장음표시 사용
411쪽
38a QUIES P. CLXXXII. ART. I. UAESTIO CLXXXV.
De comparatione vitae activae ad. contemplativam,
DEinde considerandum est de comparatione vitae
activae ad contemplativam . Et circa Me quaeruntur quatuor.
Primo. Quae sit potior, vel dignior.
Secundo. Quae sit mairaris meriti. Tertio. Utrum vita contemplativa impediatur peractivam. Quarto. De ordine utriusaueis
. Utrum visa activa sit potior , quam
A D Primum sic proceditur. Videtur, quod vita IA ctiva sit potior, quam contemplativa. Puod vim es meliorum, videtur esse honorabilius, oe m Iius, ut Philos. dicit in 3. Topicis ce. I. in explic. loci II. eo. I. Sed vita activa pertii et ad maiores, scilieet ad Praelatos, qui sunt in honore, & potestate con-istituti. unde August. dicit 19. de civit. Dei, e. I9. in med. to. S. quod in actione non amandus es bonorin hae vita , βυe potentia. Ergo videtur, quod vita activa sit potior, quam contemplativa . a. Praeterea. In omnibus habitibus, & actibus prae cipere pertinet ad potiorem ; sicut militaris tanquatri potior praecipit fraenorum taetrici : Sed ad vitam activam pertinet disponere , & praecipere de contem-Plativa ς ut patet per illud quod dicitur Moysi Exod. I9. Depende , oe contesare popuIum , ne forte ve-ιie transcendere propositos terminor ad videndum Deum . Ergo vita activa est potior , quam contemplativa. 3. Praeterea . Nullus debet abstrahi a maiori, ut a plicetur minoribus. Apost. enim dicit i. aὸ Corintho 12. aEmulamini ebaνismata meIiora : Sed aliqui abstrahuntur a statu vitae contemplativae, & Occupantur
412쪽
QUAEST. CLXXX l I. ART. I. 38s
tur circa vitam activam ; ut patet de illis qui transferuntur ad statum praelationis. Ergo videtur, quoavita activa sit potior, quam ntemplativa. Sed Contra est, quod Dominus dicit Lucae Io. Μ ria optimam partem elegit , quae non a eretur ab ea a Per Mariam autem significatur vita contemplativa . Ergo contemplativa vita potior est , quam activa
Respondeo dicendum , quod nihil prohibet, aliquid
secundum se esse excellentius, quod tamen secundum
quid ab alio superatur . Dicendum est ergo , quod vita eontemplativa sempliciter melior es , quam
Quod Philos in Io. Et h. ce. 7. ω 8.to. I. a probat octo rationibus . Quarum ρνima est , quia vita conis templativa convenit homini secundum illud quod est optimum in ipso , scilicet secundum intellectum, reve spectu propriorum obiectorum, sci I ieet intelligibi
Ilum et vita autem activa occupatur circa exteriora
Unde Rachel, per quam significatur vitae contemplotiva, interpretatur vistim principium t vita autem activa significatur per Liam, quae erat lippis oculis, ut Geegor. dicit 6. Moral, c c. i8. a princ. Secunda , quia vita contemplativa potest esse magis i continua, licet non quantum ad sumn m contem Nationis gradum , sicut supra dictum est. q. Igo. a. 8. ad 2. Θ q. praec. a. q. ad 3. Unde & Maria, per quam significatur vita contemplativa , describitur secus pedes Domini assidue sedens. Tertia, quia maior est delectatio vitae contomplativae, quam activae. Unde August.
