장음표시 사용
131쪽
io 8 De privilegiis Ignorantiae
quo obligat , non adiertat se teneri ad ια
lud implendum . E d facillime accidet, PRIVILEGIUM QUARTUM
praesertim in easibus inopinatae mortis: qua-do mariis modis aluiuis praepeditur,quomi- Excusatur ὀ eulpa, nec peccat contra nus cogitet, quod tunc es opportunum. n- ceptum diminum charitatis de di endo proximum, non sub veniens sex ignorantia) eidem, ingrati, mel
etiam in extrema necessit tale constituto.
bus,ac de fide) ssent prae sultum tamen est aliquando in Confessione se accusare sub dubio , si forte praeceptum istud' neglectum , sicut in de omi none
aliorum praeceptorum assismatimorum, defusus non satis certo constat quando oblia gent, in quando miolentur siuam is 1 6 absolute quidem non teneamur confiteri de eo, in quo nec scimus, neque ob aliquam cepta Charitatis , alterum, quo muri pecubarem rationem dubitamus, nos pec- alterumve quo proximum praecipimiareasse . Diana res ros. est. Uuae in mo diligere. In praecedentibus huius Capi- c. coordinato, tradi. p. est resol. 3. ibi tis, tria enumeravimus,appprobavimus enim n. 4. Versu Notandum est. Ita adi que privilegia circa primum eiusdem,
probat privilegium propositum. Neque Charitatis praeceptum, de Deo videlicet se torquere quis debet, ut obsermai Hur- diligendo. Modo quartum Ponimus ,radus in L. 2. disp. i 74. sec. 1.*. 24. quod ut patet) spectat ad secundum utrum huic praecepto satisfecerit, quia qua- Charitatis praeceptum , de diligendo
diu positι - , in probabili argumento non proximum. Cum autem vi huius pra2 meminit,se hoc praeceptum om sic culpate , cepti, teneamur, nedum illum odio non sibi persuariat se contra illud non peccasse: habere , nec ei nocere sine causa: immel quia Deum dilexit , et quia illud in- ulla re; verum etiam eidem in gra- culpateraetermisit. Coninch disp. 2 . dub. vi, & multo magis in extrema neccilita M3. N. FO. in me approbat similiter , & te, tum spirituali, tum corporali cogastia expresse, dum sic: Seclusa omni ignoran- tuto, stibvenire, ut communiter Docto-tia,c inad Uertentia , sine grami peccato, res, hinc est , quod hujusmodi praecedi nequimus malae diu disserre actum Cha- tum , per eosdem etiam Doetores, tunc ritatis erga Deum . Trullinch tandem, in dicitur obligare quatenus assirmativum Decalog. lib. p. cap. f. dub. 3. n. '. Valen- est quando proximus in gravi, vel aetiam sequens ubi stupra, hoc idem ap- p aecipue) extrema necesso late conitit probat propositu privilegium,inquiens: tus est. Addidi quatenus affirmativum cum praeceptum hoc Charitatis arus ca- est) quia charitatis praeceptum , quat sibus obliget, is casibus contingere po- nus negativum est,obligat temporiα adtes, ut quis . speciali peccato contra hoc semper, seu pro semper, & in quacum pr cepi m excusetur : primo si putet que temporis differentia: in huiusmodi casibus illud no obligare, ali, Mana cap. i . n. 8. ω 9. S. Thom. 2. 2. rum sententiam sequutus . Secuudb , si quaest. a. s. art. 6. 8. 9. quia nunquam per ιncogitantiam inculpabilem, aliquis, in postumus excludete proximum, eri an quo obligatur, nou advertat, se te- inimicu nostrum ab amore,quo inum,neri ad iliud implendum , quia facile ari de proximum in genere diligimus, nisicidet, .c. sit is damnatus, quod est diligere Proximum negative o Quare teiremur tem per odium proximi deponere, esteque animo paratos ad eum diligendu m: si quς praeceptum charitatis, qu. cnusi z-: S
132쪽
gativum est, obligat semper, & ad semper, seu pro semper, & in quavis disse
rentia temporis .i 7 At , quatenus assirmativum , obligat, vique ipsius tenemur diligere proximum,quando is in extrema neces-utate constitutus est, nostroque amore indiget, ut silutem spiritualem, vel corporalem penitus consequatur, ut si infans, aut mente captus,aut etiam cordatus jam sine Baptismo esset moriturus'. qualis etiam esset,qui deposceret aliquod consilium, auxilium, vel solamen alia quod spirituale a nobis, sine quo verisimile est, eum condemnatum iri. Na
eit omissionem subventionis involuntariam : unde sicut talis omissio est in v luntaria, ita nec est peccatum , quia nullum est peccatum nisi Voluntarium Tertio a storitate. Instit. Moria. par. 2. lib. I 2. cap. 8. Hrs Tertio quam tur: ubi sic : Satisfaciunt huic praecepto dum huiu=Ddi messitatibus quas norunioeommodὸ submeniunt , dum paralysunt animo ad eas subleatisndas quas rescis t. Partholomaei ἀ Sancto Fatisto Tract. de uoris Canonicis lib. p. qu. I P. Vers fgine qui sin ubi loquens de Oratio ne in Communi, &supponens praecep tum orandi pertinere ad Charitatein
et reus n. 9. citato Her Respondeo tertio . Aegrius tom. a. . lib. I 2. cap. s. civ. s. Hiatiuectus to . L. tract. 2 8. cap. p. qu. I. n.
