Benedicti de Spinoza opera, quotquot reperta sunt

531쪽

orationis contextus alia scripta supponit annus enim trigesimus, a quo hic liber incipit, ostendit, Prophetam in narrando pergere, non autem incipere quod etiam Scriptor ipse per parenthesin s. 3. sic notat, fuerat ape erbum Dei Mechuli mi Buzi Deerdoti in terra Chaldaorum, D. quasi diceret, verba Egechiesis, quae huc usque descripserat, ad alia referri, quae ipsi ante hunc annum trigesimum revelata erant. Deinde Iosephus lib. Io Antiq. cap. 7. ' narrat, Ezechielem praedixisse, quod sedechias Babiloniam non videret; quod in nostro, quem eius habemus, libro non legitur, sed contra, cap. scilicet 7., quod Babiloniam captus duceretur Demosea non certo dicere possumus, quod plura scripserit, quam quae in libro,

qui eius dicitur, continentur. Attamen miror, nos eius plura non habere, qui ex testimonio scriptoris plus quam octoginta quatuor annos prophetavit. Hoc saltem in genere scimus, horum librorum Scriptores neque omnium Prophetarum, neque horum, quos habemus, omnes prophetias collegisse. Nam eorum Prophetarum, qui regnante Μanasse prophetaverunt, et de quibus in lib. a. Paral cap. 33: Us Io, 8, 9 in genere fit mentio, nullas plane prophetias habemus; nec etiam omnes horum duodecim Prophetarum. Nam Jonae non nisi Prophetiae de Ninivitis describuntur, cum tamen etiam Israelitis prophetaverit, qua de re vide lib. a. Reg. cap. I . s. s.

De libro Jobi, et de ipso Jobo, multa inter scriptores fuit controversia. Quidam putant,mosen eundem scripsisse, et totam historiam non nisi parabolam esse quod quidam Rabinorum in Talmude tradunt, quibus Μaimonides etiam favet in suo libro ore Nebuchim. Alii historiam veram esse crediderunt; quorum quidam sunt, qui putaverunt, hunc Iobum tempore Iacobi vixisse, ejusque filiam Dinam in uxorem duxisse. At Mentegra, ut jam supra dixi, in suis commentariis supra hunc librum firmat, eum ex alia lingua in Hebraeam fuisse translatum quod quidem vellem ut nobis evidentius Ostendisset, nam inde possemus concludere, gentiles etiam libros sacros habuisse. Rem itaque in dubio relinquo hoc tamen conjicio, obum gentilem

532쪽

so Tractatus aliquem fuisse virum, et animi constantissimi, cui primores prosperae, deinde adversissimae, et tandem felicissimae fuerunt. Nam Mechiel cap. 4. Vs eum inter alios nominat atque hanc Iob variis fortunam et animi constantiam multis occasionem dedisse credo de

Dei providentia disputandi, vel saltem auctori huius libri Dialogum

componendi nam quae in eo contifientur, ut etiam stylus, non viri inter cineres misere aegrotantis, sed otiose in musaeo meditantis videntur. Et hic cum ben rara crederem, hunc librum ex alia lingua transsatum fuisse, quia Gentilium poesi affectare videtur Deorum namque Pater bis concilium convocat, et Μomus, qui hic Satan vocatur, Dei dicta summa cum libertate carpit, etc., sed haec merae conjecturae sunt, nec satis firmae.

Transeo ad Dan iis librum hic sine dubio ex cap. . ipsius Daniεlis scripta continet. Undenam autem priora septem capita descripta fuerint, nescio. Possumus suspicari, quandoquidem praeter primum Chaldaice scripta sunt, ex Chaldaeorum Chronologiis. Quod

si clare constaret, luculentissimum esset testimonium, unde evinceretur, seripturam eatenus tantum esse sacram, quatenus per ipsam intelligimus res in eadem significatas, at non quatenus verba sive linguam et orationes, quibus res significantur, intelligimus et praeterea libros, qui res optimas docent et narrant, quacunque demum lingua et a quacunque natione scripti fuerint, aeque sacros esse. Hoc tamen notare saltem possumus, haec capita Chaldaice scripta esse, et nihilominus aeque sacra esse ac reliqua Bibliorum. Huic autem Danielis libro primus Hegrae ita annectitur, ut tacite dignoscatur, eundem Scriptorem esse, qui res Iudaeorum a prima caintivitate successive narrare pergit. tque huic non dubito annecti

