장음표시 사용
341쪽
Olienetur. Habet etiam aste m in appetitiυa viet se; cum sc. aliquis te lectatur in his , ad quae raptis tur. Unde & Apost. dixit, se raptum non solum ad tertium coelum , quod pertinet ad contemplationem
intellectus , sed etiam in Paradisum , quod pertinet
ad affectum Ad primum ergo dicendum , quod raptus addit aliquid supra extasim . Nam exta sis importat simpliciter excessum a seipso , secundum quem Q. aliquis extra suam ordinationem ponitur Sed raptus super hoc addit violentiam quandam. Potest igitur extasiis ad vim appetitivam pertinere; puta cum alicuius ain Petitus tendit in ea, quae extra ipsum sunt . Et secundum hoc Dionys dicit , quod diυintis amor faeis extasim; inquantum R. facit appetitum hominis tendere in res amatas. Unde postea subdit, quod etiam ipse Deus, qui est omnium causa, per abundantiam amatoria bonitatis eram seipsum per providentiam ad omnia exissentia. Quamvis etiam si expresse hoo diceretur de raptu, non designaretur , nisi quod
Ad secundum dicendum , quod in homine est des ex appetitus; scilicet inteIIem-s, qui dicitur vo-untas, disensitiυus, qui dicitur sensualitas. Est a
tem proprium homini, ut appetitus inserior subdatur appetitui superiori, & superior moveat inferiorem Dtipliciter ergo homo secundum appetitum potest fieri extra seipsum. Uno modo, quando appetitus intellectivus totaliter in divina tendit , praetermissis his, ad quae inclinat appetitus sensitivus. Et sic Dionys dicit in . de div. nomin. cIoc. eis. in arga quod multis ex mirtute divini amoris extasim faciente diacit et ni o ego, iam non ego, viυit vero in me Cis IIus. Alio modo, quando praetermisso appetitu superiori, homo totaliter fertur in ea, quae pertinent ad
appetitum inferiorem . Et sic ille qui poreos pavit, δει semetipso cecidia . Et iste excelsus , vel extasis
Plus appropinquat ad rationem raptus , quam Primus quia scilicet appetitus superior est magis homini proprius. Unde quando homo ex violentia Raepetitus inferioris abstrahitur a motu appetitus superioris , magis abstrahitur ab eo quod est sibi pro-Prium: Quia tamen non est ibi violentia, eo quod voluntas potest resistere passioni , deficit a vera ratione raptus r nisi forte tam vehemens passio sit, quod usum rationis totaliter tollat ; sicut contingit in bis , qui propter vehementiam irae , vel amoris insaniunt. Considerandum tamen, quod uterque --
Cestius secundum appetitum existens Potest causare
342쪽
exeessum cognoscitivae virtutis ς vel quia mens ad quaedam intelligibilia rapiatur , alienata a sensibus; vel quia rapiatur ad aliquam imaginariam visionem, seu phantasticam apparitionem. Ad tertium dicendum , quod sicut amor est motus appetitus respectu boni, ita timor est motus appetiatus respectu mali . Unde eadem ratione ex utroque potest causari excessus mentis ς praesertim cum timor ex amore causetur , sicut August. dicit I4. de civit. Dei. c c. 7. a med. oe c. '. to. 3.
EX art. habes primo , quomodo per rationem & ostendas , I recte intelligas , insinuatum merito esse a scripturis, & Glossa: quod raptus ad cognostitis Nam pertinet vim . A gloss. quidem: ut extenditur cum discursu in aSum. coni. A scripturis vero per hoc, quod Apost. a. Cor. I a. dicit , prius se raptum fuisse in tertium coelum, quod sonat altitudinem c pnitionis, quam in paradisum, quod complacentiam sanctae affectionis importat . Vide ibi expositionem S. Thom. super Epist. D. Pauli. Ac si ergo per illam seriem locutionis dixerit scholastice Apostolus: Peristinet raptus magis ad cognoscitivam , quam ad vim appetitivam. Secundo vides, Sc.
