Summa totius theologiæ s. Thomæ Aquinatis, doctoris angelici, cum appendicibus p. Seraphini Capponi ... Primæ supplementum tertiæ partis volumen primum tertium

발행: 1760년

분량: 616페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

18s QUAEST. CLXXIII. ART. III.

suo actu ; sicut illi qui vehementer intendunt ad aliquid audiendum , non percipiunt visu ea, quae coram ipsius sunt: Sed in visione prophetica est maxime intellectus elevatus, ia intenditur in suo actu. Ergo videtur, quod semper fiat cum abstractione a sensibus.

3. Praeterea. Impossibile est , idem simul ad o positas partes converti : Sed in visione prophetica

mens convertitur ad accipiendum a superiori. Ergo

non potest simul converti ad sensibilia. Necessarium ergo videtur, quod revelatio prophetica semper fiat cum abstractione a sensibus. Sed Contra est , quod dicitur l. Cor. 34. Spiritus Prophetarum Prophetis sub ecti sunt: sed hoc eme non pollet, si Propheta non esset sui compos , a sensibus alienatus existens. Ergo videtur , quod prophetica visio non fiat cum alienatione a sensibus. Respondeo dicendum, quod, sicut dictum est , cari pree. I prophetica revelatio fit secundum quatuor ;scilicet seundum influxum intelligibilis luminis , fecundiam immissionem intelligibilium specierum , δε- eundum impressionem , vel ordinationem imagina-hilium formarum , & fecundum expressionem forma. rum sensibilium. Manifestum est autem , quod non

abseractio a sensibus , quando aliquid repraesentatur menti Prophetae per species sensibiles , sive ad hoc specialiter formatas divinitus ; sicut rubus offensus Moysi ,. Exod. 3. & scriptura ostensa Danieli ἔ3.b sive etiam per alias causas productas: ita tamen quod secundum divinam providentiam ad aliis quid prophetice significandum ordinetur '. sicut per arcam Noe significabatur Ecclesia. Similiter etiam se non est necesse, ut fiat aliana- tio a sensibus exterioribus per hoc, quod mens Pr M phetae illustratur intelligibili lumine, aut forma- ,, tur intelligibilibus speciebus: is quia in nobis perinfectum iudicium intellectus habetur per conversionem ad sensibilia, quae sunt prima nostrae cognitio. nis principia, ut in I. habitum est. c q. 84. a. 7.

Sed quando D νevelatio prophetica fecundum fodimas imaginarias, neeesse eis feri ab actionem a sen-sbus , ut talis apparitio phantasmatum non referatur ad ea quae exterius sentiuntur.

sed abstractio a sensibus quandoque fit perfecte ;ut se. nihil homo sensibus percipiat: quandoque auistem imperfecta ;.ut scit. aliquid percipiat sensibus ,

non tamen plene discernat ea quae exterius percipit,

ab his quae imaginabiliter videt . Unde Augustinus dicit Ia. super Gen, ad liter. c I a. ante med. lom.

312쪽

QUAEST. CLXXIII. ART. III. Is 3. se Sic videntur, quae in spiritu fiunt, imagines,, corporum, quemadmodum corpora ipsa per corpus; ,, ita ut simul cernatur homo aliquis praesens oculis, ,, oe absens alius spiritu, tanquam oculis. Talis tamen alienatio a sensibus non fit in Pr phetis eum aliqua inordinatione naturae sicut in arreptitiis, vel in furiosis sed per aliquam emtam ordinatam, Vel naturalem, si eut per imnium, Vetspiritualem, sicut per eontemplationis vehementiam; seut de Petro legitur Act. Io. quod etim oraret in coenaculo ,factus es in excusae mantis r. Hel virtute diis vina rapiente , secundum illud Eaeeh. I. Facta es super eum manus Domini. Ad primum ergo dicendum , quod auctoritas illa Ioquitur de Prophetis , quibus imprimebantur , vel ordinabantur imaginariae formae, vel in dormiendo, quod significatur per somnium , vel in vigilando , quod significatur per visionem . Ad secundum dicendum , quod quando mens in tenditur in suo actu circa absentia, quae sunt a senis fibus remota , tunc propter vehementiam intenti nis sequitur alienatio a sensibus: Sed quando mens intenditur in suo actu ei rea dispositionem, vel judicium sensibilium , non oportet quod a sensibus a Brahatur. Ad tertium dicendum , quod motus mentis propheticae non est secundum virtutem propriam , sed secundum virtutem superioris influxus . Et ideo quan do ex superiori influxu mens Prophetae inclinatur ad iudicandum , vel disponendum aliquid eirca sens hilia, non fit alienatio a seu fibus, sed solum quando elevatur mens ad contemplandum aliqua subli

miora .