dicit in lib. de ver b. Dom. ferm. 26. c. a. autem d. t
Io. quod Mareba tuνbabatur , Maria epulabatur. uuarta, quia in vita contemplativa est homo magis sibi sum ciens; quia paucioribus ad eam indiget. V de dicitur Luc. io. Martha, Martha solitata es, oeturbaris erga plurima. 2uinta, quia vita gontempla. iva magis propter se diligitur ; vita autem activa ad aliud ordinatur. Unde in Psal. 26. dicitur ea nam perii a Domino, hane requiram, ut inhabitem in domo Domini omnibus diebus vite meae , tit videam voluptatem Domiui . Sexta , quia vita contemplatisua consistit in quadam vacatione, & quiete , secundum illud Psal. 43. Vacate, oe videte, quoniam mssum Deus. Septima, quia vita contemplativa est secundum divina; vita autem activa est secundum humana. Unde August. dicit in lib. de verta DOm. seri
Ecce quod Μaria audiebat . Verbum caro factum es Ecce cui Martha mini rabat . Octava, quia vita con
413쪽
templativa est secundum id , quod est magis pro peium homini, scilicet secundum intellectum ; in
perationibus autem vitae activae communicant etiam inseriores vires , quae sunt nobis, & brutis communes. Unde in Psal. 33. postquam dictum est, Homianos, timenta salvabis Domine, subditur id quoa est hominibus speciale , In lumine tuo videbimus
Nonam rationem addit Dominus Luc. I . cum diis eii et Optimam partem elegit Μaris , qua non a seretur ab ea . Quod exponens August. in lib. de verti. Dom. Goe. eit. dicit: Non tu malam, sed illa meis Itorem . Audi , unde meliorem , quia non a metre ab ea: a te aωtem auferetuν aliquando onus neeuη-tatis aeterna es duleedo υeritatis. Seeundum quid eamen , γ in easta es magis eugenda vita astiis propter necessitatem praesentis viistae: Sieut etiam Philos dicit in 3. Topic. c e. u. m
Nieat. Dci 4o. to. r. quod philosophari ef melius , etiam ditari , sed ditari melius es necessitatem p
tienti . Ad primum ergo dicendum, quod ad Prassatos nori solum pertinet vita activa , sed etiam debent esse excellentes in vita contemplativa. Unde Greg. dicit in Pastorali .' par. a. e. r. Sit Praesul actione prae pvus, pre eunctis in eontemmatione suspensias. Ad secundum dicendum, quod vita contemplativa in quadam animi libertate consistit. Dicit enim Greg. super Ezech. c bom. 3. a med. quod vita eontemptat ma ad quandam libertatem mentis transit, temporalia non eogitans, sed aeterna . Et Boetius dieit in 1. de consolatione . prosa a. eis. med. Humanas animas tiberiores esse neeefisa es , eum se in mentis disinae speculatione conservant ; minus vero , eum dilabia u. νυν ad eorpora . Unde patet , quod vita activa non directe praecipit contemplativae , sed disponendo ad vitam contemplativam praecipit quaedam opera vitae activae, in quo magis servit vitae contemplativae, quam dominetur. Et hoc est quod Greg. dicit super Ezech. De. est quod afri vita servitus, contemplativa
autem libeνtas vocatur. Ad tertium dicendum, quod ad opera vitae activae interdum aliquis a contemplatione avocatur propter aliquam necessitatem praesentis vitae: non tamen hoc modo quod conatur aliquis totaliter eontemplationem deserere. Unde Aug. dicit I9. de civ. Dei e. i
in s. to. I. ,, otium sanctum quaerit charitas Veritaq tis: negotium iustum, sci vita actis , suscipit ne- is cessitas charitatis o Quam sarcinam si nullus imis
414쪽
m ponit, percipiendae, atque intuendae vacandum estis veritati: Si autem imponitur, suscipienda est pr- , , pter charitatis necessitatem . Sed nec sic omnino se veritatis delectatio deserenda est , ne subtrahatur se illa suavitas, & opprimat ista necessi tas. Et sic patet, quod cum aliquis a contemplativa vita. ad a. ctivam vocatur, non hoc fit per modum subtractio
Iais, sed per modum additionis. APPENDIX. . EX art. habes primo di quomodo perirationem deis
struas errorem quorundam in nominatorum di centium , quod vita activa excellentior est , quam contemplativa. Seeundo habes : quomodo per rati nem ostendas, errorem hunc merito damnari a Domino Luca Io. ut adducitur in arg. contri Ubi nota, quantus sit error ille, ex hoc., quod contemplativa non dicitur melior pars tantum quod videbatur sufficere ad contemplationem sed additur ly optima. Item merito damnari per Veritates aureas super i tam legem veterem, Exod. 3. eonestis. 2. & Detater. 1 i. conclus. 4. diffusis: & e. 29. conclus 4. Tertio vi. des: quomodo ex iis, &c.