Utrum Paulus in rapiti viderit Dei essentiam.
Rer. q. II. a. a. Et a. Cor. II. Iect. I.
AD Tertium sic proceditur. Videtur, quod Paulus in raptu non viderit Dei essentiam. Sicut enim de Paulo legitur , quod est raptus usque ad tertium coelum ; ita & de Petro legitur Aet. Io. quod reeidis supeν etim mentis extassus: Sed Petrus in suo excessu non vidit Dei essentiam , sed quandam imaginariam vinonem. Ergo videtur, quod nec Paulus Dei essentiam viderit. 2. Praeterea . Visio Dei facit hominem beatum rSed Paulus in illo raptu non fuit beatus : alioquin nunquam ad vitae huius miseriam rediisset; sed corpus eius fuisset per redundantiam ab anima glorificatum , sicut erit in Sanctis post resurrectionem. Quod patet esse falsum. Ergo Paulus in raptu non vidit Dei es.sentiam.
3. Praeterea. Fides, & spes esse non possunt simul
343쪽
eum visione divinar essent iae , ut habetur D ad Coria v. Sed Paulus in statu illo habuit fidem, & spem . Ergo non vidit Dei essentiam. 4. Praeterea. Sicut Aug. dicit Iet. super Gen. ad Iiteram, e. 6. γ 7. to. s. secundiam vistonem imagia mariam quadam similitudines eorporum videntiar. Sed Paulus in raptu dicitur quasdam similitudines vidi se ,' puta tertii coeli , & paradisi , ut habetur a. ad Cor. Ia. Ergo videtur esse raptus ad imaginariam viasionem magis , quam ad visionem divinae essentiae a
Sed Contra est, quod Aug. determinat in libro de
videndo Deum ad Paul i nam , csc. ep. II a. e. I 3. to. 2.3quod tua Dei subsantia a quibusdam υideri potuit in hae Gita positis. sicut a Moyse , re Paulo , qui
raptus audivit inessabilia verba , quae non licet homini loqui . : l . Respondeo dicendum , quod quidam dixerunt, Pa tum in raptu non vidisse ipsam Dei essentiam , sed quandam refulgentiam claritatis ipsius. Sed contra-xium manifeste August. determinat, non solum in trubro de videndo Deum, cloc. eis. ised etiam ra. super Genes. ad literam. e. 28. eo. 3. θ& babetur in glossac ota. Dp. illud; inque ad tertium eaelum ) 2. ad Cois in th. ra. Et hoc etiam ipsa verba Apostoli designant. dicit enim , se audiυisse ineffabilia verba , qtiae non licet homini loqtii.
Huiusmodi autem videntur ea quae pertinent ad visionem Beatorum, quae excedit statum viae, secundum illud Isa. 64. OeuIus non vidit , Deus , absquere, quae praeparasi diligentibus te . Et ideo conveniemsius dicistir, quod Deum per essentiam vidie. Ad primum ergo dicendum , quod mens humana divinitus rapitur ad contemplandam veritatem divinam tripliciter . Uno modo , ut contempletur eam per similitudines quasdam imaginarias ' Et talis fuit excetas mentis, qui cecidit supra Petrum . Alio m do , ut contempletur veritatem divinam per intelligibiles effectus : Sicut suit excessus David dicentis: Naim. 1is. Ego dixi, in excessu meo . Omnis homo mendax . Tertio modo, ut contempletur eam in sua essentia : Et talis fuit raptus Pauli, & etiam Moysis, Et satis eongruenter . nam sicut Moyses fuit prυmus Doctor Iudaeorum , ita Paulus suit primus clar
Ad secundum dicendum , quod divina essentia videri ab intellectu creato non potest , nisi per lumen ploriae, de quo dieitur in Psal. 33. In lumine tuo viam bimus lumen . Quod tamen dupliciter participari
344쪽
poteli . Ono modo per modum sormae immanentis Et sic beatos facit Sanctos in patria. Alio modo petmodum cususdam passionis transeuntis, sicut dictum est I i. a. a. de lumine Prophetiae; Et hoc modo lumen illud fuit in Paulo , quando raptus fuit. Et ideo ex tali visione non fuit simpliciter beatus, ut fieret redundantia ad corpus , sed solum secundum quid. Et ideo talis raptus aliquo modo ad Pro.
