Benedicti de Spinoza opera, quotquot reperta sunt

발행: 1882년

분량: 659페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

501쪽

Theologico Politici cap. II. 7

Lumen Naturale indigere ad Scripturam interpretandam. Nam sere omnia, quae in Scriptis reperiuntur, deduci nequeunt ex principiis Lumine Naturali notis ut jam ostendimus); adeoque de eorum veritate ex vi Luminis Naturalis nihil nobis constare potest, et consequenter neque etiam de vero sensu et mente Scripturae, sed ad hoc alio necessario lumine indigeremus. Deinde, si haec sententia vera esset, sequeretur, quod vulgus, qui ut plurimum demonstrationes ignorat, vel iis vacare nequit, de Scriptura nihil nisi ex sola authoritate et testimoniis philosophantum admittere poterit, et consequenter supponere debebit, Philosophos circa Scripturae interpretationem serare non posse, quae sane nova esset Ecclesiae authoritas, novumque sacerdotum vel Pontificum genus, quod vulgus magis irrideret quam veneraretur. Et quamvis nostra methodus linguae Hebraeae cognitionem exigat, cuius etiam studio vulgus vacare non potest, nihil tamen simile nobis objici potest; nam vulgus Judaeorum et gentilium, quibus olim Prophetae et Apostoli praedicaverunt et scripserunt, linguam Prophetarum et Apostolorum intelligebant, ex qua etiam mentem Prophetarum percipiebant; at non rationes rerum quas medicabant, quas ex sententia Μaimonidae etiam scire deberent, ut mentem Prophetarum capere possent. Ex ratione igitur nostrae methodi non sequitur, necessario vulgus testimonio interpretum acquiescere; ostendo enim vulgus, quod linguam Prophetarum et Apostolorum callebat; at Maimonides nullum ostendet vulgus, quod rerum causas intelligat, ex quibus eorum mentem percipiat. Et quod ad hodiernum vulgus attinet, jam ostendimus, omnia ad salutem necessaria, quamvis eorum rationes ignorentur, facile tamen in quavis lingua posse percipi, propterea quod adeo communia et usitata sunt; et in hac perceptione, non quidem in testimonio interpretum, vulgus acquiescit; et quod ad reliqua attinet, eandem in his cum doctis sequitur fortunam. Sed admaimonidae sententiam revertamur, atque ipsam accuratius examinemus. Primo supponit, Prophetas in omnibus inter se convenisse, summosque fuisse Philosophos et heologos ex rei enim veritate eos conclusisse vult atqui hoc falsum esse in Cap. a. ostendimus. Deinde supponit, sensum Scripturae ex ipsa scriptura constare non posse rerum enim veritas ex ipsa scriptura non constat

502쪽

utpote quae nihil demonstrat, nec res de quibus loquitur per definitiones et primas suas causas docet); quare ex sententia inimonidae neque ejus verus sensus ex ipsa constare potest, adeoque neque ab ipsa erit petendus. Atqui hoc etiam falsum esse, ex hoc Capite constat ostendimus enim et ratione et exemplis, sensum Scripturae ex ipsa sola scriptura constare, et ab ipsa sola, etiam cum de rebus loquitur Lumine Naturali notis, petendum. Supponit denique, nobis licere secundum nostras praeconceptas opiniones Scripturae verba explicare, torquere, et iteralem sensum, quamquam perspectissimum sive expressissimum, negare, et in alium quemvis mutare. Quam quidem licentiam, praeterquam quod ipsa ex diametro iis, quae in hoc Capite et aliis demonstravimus, repugnat, nemo non videt nimiam et temerariam esse. Sed magnam hanc libertatem ipsi concedamus quid tandem promovet ' Nihil sane quae enim indemonstrabilia sunt, et quae maximam Scripturae partem componunt, haec Ratione investigare non poterimus, neque ex hac norma explicare neque interpretari; cum contra, nostram methodum insequendo, plurima hujus generis explicare et de iis secure disserere possumus, ut jam et ratione, et ipso facto ostendimus; quae autem sua natura perceptibilia sunt, eorum sensus facile, ut jam etiam ostendimus, ex solo orationum contextu elicitur. Quare haec methodus plane inutilis est. Adde quod omnem certitudinem, quam vulgus ex sincera lectione, et quam omnes aliam methodum insequendo de sensti Scriptum habere possunt, plane iis adimit. Quapropter hanc Μaimonidae sententiam ut noxiam, inutilem, et absurdam explodimus. Quod porro Pharisaeorum traditionem attinet, jam supra diximus, eam sibi non constare Pontificum autem Romanorum authoritatem luculentiori testimonio indigere et nulla alia de causa hanc reprobo. Nam si ex ipsa Scriptura eam nobis aeque certo ostendere , ac Iudaeorum Pontifices olim poterant, nihil me moveret, quod inter Romanos Pontifices reperti fuerint haeretici et impii; cum olim inter Hebraeorum Pontifices etiam reperti fuerint haeretici et impii, qui sinistrix mediii Pontificatum adepti sunt, penes quos tamen ex

