장음표시 사용
301쪽
in perpetuum, alioquin adpetitus ille foret temer rius oestustra, ct per consequens praeter natura: ita fortassis feri possit cinquies9 ut anima rationalis, uitam non sempersed ad rempus, adpetatecta iugosensivum liberari per mortem naturalem, qua secundum naturam cupit, quemadmodum o omnium species corporu corruptibilium. At quid ais 'ut admittamus Quod certe rationi consentaneum est species uidelicet omneu corporum corruptibilium,adfectare corruptionem: non ipsis uioletam, sed naturale, id en, Ratuto tepore procripta a natura communi:puta in animalibus confiumpto sensum atq; paulatim humido toto cquod aiunt9 substae scὰ scut inhaec inquam fecundum eandem naturam, ad illud usq; tempus tantum seruari cupiunt, ita certo scimus rationalem animam dest derare uitam perpetuam, non temporalem, atq; hoc unum-q.eq; uel inseipso semper experiri; ron dubitamus.
rois adduci solent argumenta, quibus unum in omnibus hominibus intellectum esse, docetur. Cap. XIII1.
NULLA Dbstantia immaterialis multipli
catur secudum numerum in una syecie anima est huiusmodi, ergo oc. SI
302쪽
SI ad mulitiplicationem corporum multipi carentur animae, consequens videretur, quod remotis corporibus, multitudo animartim non remaneret, sed aliquid unum, quia remota causa oec. n intellectus disserrent numero, essent particularia Nunc omne quod recipit in aliquo. est in eo per modum recipietis:ergospecies rerum in in tellectu reciperentur indiuidualiter, quod encontra rationem intellectus, qui recipit uniuersaliter .
SI intellectus en alius o alius , ita etiam intellectum erit aliud ct aliud, quia intellectum enin intellectu intelligenteo ct ita erit indiuidualiter numerarum, ρο ideo intellectum in potentia tantum runde rursus oportebit abstrahere intentionem comunem tam ab hoc, quam ab illo, quia
a quibuslibet diuersiis contingit abnrabere ali- quod commune intelligibile sed c intellectus nouideretur distingui a uirtute imaginatrice. QVUM scientiam accipit discipulus da magiHro, non est dicendum, qAod scientia generet scientiam, quia sic est forma activa: ergo uidetur, quod eadem numero scientia magistri communicetur discipulo, quod esse non potest, ni si unus intellectui utriusq;. c de alijs, ergo oec.
303쪽
prima parte Summae Quaen. 6. Articulo. 2. Cap. XV. D primiι dicitur,quod licet anima no habeat
A materiam, ex-st, s tamen forma alicuius materiae edi ideofecundum diuisione materiae, sunt multae animae eiusdem speciei. Ad secundum dicitur, quod unumquodq; habet hoc modo unitate, quo habet esse, per co8sequens idem es iudicium de multiplicatione rei, de esse ipsius:quum autem anima intellectualis secundum suu esse uniatur corpori ut forma, ct tamedestructo corpore remanet ipsa in suo serita
multitudo animarum est feci dum multitudinem corporum: di tamen destructis corporibus remanent animae in sua multiplicitate oesic mubiplicitas corporum non est uere causa, sed potius occasonalis ipsarum multitudinis animarum. Ad tertium dicitur, quod causa non intelligendi uniuersaliter, non est indiuiduatio intelligentis,
aut specei per quam intelligilsed materialisus. Ru ur species abstracta sit a codictionibus materiae indiuidualis, erit militudo naturae absq; bis, quae ipsam distinguunt multiplicant: ct ita
cognoscetur uniuersale; alias arglimentu proce, deret, fue set unus inteDecius, me plures:
quia etiams csset unus, oporteret ipsium esse aliquem
304쪽
quem quendam, speciem aliam quandam. Ad quartum dicitur, quod siue intellectus At unus, fue plures:id quod intelligitur, est unum, quia non est in intellectu secundum se , sed fecundum suam similitudinem do tamen ipsum est, quod intelligitur, non militudodalioquin scientia non esset de rebus, sed de speciebus onon est autem incoueniens, quod eidem rei diuersa sereundum diuersas scrmas ad milentur Oct quu cognitio si secundu ad milatione cognoscentis ad re cognita et, sequiuir, quod idem a diuerss cognosci cotingat, quod etia pater insiensu, nam plures uident eundem colorem fecundum diuersas similitudines :nis quod siensus cognoscit rem secundum illam dispostlom ni, q ua habet extra animam, inseva parricularitate. natura autem rei, quae intelligitur,
e It quidem extra animam ,sed non habet illum modum essendi extra animam, secundum quem intelligitur: intelligitur enim natura communis De principi s indiuiduantibus. d ultimum dicitur, quod doctor non cisustscientiam in discipulo per modum agentis naturalis,
si uult argismentlimrunde non oportet, quod
scientia sit qualitas aftiua ,sed magser est principium extrinsecum dire fimum, o coadiuuans. - ipsum principium naturale intrinsecum, id en, ipsa principia uniuersalia, quae possidemus per lxmen intellectus agentis: me per ipsum intel- Andin.Cainu. T lectum
305쪽
i lectum agentem, qui naturaliter inest unicuis, cur medicus sanat adiuuando ipsam natura prebendo uidelicet exteriora remedia .
