장음표시 사용
291쪽
Des Libertates Humana. 267 experimurque, nos aeternos esse. Nam ens non minus res illassentit, quas intelligendo concipit, quam quas in memoria habet. Mentis enim oculi, quibus res videt observatque sunt ipsae demonstrationes. Quamvis itaque non recordemur, nos ante Corpus exstitisse, sentimus tamen Μentem nostram, quatenus Corporis essentiam sub aetemitatis specie involvit, aeternam esse, et hanc ejus existentiam tempore definiri, sive per durationem explicari, non posse. blens igitur nostra eatenus tantum potest dici durare, eiusque existentia certo tempore definiri potest, quatenus actualem Corporis existentiam involvit; et eatenus tantum potentiam habet rerum existentiam tempore determinandi, easque sub duratione concipiendi.
Summus Mentis conatus summaque inus est, res inlinigere eruocu Dionis genere. DEMONSTRATIO.
Tertium cognitionis genus procedit ab adaequata idea quorumdam Dei attributorum ad adaequatam cognitionem essentiae rerum Fide hujus de . in . Schol. Prop. o. p. a. et quo magis hoc modores intelligimus, eo magis per Prop. prac. Deum intelligimus ac proinde per Prop. 8 p. . summa entis virtus, hoc est per Desin. 8. . . mentis potentia seu natura, sive per Prop. 7. p. 3. summus conatus est, res intelligere tertio cognitionis genere. Q. E. D.
Os Mens aptior est ad res tertio cognitionis genere intinuendum, e magis cupit, res eodem hoc cognitionis genere inlinigere. DEMONSTRATIO patet. Nam quatenus concipimus, entem aptam esse ad res hoc cognitionis genere intelligendum, eatenus eandem determinatam concipimus ad res eodem cognitionis genere intelligendum; et consequen-
292쪽
α68 Ethices Pars V. te pero. est. Don.), quo mens ad hoc aptior est, eo magis hoc cupit. N. E. D.
Ex hoc tertio cognitionis genere summa, qua dari potest, Mentis
Summamentis virtus est Deum cognoscere per Prop. 8. . . , sive res tertio cognitionis genere intelligere per Prop. s. huis quae quidem virtus e major est, quomens hoc cognitionis genere magis res cognoscit per Prop. in adeoque qui res hoc cognitionis genere cognoscit, is ad summam humanam perfectionem transit, et consequenter per a. 'ect Don. summa Laetitia asscitur, idque per Prop. 3. p. a. concomitante idea sui suaeque virtutis ac proinde per as. Fect Don. ex hoc cognitionis genere summa, quae dari potest, oritur acquiescentia. Q. E. D.
Conatus seu Cupiditas cognoscendi res tertio cognitionis genere oriri non potest ex primo, at quidem ex fecundo cognitionis genere.
Haec Propositio per se patet. Nam quicquid clare et distincte intelligimus, id vel per se vel per illud, quod per se concipitur, intelligimus hoc est, ideae, quae in nobis clarae et distinctae sunt, sive quae ad tertium cognitionis genus reseruntur ride a Scho Prop. F. p. a. , non possunt sequi ex deis mutilatis et confusis, quae per idem Schol. ad primum cognitionis genus referuntur, sed ex deis adaequatis, sive per idem Schol. ex secundo et tertio cognitionis genere ac proinde per . 'ed . Don. Cupiditas cognoscendi restertio cognitionis genere non potest oriri ex primo, at quidem ex secundo. Q. E. D.
Quicquid Mens sub specie remitatis intelligit, id ex eo non intelligis, quod Corporis praefentem actualem exissentiam concipit, sed ex eo, quo Corporis essentiam comiμι sub pecie ternimus.
