장음표시 사용
201쪽
Aleant quippe quae nullum , undecumque suppeditatum sit , adminiculum respuunt. Nam' qui ducti virtute , bonique communis incorrupto studio,
suscipiunt aliquid ; ii multis retinentur , impetumque remittunt animi , qui dissicultatum incurrentium ictu quasi compressus , latius vicissim insito conatu se explicare nititur. Dum enim verentur , ne justi & aequi praetergrediantur limites,ue re magis urgenda , quam par sit , excitatae perturbationes & incommoda superent utilitates ex iis redundaturas civibus , licere sibi pauciora putant ' neque prospe os eventus eo promoVent, quo is eorum promoveri posset , neque tam ex Virtute prudenter ad rerum gerendarum naturam a
Plicata , quam ex notione virtutis , seorsum ipsa per se spectata , universali & absoluta , quatenus& quo pacto rerum casibus uti debeant , aestimare solent. Quo fit , ut interea dum laude moderationis intempestivae allici sese plus aequo sinunt , a laude prudentiae scientiaeque rerum opportunitatis excidant ; & quamquam multa moveant , de progressus animo respondentes idem iidem iis ota Veniant , exitum infortunatum habeant , ut in Bruto , Catone minore , ac Dione Ρlutarchi li
202쪽
XU. Nam Dion , cum virtus & sortuna in ejus potestatem redegissent Heraclidem, qui statum civitatis corruptum fovebat , impediebatque , mulcenda plebe licentiae blandimentis , libertatem aequis temperatam astrictamque legibus , emisit as.
sentatorem populi , corruptoremque nervorum legitimae potestatis, e manibus ; intempestive philosophatus , ubi res non excelsa & magnifica , sed cauta & salubria consilia postulabat. Dum enim ab amicis monebatur , ne parceret improbis ac malignis, sed plectendos militibus permitteret, extirparetque popularem ambitionem , aeque Reipublicst perniciosam , atque tyrannidem duces , inquit , alios in armis & bello meditationis p nere consuevisse plurimum , sese vero in Academia multum in id incubuisse , studiique contulisse plurimum , ut invidiam & aemulationem uinc rei ; ejusque victoriae documentum esse , si sese non moderatum in amicos & bonos , sed placabilem injuriam inferentibus , & peccantibus lenem praebeat . Velle se non tam opibus & prudentia, quam clementia & justitia videri superatum H raclidem ; quippe veram in his excellentiam esse virtutis , bellicis contra in victoriis a fortuna partem eripi virtuti, sibique vindicari maximam. Non
203쪽
Non decem , Dionem inurere virtuti maculam , si nequam Heraclides & infidelis ex livore sit. Nam etsi , justius esse poenas expetere injuriae , quam injuria provocare , lege definitum sit ; u. trumque tamen ex eadem imbecillitate naturae proficisci. Hominis improbitatem , etsi asperam , non esse tamen adeo morosam ac seram , ut mitescere victa crebris beneficiis , & emendari nequeat. Sed umbratilem sapientiam ,. ad eamdem normam quod in privatis injuriis decorum est & civitati salutare , res plane dispares , exi gentem exitus improbavit. Nam qui rerum insesto perturbatore civitatem opportuno tempore , civibusque probantibus , liberare potuerat ' ut is alieno magna cum offensione populi summoveretur , annuit. Quod aegre deinceps ac moleste se. rens, tamquam vitae rebusque gestis aspersam labem , sese Callip familiari suo facile decipiendum , conjuratisque opprimendum exhibuit , oppressusque proditori Syracusas occupandi concessit
XVI. Brutus autem, cum & doctrina praecepti Lque philosophiae mores imbuisset ac roborasset, &motu negotiorum solidam excitasset ac lenem indolem , ad virtutem optime comparatus erat. Sed
204쪽