Ad tertiuin dicendum, quod quia Paulus in raptu non fuit beatus habitualiter ὐ sed solum habuit a-etum Beatorum , eonsequens est,' ut simul tunc in eo non fuerit vetus fidei: Fuit ramen simul tunc in eotidei habitus. P . .
Ad quartum dicendum , quod nomine tertii coeli potest uno modo intelligi aliquid corporeum : Et sietertium coelum dicitur coelum empyreum , quod dicitur tertium respectu coeli aerei coeli fideret, vel
potius respectu coeli fideret , fi respectu coeli aquei, live chrystallini Et dicitur raptus ad tertium ccein rami non quia raptus sit ad videndum similitudinem aliculus rei corporeae , sed propter hoc quod locus me est contemplationis Beatorum. Unde Glos eis. Fra princi cory. dicit a. ad Corinth. ia. quod cxltim
teritiam es Dirituale coelum, tibi angeli , oe sanssit
an nus fruti ultir Dei eontemplatione r Ad quod cumcὲcit se raptum , signat quod Deus ostendit ei vitam, Di qua videndus est in aeternum. Alio modo per tertium coelum potest intelligi aliqua visio lupe t mundana. Quae potest dici tertium coelum triplici ratione. Yno modo iecundum ordinem potentiarum cognosciistivarum: Ut primum coelum dicatur visio supermutis uana corporalis, quae fit per sensum ; sicut visa est mamis scribentis in sariete Daniel. I. Secundum autem cadum sit visio imaginaria ; puta quam vidit Isaias, S Ioannes in Apocalypsi : Tertitim vero cc Ium dicatur visio intellectualis , ut August. exponit 12.5 super Gen. 8d literam , cap. 28. to. I. Ieeundo modo potest diei tertium coelum secundum ordinem gnoscibit ium: ut Primum coelum dicatur cognitio coelestium corporum o feriandum cognitio coelestium spirituum: tertium feognitio ipsius Dei: Tertio modo Potest dici tertium coelum contemplatio Dei secundum gradus cognitionis, qua Deus videtur z quorum priamus pertinet ad angelos infimae hierare hiae : secundus ad angelos mediae t tertius ad angelos supremae , uP. . t G tan is prine. eoνρ. a. ad Cor. I 2. Et quia VIIIo Dei non potest esse sine delectatione, propterea non ilum se dicit raptum ad tertium coelum rati
345쪽
ne contemplationis, sed etiam in paradisum ratione delectationis consequentis.
Ex art. habes primo: quomodo per rationem oste das, & in sensu recto intelligas, merito insinu tum ab Ecclesia sancta fuisse, quod D. Paulus in raptu illo uiderit divinam essentiam . Ut , quando infesto conversionis eius dicit in antiph. ad Magnificat . Elegit Dominus virum vi plebe: . claritatem vi nis intona dedist sili. Loquitur euim ibi ad lit xam de D. Paulo, & de raptu ejus narrato a. Cor. I Ae si per haee dixerit. Convenientius dicitur; quod vir iste a Deo electus viderit clara visione, in raptu tamen, idest per modum transeuntis , essentiam diavinam , quam dicatur oppositum. Ut per ly clarit stem in nis aterna, tutelligamus claritatem , cuius visione aeterna in aeternum Oivunt beati. Pro quo iarecolamus B. Gregorii dictum super Exod. 33. quod est hoe . Neque illi simplici, o ιncommutabili essentia aliud es claritas, aliud ess natura: sed ipsa ei natura elaritas, ipsa claritas natura es . Haec iis
Dirum Paulas in raptu fuerit Hienatus
es Quartum sic proceditur. Videtur, quod Pa
Ius in raptu non suerit alienatus a sensibus . Dicit enim August. Ia. super Genes. ad literam: ce. 28.eἐν. med. to. 3. ,, Cur non credamus, quod tanis to Apostolo doctori gentium rapto usque ad istam ,, exceIlintissimam visionem voluerit Deus demonis is strare vitam , in qua post hanc vitam vivendum M e it in aeternumt ,, Sed in illa vita futura Sancti post resurrectionem videbunt Dei essentiam, absque hoc quod fiat abstractio a sensibus corporeis . Ergo nec in Paulo fuit huiusmodi abstractio facta. 2. Praeterea. Christus vere viator fuit , & continue visione divinae essentiae fruebatur ; nec tamen fiebat abstractio a sensibus . Ergo nec fuit necelsa riums
