Homeri Odyssea latinis versibus expressa

441쪽

Saevior. atque ultro socios incendere suetus.

Queis ibi Telemachus subito: mihi Iuppiter omnes

Eripuit sensus animi sine more furenti, 'Credo equidem: genitrix claro comitata hymenaeo Ire parat, nostrisque procul discedere tectis; Lentus ego heie autem falsi inter gaudia risus 'Assideo. O vos selices, queis semina pugnae Stat pretium, qualem nec vidit Achaica tellus, Iao Nec Pylos, ac sortes Argi, ditesque Μycenae, Non Ithaca, Epirusque ferax late ubere gleba:

Haud ignota loquor, coram vos cernitis ipsi. Sed quid ego matrem Iaudo 2 quin ocius areum Accipite experti pariter, nec tarda morantes Impediat vis uIIa metu, segnesque fatiget. Et me etiam tentare juvat: si tendere nervos Contigerit, miss ire orbes transmittere telo; 'Haud miserum penitus me deseret optima mater Connubio sectata novo. RIabor acerbum I PDiscidium reputans, vacua quod sede relinquor Iam potis egregii contendere dona parentis. Dixit, puniceumque humeris rejecit amictum , Ae subito ardenti laevum latus exuit ense

Prosiliens foribus. primum dein ordine ponit Quamque suis scrobibus, fossa in tellure, bipennes Limite agens longo sulcum per recta viarum , Aggestoque solo firmans. stupet inscia pubes,

Affiraturque artem novitatis imagine capta.

Ille autem ingressus stetit alto in limine, ct arcum I4o Ter valido conatus ibi subtendere nisu Cornibus adductis; ter nisu elusus inani Desti-

442쪽

L 1agn VI e Es1ΜusPRIΜus. 39st Destitit, ipse quidem sperans restantia fila .

Vincere, ct intorto metam contingere ferro. Et jam instans quarto conamine victor abisset, Ni vafer ardentem nutu vetuisset Ulysses Ulterius tentare., ergo his tum vocibus usus

Stans medio in coetu: proh , dixit, semper ad arma - ζAut ignavus ero, aut nondum vis addita ab annis Firma viget, duram qua possim avertere cladem, IsoSi prior aggressum quis sorte incesserit hostis

At vos, queis solido potior stat corpore Virtus, Vos certare decet, finemque imponere Iudo. Sic fatus posuitque arcum connexa supinans Ad tabulata solo, supraque volatile telum Addidit, ae solita cedens se in sede locavit. Tum satus Eupitheo: dextra consurgite parte Pro se quisque viri nunc vos, ait, ordine eodem, Nobis quo famuli miscent in pocula vinum. Nee plura Antinous dixit; fremitque secundo ΙωAssensere omnes, ct laeti dicta probarunt. Surgit ibi ante alios Liodes Oenope cretus

Fatidicus vates, mensis considera semper Interior solitus propter cratera nitentem,

Iratusque procis, totoque ex agmine solus Flagitia exosus. Voluerem tunc ille sagittam Aecipiens arcumque prior processit ad alta Limina, ct obnixus multa vi dura trahebat Cornua. Nec potuit pervincere: quippe laborum Inscius, indoluitque manus & mollia hamis IN

Brachia; dein medios ita voce assatus amantes 'Non ego non tantum valeo: succedat 2 alter

443쪽

Fortunam saeperiens; capite arcum: ct robur ct ipsam Ille animam rapiet multis . occumbere praestit Seilicet eluses voto quam vivere nossim, Degimus heie una quod propter tempore in omni Solliciti. ac magno correpti pectus amore. Sperat nunc aliquis frustra securus, ct ardet Ducere Penelopen; sed quum tractaverit areum Nequidquam expertus, sibi quaeret heidas inter I8o Auricomas aliam florenti corpore: at illa Nubet cui meritam sua dona ct fata jugabunt. Haee ubi dicta dedit vates, in robore laevi Ante pedes. ponitque arcum curvatus ct una Infelix telum, solioque residit eodem, Unde abiit surgens. quem tune his exeipit acer merentem Antinous dictis atque increpat ultro. Quae tibi, Liode vano haec vox excidit ore Stulta, inimica subit jamque altius ira medullas quid8 dabit exitio multos, sortissima corda, I9 Arcus an iste, tibi quod nunc male restitit uni 'At non te genuit talem pulcherrima mater, Tendere uti valeas nervo stridente sagittas Impiger: haec alias poscunt certamina vires, Quas facilis nune palma vocat. sie satus; ignem ocius, o dixit. sopitum accende inlantheu,