Utrum visa activa si maioris meriti, quam
contemplativa. a. dif33. q. I. a. q. q. a.
AD Secundum si e proceditur . Videtur, quod vita activa sit maioris meriti, quam contemplativa. Meritum enim dicitur respectu mercedis . Merces autem debetur labori, secundum illud I. ad Cor. 3. Unusquisque propriam mercedem accipiet feeundum suum laborem . Sed vitae activae attribuitur labor, contemplativae vero quies. dicit enim Gregor. super EZech. chom. l . a med. ) ,, omnis qui ad Deum con- ,, Vertitur , prius necesse est ut desudet in labore ;,, idest Liam accipiat , ut post ad videndum prin. cipium in Rachel amplexibus requiescat . ,, Ergo vita activa est maioris meriti, quam contemplativa. 2. Praeterea . Vita contemplativa est quaedam inchoatio futurae felicitatis. unde super illud Joan. ulta Sic eum volo maneνe , donee υeniam , dicit August. ceras . Ia4. inteν med. . f. to. 9. ,, Hoc apertius di- ω ci potest p. Perfecta me sequatur actio iussirmata
415쪽
meae passionis exemplo ἰ inchoata vero contem. , , platio maneat , donec Venio , perficienda , cum M venero . D N Greg. dicit super Ezech. cloe. δερ. eis. J quod contemplatiυa vita hic incipit , ut ineae est patria peiciatur: Sed in illa futura vita non erit status merendi, sed, recipiendi pro meritis. Erispo vita contemplativa minus videtur habere de ra. xione meriti , quam vita activa ; sed plus habet de ratione praemii. 3. Praeterea. Greg. idicit super Ezech. c. eolligitur ex Bom. 12. aliqv. ante s. quod nullum sacrificium in Deo magis acceptum , quam zelus animarum : Sed Per Zelum animarum aliquis se convertit ad Maia vitae activae. Ergo videtur, quod vita contemplativa non sit maioris meriti, quam activa. Sed Contra est, quod Gregor. dicit in s. Mora. e. 18. ante med. 9 Magna fiant activae vitae merita, sed contemplati- potiora. Respondeo dicendum , quod radix merendi est cha ritas, sicut supra habitum est. I. a. q. tili. c. 4. Cum autem charitas consistat in dilectione Dei, & proximi, sicut supra habitum est, cq. I. Deum diligere secundum se est mauis meritorium, quam diis ligere proximum, ut ex supradictis patet. q. 27. a. 8. Et ideo illud quia directius pertinet ad dilectionem Dei, magis est meritorium ex suo genere, quam id quod directe pertinet ad dilectionem proximi propter Deum . Vita autem contemplativa directe immediate pertinet ad dilectionem Dei. Dicit enim August. I9. de civit. Dei, c. I9. in s. to. I. quod otium sanctum , scilicet contemplativae vitae , quaerit charitas υeritatis, scilicet divinae, cui potissime vita contemplativa insistit , sicut dimina est . c qu. praee. a. q. ad a. Vita autem activa directius ordinatur ad dilectionem proximi r quia satagit circa sequens mini terium, ut dicitur Luc. Io. Et ideo ex suo genere contemplatiυα υita ess majoris meriti, quam ae iva. Et hoc est quod Greg. super Ezech. chom. 3. yaνtimante med. dicit : Contemplatiυa es major merito, quam actisa : quia haec in usu praesentis operis laborat,
in quo scilicet necesse es proximis subvenire, illa vero
sapore intimo venturam iam requiem desinat, scilicet in contemplatione Dei. Potin tamen contingere , quod aliquis in operibus vitae actiυae plus mereatur, quam alius in operibus υDrae contemplative; puta si propter abundantiam divini amoris, ut eius voluntas impleatur, propter ipsius ploriam, interdum sustinet a dulcedine divinae cor
te lationis ad tempus separari a sicut Apost. dic
416쪽
bat ad Rom. 9. Optabam ego ipse anathema esse a Chrseo pro fratribus meis . Quod exponens Chrysost. in lib. I. de compunctione e. 7. υerff. 9 dicit et se Itam totam mentem eius demerserat amor Christi , ut is etiam hoc quod ei prae caeteris omnibus amabia se lius erat, esse cum Christo, rursus idipsum, quia is ita placeret Christo, contemneret. Ad primum ergo dicendum , quod labor exterior Oisperatur ad augmentum praemii accidentalis. Sed augis mentum meriti respectu praemii ementialis consistit principaliter in charitate , cuius quoddam signum est labor exterior toleratus propter Christum: Sed mulisto expressivis eius signum est , quod aliquis praetermissis omnibus quae ad hanc vitam pertinent , soli
divinae contemplationi vacare delectetur.