, Adi quartum dieendum , quod spiritus Prophatarum dicuntur eise subiecti Prophetis , quantum ad propheticam enuntiationem , de qua ibi Apostolus laquitur qui a se. ex proprio sensu loquuntur ea quae

viderunt, non mente perturbata, sicut arreptilii cui

dixerunt Priscilla, S Montanus 3 sed in ipsa prophetica revelatione potius ipsi subjiciuntur spiritui Prophetiae , idest dono prophetico .

EX art. habes ρνimo : quomodo per rationem &ostendas, & in recto sensu intelligas , merito insinuatum a scripturis ἔ quod prophetica visio non semper fit eum abstractione a sensibus. Ut pateν de .Daniele , qui prophetico lumine adjutus , scriptinam in

313쪽

in rariete vidit, & legit ἰ Dan. e. S. Item per hoe, quod dicitur a. Reg. 23. ,, Dixit vir, cui constitu ,, tum est de Christo Dei Iacob , egregius psaltes,, Israel, γα oe PDI, 36. Exurge psalterium , &., cythara, oe Nat. IOZ. Psallam in gloria mea ;is exurge psalterium & cythara , exurgam dilueu-M Io. is Per haec enim denotatur, secundum Docto res, qnod prophetica visiones fiebant ipsi David , dum psalterium manu tenendo devotione speciali pulsaret. Constat autem , quod instrumentum musica- Ie , quale est psalterium, non potest pulsari ab eo, rui est abstractus a sensibus. Se eundo vides ς quomo-o ex iis bene pensatis, & applicatis, doctrina haec Angeliea vicissim declaretur, S confirmetur.

quae prophetant. Hier. II. Iect. 7.

AD Quartum sic proceditur. Videtur , quod Pr

phetae semper cognoscant ea quae prophetant . Quia, ut Aug. dicit Ia. super Genes ad literam , c e. 9. in princ. to. 3. J Α, quibus signa per aliquas reis se rum corporalium similitudines demonstrabanturis in spiritu, nisi aecessisset mentis officium, ut et se iam intelligerentur , nondum erat Prophetia : , , sed ea quae intelliguntur , non possunt eme inc gnita . Ergo Propheta non ignorat ea quae prophetat .

a. Praeterea. Maius est lumen Prophetiae , quam lumen naturalis rationis: sed quicunque lumine naturali habet scientiam, non ignnrat ea quae scit. Erisgo quicunque lumine prophetico aliqua enuntiat , non potest ea ianorare. 3. Praeterea. Prophetia ordinatur ad hominum ilis luminationem. unde dicitur 2. Pet. I. Habemus pro

phetieum sermonem , eui bene facitis attendentes, qua βItieerna lueenti in ealiginoso Deo r Sed nihil potest alios illuminare , nisi in se sit illuminatum . Ergo

videtur, quod Propheta prius illuminetur ad cognostendum ea quae aliis enuntiat. Sed Contra est, quod dicitur Ioan. II. me autem

a semetipso Caiphas non dixit ; sed etim esset Pon. ifex anni illius, propritaυit, quod Iesias moriturust erat pro gente &c, Sed hoc CaiPhas non cognovit . Ergo