13. Addens n. i . Unimersaliter dici posise, tunc obligare hoe praeceptum Charat ris, quando proximo tenemur benefacere corporaliter, aut spiritualiter, iuxta ea, quae dicuntur de praecepto eleemosinae,infragem, correctionis . Trustenta in Decrior ita. p. cap. 3. Lb. 4. . n. 9. cum aliis ab ipta latis . Advertensu. I . & bene, cum Villatibus x. ' trin. 3. d P. F. n. s. Scaliis et peccare etiam contra Charitatria 3-m , qui proximo indigenti, in in necessitate constituto, etiam fl- si ext --, non succurrit: unde si midet proximumeranseuntem iuxta parietem minἀtem ruinam, tenetur illum monere, ne opprimatur.
Similiter, si iideat proximi domum incendio tlagrantem, tenetur, si commode potes, eisu evire;-se in similibissi de eidem
non subveniendo,utique peccat,nec ex cusatur a culpa.x78 Excusatur tamen si ei non subveniat ex ignorantia, ut in proposito Privilegio. patet hoc apertissime:prim ὁ, ex illo Ioannis p. cap. r7. Qi habuerit substantiam huius Mundi, o miderit idest agnoverit) fratrem suum necessitatem habere , in clauserit miscera sua ab
eo, cr c. Secundo ratione. Quia non sit venir e ex ignorantia proximo in extrema, vel gravi necessitate constituto, fa-
Dei, & proximi, quod postea cum
Alexand. Alens. q. qu. 26. m. I. artis. p.
ad L. 6c aliis plerisque) probars . q. at .
sic ait: Non peccat mortaliter qμi pro proximo in mortali existente negligit orarea Deum ut ab eo Meretur,quan summis scia ἔαasione sua su Dandum, ut docet Naiam. de Oratione cap. 3. n. I F. Dummedia ad mmereat aliud se remedium, tum pφwB i, me, euius nustum fi mi impedimenti ipsum habere apparet: tum canam, tot, is .er curae, ' quae de eo ab iasis geritur. Erratio huius es, quia in Me casu aes aliud remedium , ut a peccatu siseretur praeter orati rem . resolatio fuit ad selatium confientiarum tιmoratainum , ad quod δε- latium etiam facit , quod docet Valentia 2. 2. d. s. qu. 2. punct. I. scilicet , nou σμι per omissionem orationis , nisi quis
tempore quo oportet orare, ad Uertat, mel advertere possit ex praecedente alia praecognitione squalis fuit, quam Matth. 2 6. acceperunt Apostoli ἀ Christo , dicente ini Vigilate, cr orate, erc. J quod neces sit
tune orare e quia si id nullo modo mentat in mentem, sicut omissio illius non erit mo luntaria , ita Auc erit peccatum, quia nullum est peccatum, ni se moluntarium . Sed 179 Quaeres primo. Quaena sit proximi indigentia, seu necessitas extrema ;& quae gravis , cujuscausa ex charitatis pr. ecepto ) tenemur eidem proximo
in tali statu costituto stib mortali) se
133쪽
lio De Privilegiis Ignorantiae
venire a Res ndeo: Videatur , praeter Possibile, scilicet revelationem non es. alios quamplures, Egidius Lemnia disp. te veram . Pari ratione de damnatis qui1 . De Eleemos na, Du 3. . n. rax. etiam tuo modo proximi nobis sunt mihi ι 8. ibi namque iste Doctor Velle potes, ne tot peccata committant, refert eum aliis triplicem necessitatem, & simplici esse is desiderare illi, beat Extremam videlicet, Gravem,& Com- tudinem ; non tamen absolute, qhaia, munem, describitque differentiam,quae abselute est impossibilis. Sic Suaree aisnprocedit inter ipsas e & circa easdem p. de Charat. sec. p. . n. 3. & ipse relato. alia notat,&assertex mente etiam alio- castro Palao par. p. act. 6. De tam rum Doctorum. Videatur inquam. disp. p-'φnc. F. n. p. i So Quaeres secundo Quinam no- 181 Quaeres tertio: Quomodo ime mine proximi intelligantur Z Respon- ligatur praeceptum diligendi proYimu, deo, Qui supernaturalis Beatitudinis cum dicitur Lemurei 1 9.Diliges amisum sunt capaces. Sic Doctores cum D. --- tuum sic t erimum: cra th. Σ1. Diat ino lib. p. de Doctrina Christ. cap. s. liges proximum sic t teipsum . Responis. ω 3o. Quapropter fidelis , & infi- deo cum D. Tho. 2. 