eadem hunc , quae Dionem , ad Remp. applicata non ex usu rerum sapientia nimis exquisita diversum abstulit a via , quam ingressiis insistere debuisset. Nam cum omnes , qui consilii rei publicae restituende participes erant , intersecto Caesare, simul Antonium e medio tollendum arbitrarentur, improbum hominem dom nandi cupidum , qui multum usu pollebat apud milites , & consularem dignitatem ad nativam audaciam ambitionemque tum temporis adjunctam obtinebat ; iis obstitit Brutus , Antoniumque servavit , tum justitiam obtendens , tum autem mutationis spem. Neque enim fore desperabat, ut ambitiosus vir & gloriae cupidus , allectus ab se virtutis aemulatione , ad libertatem patriae conniteretur. Verum coniuratis hostem objecit gravem ac durum. Quare dominus mutatus est , sublato Caesare , non extincta servitus ; quippe cum adversius Antonium erectus Octavius a senatu , libertatem , oppreta Antonio , funditus exturbarit , viribus , quae adversus alienam potentiam ei commissae fuerant , pro sua
usus. Quare Tullius Attico g) , ne Idus Μartiae
205쪽
i 76 LUCUBR. ET HI Qtiae nihil praeter laetitiam , & odii poenam aedoloris dedissent, vereri sese , ait ; & - ) rem
illam actam animo virili , consilio puerili ' nam ni haeredem relictum. Alia vero ad cumdem epistola si), suae quidem , inquit , nostis amicisd;υinis viris aditum ad caelum dederunt , libertatem populo Romano non dederunt. Atque ad Bru
tum ipsum ita scribit : Magna pessis erat
depulsa per vos ς magna populi Romani macula delua , vobis vero parta divina gloria I Ied -- frumentum regnἰ delatum ad Lepidum Aut nium , quorum alter inconsantior , alter impuriis,
uterque pacem metuens inἰmicus otio .
XVII. Cato demum , qui a prima aetate Voce vultu lusibusque mores in omnibus inflexibiles in- stactos stabiles prae se tulit , & ad omne genus virtutum afflatu quasi quodam raptus , justitiam praesertim rigidam & inflexam ad benignitatem aut gratiam adamavit ; inque castris exiguum decus arbitratus explicare suam unius virtutem, nisi ceteros redderet sui similes , ob eamque rem non metum imperio detrahens, sed rationem adjiciens, quae ι Epist. ar. Epist. I 4. c. st Episti is . Diuitirco by Gorale
206쪽
quae doceret ac pei suaderet, honore ac poena coismite ; milites eo compulit , ut sese praeberent hostibus tormidabiles . mansuetos sociis , timidos
dedecoris , ad laudem acres. His moribus cum prodesse rei publicae maxime vellet , enixeque comtenderet , multa movens promovit nihil, instituta sequutus a ratione temporum abhorrentia ; quippe cum inflexa severitas , ubi vi corruptelisque geruntur omnia, non intempestiva modo, sed &Odiosa sit, eorumque robur ac vires augeat , quos infringere instituit, obsistendo machinis a cupiditate, quae in civitate dominatum occupavit, distentaneis . Quare culpat eum Tullius , quod cum Respublica Catonem desideraret consulem , in gravitate maluerit morum suorum dignitatem retinere , quam amplitudinem adipisci consulatus , ipse per se parum ad ambiendum appositus, eaque prohibens amicos facere , quibus multitudo capi ducique solet ' quippe cui certum erat & constituis
tum , aliorum gratia non immutare mores, neque
remittere de severitate quidquam , ut cives ad utendum opera sua suisque consiliis at ceret. Quo factum est , ut neque Caesaris impendentia liber. tali consilia , quae longe antea praenunciarat , impedire potuerit , inanes in senatu conciones oppo-
207쪽
nens iactionibus potentium , & largitionibus, quibus erat corruptus populus ' neque Pompejo , cui ut rerum summa permitteretur, alictor senatui suerat , usum , quem decebat , afferre οῦ quippe cumis Catoni fideret , unaque timeret. Nam victosore sibi firmissimum omnium , victori praesentem non permissurum , ut rebus ad nutum uteretur; sed arma ponere legibusque obsequi coacturum praevidebat. Extincto Pompeio, cum ei deserretur
imperium , idque non tem in modo , sed & militum studia postularent , & Scipionis temeritas &pervicacia faciendum esse persuadere debuisset ' negavit convulsurum se tries , quarum caussa convellentem oppugnarent , neque se propraetorem praesente proconsule imperaturum. Quod eventus