librum ster; nam conjunctio, qua is liber incipit, ad nullum alium

referri potest. Nec credendum est, eum eundem esse, quem ardochaeus scripsit; nam cap. . vers. o, I, a narrat alter de PsoΜardochaeo, quod epistolas scripserit, et quid illae continuerint: deinde Vers. 3I. eiusdem cap. quod regina ster edicto firmaverit res ad festum Sortium Purim pertinentes, et quod scriptum fuerit

533쪽

Theologico - Politici Cap. X. sos in libro, hoc est ut Hebrate sonat in libro omnibus tum temporia quo haec scilicet scripta sunt noto atque hunc fatetur Λben Hegra,

et omnes fateri tenentur, cum aliis periisse. Denique reliquamardochaei refert istoricus ad Chronica Regum Persariun Quare non dubitandum est, qui hic liber ab eodem Historico, qui res Danielia et Hegrae narravit, etiam scriptus fuerit; et insuper etiam liber Nehemiae , quia egri secundus dicitur. Quatuor igitur hos libros, nempe Daniellis, egrae, steris, et Nehemiae, ab uno eodemque Historico scriptos esse assimamus: quisnam autem is fuerit, nec suspicari quidem possum. Ut autem sciamus, undenam ipse, quisquis tandem fuerit, notitiam harum historiarum acceperit, et sorte etiam maximam earum partem descripserit, notandum, quod praesecti sive principes Iudaeorum in secundo templo, ut eorum Reges in primo, scribas sive historiographos habuerunt, qui annales sive eorum Chro- nologiam successive scribebant Chronologiae enim Regum sive annales in libris Regum passim citantur a Principum et sacerdotum secundi templi citantur primo in lib. Nehemiae cap. a. vers. 3. deinde in Mach. lib. I. cap. 6. verso . Et sine dubio hic ille est liber vide Est cap. . vers. 3a. - , de quo modo locuti sumus, ubi edictum Esteris et illa Mardochaei scripta erant, quemque cum MenΗegra periisse diximus. Ex hoc igitur libro omnia, quae in hisce continentur, desumta vel descripta videntur nullus enim alius ab eorum Scriptore citatur, neque ullum alium publicae authoritatis novimus. Quod autem hi libri nec ab Hegra, nec a Nehemia scripti

fuerint, patet ex eo, quod Nehem. cap. a. s. IO, II. L pmd

citur genealogia summi pontificis Iesisgae usque ad Iaduis, sextum scilicet pontificem, et qui Nexandromagno iam fere Persarum imperio subacto, obviam ivit vide Iosephi Antiq. lib. . cap. 80, vel, ut Philo Iudaeus in libro Temporum ait, sextum et ultimum sub Persis pontificem. Imo in eodem hoc Nehemiae cap. vers. scilicet aa. hoc ipsum clare indicatur. 4erita, inquit Historicus, temporis

534쪽

sio tracta tuam sibi, Io da, Ionasanis, et Iadiatiae supra' re rum Darii Per

feripti sunt, nempe in Chronologiis atque neminem existimare credo, quod Hegras aut Nehemias adeo longaevi fuerint, ut quatuordecim Reges Persarum supervixerint; nam Cyrus omnium primus Iudaeis veniam largitus est templum reaedificandi, et ab eo tempore usque ad Darium, decimum quartum et ultimum Persarum Regem, ultra amanni numerantur. Quare non dubito, quin hi libri dudum postquam Iudas achabaeus templi cultum restauravit scripti fuerint, idque quia tum temporis falsi anulis, egrae et meris libri edebantur a malevolis quibusdam, qui sine dubio sectae seducaeorum erant; nam Pharisaei nunquam illos libros, quod sciam, receperunt. Et quamvis in libro, qui egra quartus dicitur, fabulae quaedam reperiantur, quas etiam in Talmude legimus, non tamen ideo Pharisaeis sunt tribuendi; nam, si stupidissimos demas, nullus eorum est, qui non credat, illas fabulas ab aliquo nugatore adiectas fuisse quod etiam