Admotisque soco soliis villosa superne Tergora slarne serens ingentem huc protinus orbem Arvina e pingui, qua cedere discat inunctus Arcus, ct incepta trepidos formidine solvat. a Talia mandabat; jussumque inlanthius ignem ricitat, ac densis admota sedilia stemit in Veli

444쪽

Velleribus portans ingentem protinus orbem Squallenti arvina. juvenum manus ungere coeptat, Mollitoque arcum pingui distendere: at omnis ' . Conatus perit, ct tentantum plurima frustra Deficiunt vanae delasib in corpore vires. AEntinous numero eX omni rectabat, ct acer Eurymachus nondum experti: praestantibus ambo

Viribus, ct multa ante alios virtute superbi. aIo Interea Eumaeus sociusque Philetius olli Additus exivere domo; quos pone sequutus Extulit ipse altis Ithacus .vestigia tectis . Hinc ubi digressi. foribus post terga relictis. Constiterunt, medius sic illos inter UIUhsIncipit, ac diistis animos pertentat amicis. Eloquar, ani sileam 8 sed cur morer 2 ipsa prosari Me jubet impatiens arrecta in corde cupido.

Ecqua fides vobis 8 Ithacus quid fidere possit, Si veniat subito, si quis deus asserat ipsum g aae

Auxilione procis, an contra stabitis olli, Dicite, & arcanos animi recludite sensus gTalia quaerenti sic deinde Philetius inquit:

O pater , o rector superum tu maxime votum

Perfice ; iam redeat dux ille, atque asserat ipsum Hue deus, eXpertus credes, quid dextera possit, Quid mea vis, nil non pro rege audere parata. Haec eadem Eumaeus caeli conversus ad auras Spondet, ct optato dis supplicat omnibus ardens Pro reditu. ast heros, postquam fraus omnis abacta, a3o

Amborumque videt sensus ' pectora fida, Certus ait. votis quem vos o poscitis, adsum

445쪽

ι ΗΟΜ ERI ODY.sSRAEEn ego. per varios casus, atque aspera rerum In patriam veni, bis denis exsul ab annis. Iam video vobis semulantum ex agmine toto Solis optatus rediisset haud vota precantis Ullius audivi meque in mea regna voeantis. Accipite ergo animis, quae nunc ego Vera prolabor Pollieitus. domuim mihi genus acre procorum, Si deus adnuerit, vobis ego dulce parabo amConjugium, multamque dabo pro munere gazam Tecta meis ponens vicina, ambosque fovebo Telemachi ut socios, cognato aut sanguine fratres. Atque adeo quo certa magis manifestaque vestiis Sint animis mea dicta, haee illa est scilicet ipsa, Quam mihi venanti rimas 1 in vertice quondam tolyci cum prole, ruens obliquus in imam Liquit saevus aper, signata in pelle cicatriX. Haec dicens Iacerosque genu divisit amictus, Ostenditque manu vestigia vulneris alti a5o Nota nimis is coram quae postquam agnorit uterque, Μiratusque oeulis hausit, suffusus oborto Imbre genas collo regis dat brachia circum, Alternosque inter complexus oscula libat - Atasus capiti atque humeris; nec secius heros Ora manusque lavet amborum amplexus haeret . Ae sors occiduas sol flentibus isset in undas, Ni prior ille moras vetuisset ducere flendo Assatus socios. jam nune o parcite luctu, Egressus ne quis soribus vos cernat, ct intro aω Nunciet. ite domum seiunctii limina standam Primus ego, vos deinde; atque haec advertite iussa:

Adsunt

446쪽

Liann VI c EsIMus P Rr ΜΠ S. 4NAdsunt heic juvenes quotquot per testi, nec arcum, Nec pharetram mihi sere sinent certare volenti ; Tu tamen o Eumaee huc atque hue dexter oberrans In manibus mihi pone arcum, famulasque puellas Ipse jube thalami versas oecludere valvas.

