장음표시 사용
221쪽
dum movetur in mortem ,' sicut dicitum aliquid generari, dum movetur tu generatum esse: Et sic moxspotest essse afflictiva. Ad octavum dicendum , quod , sicut Augustinus dicit D. super Gen. ad literam , c eap. 32. eo. 3. 3,, Haec mors ea die accidit , qua factum est quoa,, Deus vetuit; quia eT tunc morbidam qualitatem , ,, & mortiferam primi Parentes in corpore mortaliis contraxerunt. ,, Vel, sicut dicit lih. I. de peceatorum meritis , & remissione , c cap. I 6. eis. meae. to. 7. Quamvis annos multos primi Parentes,, postea vixerint , illo tamen die mori coeperunt, ,, quo mortis legem , qua in senium veterascerent,
Ex art. habes primo : quomodo per ratio em, &directam , haec est in corp. & indirectam , haec est solutio argum. interimas haeresim Pelagii dicentis , quod Adam non ex eulpae demerito , seclconditione naturae mortuus est , id est ut ipse exisponit . Adam , etiam si non pecasset , nihilominus mortuus fuisset. Sectindo habes: quomodo per rati item Ostendas , eam merito damnari a Rom. I. at adducitur in arg. eontr. Item a Concilio Mileυitano, cap. I. uicumque dicit, Adam primum ho- minem mortalem factum ita, ut sive peccaret, , , sive non peccaret, morerctur in corpore, hoc est , , de corpore exirer , non peccati merito , sed n ,, cessitate naturae οῦ Anathema sit . Haec ibi . &confirmata sunt ab Innocentio Papa . Item ab Et cid. pri. pari. articul. num. 484. Item a dictis per Veritates aureas super legem veterem, Gen. a. couci. H.&c. 3. conclus. 2O. Tertio vides: quomodo ex iis hena pensatis, &c.
Utrum convenienter particulares poena primoriam parentum determinentur in Seriptura a 2. d. 29. a. I.
AD Secundum sic proceditur . Videtur , quod inis
convenienter particulares poenae Primorum Parentum determinentur in Scriptura . Non enim debet assignari ut poena peccati, id quod etiam sine
222쪽
peeeato erit: Sed dolor in pariendo esset, ut videtur , etiam sine peccato . hoc enim requirit disposi tio foeminei sexus , ut proles vasti non possit fine dolore patientis . similiter etiam subiectio mulieris
ad virum consequitur ad perfectione ni virilis sexus. R imperfectionem muliebris . Germinatio etiam Oinarum , S tribulorum ad naturam terrae pertinet quae fuisset etiam sine peccato. Non ergo hujusm di sunt convenientes poenae primi peccati. a. Praeterea . Id quod pertinet ad dignitatem aliculus, non videtur ad poenam eius pertinere: Sed multiplicatio conceptus pertinet ad dignitatem mulieris. Ergo non debet poni quasi mulieris poena.
3. Praeterea . Poena peccati primorum parentum
ad omnes derivatur ; scut de morte dictum est are.
praec. J Sed non omnium mulierum multiplicantur conceptus ς nec omnes viri in sudore vultus sui pane ueleuntur. Non ergo istae sunt convenientes poenae primi peccati. 6. Praete rea . Locus paradisi propter hominem factus erat : Sed nihil debet esse frustra in rerum ordine . Ergo videtur , quod non fuerit conveniens hominis poena, quod a Paradiso excluderetur. S. Praeterea . Locus ille Paradisi terrestris de se dicitur esse inaecessibilis. Frustra ergo apposita sunt alia impedimenta , ne homo illuc reverteretur cscilicet Cherubin , & gladius flammeus, atque versatilis. 6. Praeterea . Homo post peccatum statim necessitati mortis fuit addictus i S ita beneficio ligni vitae
non poterat ad immortalitatem reparari. Frustra e
go esus ligni vitae interdieitur, cum dicitur Gen. 3. Videte, ne forte fumat de ligno vitae, ω vivat in
7. Praeterea . Insultare misero, videtur miserico diae, & clementiae repugnare, quae maxime in Scriptura Deo attribuitur, secundum illud Ps. M . Miserationes eius stipeν omnia opera eius . Ergo inconvenienter ponitur , Deum insulta Te primis parentibus per peccatum iam in miseriam deductis, ubi dicitur: Eece Adam quas unus ex nobis factus es fetens bonum, oe malum .