credo aliquos fecisse, ut eorum traditiones omnibus ridendas praeberent. Vel forte ea de causa tum temporis descripti atque editi sunt, ut populo ostenderent, Danielis Prophetias adimpletas esse, atque eum hac ratione in religione confirmarent, ne de melioribus et futura salute in tantis calamitatibus desperaret. Verumenimvero, quamvis hi libri adeo recentes et novi sint, multae tamen mendae ex sestinatione, ni fallor, describentium in eosdem irrepserunt. In hisce enim, ut in reliquis, notae marginales, de quibus in praecedenti cap. egimus, plures etiam reperiuntur, et mterea etiam loca quaedam, quae nulla alia ratione excusari possunt, ut jam ostendam sed prius circa horum marginales lectiones notari volo, quod si Pharisaeis concedendum, eas aeque antiquas esse ac ipsos horum librorum scriptores, tum necessario dicendum erit Scriptores ipsos, si sorie plures fuerunt, eas ea de causa notavisse, quia ipsas Chronologias, unde eas descripserunt, non satis accurate scriptas invenerunt; et quamvis quaedam mendae clarae essent, non tamen ausos fuisse antiquorum et majorum

scripta emendare. Nec opus jam habeo, ut de his prolixius his

m. Nisi significat ultra, error describentis fuit, qui is supra pro su ue scripsit.

535쪽

iterum agam. Transeo igitur ad eas indicandum, quae in margine non notantur. Atque I nescio, quot dicam irrepsisse in cap. a. Ηerare; nam s. - traditur summa totalis eorum omnium, qui distributive in toto capite numerantur, atque iidem dicuntur simul fuisse 236α, et tamen, si summas partiales addas, non plures invenies quam a I 8. Error igitur hic est vel in totali, vel in partialibus summis. t totalis credenda videtur recte tradi, quia sine dubio eam unusquisque memoriter retinuit, ut rem memorabilem partiales autem non item. deoque, si error in totalem summam laberetur, statim unicuique pateret, et facile corrigeretur. tque hoc ex eo plane confirmatur, quod in Nehem. cap. 7. ubi hoc caput Grae

quod Epistola Genealogiae dicitur describitur, sicuti expresse vers. s. ejusdem cap. Nehemiae dicitur, summa bialis cum hac libri Hegrae

plane convenit, partiales autem valde discrepant quasdam enim majores, quasdam porro minores, quam in egra reperies, easque omnes simul conficere 3IOD. quare non dubium est, qui in solas summas partiales, tam libri Hezrae quam Nehemiae, plures mendae irrepserint. Commentatorum autem, qui has evidentes contradictiones reconciliare conantur, unusquisque pro viribus sui ingenii, quicquid potest, fingit; et interea, dum scilicet literas et verba scripturae adorant, nihil aliud faciunt, ut jam supra monuimus, quam Bibliorum Scriptores contemtui exponere, adeo ut viderentur nescivisse loqui, neque res dicendas ordinare. Imo nihil aliud faciunt, quam Scripturae perspicuitatem plane obscurare: nam si ubique liceret Scripturas ad eorum modum interpretari, nulla esset sane oratio, de cujus vero sensu non possemus dubitare. Sed non est cur circa haee

diu detinear mihi enim persuadeo, quod si aliquis Historicus ea Omnia imitari vellet, quae ipsi Scriptoribus Bibliorum devote concedunt, eum ipsi multis modis irriderent. Et si putant, eum blasphemum esse, qui scripturam alicubi mendosam esse dicit, quaeso quo nomine tum ipsos appellabo, qui Scripturis quicquid lubet affingunt 'qui Sacros istoricos ita prostituunt, ut balbutire et omnia confundere credantur qui denique sensus Scripturae perspicuo et evidentissimos negant Quid enim in Scriptura clarius, quam quodHegras cum sociis in pistola Genealogiae in cap. a. libri qui dua

