptu explicito ab 'N egressiora is, naturam constitutam , non tamen Dib 'm ni conceptu , sed constituet naturam se cont
70쪽
. Ex dictis intelliges , quomodo gratia habi tualis sit participatio larmalis diuinae naturae uelicet enim non participet intelligere Dei, vehabet rationem operationis & aetualitatis, sed sib hoc conceptu &formalitate participetur Avisione beatifica s illud tamen participat, ve est eminenti quodam modo radix di itinarum
operationum attributorum , sub quo conceptu habet formaliter rationem naturae, Ut coll-
stat ex supra dictis . Gratia enim sanetificat: est radia cognitionis & anaoris Dei, & ab illa emanant, veluti proprietates ab essentia , Ut tutes Theologicae A institis, quae sunt patetici;
pationes diuinartim attributortim'.
n re ηι tribuiti diuinis 4n eommu. ATtributum est parfectio absoluta, O nee se fama, formaliter in Des existeus, essen tiae iam eo itutae operueniens In qua defini tioiae per duas primas particulas a ratione ato tributi excluduntur actus liberi, & proprieta tes relatiliae, per tertiam veto perfectiones secundiam quid creaturarum , qtiae non sunt sor maliter sed tantum eminenter in Deo. D mum pec ultima verba declaratur attributa ad constitiithium diurnae naturae iton pertinere ,
sed esse veluti eius affectiones & proprietates earia 4 eluti modificantes , ad aliam Iinear trahentes . Illa vocantur ab Hebraeis Sephi