s. Praeterea. Vestitus ad necessitatem hominis pertinet, sicut & cibus, secundum illud I. ad Timoth. ult. Habentes alimenta , . quibus tegamur, bis con-xents simus . Ergo sicut cibus primis parentibus fuit attributus ante peccatum , ita etiam & vestitus attribui debuit. inconvenienter ergo post peccatum L citur eis Deus tunicas pelliceas fecisse. I a 9. Prae
223쪽
9. Praeterea . Poena quae alicui peccato adhibetur, debet plus habere in malo, quam emolumentum, quod quis ex peccato consequitur , alioquin per poenam non deterreretur quis a Peccato: Sed primi parentes ex peccato consecuti sunt , quod eorum oculi aperirentur , ut dicitur Gen. 3. Hoc autem praeponderat in bono omnibus malis poenalibus, quae ponuntur ex peccato consecuta . Inconvenienter ergo describuntur poenae peccatum Primorum Parentum consequentes.
In Contrarium est , quod huiusmodi poenae sunt
divinitus taxatae a Deo , qui omnia facit in numero , pondere, oe mensum, ut dicitur Sap. II.
Respondeo dicendum , quod , sicut dictum est ,
c arri praec. primi parentes propter suum peccatum privati sunt beneficio divino , quo humanae naturae integritas in eis conservabatur, per cuius subtractio nem humana natura in desectus poenales incidit. Et
ideo dupliciter puniti fuerunt. Primo quidem quantum ad hoc, quod subtractum fuit eis id , quod integritatis statui competebat , scilicet locus terrestris paradisi Quod siqnificatur Gen. 3. cum dicitur: Ee emisit eum Deus de paradiso voluptatis. Et quia ad illum statam primae innocentiae per seipsum redire
Non poterat, convenienter appolita sunt impedimen-Ia, ne rediret ad ea quae primo statui competebant,
scilicet a cibo, ne sumeret de ligno vitae, & a loco. IIotavit enim Deus ante paradisum Cherubim , ω nam meum gladium . Secundo autem puniti fuerunt quantum ad hoc ,
quod attributa sunt eis ea, quae naturae conveniunt
tali beneficio destitutae. Et hoc quidem quantum ad corpus, & quantum ad animam . Quantum quidem ad corpus, ad quod pertinet differentia sexus , alia poena attributa eIt mulieri , alia viro. Mulieti quidem attributa est poena secundum duo, propter quae viro coniun*itur; quae sunt generatio prolis, & communicatro opertim pertinentium ad dometticam conversationem . Quantum autem ad Renerationem pro
lis punita fuit dupliciter . Primo quidem quantum ad taedia, quae fustainet portando prolem conceptam: Et hoc significatur, cum dicitur: c Gen. 3.) ΜυIti. Plicabo aertim nas rtias, oe concretus tuos . Et quan- Ium ad dolorem , quem patitur in pariendo Et quantum ad hoc dicitur: In dolore partes . Quantum
vero ad domesticam conversationem punitur secundum hoc , quod subiicitur dominationi viri per hoc quod dicitur : Sub υiri potestate eris . Sicut autem 3d mulierem pertinet , ut subdatur viro in his quae ad
224쪽
QUAEST. CLXIV. ART. II. et Irad domesticam conversationem pertinent : ita ad virum pertinet , quod necessaria vitae procuret . Et circa hoc punitur tripliciter . Primo quidem per terrae sterilitatem , cum dicitur : Maledicta terra in opere tuo. Secundo per laboris anxietatem, sine qua fructus terrae non percipit, unde dicitur : In Iaboνρ comedes ex ea cunctis diebus vitae tuae. Tertio quantum ad impedimenta, quae proveniunt terram colentibus. unde dicitur: Spinas, o tribulos germinabis tibi. Similiter etiam ex parte animae triplex eorum rq na describitur. Primo quidem quantum ad confusii O-nem , quam passi sunt de rebellione carnis ad spiritum. unde dicitur: sperti sunt oculi amborum , γcognoverunt se esse nudos . Secundo quantum ad inincrepationem propriae culpae , per hoc quod dicitur :Ecce Adam faetus es quasi tinue ex nobis . Tertis quantum ad commemoratiouem futurae mortis , se cundum quod ei dictum est : Puletis es , Θ in punverem reυeruris. Ad quod etiam pertinet, quod Deus fecit eis tunicas pelliceas in signum mortalitatis eo