Ad secundum dicendum ,: quod in statu felicitatis futurae homo pervenit ad perfectum . Et ideo non relinquitur locus proficiendi per meritum: Si tamea relinqueretur, effet efficacius meritum propter maj rem charitatem e Sed contemplatio praesentis vitae cum quadam impersectione est, & adhuc habet quo Proficiat. Et ideo non tollit rationem merendi; sed augmentum meriti facit Propter maius exercitium charitatis divinae. Ad tertium dicendum, quod sacrificium spiritualiter Deo offertur , cum aliquid ei exhibetur . Inter omnia autem bona hominis Deus maxime acceptat bonum humanae animae , ut hoc stibi in sacrificium offeratur. Omerre autem debet aliquis Deo , Primo quidem animam suam , secundum illud Eccl. 3o. Μ
serere animae tuae placens Deo . Secundo autem antis mas aliorum, secundum illud Apoc. ult. stui audit, dicae , Veni . Quanto autem homo animam suam , vel alterius propinquius Deo conjungit, tanto sacrificium est Deo magis acceptum . Unde magis aceeptum est Deo, quod aliquis animam suam, di aliorum applicet contemplationi, quam actioni. Per hoc erispo quod dicitur , quod nullum sacrifeium es Deo
magis aecept&m , ouam Eelias animarum , non prae fertur meritum vitae activae merito vitae contemplativae; sed ostenditur magis esse meritorium , si quis offerat Deo animam suam, di aliorum, quam quaecumque alia exteriora dona.
Ex art. habes primo : quomodo per rationem Oinstendas, merito a Scripturis, &Greg. fuisse insinuatum quod vita contemplativa ex suo genere est
417쪽
maioris meriti, quam activa. A B. Gregori quidemiat in argu. contri L Script. vero per hoc , quod Dominus ad preces B. Marthae noluit, B. Mariam Magdais lenam , relicta contemplatione , converti ad studia vitae activae : immo sic ipsam manere magis approbavit, quam in vita activa occupari τ ut Patet Lυα Io. Clarum est enim , quod Dominus venerat , ut
vitam aeternam haberemus, S ut abundantius haberemus , JO. Io. hoc est , ut vitam aeternam habere mereremur, & magis , ac magis ipsam mereremur. Nam sine meritis nos eam non habituros, protestaintus est Matth. Iy. per ly Si vis ad istam ingredi, sero mandata , & ii. per ly regnum caelorum υ impatituν, ω υiolenti raρiunt iuudi Valde igitur D
minus desiderabat merita nostra respectu vitae aeter nae : S maiora merita in nobis magis, quam minora , desiderabat . Per hoc ergo, quod non vult, B. Mariam Magdalenam propter activam relinquere, imo nec ad horam intermittere contemplationem,
monstrat, aperte speculativis, idest scholasticis Theologis , quod vita contemplativa maioris meriti est, quam activa . Hoc autem profundius penetrabis , si consideraveris simul tria alia , scilicet quod ad horam solum intem issio illa postulabatur , quod B. Martha hospita Christi ipsum precabatur , quod Ο-Perx vitae activae a B. Maria Magdalena exercendac si permitteretur erant immediate in obsequium Personae Domini. Secundo vides : quomodo, &c.