2. 4'. 44. art. 7. 3cdelis, peccator, & inimicus, pr*deL Theologorum comuni, pyrticulam si-tinatus, & reprobus, nomine proximi non significare, proximum esse di- veniunt intelligendi; quia omnes hi ligendum rantum, quantum nos, sed dum in hac vita degunt, capaces sunt eo modo quo nos; videlicet, ut eum Beatitudinis, illi Que Beatitudinem ven diligamus propter ipsem, non propter te potes. Quod si tibi revelatum esset nos ipses , nimirum ut gratiam, & vi- aliquem esse reprobum,& condemnan tam aeternam consequatur; ac propi dum , adhuc circa illum charitarem rea, ut ei Optemus gratiae coelestis bona, exercere potes, quia dc Velle posses ab- lac caeter quatenus ad salutem aeternam selute, ne plura peccata committat, & consequendam sint necessaria. Et ut di simpliei assectu ut Beatitudinem asse- ligamus proximum, quia homo est , quatur: ab lute tamen, ex suppositi cui & nos sumus homines , quasi dicane, quod reprobus sit, velle non po- rur , diligendus est proximus, quia interis illi Beatitudinem, quia velles im- nostiae naturae particeps.
134쪽
Et primo circa primum Decalogi Praeceptum, Irinum Cole Deum .
e . t. ix ga. '-Ossedari ignorantiam invincibilem inculpabilem praeceptorum, quae in Decalogo continentur, tenent Tho mistae cum D. Tho. apud , & cum Trutinia in Decal. bb.
Leander in Decal. par. p. o' in ordine c. tract. 2. disp. 2. qu. 78. ubi expresse sic: Respondeo Pse dari ignorantiam in nribilem praeceptorum, etiam directe in Decalogo continentur, non flum pro bremi tempore cut Authores nuper citati dicunt' sed pro multo tempore , licet hoc non in multis, sed in raris tantingat hominibus. Probatur . Qia in primis , furtum, directe prohibetur in Decalogo, tamen , ut nctat D.
Tnomas 2. 2. qu. 24. art. q. certa gentiam natio, sene ulla ratione existimabat non fi
se peccatum, ergo de hoc praecepto potest, pro multo tempore, dari ignorantia in--ncibilis. Rursus fornicatio simplex , est etiam directe metita in Decalogo: emis Diana cum Tannero admittit, frequentius potest de illa, ignorantia hae dari. Saltim apud Barbaros, & incultos populos per Aesium par. I. lib. I. cap. 4.. qu. p. m
Fagundet in Decal. to. 2. lib. 6. cap. p. nu. 22.6cabios ergos non aequaliter de omni
bus , de aliquibus tamen Decalogi praeceptis , potes dari etiam non raro , nec pro De Di tempore ignorantia inmincibilis . Legantur O ieri hic Trin. de Fide contro . 7. in Ane, o p. h. tract. 6. punct. q. n. 24. 'μμα. p. z. disp. Ix2. cap. p. Adonti . ibi, disp. 8. qu. s. oe alii plures apudios y ita Leander . Ex quo , & quibus patet , dari ignorantiam invincibilem praeceptorum , quae in Decalogo continentur: de qua ignorantia, seu mavis ignorantiae privilegiis , ad eadem Decalogi praecepta spectantibus, tum in praesenti Capite, tum in sinuentibus ordinatim agemus. Incipiendo igitur a primo praecepto, num cole Deum, sit
Verum , in unum Deum ex in incibili ignorantia non colens , excusetur a cuia pas, m huiusmodi carentia cultus, quoad que ignorantia talis δε-
durat, in ipso culpa non est . 183 Uod Deus sit, & sit unus, I constat ex divina Scriptu-
trina fidei certum id est, nec ullum dubium in hoc este potest, cum Sacrae paginae saepissime , & pluribus ii , locis tes
rentur , & Deum esse , & esse unum . Illustria de utroque testimonia sunt
praeter alia) Exodi cap. 3. Ubi mus
ipse , adeo se esse asseverat, ut ab exis tendo, nominari, ac cognosci velit, in
quiens : Ego sum qui sum. Et Psal. 12. ubi pronunciatur insipiens qui Deum noesie dicat: Dιxis insipiens in corde suo non
135쪽
tii et Deo Ρrivilegiis Ignorantiae
est Deus. Et loquendo de unitate Dei) cause ; sese id probetur emi iter, stedicitur Deuteronom. G. Audi Istaec rum nus noster,Dominus unus est. Item Deuter.