Ad primum ergo dicendum , quod in statu in un-centiae fuisset partus absque dolore. Dicit enim Audis in I 4. de civ. Deir c c. 26. eis. med. to. I. Sicut aspariendum non doloris gemittis , sed maturitatis imo pulsus foeminea viscera reIaxaret; ita ad foetandum, couoipiendum non libidinis appetitus, sed voluntariων usus naturam utramque eoniungeret . Subiectio autem mulieris ad virum intelligenda est in poenam mulieris esse inducta , non quantum ad regimen ; c quia etiam ante peccatum vir caput mulie
ris suisset , & eius gubernator extitisset J sed prout
mulier contra propriam voluntatem nunc necesse
habet viri voluntati parere . Spinas autem , & tribulos terra germinasset, si homo non peccasset, in cibum animalium , non autem in hominis poenam :quia scilicet propter eorum exortum nullus labor , aut punitio homini operanti in terra accideret , ut Aug. dicit 3. super Gen. ad lit. e. i8. to. 3. amvis Alchulnus dicat, quod ante peccatum terra omnino spinas, & tribulos non germinasset . Sed primum est melius. Ad secundum dicendum , quod multitudo conceptuum inducitur in poenam mulieris , non propter ipsam procreationem prolis, quae etiam arite peccatum fuisset, sed propter multitudinem amictionum , quas mulier patitur ex hoc quod portat foetum conceptum. Unde signanter conjungitur ; MultipIica I 3 ἀλα-
225쪽
aerumnas tuas, oe eonceptus tus .
Ad tertium dicendum , quod illae poenae aliqualiter ad omnes pertinent . Quaecumque enim mulier concipit, necesse est quod aerumnas patiatur, &cum dolore pariat ; praeter B. Virginem , quae sine corruptione concepit , oe sine dolore peperis : quia eius conceptio non fuit secundum legem naturae a primis parentibus derivata . Si autem aliqua non con cipit , neque parit, patitur sterilitatis desectum, qui praeponderat poenis praedictis . Similiter etiam Oportet, ut quicunque terram Operatur, in sudore vultus comedat panem : Et ipsi qui per se agriculturam non exercent , in aliis laboribus Occupantur . homo enim nascitur ad laborem , ut dicitur Job s. Et sic panem ab aliis in sudore vultus elaboratum mand
Ad quartum dicendum , quod locus ille paradissi errestris , quamvis non serviat homini ad usum , servit tamen ei ad documentum ; dum cognoscit , Propter peccatum se tali loco fuisse privatum ; Scdum per ea, quae corporaliter in illo paradiso sunt, instruitur de his quae pertinent ad paradisum coelestem, quo aditus homini praeparatur per Christum. Ad quintum dicendum, quod, salvis spiritualis sensus mysteriis, ille locus praecipue videtur esse inaccessibilis propter uehementiam aestus in locis interis . mediis ex propinquitate solis . Et hoc significatur per flammeum gladium , qui versatilis dicitur pr Pter proprietatem motus circularis hujusmodi aestum causantis. Et quia motus corporalis creaturae dispois nitur ministerio Angelorum , ut patet per August.