346쪽
rium, quod in Paulo fieret abstractio a sensibus, ad hoe quod essentiam Dei videret. 3. Praeterea . Paulus , postquam Deum per essentiam viderat, memor suit illorum , quae in illa visione conspexerat . unde dicebat a. ad Cor. II. Aia. diυi areana verba, qtie non licet bomini loqui: Sed memoria ad partem sensitivam pertinet , ut patet per Philosophum in lib. de memoria, & reminiscentia. c. i. rari meac re. 2. Ergo videtur, quod etiam Paulus videndo Dei essentiam non fuerit alienatus a sensibus. Sed Contra est, quod August. dicit Il. super Genes ad literam. c. 27. insito. 3. 3 ,, Nisi ab hacis vita quisque quodammodo moriatur , sive omniis es no exiens de corpore, sive aversus , ct alienatus M a earnalibus sensibus, in illam non subvehitur v NM sionem. MRespondeo dieendum , quod divina essentia non potest ab homine videri per aliam vim cognosciti. Nam, quam per intellectum . Intellectus autem h manus non convertitur ad intelligibilia, nisi mediantibus phantasmatibus, quae per speetes intelligibilega sensibus accipit, & in quibus considerans de is sibilibus iudieat, & ea disponit. Et ideo in omni O.
Peratione, qua intellectus noster abstrahitur a phauintasmatibus, necesse est quod abstrahatur a sensibus. Intellectus autem hominis in statu viae necesse est quod a phantasmatibus abstrahatur . si videat Dei essentiam . Non enim per aliquod phantasma potest Dei essentia videri; quin immo nec per aliquam speciem intelligibilem creatam ; quia essentia Dei in infinitum incedit non solum omnia eorpora , qu rum sunt phantasmata , sed etiam omnem intellistabilem creaturam. Oportet autem , eum intellest hominis elevatur ad altissimam Dei essentiae visi nem, ut tota mentis intentio illuc advoeetur : ita
stilicet quod nihil intelligat aliud ex phantasmatio hus, sed totaliter feratur in Deum. Unde impos LIo es, quod homo in sarti via videat Deum per essentiam sine abfractione a sensibus. Ad primum ergo dicendum , quod, sicut dictum
est, c an praeci adig. a. post resurrectionem in Beatis Dei essentiam videntibus fiet redundantia ab intellectu ad inferiores vires , & usque ad corpus . unde secundum ipsam regulam divinae visionis anima intendet phantasmatibus , & sensibilibus. Talis autem redunaantia non fit in his qui rapiuntur, si ut dictum est. c a. praee. ad a. Et ideo non est similis ratio.
347쪽
Ad secundum dicendum , quod intellectus animae Christi erat κlorificatus per habituale lumen glois xiae, quo divinam essentiam videbat multo amplius, quam aliquis angelus, vel homo. Erat autem viator propter corporis passibilitatem , secundum quam paulo minus ab angelis minorabatur , ut dicitur ad Heb. a. dispensative , & non propter aliquem defectum ex parte intellectus . Unde non est similis ratio de eo, & de aliis viatoribusώAd tertium dicendum , quod Paulus , postquam cemavit videre Dei essentiam, memor fuit illorum, quae in illa visione cognoverat per aliquas species intelligibiles habitualiter ex hoc in eius intellectu relictas: sicut etiam , abeunte sensibili , remanent
aliquae impressiones in anima, quas postea conferens ad phantasmata memoratur. Unde nee totam illam cognitionem aut cogitare poterat, aut verbis ex Prismere. v - , o L.
