장음표시 사용
401쪽
nos vitam vivens contemplativam , ab ipsis quoque Angelis, ut melius divina contemplaretur, quotidie septem horarum interstitiis in aera elevabatur ad audiendas sanctorum spirituum melodias , quas tu Dei summi laudem , ti gloriam , serventissime conis cinunt . Unde contemplatio istius sanctae mulieris ad maiorem mentis elevationem , affectus inflamismationem , in utroque diuturnitatem , mirum in modum promovebatur di ut cuique vel tenuiter discuris renti patet . Seeundo vides : quomodo ex iis bene
pensatis, & applicatis, &c. QUAESTIO CLXXXI. De vita acti , in quatuor articuus dAUa . DEinde considerandum est de vita activa .
Et circa hoc quarunt υν quatuor, Primo . Utrum omnia opera virtutum moralium pertineant ad vitam activam. Secundo. Utrum Prudentia pertineat ad vitam a. i ctivam. Tertio. Utrum doctrina pertineat ad vitam acti-
Quarto. De diuturnitate vitae activae.
ιrtim omnes actus virtutum moraItam pertineant ad Ottam activam. p. q. 8O. a. a. ων. Est opusc. I p. c. p. ad 7. AD Primum si e proceditur . Videtur , quod non omnes actus virtutum moralium pertineant ad vitam activam . Vita enim activa videtur consiste- . Te solum in his , quae sunt ad alterum . dicit enim Gregor. super EZech. Rom. I . partim ante med. uod a tiva vita es panem estirienti tribusre . & inne , multis enumeratis, quae ad alterum pertinent,
subdit : Ee qua βngulis quibusiae expediunt , dif-
pensare Sed non per omnes actus virtutum mora
402쪽
ctus omnium virtutum moraliam pertinent ad uti tam activan .
a. Praeterea . Gregori dicit super EZech. Hom.14. a med. quod is per Liam, quae suit lippa, sedis foecunda, significatur vita activa ; quae dum occu- ,, Patur in opere, minus videt et sed dum modo perri verbum , modo per exemplum ad imitationem se suam proximos accendit , multos in opere bono,, filios generat: D Hoc autem mayis videtur pertiis
. nere ad charitatem, per quam diligimus proximum , . quam ad virtutes morales . Ergo videtur , quod ais eius virtutum moralium non pertineant ad vitam activam 3. Praeterea . Sicut supra dictum est , c qu. prae. a. a. virtutes morales disponunt ad vitam contem
plativam : Sed dispositio , & perfectio pertinent ad
idem. Ergo videtur, quod virtutes morales non peristineant ad vitam activam.
Sed Contra est, quod Isidorus dieit in libro . de summo bono: e. IS. partim a prino J D In activa se vita prius per exercitium honi operis cuncta exisse haurienda sunt vitia , ut in contemplativa iam
pura mentis acie ad contemplandum divinum lu- ,, men quisque pertranseat: Sed cuncta vitia non exhauriuntur, nisi per actus virtutum moralium. Ergo actus virtutum moralium ad vitam activam pertinent. '
Respondeo dicendum , quod , sicut supra dictum est , c q. i79. a. i. vita activa , & contemplativa distinguuntur seeundum diversa studia hominum in
tendentium ad diversos fines : duorum uniam est. consideratio veritatis, quae est finis vitae contempla tium: Aliud autem est exterior operatio , ad quam ordinatur uita activa. Manifestum est autem, quod i a virtutibus mora- Iibus non principaliter quaeritur contemplatio vertistatis, sed ordinantur ad operandum . Unde Philosophus dieit in a. Et hic. cev. a. eis. princi γ I. ro. c. MI . to. I. quod ad υirtutem quidem scire , partim, aut nou prodes. Unde manifestum est, quod virtutes moratis peνtinent essentialiter ad vitam me tuam . Unde & Philosoph. in Io. Ethicorum eap. 7. γ 8. tom. I. virtutes morales ordinat ad felicitatem activam.
Ad primum ergo dicendum , quod inter virtutes morales praecipua est iustitia, qua aliquis ad alto ram ordinatur , ut Philosophus probat in I. Et hic.c c. I. a med. tom. s. Unde vita activa deseribitur per ea quae ad alterum ordinantur, non quia in hin
403쪽
3 4 QUAEST. CLXXXI. ART. LGIum , sed quia in his principalius consistit.
