장음표시 사용
81쪽
bus non indigent, ut a malo abstineant, VeIvirtutem consectentur . Perditos igitur ac di L. solutos, cujusmodi est bona pars .hominum , ad ossicium alterius vitae metus ducere nequit. s. Qui suturae miseriae ingruentem temp . . statem pertimescunt, ac ultorem dominum ce vicibus impositum reformidant, inertes omni no ac desides bonum publieum, societatis comismoda D splendorem. negligant oportet . Quis enim hujus terrae curandis bonis incumberet,
quae aeterni Regni vestibulum est; & quovis momento fraeia collabi poteit 8 Nihil igitus
Immortalitatis dogmate Civitatibus exitiosius. ΙΙΙ. Μeriannus sibi nihil constans Immorta litatis atque alterius vitae sententiam potu cum fgmentum esse docet. Religionis institu IOIes, legumlatores, atque ipsos Philosophos eo dogmate sortius , quo coercerent homines, frenum neque agnovisse, neque adhibuisse s tetur . At innumera, quae in genus hominum inde profecta sunt mala , ipse humani equi dem generis instaurator deplorat . Haec Me- .riannus Religionis omnis eversor pessimo pinblico natus .
Verum qui recte philosophantur, qui nimirum naturalistrationis lumen sequuntur nec sensuum imaginibus obnubilatum , nec Vitio .Tuin Volupta te perstrictum , humanae Mentis immortalitatem deprehendunt . In ea autem
P Obanda triplex , quae huic vocabalo notio,. . subesse
82쪽
partium secretione interire non possit, . Quo sane sensu immortale idem est, ac quod Vul'go incorruptibile nuncupaturi. 2. Immortale dici potest, quod nunquam iis mutationibus subjicitur , ut suas facultates Prorsus amittat : sive quodaab ea actione Mefficacia , qua vivit , ut ut immutatum non cessat m3. Tandem immortale appellari consueVit , quod nunquam in nihilum , unde semel ememst, Iedigetur . Interitum dixere Latini vetet Iςβ , quam proprio vocabulo annihilationem Vocitare amant recentiores Philosopbi . Jam vero cum de Mentis immortalitate, quaeIitur , tria haec secernantur Oporteti ne
que enim ita inter se colligata sunt, ut aliudex alio proficiscatur . Mens quamvis corrupti nem subire nequeat, haud propterea immOI talis est altero aut tertio sensu. Finge enim eam ita corpori conjungi , ut ex Vi conjun-etionis vita & cogitatione fungatur : nimiIum
quod ut cogitet , eo necessario indigeat, licet incorruptibilis , mortalis Mens ei it . Quod si ero qui Μentem condidit Deus , funditu*cam delere vellet , fimplicitate sua mortem
Quamobrem humanae Menti immortalitatem
vindicaturi demonitiabimus 1. sui ipsius disi
83쪽
lutione illam nunquam interituram ; quod quiadem sua sponte fluit ex iis , quae ab omni
corporea concretione solatam ac ὶiberam Mentem esse stridentia 2. Mentem ita cor Ii, cui copulatur , di soluto stiperstitem, esie , ut vivere S cogitare perseveret . Id autem eo consilio pro quiniur, ut quorumdam in hanc rem errorem redargua. mus . Sunt enim qui opinantur mori animam extinelo corpore , eamque in Mundi exitu corpore reviviscente vitam iterum Iepetere . Quin & Meriannus praeter alia, quibus animae immortalitatem pessumdat , ipsi rationi refragari docet, quod anima sentiat, cogiter, tristetur . laetetur, ideas habeat a corpore dissodiata': h. e. iis organis desti tuta , quibus laniationes , perceptiones atque ideas haurire potest . Nimirum animae vitam a corpore sejunctae & improbant D in siciantur . s. Inlpe la Dei voluntate , quam ipsius Pro videntiae leges , ac peri estiones patefaciunt, Mentem' perenne aeVum esse adiuram . Qui
quid enim in nihilum abire nequit, nis ab ipso1 eo, qui e nihilo illud eduxit , in nihilum re- 'digatur . Mens igitur, quae corruptionis mo terti lubire nequit, at deletioni onnoxia esse
potest, immortalia erit , si eam Deus delere
84쪽
PROPOSITIO I. Humana,Mens co ruptioni non es obnoxia . Demonstratur . Corruptio est quasi disces.sius & secretio earum partium , quae antea junctione aliqua tenebantur . Atqui nihil est Μenti admixtum, nihil concretum , nihil coagmentatum .' Igitur nec dividi , nec secerni ,