EX art. habes primo : quomodo per rationem mstendas, merito insinuatum a scripturis, ct Augustino, quod Paulus in illo suo raptu fuit alien rus a sensibus. A D. Augustino quidem, ut in armcontri A scripturis vero universaliter per hoc, quod dicitur Sapient. 9. Comur , quod eorr&mpitur, aggravat animam , scilicet ab elevatione ad divina. Cum itaque summa elevatio animae siit illa, qua ad videndam essentiam divinam pertingit; oportet secundum illam auctoritatem , quod mens humana videns divinam essentiam si vel totaliter a corpore exuta , vel alienata ab ipsius corporis sensibus. Item ab E-M. 33. mu videbit me homo, γ vivet , lici licet vi-Ia corporali: vel inquantum vivere dicit esse iuxta illud Philosophi: Vivere visentibus vi esse vel
saltem inquantum vivere dicit operari c ut habetur
ab eodem Philosopho in libris de anima . J Ac si
ergo dixerit: Homo purus e talis scilicet, qualis estu nisi aut realiter moriatur, aut saltem quoad mlum sensuum c mors. enim quaedam corporalis est , animam in corpore alienari a sensibus non Poterat me videre. Secundo vides: quomodo, &ς.
348쪽
AD Ouintum sic proceditur. Videtur , quod ani
m S Pauli in statu illo fuerit totaliter a corpore separata. Dicit enim Apost. a. ad Cor. I. uuandiM stimus in empore ψ peregrinamuν a Domino. yersidem enim ambulamur , ω non peν Deciem . Sed. Paulus in statu illo non peregrinabatur a Domino; quia videbat Deum per speciem, ut dictum est. c 3 hv. q. Ergo non eratisin corpore. '2. Praeterea . Potentia anim. e non potest elevari
supra eius essentiam, in qua radi eatur . Sed intelleis ctus, qui est potentia animae , in raptu fuit a corporalibus abstractus per elevationem ad diMinam cono templationem. Ergo multo magis essentia animae fuit separata a corpore. j ' . i3. Praeterea. Vires animae vegetabilis sunt magis materiales, quam vires animae sensitivae, Sed oportebat intellectum abstrahi a uiribus animae se ii sitivae , ut dictum est, c aqt. pMe. J ad hoc ut rapere. tue ad videndam divinam essentiam . Ergo multo magis oportebat, quod abstraheretur a viribus animae vegetabilis , quarum operatione cessante , iam nullo modo remanet anima corpori coniuncta. Ergo videtur , quod oponuit in raptu Pauli animam totaliter a corpore esse separatam. Sed Contra est, quod Augustin. dicit in Epist. asPaulinam de videndo Deum: c qua es lia. e. II. ante med. rom. 2. J Non incredibile est, 'etiam qui- ,, busdam Sanctis nondum ita defunctis, ut sepelien- ,, da eorum cadavera remanerent, eis istam excel- lentiam revelationis fuisse concessam, , ut scilicet viderent Deum per essentiam. Non ergo fuit nece sis sarium, ut in raptu Pauli anima eius totaliter sepa
Respondeo dicendum, quod , sicut supra dictum
est, care. I. hui. quast. J in raptu, de quo nune loquimur, virtute divina elevatur homo ab eo quod est secundum 1 naturam , in id quod est supra naturam . Et ideo duo tonsiderare oportet . Primo quidem, quid .sit homini secundum naturam: Seetiudo , . έ κ. O a quid '
349쪽
Ad secundum dicendum , quod intellectus animae Christi erat glorificatus per habituale lumen gloriar, quo divinam essentiam videbat multo amplius, quam aliquis angelus, vel homo. Erat autem viator Propter corporis passibilitatem , secundum quam paulo minus ab angelis minorabatur , ut dicitur ad Neb. a. dispensative , & non propter aliquem deis c um ex parte intellectus . Unde non est similis ratio de eo, & de aliis viatoribus Ad tertium dicendum , quod Paulus , postquam cessavit videre Dei essentiam, memor fuit illorum, quae in illa visione cognoverat per aliquas species intelligibiles habitualiter ex hoc in eius lintellectu relictas: sicut etiam , abeunte sensibili , remanent
