장음표시 사용
61쪽
in T. CUL ART. MAPPENDIX. EX arti habes primo : quomodo interimas haere sim Joviniani, & ΗΗυidii ,. dicentium : quod
virginitaς non est maioris meriti apud. Deum , quam coniugium. Vel, quod tamen ire idem. redit, dicentium,. nuptiau esse pares uirginitati. Secundo habes et quomodo per rationem ostendas , hanc merito damnari a Dia Aug, ut in arg. contri Ubi nota, auctoritatibus scripturarum hoc idem posse probari: quod dicit Augustin. & tunc memento,. prataicare notati nem pro lectoribus positam in se zo. art. I. append. Item a Conc. Trid. seis. 24ia ca. Io. Si quis dixerit , statum coniugalem anteponendum esse satur virgiam itatis , vel caelibattis . oe non esse melius, ac bea- istis , mane νε in virginitate , aut caelibatu ,. quam tingi matrimonis , anathema sist. Haec ibi. Item ab Apostolo I. Cor. 7. diffuse .. Item ab Elueid. Add Rion, aro nu. 4I3. 4 vi Tertio. vides; quomodo ,&c.
AD Quintum sila proceditur .. Videtur ,. quod vii ginitas sit maxima virtutum .. Dicit enim Cy aerianuς ita libro de virginitate : c seu de habitu mi gin. non remote a. princ. Nunc nobis ad virgines,, sermo est,. quarum quo sublimior cii gloria , eois est maior cura : Flos est ille Eccletiastici germis, nis, dec ,. atque Ornameu tum gratiae 1 piritualis,
tuti :. Sed virginitati debetui maximum Praemium ,
ordiis. Hierom Dp. illud , stui vero in terram Minnam Ergo virginitas en maxima virtutum. 3. Praeterea vi Tanto aliqua virtus est maior, quanto per eam aliquis. Christo magis consormatur .. Sed maximae aliquis conformatur christo per virginit temia dicitur enim Apocal. 34. de virginibus ,. quod squuntur agnum, quocumue ierit; & quod eantu ne canticum novum. quod nemo alius poterat dieeste ἀ Ergo virginitas est maxima virtutum.
Sed contan est ,, quoa August. dicit in libro de
62쪽
piato , ausus Derit virginitatem praeferre mari risaL monaserio . ' Et in eodem lib. c eas. 43. immine. dicit; ,, Praeclarissimum testimonium perhi. M bet Ecclesiastica auctoritas , in qua fidelibus riciis, tum est j quo loco Martyres , & quo defunctae ,, Sanctimoniales ad altaris sacramenta recitentur . Per quod datur intelligi, quod martyrium virginit ii praefertur, & similiter monasterii status. Respondeo dieendum, quod aliquid potest diei e cellentissimum duplieitre. Unst modo in aliquo gene Te r Et sic virginitas es excellemi ma , scilicet ire genere castitatis. Transcendie enim es castitatem vidualem, & coniugalem. Et quia caltilair antonomasiice attribuitur decor , ideo virginitati per cons quens attribuitur excellentissima pulchritudo. Undedi Ambrosius dieit in lib. I. de virginibus: c parum a med. γ ,, Pulchritudinem quis potest maiorem inisse Rimare decore uirginis, quae amatura rege, Pr ,, batur a iudice , dedicatur Domino , consecratur
ν, Deo rinio modo potest diei aliquid excessentissimum simpliciter : Et se virginitas non es exeialenti ma visextitiam. Semper enim finis excellit id , quod est ad finem ; & quanto aliquid efficacius ordinatur ad finem , tanto melius est . Finis autem , ex quo vir sinitas laudabilis redditur, est vacare rebuς divinis,
ut dictum est. c arrimis praereaeenti Unde ipsae
virtuteg theologicae, & etiam virtua religionis, quarum actus est ipsa occupatio circa res divinas, prae Ieruntur virginitati . Similiter etiam vehementius operantur ad hoc quod inhaereant Deo martyres , mr ad hoc postponunt propriam vitam V M vive tes in monasteriis, qui ad hoc postponunt propriam voluntatem , & omnia quae possunt habere , quam virgines j quae ad hoc postponunt veneream volu-vtatem . Et ideo vi ginitas non flmplieiters mo
Ad primum ergo dieendum , quod virgines sunt
HIUrim pretio gregis Chrisi; & est earum sublimior
Horis per comparationem ad viduas , α coniuga
Ad seeundum dicendum, quod een testinus fructugattribuitur virginitati, secundum Hieronymum, Pr Pter exeellentiam quam habet ad viduitatem , euiattribuitur sexagesimus , & ad matrimonium , cui attribuitur tricesimus; Sed , sicut Augustinus dieit ira lib. 1. de quaestioMious Euangelii, c e. 9. in nrine.