docuit inconsulte factum , & antea prudentia salutisque publicae ratio , ne fieret , pmhibebant :nam intelligi sacile poterat , neque recte bellum administraturum eum I neque, si praeter spem successum habuisset , usurum victoria moderate in cives , quibus jam tam graviter & superbe minitaretur. Rebus demum fractis , cum non tam suas maculaturus , quam Caesaris laudes illustraturus esset , si a Caesare tulisset incolumitatem accipere 'scedum putavit , ab hoste salutem expectare , a
208쪽
quo permansisset invictus ; immo victor ejus es.set , nam sese virtute ac justitia superare , contra victum captumque Caesarem , qui jam convictus eorum esset , quae moliri sese jamdudum ire patriam inficiatus erat. Quare dum in res turbidas invehere sapientiam intempestivam Cato conatus est , auxit eorum potentiam , qui rerum casibus perturbatis ac temporum uti callide noverant ; usumque virtutis , qui maximus esse potuisset , svirtutem prudenter ad mores hominum accommodasset, omnino sustulit , ab seque dissociavit eos ipsos , quibus sevebat : quippe clim ipse non hominibus , sed hominum studiis adversaretur ; illi
contra non studia , sed homines odio prosequerentur , quod immodica cupientes ab iis impediebantur. Ob eamque rem , cum omnia cupiditas administraret , exquisita virtus aeque omnibus impedimento erat , neque cum hominum consiliis in civitate permisceri componique poterat, nisi cupiditas & sapientia, tamquam extrema duo frontibus adverss inter se pugnantia , longa serie quasi mediorum quorumdam proportionalium a cupiditate sensm ad virtutem ascendentium , inter se concilia. tae providenter atque colligatae non invitae serent. XVIII. Quod si non adeo congestae undique Vi-Μ 1 res
209쪽
res a cupiditate valeant , ut integra & incorruptaeonsilia virtutis impediantur, & abrupta concidant, sed , in angustum adducta cupiditate , felicem virtus exitum habeat , impulsosque manifesto periculo , vel utilitatis opinione tempori communique
constitutioni animorum accommodatae, multos o
secundantes nacta sit ; raro tamen accidit, ut sese tueri diu , mansuraque dignitate & gratia florere
queat. Nam cum utilitatem communem , quam
spectat , ex praeceptis sapientiae definiat , eoque omnia dirigat , ut sapientiae regnum in civitate communiat ; gravis est ea domina populo , qui dissimiles utilitates expetit . Quare colitur in periculis , ac tamdiu sautores habet, quamdiu me. tuendi caussa permanet; quippe , ut verbis utar Tullii si) , nemo quo modo facilius in timore benigni , quam in victoria grati reperimur. At sumis mota necessitate , facile deseri solet , objicique calumniantibus, quorum plus assentatrix populi multiplex ac versuta malitia , quam adversa populo
virtus aperta simplex & sincera potest ; praesertim cum qui spectat honestum unum , is affectiones , quasi
210쪽
quasi gestus animi , variare sicile nequeat , & aca Commodare , quantum usus postulat , ad aliorum mores ' at severus ac rigidus immutabilem &in omni vitae rerumque casu similem eumdem. que se praebeat. Quod Dionem, secisse narrat Ρlutarchus s in)e De severitate in congressbus, rigore adversis populum , nibu enitebatur detrahere vel relaxare , quamυis res ejus civilitatem requirerent , eumque Plato reprehenderet , eique scriberet , solitudinis perυisaeiam contubernalem esse. Sed nain. tura videbatur abhorrusse a comitate, di Dracusa nos intendere laborasse niali solutos ae delicatos.
Quocirca philosophi constantiam & multitudinis levitatem , res dissociabiles , adhibito nullo communi vinculo recusantes inter se con ociare student. Quo sit , ut vir moribus integer , incorruptaque vita, etsi maxime dignus honoribus & p testate censeri debeat , non undique tamen ad alliciendas hominum voluntates & continendas comparatus institutusque si I quippe qui non modo respuit auxilium , quod ab humanis affectibus , Dbonis expeti solitis obtinere posset , si machinis a Μ 3 na.