장음표시 사용
351쪽
li eminerent montes , nullae essent metali rum fodinae , nulla essent flumina , quae nonnisi a montibus origine ducta decurrere possunt. Ubi autem montes , ibi declivia sint
3. Quae vero imperfecta & nullius usius nobis esse videntur , ea quidem perfecta iunt ratione totius systematis ; prout nimirum ad
universitatis nexum accommodantur za atque
usum habent auctori suo compertum , nobis vero ignotum. Multa enim sunt , quoruN Vis& ratio hominibus latet adhuc , & quorum utilitatem longinqui temporis usus & expertientia proferet . At inutilia dici nequeunt , quamVis eorum usius nos fugiat .,Animantium sane corporum fabricatio recte intelligi nequit, nisi iungi linis circuitus , Vasiaque omnia Per totum corpus diffusa probe cognoscantur. Mulista igitur inutilia in auimantrum corpore esse iis videntur , qui illius structuram nona bene perspectam habent : at eorum, usumiassequvn.tur , qui in ea intelligenda occuPantur . Objicitur II. Si ratione & prudentia humanae res gubernarentur , omnia Iecte Proced rent , & justitiae lex ubique vigeret . Atqui tanta rerum obtinet inaequalitas , ut & bonis hominibus pessima multa , ω malis prospera comtingant . Nulla igitur est provida Mentis administratio': ted omnia potius fato vel ior
352쪽
Resp. Quod perditos homines impune Vivere Deus nonnunquam patiatur , nec bonos continuo praemiis afficiat ; id nihil divinae providentiat detrahith. Neque enim ignavia qua dam aut negligentia differt Deus vel improborum poenas , Vel plorum praemia', lea . uis agitur rationibus sapientissimus Deus : quas 3 sequi nequeunt homines, quos nimius/1ul ipsorum amor Vexat , atque animI commotIO.nςs urgent. Praesentem vitam altera sequetur, in qua vindicis ae beneficae Iustitiae legibus fiet satiS. V Objicitur IIL Quotidiana vitae praebent IS ineommoda, atque ingens illa malorum copia, quae M animo Mi corpori cladem ac perniciem. asserunt , componi nequeunt cum Dei providentia , qui rebus humanis consulat . Quoaquidem ita prosequitur Epicurusψapud .Iractantium se . Deus aura vult tollare mala , O non potest ; aut potest , O non vult ; aut neque vult , neque Potes ; aut O vult , os potes. Si vult', O non potes, imbeciltis es ; quod in Deum non cadit . Sι Porsit, O non vult, inmidus ' quod aeque alienum a Deo. Si neque vult neque potes, O invidus , , imbecillis es ; ideoque neque Deus. Si vult, O Potest P A quod
353쪽
mala P aut cur illa non tollit φResip. Malorum tria genera distinguere licet, Metaph icum , .Ph icum, & Morale. Malum Metaphys cum appellari consuevit/ipia de se,. 'io a summa atque absoluta perfectione. Physicum situm est in doloribus tum animi tum corporis . Μorale demum est culpa sive peccatum . Porro si hujusmodi malorum propria veluti indoles inspiciatur , proiecto nec Dei bonitatem , nec proVidentiam dedecere deprehendes , quod hisce malis homines subjicia
tur. Haec enim mali genera, quae: recensuimus , ita . secum complicata cohaerent , ut eum malum metaphysicum ab humana natura separari nequeat , morale etiam , atque inde
Et sane malum metaphysicum ab ipsa hominis natura originem suam repetit , Uaeque ab illa divelli potetit . Eit enim creati hominie limitatio . Quod autem homo determinatos essentiae gradus , & certis limitibus circumscriptosi accipiat , id omnino postulat NihiJ,
unde educitur a. Eos enim Chasalteres praese-
ferre debet id, quod e nihilo prodiit;.utonia mirum contingens sit , mutabilei, de finitum ac limitatum . Atqui quod necessarium non est , quod mutationibus subj icitur , quod infinitam non hisue t. et euriam , idem . a summa Persectione deficiat prorsus oportet . Caussa
354쪽
isitur , quamotrem summe perfectus homo et Deo condi non possit , in ipsius creati nomi-linis natura locum obtinet . Ergo mali meta-aiphusici origo cum Dei bonitate ac Providen
Jam vero malum morale ex Metaphysico proiiciscitur. Illud enim admitti dicimus, cuma jure deflectitur , la lege desciscitur, a Iecto ordine aberratur . Atqui homo a jure , . a. leae , ab ordine deflectere. potest , tum . quia liber est , tum vero quia dei e ctioni eli obno-i Nius . Haeci autem duo ab homine divelli non possitat . Libertas enim bonum eit , de quo summa Dei beneficentia hominibus collato gratias ipsi debemus . Neque ea homines destitui poterant, ut nimirum legi subjicerentur; cuius veluti cujuidam regulae indigebant , ut finem suum assequi postent . Verumi libertate abuti homines possunt propterea , quod deli-eiendi potertas humanae voluntati adhaeret, ut quae mutabilis ab immutahili Deo facia eu, quippe e nihilo educta . Mali igitur moralis ori o ex ipla hominis natura 'dei et tibili repetenda est , neqae Dei providentiae adversatur.
