장음표시 사용
91쪽
uum, Vnt m materiale, nempe subie binicipiens; formam alterum formale , disterentia scili et contrahens genus , vel forma potenti litatem m.ίteriae ad certam meciem determinanai: Scd esse per se subsistens & irreceptum, utroque limitatiuo caret: Ergo est on.- vino illinutatum . Minor inroad primam partem conatat, dum enim esse per se subsistens, non sit receptum in aliquo subiecto, neque habere limitatiuum materiale Quantum vero ad secundum probatur ex eo quod , cum sit ultima actualitas rei, mn potest actuari per aliam ulteriorem, nec proinde ullum habere limitatiuum formale . Unde si si irrec Ptum, & careat limitatiuo materiali , erit omnino illimitatum Secunda ratio a priori petituo ex eo quod Deus est ens a se, & ind ,endens ab omni ca ia efficiente: sicut enim omnis actus & pers otios taliterr& intrinsece limitatur ex subiecto in quo recipitur , ita efiicienter & imri insece limitatur & finitur a cairsa illum producente: Sed entia se nulla est causii: Ergo nec ulla perfectionis limitatio . 1 Tertia ratio a posteriori si itur ex creatione, illa enim postillat virtutem infinitam in
causa creante si enim tanto maior requitatur
virtus in agente, quanto minor est potentia insibiecto , ad effectum & eductionem formae , ubi nulla omnino erit potentia, necessaria, eris virtus infinica: cum ergo creatio sit productio vel ex nihilo , & ex nusta potentia praesuppos
ta, requirit in creante virtutem & potentiam infinitam .
. ari dictis in prima δέ secunda ratione colim
92쪽
guis; nullatri posse dari creaturam infinitas Iecundum essentiam , cum omnis cretiitra habeat esse receptum in alio, & ab alio. Ex quo ulteriti sequitur , nullam pariter possibileni esse creaturam , quae sit infinita secundum a cidentia : accidens enim infinitum exposcit iii- bisectum infinitae capacitatis , chim debeat sella- per esse proportio inter actum potentiam receptiiram , 8e inter perfectiviun ἰ perfectibile: Ergo si nulla I misit dari subitantia infinita , & quae habeat infinitam capacitatem , 'nullum etiam possibile erit accidens infi'
DEum esse ubique,& intime ac sibstantia
liter praesentem omnibus creaturis, pro est D. Thomas hicqti. s. art. r. ex eius oper tione in omnes res productas : Deus enim op
ratur in omnibus rebus, inqtiantum vel illas Producit, vel conseruat, vel mouet: Ergo Deus est intime ac sibstantialiter praesens omnibus rebus. Probatur consequentia ex eo quod onane agens debet coniungi cunti passis, vel per se , vel per suam virtutem ue virtus autem Dei
est ipsa substantia Dei, cum in illo non sint ac cidentia : Ergo ipsa Dei sitbstantia est imm diate conitincta illapsi rebus omnibus. Eodem discursii utunt ir Scriptura & SS. Patres ,
dicebat enim Apostolus AthenieUbiis Q.
93쪽
' Dices, Deus potest agere, per virtutem ali- , quam a se diffiilam , atque adeo sibi extrinse-
, dc realiter a se distinctam : Ergo falsu in est quod virtus Dei sit ipsa substantia Dei .
Sed cuntra : Esto Deus possit agere , fc aliquos assec ius in rebus producere , per virtutςm ali qiiniri a se diffisam, repugnat i men quod cat Iet 8c conseruet esse in rebuet, nisi per virtu- ter' intra eam, sibique realiter identificatam eae enim omnis virtus a Deo diffusa , est finita, Vtpore ab illo causata, & in aliquo subiecto sinito re epig: virtus autem creativa de conse
itativa rerum , cum sit productitia totius entis creabilis,ost infinita, subindeque cum Dei sui, stantia realiter identificata. Ex quis intelliges notabile discrimen quod reperitur inter c tactum virtutis diuinae &angelicae: contactus enim virtutis diuinae est intimus illa psitius in rebus , quatenus in il- .lis producit & conseritat esse, quod in eis maxime intimum est . Vnde D. Thoma, in I.
94쪽
De attributii diu δε ἰs . 6 Contactiis autem virtutis a noeticae,cum nori sit
prodiicit uiis de conseruattulis existeiatiae eam praesipponat in stibiectis circa quae ope ratar , non est intimus & illapsivus , sed extrinsecus & si peradditus, nee est intra terminos efflentiae , 1ed solum intra terminos loci &quantitatis. Intellio es etiam ex dictis ,rationem D Thomae non esse a posteriori, sed a priori , quiRratio formalis , per quam Deus est actu prae sens & existens in rebus, est eius operatio Virritualiter transiens, qua producit vel conseruat esse in illis , vel ea, moliet & xpplicat ad a eum dum . Vnde idem S Doctor contra Gent.