293쪽
Quatenus Mens praesentem sui Corporis existentiam concipit, eatenus durationem concipit, quae tempore determinari potest, et eatenus tantum potentiam habet concipiendi res cum relatione ad tempus fer Prop. I. hujus et Prop. 6 p. a. . At aeternitas per durationem explicari nequit sermon. . p. I. et ipsius explication. . Ergo Μens eatenus potestatem non habet concipiendi res sub specie aete nitatis, sed quia de natura Rationis est, res sub specie aeternitatis eoncipere per a Coria Prop. p. a. , et ad entis naturam etiam pertinet, Corporis essentiam sub specie aeternitatis concipere per Prop. a3. hujus , et praeter haec duo nihil aliud adientis essentiam pertinet per Prop. 3. p. a. Ergo haec potentia concipiendi res sub specie aeternitatis ad entem non pertinet, nisi quatenus Corporis essentiam sub specie aeternitatis concipit. Q. E. D.
Res duobus modis a nobis ut actuales concipiuntur vel quatenus easdem cum relatione ad certum tempus et locum existere, vel quatenus ipsas in Deo contineri, et ex naturae divinae necessitate Onsequi concipimus. Quae autem hoc secundo modo ut verae seu reales concipiuntur, eas sub aeternitatis specie concipimus, et earum ideae aeternam et infinitam Dei essentiam involvunt, ut Propositione s. Partis a. ostendimus, cujus etiam Scholium vide.
Mens nostro, quatenus se et Corpus sub aeternitatis specie cognoscit, munus Dei cognitionem necessario Met, citque e in Deo esse e per
Aternitas est ipsa Dei essentia, quatenus haec necessariam involvit existentiam per Don. 8 p. I. . Res igitur sub specie aeternitatis ς0ncipere, est res concipere, quatenus per Dei essentiam ut entia realia concipiuntur, sive quatenus per Dei essentiam involvunt existentiam adeoque Mens nostra, quatenus se et Corpus sub specie aetersitatis concipit, eatenus Dei cognitionem necessario habet, scitque ete. q. E. D.
294쪽
Tertium cognitionis genus pendet a Mente, tanquam aformali cu o, quatenus Mens ipsa terno est.
Μens nihil sub aeternitatis specie concipit, nisi quatenus sui Corporis essentiam sub aeternitatis specie concipit per Prop. 9. Qui), hoc est per Prop. I. et aa. Quo, nisi quatenus aeterna est; adeo' que per Prop. prac. , quatenus aeterna est, Dei habet cognitionem quae quidem cognitio est necessario adaequata per Prop. s. p. a.) ae proindemens, quatenus aeterna est, ad illa omnia cognoscendum est apta, quae ex data hac Dei cognitione consequi possunt per Prop. o. p. a.), hoc est ad res tertio cognitionis genere cognoscendum ride hujus don in a. Schol. Prop. o. p. a.), cujus Propterea Μens per Don. I. p. 3.), quatenus aeterna est, causa est adaequata seu formalis. s. E. D.
Quo igitur unusquisque hoc cognitionis genere plus pollet, e0 melius sui et Dei conscius est, hoc est, eo est persectior et beati0s, quod adhuc clarius ex seqq. patebit. Sed hic notandum, quod, tametsi jam certi sumus, entem aeternam esse, quatenus res sub aeternitatis specie concipit, nos tamen, ut ea, quae Ostendere Volu'mus, facilius explicentur et melius intelligantur, ipsam, tanquam jam inciperet esse, et res sub aeternitatis specie intelligere jam inciperet, considerabimus, ut huc usque fecimus; quod nobis absque ullo erroris periculo facere licet, modo nobis cautio sit nihil concludere, nisi ex perspicuis praemissis.
Quisquid intelligimus tertio cognitionis genere, eo delectamur, et quidem concomitante dea Dei tanquam causa.
Ex hoc cognitionis genere summa, quae dari potest,mentis aeqquiescentia, hoc est per s. 'M. Don. Laetitia, oritur, eaque concomitante dea sui per Prop. 7. Quo, et consequenter per Prop. 3o hujus concomitante etiam idea Dei tanquam causa. Q. E. D.