503쪽

Theologi eo- Politici Cap. VII. 79

Scripturae mandato summa erat potestas legem interpretandi. Vide

Deut ' cap. I7. Versi, a. et cap. 33. Vers. IO. et Malach. cap. a.

vers. 8. Λ quoniam nullum tale testimonium nobis ostendunt, eorum auctoritas admodum suspecta manet; et ne quis exemplo Pontificis Hebraeorum deceptus, putet religionem Catholicam etiam indigere Pontifice, venit notandum, quod leges Osis, quia publica jura

Patriae erant, indigebant necessario, ut conservarentur, authoritate

quadam publica si enim unusquisque libertatem haberet jura publica ex suo arbitrio interpretandi, nulla respublica subsistere posset, sed hoc ipso statim dissolveretur, et jus publicum jus esset privatum fit Religionis longe alia est ratio. Nam quanψoquidem ipsa non tam in actionibus externis quam in animi simplicitate et veracitate consistit, nullius uris neque authoritatis publicae est. Animi enim simplicitas et veracitas non imperio legum, neque auctoritate publica, hominibus infunditur, et absolute nemo vi aut legibus potest cogi ut fiat beatus, sed ad hoc requiritur pia et statem monitio, bona educatio, et supra omnia proprium et liberum judicium. Cum igitur summum jus libere sentiendi, etiam de Religione, penes unumquemque sit, nec possit concipi, aliquem hoc jure decedere posse, erit ergo etiam penes unumquemque summum jus summaque authoritas de Religione libere judicandi, et consequenter eandem sibi explicandi et interpretandi nam nulla alia de causa summa authoritas leges interpretandi, et summum de rebus publicis judicium, penes magistratum est, quam quia publici juris sunt: adeoque eadem de causa summa authoritas Religionem explicandi, et de eadem judicandi, penes unumquemque erit, scilicet quia uniuscujusque juris est. Longe igitur abest, ut ex authoritate Pontificis Hebraeorum ad leges Patriae interpretandum posset concludi Romani Pontificis auctoritas ad interpretandum religionem cum contra, hanc unumquemque maxime habere, facilius ex illa concludatur. Atque etiam hinc ostendere possumus, nostram methodum Scripturam interpretandi optimam esse. Nam cum maxima authoritas Seripturam interpretandi apud unumquemque sit, interpretandi ergo norma nihil debet esse praeter Lumen Naturale omnibus

504쪽

so Tractatus

commune non ullum supra naturam lumen, neque ulla externa authoritas; non etiam debet esse adeo dissicilis, ut non nisi ab aeutissimis Philosophis dirigi possit, sed naturali et communi hominum ingenio et capacitati accommodata, ut nostram esse ostendimus. Vidimus enim, eas, qua jam habet, dissicultates ortas fuisse ab hominum socordia, non autem ex natura methodi

In quo ostenditur. Pentateuehon et libros Gossa. Iudicum, inut. Samuelis, et Regum no esse autographa. Deinde inquiritur, an

eorum omnium Scriptores plures fuerint, an unus tantum, et quinam.