63쪽
ginum , ω tricesim&s coniugato, iam . Unde ex hoe non sequitur quod virginitas sit simpliciter maxima uirtutum omnium , sed solum in aliis gradibus
Ad tertium dicendum , quod virgines sequuntων Agnum, quocumque ierit, quia imitantur Christum , non solumi in integritate mentis , sed etiam in tuis tegritate carnis , ut Augustinus dicit in lib. de vi ginit. c cap. 27. a med. tom. 6. Et ideo in pluribus sequuntur Agnum : Non tamen oportet , quod magis de propinquo; quia aliae virtutes faciunt propiu-quius inhaerere Deo per imitationem mentis . Canisticum autem novum , quod solae virgines cantant , est gaudium, quod habent de integritate carnis sem
EX art. habes primo: quomodo per rationem Mostendas , & in sensu recto intelligas , merito insinuatum esse ab Ecclesia , seripturis , & Augustumo p quod virginitas non est excellentissima viri tum . A D. Augustino quidem . ut in arg. eontr. AScripturis autem: ut de charitate. q. 23. art. 6. v. Pend. Sc de religione ςti. 8 I. ar. 6. vpend. 8 . de ma tyrio g. I 24ῆ an. 3. aρρe1rd. S de obedientia g. Io art. 3. append. Ab Ecclesia vero per hoc , quod ma tyres anteponit virginibus in omelia eelebritatum D Tum et & martyres vocat, Prctorum genur optimum , in patet in hymno primo martyrum . Ex quo dicto Ecclesiae datur ab eadem etiam latelligi , quod n hilior est aureola data martyribus , quam is virgini-hus. Secundo vides; quomodo ex iis , si bene pe Matur, & applicentur, doctrina praesens Angeliea viscissim declaretur, atque confirmetur ag Fr
. De vitio ιυxiaria, in quinque articulas divssa. ι
DEinde eonsiderandum est de vitio luxuriae, quouopponitur castitati. Et primo de ipsa in gene-xali. Secundo de speciebus eius. :
Primo. Quae sit materia luxuriae.
dec do. Utrum omnia concubitia sit illicitus, ex
64쪽
Tertio. Utrum luxuria sit peccatum mortale. ιQuarto. Utrum luxuria sit vitium capitale. Quinto . De filiabus eius.
Utνum materia luxuria snt solam eoncupiscentia, oe deIectationes venerea.
AD Primum sie proceditur . Videtur , quod in
teria luxuriae non solum sint concupiscentiae , & delectationes venereae . Dicit enim Augustin. in lib. a. Confessi. c e. 6. a med. eo. I. quod Itixuria ad satietatem, atque abundantiam se cupit OoeMit Sed satietas pertinet ad cibos, &ὲ potus, abundantia a tem ad divitias. Ergo luxuria non est proprie cirea Concupiscentias, & voluptates venereas.
vinum: Sed vinum pertinet ad delectationem cibi, & potus . .Ergo circa ea maxime videtur lux xia esse.