Hic vero contactus non fit nisi per applicationem virtutis, seu actionem virtualiter transeuntem: Ergo per illam Deus est praesens & existens in rebus . Vnde Gregorius tua laus homil. t in Erechiel. Vbique Deus in,bique
totur , quia omnia sa :git , licet non aequaliterrangar. quaedam enim pangit ursint, nec ta-
mera sentiant , ficu euncta infens bilia . quaedam tangit, vi Fnr, vivanx, en seu tian ν , non tamen va diseernantsicut Hnt Dura animalia. Quaedam tantii ,3 si ν , viis AEnr, fontiant, O discernant , ut est bumana' auialica natura .
Confirmatur : Esentia Dei est absoluta &inde pendens ab omni creatura, proindeq; non est in illa , nisi quataniis facit eam pendere λ i
95쪽
. Vra retus Lst, quod ut lie praestat per suam actionem , qua res omnes Vel producit, vel conseruat, 'el moliet: Ergo talis actio est ratio fornaalis per, quam est a citi praesens & existens in rebus . unde illa prout est sol maliter ratio agendi, pertinet ad omnipotentiam, prout vero est ratio attingendi creaturas & illabendi ineax, eonstituit attributum immensitatis. Confirmatur amplius : Deus non est in rebus, ut contentus ab illis, sed potius ut ea* eontinens ; unde Dionysius de divin. nomin.
Cap. IO. Ipse es fedex cyri ae omnia eontinet
eo lettitur, Osirmar, o fundaς, es contingio e. Sed Deus non continet res , nisi ratione suae virtutis & operationis , qua eas producit
vel conseruat in esse, iuxta illud Apostoli ad
NH3raros I. Tortans omnia verba virtutis fuae:
Ergo non est in rebus , nisi ratione suae op xationis, qlia illas producit, vel conseruatin esse.
Dices primo , si hoc esset verum, sequeretiirattributum immensitatis non conuenire Deo necessario, & ab aeterno , sed libere & in tempore a cum talis operatio sit Deo libera , & ei conueniat sistum in tempore . ' Sed negatur sequela , attributum enim ini
mensiatiis non consistit in actuali praesentia Dei in rebus, sed in aptitudine & potentia quam habet ad existendum in illis seu in virepletiva omnis loci existentis aut possibilis :Vnde clim talis vis & aptitudo, recessario Scab aeterno Deo conueniat , attributum immer
fitatis necessaritim cst . & aeternum , quamui actuat is praesentia Dei in rebus, Ii Ia-tem
96쪽
Dices se udo, prim intestigici:r aliquid
esse in loco , quam ibi operari, nam sictit operari sequitur esse, ita operari in loco sequitur esse in loco: Erg Deiis non est formaliter praesens loco per silam operationem . Respondeo quod sicut in corporalibus , licerprior sit substantia qnantitate , &vbi , tamen substantia corporea non est prilis in loco,quam fit ire ea quantitas , vel ybi . quia non est in i .co ni si per quantitatem. Ita similiter in entibus spiritualibus, licet in eis prius concipiatur
este absollite quam operatio, non tamen esse in Ioco , quia in eo non sirim, nisi per operationem, ut egregie ac erudite declarat Caietanus infra qu s r. artic. I. cui is doctrinam exponemus in Traist. de Angelis cap. s. r. Ex dictis etiam col ligitur coliti Recentiores aliud corollarium notatu dignit in , nempe Deum reuera non existere positive & actii iuspatiis quae imaginantur esse extra coplos , de quae a Philosephis spatia im.trinaria appellan tur. Deus enim , ut iam ostendimus, non est actu in rebus , nisi per sitam operationem visi ualiter transeuntem Sed in spatijs in aginari s nihil reuera operatur, cum ibi milia sit creatura , nec ullus effectus a Deo pro luetiis et
Ergo in illis non existit positive & actu , sesnegative tamitin & in potentia, quatenus diu na substantia non limitatur nee coarctatur intra ambitum uniuersi , & est potens ad nouos mundos condendos in illis spatijs qtiae imaginamur esse supra caelos; & hoc settim intendunt SS. Patres, quando dicunt Deum esse sit-pra molos , di extra mundum , & ilium extra 'noc uniuersum distundi,ut condat ex August,
97쪽
o Trasatus I. no lib. 7. Consessi cap. i. expresse di cente, 'falsam esse laanc imaginationem, qua Deus per infinita spatia cogitatur. Itaque Deus eo plane mς do est exrra mundum . quae erat in hoemrndo antequam creatur : ille vero ante orbem conditum spatia vacua mundo correspondet tia non inhabitabat , sed erat Qtum in seipsis , sibique erat locus, templum, & omnia , Ut lo- . quitur Tertuli contra Prῖxeam cap. s.& Minutius Felix in Oetati. Vnde I Bernardus lib. de consigerat. sic habet : Vbi erat Deus ansierer m tindus λ ubi nune est. 2 on est quod quaeras ,ltra ibi erat: p=aeter ipsum nihil eνας, .rgo in se ipse erat. Ergo hi niliter in spatiis ima inar s Deus actu non est. Stultum enim inquit D. Bonaventura in I. dist 37. q. a. art. 3. dicere Deum ese in eo quod nihil est .