In praecedenti Capite de fundamentis et principiis cognitionis Scripturarum egimus, eaque nulla alia esse ostendimus, quam harum sinceram historiam. Hanc autem, quanquam apprime necessariam, veteres tamen neglexisse, vel, si quam scripserint aut tradiderint, temporum iniuria periisse, et consequenter magnam partem fundamentorum et principiorum huius cognitionis intercidisse. Quod adhuc tolerandum esset, si posteri intra veros limites se continuissent, et pauca, quae acceperant aut invenerant, bona cum fide successoribus suis tradidissent, nec nova ex proprio cerebro excussissent quo factum est ut Scripturae historia non tantum imperfecta, sed etiam mendosior manserit, hoc est, ut ' fundamenta cognitionis Scripturarum non tantum pauciora, ut iis integra superstrui possit, sed etiam vitiosa sint. Haec emendare, et communia Theologis praejudicia tollere, ad meum institutum spectat. At vereor, ne nimis sero hoc tentare aggrediar res enim eo jam ferme pervenit, ut homines circa hoc non patiantur corrigi, sed id, quod sub specie Religionis amplexi sunt, pertinaciter defendant; nec ullus locus Rationi, nisi apud paucissimos si eum reliquis comparentur relictus videtur, adeo

Duobus versiculis jam in editione B permutatis, ab hoc inde loco usque

ad verba in emendar orat onis ordo turbatus erat.

505쪽

Theologico - Politici Cap. VIII. 48 Ilate haec praejudiei hominum mentes occupaverunt. nitar tamen, remque experiri non desinam, quandoquidem nihil est, cur de hac re prorsus sit desperandum. Ut ea autem ordine ostendam, a praejudiciis circa veros Scriptores Sacrorum Librorum incipiam; et primo de scriptore Pentateuchi; quem fere omnes osen esse crediderunt, imo adeo pertinaciter defenderunt Pharisiet, ut eum haereticum habuerint, qui aliud visus est sentire. Et hac de causa Mentegra, liberioris ingenii Vir, et non mediocris eruditionis, et qui primus omnium, quos legi, hoc praeiudicium animadvertit, non ausus est mentem suam aperte explicare, sed rem obscurioribus verbis tantum indicare quae ego hic

clariora reddere non verebor, remque ipsam evidenter ostendere.

Verba itaque Aben egrae, quae habentur in suis commentariis supra Deuteronomium ' haec sunt. - 'Tra

nitu tunc erat in terra, in Dei monte melahitur, tum etiam recelectum suum lectum ferreum, tum cognosces eritatem. His

autem paucis indicat simulque ostendit, non fuisse Mosen, qui Pentateuehon scripsit, sed alium quempiam, qui longe post vixit, et denique, quem oses scripsit librum, alium fuisse. Ad haec, inquam, ostendendum, notat . ipsam Deuteronomii praefationem, quae amose, qui Iordanem non transivit, scribi non potuit. Notat II., quod totus liberiosis descriptus fuerit admodum diserte in solo ambitu unius arie vide Deuter cap. 7. et Iosiue cap. 8. Vers. 37. etc. , quae ex Rabbinorum relatione duodecim tantum lapidibus constabat ex quo sequitur, librum,osis longe minoris fuisse molis quam Pentateuchon. Hoc, inquam, puto aut rem hunc significare voluisse per Uerism duodecim nisi sorte intellexit duodecim illas maledictiones, quae in praedicto cap. Deut habentur, quas fortasse credidit non fuisse in libro legis descriptas, idque propterea, quod Μοses praeter descriptionem legis Levitas insuper recitare illas male-

506쪽

ea Tractatus dictiones iubet, ut populum iureiurando ad leges descriptas observandum adstringerent. Vel forte ultimum caput Deuteronomii de morte Μosis significare voluit, quod caput duodecim versibus constat. Sed haec, et tu prariere alii hariolantur, non est opus curiosus hic examinare. Notat deinde III., dici in Deuter cap. I. Vers. 9.