Utrum vita contemplativi impediatur peν
AD Tertium sic proceditur . Videtur , quod vita
contemplativa impediatur per vitam activam. Ad vitam enim contemplativam necessaria est qua clam vacatio mentis, secundum illud Ps. 43. Vacate , υidete, quoniam ego sum Deus r. Sed vita activa habet inquietudinem secundum illud Luc. Io. Marotha, Mariba solicita es , γ turbaris erga Nων ima. Ergo vita activa contemplativam impedit. a. Praeterea. Ad vitam contemplativam rcquiritur claritas visionis: Sed vita activa impedit visionis claritatem et dicit enim Greg. super Ezech. c Hom. 14. possmed. quod Lia lippa es , ω foecunda , quia actima vita, dum oecupattir in vere, minus videt . Ergo vita activa contemplativam impedit. 2. Praeterea. Unum contrariorum impeditur per M
418쪽
QUAE ST. CLXXXII. ARΤ. III. 389
1iud : sed vita activa, & contemplativa videntur couintrarietatem habere adinvicem : quia vita activa o cupatur circa plurima: vita autem contemplativa insistit ad contemplandum unum . unde ex opposito dividuntur. Ergo videtur, quod vita contemplativa impediatur per activam.
Sed Contra est , quod Gregor. dicit in 6. Moralis c e. ip. -G. f. uui contemplationis areem tenero desiderant , prius D in campo operis per exercitium
probent. Respondeo dicendum, quod vita activa potest considerari quantum ad duo . Uno modo , quantum ad ipsum studium, & exercitium exteriorum actionum.
Et se manifestim e se, quod υita activa impedis contemplativam ; inquantum impossibile est , quod aliquis simul occupetur circa exteriores actiones, & divinae contemplationi vacet.
Alio modo potest considerari vita activa quantum ad hoc, quod interiores animae passiones componit,& ordinat: Et quantum ad hoc υita activa adiuvat ad contemplationem, quae impeditur per inordinati nem interiorum passionum . Unde Greg. dicit in 6. Mor. cloco cit. J is Cum contemplationis arcem ali- qui tenere desiderant , prius se in campo operisse per exercitium probent; ut solicite sciant, si nul- ,, la iam mala proximis irrogant, si irrogata a pro- ,, ximis aequanimiter portant, si obiectis honis tem- ,, poralibus nequaquam mens laetitia solvitur, si su M tractis non nimio moerore fauciatur : Ac deinde M perpendant , si cum ad semetipsos introrsus rede-
,, unt, in eo quod spiritualia rimantur, nequaquam D secum rerum corporalium umbras trahunt , veI,, fortasse tractas manu discretionis abigunt. , , Ex hoc ergo exercitium vitae activae confert ad contemis
plativam , quod quietat interiores passiones, ex quibus phantasmata Proveniunt, per quae contemplatio impeditur. Et per hoc patet responsio ad obiecta. Nam rati nes illae Procedunt quantum ad ipsam occupationem exteriorum actuum , non autem quantum ad essectum, qui est moderatio passionum .
EX art. habes primo : quomodo per rationem &Ostendas , & recte intelligas, merito a Scripturis, & Greg. insinuatum fui . quod vita activa impedit , & non impedit contemplativam . a D. Gregorio quidem , quod impediat, ut in arg. a. id, quod Π, a Tom. XI. R gis
419쪽
Eis explicatur q. I 8 i. ar. I. arg. a. quod autem non impediat, ut in arg. coni. id, quod magis extenditur in cor p. A Scripturis, vero, quod impediat: ut Lue. Io. Per hoc enim, quod Dominus noluit etiam roga.
us, B. Mariam Magdalen. ad activae vitae studia surge-xe, mon1trat intellectu vigentibus scholasticis, quod si ad illa assurgeret, a contemplatione, cui sedendo secus pedes eius intendebat, impediretur, & perconis sequens commonstrat, quod vita activa impedit conia templativam . Ab eisdem quoque Scripturis , quod mon impediat, insinuatur, ut Gen. 29. Per hoc enim quod praeaccipere Liam sibi consortem non fuit imiave dimento ipsi Iacob , quod postmodum acciperet praedilectam Rachelem , quin immo fuit quaedam via dispositiva ad suum hoc primitivum intentum facilius assequendum cui patet ex eodem Gen. capitulomer respondit Laban Non es in loco, &c. bane quo- ηυε dabo tibi ostenditur manifeste , quod exercere se in uita activa adiuvat ad facilius amplexandam conis templativam, tantum abest, ut activa per Liam demotata impediat contemplativam in persona Rache-I is subintellectam . Geiando vides : quomodo ex iis, &c.