partes Alexandri tuentur, cr humanum intellectum aliscere putant, con vellitur. Cap. XVI
IR Primit aduersaris mentem humanam probant esse corruptibilem hunc in modum: AEternae mentes haud posui obnoxia corruptioni corpora semoto corio, hoc est, proxime atq; immediatὸ producere, nec mouere, neq; rursus ab eisde mou ri et propterea quod aeterna mens ,si proxima foret compositorum corruptibilium immediataq; causa,dubio procul es et imperfecta, quod abunde tertio coeli milosophus indicauit, inquiens caducas causas ef ctorum esse caducorti, aeternas autem aeternorum: Meo praeter rationem esse videatur, humanum in- tesse tu i semel aeterna subnantia statuaturo corruptibiles mouere substantias, aut a corruptibilibus moueri perficiue phantastinatibus: quandoquidem aeternis multo maiorem imperfectionem tribueremus, si materias corruptibilium eadem faceremus.
306쪽
ὰ 'antasmatibus utpote corruptibilibus clicet nou proxime ct absq; rei alterius interuentuὰ perfici dixeris' Itaq; sue fatearis humanum intellectu, liciente esse corporis humani causam seu partem in tellectus humani materiale, hoc est, recipient e, quin passivus intellectus nominatur ias'eciebus intιlligibilibus perfici, quas proxime unus intellectus agense phantasmatibus elicio mehercules horum utrunq; nequaquam leue fuerit erratum. Porro longius hic digredi paulisser lubet, quo facilius adducta rationis Distas detegatur. Istud ratiocinis duosupponit, primo nos velle mentem humana corpus hominis immediate costitueres cudo passinu intellectum aspeciebus intelligibilibiιs, ac per consequens clicet non immediate9 a phantasmatibus perfici, quod aduer sarii magnum inconueniens esse ducunt. sane primu suppositum, nempe mentem humanam proxime corpus humanum constituere, nequaquam uerum eo deprehenditur, si uidelicet absolute atq; simpliciteresseratur. etenim que admodum intelligentia supe- .riores, qua nullam cum primo subiecto Quod materia prima dicitur9 societatem habet . proxime nequa quam ct immediare corpora simul adgregant cor ruptibilia, sed id quidquid est muneris, interuentu caeli peragitur quod quidem coelum quanquam est incorruptibile, quia tamen corpus est, et accidentiis comunium, quae corruptibilibus insunt corporibus, nino particeps esse dignoscitur: idcirco motu su
307쪽
perenni sphaeram ignis proxime misubiectam cireunducit:unde cum ille motus haud sit ita naturari ignificut coelo, feri nequit, ut ignis dum ab ex trinseco circumagitur, undiquaq; se ipsum intra suos nes, scilicet quos ei communis natura praescripsit, contineat: propterea uariis in locis e propria sphaera uelut expulsus atq; detrusus, in alienas sedes erumpit, atq; quodammodo grassatur eidem porro molitur aer, qui cum ab ignesbi uicino proxime,cis eunducatur cquanquam haud pari facilitato terminos duplici ex parte suae ditionis egreditur. quandoquidem ipse pari ratione Quod de igne dictu empellatur atq; trudatur,idem omnino de caeteris quae subsunt elementis, intelligi uelim. nanq; licet aqua minime circulari motu uoluatur a mussim, propterea quod a coelo nimis distet, tamen fluxus maris atq; refluxus, aquae sphaeram haud penitus orbata esse motu circulari,palam declarat eadeo maria,qua quam aliquando fluere non uidentur, nihilofectus in eisdem aqua nutare tremereq; manifesso conlpkituroquas cui ita loquaνὰ dubia sit, in quam partem
fluere debeat, ac sic uelut anceps titubet atq; uacillet. aquam porro pomoeria suae ditionis egredi, uel
i e sensius testatur, quando sub terra, per mu profundisinos quas centrum mundi peritura feraturi
demum in 'periori parte, crebris mutationibus in vapores conuersa, in sublimem aeris locum euolet ubi rursus naturae prinina frigoris beneficio, quod mediam
308쪽
media deris regionem occupat, restituitur: deinδε-
flagrauis in partem ruit infersorem,sicue Quod es naturale es9 quum prius tantisper e et peregrina