Hi R v I mra a scripsis Moses egem quae quidem verba non possunt esse Mosis, sed alterius scriptoris,mosis lacta et scripta

narrantis. Nota IV locum Genes cap. a. vers. . ubi nanando,

quod brahamus terram anahanitarum lustrabat, addit Historicus, quod a lanita tum temporis erminius term quibus temPus, quo haec scripsit, clare secludit. Adeoque post mortem Mosis, et cum Kaninanitae jam erant expulsi, illasque regiones non amplius possidebant, haec debuerunt scribi; quod idem ben ora super hunc locum commentando etiam his significat, rari rim ae 'uantam

et o lanis tum erat in in terra ridetur quod anala nepos Noae terram an antra ab alio possessam capit; μοὐ non aerum est, inest huic rei disterium, e qui id intelligis, meas. Hoc est, si nahan regiones illas invasit, tum sensus erit, a lanuam famium fuisse in illa terra, excludendo scilicet tempus praeteritum, quo ab alia natione inhabitabatur. t si anahan regiones illas primus coluit ut ex cap. Io. Genes sequitur , tum extus tempus praesens, scriptoris scilicet, secludit adeoque non Mosis, cuius nimirum tempore etiamdum illas regiones possidebant; et hoc est mysterium, quod

tacendum commendat. V. notat, quod Genes cap. a. Verso

vocetur mons Μorya ' mons Dei; quod quidem nomen non habuit, nisi postquam aedificationi templi dicatus fuit; at haec montis electio nondum erat tempore Μosis facta,mose enim nullum locum a Deo electum indicat, sed contra praedicit Deum locum aliquem olim electurum, cui nomen Dei imponetur. VI. denique notat, quod cap. 3. Deuter narrationi Og Regis Basan haec interponantur, Solus in Rex Basan mansit ex reliquis uigantibus, ecce quod lectus ejus

Cf. Anno IX. m. Hebri RD rephaim significare damnatos, et videtur etiam esse nomen proprium ex Paralip. I. cap. ao. Et ideo puto hic familiam aliquam significare.

507쪽

erat lectus ferreus, is erae lectus qui est in Rabat Eorum Hamon νε- ιδεο lunaeus, etc. Quae parenthesis clarissime indicat, horum librorum Scriptorem longe vixisse post Mosen hic enim modus loquendi eius tantum est, qui res antiquissimas narrat, quique rerum reliquias ad fidem faciendam indicat; et sine dubio hic lectus tempore primum Davidia, qui hanc urbem subegit, ut in libro a SamMLCap. Ia VLIO narratur, inventus est. Λ non hic tantum, sed paulo etiam insta idem hic istoricus verbis Mosis inserit Iair filius M. nas rapit sotam furisdictionem Argobi usque ad terminum Gesurita Mahae tua, ociariique illa loco suo nomis cum Bassan pagos Iairi in uno diem. Hare, inquam, addit Historicus ad explicanda verba osis quae modo retulerat, nempe et reliquum ilhad, e totum Bassa regnum Og, dedi dimidia ribui Manass, Masuris distis Argobi sub Dio B an, qua ocum terra Gigantum. Noverant procul dubio Hebraei tempore hujus Scriptoris, quinam essent pagi Iairi tribulis Iehudae, at non nomine iurisdictionis Λrgobi, nec

terrae Gigantum ideoque coactus est explicare, quaenam essent haec loca, quae antiquitus sic vocabantur, et simul rationem dare, cur suo tempore nomine Iairi, qui tribulis Iudae, non eromanassis erat vid. Paralip. I. cap. a. vers. I. et aa. , insignirentur. His Aben Hegrae sententiam explicuimus, ut et loca Pentateuehi, quae ad eandem confirmandam adfert. Verum enimvero nec Omnia, nec praecipua notavit; plura enim in hisce libris, et majoris momenti, notanda supersunt. Nempe L, quod horum librorum Scriptor de Mose non tantum in tertia persona loquatur, sed quod insuper de eo multa testetur videlicet Deus eum Mose locutus est Deus loquebatur cum Mosa de facie ad faciem Moses omnium hominum era humillimus Num. cap. Ia. s. 3.); Moser ira captus est in duces exercitus Num. cap. 31. s. Moses is disinus Deut cap. 33. s. I. Moses femus Dei mortuus est Nunquam extiti Propheta in Israe fleui Moses etc. t contra in Deuteronomio, ubi lex, quammoses O pulo explicuerat quamque scripserat, describitur, loquitur suaque facta narrat oses in prima persona nempe Deus mihi loeutus est Deuter cap. a. Vers. I, II, etc.); Deum precatus sum; ete. Nisi quod postea istoricus in fine libri, postquam verba Mosis retulit,