Iuptatis appetitus : Sed libidinosa voluptas non solum est in venereis, sed etiam in multis alim . E RO luxuria nou est solum circa concupiscentias , flevoluptates venereas. Sed Contra est, quod dicitur in Iliade vera religione e. 3. a med. tom. I. de luxuriosis: Qui seminast in carne, de caνn .metet eorrtinionem : Sed seminatio carnis fit per Noluptates venereas. Ergo ad has pertinet luxuria. Respondeo dicendum , quod , sicut Isidorus dieit in libro Io. Etymologiar. c ad Iiteri L. Luxuriosus aliquis dicitur , quas solutus in voltippater . Maxime autem voluptates venereae animum hominis solvunt. Et ideo eirea voluptates venereaι maxime luxu
Ad primum ergo dicendum , quod sicur temperantia principaliter quidem & proprie est einea deteinctationes tactus p dicitur: autem ex eonsequenti , ia i per simiIitudinem quandam in quibusdam aliis m - teriis; ita etiam luxuria principaliter quidem est ia voluptatibus venereis quae maxime Se praeeioue animum hominia resolvunt; secundario autem diei tueta quibuscumque. aliis ad excessum pertinentibus .
65쪽
oris , idoloriam servitus , oee. quod Iuxinia es quaelibet supe Mitas. Ad secundum dicendum , quod vinum dicitur rexIuxuriosa, vel secundum hunc modum, quo in qua- Iibet materia abundantia ad luxuriam refertur, velinquantum superfluus usus vini incentivum voluptati venereae Praebet. ,
Ad tertium dicendum , quod etsi libidinosa voluptas in aliis materiis dicatur; tamen specialiter hoc nomen sibi vendicant venereae delectationes, in quihus etiam specialiter libido dicitur . ut Aug. dicit in I4. de civit. Dei. ceap. II. ad β γ c. io, in princiro. I.
EX art. habes pνimo et quomodo per rationem Ostendas , merito a scripturis insinuatum , quod Iuxuria est circa concupistentias, & delectationes venereas. Ut Galat. 6. sttii seminae in eoue, de egrne metet eorruptionem. Extende, applicando, tu hoc , sicut sit in argum e tr. Item per hoc, quod, postquam dictum fuerat Lue. a s. de filio prodigo ly υ vendo luxuriose, replicando idem subiungitur ly eum meretricibus . Exinde enim elarissimum Theologia scholasticis relinquere voluit scriptura, quod Iuxuria versatur circa concupiscentias , R delectationes ven mas. Secunia vides; quomodo ex iis bene, &c.
i Utrum nullus actus venereus posse sise
AD Secundum sic proeeditur. Videtur, quod nullus actus venereus possit esse sine peccato. Nihil enim videtur impedire virtutem, nisi peecatum e Sed omnis actus venereus maxime impedit viri tem - dicit enim Aug. in I- Soliloquiorum: c e. 1 ante med. tm s. Nihci esse sentis, qvod magis examee dejiciat animum virilem , quam blandimenxa foeminea , eorporum que illa contactus. Ergo nullus actus .venereuς uidetur esse fine peccato oz. Praeterea. Ubicumqudi invenitur aliud supernu-- , Per quod a bono rationis; reeeditur , hoc est uitiosum ; quia virtus corrumpitur per superfluum s
66쪽
v3 Sed in quolibet actu venereo est superfluitag d Iebationis, quae in tantum absorbet rationem, quod impossibile eit aliquid intelligere in ipsa, ut Philos. dicit in 7. Eth. c o i I. a med. eo. I. ia sicut Hi xon. dicit, cepi . II. ad Meruch. de Monogam. p pum a med. Ο hab. c- Connubis, 3 a. q. 2- 9 in illo actu spiritus prophetiae non tangebat corda Prophetarum ia ergo nullus actuς venereys potest eme sine