295쪽
Ex tertio cognitionis genere oritur necessario Amor Dei intellectualis. Nam ex hoc cognitionis genere oritur per Prop. prac. Laetitia concomitante idea Dei tanquam causa, hoc est per 6. Fect Don.)Amor Dei, non quatenus ipsum ut praesentem imaginamur per Prop. 29 A uo, sed quatenus Deum aeternum esse intelligimus; et hoc est, quod Amorem Dei intellectualem voco.
Amor Dei intellectualis, qui ex tertio cognitionis genere oritur, est
Tertium enim cognitionis genus per Prop. I. hujus, et Hom. 3 p. I. est aeternum adeoque per idem Axiom. p. I. Amor, qui ex eodem ritur, est etiam necessario aeternus. s. E. D.
Quamvis hic erga Deum Amor principium non habuerit per Prop. pr- , habet tamen omnes Amoris perfectiones, perinde ac si ortus suisset, sicut in Coros prop. praec finximus. Nec ulla hic est differentia, nisi quod ens easdem has perfectiones, quas eidem iam aecedere finximus, aeternas habuerit, idque concomitante idea Dei tanquam causa aeterna. Quod si Laetitia in transitione ad majorem perfectionem consistit, Beatitudo sane in eo consistere debet, quod Mens ipsa persectione sit praedita.
PROPOSITIO XXXIV. Mens non nisi durante Corpore obnoxia sis ectibus, qui, possiones
Imaginatio est idea, qua Mens rem aliquam ut praesentem contemplatur inde ejus desin in Schol. Prop. 7. p. a. quae tamen magis corporis humani praesentem constitutionem, quam rei externae naturam indicat per a Corali. Prop. 6. p. a. . Est igitur affectus per Mn. M. Don. imaginatio, quatenus Corporis praesentem constitutionem indicat atque adeo per Prop. I. usu mens non nisi durante corpore obnoxia est affectibus, qui ad passiones reseruntur. Q. E. D.
296쪽
Hinc sequitur, nullum Λmorem praeter Amorem intellectualem esse
Si ad hominum communem opinionem attendamus, videbimus, eos suae entis aeternitatis esse quidem conscios, sed ipsos eandem cum duratione confundere, eamque imaginationi seu memoriae tribuere, quam post mortem remanere credunt.
Deus e ipsum more intellectuali infinito amat.
Deus est absolute infinitus per Dem. 6. p. I. , hoc est periem 6 p. a.), Dei natura gaudet infinita persectione, idque per Prop. 3. p. a. concomitante dea sui, hoc est per Prop. o. et Desin ' I. p. I. idea suae causae; et hoc est, quod in Coroll. Prop. a. hujus Amorem intellectualem esse diximus.
Mentis Amor intellectualis ergo Deum est ipse Dei Amor, quo Deus f ipsum umst, non quatenus infinitus est, sed quatenus per essentiam humana Mentis, sub specie aeternitatis consideratam, explicari potest; hoc est, Mentis erga Deum Amor intellectualis pars est infiniti amoris, quo Deus e ipsum amat.
Hic entis Amor ad entis actiones referri debet per Coroli. Prop. a. hujus, et per Prop. 3. p. 3. qui proinde acti est, qua Mens se ipsam contemplatur, concomitante idea Dei tanquam cauta per Prop. a. Uus, et ejus Coroll.), hoc est per Coroli. Prop. as. p. I. et Coroll. Prop. I. p. a. actio, qua Deus, quatenus per Μentem humanam explicari potest, seipsum contemplatur, concomitante dea sui atque adeo per Prop. prac. hic Mentis Amor pars est infiniti amoris, quo Deus seipsum amat. N. E. D.
297쪽
Hinc sequitur, quod Deus, quatenus seipsum amat, homines amat, et consequenter, quod Λmor Dei erga homines, et Mentis erga Deum Λmor intellectualis, unum et idem sit.