ra, rursus ad lares proprios commeat, atq; redit. caterum terra utpote plurimum a cris remota,ne uestigium quidem circularis motus retinet ,sed tantum admittit superiorum elementorum Quo visce a terrae permeant ac perquirunt, ars velut isdue-
me regiones alienas Iustrao ingressum. Accedit, quod terrae forma seu species, omnium corporum imperfectissma cum si, ac per consequens primo communi subiecto corporum generabilium atq; corruptibiliumsimilima. propter suam imbecillitate im, materiae primae nequit examussm quantitates terminare. proinde nil mirum,f terrae sp ra,rotundam quidem figuram obtinet ,sed tamen male rotundam , quod uallium profunditates, adhaec collium
atq; montiu uelut totius terrae tubera quaedam: uniuersa denis totius terrae pars habitabilis declarat, quae nimirum extra cancellos imperii sui fertur, o quasi longius quam naturae suae con semat, expaciatur ratio propter liniussale bonum; nempe mundi totius ornatum, longe praestitit imperfectissimam fuisse terram, quam perfectam quia si paulo perfectioremfortita susset speciem, figuram quoq; rotundaerem conseq uereti roundes non torus, saltem fere totus contexeretur aquis terrae globus. Quamobrem hac imperfectione terrae, communis natura
309쪽
suum authorem imitata, cuius ipsa simulacrum eno idolum authorem inquam suum imitata communis natura, hac imperfectione terrae praeparat animatibus omnibus sedem atq; domicilium: adeo quod beatus Augustinus toties inculcat, nempe solum Deum nous p ex malis bona facere, ct ex imperfectis perfecta, nequaquam uerum esse penitus agnoscatur . quandoquidem inferior isthaec natura, superioris naturae, hoc est .summi rerum opificis uic ria, saepenumero tentat illud idem, oe felicissi consequitur . Redeo ad id, unde nostra prius fluxerat oratiordiximus duo primae rationis aduersariorum esse supposita, quorum primum erat: aeternas mentes effecta corruptibilia, scilicet immediate nequaquam posse producere: alterum erat, a corruptibilibus minime cumsub latiis tum accideribus, per-
fci posse substantias incorruptibiles. porro nos hactenus ut primum supposivum demoliremur, digressi sumus, cuius digre ssionis summasic habet: Coelum
substantiam aeternam esse Philosophus asseuerat,θhoc idem eode adfertore9 mouet elemeta bi proxima, idq; nullius rei alterius interventu, putagnem: ergo pugnantia secumue dissidentia scriptis, prodidisse uideatur Aristoteles. nanq; quod una musceantur elementa, huius essecti proxima causa coelum ipsumfuerit, cum alioquin hoc essectum corruptibilest dergofalsum esse uideatur, quod aeternarum causarum arterna quoq; sint effecta. bula obie-
310쪽
esorsondent interpretes, uidelicet elementorum
mixtionem in particularibus qualibet generabilem atq; caducam. in specie nihilo iecius aeternam ossedi. quod ane de particularibus quibuslibet sectis a natura pendentibus pariter adfirmare liceat . Atqui non eminus his conferendae sunt manus, sed cominus pugnandum est , atq; penitius forta is ae illi fecerint, ade udasvnrsacratiora naturae uelati quaeda labra. equide crediderim aeternas substanas , ecia proxime producere posse corruptibilia, non Diu rinspecie uerumetia in indiuiduo,idue non tantu au sm adfrmare de corporibus aeternis tacilicet iuxta
Nilosophi mentem9 quinetiam de intelligentiis amateria separatis. So n. homo generat homine, non in uniuersali ratum, sed in particulari determinatum hunc homine et corruptibile, puta Socratem aut Platonem. nec profuerit quidqua ea fuga uidelicet,quod in generatione particularis hominis, non tanquam particularis, sed uelut uniuersalis tantum causa Sol concurratoquia tam uniuersalis causa qua particularis, ad indiuidui generationem immediatὸ concurrit, quod uel hoc exemplo satis ostenditurdelectrum paleas trahit, magnes ferrum, bilem rhabarbarum, haudsiecus ac pituitam Maricus, quemadmodum ct alia id genus multa. porro similium esse-ctuum Quod alius disputauimus9 duae perhibentur besse causae esseCtrices en e calor, quippe qui fuerit Ottractionis etfciem uniuersaled alterum efffciens. T ijg utpote