3. Praeterea. Causa potior est, quam effectus, sed . Peccatum originale iα parvulis trahitur a concupisceniatia, sine qua actus venereus esse non Potest, ut patet per Aug. in l- I. de nuptiis , & concupiscent i a. cc. 24. to. 7. Ergo nullus actu& venereus potest esse sino peccato mSed Contra est , quod Aug. dicit in lib. de honoconiugali: e. 23. eis. princ. to. 6. is satis respon-- sum est haereticis, si tamen capiunt, non esse peccatum, quod neque contra naturam committitur, o, neque contra morem neque contra praeceptum , Et loquitur de actu venereo, quo antiqui Patres plu-xibus coniugibus utebantur ia Ergo noα omnis actust venereus est peccatum. Respondeo dicendum , quod peccatum in humanis actibus est , quod est contra ordinem rationis iaHabet autem hoc rationix ordo, ut quaelibet convenienter ordinet in suum finem - Et ideo non est Peccatum , si. per rationem homo utatur rebus aliquibus ad finem , ad quem sunt , modo & ordine convenienti, dummodo ille finis siti aliquiiu vere bo
Sicut autem est vere bonum , quod eonservetur Corporalis natura unius individui; ita etiam est quosdam bonum excedens, quod conservetur natura speis ciet humanae .. Sicut autem ad conservationem vitae unius hominis ordinatur usus ciborum , ita etiam ad conservationem totius humani generi x usus ven
Unde August. dicit in libro de bono toniugali c o I 6- in princi eo. 6. Quod est cibus ad salutem hominis hoe ess contubitus ad salutem generis . Et
ideo sicut usus ciborum potest: esse absque peceatos. fiat debito modo & ordine , secundum quod competit saluti corporis r ita etiam M usus venere inrum potest esse absque omni peccato , si fiat debito modo. ordine , secundum, quOS est conve-- niens ad finem generationis humanas.
Ad primum ergo dicendum , quod allicid potes impedire duplicisor viItutem. Uno modo. quantum a
67쪽
eommunem statum virtutis z I se non impeditis virtus, nisi per peccatum . Alio modo quantum alperfectum virtutis statum: Et sic potest impediri virtus per aliquid, quod non est peccatum, sed est minus bonum. Et hoc modo usus foeminae deiicit animum non a virtute, sed ab arce , idest perfectione virtutis . Unde August. dicit in ti, de Dono coniu- salir c e. 8. a med. to. 6. Sicut bonum erat ,, quod Martha faciebat occupata circa ministerium M Sanctorum , sed melius quod Maria audiens ver- bum Dei di ita etiam bonum Susannae in castita- te coniugali laudamus , sed tamen ei bonum vi- duae Annae , ac multo magis Mariae virginis auis
Ad secundum dicendum , quod , sicut supra dictum
est , c ς. praec. a. a. ad a. oe r. a. q. 64. a. a. ) medium virtutis non attenditur secundum i quantitatem , sea secundum quod convenit rationi rectae . Et ideo a-hundantia delectationis, quae est in actu venereo se cundum rationem ordinato, non contrariatur medio virtutis . Et praeterea ad virtutem non pertinet , quantum sensus exterior delectetur , quod consequitur corporis dispolitionem , sed quantum appetitus interior ad huiusmodi delectationes assiciatur . Neci ex hoc etiam quod ratio non potest liberum actum rationis ad spiritualia consideranda sirimit cum illa delectatione habere , ostenditur quod actus ille sit virtuti contrarius. Non enim est virtuti contrarium , si rationis actus aliquando intermittatur pro aliquo , quod secundum rationem fit; alioquin quod aliquisse somno tradit, esset contra virtutem. Hoc tam ea quod concupiscentia , & delectatio venereorum non subjacet imperio, & moderationi rationis , provenit ex poena primi peccati; inquantum scilicet ratio reis hellis Deo meruit habere suam carnem rebellem , ut patet per August. 13. de civitate Dei , c e. I 3. eo.
dicit, loe. citat. in arg. ex concupiscentia earnis , quae regeneratis non imputatur in peeestiam , tanquam
ex stia peccati protes nascituν, originali obligata pe eato . Unde non sequitur , quod actus ille sit peccatum ,.sed quod in illo actu sit aliquid poenale a peccato primo derivatum.
