장음표시 사용
391쪽
esse absque phantasmatibus .' quia connaturale est homini , ut species intelligibiles in phantasmatibus videat , sicut Philosophus dicit in 3. de anima.c tex. 3O. to. a. Sed tamen intellectualis cognitio non consistit in ipsis phantasmatibus , sed in eis contemplatur puritatem intelligibilis veritatis : Et hoc non solum in cognitione naturali, sed etiam iueis quae per revelatiouem cognoscimus . Dicit enim Dionysius a. cap. coelest. hierarch. c implici oe e. i. a med. 3 quod angelorum bierarchias mani sat nosis divina elaritas in quibusdam Bmbolis Muratis , ex euius virtute resituimur insemplum radium . idest in simplicem cognitionem intelligibilis veritatis. Et sic intelligendum est , quod Gregorius dicit , quod
contemplantes eorporalium reriam iambras non sectimerabunt: quia videlicet in eis non si stir eorum conis
templatio , sed potius in consideratione intelligibilis
Ad tertium dicendum , quod ex verbis illis Gregorii non datur intelligi , quod beatus Benedictus Deum in illa visione per gentiam viderit; sed vult ostendere, quod quia selienti Creatorem angina essomnis creatura, consequens est quod per illustrationem divini luminis de facili possut quaecumque videri . Unde subdit: uuamlibet etenim partim de mee Creatoris aspexerit, breve ei fi omne , quod creatum es . .
EX artic. habes primo : quomodo per rationem mstendas, & in vero sensu intelligas, merito insinuatum fuisse a Scripturis, &Gregorio, quod contemplatio praesentis vitae non potest pertingere ad visi nem divinae ementiar. A B. Gregorio quidem, ut inarg. coni. Ex quo melius intelligi datur , quod responsa ad secundiam, & tertium suerunt non tantum absolute bona , sed etiam ad mentem eiusdem B. Gregorii. A Scripturis vero, ut i. Timoth. 6. Deus habitat lucem inaccessibilem , quem nullus hominum vidit, sed nee videre potest . lae in Io. I. Deum nemo vidit unquam . Et Exod. 33. Non videbit me homo, s υivet. Sectindo vides: quomodo ex iis bene pensatis, dic.
392쪽
QUAEST. CLXXX. ART. VI. ARTICULUS VI. 36383 Istrum operat so contemplationis conυenienteν disinguatur per tres motus, eircularem, rectum , ω obliquum a S . q. 179. a. I. ad 3- ρο Ner. q. 8. art. I s. ad 3.s q. IO. a. 8. ad Io. ω ορ. 2O. lib. 3. c. a. oe 3.
AD Sextum sic proceditur. Videtur, quod incon
venienter operatio contemplationis distinguatur per tres motus, circularem , rectum, & obliquum, 4.
cap. de div. nom. par. I. lect. 7. 3 Contemplatici enim tantum ad quietem pertinet , secundum illud
Sap. 8. Intrans in Gmtim meam conquiescam eum IIa : Sed motus quieti opponitur . Non ergo ope rationes contemplativae per motus designari debent. I. Praeterea . Actio contemplativae vitae ad intellectum pertinet, secundum quem homo cum Angelis convenit: Sed in Angelis aliter assignat Dionys. hos motus, quam in anima. Dicit enim, clan eis. motum Hreularem Angeli e s se sectindum Utaminationes pulebri , oe boni . Motum autem circularem animae secundum plura determinat: Quorum primum e si introitus animae ab exterioribus ad seipsam Secundum est quaedam eonυolatio virtutum imitis, per quam anima liberatur ab errore , ω ab exteriori occupatione: Tertium autem est ianio ad ea , quae supra se sunt . Similiter etiam differenter describit
motum rectum utriusque . Nam rectum motum Angeli dicit esse , sectindum quod procedit ad subjectorum proυιdentiam .' Motum autem rectum animae
ponit in diaobus : Primo quidem in hoc , quod progreditur ad ea quae fiant circa Osrm : Seciando autem in hoc , quod ab exterioribus ad simplices eo uistemmationes eleυatur . Sed etiam motum obliquum diversimode in utrisque determinat. Nam obliquum motum in Angelis assignat ex hoc, quod moesdendo minus habentibus manent in Mentitate circa Deum :GHiquum autem motum animae assignat ex eo,
quod anima illuminatur divinis cognitionibus rationaliter , o disse. Non ergo videntur convenienter
allignari operationes contemplationis per modos prae dictos.