Tum si quis gemitus circum, si quo atria pulsa Luctifico resonent strepitu, dic, nulla cubili

Prospiciat, tacitaeque intus data pensa revolvant. a Sit vero sorium tibi cura Ρhiletiet claude Vectibus, ct vinclis late ostia cuncta per aulam. Haec ubi sic mandata dedit, vestigia tediis Intulit, ae sese consueta in sede Ioc vit, Μente dolum versans. mox illum pone sequuti Pastores gemini surgentia limina scandunt. Interea Eurymachus rapidum tentabat ad ignem Hine atque hinc arcum versans , inflectere dextra Si queat; edomitum quem tandem ut cedere nulla Arte videt, gemitum dedit altum pectore ab imo , 28o Et super haec graviter suspirans addidit ore.

Nune equidem casuque meo turbatus acqrbo Indoleo, vestroque, proci; nec exedite, taurum

Connubii me damna movent, licet haec quoque maestam

Cura premat; sedenim sunt & Achaeides ipsam

Perque Ithacen aliae mulxae perque extera xegna Quantum adeo me luctus habet, quod robore Ulysi Cedimus heu multo, sumptos nee possumus arc0s Tractare: haec etiam seclis audita futuris Arguet indecores fama , aeternumque manebit. G9ODixerat Eurymachus, subito cui talia contra Antinous reddit: non haec ita semper abibunt,

Ce a Tilque

447쪽

4o4 HOMERI ODYs fg AgΤuque etiam scis ipse . deum sollemnia saera

Vulgus agit, Phoebumque Vocat de more per aras, Quis domito fidens arunc praemia speret ab arcu ΤDesinite: infixae maneant ex aere bipennes; Haud erit, heic positas temere qui tollere surto Audeat. interea fundant nunc vina ministri, Libemusque alacres divis certamine missb. Crastina ubi surget lux alma, inlanthius orto 3 Iussus agat leotas primo cum sole capellas Μactandas Ρhoebo; sacris ut rite peractis Arcitenens tandem placidus certantibus adsit. Haec ait, ct cunctis eadem sententia sedit.

Praecones manibus dant rorem; at Vina coronant, Crateratque implent pueri, circumque frequentes Omnibus invergunt ardentem in poeula bacchum

Post ubi libarunt mensis', haustoque lyaeo Explevere sitim, sic fraudem in pectore versans

Incipit incautis heros . vos o manus, inquit, 3 Io Inclita, magnanimi juvenes advertite dictis Nunc animos, fabor, quae fert in corde Voluptas. . Eurymachum in primis , teque , o precor, optime duinor Antinoe, ingratos areus cui ponere primo. Et placuit votis nune divum eXposcere pacem, Itane autem tentare, deus cui laudis honorem

Fortunamque ferat; si fas mihi munere vestro Discere certanti coram, quid robore possim, Quid manibus 8 solido num perstat corpore Virtus, quaei fuerat quondam membris, an pulsa recessit 32o

Jactatoque vagoque & duris casibus acto Talibus orabat supplex ε. illi ocius ira

448쪽

Infremuere gravi, Veriti ne tenderet arcum f. t Q .

Victor ct insignI gestiret laude superbus. Ae prior Antinous se olli est voce minatus: o Jam tibi nulla adeo pars est, miserande, relista ..' :Mentis, ait . nec sat nostriS considere mensiS, ,. I

Nee dapibus gaudere tibi; quin insuper audi Consilia 2 voces omnes, quas auribus hausit ἰ Non alius te praeter inops huc advena vectus. 3IO Jampridem insanum te melle hic dulcior humor Versat agens, alios etiam se laedere suetus b'ΤUltro avidi haud cessant latum qui pandere guttur . Eurytiona merum domuit quoque, venit in alta Pirithoi quum tecta olim, mixtusque resedit 'Cum Lapithis Centaurus. ibi acri ut pectora baccho Percitus incaluit, foedavit cri e menses Haud impune . manus namq- imiignata repente - , Ηeroum insurgens inhonesto vanere nares ii. Abscidit, atque ambas, pulso e penetralibus, aures, Mi Ille dolens captusque auimi discessit: at ingens .