3. de Trinit. e. 4. ante med. eo. 3. 3 convenienter e
tiam simul eum gladio versatili Cherubin adiungitur ad custodi eudam viam ligni viist. Unde Aug. dicie in I r. super Gen. ad literam e. o. in nu. to m. 3- Hoc per caelestes titique potestates etiam in paradiso visebili fae una esse credendum es , ut per Aneelicum ministerium esset illic ρωaedam ignea eω-
Ioata . Ad sextum dicendum, quod homo si post peccatum. de ligno vitae comedisset , non propter hoc immortalitatem recuperasset , sed beneficio illius cibi potuisset vitam maqis prolongare. Unde quod dicitur , Et vivit in aeternum, sumitur ibi aeternum prodin. turno. Hoc autem non expediebat homini, ut inmiseria huius vitae diutius permaneret. Ad septimum dicendum , quod , sicut Augustinus dicit ii. super Gen. ad literam , c c. 39. a med. eom.
3. verba haec Dei non tam sunt primis parentibur
226쪽
UuItantis, quam caeteros, ne ita susterbrant , dete νentis , propter quos issa conferipta sunt i quia scilicet non Divm Adam non fuit fadytis , qualis fer, moisit , sed nec illud, ad quod factus fuerat, conser-
Ad octavum dicendum , quod vestitus necessariugest homini secundum statum praesentis miseriae, propter duo : Primo quidem propter desectum ab exte, xioribus nocumentis ς puta intemperati caloris , &frigoris : Secundo ad tegumentum ignominiae, ne turpitudo membrorum appareat, in quibus praecipue manifestatur rebellio carnis ad ipiritum. Haec autem duo in primo statu non eranti: Quia in statu illo corpus hominis non poterat per aliquod extrinsecum laedi, ut in primo dictum est: qu. 97. a. a. Nec etiam erat in statu illo aliqua turpitudo in corpore hominis, quae ad confusionem induceret . Unde dicitur Gen. a. Erat autem uterque nudus , Adam , scilicet , oe uxor eius , oe non erubescebant . Alia autem ratio de cibo est , qui est necessarius ad fomentum caloris naturalis , & ad corporis augmen
Ad nonum dicendum, quod, sicut August. dicit r. super Gen. ad liter. c cap. 3 i. to. 3. non est eredendum, quod primi parente δsene producti clauses oe Iir: praecipue eum de muliere dicatuν, quod υidie I gnum , quod esset pulchrum , oe bonum ad vescen rium. Aperti ergo funt oculi amborum ad aliquid inguendum , ω cogitandiam, quod antea nunquam ad verterant , sein ad invicem coneupiscendum, quod an re non fuerat.
EX art. habes primo : quomodo per rationem ostendas , merito insinuatum fuisse a Scripturis , N a Concilio , quod particulares poenae primorum
Parentum convenienter determinentur in Scriptura.
Ut Proverb. 8. Iusti sunt omnes sermones mei , &c. Pro quo vide , & ad hoc particulare applica , qu.
ci l. item Trid. videtur insinuari idem per hoc, quod dicit sess. I. decret. de peceato originali. Si quis non constetur, primum hominem Adam ineurνisse peν Ufensam praevarieationis indignationem Dei, atque iadeo mortem, tortimque Adam peν illam praeυarisaei nis offensam secundum eorpus , ω animam in det των commutatum fuisse , anathema sit. Hare ibi. Sectando vides: quomodo ex iis bene pensatis , & P plicatis, &c.