31. Videte quod ego sum solus, in non sit
alius Deus praeter me . . Et Isaiae 43. Extra
me non est Deus. Manet ergo de fide, &Decalogi praecepto , Deum unum esse ab omnibus colendum : hocque adeo certum est, ut quam plures ex Theologis negent dari posse ignorantiam invincibilem, & inculpabilem de existentia Dei, etiam apud homines incultos,& agrestes, ac in Sylvis, & Montibus enutritos: hinc Ludo visus Caspensis Tom. p. cursus Theologici disp. 2. sec. p. n. F. absolute ait: In eo, qui permenit ad annos discretionis , non pse dari ignorantiaminet incibilem existentiae Dei,quantumcumque barbarus, agrestissit, nam impossibile iidetur quin cognιtis creaturis , quκ sensibus ipsis patent, veniat saltem in men tem aliqua cognitio artificis illarum , mel
aliquod dubium, an sit aliquod principium ,
finis rerum, praesertim ipsius hominis ut illum agnostat, colat y ac proinde occumrat menti oportere id inquirere, quods cit, ut si non inquirat tribuatur culpae , in consequenter quod ignorantia mincibilis sit. Ita Caseensis: & post ipsum, inter alios, Gonet Theologiae Thomsicae tom. p. i p.
p. art. 3. f. p. n. 6O. ubi sic: Dico non
pse dari ignorantiam an incibilem, ineulpabilem de existentia Dei , etiari apud homines incultor, in agrestes , ac ιuSyliis, mel montibus enutritos . V contra Molinam his art. p. f. Ex dieiis colli gitur , ubi oppositam sententiam tanquam probabilem amplectιtur. Nostra tamem conclusio communis est apud Theologos. Et Halotia hic puncto a. . dicit, in hac meri
tate omnes Orthodoxos debere conmenire .
At Valentia eo loci, idest Tom. p. disp. p.
u. 2. pum. 2. mersu Secunda assertio: tan .
tum assirmat Deum se , ita posse aposteriori probari ex Dei essectibus, ut ob notitiam huius rei per eiusmodi probationem
comparatam, teneantur homines cultum,
in obsequium deferre Deo tanquam primae
secus. Hoc inquam tantum aErmat Valentia: quod verum est,& adeo verum, ut optime etia addat: Omnes Orthodoxos debere in eo comenire. At hoc ide asserere,
non est inde negare in hominibus sal tem incultis,qui fiant incapaces demon strationis,& discursius) posse dari ignorantiam invincibilem pro aliquo santem tempore de existentia veri,& unius Dei,ejusdemque cultus debiti. Hinc 184 Probatur primo nostrum propositum privilegium,Authoritate Doctorum . Ludomisi Molinae in p. p. D. Th. to. p. P. λ- art. p. Versu ex dictis r ubi sic Ex dictis colligi potest, tam rudes, in incultos posse alituos homines esse , ut maxima eum probabilitate afirmare posimus, in eis ignoratιonem inmincibilem Deipse reperiri: quod primo, et secundo, cum de is
ignorantia ageremus obser amimus. Porro
ea ignoratione excusabuntur a peccato inpia delitatis, et quod Deum non colant, me ei honorem debitum exhibeant non erit ei culpae tribuendum, etc. Tanneri, quem T - fert, & sequitur Diana par. 4. tract. ref 3 6. sub his verbis e Respondeo cum Tannerop. E. D. Tho. disp. 4. qu. y. dub.
p. n. 14. Ex communi, et mera sententiis,
ignorantiam in incibilem contingere possi , non solum circa ius positimum humanum sae particulares facti circunstantias se etiam circa ius positimum diminum , ω M seria ei nostra : imo etiam circa ius naturale, non quidem quoad utar versa lisma praecepta iuris naturae,sed quoad alia; facilius quidem, infrequentius circa e in , quae di cilius ex praeceptis uni versalibus naturae deducuntur: ut es i. g. bigamia accipere lucrum ex mutuo ; proprias inrurias ulcisti, o simplex fornicatis , aut etiam mendacium o cissum , o c. di cilius autem, nec fere nis pro bre vi tempore , circa praecepta illa, quae facile ex uni- mersalibus illis praeceptis deducuntur , ut
sunt cultus unius meri Dei, et caetera, qu directe continentur in praeceptis Decalogi .