536쪽

sia Tracta tua dicitur descripta, numerum eorum omnium, qui Hierosolymam profecti sunt, per partes comprehenderit; quandoquidem in iis non tantum eorum numerus traditur, qui suam Genealogiam, sed etiavi eorum, qui eam non potuerunt indicare. Quid, inquam, clarius, ex Vers. s. cap. 7. Nehemiae, quam quod ipse hanc eandem Epistolavi

simpliciter descripserit Ii igitur, qui haec aliter explicant, nihil aliud

faciunt, quam verum Scripturae sensum, et consequenter Scripturam ipsam, negare quod autem putant pium esse, una loca Scriptum aliis accommodare ridicula sane pietas, quod loca clara obscuris, et recta mendosis accommodent, et sana putridis corrumpant. Absit tamen ut eos blasphemos appellem, qui nullum animum maledicendi habent; nam errare humanum quidem est sed ad propositum revertor. Praeter mendas, quae in summis Epistolae Genealogiae tam HeErae quam Nehemiae sunt concedendae, plures etiam notantur in ipsis nominibus

familiarum plures insuper in ipsis genealogiis, in historiis, et vereor ne etiam in ipsis prophetiis. Nam sane Prophetia Ieremiae cap. a. de Iechonia nullo modo cum ejus historia vide finem libri a Regum,

et Jerem. et libr. I. Paral cap. 3. s. 7, 8, 9. convenire videtur, et praecipue verba versus ultimi illius capitis nec etiam video, qua ratione de sidchia, cujus oculi, simul ac filios necare vidit, effossi sunt, dicere potuit ac re morieris, etc. vide Ierem. cap. 3 vs. s. . Si ex eventu Prophetiae interpretandae sunt, haec nomina mutanda essent, et pro sidchia Iechonias, et contra pro hoc ille sumendus videretur sed hoc nimis paradoxum, adeoque rem ut imperceptibilem relinquere malo, praecipue quia, si hic aliquis est error is Historico, non vitio exemplarium, tribuendus est. Quod ad reliquos attinet, quos dixi, eos hic notare non puto, quandoquidem id non sine magno lectoris taedio essicere possim praesertim quia ab aliis jam animadversa sunt. Nam R. Selomo ob manifestissimas contradictiones, quas in relatis genealogiis observavit, coactus est in haec verba erumpere, nempe vide ejus commentaria in lib. r.

cap. 8. Paralip. quod metras quem libros Parat scripsisse putat)mios Benjaminis aliis nominibus appellat, ejusque gemulogiam Miter, quam eam habemus in libr. Gene os, diducit, et quod denique maximam partem cisitatum Levitarum aliter quam Uus indicat, inde senis,

537쪽

Τheologico - politici cap. X. si a

quod a repantia originalia semis et paulo infra quod Genealogia Gibeonis et aliorum his et arie describitur, qui marias plures et varias uniuscujusque Genealogia Epistolas invenit, et in his descri-hendis maximum numerum exemplarium fecutus est; at quando numerus discrepantium GeneaAgorum qualis erat, tum utrorumque exemplaria

descripsi . tque hoc modo absolute concedit, hos libros ex originalibus non satis correctis nec satis certis descriptos fuisse imo commentatores ipsi saepissime, dum loca conciliare student, nihil plus agunt quam errorum causas indicare denique neminem fani judicii credere existimo, quod Sacri Historici consulto ita scribere voluerint, ut sibi passim contradicere viderentur. At forte aliquis dicet, me hac

ratione Scripturam plane evertere, nam hac ratione, eam ubique mendosam esse, suspicari omnes possunt. Sed ego contra ostendi, me hac ratione Scripturae consulere, ne ejus loca clara et pura mendosis accommodentur et corrumpantur nec, quia quaedam loca corrupta