APPENDIX. Ex art. habes pνimor quomodo per rationem inteis rimas haeresim Tatianorum dicentium , Matris
68쪽
ntonium nil aliud esse, nisi occultum meretrieiuniit. Item haeresim Paupertim de Lugdians similem c ut refertur ex Summa Fr. Vconeli 3ὸ par. e. a. in Erubliotheea Vaticana mantiscripta b dicentium, Matrimonium esse fornicationem iuratam nisi continenister vivant coniugati. Item haeresim Marcionis dicen. tis , Nuptias illicitas , execrabiles , n spurcas estis. Item ZTrianorum erroneam observationem: qui cui D. August. lib. de , ν. ex relatu aliorum narrat Inuptiis coniugatos ad sanctam communionem non admittebant: sed tantum eontinentes . Haec omnia in hunc locum pro tanto λlum adducta sint r pruquanto nullum actum venereum posse eme sine peccato, his suis dictis , testificabantur. Damnabant siquidem matrimonialem quem solum inter venere
posse esse sine pereato , subintelligit praesens artic, ius. pro tauro igitur haereses illas hie solum conde
mnandas noveris, pro quanto actum venereum matrimonialem de peccato accusant. Ita, quod, qui quid matrimonii copulam carnalem approbaverit qillas omnςs cum suis auctoribus in De reprobaverit. Secundo habes . quomodo per rationem Jostendas , haeis
reses praedictas merit6 cnndemnari ab Amst. t. Tim. . ,, Discedent quidamia side attendentes spiritibu1,, erroris, &idoctrinis daemoniorum in hypyarisito. quentium mendaeium, prohibentium nuberet. Hae,, iuer ubi nstabis eti singula. Item a. , qui matrimonio iunctii sunt , praeeipio tum eqO.
,, sed Dominus di uxorem a viro non discedere. Ee D,, tertim: Uxori vir debitum reddat : simill&r tisse tem & uxor viro. Mulier sui corporist potestatem D non habet, sed vir r similiter autem vir sui co ,, ris potestatem non habet, sed mulier . Noli in is fraudare ad invicem , nisi sorte ex consensu in
m impus, ut vacotis orationi: & iterum revertimis, , ni in idipsum. Ne tentet vos Satanas propiar in D continentiam. vestram. Eces pro Satans Tatianiῶ
se isertim sidia Si nupserit virgo, non peccavit. Item ,, a Rom. 7. Quae sub viro est mulier, vivente vi ,, ro, alligata est Iegi. Igitur, vivente viro, voc se bitur adultera , si fuerit eum alio. Item I. Tim. ,, s. yolo, iuniores nubere , filios procreare, maines tres familias esse. ,, Item condemnari eas merito' ab Ecelesia Catholica per hoc, quod de sanctis conis ivsatis , atque viduis c ut de Sancta Anna , die. Josticium speciale celebrandum statuerit annuatura ιItem a Veritatibus aureis super Iegem veterem Cone. i. conia. 23. . c. 34. conel. Item ab Elueid.
69쪽
rum Iuxuria, qua es eirea actus veneroos, po si esse peccatum . .
AD Tertium sie proceditur. Videtur, quod luxuria, quae est circa actus venereos , non possit esse aliquod peccatum . Per actum enim venereum semen emittitur, quod est superfluum alimenti , ut patet per Philos in lib. I. de generatione anima lium : c e. I 8. a med. oe e. I9. eo. I. Sed in emissione aliarum superfluitatum non attenditur aliquod peccatum . Ergo neque circa actus venereos potest esse aliquod peccatum. a. Praeterea. Quilibet potest licite uti, ut libet , eo quod suum est . Sed inractu venereo homo non utitur, inisi eo quod suum est , nisi forte in adulterio, Mi Iaptu. Ergo in usu venereo non potest esse receatnm, Et it luxuria non erit. peceatum. Praetetrea. Omne peccatum habet vitium oppontum et Sed luxuriae nullum vitium videtur esse opinpositum. Ergo luxuria non est peccatum.