Ioannis aegidii Trullenia in Decal. lib. P.
136쪽
1. u. 3. in Ane , ex Lerisma nobis sine usio medis , Assue ullo diseeom. 2. triai. p. cap. I. a conclus 8. xa curse, exfia terminorum apprehrasone,
praecepta sunt Verba Trulleo θ quae eae sed mediate. , o per effectus ab ipse pro Decaluo , facta diligenti in uisitione col ductos: nezesse propositionem per se notam liguntur , potes dari inculpabilis ignoram quoad nos , sed indigere demonserari pertia etiam per multum temporis, ut tinent quae sunt magis nobis nota: 1cilicet per Thamissae cum T o. qu. 76. citat . creaturas , in per motus rerum o alium, Nam in s ex Decalogo, per e videtiram in corporalium . In Dincibilia enim Dei, consepuntiam colliguntur, requiritur tata per facta sunt, intellecta αυθι-men diligens inquisitio , cum aliqua di ciuntur, ad Rom. p. 'de D. Tho. p. cultate. Sic Venus aliquando putabant Q contra Gent. cap. II. ait: Sicut nobis seirum , habere plures uxores : im homitiis notum quod totum sitia parte sit ma
Asi falsis Diti sareificare . Ater chris idcntibus 18sam esentiam di it nos autem , is potes rauis ignorantia isd sese notissimum es, Deum efmitti: quiasaepi me praedicatur, o. Δ se,ex hoc qμ sua sentia est suum esse.Sed ectur, Me peccatum mortale . Vid hi is, quia eiu essetiamiderenῆpossumus,ad eius Lede ma loco est. concc 8. 9. io. p es Dincendum , non per seipsum, sed Nostri Ioannis Adorandi praeceptori, mei, per siectum per enimus . Admisibro. p. Theolog. tract. p. qu. 2. n. 13. mista autem antecedenti, uti admitti debet,
D Md contra in sine: ibi enim se, Dis, S communiter a Theologis admittitur; cum aeseriva in p. p. Tom. p. disp. 1.se. 3. conseraentia sequitur et in his enim,qui Graiiu, pessibilem esse ignorantiam de Dia ii culti sunt, &ita agrestes, ut inca Pa--nncibile in aliquibus rudibus.Qui quia demonstrationis, ac discutius, dem Arriaga see. 3. est. nedum sentit . quo fundamento negabitur dictu igno- cum Molina, od possit Deo, iamis rantia inculpabilis 3 Hinc Molina t. c. eibititer ignorat i: sed etiam censes βι h. Herse Ad. haec, dicit : Quod ex multo-Is. hanc eandem Molinaesententiam esse resatione audivit, Brasiliae incolas, : cosequenter admittit nos. nullum Coluisse Deum , antequam atrum propositum privilegium i quod Lusitanis edocerentur.
praeterea . 18 6 Confirmatur eadem ratio ex I8s Probatur secundo ratione. Co- Arriva sec. cit. n. II. Quia, Deu Irtignitio Dei non est nobis immediate a istere non est propositio per sonora, natura insita, sicut notitia primorum quoad nos ν deset ergo discursu, & ra- principiorum, sed habetur silum per xi inatione colligit hic autem discuria ratiocinationem , & discursiuin i ergo indiget magna consideratione, u cum multi sint homines inculti , & valde a sensibus aliena, at qui agrestes, qui simi incapaces demonsi Pequetissime experimur homines mul rationis, & discursias , in illis saltem, tin, etiam si nationis simpliciter capa- dari p est ignorantia invincibilis do 1ta tamen hebetis ingenii, ut etiam existentia Dei, & inculpabilis: in illis quando conatur alius res faciliores cisque Verificari consequenter potest nos- persuadere , exemplis facillimis eas restrum propositum/Wivilesium . Anteia declarando; tamen vel non percipiant, cedens admittirur ab ipsi sinet adverta Vel iumme dissiculter . Quo ergo fun sariis, praecipue mari. 3. cit. f. 1. damento possimus dicere , istos, &n. 64. Quod etiam antea assirmat, vi- similes, etiam sine ullo Magistro, ex delicet, eiusdem putationis p. art. p. seipsis incepturos, ae eontini attiros ra- a. sub n. 6. mersu Confirmatur primis, ibi tiocinativitem, & discursum adeo mc-ςnim dicit: Deum cssa , nori egisse, . taphysicum , quo veri Dei existentia ,
137쪽
1i a Deo Rivilegiis Ignorantiae
est Deus . Et loquendo de unitate Dei)-; - id prosetur eiadenter, si edicitur Deuteronom. 6. Audi Iprael, Domianus noster,Dominus unus est. Item Deuter.