Ad secundum dicendum , quod per actus omnium virtutum moralium potest aliquis proximos suo exemplo dirigere ad bonum: quod Gregorius ibi at tribuit vitae activae.. Ad tertium dicendum , quod sicut virtus quae o di natur in finem alterius virtutis , transit quod amismodo in speciem eius: ita etiam quando aliquis utitur his quae sunt vitae activae, solum prout disponunt ad contemplationem , comprehenduntur sub vita
contemplativa : In his autem qui operibus. virtutum moralium intendunt , tanquam secundum se b Tis , non autem tanquam disponentibus ad vitam contemplativam virtutes morales Pertinent ad vitamiactivam
Quamvis etiam dici possit, quod vita activa dispois. sitio sit ad vitam contemplativam
EX art. habes primo : quomodo per rationem ostendas , merito insinuatum fuisse a scripturis, R Isidoro , quod ad vitam activam pertinent actus virtutum moralium. Ab Isidoro quidem, ut in arg. contri A scripturis vero per hoc, quod Lue. IO. Beata Martha, cui vita activa appropriatur, moralibus virtutibus c puta , misericordiae , pietati , charitati erga proximum institisse , & solicite quidem, deferibitur . Cuius actus morales plurimos & Ecclesia designat per hoc , quod in fisi ejus celebratione δε- Iemniter legis . Martha, cum Massiliensium omnium in se animos propter eximiam lanctitatem converis timet , cum, multis honestissimis mulieribus, in quodam quasi monasterio sanctissimam vitam duxit. Uide in textu argumenti primi , & feeundi , Beatum Gregorium ζ ex quo recte applicato melius intelliges , per praedicta huius sanctae concludi intentum . aeeundo vides r quomodo ex iis bene pensatis , alicatis, declaretur λ &c..
404쪽
Utrum prudentia pertineat ad vitam
AD Secundum sic proceditur. Videtur, quod Pr
dentia non pertineat ad vitam activam . Sicut enim vita contemplativa pertinet ad vim cc gnit vam, ita activa ad vim appetitivam ς Prudentia a tem norr pertinet ad vim appetitivam, sed magis alcognitivam . Ergo prudentia non pertinet ad vitam
activam ωα. Praeterea. Gregor dicit super Ezech. c Homil. I a med. quod actiυa vita , dum oecupatur in opere , minus videt: unde significatur per Liam , quae lippos oculos habebat: Prudentia autem requirit oculos claros, ut recte iudicet homo de agendis. Ergo vi detur, quod prudentia non pertineat ad vitam acti
3. Praeterea. Prudentia media est inter virtutes m rates ,& intellectuales: Sed sicut virtutes morales per tinent ad vitam activam, ut dictum est. carri praee. ita intellectuales ad contemplativam. Ergo videtur, quod prudentia non pertineat neque ad vitam acti- am , neque ad. contemplativam , sed ad medium vivendi genus, quod August. ponit IR de civit. Dei. c e. 2. γ I9. to. S. γSed Contra est , quod Philos in Io. Et hic. ce. 8ωro. S. Prudentiam pertinere dicit ad felicitatem activam, ad quam pertinent virtutes morales.
Respondeo dicendum , quod, sicut supra dictum est a. praee. ad 3. ω I. a. q. I 8. a. 7. id quod ordinatur ad aliud sicut ad finem, praecipue in moralibus, trahitur.ad speciem eius, ad quod ordinatur .' Sicut tuo qui moechatur, ut furetur, magis dicitur fur, quam maeebus, secundum Philos in S. Ethicor. cc. a. partima prine. D. I. 3 Manifestum est autem quod cognitio prudentiae ordinatur ad Opsiniones virtutum moralium, sieut ad finem . est enim recta ratio agabis itim, sicut dicitur in 6. Ethicor. cap. I. to. SQ unde S fines virtutum moralium sunt principia prudeΠ-xiae, sicut in eodem libro Philos. dicit. Sicut ergo dictum est, care. pree. ad 3. quod virtutes morales in eo qui ordinat eas ad quietem contemplationis, Per
405쪽
Aentiae, quae de se ordinatur ad operationes virtutum moralium, directe pertinet ad vitam acti m ; si e men prudentia proprie sumatων, secundum quod Phialasopbus de ea loquitur. Si autem sumatur communius, prout scilicet comis prehendit qualemcunque humanam cognitionem , sis prudentia quantum ad aliquam fui paνtem Aertino ad vitam contemplatiυam et Secundum quod Tullius dieit in i . de Om c. cin tit. de 4. virtutibus unde mmnia incia manant ) quod qui acuri e , car e Ieννime potes oe videre υerum , ω evlicare ratisis
Ad primum ergo dicendum, quod Operationes mois Tales specificantur ex fine, ut supra habitum est. c r. a. q. I8. a. 4. γ 6. Et ideo ad vitam contemplativa illa cognitio pertinet , quae finem habet in ipsa e gnitione veritatis. Cognitio autem prudentiae , quae magis habet finem in actu appetitivae virtutis , pe tinet ad vitam activam. Ad seeundum dicendum , quod occupatio exteri Tum rerum facit hominem minus videre in rebus i telligibilibus , quae sunt separatae a sensibilibus , iuquibus operationes activae vitae consistunt .' Sed tamen Occupatio exterior aestivae vitae facit hominem magi clare videre in iudicio agibilium, quod pertinet ad prudentiam, tum propter experientiam , tum Propter mentis attentionem : quia tibi intendeνis , ibi .ngenium vilest, ut Sallustius dicit. cin contur. Ea- sinciri princi orat. Caesaris Ad tertium dicendum, quod prudentia dicitur esse media inter virtutes intellectuales , & morales quanis tum ad hoc, quod in subiecto convenit cum virtuti-hus intellectualibus, in materia autem totaliter comvenit cum moralibus . Istud autem tertium vivendi genus medium est inter activam vitam , & contemis plativam , quantum ad ea , circa quae occupatur :quia quandoque occupatur in contemplatione verit iis, quandoque autem Occupatur circa exterior .