314쪽

Ergo non omnis qui prophetat , cognoscit ea quae Prophetat. Respondeo dicendum, quod in revelatione prohetica movetur mens Prophetae a Spiritu sancto sicut instrumentum deficiens respectu principalis agentis . Movetur autem mens Prophetae non solum ad alia quid apprehendendum, sed etiam ad aliquid loque udum, vel ad aliquid faciendum; ti quandoque quidem ad omnia tria simul, quandoque autem ad duo horum, quandoque vero ad unum tantum. Et quodlibet horum contingit esse cum aliquo cognitionis defectu. Nam cum mens Prophetae movetur ad aliis quid aestimandum, vel apprehendendum, quandoque quidem tu ducitur ad hoc quod solum apprehendat rem illam ς quandoqie autem ulterius ad hoc quod cognoscat, haee sibi esse divinitus revelata. Similiter etiam quandoque movetur mens Propheistae ad aliquid loquendum , ita quod intelligat id , quod per haec verba Spiritus sanctus intendit , sicut David, qui dicebat a. Regum 23. Spiritus Domini

Ioeutus in per me. Quandoque autem ille, cuius mens movetur ad aliqua verba exprimenda, non intelligit quid Spiritus sanctus per haec verba intendat: sicut patet de Caipha Jo. I i. Similiter etiam cum Spiritus sanctus movet mentem alicuius ad aliquid faciendum , quandoque quidem intelligit quid hoc significet; sicut patet de Hieremia, qui abscondit lumbare in Euphrate , ut habetur Hierem. I 3. quandoque vero non intelligit ;sicut milites dividentes vestimenta Christi non intelli qebant quid hoc significaret. Cum ergo alim quis coRnoscit, se moveri a Spiritu sancto ad ali is quid aestimandum, vel siqnificandum verbo , vel, , facto, hoc proprie ad Prophetiam pertinet: Cum ,, autem movetur, sed non coqnoscit, non est perisse secta Proplietia , sed quidam instinctus propheti-

Sciendum tamen , quod quia mens Prophetae est instrumentum deficiens, ut dimim est, in coriar etiam veri Piophetae non omnia cognoscunt , quae tu eorum visis , aut verbis, aut etiam factis Spiriatus sanctus intendit. Et pcr hoc patet responsio ad obiecta. Nam priama rationes loquuntur de veris Prophetis , quorum mens divinitus illustratur perfecte.

315쪽

aso QUAEST. CLXXIII. ART. IV. APPENDIX.

EX art. habes primo: quomodo per rationem imterimas haeresim Montani dicentis , Prophetas fuisse arreptilios , non intelligentes ea , de quibus loquebantur . De Prophetis autem veris loquitur Montanus; quia simpliciter , id est nullo addito , dictum debet secundum Philosophum intelligi simpliciter , idest non eum diminutiva limitatione , sed in suo

potiori significatu . Secundo habes 2 quomodo per rationem ostendas, praedictam haeresim damnari a Daniele Io. is Revelatum est Danieli cognomento Bal- ,, thasar verbum verum , intellexitque sermonem .

Intelligentia enim Opus est in visione. D Ubi &de se ipso testatur, quod intellexit revelatum sibi verbum ' & postea universaliter de omni revelatione Proprie prophetica subdit, quod opus es intelligen-ela in υψone. Quinimmo c quod magis aperte confirmat propositum per istam proposis nem unive salem subjunctam probat , quod ipsemet , si futurus erat Propheta, debuit, sicut & factum est , intelligere sermonem illum sibi revelatum . Nam cum ea

sali, seu rationali conjunctione subiunxit dicens :Intelligentia enim opus es in vigione. Ao si manifeste dicat, & universaliter: Ergo non essem Propheta , nisi intellexissem revelationem mihi facta in rquia & necessarium , seu opus est , quod nullus sit verus Propheta, nisi habeat intelligentiam in visione, idest nisi intelligat visiones sibi divinitus revelatas . Id, quod est habere notitiam eorum , qua sibi ostenduntur ; eorum , quae loquuntur , eorum squae faciunt c secundum quod movetur mens Proin Phetae ad aliquod , vel aliqua istorum trium t iuxta primam conclusionem quid videlicet illa velint dicere, seu significare. Ex quo sequitur aperte οῦ quod non omnis prophetans est verus Propheta, idest , quod in plus, seu universalius est prophehare , quam eia se Prophetam et quoniam potest sine intelligentia quis prophetare c ut de Caipha patet in argument. coni. & tamen nou potest sine intelligentia esse