31. Videte quod ego sum solus , in non sit
abus Deus praeter me . Et Isaiae 41. Extra me non est Deus. Manet ergo de fide, &Decalogi praecepto , Deum unum esse ab omnibus colendum : hocque adeo certum est , ut quam plures ex Theologis negent dari posta ignorantiam in vincibilem, & inculpabilem de existentia Dei, etiam apud homines incultos,& agrestes, ac in Sylvis, Ac Montibus enutritos: hinc Lud Utacus Caspensis m. p. cursus Theologici disp. 2. sec. p. n. F. absolute ait: In eo, qui permenit ad annos discretionis , non posse dari ignorantiaminet/incibilem existentiae Dei, quantumcumque barbarus, m agrestis', nam impossibile videtur quin cognitis creaturis , quae sensibus ipsis patent, eveniat saltem in men tem aliqua cognitio artificis illarum, mel
aliquod dubium, an sit aliquod principium ,
o fias rerum, praesertim ipsius hominis ut illum agnoscat, in colat ac proinde occurrat menti oportere id inquirere, quodsu cit, ut si non inquirat tribuatur culpae , consequenter quod ignorantia mincibilissi. Ita Calpensis: & post ipsum, inter alios, Gonet Theologiae Thomi sicae tom. p. dist.
p. art. n. so. ubi sic: Dico non
pse dari ignorantiam in sincibilem, in inculpabium de existentia Dei , elime apud homines incultos, in agrestes, ac in Syliis, mel montibus enutritos . st contra Molinam hic art. p. f. Ex dictis colli gitur , ubι oppositam sententiam tanquam probabilem amplectitur . Nostra tamen conclusio communis es apud Theologos. Et Valentia hic puncto L. aicit, in hac meritate omnes Orthodoxos debere conmenire .
At Valentia eo loci idest Tom. p. disp. p.
qu. 2. pum. 2. mersu Secunda assertio: tan .
tum assirmat ν Deum esse , ita posie a posteriori probari ex Dei esse libus, ut obnotitiam huius rei per eis modi probationem
comparatam, teneantur homines cultum,
obsequium deferre Deo tanquam prim secus. Hoc inquam tantum aErmat Valentia et quod verum est,& adeo verum, ut optime etia addat: Omnes orthodoxos debere in eo comenire. At hoc ide asserere,
non est inde negate in hominibus sal tem incultis,qui stant incapaces demonstrationis,& discursus) posse dari igno rantiam in vincibilem pro aliquo sal
tem tempore de existentia veri,& unius Dei, usdemque cultus debiti. Hincis Probatur primo nostrum propositum privilegium, Authoritate Doctorum . Ludo iei Molinae in p. p. D. Th. to. p. qu. λ- art. p. Versu ex distis ubi sic Ex dictis colligi potest, tam rudes, crincultos posse alituos homines esse , ut maxima cum probabilitate afirmare posstmus, is eis ignorationem in vincibilem Dei pose reperiri: quod primo, et secundo, cum de
ignorantia ageremus obsere mimus. Porro
ea ignoratione excusabuntur a peccato in Ddelitatis, et quod Deum non colant, nec ei honorem debitum exhibeant non erit eisdem culpae tribuendum, etc. Tanneri, quem TL- fert, & sequitur Diana par. q. tract. 6. res sub his verbis : Respondeo cum merop. 2. D. Tho. disp. 4. qu. y. dub.
p. n. I . Ex communι, et mera sententia,
ignorantiam in incibilem contingere posse , non solum circa ius positimum humanum , ae pαrticulares facti circunstantias y se etiam circa ius positimum diminum , θ' Musteria fidei nostra : imo etiam circa ius naturale, non quidem quoad uni versa-bsima praecepta iuris naturae,sed quoad alia; facilius quidem, infrequentius cιrca e . , qua di cilias ex praeceptis uni eisabias naturae deducuntur : ut est m. g. bigamia caccipere lucrum ex mutuo proprias 1ntu
rias ulcisci, simplex fornicatis , auretram mendacium o cissum , e c. difici lius autem, nec fere nisi pro bremi tempore , circa praecepta illa, quae Iacile ex uni mersalibus istis praeceptis deducuntur , ut sunt cultus unius meri Dei, et caetera, quae directe continentur in praeceptis Decalogi .