508쪽

o Tractatus iterum in tertia persona loquendo narrare pergit, quomodo Moses hanc legem quam scilieet explicuerat populo scripto tradidit, eumque novissime monuit, et quomodo tandem vitam finierit. Quae omnia, nempe modus loquendi, testimonia, et ipse totius historiae contextus, plane suadent, hos libros ab alio, non ab ipso Mosemisse conscriptos. I. venit etiam notandum, quod in hac historia non tantum narratur, quomodo Moses obierit, sepultus fuerit, et Hebraeos triginta dies in luctum coniecerit, sed quod insuper facta comparatione eius cum omnibus Prophetis, qui postea vixerunt, dicitur, ipsum omnes excessuisse. Non exuti unquam, inquit, Pr pheta in Israe ficus Moses, quem Deus --ris de faeie Moriem. Quod sane testimonium non Moses ipsus de se, nec alius, qui eum immediate secutus est, sed aliquis, qui multis post saeculis vixit, dare potuit, praesertim quia Historicus de praeterito tempore loquitur, nempe nunquam exuti Propheta, etc. Et de sepultura, quod nemo uam nori in vine usque diem III notandum, quod quaedam ioca non iis indicentur nominibus, quae vivente Mose obtinebant, sed

aliis, quibus dudum postea insignita sunt. Ut quod brahamus perseeutus est hostes usque ad Dan vid. Gen. I . vers Io quod nomen haec urbs non obtinuit, nisi longe post mortem Iosuae via

Iudic. cap. 18. vers. 9. . V., quod Historiae aliquando etiam ultra tempus vitae Mosis producantur. Nam Exod cap. 6. Vers. 34. narratur, quod filii Israelis comederunt,an quadraginta annos, donec venerunt ad terram habitatam, donec venerunt ad finem terrae ana-han nempe usque in tempus, de quo in libro Jostue cap. s. s. a. In libro etiam Genes cap. 36. s. 3I. dicitur, i sum effer, qui rem erum in Edom, ansequam regnari rex in uis Ura s.

Narrat sine dubio ibi Historicus, quos reges Idume habuerint, antequam David eos subegit '' et praesides in ipsa Idumaea constituit

vid. Samues. a. cap. 8. Verso . .

Ex his itaque omnibus luce meridiana clarius apparet, Pentateucho non amose, sed ab alio et qui a Mose multis post saeculis

Pro hac antiqua vocis sorma iam in ed. C ipsa scriptum ε

509쪽

Τheologico-Poli tici Cap. VIII. 48s vixit, scriptum fuisse. Sed si placet, attendamus insuper ad libros, quos ipse Moses scripsit, et qui in Pentateucho citantur ex iis ipsis

enim constabit, eos alios quam Pentateuchon fuisse. Primo itaque constat ex xod cap. 7. s. I ., osen ex Dei mandato bellum contra amate scripsisse in quo autem libro, non constat ex illo ipso capite, a Numer cap. I. s. a. citatur quidam liber, qui heuorum Dei vocabatur, et in hoc sine dubio bellum hoc contra Hamaleh, et praeterea etiam castrametationes omnes quas etiam author Pentateuchi Numer cap. 33. s. a. testatur a Mose descriptas fuisse narrabantur. Constat praeterea de alio in Exod cap. a