Ex his clare intelligimus, qua in re nostra salus, seu Beatitudo. seu Libertas consistit nempe in constanti et aeterno erga Deum Amore, sive in more Dei erga homines. Atque hic Amor seu Beatitudo in Sacris codicibus Gloria appellatur, nec immerito. Nam sive hic mor ad Deum referatur, sive adientem, recte animi c- quiescentia, quae revera a Gloria per s. et 3o 'ect. Desin. non distinguitur, appellari potest. Nam quatenus ad Deum refertur, est per Prop. s. hujus Laetitia, liceat hoc adhuc vocabulo uti, On- comitante dea sui, ut et quatenus adientem refertur per Prop. 27. Quo Deinde quia nostrae entis essentia in sola cognitione
consistit, cujus principium et undamentum Deus est per Prop. s. p. I. et Schol. Prop. s. p. a. , hinc perspicuum nobis sit, quomodo et qua rationemens nostra secundum tantiam et existentiam ex natura divina sequatur, et continuo a Deo pendeat quod hic notare operae . pretium duxi, ut hoc exemplo Ostenderem, quam rerum singularium cognitio, quam intuitivam sive tertii generis appellavi Fide a Sehoc Prop. o. p. a. , polleat, potiorque sit cognitione universali, quam secundi generis esse dixi. Nam quamvis in prima Parte generaliter 0stenderim, omnia et consequenter Mentem etiam humanam a Deo secundum essentiam et existentiam pendere illa tamen demonstratio, tametsi legitima sit et extra dubitationis aleam posita, non ita tamen Mentem nostram assicit, quam quando id ipsum ex ipsa essentia rei cujuscunque singularis, quam a Deo pendere dicimus, concluditur.
Nihi in Natura datur, quod huic Amori intelis ali fit contrarium, re quod ipsum possit tollere.
Hic intellectualis mor extentis natura necessario sequitur, quatenus ipsa, ut aeterna veritas, per Dei naturam consideratur per
298쪽
Prop. 33. A us . Si quid ergo daretur, quod huic mori esset contrarium, id contrarium esset vero et consequenter id, quod hunc Λmorem posset tollere, efficeret, ut id, quod verum est, falsum esset quod ut per se noturi est absurdum. Ergo nihil in Natura datur, etc. N. E. D.
Partis uariae xioma res singulares respicit, quatenus cum relatione ad certum tempus et locum considerantur de quo neminem dubitare credo.
Quo plures res fecundo et tertio cognitionis genere Mens intelligis, eo minus ipsa ab assectibus, qui mali funi, patitur, et mortem minus
Mentis essentia in cognitione consistit per Prop. II. p. a.); quo igitur ens plures res cognoscit secundo et tertio cognitionis genere, eo maior ejus Pars remanet per Prop. 29 et 3 hujus , et consequenter per Prop. prac. eo major ejus pars non tangitur ab affectibus, qui nostrae naturae sunt contrarii, hoc est per Prop. o. p. . qui mali sunt. Quo itaque Mens plures res secundo et tertio cognitionis genere intelligit, eo major ejus pars illaesa manet, et consequenter minus ab affectibus patitur, etc. Q. E. D.
Hinc intelligimus id, quod in Schol. Prop. 39. . . attigi, et quod in hac arte explicare promisi nempe quod mors eo minus est noxia, quo entis clara et distincta cognitio major est, et consequenter, quo ens magis Deum amat. Deinde, quia per Prop. 27. hujus ex tertio cognitionis genere summa, quae dari potest, oritur acquiescentia, hinc sequitur, entem humanam posse eius naturae esse, ut id, quod ejus cum Corpore perire ostendimus Mide Prop. I. Uuo, in respectu ad id, quod ipsius remanet, nulliussit momenti Sed de his mox prolixius.
Qui Corpus ad plurima aptum habet, is Mentem habet, cujus maxima pars est terna.