sunt, idem de omnibus suspicari licet nullus enim liber unquam sine mendis repertus est. An quaeso, ea de causa ubique mendosos aliquis unquam suspicatus est nemo sane, praesertim quando oratio est perspicua, et mens authoris clare percipitur. His ea, quae circa historiam Librorum Veteris estamenti notare volueram, absolvi. Ex quibus facile colligimus, ante tempus,achabaeorum nullum canonem Sacrorum Librorum fuisse , sed hos, quos jam habemus, a Pharisaeis secundi templi, qui etiam formulas precandi instituerunt, prae multis aliis selectos esse, et ex solo eorum decreto receptos. Qui itaque authoritatem Sacrae Scripturae demonstrare volunt, ii authoritatem uniuscujusque libri ostendere tenentur; nec suffcit, divinitatem unius probare, ad eandem de omnibus concludendam alias statuendum, concilium Pharisaeorum in hac lectione librorum errare non potuisse, quod nemo unquam demonstrabit. Ratio autem, quae me cogit statuere, solos Pharisaeos libros Veteris Testamenti elegisse, et in canonem sacrorum posuisse est, quia in libro Danielis cap. est. s. a. resurrecti mortuorum praedicitur, quam saducaei negabant deinde quia ipsi Pharisaei in almude

538쪽

si. ractatus

hoc clare indicant. Nempe Tractatus Sabbathi cap. a. Ol. 3 . Pag. a.

n m ' an o D mm ar R. IrΔιῶν nomim abi, quam Hrunt periti abscondere librum Ecclesiastis, quia fur eis Merais Legis 'B. libro legis Osis repurnam. Cur autem ipsum non ah onderunt Pisina fecundum Legem incipit et fecundum Legem M it. Et paulo infra 'aei, pI Hae non re et eum librum P νerbiorum quaesiverunt abscondere, etc. Et denique ejusdem Tractatus eap. I. Ol. 13. pag. a. pyrn am 'R Tm Q

profecto illam Hrum benignitatis ea a nominia, cui nomen Ne humamius Histia nam ni ipse fuisset, absconditus fuisset liber Mechiellis,

quia ejus eras Merbis Mis repugnabant, etc. x quibus clarissime sequitur, legis peritos concilium adhibuisse, quales libri ut sacri essent recipiendi, et quales excludendi. Qui igitur de omnium authoritate certus esse vult, consilium de integro ineat, et rationem cuiusque exigat. Jam autem tempus esset, libros etiam Novi Testamenti eodem modo examinare. Sed quia id a Viris cum scientiarum tum maxime linguarum peritissimis factum esse audio; et etiam quia tam exactam linguae Graecae cognitionem non habeo, ut hanc provinciam suscipere audeam, et denique quia librorum, qui Hebraea lingua scripti suerunt, exemplaribus destituimur, ideo huic negotio supersedere malo. Attamen ea notare puto, quae ad meum institutum maxime iaciunt, de quibus in sequentibus.

an ero tanquam Doctores fori erint. Deinde Apostolorum incium ostenditur. Nemo, qui Novum Testamentum legit, dubitare potest, Apostolos Prophetas fuisse Verum, quia Prophetae non semper ex revelatione loquebantur, sed contra admodum raro, ut in sine Cap. I. ostendi-

539쪽

mus, dubitare possumus, num postoli tanquam Prophetae ex revelatione et expressis mandato, ut oses, Ieremias, et alii, an vero tanquam privati vel doctores pistolas scripserint praesertim quia in Epist ad Corinth. I. cap. I . vers 6. Paulus duo praedicandi genera indicat, ex revelatione unum, ex cognitione alterum atque ideo inquam, dubitandum, an in pistolis prophetent, an vero doceant. Verum si ad earum stylum attendere volumus, eum a stylo prophetiae alienissimum inveniemus. Nam Prophetis usitatissimum erat, ubique testari, se ex Dei edicto loqui, nempe, c dycit Deus, ait Dein exercituum, edictum Dei, etc. atque hoc non tantum videtur locum habuisse in publicis Prophetarum concionibus, sed etiam in Epistolis, quae revelationes continebant, ut ex illa liae Iehoram seripta patet videlibr. a. Paral cap. I. vers. IA. , quae etiam incipit nam 'tra IF diei Deus. At in Epistolis postolorum nihil simile legimus, sed