Dices ex nostra doctrina sequi tria inconitententia & absili da : Primum est, quod Deus possit moueri ; quia producendo corpus exica coelos, inciperet esse ubi antea non erat, scit, cet extra coelos. Secundum , quod Dei substantia possiet a se diti id i di quasi discontinuari, quia si Deus destrueret omnes creaturas quae lsunt mediae inter coris & terram,non existeret iactu in medio illo corpore quod supponet etur vacuum : unde sicut diuiderentiir inter se in illa hypothes duo extrema , scilicet coelum & terra , ita diuideretur Dei sibstantia in duas partesi, quarum una esset in coelo & altera in terra . Tertium denique inconueniens est, quod Deus posset per accidens saltem inciteri , is quia moueri per accidens est moueri ad motum alterius , sicut Rahia ad nictian nauis: Dcus
98쪽
autem in nostra doctrina moueri admotum alternis, trahendo videlicet viai uersum istiid extra sphaeram conuexam orbis primi. Ες spondeo nullum ex his inconuenientibus se ui ex nostra doctrina . Non. quid in prirnatim : sicut enim quando Deus in tempore creauit mundum tu hoc sipatio in quo nunc est , non est mutatus acquirendo nouam praesemtiam ad illum , sed tota mutatio fuit ex parte creaturae quae transiliit de noti esse ad esse : itfipariter , licet iam produceret de nou. aliquod corpus in si alijs imaginari s ,& fieret illi praesens secundum si iam subitantiam , in se honmutaretur, sed tota mutatio se teneret ex parte
affectiis de nouo producti . Neque sectindum quia licet corpora non possint este in locis di
uisi, , nisi & ipsa diuidamur, quia sitnt in loco,
per commensurationem ad ipsum: spiritualii tamen quae sunt in loco per operationena, ficue Porint operari in extremis , non operando in medio; ita possunt absque sui divisione existerea et ii in illis, non existenἀo in medio. Sed de laoc tu si iis in Tit. de Augetis . Nec demum te ilium , nempe quod Deus posset moueri per . accidens ad motum istitis uniuersi; ad hoc enimve rificandiim necesse esset , quod sicut qui exi-U it in naui , pendet localiter a naui quarinoue tur ; ita Deirs dependeret localiter ab ino univraerso, tanquam a loco definitivo v l circumscriptitio'; siquidem una ex conditionibus admotum per accidetias est , quod mobile illo motu circumscriptime, Vel saltem desini suE , si in corpore, ad cuius dum dicitur moneri
99쪽
DFi: m esse omnino iκa mutabilem probat
D Thomas hic art. q. ratione qllae viritialiter triplex est , sumitiir enim cx tribus attributis , quae fit ni propria fundamenta diuinae immutabilitatis, scilicet a ratione actus puri, a simplicitate Dei, R eius in sinitate , quae rem' tient tres conditiones, qtiae essentialiter requiruntur , vel saltem aliqua illarum, ad veram mutationem . Ad illam enim requiritur pri-mb potentialitas , seu priuatio & earentia alicuius formae,quae se habeat ut terminus a quo :secundo requiritur subicetiim mutabile, ' Ω- ce litium ciuei serum sormarum : tertio necessarius est terminus ad quem seu forma dehouo odiicia, &tali sibiecto adueniens. Sic ergo D Thomas tribus rationibus probat Gmnimodam Dei immutabilitatem . Primo, quia est actus purus, subindeqile caret priuatione formae, quae se tenet ex pat te termini a quo.
secundo , quia est simplicissimus, ac proinde subiectum incapax motus ; illud enim debet
de neces State compositionem ad Mittere, cura
debeat in se recipere aliquam so nam qliana non antea habebat. Tertio , quia non est simpliciter inlinitus, & omnes perscctiones in se Continet, atque ita nihil potest illi aduenire de novo, nec moueri ad aliquem terminum , seu ad ali ina in sormam & perscctionem quam antea non habuerit. Unde Iacobi 1. dicitur :
100쪽
Einti Obu vibratio . Quae verba expendens Gregoritis lib. I a. Moral. cap. II. ait: Ρ enim mutabilitas umbra est , quae quin Dei . curaret lucein , si hanc 'er aliquas vicissitudianes permutaret et Sed quia in Deo mutabilitas non venis, nulla eius lumen imώra vici tud
mir inliseidis . Ad hoc attributum referri posisunt haec verba D. Bernardi serm to. iii Camtica: Deus hanx sibi ,indieat inisam singulo νemque 'ae essentiae simplieitatem, ut non alitidin aliud , mn alibi quoque in alibi , sed ne m. d. quidem in mari inueniatur in eo ; nemρe in semer mauens quod habes est, in quod es, semper
Ex his intellios , quod ficut in Deo triplex dat Ir sundamenttim immutabilitatis, scilicet ratio actus tiri, simplicitas , & infinitas s ita di in quolibet ente creato, triplex est radiam utabilitatis. Prima, qti' est ex non ente,de ad non ens continuo finxti tendit. Secunda , quia est composita , vel ex malefia x forma, vel ex subiecto & accidente, vel ex essentiadi existentia. Tertia , qua finita est & im, persecta, cui semper aliquid eotest vel addi