His autem de mali metaphysici & moralis ori, ine conititutis , jam facileisquisque videt
355쪽
dere obrutum ingemisceret , nisi divina jussa detrectantes per vetitum nefas ruissent homi. nes . Hinc , ut Ethnici ipsi conlessisunt, macies O noua febrium Terris incubuit cohors: Semotique prius tarda neccistas,Leti corriapuit gradum . a 'Iniquissimae igitur sentide Dei providentia hominum querelae , cum C lamitates ac miserias ipsi sua culpa sibi quaesierint .
Ceterum quod homo miseriis subjiciatur, h. e. aptus si, ut dolores percipiat: id quiadem ex finita hominis essentia proficiscitur. Determinati enim gradus essentiae , D certis limitibus definita hominis exsistentia in caussa sunt', quamobrem doloribus ipse assici queat. Finge. enim infinitum hominis corpus , qui fieret,'ut res: externae in ipsum offenderent λFinge infinitam Mentem , nullae ignorantiae tenebrae, nulla concupisce hilae vis in ea ver sari possiet . Haec autem leviter delibasse sus. sciati; fusius enim in Theologicis Instituti
nibus .PRoposiTIO II. RIDelata Religione homines
Demonstratur I. Lex illa , quam aperta naturae voX quemque ducet , ita a nobis ani--m conformari jubet , ut tum Deo place-U Horatius Lib. I. Od. IV. U. 3O.
356쪽
Ie , tum etiam propriis adversus alios homi. nes ossiciis minime deesse studeamus . Atqui sola naturalis ratio tantam affundere lucem nequit , ut id praestare possimus . Omnino igitur Oportebat , ut homines ab ipso Deoide suis ossiciis docerentur . Re sane vera multa sunt, quae naturali rationis lumini densissimas tenebra zoriluxerunt . Ergo nisi lux divinitus ii missa affulgeat , quid Deo , quid nobis ipsis, quid aliis debeamus S assequi Se praeuare he-quimus . Et I. quidem plerique sunt homines, quos tam supina incuria , ac veluti torpido quod languore correptos esse deprehendimus , ut ipsorum aures rationis vocibus omnino clausiae videantur . Nihil enim sibi curae esse ducunt, ut recta Dei opinione imbuantur'; ut dilorimen, quo virtus separatur apvitio, perspectum iubeant ἱ ut morum regulis , quas consectari oportet, erudiantur. Imo non laeus ac belluae sensu moventur , atque ad id solum , quω vitae commodis atque utilitatibus conducit , sese accommodant: quod Vero ad cetera prorsus stupidi . Quamvis igitur , ut ad rem Tuditus , a non paucis ignis furtura declaret , quid velis ae deffideret : obsurdescimtis tamen
357쪽
sso META PHYSICAE nescio quomodo , nec ea , quae ab ea mono
II. Incuriae accedit puerilis institutio, quae ple Iumque praejudiciis malisque opinionibus nos depravat . Atqui praejudiciis imbuti igni culos . ac veluti virtutum scintillulas . quas in nobis ipsis habemus , sic restinguimus, ut nusquam naturae lumen appareat. Superna igitur,luce destituti , quid nobis agendum se plane ignoramus. Et sane sinul atque ediri in lucem Osuscepti sumus , in omni continias pravitate is in summa opinionum Peraesitate versamur; ut pene cum lacte nutricis errorem suxi se Dideamur . Cum Pero parentibus redditi , demum magistris traditi junicis , tumrta variis imbuimur erroribus,, ut, vanitati Deritas , O opinioni confirmatae natura ipsa cedat . Ita quidem pueriles suae aetatis initia tutiones deplorat Tullius sa) . III. Sens s , quorum familiari conluetudine
duce natura Mens. utitur , ες quibus eam agi experimur , non Parum IaIionem depravant . Eorum enim illecebris irretiti tanta rerum
caducarum cupiitate inflammamur ,'ut nihil inanius , nihil levius esse exitiimemus, quam quae sensibus non subjiciuntur . Ueritas igitur , quae sensibus inimica adversiains , homii P nes