Vs , . qui Vocabatur P P D 3 ber pacti, quem coram Israellitis legit, quando primum cum Deo pactum iniverant. At hic liber sive haec epistola pauca admodum continebat videlicet leges

sive Dei jussa, quae narrantur ex vers. a. cap. o. Exod usque ad

cap. 4 ejusdem libri, quod nemo inficias ibit, qui stho aliquo judicio et sine partium studio praedictum caput legerit. Narratur enim ibi, quod, simul ac Moses sententiam populi intellexit de ineundo cum Deo pacto, statim ei eloquia et jura scripsit, et

matutina luce, quibusdam caeremoniis peractis, univeris concioni pacti ineundi conditiones nelegit; quibus praelectis et sine dubio ab universa plebe perceptis, populus se pleno consensu adstrinxit. Quare tam ex temporis brevitate, quo descriptus fuit, quam ex ratione pacti ineundi, sequitur, hunc librum nihil praeter pauca ea, quae modo dixi, continuisse. Constat denique, anno quadragesimo ab exitu AEgypti osen leges omnes, quas tulerat, explicuisse vid. Deuter cap. I. s. s. , populumque de novo iisdem obligavisse vide Deuter cap. 9. s. 40, et tandem librum, qui has leges explicatas novumque hoc pactum continebat, scripsisse vide Deuter. cap. I. vers. 9. ; et hic vocatus est liber legis Dei, quem Josua postea auxit, narratione scilicet pacti, quo suo tempore populus sede integro obligavit, quodque cum Deo terti inivit vide Iosuae cap. 24. s. as, M. . At, quoniam nullum habemus librum, qui hoc pactum Μosis simul et aestum Josuae contineat, necessario conceden-

m. DO Dpher Hebraice sisnificare inplus epistolam sve chartam

510쪽

86 Tractatus dum hunc librum periisse vel cum Paraphraste Chaldaeo Ionatane insaniendum, et verba Scripturae ad libitum torquenda hic enim hac dissicultate motus maluit Scripturam corrumpere, quam ignorantiam suam fateri. Nempe haec libri Iosue vecta vide cap. 4. s. 6.)

et cripsit Uua hae eis et custodiri ea cum Ebro Letis Dei. Quid cum illis agas, qui nihil vident, nisi quod lubet quid, inquam,

hoc aliud est, quam ipsam Scripturam negare, et novam ex proprio cerebro cudere Nos igitur concludimus, hunc librum legis Dei, quem oses scripsit, non fuisse Pentateuchon, sed prorsus alium, quem autor Pentateuchi suo operi ordine inseruit quod cum ex modo dictis, tum ex jam dicendis evidentissime sequitur. Nempe cum in Deuteronomii loco iam citato narratur, quod oses legis librum scripsit, addit Historicus, quod Moses eum sacerdotibus tradidit, et quod praeterea eos jusserit, ut ipsum certo tempore omni populo praelegerent; quod ostendit, hunc librum longe minoris molis fuisse quam Pentateuchon, quandoquidem in una concione ita perlegi poterat, ut ab omnibus intelligeretur. Nec hic praetereundum, quod ex omnibus libris, quos Moses scripsit, hunc unum secundi pacti et Canticum quod postea etiam scripsit, ut id universus populus edisceret religiose servare et custodire jusserit. Nam, quia primo pacto non nisi praesentes, qui aderant, obligaverat, at secundo omnes etiam eorum posteros vide Deut cap. 29. s. I , s. , ideo hujus seeundi pacti librum suturis saeculis religiose servandum jussit, et praeterea etiam, ut diximus, Canticum, quod futura secula potissimum respicit. Cum itaque non constet, osen alios praeter hos libros scripsisse, et ipse nullum alium praeter Libellum legis cum Cantico posteritati religiose servandum mandaverit, et denique plura in Pentateucho occurrant, quae mos scribi non potuerurit sequitur, neminem cum fundamento, sed omnino contra Rationem assi mare, Mosen autorem esse Pentateuchi. t hic aliquis fom rogabit, num Oses praeter haec non etiam scripserit leges, cum ipsi primum revelarentur hoc est, an spatio quadraginta annorum nullas

SEARCH

MENU NAVIGATION