3. Praeterea. Ricard. de Sancto vict. in lib. I. de contempl. c cap. S. 3 ponit multas alias differentias motuum, ad similitudinem volatilium coeli: O
393쪽
, , rum quaedam nunc ad altiora se attollunt , nuncis autem in inferiora demerguntur ; I hoc saepius M repetere videntur : Alia vero dextrorsum , vel sitis ,, niit torsum divertunt multoties : Quaedam veru,, moventur in anteriora, vel posteriora frequenter: M Alia vero quasi in gyrum vertuntur secundum la- ,, tiores, Vel contractiores circuitus ἰ Quaedam vero ,, quasi immobiliter suspensa in uno loco manent. Ergo videtur, quod non sint solum tres motus contemplationis.
In Cotitrarium est auctoritas Dionysii . eis. in
Respondeo dicendum, quod, sicut dictum est su-Fra, q. praec. a. i. ad 3. operatio intellectus, in qua contemplatio essentialiter consistit , motus dicitur , secundum quod motus est actus perfecti , ut Philosoph. dieit in 3. de Anima. c tex. 28. tom. 2. Quia vero per sensibilia in cognitionem intelligibi- Iium devenimus , operationes autem sensii biles sine motu non fiunt , inde est quod etiam operationes intelligibiles quasi motus quidam describuntur ; ia
secundum simillitudinem diversorum motuum earum differentia assignatur . In motibus autem corporalibbus persectiores, est primi sunt locales, ut probaturin 8. Phys. tex. II. Θ I7. ism. 2. Et ideo sub
eorum similitudine potissimae operationes intelligibi. Ies describuntur . Quorum quidem sunt tres disse. xentiae . Nam quidam est circularis, secundum quem aliquid movetur uniformiter circa idem centrum :Alitis autem est rectus , secundum quem aliquid procedit ab uno in aliud : Tertitis autem est obliqtitis, quasi compositus ex utroque . Et ideo ,, in opera-
,, tionibus intelligibilibus id quod simpliciter habet
,, uniformitatem , attribuitur motui circulari ἔ O. ,, peratio autem intelligibilis, secundum quam pro- ,, ceditur de uno in aliud, attribuitur motui rectorri operatio autem intelligibilis habens aliquid uni- ,, formitatis si nihil cum processu ad diversa , attri- ,, buitur motui obliquo. Ad primum ergo dicendum , quod motus corporales exteriores opponuntur quieti contemplationis, quae intelligitur esse ab exterioribus occupationibus:
Sed motus intelligibilium operationum ad ipsam
quietem contemplationis Pertiuent.