358쪽
PAR s III. 33 Ines fugiet, nisi caeleste priae sto sit auxilium,
quo Mens a sensuum consuetudine veluti ah
IV. Cupiditatum lenocinia', quae hominum animos tenent, iaci vix potest , quantam V vendi corruptelam inducant. Voluptatum enim amor, qui nobiscum nascitur, , progrediente aetate nutritur Sr crescit , ita animum Iesus caducis, & quae sensibus patent , addicit, ut vix aut nenvix quidem ab iis mentem a care possinus. His adde quod vitia ipsa depravatam humani ingenii indolem delectatione abiiciant: unde fit, ut cupiditatum ardor , i vitanetiam ratione interdum in animo excit tus , aegre restingui queat, & nunquam plane restinguatur . Cupiditatum igitur morbos, quibas humanum genus plane consumtum affligebatur, nonnisi divinitus allata medicina sana-
V. Neque humani generis depravationi occurrere poterat Philosophia. Philosophis enim id muneris impositum erat , ut morum discia lplinam & hominis officia docerent. Atqui tantum abest, ut ipsi perditis hominum moribus consuluerint, ut etiam liberiorem vivendi licentiam quandoque induxisse videantur. Sapie tillima quidem Dei providentia probos quos dam viros subinde inter Ethnicos suscitavit , quorum vita & doctrina corruptionis atque en
359쪽
ignorantiae tenebris veluti quasdam Iucis sei tillas afferret. Uerum unius Philosophiae praeceptis atque institutis humanum genus insta rari & refici omnino non poterat. Nam I. paucos admodum exstitisse depre hendimus , qui)Philosophiae praeceptis animi aegrotati ibus medicinam adhibere elaboraverint . Quos enim Philosophos jactat antiquitas , ad eam sapientiam , quam consectari pro fitebantur , non modo hebetes & obtusi , sed caeci suisse videntur . Nimitum Philosophorum nomine apud vulgus cohonestabantur, quod mysterium sapientiae barba tantum ce lebraretur , ac Pallio , ut ait Lactantius sa). . Uetus Philosophia in summa inavitate versabatur. Omnia enim ad minutas subtilitates, ad inutiles disputationes, ad Verborum sonitum remeabantur ; quae quidem nihil conferre poterant, quo perditi hominum mores restituerentur, vitia radicitus eVellerentur , & fallarum opinionum tenebrae dispellerentur 2 Eapropter eos exercendae linguae caussa , vel adtiocandi
gratia artem ipsum Philosophiae reperi e jure redarguit modo laudatas Laistantius' η . Tum
360쪽
ti Seneca Phllosophiam a primaeva instituti ne descivisse conqueritur. so S. Non eminentem eisgiem virtutis , sed adumbratam duntaxat imaginem consectabantur vel ipsi , qum ex optimo more M sanctissima disciplina veteres commendarunt. Honor enim, ambitio , amicitia , leges , societatis rationes ,&c. virtutum omnium inter Philosophos erant veluti sons , & origo . Unde quidem proficiscebatur , quod quae bene vigendi praecepta Philolphorum gymnasia resonabant , ea ne ipsi quidem suis moribus exprimerent . Tu pissimi hujusce vitii veteres Philosophos arguit Tullius, quem loquentem audirC praeliat. Haec eadem num censes apud eos ipsos v lere , no admodum paucos , a quibus invenista , disputata . confripta sunt λ Quotus enim quisque Philosophorum invenitur , qui sit ita
morarias , ita animo ac vita constiturus , ut
ratio posulat qui disciplinam suam , nonosentationem fientiae, sed legem vitae putet Z qert a) Epip. XCV. Antiqua sapientia nihiIallud , quam facienda & vitanda praecepit: M uno longe meliorex erant viri: postquam docti Prodierunt , boni desunt . Simplex enim illa di aperta virtus in obstaram & sollertem scientiam versa est, docemurque disputare , non vi α