PRO si TIO II. Humana Mens a Corpore sejuncta visit O cogitar. Demonstratur . Humana Mens dissolvi atque interire nequit . Cum igitur corpus distrahitur ipsis nihil inde sbi metuens pericubi exsistere perseverat. Si autem a corpore separata exsistit, vivat & cogitet necessum est . Ergo . Re quidem vera Mens corpori propterea superstes est , quia ut exsistat nullo pacto a corpore pendet. Atqui Mentis vita ceteraequo facultates , si unam ασθη ν sentiendi vim Oxtimam excipias , corporis ministerio non indigent. Mens igitur, quamvis a corpore se juncta , vivit Se cogitat . Probatur Assumtio. In eo posita est nostrae Mentia vita , ut simplex quaedam sit atque interior efficacitas & vis ex seipsa Sese m
vendi ; qua sibimet ipsa , dum agit, praesto
γ His fere verbis disserit Romanus Phialosophus Tullius , quem' lacere perae Liu. I. Tuscul. Cap. XXIT '
85쪽
est, ut ud ea , quae molitur, attendat e ut Sese agere aut perpeti sentiat: ut tandem interno quodam sensu assiciatur . Haec . autem vitalis actio ita Mentis propria est, ut facilius atqueiexpeditius exseratur, cum e corPO-re Mens evolaverit . Ergo . Quod vero ubi Μens a corporis amplexibuuavulsa fuerit, cogitandi vim expeditiorem habeat , jam nunc aperte nobis inspicere datur. Nam I. unusquisque ita comparatus est , ut eum in tablimium rerum contemplatione Vesesari velit, animum in seipsum colligat , s cum esse cogat, maximeque a corporis sensi-hus abducat. 2. Eo aliquid melius intelligere egperimur, quo magir Mentis intentionem a corporis te
si bus avocare , ac veluti secernere conamur .
a. Comperta res est nonnullos interdum adeo Se totos in re aliqua perspicienda pon Ie , ut Mens corporis consortium indignata veluti ab ipse secedere videatur . In his enima corporis consuetudine Μentem aversiam esse vel ill*d argumento est, quod nullos sentiant rerum externarum istus . De Archimedeiqu dem memoriae proditum est, quod Geometri ecis formis adeo intentus erat , ut . ne tantum quidem senserit tumultum , quantum capta urbs in dii cursiu diripientium militum ciere pote: rato. Tum de quodam Restituto narrat A gustinus. ita a sensibus avocari consaevisse , ut . . - etiam
86쪽
etiam admoto igne adustus nullo dolore assiis Ceretur . a Jam porro haec omnia aperte ostendunt I. vim illam , qua Mens vivit, & per semet ipsa suos exserit actus, non ex mutua corporis Se Mentis communione pendere ; sed hanc potius impedimento esse , quo minus suis illa facilius actibus fungatur. δ. Mentem non modo corporis affinitate diremta exsistere, verum etiam puriorem Vitam vivere , & suis liberius frui cogitationibus. s. Nihil esse in rerum natura, quod Me tem vita & cogitatione spoliare queat. Μens enim non aliter vita destitui potest, quam si in nihilum abeat ; atqui creatae vires tanti non sunt, ut aliquid in nihilum redigere vis Ieant . tago. Objicitur I. Mens humana pendet a corpore , ut cogitet. Igitur a corpore separata cogitandi facultate destituitur . Μulta quidem sunt , quae Μentis cogitationem a Corporci Pendere suadent . Nam I. exploratum est pro
varia corporis temperatione Variam esse cujusque Μentis in cogitando indolem. 2. Quae corporis organὴ vitiant, eadem & Μentis functiones perturoant. Hinc in pueris, quorum organa imbecilla adhuc sunt & imperfecta, decere rum nimi molle ac fluidum, Vens vix,
o Lib. IV. De Cis. Dei cap. XXIV.
87쪽
aut ne vix quidem cogitare videtur . In sen . bus Vero , quorum corpora ob humoris in piam languore conficiuntur , ti ipsius Mentis Ianguescunt cogitationes . Tandem ebrietas , Phrenitis, insania , lethargus , quae omnia Corporis morbi sunt, Μentem ita assiciunt , ut ipsius cogitandi vis non leve damnum ferat . Jam vero haec omnia ex ipsa corporis fabricatione cogitandi facultatem proficisci , aut saltem maxime pendere demonstrant . Mens igitur a Corpore sejuncta cogitare desistet. Respondeo distinguendo Antecedens : Mens a Corpore pendet , ut tuas exerceat functi nes , concedo : pendet a corpore, quasi ab ipso cogitandi vim mutuetur, nego. Non infici mur equidem corporis structuram, temperationem , nutritionem , aerem , clima , aliasque phusicas caussas in Mentis funetiones agere . Nimirum ipsa, ut suas exerceat facultat , plurimas ex recensitis caussis subit affectioianes: h. e. suarum facultatum usus modo adju-Vaturi, modo peIturbatur, modo etiam inter rumpitur .