Ad secundum dicendum , quod homo convenit in intellectu cum Angelis iii genere .' Sed vis intellectiva est multo altior in Angelo , quam in homine; Et ideo alio modo oportet hos motus in homi
nibus , R. in Angelis assignare , secundum quod di
394쪽
versimode se habeat ad uniformitatem. Intellectua enim Angeli habet cognitionem uniformem secundum duo. Primo quidem, quia non acquirit intelligibilem veritatem ex varietate rerum compositarum :Seeundo , quia non intelligit veritatem intelligibilem discursive, sed simplici intuitu. Intelictus vero antismae a sensibilibus rebus accipit intelligibilem veritatem , S cum quodam discursu rationis ipsius eam intelligit . Et ideo Dionys. motum circularem in Angelis assignat , inquantum uniformiter, & indesiarenter absque principio , 3e fine intuentur Deum :sicut motus circularis carens principio, & fine uniformiter est circa idem centrum . In anima vero, antequam ad istam uniformitatem perveniat, exigitur quod duplex eius difformitas amoveatur . Primo quidem illa , quae est ex diversitate exteriorum re Tum , prout scilicet relinquit exteriora Et hoc est
quod primo ponit in motu circulari animae intro sum ipsius ab exterisνibtis ad seipsam. Secundo autem PisPortet , quod removeatur secianda difformitas , quae est per discursum rationis: Et hoc idem contingit,
secundum quod omnes operationes animae reducu
tur ad simplicem contemplationem intelligibilis veritatis . Et hoc est , quod fecundo dicit , quod n e saria in unifoνmis convolutio intellectualium vi tutum ipsius ς ut scilicet cessante discursu , figat ut
ejus intuitus in contemplatione unius simplicis veritatis . Et in hac operatione animae non est error: sicut patet , quod circa intellectum primorum principiorum non erratur , quae simplici intuitu cognoscimus. Et tunc, istis duobus praemissis , tertio ponitur uniformitas consormis Angelis, secundum quod , praetermissis omnibus , in sola Dei contemplatione persistit . Et hoc est quod dicitor Deinde se tiniso mis facta tinite , idest conformiter , unitis virtut bus, ad pulchrum, oe bonum mantiducitur . Motus autem rectus in Angelis accipi non potest secundum Id, quod in considerando procedat ab uno in aliud, sed solum secundum ordinem suae provMentiae , secundum scilicet quod Angelus superior inseriores il- Iuminat per medios . Et hoc est quod dicit , quod ἐn dire dium moυentuν Angeli, quando procedunt aditi ectorum providentiam recta omnia transeuntes, id est secundum ea, quae secundum rectum ordinem disponuntur. Sed rectum motum ponit in anima se cundum hoc, quod ab exterioribus sensibilibus procedit ad intelligibilium cognitionem. Obliquum autem motum ponit in Angelo compositum ex recto, in circulari , inquantum secundum contemplati
395쪽
item Dei inferioribus providet In anima autem ponit motum obli um similiter ex recto, & circolari compositum; prout scilicet illuminationibus dis vinis ratiocinando utitur. Ad tertium dicendum , quod illae diversitates motuum , quae accipiuntur secundum differentiam eius quod est sursum , & deorsum , dextrorsum; tis nistrorsum, ante, & retro , & secundum diversos circuitus , omnes continentur sub motu recto , vel obliquo . Nam per omnes designatur discursus rationis i Quod quidem si sit a genere ad speciem , vel a toto ad partem, erit, ut ipse exponit, secun- dum sursum, & deorsum : Si vero sit ab uno oppositorum in aliud , erit secundum dextrorsum , & sinistrorsum: Si vero sit a causis in effectus, erit anis te, S retro r Si vero sit secundum accidentia, quae circumstant rem propinquam , vel remotam , erit circuitus . Discursus autem rationis , quando est a sensibilibus ad intelligibilia, secundum ordinem n turalis rationis, pertinet ad motum rectum Quan-.do autem est secundum illuminationes divinas , pertinet ad motum obliquum , ut ex dictis patet. c in solup. praeci Sola autem immobilitas , quam Ponit , pertinet ad motum circularem . Unde patet , quod Dionys multo sufficientius , & subtilius motum contemplationis describit.
EX artici habes primo: quomodo per rationem mstendas , merito fuisse insinuatum a scripturis,& Dionysio: quod convenienter distinguitur contemis platio in motum circularem , rectum , & obliquum. A S. Dionysio quidem , ut in argument. coner. Ascripturis vero per hoc, quod assimilant contemplationem volatui. Ut Ps Sq. Quis dabit mihi pennas, ν solabo, oe νe Miescam t Illa scilicet quiete , de qua dicit Psalm. 4. in pace in idipsum dormiam ,
εἴ ν requiescam: de qua & Sap. 8. Intrans in domum meam eonquiescam eum sita. Quia enim aves volanis do motum illum triplicem faciunt, ut declaratur in ad tertium t ideo scriptura , dum contemplationem volatui assimilat, quasi scholastice dicit ContempIaistio habet tres motus , scilicet circularem , rectum , M obliquum. Et hoc utique convenienter. Pro quo
de convenientia totali scripturarum vide quaes. I 22. art. a. appen. & q. I a. arx. I. appen. Secundo vides et
396쪽
Utrum contemplatio delectationem habeat . I. a. q. 3. a. S. co. Et q. d. IS. q. q. a. a. q. a. ad I. AD Septimum sic proceditur. Videtur, quod conis templatio delectationem non habeat . Delectatio enim ad vim appetitivam pertinet Sed contemplatio principaliter consistit in intellectu . Ergo visedetur, quod delectatio non pertineat ad contempla
impedit delectationem : Sed in contemplatione est contentio , & certamen . dicit enim Greg. super GEech. hom. I . inter med. oe Fn. quod is anima,s, cum contemplari Deum mititur, velut in quodam ,, certamine posita , modo quali exuperat; quia in- , , telligendo, & sentiendo de incircumscripto lumi is ne aliquid degustat: modo succumbit; quia deguo,, stando iterum deficit. Ergo vita contemplativa non habet delectationem.