v X art. habes pν mo : quomodo per rationem are Zς et in ligas, merito a Seripturis
S Philo optio fuisse insinuatum : quod prudentia perintinet ad vitam activam. A Philosopho quidem : uam ars. ωπιν. A Scripturis vero per hoe, quoa Domissim Apostolis , quos ad activam vitam exercendam α
Nen ad Maerandum verbo , di exemplo fidos spiris
406쪽
tuales, mittebat in mundum, Matth. ultim. per ἐν Euntes, Meete omnes gentes, notificavit, quod opus eis erat prudentia, Matth. to. per ly 'tote pruden- σει , & Matth. I. Hos estis sal terrae, & Marci 9. Nais beta in vobis sal . Ae si per haec omnia scholasticia Theologis aperte dicat: Ad vitam activam peltinet prudentia. Seeiando vides r &e.
Utrum doeere sit actus vita activae, an contemplativae. 3. d. 33. q. I. an 3. q. I. ad 3. Et ver. q. II. a. q. AD Tertium sie proceditur. Videtur, quod docere non sit actus vitae activae, sed contemplativae. Dicit enim Gregor. super Eaech. I. inter media in n. quod υisi perfecti bona coelesia, que saltemper Deculum eontemplari potuerunt, fratribus dentin- fiant , eorumque animos in amorem intimae claritatis accendunt: Sed hoc pertinet ad doctrinam. Ergo docere est actus vitae contemplativae. 2. Praeterea . Ad idem genus vitae videtur redueiactus , & habitus r Sed docere est actus sapientiae. dicit enim Philos in. princ. Μetaphys. cci I. a med. to. 3. quod segnum sientis es poste docere. Cum ergo sapientia , vel scientia pertineat ad vitam conis templativam, videtur quod etiam doctrina ad vitam
contemplativam pertineat. 3. Praeterea. Sicut contemplatio est actus vitae eontemplativae . ita & oratio: Sed oratio, qua quis orat pro alio, nihilominus pertinet ad vitam contempla.tivam . Ergo quod aliquis veritatem meditatam in ρlteriug notitiam per doctrinam deducat, videtur ad vitam contemplativam pertinere.
Sed Contra est , quod Gregor. dicit super Ezech. chom. I partim ante med. Activa vita es, panem a surienai triMeνe , verbo sapientia nescientem δε-
Respondeo dieendum , quod actus doctrinae habet plex obiectum. fit enim doctrina per locutionem et Iocutio autem est signum audibile interioris conceptus . Est ergo tinum obiectum doctrinae id , quod est materia , sive obiectum interioris coneeptionis rEt quantum ad hoc obiectum qMandoque doctrina pertinet ad vittam activam , quandoque ad comem
Ad activam quidem, quaado homo interius eo ia. Pin
407쪽
pit aliquam veritatem , ut per eam in exteriori a ctione dirigatori Ad contemplativam autem , qua in do homo interius concipit aliquam veritatem intelligibilem, in cuius consideratione, & amore delectatur . Unde August. dicit in libro de verb. Domini: cferm. 27. e. I. cir. f. to. Io. Eligant sebi partem meliorem, scilicet vitae contemplativae , vacent verba,
inhient doctrina dulcedini , occupentur circa frien- etiam salutaram: Ubi manifeste dicit , doctrinam ad
vitam contemplati Uam pertinere.