Propheta; vide etiam conclusionem secundam. Item illam haeresim per rationem ostendas merito damnari a scripturis communiter per hoc, quod , quando introducunt prophetias aliquorum tanquam pro xemplo omnium utuntur nomine visonis. Puta ,

Visio Isaiae filii Amos. Isa. r. item EZec. I. Visiones Dei vidi. Item Na. I. Liber visionis Nabum . Ubi iubintelligitur semper ly cum intelligentia, ex Daniele

316쪽

. . QUAESTIO CLXXIV. ' dise

mele supra citato. Ut dicatur. Vimo , cum intelliis gentia, Isaiae. Visiones Dei, cum intelligentia . viis . Liberlvisionis, cum intelligentia, Nahum. Nama' ', quod ibi dicitur, ponitur tamquam glossa omnium prophetalium visionum & hoe siplici ratione: tum Q. quia universaliter loquitur ut ostenium fuit J tum, quia dictum de uno Propheta. ut propheta est , intelligi debet esse dictum de Prophetis omnibus. Nam c secundum totam philo.

sophiam de simi ibus universis in eo , quo similia sunt, idem est iudicium . Item haeresis illa , p:

quanto dicit ly arreptilios , damnatur a Luci I. 2. Pet. I. & quotiescunque Prophetas a Deo inspiratos di cunt seripturae. Nam , quaecumque a Deo fiant , dc fiunt, ordinata fune, & ordinate fiunt, Rom. 13. Uide q. 37 I. art. 3. appen. & Praesentis quae t. arma. Teret O vides; quomodo ex iis, &e.

QUAESTIO CLXXIV. De dissona Prophetiae , in sex articia Ios divisa. L Einde considerandum est de divisione Prophe.

Et eirea Me queruntur sex. Primo. De divisione Prophetiae in suas species. Secundo. Utrum sit aIlior Prophetia, quae est sine imaginaria visione. RTertio. De diversitate graduum Prophetiae.

317쪽

aga QUAEST. CLXXIV. ART. I.

ARTICULUS I. 818

Mνtim convenienter diυidatur Prophetia in Prophetiam predesinationis Dei, praescientiae, in comminationis . Her. q. Ia. a. Io. Et ψιιθ. I. ρνvesn.

AD Primum sic proceditur . Videtur , quod illis

convenienter dividatur Prophetia in Glos. c Ord. sup. illud ' Ut adimpleretur quod ore. iup. Matth. a. Ecce virgo in utero habebit ubi dicitur , quod ,, Prophetia alia est ex praedestinatione Dei , quam is necesse est omnibus modis evenire , ut sine n D stro impleatur arbitrio; ut haec, de qua hic agu,, tur: Alia est ex praescientia Dei, cui nostrum ado,,imiscetur arbitrium et Alia est , quae comminatiose dicitur , quae fit ob signum divinae animadversio- ,, nis . ,, Illud enim quod consequitur omnem Prophetiam , non debet poni ut membrum dividens Prophetiam: Sed omnis Prophetia est secundum praeicientiam divinam ; quia Prophera legunt in libra praescientiae , ut dicit Glos. Da. 38. Ord. δερ. Hlud: Dispone semiai tua b Ergo videtur , quod iroti dein

beat poni una species Prophetiae, quae est secundum praescientiam . a. Praeterea. Sicuti aliquid prophetatur secundum commiuationem, ita etiam secundum promissionem :& utraque variatur. dicitur enim Hierem. I 8. Re- M pente loquar adversum gentem , & adversum rein

b, gnum, ut eradicem , & destruam , & dispensam ,, illud : Si poenitentiam egerit gens illa a malo M suo, agam & ego poenitentiam ζ ,, Et hoc pertim et ad Prophetiam comminationis. & postea subdit de Prophetia promissionis: ,, Subito Ioquar de gen- ,, te, & regno , ut aedificem , & plaetrem illud Sim fecerit malum in oculis meis, poesi tentiam agam M super bono , quod locutus sum ut facerem ei. ,, Ergo siicut ponitur Prophetia comminationis , ita debet poni Prophetia promissonis. 3. Praeterea . Isidor. dicit in lib. 7. Elym. c e. 8.decliuet,ado ad F. ) Prophetiae genera sunt septem. Primum genus est extasii , quod est mentis exces- fusissicut vidit Petrus vas submitsum de coelo cum variis animalibus . Getinum genus est bisio sicut

apud Isaiam dicentem, Vidi Dominum sedentem dcc. Tertium genua est somnium: sicut Iacob Ralam dormiens

318쪽

QtLEIT. CLXXIV. ART. I.