Sed Contra est , quod causa est potior suo effectu :Sed vinum prohibetur propter luxuriam , secundum illud Apostoli ad Ephes. s. Nolite inebriari vino, in quo es Itixuria. Ergo luxuria est prohibita .
. Praeterea. GaI.. s. enumeratur inter opera carnis.
Respondeo dicendum , quod quanto aliquid est maissis necessarium , tanto magis oportet ut circa illu rationis ordo servetur . Unde per consequens magis est vitiosum, si ordo rationis praetermittatur . Usua autem venereorum, sicut dictum est, c a. prae. est valde necessarius ad bonum commune, quod est conservatio humani generis. Et ideo circa hoc maxime attendi debet rationis ordo: & per consequens si quid circa hoc fit, praeter id quod ordo rationis habet , vitiosum erit . Hoc autem pertinet ad rationem Iu muriae, ut ordinem, & modum rationis excedat ei ea venerea. Et ideo absque dubio luxuria in preca
.. Ad primum ergo dicendum, qaod, sicut Philoi
70쪽
ph. in eodem libro dicit, c De. eis. in arg. 3 Semem os supersuum, quo indigetur. dicitur enim supernu.um ex eo, quod residuum est operationis virtutis nise tritivae , tamen indigetur eo ad opus virtutis generativae : Sed aliae superfluitates humani corporis sunt, quibus non indigetur. & ideo non refert , qualite cumque emittantur , salva decentia convictus humani. Sed non est simile in seminis emissione, quae ta- Iiter debet fieri, ut conveniat fini, ad quem eo indigetur.
λd secundum dieendum , quod, sicut Apost. dieit
. ad Cor. 6. contra luxuriam loquens Empti in spretio magno: GDνfeate ergo, oe portate Deiam is corpore υωm . Ex eo ergo quod aliquis inordinatexuo corpore utitur per luxuriam , iniuriam faeit Deo, qui est principalis dominus eorporist nostri. Ulade &August. dicit in libia de decem chordis: c e. eis. messito. 9Q ,, Deus, qui sici gubernat servos suos adis utilitatem illorum, non ad suam, hoc iussit, hoem Praecepit, ne per illecebras , . illicitas voluptateam corruat templum eius, quod es edepisti. rAd tertium dicendum , quod oppositum Iuxuriae non contingit in muItis ; eo quod homines magis sunt proni ad delectationes: Et tamen oppositum vitium eontinetur sub insensibilitate. Et accidit,hoc. vitium in eo, qui intantuni detestatur mulierum usum, quoa
ut iam uxori debitum non reddit . . i. . t i a
EX art. habes primo: quomodo per rationem inisterimas haeresim Cνnicum, Balaam tartim, Tur νiIupinorum, /icentium : Luxuriae nullum esse peccatum. Item haeresim Agapetarum dicentium , lice tiam quamlibet in delitiis carnis, in escis comedenis dis, in fuco, in ornamentis , in impudicitiis , esse Iicitam. Vide art. I. ad argumenta i quod luxuria etiam ad sint ilia extenditur. Secundo habes t quo modo per rationem ostendas , hanc merito damnaria Galat. s. ,, Manifesta sunt opera carnis, quae sun ,, ω c. Luxuria, ωα quoniam, qui talia agunt, re , , gnum Dei non consequentur. Item Deuter. 2 . e ,, messationibus vacat; luxuriae lapidibus eum obruet ,, populus, & morietur. Item Sapient. 2. Dixerunt se impii cogitantes apud se non recte, ine. Nullum M pratum sit, quod non pertranseat luxuria nostra ,, Item ad Titum I. Filios habens fideles i non in ,, accusatione luxuriae. Item a Veritatibus aureia super legem veterem , Gem a. conti. a. . c p. 34,