227쪽
De tentatione p3 imorum parentum, in sistrarticulos diυisa. DEinde considerandum est de tentatione primorum Pareruum. Circa quam quaeruntuν duo. Primo . Utrum fuerit conveniens, quod a diaboIo
Secundo. De modo , & ordine illius tentati
Utrum fuerit conυeniens, ut homo a diabolo tentaretur. AD Primum sic proceditur . Videtur, quod non fuerit conveniens , ut homo a diabolo tentareis tur . Eadem enim poena finalis debetur peccato An-Reli , & peccato hominis , secundum illud Matth. 23. Ite maledicti in ignem aeternum, qui paratus es diabola, oe Angelis eius : Sed primum peccatum Angeli non fuit ex aliqua tentatione exteriori . Ergo nec primum peccatum hominis debuid esse ex aliqua exteriori tentatione. Σ. Praeterea . Deus praescius futurorum sciebat , quod homo per tentationem daemonis in peccatum deiiceretur ; & sie bene sciebat , quod non expediebat et , quod tentaretur . Ergo videtur , quod nec fuerit conveniens , quod permitteret eum te tari. 3. Praeterea . Quod aliquis impugnatorem habeat, ad poenam pertinete videtur ; sicut & e contrario Pertinere videtur ad praemium , quod impugnatio subtrahatur, secundum illud Proverb. I 6. Cum placuerint Domino υie hominis , inimicos quoque ejus conveνtet ad pacem: Sed poena non debet praecedere Culpam . Ergo inconveniens fuit , quod homo ante
Sed Contra est, quod dicitur Eccl. 34. si ui tentarus non es, qualia mitRespondeo dicendum , quod divina sapientia disponit onnnia fuaviter , ut dicitur Sap. 8. inquantum G. sua providentia singulis attribuit, quae eis cornis
228쪽
petunt secundum suam naturam: quia, ut dicit Dio-Mis. q. cap. de div. no in in . par. a. a med. lect. 23. proυidentiae non es naitiram corrumpere , sed salvare . Hoc autem pertinet ad cotiditionem humanae
naturae , ut ab aliis creaturis juvari , vel impediri possit. Unde eon υeniens fuit, ut Deus hominem in statω innocentiae oe tentari permitteret per malos Angelos, oe juυari eum faceret per bonos . Ex speciali enim
beneficio gratiae hoc erat ei collatum, ut nulla creatura exterior ei posset nocere contra propriam voluntatem, per quam etiam tentationi daemonis resistere poteras. Ad primum ergo dicendum, quod supra naturam humanam est aliqua natura , in qua potest malum culpae inveniri ,' non autem supra nat .iram angelicam. Tentare autem inducendo ad n alum, non est nisi iam depravati per culpam . Et ideo conveniens fuit , ut homo per Angelum malum tentaretur ad peccandum ; sicut etiam secundum ordinem naturae
per Angelum bonum promoveretur ad perseitionem. Angelus autem a suo superiori, scit . a Deo, in bono perfici potuit, non autem ad peccandum induei: quia , sicut dicitur Iacobi I. Deus intentator mala-νωm es . Ad secundum dicendum, quod sicut Deus sciebat, quod homo per tentationem in peccatum esset deiiciendus ; ita etiam sciebat , quod per liberum arbitrium resistere poterat tentatori . Hoc autem re quirebat conditio naturae ipsius , ut propriae volun tali relinqueretur , secundum illud Eccles. II. Deus veliquit hominem in manu eocliti sui. Unde August. dicit ii. su per Genes. ad literam; c. eap. q. ante me olom. 3. Nou mihi Gidetur magnae laudis futurum fuisse hominem, si propterea posset bene viυere, quia nemo male viυere suaderet ; eum Ο in natura ρUM , oe in potesate haberet velle non consentire suadenti . Ad tertium dicendum, quod impugnatio, cui cum dissicultate resistitur, poenalis est. Sed homo instatu innocentiae poterat absque omni dissicultate tentationi resistere . Et ideo impugnatio tentatoris ei. Poenalis non fuit.