Continuo exarsit magno discordia motu . .

Centauros Lapithasque inter, solvitque nefandi . Ipse prior steteris turpi cum sanguine .poenas . ISie tibi, si vanus certa vesis, assiore magum4 et Exitium edico . nam sando avertexφ nemo v In populo hoc valeat cIadem, quin regis ad oras Hinc Echeti, saevit quo non crauelior alter Μimus eas ; illic scelerum dabis improbe POezδSν . . Quare age, plena tibi tacito sint pocula curae, SIODum licet; at juvenes inter contendere noli .ir .i 2b is Atque hele Penelope : diris incessere. Priybris 1 si.

449쪽

M5 ΗΟΜ ERI ODYssEAT Antinoe, haud aequum est, quisquis dignatus amore Τelemaehi his ultro succedat sedibus hospes.

An metuis, ne sorte abeat certamine victor 'Ille manu fidens, ct me sibi praemia poseat

In patriam abducens claro comitatam hymenaeo Non ea vis misero, non haec fiducia menti Addita; nee quemquam vestrum metus iste fatiget Sollieitum turbans ; indigna est caussa timoris. 36o Dixerat; Eurymachus contra sic farier infit: Penelope Icarii pulcro sata sanguine nympha, Non ea mens terret, .ne spem sibi conjugis ille Spondeat, ae taedas; absit: sed fama remordet, Foedaque sollicitant vulgi convicia mentem. Namque erit, insultans aliquis quum dicet Achivum: ει quibus est ambita procis, quae nupta marito Egregio suerat: miserit Θωn vincere nervos 1mbelli valuere manu 'quos forte tetendit Nescio qui veniens ignotis advena terris. 3 Haee aliquis dicet, nostrumque infamia nomen Dira premet. sic fatus erat, quum talia rursus Icario sata voce refert: jam gloria, ct omnis' Fama prior vobis instantibus omnia luxu Perdere, ct insentis domini foedare penates, Eurymache, interiit; eur sera haee jurgia terrent' Hospes hie ipse quidem magnoque est corpore, ili apta Μοle valens elaris sese fert sanguine cretum: Arma viro jam ferte; juvat spectare corona Certantem in media . praesens haud irrita dicta ago

Haee habeat: si victor erit, si mitis Apollo Adnuet huic laudem , tunica donatus abibit , Et

450쪽

LIBER VICESIΜUS PRIΜus. ω Et chlamyde itagni, validumque hastile laeerto, Quo se homines contraque canes defendat, ct ensem Λdjungam Iateri, pedibusque haerentia vincia; Post laetum auxilio, cupiet quo pergere, mittam. Sie eat tum brevitex contr* sic filius orsus: Non alius potior meme est, seu tollere euiquam Sive dare hos arcus placeat: mea prima potestis

Hele est, o genitrix. quin'quot sceptra per amplam 39n Aut Ithacam, aut alias priam late Elida propter

Cycladas . in manibus gestant, me posse vetare Invitum haud sperent, jubeat si certa voluntas, Quominus huic arcum donem, propriumque relinquam. Τu vero abscedens opera intermisi. revile Telamque oblongamque colum; tecumque puellae Pensa trahant: nobis curae sint arma, mihique te alios uni, cui summa hela tradita rerum est. Obstupuit genitrix, vocemque animumque loquentis Admixata retro torsit vestigia, de altum o

In thalamum subiens, fidis comitata ministris, Solvitur in lacrimas Ithaei memor; humida sparsit Lumina dum miserae dulci Tritonia Dino.

Interea Eumaeus pharetramque arcumque iacentem ISustulerat; xegemque adiens properabat et euntem Increpitant iuvenes magno turbante tumultu Et contra: quo ferre paras, o suete Vagari,

Improbe 3 mox eanibus data praeda suilia propter Hinc procul ipse seris raptabere, lenis Apollo

Si faveat nostris, si cetera numina, votis. 4Io Talibus insurgunt. ille acri voce minantum Territus ac magno concursu, ponit eodem