fectam, ut dicitur in Io. Ethicor. cc. 4. to. s. Sed contemplatio vitae est imperfecta, secundum illud I. ad Corinth. II. Videmus nunc per Deculiam in aenigmate. Ergo videtur, quod vita contemplativa deleoctationem non habeat.
pedit .' Sed contemplatio inducit laesionem corporaisiem . unde Genes. 32. dicitur, quod Jacob postquam dixerat, Vidi Dominum facie ad faciem, claudicabat Pede; eo quod tetigerit nervum femoris eius, & obis stupuerit . Ergo videtur , quod in vita contemplatuva non sit delectatio. Sed Contra est , quod de contemplatione sapientiae dicitur Sap. 8. Non babet amaritudinem conver fatio illius, nec taedium conυictus erus , sed Letitiam , 3 gaudium. Et Gregor. dicit super Ezech. Goc. sum cit. quod contemplativa vita amabilis valde duncedo egi. Respondeo dicendum , quod aliqua contemplatio potest esse delectabilis dupliciter . Uno modo rati ne ipsius operationis: quia unicuique det e labilis est operatio sibi conveniens secundum propriam natu ram , vel habitum . Contemplatio autem veritatigςompetit homini secundum suam naturam , prout ast animal rationale: Ex quo contingit, quod omne
397쪽
natura scire desederant ; & per consequens in cognitione veritatis delectantur : Et adhuc magis fit hoc delectabile habenti habitum sapientiae , & scientiae, ex quo accidit , quod sine difficultate aliquis comtemplatur.
Alio modo contemplatio redditur delectabilis ex parte obiecti ; inquantum scilicet aliquis rem amaram contemplatur Sicut etiam accidit in visione corporali, quae delectabilis redditur , non solum ex eo quod igium videre est delectabile , sed etiam ex
eo quod videt quis personam amatam . Quia ergo vita contemplativa praecipue consistit in contemplatione Dei, ad quam movet charitas, ut dictum est,c a. I. hu. qu. ω a. a. ad I. inde est quod in Gita contemplatiυa non solum es delectatio ratione ipsius contemplationis , sed etiam ratione ipseMr diuini mmoris .
Ee quantum ad utrumque eius delectatio omnem delectationem htimanam excedit. Nam & delectatio piritualis potior est , quam carnalis , ut supra ha-vitum est , I. a. q. 3I. a. S. cum de passionibusuqeretur ; & ipse amor, quo ex charitate Deus diis 1 igitur, omnem amorem excedit. Unde in Psal. 33.
dieitur: GUate, o videte, quoniam suaυis es Dominus .