Id autem ex ipsa Μentis Corporisque con junctione proficiscitur. Haec enim in eo sit est, ut certis quibusdam in Corpore motibus Certae respondeant Μentis cogitationes , iccontra determinatae Μentis cogitationes cer tas excitent corporis motiones . Atque hinc
88쪽
aiarcogitationibus suscitandis destinantur , aliquo vitio laborent. , ipae cogit tiones sint imperfectae . Quod sane ostendunt , quae in pueris , senibus , ebriis &c. usuum lac expe
Et sane, ut elatius id intelligitur , Muapnobis per extimos sensus obvςniunx veluti materiam constituunt, , unde ideas sibi Mens effingit. Rura autem sum, quae sensus, ac cerebrum afficere ponunt eadem & Μentem afficere debent. Quae enim pes siqnsuum Meerebri viam ad Μentem transmittuntur ex
illo eum vitio perturbata sint oportet u Vitiat igitur materia, undet ideas , judicia, ac rati cinia instituit, Μenti suppeditatur . Illius igia aur cogitandi 'us cerebri ac sensuum assecti nibus hoc pasto subjicitur. Vorum id omne minime probat, quod Corisoris fabricationi, aliisque physicis caussa suas Mens debeat facultates. Immahe quidem i terest discrimen inter facultatis modis M. nem , & eju4dem Oresitionem . Nimirum in coingitandi sacvit tem corporis tempe tio agio quidem, eamque 'Miς λῶς ix , di modificat , ipsam vero non creat. Id itaque , in quo Cor Fori Mens subjicitur, secultatum est. exercia
. QSAmobrem: Iemere .colligit*r Mentem, risogitandi destitutam iri, ubi a corpore diu ciata fueriti. Quin imo haec eadem , quae in
89쪽
praesentis vitae conditione contingere experia mur, non obscure innuunt, eo expeditius communione cum corpore soluta Mentem cogitare,
quo dissiciΗus antea illius mole impedita cogitabat . In praesens enim corporis, quocum conjungitur , temperationem sequi cogitur . Hazigitur lege soluta cogitandi facultate tuo jure
Objicitur II. Cogitandi facultas inanis omniano esset atque irrita, si nulla suppeterent obieeti. circa quae illa Versaretur . Atqui nihil Menti adest , quod illa cogitando prosequatur, postquam e Corpore discessit. Iners igitur f/cultas illa quiescet. Respondeo falsum plane esse Μentem a Compore sejunetam objectis carere, quae sibi contemplanda proponat . Nam 1. multa ac Varia
erunt spectacula, quae in locis caelestibus , h.e. la spirituum regione Mens habebit . Solo quisedem naturae lumine divinari non licet, quodnam si vitae genus , quam a corporibus sejunctae hominum Mentes vivent . Uerum nihil Vetat , quin non pauca illi adesse dicamus , quae ex aliorum spirituum societate cogitando
a. Vel ipsa Mens immensam sibi cogitatio num segetem suppeditabit . Seipsam enim in taens ea , quae intime sentit, tecum Volutat; suos appetitus , & volitiones expendit; quae olim corpori conjuncta perceperat, multo Per -
90쪽
sectius , quam antea, in memoriam revDelit'; atque ab omni libera sensibilium molestra sibi ipsa intenta tranquilla fruitur contemplatione. s. Creatoris cognitio, quam ex suae originis conscientia , ex veritatis , beatitudinis , Maeternitatis desiderio facile Mens haurit, mul, ta ipsi proponit, quae contempletur . 4. Aspeetabilis hujus mundi compago jucundissimum etiam exhibebit Menti specta lum . Qua enim vi corpori alligata res externas Pe cipit , quae scilicet ad sensus appellunt, eadem potentia corpore soluta res corporeas
immedia te cogitatione comalecti poterit,
dummodo attenrsone circa eas versetur . H
jusmodi cogitationem Μentibus a corpore de junctis vindicat Tullius . a)PMIpog ITIO III. Humana mas nunquam
Demonstratur . Ut res aliqua sunditus -i tereat , atque in nihilum redigatur id uni Dei virtute, qui res omnes e nihilo edu3it ιessici potest. Atqui nunquam foret, ut humanam Mentem in nihilum vertere Deus velit , Plura rationum momenta siladent. Ergo.' I. Quamvis nemo neget posse Deum hum nam Mentem non condere , posse conditam in nihilum redigere : manente tamen ratione sus.ficiente , qua condidit, eam funditus, subver F terci