Aliud vero obiectum doctrinae est ex parte sermonis audibilis : Et sie obiectum doctrinae est ipse audiens : Et quantum ad hoc objectum omnis doctrina pertinet ad vitam activam, ad quam pertinent ext
riores actione .r Ad primum ergo dicendum , quod auctoritas it Iaexpresse loquitur de doctrina quantum ad materiam , . prout versatur circa considerationem , & amorem veritatis. Ad secundum dicendum , quod habitus , R actuτcommunicant in obiecto . Et ideo manifeste illa ratio procedit ex parte materiae interioris concepti nis . in tantum enim ad sapientem, vel scientem perintinet posse docere, inquantum potest interiorem conceptum verbis exprimere , ad hoc quod possit alium adducere ad intellectum veritatis.
Ad tertium dicendum , quod ille qui orat pro Milo, nihil agit erga illum , pro quo orat, sed solun erga Deum, qui est intelligibilis veritas: Sed illa quialium docet, aliquid circu eum agit exteriori actione. Unde non est similis ratio de utroque. APPENDIX. EX art. habes primo : quomodo per rationem nostendas, R in recto sensu intelligas, merito sui GD a Script., & Greg. insinuatum . quod docere est actu
vitae activae. A B. Greg. quidem , ut inarg. contri Pro quo recolere quod docere ignorantem ponitur inter eleemosynas spirituales, ρ. 32. art. a. S, quod charitas erga proximum considerata secundum actus exteri res, inter quos sunt eleemosynae , pertinet mani se se ad vitam activam .. A Script. vero per hoc, quod
dicitur I. Tim. 4. Attende tibi, doctrinae'. infla in illis . me enim faeiens oe teipsum salvum faeie , . eos, qui te atidiunt . Salvos namque facere eras, qui audiunt doctrinam , est generare mediante illa filios spirituales in salutem et generare autem filios -- α' opus activae vitae, an. I. arg. a. ex B. Grego z μ
408쪽
m. I79. art. a. ad 3. ex ly omnia studia humanarum actionum , se ordinentur ad necesstatem praesentis viare seundum rationem rectam , pertinent ad vitam σε ιυam , quae per ordinatas actiones consulit neres' rati vitae praesentis . Ergo a fortiori, vel saltem asiis mili cui patet generare filios ad salutem aeternam , pertinet ad vitam activam ; cum sic generana illos consulat necessitati vitae praesentis , cui maxima necessitas est, quod ordinetur in nobis, S a nobis, in salutem aeternam. Ex hoc ergo, quod Apostolus per doctrinam dicit salvos fieri auditores, scholasticis aperte concludendum reliquit' quod docere est actus ad vitam activam pertinens .. Secundo vides: quomodo , Sc.
Utrum vita actiυa maneat pos hano
x. q. 2 . a. q. ad 3. Et I. a. q. 67. a. I. ad 2. Et 3 d. 33. q. I. a. 4. q. 3. Et 3. con. c. 63. f. Eι ver. qu. II. a. q. ad 2.
AD Quartum sic proceditur . Videtur , quod vita
activa maneat post hanc vitam. Ad vitam enim activam pertinent actus moralium virtutum , ut dictum est: ca. i. hti. q. Sed virtutes morales permanent post hanc vitam , ut August. dicit in Id. de Trin. cc. 9. to. 3. Ergo videtur, quod vita activa permaneat post hanc vitam. 2. Praeterea. Docere alios pertinet ad vitam activam ut dictum est : are. prae. Sed in futura vita, in qua similes erimus Angelis , poterit esse doctrina: ficut & in Angelis esse videtur, quorum unus alium illuminat, purgat, & perficit; quod refertur ad scientiae assumptionem , ut patet per Dionys. 7. cap. ccel.
hier. c inter med. oe s. Ergo videtur, quod vita acti
va remaneat post hanc vitam ..
3. Praeterea. Illud quod de se est durabilius, magis videtur posse post hanc vitam remanere z Sed vi ta activa videtur esse de se durabilior . dicit enim Gregori super Ezech. hom. s. a med. J quod in vita Hiis fri permanere possumus ς in contemplati --llem intenta mente maneνe nullo modo uriemus. Esego multo magia vita activa potest manere post hanc vitam, quam contemplativa Sed Contra est , quod Gregor. dicit super Ezech-
409쪽
νυν assis: eontemplativa autem hic incipituν, tia in caelest patria minciatur . Respondeo dieendum, quod, sicut d ictum est, art.
i. hu. q. vita activa habet finem in exterioribus actibus ; qui si reserantur ad quietem contemplationis, iam pertinent ad vitam contemplativam et in futura autem vita Beatorum cessabit occupatio exteriorum actuum: & si qui actus exteriores lint, referentur ad finem contemplationis . Ut enim August. dicit in sine de civ. Dei; ibi υaeabimus, oe videbimus: videis bimus amabimus : amabimus, oe laudabimus. Et
in eodem libro praemittit, ibid. quod ibi Deus senasna videbit- , sine fasidio amabitur , sine fatiga-pione laudabituν: Hoe munus, hio affectus, hie afluserit omnibus .