contra in I ad Corinth. cap. 7. vers. O. Paulus secundum suam sententiam loquitur. Imo perplurimis in locis animi ambigui et pediplex modi loquendi occurrunt ut inpist ad Rom. cap. 3. s. 8.)arbitrumvir igitur, et cap. 8. s. I 8. arbitror enim ego, et ad hunc modum plura Praeter haec alii inveniuntur modi loquendi, ab authoritate prophetica plane remoti, nempe hoc autem dico eo, tanquam infirmus, non autem ex mundum vide Epistol. ad Corinth. I. cap. 7. vers. 6.); consilium do tanquam is, quia Dei gratia fidelis est vide ejusdem cap. 7. vers. s. , et sic alia multa; et notandum, quod, cum in praedicto cap. ait, se praeceptum Dei vel mandatum habere vel non habere, non intelligit praeceptum vel mandatum sibi a Deo revelatum, sed tantum Christi documenta, quae discipulos in monte docuit. Praeterea, si ad modum etiam attendamus, quo in his pistolis postoli doctrinam uangelicam tradunt, eum etiam a modo Prophetarum valde discedere videbimus Apostoli namque ubique ratiocinantur, ita ut non prophetare sed disputare videantur Prophetiae Vero contra mera tantum dogmata et decreta continent, quia in iis Deus quasi loquens introducitur, qui non ratiocinatur, sed ex absoluto suae naturae imperio decernit. Et etiam quia Prophetae aucto-

540쪽

si Tracta tuaritas ratiocinari non patitur; quisquis enim vult sua dogmata ratione confirmare, eo ipso ea arbitrati uniuscujusque judicio submittit. Quod etiam Paulus, quia ratiocinatur, fecisse videtur; qui in pist ad

Corinth. I. cap. IO. Versas ait, tamquam sapientibus loquor, iudicarem id quod dico. Et denique quia Prophetae res revelatas non ex virtute Luminis Naturalis, hoc est, non ratiocinando percipiebant, ut in Cap. I. ostendimus. Et quamvis in quinque libris etiam quaedam per illationem concludi videantur; si quis tamen ad ea attenderit, eadem nullo modo tanquam peremtoria argumenta sumi posse videbit. Ex gr. cum Μοses Deuter cap. 3I. vers. 7. Israelitis dixit, , dum ego Miscum vixi, rebelles fusis contra Deum, multo magis postquam mortuus ero. Nullo modo intelligendum est, quod oses ratione convincere vult, Israelitas post ejus mortem a vero Dei cultu necessario deflexuros argumentum enim falsum esset, quod etiam ex ipsa Scriptura ostendi posset: nam Israelitae constanter perseverarunt vivente Josua et Senibus, et postea etiam vivente Samuelle, Davide, Salomone, etc. Quare verba illamosis moralis locutio tantum sunt, quarethorice, et prout futuram populi desectionem vividius imaginari potuerat, praedicit. Ratio autem, cur non dico,iose ex se ipso, ut populo suam praedictionem verisimilem faceret, et non tanquam Prophetam ex revelatione haec dixisse est, quia Vers. I. ejusdem cap. narratur, Deum hoc ipsum o aliis verbis revelavisse quem sane non opus erat, verisimilibus rationibus certiorem de hac Dei praedictione et decreto reddere, at necesse erat, ipsam in ipsius imaginatione vivide repraesentari, ut in Cap. I. ostendimus; quod nullo meliori modo fieri poterat, quam praesentem populi contumaciam, quam saepe expertus fuerat, tanquam futuram imaginando. Et ad hunc modum omnia argumenta Osis, quae in quinque libris reperiuntur, intelligenda sunt; quod scilicet non sunt ex scriniis Rationis desumpta, sed tantum dicendi modi, quibus Dei decreta essicacius exprimebat, et vivide imaginabatur. Nolo tamen absolute negare, Prophetas ex revelatione argumentari potuisse, sed hoc tantum affirmo, quo Prophetae magis legitime argumentantur, eo eorum cognitio, quam rei revelatae habent, ad naturalem magis accedit atque ex hoc maxime dignosci, Prophetas cognitionem supra naturalem habere, quod scili-