'ten3 vidit . uuartum Renus est per nubem z sicut ad Moysen loquebatur Deus . siuintum genus est vox de coe ιυ . sicut ad Abraham sonuit dicens , Nemritas manum in puerum. Sextum genua accepta pa-νa oola r sicut apud Balaam. Septimum aenus replatio iapiritus sancta risicut pene apud omnes Prophetas. Ponit etiam tria genera visionum: tinum secundum culos corp ris 2 stertim secundum spiritum imauinarium: tertium per intuitum mentis: Sed haec non

prim virtur in prius dicta divisione . Ereo est in-

.ium ciens. U

Sed Contra est auctoritas Hieronymi , cuius dieitur e me glos cinducta in arg. I. Respondeo dicendum , quod species habituum. Scactuum in moralibus distinguuntur secundum obieeta. Obseelum autem Prophetiae est id, quod est iacognitione divina supra humanam facultatem exiis itens . Et ideo secundum horum differentiam Pro-P'. tia . . t inguitur In diversas species , secundum prius dictam divisionem. . Dictum est autem supra , q. I I. art. 6. ad 2. quod futurum est in divina coRnitione diapIieiter. Uno modo, prout est in sua causa : Et, se aceipituννωρθetra commmationis, quae nou semper impletur 'Ied Per eam praenuntiatur Ordo causae ad effectum qui quandoque aliis supervenientibus impeditur. Alio modo praecognoscit Deus aliqua in seipsis , A .ut nenda ab ipso.' Et horum es Prophetia prae-dininationis e quia secundum Damast. I. a. sub. Iul. e. 3 o. ctr. ρrinc. Deus ρraedesinat ea, cluae non Itini su vobis; pes ut fienda per liberum arbitrium

hominis; Et sic es Psophetia praestentiae , quae Pot- Oru' , & malorum quod non continis iiii .QP QPhςii 3 Pr dςstiliationis, quae est bonorum Et quia praedestinatio sub praescientia comprehenis 4z-ώρ- prolag. meron. γglos ord. Dp. allud Matth. I. Ut adimpleretων ouod Ad. 9 3n principio Psalterii ponitur tantum duplex Prophetiae species ; scilicet secundum praescientiam.

α 1ecundum comminationem.

Ad primum ergo dicendum, quod praescientia proin prae dicitur praecognitio futurorum eventuum, pro ut iii se ipsis sunt i Et secundum hoc ponitur species Urophetiae 'Prout autem dicitur respectu futurorum eventuum, sive secundum quod in seipsis sunt, sive Iecundum quod sunt in suis causis , communiter se nanet ad omnem speciem Prophetiae.

Ad secundum dicendum , quod Prophetia promisi Tom. XI. N sio-

319쪽

α 4 QUAEST. CLXXIV. ART. t.

sumis comprehenditur sub Prophetia comminationis quia eadem est ratio veritatis in utraque . De nomiis natur ramea ma*is a comminatione: quia Deus proinnior est ad relaxandum poenam , quam ad subtrahendum promissa beneficia. Ad tertium dicendum, quod Isidor. distinguit Pr phetiam secundum modum prophetandi . Qui quia dem potest distingui Rel secundum potentias cognosciti vas in homine ; quae sunt sensus , imaginatio, di intellectus r Et sic sumitur niplex visio , quam Ponit tam ipse , quam Aug. I a. super Gen. ad litic e. 6. ω seq. to. 3. potest distingui secundum differentiam prophetici influxus ui quidem qua tum ad illustrationem intellectus significatur per repletionem Spiritus sancti , quam septimo loco p

nit. Quantum vero ad impressionem formarum ima.