299쪽
Qui Corpus ad plurima agendum aptum habet, is minime affectibus, qui mali sunt, conflictatur per Prop. 38. . . , hoc est per
Prop. 3Ο. p. q. affectibus, qui naturae nostrae sunt contrarii atque adeo per Prop. o. hujus potestatem habet ordinandi et concate nandi Corporis affectiones secundum ordinem ad intellectum, et Onsequenter efficiendi per Prop. I . huyus , ut omnes Corporis affecti-0nes ad Dei deam reserantur; ex quo et per Prop. s. Uus , ut erga Deum afficiatur Amore, qui per Prop. 6. hujus Μentis maximam partem occupare sive constituere debet, ac proinde per Prop. 33. hujus Μentem habet, cujus maxima pars est aeterna. q. E. D.
Quia Corpora humana ad plurima apta sunt, non dubium est, quin ejus naturae possint esse, ut adientes reserantur, quae magnam sui et Dei habeant cognitionem, et quarum maxima seu praecipua pars est aeterna, atque adeo ut mortem vix timeant. Sed ut haec clarius intelligantur, animadvertendum hic est, quod nos in continua vivimus variatione, et prout in melius sive in pejus mutamur, eo felices aut infelices dicimur. Qui enim ex infante vel puero iii cadaver transiit, infelix dicitur, et contra id elicitati tribuitur, quod totum vitae spatium ente sana in Corpore sano percurrere potuerimus. Et revera qui Corpus habet, ut insans vel puer, ad pau-eissima aptum, et maxime pendens a causis externis, entem habet,
quae in se sola considerata nihil sere sui nec Dei nec rerum sit conscia et contra, qui Corpus habet ad plurima aptum,ientem habet, quae in se sola considerata multum sui et Dei et rerum sit conscia. In ac vita igitur apprime conamur, ut Corpus infantiae in aliud, quantum ejus natura patitur, eique conducit, mutetur, quod ad plurima aptum sit, quodque ad Mentem reseratur, quae sui et Dei et rerum plurimum sit conscia atque ita ut id omne, quod ad ipsius memoriam vel imaginationem resertur, in respectu ad intellectum vix alicujus sit momenti, ut in Schol. Prop. praeced.
300쪽
Quo unoquaque res plus perfectiom habet, eo magis agit e minus patitur et contra, quo mugis agit, eo perfectior est.
Quo unaquaeque res persectior est, eo plus habet realitatis per Dem. 6. p. a. , et consequenter per Prop. 3. p. 3 cum ejus Schol. eo magis agit et minus patitur; quae quidem demonstratio in veribordine eodem modo procedit, ex quo sequitur, ut res contra eo sit persectior, quo magis agit Q. E. D.
Hinc sequitur, partem entis, quae remanet, quantacunque ea sit, perfectiorem esse reliqua. Nam pars Mentis aeterna per Prop. 3. et 29. hujus est intellectus, per quem solum nos agere dicimur per Prop. 3. p. 3. illa autem, quam perire ostendimus, est ipsa imaginatio per Prop. a I. hujus , per quam solam dicimur pati per Prop. 3. . . et gen Affect Don. atque adeo per Prop. praec. illa, quantacunque ea sit, hac est persectior Q. E. D.
Haec sunt, quae de ente, quatenus sine relatione ad Corporis existentiam consideratur, ostendere constitueram ex quibus, et simul ex Prop. I. p. I. et aliis, apparet, quod ens nostra, quatenus intelligit, aeternus cogitandi modus sit, qui alio aeterno cogitandi modo determinatur, et hic iterum ab alio, et sic in infinitum ita ut omnes simul Dei aeternum et infinitum intellectum constituant.
Quamvis nesciremus, Mentem nostrum ternam esse, Pietatem tamen, et Religionem, et absolute omnia, quae ad Animositatem et Gener fu-tem referri ostendimus in quarta arte, prima uberemus. DEMONSTRATIO. Primum et unicum virtutis seu recte vivendi rationis undamentum per Coroll. Prop. a. et per Prop. a . p. . est suum utile quaerere. Λd illa autem determinandum, quae Ratio utilia esse dictat, nullam