Ad primum ergo dicendum, quod vita contemplativa, licet essentialiter consistat in intellectu , primcipium tamen habet in affectu ; inquantum videliiscet aliquis ex charitate ad Dei contemplationem iniscitatur. Et quia finis respondet principio , inde est quod etiam terminus , & finis contemplativae vitae habet esse in affectu; dum scilicet aliquis in visionexei amatae delectatur, R ipsa delectatio rei visae amisvlius excitat amorem . Unde Greg. dicit super Eistaech. c Hom. 34. ciri med. quod eum quis ipsum quem amat, viderit , in amore ipsius amplius ignesis. Et haec est ultima persectio contemplativae viistae , ut scilicet non solum divina veritas videatur,
ad secundum dicendum , quod contentio , vel
certamen , quod provenit ex contrarietate exteri
xis rei , impedit illius rei delectationem . Non eis nim aliquis delectatur in re, contra quam pugnat; sed in re , pro qua quis pugnat , cum eam homo adeptus fuerit , caeteris paribus , magis in ea delectatur. Sicut August. dicit in 8. Confess. e. 3. ange me.. tom. I. quod quanto sciit maius perieummin praelio , tanto maius es gaudium in tνiti mpho. Non est autem in contemplatione contentio, &
398쪽
eertamen ex contrarietate veritatis quam eontem
plamur, sed ex desectu nostri intellectus, & ex eo ruptibili corpore , quod nos ad inferiora retrahit , secundum illud Sap. 9. Corpus quod corrumpituν, Μ gravat animam - ω deprimit terrena inhabitatio sensum multa eogitantem . Et inde est , quod quando homo pertingit ad contemplationem veritatis , ar dentius eam amat : sed magis odit proprium desectum , & gravitatem eorruptibilis eorporis, ut dicat eum Apostolo Rom. 7. Infelix ego homo , quis me liberabit de eorpoνe mortis hujus t Unde & Gregor. dicit super Ezech. Iocieit. n arg. 3 Cum Deus jam per desideνitim , oe intellectum cognoscitur , omnem in nobis voluptatem earnis arofaeis. Ad tertium dicendum, quod contemplatio Dei ire hae vita imperfecta est respectu contemplationis p triae. Et similiter delectatio contemplationis viae est imperfecta respectu delectationis contemplationis pa- triae, de qua dicitur in Psal. 33. Torrente voluptatis tuae potabis eos . Sed contemplatio divinorum, quae habetur in via, etsi sit imperfecta, tamen est det elabilior omni alia contemplatione , quantumcunque Perfecta , propter excellentiam rei contemplatae δUnde Philoc dicit in i. de partibus animalium Ic ciri prine. tom. 4. Accidit circa illas hon ,, rabiles existentes, & divinas substantias, minores nobis existere theorias i Sed etsi seeundum modis, cum attingamus eas ; tamen propter honorabilis D talem cognoscendi delectabilius aliquid habent , di, quam quae apud nos omnia. Ee hoe es etiam quod ,, Gregorius dieit Dyee Eetechielem : c loe. Dp. est ,, Contemplativa vita amabilis valde dulcedo est , ,, quae super semetipsam animam rapit , coelestia a D perit, spiritualia mentis oculis patefacit.
Ad quartum dicendum , quod Jacob post contemplationem uno pede claudicabat , quia necesse es , ων debilitato amore saeculi , eon Ieseae aliquis ad amorem Dei , ut Greg. dicit super Eaechiel. c. Ioe. eit. J Et ideo se post agnitionem suavitatis Dei unus,, in nobis pes sanus remanet , atque alius claudi-B cat , omnis enim qui uno pede claudicat , solumis illi pedi innititur, quem sanum habet.
EX art. habes psims : quomodo per rationem instendas, merito insinuatum a scripturis, &Gre-norio , quod contemplatio habet delectationem . Ascripturis quidem , ut Psalm. 36. Μelius es modicum
399쪽
isso supeν Gυitias peceatorum multas. Quod mod
cum, quasi per nota nobis aliquantulum exponens, descripserat his verbis in Psal. 34. Anima mea extiItabit in Domιno, Θ delectabitur super salutari IDO : omnia ossa mea dicener Domine , quis silmilis e Mi t Hoe modicum est illud . de quo sub aliis verbis fit sermo in ad teνtium . Ab eisdem quoque , & Beato Gregorio,. simul, ut in arg. contr. Secundo vides, &c..