Ioannis Egidii Trullenia in Decal. lib. '
138쪽
ram. 2. tra Z p. cap. 3. a conclus 8. Cinna cursis, exsti terminorum apprehrasione,
praecepta sunt Verba Truuenchy quae ei sed mediat , per siectus ab ipsio m Deciauo , facta diligenti inquisitione eoi ductos: neo se propositionem per se notam liguntur , potes dari inculpabilis ignoram suoad nos , sed indigere demonstraripertia etiam per multum temporis, ut tenent qu e sunt magis nobis nota : scilicetper omissae eum D No. qu. 76. citat . creaturas, e per motus rerum sensib lium, Nam edi sex Decalogo, per emidentem in corporalium . δε incibilia enim Dei, consequentiam costiguntur, requiritiae lata per facta sunt, intellecta tan*imen diligens inquisitio, eum aliqua di siuntur, ad Rom. p. 'de D. Tho. p. custate. Sic cyentes aliquando putabant Q contra Gent. cap. ii. ait: Sicut nobis esiarum, habere plures uxores : O homitiis perse notum quod totum sua parte fit ma ρ efalsis Dii sacrificare. Inter CL, si i i, sic identibus Usam essentiam di Ut- nos autem, mis potes talis ignorantia isd , per se notissimum es, L eum e mitti: quia sepi e praedicatur, cin Lia quo ua efientia est suum esse.Sed
ectur, Me peccat m mortale . Videndis, quia eius essetia viderenopossumus,ad eius
Leisma im cit. concl. 8. 9. io. p. sc cognoscendum, non per se sum , sed Nostri Ioannis Morandi praeceptori, mei, pcr- eaum per enimus . Admisibro. p. Theolog. tradi. p. qu. 2. n. 1 1. mista autem . antecedenti, uti admitti debet,su Sed contra in sine: ibi enim siet Dio communiter a Theologis admittitur; cum Arriaga in p. p. Tom. p. disp. 1.fe. 3. coi sequentia sequitur : in his enim,qui 'abis,mἄbilem esse ignorantiam δε α, inculti sunt, &ita agrestes, ut in ha- inmiscibile in aliquibus ritribus. Qui qui demonstrationis, ac discursus, lem Arriaga see. 3. est. nedum sentit fundamento negabitur dictu igno-cram Molina, od possit Deus inmis rancia inculpabilis 3 Hine Molina l. c. cibiliter ignorari: sed etiam censes sis, M. Herμ Ad haec, dicit: Quod ex multo-I 6. MAEc eandem Molinae sententiam esse resatione. audivit, Brasiliae incolas, probabiliorem: cosequenter admittit nos. nullum coluisse Deum , antequam a rum propositum privilegium i quod Lusitanis edocerentur.
praeterea. 136 Confirmatur eadem ratio ex I8s Probatur secundo ratione. Coia Arriva sec. 3. cit n. I T. Quia, Deum,gnitio Dei non est nobis immediate a ς istere non est propositio per se nota, natura insita, sicut notitia primorum quoad nos ,r debet ergo discursu, & ra- principiorum, sed habetur selum per riocinatione colligit hic autem discuria ratiocinationem , & discursum i ergo indiget magna consideratione, u cum multi sint homines inculti , & pote res valde a tensibiis aliena, at qui agrestes, qui sunt incapaces demonia D equetissime experimur homines mul-xrationis, & discursus, in illis saltem, etiam si rationis simpliciter capa- dari potest ignorantia invincibilis dS tamen hebetis ingenii, ut etiam existentia Dei, & inculpabilis: in illis quando conatur alius res faciliores cisque Verificari consequenter potest nos A pCrsuadere, exemplis ficillimis eas restrum propositum in privilesium . Ante- dςclarando; tamen vel non percipiant, cedens admittitur ab ipsismet adverta VCl ii immo dissiculter . Quo erso fuit sariis, praecipue a Gonre arri 3. cit. f. i. damento milliamus dicere , istos, &n. 64. od etiam antea assirmat, vi- similes, etiam sine ullo Magistro, ex delicet, eiusdem D putationis p. are. p. seipsis incepturos, aetontini satur Ta-2. sub n. 6. Versu confirmatur primis, ibi tiocinarionem, & discursum adia me-ςnim dicit: De m es, non cognoscia taphysicum , qtio veri Dei existentia,
139쪽
tio, sicut in praeceptis naruralibus, quae statim luminae naturae noli untur, de quibus ob id , secundum aliquos nequitesie,vel dari ignorantia invincibilis:hine sequitur , quod licet homo non sit ex se adeo ingeniosiis, ut queat demonstrati nem invenire quod selum videtur probare argumentum nostrum iii pra factu)saltem Id dubitandum videntur omnes habuisse suffcientem discursum ; ergo
non potuerunt habere ignorantiam invincibilem . Respondeo cum Amagasec. cit. n. 2 o. Verum quidem esse , multo minus requiri ad dubitandum cui obiectio contendito quam ad sermandam demonstrationem de Deo , de qua nos l. pra semper lamen adhuc nostriim privilegium lubsistere: nam illud ipsum, nempe excitari speciem de Deo,est utcu-que dissicile,& saltem non dubium,quina se ipsis eam non acquirant primo. Addit praeterea idem Author.n. 1. fluod dicit etiam esse valde in praesenti considerandum Nos hie agere de ignorantia cuia
cibilis culpabilis. Ratio est, quia multae sunt
res, de quibus msis occurrit ratio dubii, non tamen pecco non ulterius inquirendo: sunt exum res quarum mea non interest , et de his non teneor amplius ιnquirere, ut per se patet.