pinabilium ponit tria ς scilicet somnrtim, quod poniteeνtio loco ; S inponem , uuae fit in vigilando reis spectu quorumcunque communium , quam ponit infecundo Ioeo ; S extasim , quae fit per elevationem mentis in aliqua altiora , quam ponit primo loco. Quantum vero Ad sensibilia signa ponit eris . Quia

sensibile signum aut est aliqua res corporea exterius apparens visui, sicut nubes , quam ponit quarto I co ἐν Aut est vox formata exterius ad auditum ho. minis delata, quam pΘnit qMinto loco Aue est vox Per hominem sormata eum similitudine alicuius

rei, quod pertinet ad parabolam , quam ponit sexto

Ex art. habes primo : quomodo per rationem mstendas, merito insinuatum a scripturis, & Hie- Tonymo fuisse ; quod prophetia alia est praedestin tionis, alia praescientiae, alia comminationis. AB. Nieronymo quidem; ut in corp. princi quoniam illa glossa est eius. A scipturis vero de illa praedestina tionis per hoc, quod dicitur Psal. 33r. Jωωυit Do minus David veritatem , oe non frustrabisur eam ἔde fructu veneris tui ponam super Iedςm tuam . PraTegula enim tenendum est, quod illa prophetia , cui apponitur iuramentum Dei , est prophetia praedestia nationis. Hinc est quod, quamvis David peccaverit multipliciter ς tamen istam prophetiam adimplevit Deus , faciendo scilicet quod Messias nasceretur de ventre, idest de stirpe David . Item de prophetia comminationis, ut Ionae 3. Adbue quadraginta dies. Ninive subvertetuν. Quae tamen non fuit subver.

320쪽

QUAEST. CLXXIV. ART. II.

n. Vide q. I7 I. ar. 6. ad secundiam. Sicut nec impleta est illa promissionis sub ipsa contenta . I. Re. 2.,, Loquens locutus sum , ut domus tua , S domus M patris tui ministraret mihi usque in sempiternum. ,, In cujus non impletionis fenum sequitur . Nunc M aucem dicit Dominus. Absit hoc a me . Sed , qui , , cunque honorificaverit me, glorificabo eum: quis, autem contemnunt me, erunt ignobiles. Item de

,, prophetia praescientia Eveeh. 33. Si dixero iusto, ,, quod vita vivet; & cqnfisus in iustitia sua secerit, , iniquitatem , omnes iustitiae eius oblivioni tra- dentur , R in iniquitate sua morietur . si autem dixero impio, morte morieris; & egerit poeniten-

tiam de peccato suo , feceritque iudicium , & iu-M stitiam, vita vivet, & non morietur. ,, Vide erso tu , quam bene dictum sit supra in eorollario post Probat. Conesus. quod propbetia Praescientiae, di praedestinationis hie dicta non est omnino similiis praescientiae, ti praedestinationi, quae colligitur ex I. q. 23. an Sc. Nam prophetia haec praescientiae est respectu honorum , & malorum i R est fallibilis , ut nunc vidisti : & prophetia praedestinationis est eorum , quae fiunt solum per Deum , ut supra . Praescientia autem in ρνῶ par. est Te spectu malorum tantum, ibid. ar. 3. eum praedestinatio sit respectu bonorum tantum , ibid. a. o. item praedestinatio adimpletur concurrente libero hominis arbitrio, ibi. a. S. Praeinterea praescientia est certa, & in fallibiliter adimplenda, ibi. ar. 6. 7. Vide ibi. qti. 23. locis citatis, etiam EIucidation. Sectinia, Sc.

virum excellentior sit Prophetia, qua habet visionem

intellectualem, ω imaginariam , quam ea quae habet Dihonem intelleis diualem tantum. IV. a. 3. cor. Et 3. q. 3O. a. Σ. ad I. Et venss. 12. ar. Ita Et Is r.

AD Secundum se proceditur. Videtur , quod e

cellentior sit Prophetia , quae habet visionem intellectualem , & imaginariam , quam ea quae habet visionem intellectualem tantum . Dicit enim Augustinus I a. super Genesim ad literam, c cap. 9.ἐn med. to. 3. & habetur in glos. c ordio. ) r. ad Cor. I 4. ,, super illud , c Spiritus autem loquitura, mystexta Minus est Propheta, qui rerum, quae dia is signis

SEARCH

MENU NAVIGATION