Ad primum ergo dihendum, quod, sicut supra diactum est, cl. 2. q. 67. art. I. virtutes morales manebunt non secundum actus, quos habent circa ea quae sunt ad finem, sed secundum actus, quos habent cir- ea finem . Huiusmodi autem actus sunt , secundum quod constituunt quietem contemplationis , quam Augustin. in praemissis verbis significat per vacatio nem , quae est intelligenda non solum ab exteriorisbus tumultibus , sed etiam ab interiori perturbati ne passionum. Ad secundum dicendum , quod vita contemplativa, sicut supra dictum est, cq. praec. ar. 4. Praecipue consistit in contemplatione Dei. Et quantum ad hoc unus Angelus alium non doeet: quia, ut dicitur Matth. I s. de Angelis Pusillorum, qui sunt inseri ris ordinis, quod sempeν videns faciem Patris ; sc& in sutura vita nullus hominum alium docebit de Deo; sed omnes videbimias eum, sicuti es, ut habetur I. Ioan. 3. Et hoc est quod Jerem. 3r. dicitur: Non Meebit ultra vis proximtim suum, dicens : C sussce Dominum. Omnes enim cognoscent me a m nimo eortim qua ad maximum. Sed de his quae pertinent ad dispensationem mysteriorum Dei, unus An gelus docet alium, purgando, illuminando, & perficiendo . Et secundum hoc habent aliquid de vita a ctiva, quamdiu mundus durat , ex hoc quod administrationi inferioris ematurae intendunt : Quod signifieatur per hoc, duod sacob vidit Angelos in scala ascendentes , quoa pertinet ad contemplationem , & descendentes , quod pertinet ad actionem et Sed, ficut dicit Gregor. a. Moral. ce. 2. eio med. non sic GH ina visione foras exeunt, ut inteνnc contemρωιλ-ni, gaudiis priuentur. Et ideo in eis non distingui-- vita activa a contamplativa, sicut in nobis, qui
410쪽
Ier opera vitae activae impedimur a contemplatione. Φon autem promittitur nobis similitudo Angelorum quantum ad administrationem inferioris creaturae, quae nobis non competit secundum ordinem naturae nostrae, sicut competit Angelis, sed secundum visi nem Dei.
Ad tertium dicendum, quod durabilitas vitae actiis use in statu praesenti excedens durabilitatem vitae eo templativae , non provenit ex proprietate utriusque vitae secundum se consideratae, sed ex defectu nostri, qui ex corporis gravitate retrahimur ab altitudine contemplationis. Unde ibidem subdit Gregori, quod
Asa sua infirmitare ab immensitate tanta cestudmis νερυγtis animias in semetipso relabitur. APPENDIX. δEX art. habes primo : quomodo per rationem & ostem
das, & in vero sensu intelliuas, merito insinuatum fuisse a Script., & Gregor. , quod vita activa non ma. nebit in patria. A B. Gregor. quidem, ut in arg. comem A Scriptur. vero per hoc , quod ad differentiam vitae activae, & ad probandum partem electam a B. Maria Magdalena dieitur Luc. Io. scilicet vita contemplativa, non auferetur . Per hoc siquidem ex contrapositione ad activam, cui ad literam fit comis paratio cui patet monstratur etiam tenuiter doctis , quod vita activa auferetur . Alioquin , cum nullam aliam differentiam huius per respectum ad activam exprimat ibi Dominus, sequeretur, quod nullam abis folute differentiam inter has vitas posuisset , quoad ictum est blasphemum , cum per hoc additum ipse velit manifeste probare, vitam contemplativam disis ferre ab activa , tanquam partem optimam a bona. Restat igitur clarum , quod per IF quae non aufer νυν, docuit ab oppositis scholasticos theologos, quod vita activa auferetur, idest non manebit in patria.
De loeo arguendi ab oppositis , Sc. vide Philos in lib. topici sive Petriam Hispanum in lib. de Iocis di ιe licis. Secundo vides: quomodo, Sc.