aliquae impressiones in anima, quas postea conferens ad phantasmata memoratur. Unde nee totam illam cognitionem aut cogitare poterat, aut verbis ex Pria
EX art. habes primo : quomodo per rationem mstendas, merito insinuatum a scripturis, ct Augustino, quod Paulus in illo suo raptu fuit alienatus a sensibus. A D. Augustino quidem, ut in arg. cantri A scripturis vero universaliter per hoc, quod dicitur Sapient. 9. Comus, quod corrumpitur, agera- ωαι animam 1 scilicet ab elevatione ad divina. Cum itaque summa elevatio animae sit illa, qua ad videndam essentiani divinam portingit; oportet secundum illam auctoritatem , quod mens humana videns diis vinam essentiam sit vel totaliter a corpore exuta , vel alienata ab ipsius corporis sensibus. Item ab Exo. 33. Non videbit me homo, oe vivet ἰ scilicet vi-Ia corporali: vel inquantum vivere dicit este iuxta illud Philosophi: Vivere viυentibus es esse vel
saltem inquantum vivere dicit operari e ut habetur ab eodem Philosopho in libris de anima . Ae si ergo dixerit: Homo purus e talis scilicet, qualla estu nisi aut realiter moriatur, aut saltem quoad sum sensuum c mors. enim quaedam corporalis est , animam in corpore alienari a sensibuς non poterit me videre. Secundo vides: quomodo, dic. AR
350쪽
Utrum anima Pauli in flatu silo fuerit rotat
AD Ouintum sic proceditur. Videtur , quod an iis
mi Pauli in statu illo fuerit totaliter a corpo re separata. Dicit enim Apost. a. ad Cor. S. PuandiM sumtis in corpore ψ peregrinamuν a Domino. per sdem enim ambulamus , o non peν speciem . Sed. Paulus in statu illo non peregrinabatur a Domino ς quia videbat Deum per speciem, ut dictum est. c.
3, hv. q. Ergo non ieratisin corpore. 'Σ. Praeterea . Potentia animae non potest elevari supra eius essentiam, in qua radieatur: Sed intellectus, qui est potentia animae , in raptu fuit a co poralibus abstractus per elevationem au di vinam cocto templationem. Ergo multo magis ementia animae fuit
3. Praeterea. Vires animae vegetabilis Riat magis materiales, quam vires animae sensitivae . sed oportebat intellectum abstrahi a viribus animae sensitivae , ut dictum est, c aνt. pMe. ad hoe ut raperetur ad videndam divinam essentiam . Ergo multu magis oportebat, quod abstraheretur a viribus animae vegetabilis , quarum operatione cessante , iam nullo modo remanet anima eorpori coniuncta. Ergo videtur , quod oponuit in raptu Pauli animam totaliter a corpore esse separatam. Sed Contra est, quod Augustin. dicit in Epist. asPaulinam de videndo Deum: c qua es ira. e. I 3. ante med. rom. a. ,, Noli incredibile est, etiam qui- , , huciam Sanctis nondum ita defunctis, ut sepelieii- ,, da eorum cadavera remanerent, eis illam excel- lentiam revelationis fuisse concessam, , ut scilicet viderent Deum per essentiam. Non ergo fuit necessarium, ut in raptu Pauli anima eius totaliter separaretur a corP re.
Respondeo dicendum, quod , sicut supra dictum est, care. I. Mi. quaest. 9 in raptu, de quo nune loquimur, virtute divina elevatur homo ab eo quod est secundum naturam , in id quod est supra naturam . Et ideo duo eonsiderare oportet . Primo qui dem, quid sit homini secundum naturam et Setrando, . ι α O a quid