Utrum vita contemplativa sit diu urna cn q. ΣΟ. a. q. ad 3- Et 3. d. 33. q. I. a. q. q. 3. AD Octavum sic proceditur . Videtur , quod vi ta contemplativa non sit diuturna. Vita enim contemplativa elsentialiter eonsistit in his , quae ad intellectum pertinent . Sed omnes intellectivae perfectiones huius vitae evacuabuntur, secundum illud R. ad Cor. I 3. Sive prophetiae eυacuabuntur, sυe Iinguae resebunt , seve scientia destruetur ia Ergo vitR contemplativa evacuatur. I. Praeterea . Dulcedinem contemplationis aliquis homo raptim, & pertranseundo degultat. unde Au gust. dicit in io. Conselsi c e. 4o. partim ante Mn. Tom. I. Intromittis me in assectum multum inintatum introrsus , ad nescio quam duDedinem , sed reeido in hae aerumnosis pondeνibus . Gregoriu& etiam an S. Moral. c cap. 23. ad si exponens illud Job. q. M Cum spiritus me prir sente transiret, diciti In ,, suavitate contemplationis. intimae non diu mens,, figitur, quia ad temetipsam, ipsa immensitate lu- minis reverberata , revocatur . is Ergo vita con- templativa non est diuturnata Praetereaia Illud quod non est homini connat rate , non potest esse diuturnum : Vita autem con-remplativa ess melior , quam secundum hominem, ut Philosoph. dicit in io. Ethicor. c cap. 7. ad s. to. S. . Ergo vicetur, quod vita contempIativa non sit diuturnas Sed Contra est, quod Dominus dicit Luc. Io. Μaria optimam partem elegit, quae non auferetur ab ea , quia, ut Greg. dicit super Eaech. Hom. 14. a med. eontem.
platis hie incipis, ut in eoeIesi patria perficiatur . Respondeo dicendum , quod aliquid potest dici diuturnam dupliciteν . Uno modo secundum suam naturam . Alio modo quoad nos. Secundum δε quidem manifesum es , quod vita contemplativa diuturnar
400쪽
es dupliciter ς Uno modo , eo quod versatur circa incorruptibilia, & immobilia. Alio modo, quia non habet contrarietatem: delectationi enim, quae est in considerando, nihil est contrarium, ut dicitur in iis Topic. c east. r3. in explici loci a. to. i. Sed quoad nos etiam vita contemplatiυs diuturnae sinum quia competit nobis secundum actionem in corruptibilis partis animae , scito secundum intellectum : unde potest post hanc vitam durare r Tum quia in operibus contam plativae corporaliter non la horamus: unde magis in huiusmodi operibus continue persistere possumus , sicut Philosophus dicit iuro. Ethicor. c c. . parum a minc. to. 3. Ad primum ergo dicendum , quod modus contemplandi non est idem hie , ia in patria : Sed ubia contemplativa dicitur manere ratione charitatis, in qua habet & principium , & finem is. Et hoc est quod Greg. dicit supcr EZech. c. Hom. I 4. γ' med. Contemplativa hic incipit , ut in coelesti patriam perficiatur δ' quia amoris ignis, qui hic ardere in-M choat, cum ipsum , quem amat, viderit, in amori re ipsius amplius ignescit. Ad secundum dicendum , quod nulla actio potest diu durare in sui summo. Summum autem contem plationis est , ut attingat ad uni sormitatem divinae contemplationis , ut dicit Dionys. eap. 4, de diυ- nom. par. I. Iect. 7. ω e. 3. eoel. hierareb. ante med. fcut supra positum est. art. 6. hia. qu. ad 2. UI de et si quantum ad hoc contemplatio diu durare nori possit ἰ tamen quantum ad alios contemplationis Metus potest diu durare .i Ad tertium dicendum , quod Philosophus dicit, vitam contemplativam esse snpra hominem , quia competit nobis secundum hoc , quod aliquid divinum est in nobis; scilicet intellectus, qui est incorrupti hilis, & impassibilis in se . & ideo actio ejus potest esse diuturnior .
EX art. habes pνimo r quomodo per rationem Ostendas , merito fuisse insinuatum a scripturis, R Grem quod vita contemplativa est diuturna . Ut de utrisque ponitur in argum. cone. Ubi adverte su-Per ly quae non aufeνetων ab ea , quod pro stata praesenti etiam diuturnitas contemplationis ibi importata fuit in B. Maria Magdalena . Nam eost a.
scensionem Domini in coelum c tie in gessis eius emsan ita legitur secessit in desertum; ubi ad, 3.. an