Utrum vita activa sit prior, quam
AD Quartum sic proceditur. Videtur , quod vita
activa non sit prior, quam contemplativa. Uita enim, contemplativa directe pertinet ad dilecti nem Dei : vita autem activa ad dilectionem proximi: Sed dilectio Dei praecedit dilectionem proximi, inquantum proximus propter Deum diligitur. Ergo videtur, quod etiam vita contemplativa sit prior ,
quam activa. a. Praeterea. Gregori dicit super EZeest. Hom. I 4. a med. Sciendum es, quod secus bonur ordo υiυendi. G, ut ab aestiva in contemplatiυam tendatων; Asa plerunque utiliter a contemplatiυa animus ad me iυam refectitur . Non ergo simpliciter vita activa est prior, quam contemplativa. 3. Praeterea. Ea quae diversis competunt, non Videntur ex necessitate Ordinem habere : Sed uita a. Ol. a, & contemplativa diversiis competunt. dicit enim Gregor. in 6. Moral. c. e. II. ante med. Saepe contemplari Deum quiete poterant , occupatis nim
420쪽
QUAEST. CLXXXII. ART. IV. 3ς r
hias humanis viυerent, gladio suae ρtiistis extincti sunt. Non ergo vita activa prior est , quam comtam plativa.
Sed Contra est, quod Gregor. dicit super Eaech. ho. 3. parum ante med. J Aetiva vita prior es temopore, quam contemplativa; quia ex bono vere tendi stiν ad contemplationem.
Respondeo dicendum , quod aliquid dicitur esse prius dupliciter . Uno modo secundum suam naturam : Et Me mado vita contemplatiυa es Prior, quam acti a ; inquantum prioribus, S melioribus insistit. unde & aflivam vitam movet , & dirigit. Ratio enim superior, quae contemplationi deputatur, comis Paratur ad inferiorem , quae deputatur actioni , sicut vir ad mulierem , quae est per virum regenda , ut Augustin. dicit ra. de Trinitat. c c. I a. tom. 3. Alio modo est aliquid prius quoad nos , quod sci- Iicet est prius in via generationis: Et hoc modo viata activa es prior, quam contemplativa ; quia disponit ad contemplativam , ut ex supradictis patet .c qu. I 8 i. a. I. ad 3. Dispositio enim in via genera tionis praecedit formam , quae simpliciter, & seeu dum suam naturam est prior. Ad primum ergo dicendum , quod vita contemplativa non ordinatur ad qualemcumque dilecti
nem Dei , sed ad perfectam : Sed vita activa est necessaria ad dilectionem proximi qualemcunque . Unde Gregorius dicit super Ezech. c loe. δερ. eit. Sine eoutemplativa vita intrare possunt ad caelesem patriam , qui bona , qua possunt , operari non negligunt . suae a tiυa autem νntrare non possunt , β negligunt bona operari, quae possunt. Ex quo etiam patet, quod vita activa praecedit contemplativam ;seut id quod est commune omnium , praecedit in via generationis id , quod est proprium perseet
Ad secundum dicendum , quod a vita activa proinceditur ad vitam contemplativam secundum ordinem generationis a vita autem contemplativa reditur
ad vitam activam per viam directionis ; ut scilicet vita activa per contemplationem dirigatur: sicut e iam per operationes acquiritur habitus , & per habitum acquisitum persectius aliquis operatur, ut dicitur in a. Et hic. e. I. 2. ω 4, io, S. Ad tertium dicendum , quod illi qui sunt proni ad passiones propter earum impetum ad agendum , sunt simpliciter magis apti ad vitam activam pro. pter spiritus inquietudinem . Unde dicit Gregor. iuo, Moral. c c. II. ante med. quod nonnulIi ita in-R a qui