I X art. habes primo : quomodo per rationem O stendas, merito in sinitatum fuisse a scripturis , quod conveniens fuerit primum hominem a diab
229쪽
prima tentationis . I. g. 4 I. t. q. comes Secundum sic proceditur. Videtur, quod non
fuerit conveniens modus , de ordo primae tentationis. Sicut enim ordine naturae angelus erat superior homine , ita de vir erat perfectior muliere e Sed peccatum pervenit ab Angelo ad hominem. Er-MO pari ratione debuit perve uire a viro in mulierem, ut scit. mulier per virum tentaretur, & non e
a. Praeterea . Tentatio primorum parentum fuit per suggestionem Potest autem diabolus etiam Iuggerere homini absque alia exteriori sensibili ereatura . Cum ergo primi parentes essent spiritualimente praediti, minus sensibilibus , quam intelligibilibus inhaerentex , convenientius fuisset , quod so- Ium spirituali tentatione homo tentaretur , quam exteriori . 3. Praeterea. Non potest convenienter aliquis malum suggerere , nisi per aliquod apparens bonum tSed multa alia animalia habent maiorem apparentiam boni , quam serpens - Non ergo eonveniente tentatus fuit homo a diabolo per serpentem. Praeterea. Serpens est animal irrationale r Sectanimali irrationali non competit sapientia, nec lOgutio, nec poena. Ergo inconvenienter inducitur servens Geu 3. esse eauidior cunctis animalibus , vel priadentissimus omnium bestiarum , secundum aliam translationem. c LXX Intem. Inconvenienter etiam inducitur fuit se mulieri locutus, & a Deo
Sed Contra est , quod id quod es pνimum in a- Iiquo genere, debet esse proportionatum bis , qua imeodem genere eonsequuntur : Sed in quolibet genere Peccati invenitur ordo primae tentationis : in qua α- tum videlicet praecedit in sensualitate , quae Per serpentem signatur, peccati concupiscentia ; in rati Ne interiori , quae signat ut per mulierem , delectatio ; in ratione superiori , quae signatur per v
230쪽
rum, consensus peccati , ut Augustinus dicit ri. de Trinit. Ergo congruus fuit c r.lo primae tentationis.
Respondeo dicendum , quod homo compositus 1 ex duplisi natura , intellectisa scilicet , ' si is/va . Et i leo diabolus in tentatione hom citet a sest incitamento ad peccandum dupliciter . Uno υγυ- do ex parte intellectus ; inquantum promisit clivianitatis similitudinem per scientiae adeptionem , quam homo naturaliter desiderat . Alio modo ex parte sensus : Et sic usus est his sentabilibus rebus, quae maximam habent amnitatem ad hominem , partim quidem in eadem specie tentans virum per
mulierem , partim vero in eodem Renere tentans mulierem per serpentem , partim vero ex genere
Propinquo proponens pomum ligni vetiti ad eden
Ad primum ergo dicendum , quod in acta tentationis diabolus erat sicut principale agens r Sed
mulier assumebatur quasi instrumentum tentationis ad deliciendum virum tum quia mulier erat infirmior viro ἰ unde maeis seduci poterat : tum etiam quia propter coniunctionem eius ad virum, maxime Per eam diabolus poterat virum seducere. Non autem est eadem ratio principalis agentit , & instrumenti . Nam principale agens oportet eme potius quod non requiritur in agente instrumentali.
Ad secundum dicendum, quod suggestio, qua spiritualiter diabolus homini aliquid suggerit , ostendit diabolum plus habere potestatis in homine, quam
habeat suggestio exterior: quia per suggestionem interiorem immutatur a diabolo saltem hominis phantasia ς sed per suggestionem exteriorem immutatur
sola exterior ereatura . Diabolus autem minimum
potestatis habebat in homine ante peccatum . Et Neeo non potuit eum interiori suggestione, sed solum
Ad tertium dicendum , quod , sicut Augustinus dieit 1i. super Genesim ad literam , c e. I. to. 3. is non debemus opinari, quod serpentem tibi , per m quem tentaret , diabolus eligeret et sed eum esset M in illo decipiendi cupiditas , nonnisi per illud a-M nimal potuit, per quod poste permissus est. Ad quartum dicendum , quod , sicut Aliqui tinus dicit a i. super Genesim ad lit. e. 28. γ 29. m. 3. ,, Serpens dictus est prudentissimus , vel callidissim mus, Propter astutiam diaboli, qui in illo avebatis dolum: sicut dicitur prudens, vel astuta linqua s,, quam Prudins , vel astutus movet ad aliquid pr