tur in multis barba ris hominibus, ansit aliqua causam. g., ' produxerat cauos, α tamen propterea excitatur species , quod ita sit Legistator, vel maeneratione digna,quod illa dederit praecepta,quae uo debeam ι πι- rere. Imo forte saepe in contraria ad me talisa cutere nonpertinet, nec utile est: sicut si iam excitetur dubium in aliquo , quo pacto arbores crestant,non peccat certe ulterius non inquirendo eausam I unde infertur non esse
eulpabiles in tali ignorantia, etiam Murrit 'incibilis physice. Ita Arriaga. 19o Ad id autem,quod innuit obi ctio de praeceptis naturalibus, dico , de multis adhuc sicilius esse posse invinciabilem ianorantiam, quam de Deo. De aliis vero, quia sunt de rebus ad ipsum
hominem pertinentibus, non ita, ver. g. furari, alterum laedere, &c. nam scut
ga n. 2 I. cit. sibi violenter aliquid accipi , & multo magis si laedatur in corpore: ita statim insurgit cognitio , quod in hac re ipse male faciat, furando, vel alterum laedendo ex eo principio, Pod tibi sieri non iis, alteri nefacias: Vel quia
Deus propter gubernationem moralcm videtur hominibus indere namralem pudorem in talibus actionibus,quo occultare statim desiderant, & clam id facere,unde naturaliter insurgit altera cognitio , ergo hoc non es bene factum. At co nitio de Deo, quae magis est abstracta a sensibus, non ita facile excitatur. Sic etiam relatus Arriaga n. cit. in fine.1 si Et si instes, ergo ignorans Deunon peccabit mortaliter, etiam si alium occidat,& putet se male faceremam pec .catum mortale communiter definitur, Dictum, actum , mel concupitum contra Dei legem aeternam e ille autem, eam legem ignorat,ergo non peccat, licet agnoscat se contra rationem agere. Huic eidem instantiae satisfacit idem Arriaga n. χχ.&ego cum ipsb:dicendo,talem non promeriturum per illud fictum poenam aeterna,sed teporalem grave,ad modum quo a Republica sussicienter punitur furtum quatenus esh contra illam)virgis,vel suspendio. Nam ratio promerendi poenam aeternam, selum desumitur ex eo,quod aliquis homo saltem in consesse agnoscat, se ostendere Deum Summum , quod in id ignorante non reperiturmec inconveniens est in tali conce dere ea actionem non esse poena aeterna
140쪽
i 16 De privilegiis Ignorantiae
PRIUILEGIUM SECUNDUM PRIVILEGIUM TERTIUM
- ν . δ . . . Tromisi de Bene Piis curam animarum
Eapti tus nutritus ab infantia φ i r H habentibus; item de Dignitatibus, et et fideles , adoraus Idola , excWψ μr canonitatibus in Cathedralibus, omi a culpa contras dem, quam .um ignorantia in vincibili Iura incibiliter ignorat . mentum professionis fisi cad qμem a tum ex praecepto Tridentini sest L .LT Oc idem propolixum pri' De Reformatione cap. I 2.
ilegium admixxit , intra bimestrea die adeptae possessionis
si ib iisdem fere verbis, aegidi T nedum excusantur a culpa , verum lenia, dum dicit de Baptizato nutrixo Etiam a poena amissionis fructuum , in inter Infideles , aut Haereticos; νς, conscientiae foro . adorans Idola, mel haereses proferens, peceat quidem contra ius naturae , non mero i93 Rovisi de quibuscumque Be- contra μm, quam in incibiliter igno- x nesciis curam animarum rate ita in Expsitime Decalogi bb. p. habentibus, tenentur ex praecepto Ec-c .p. Δι. c. n. 3. de ante ipsum Sancher . clesiastico, intra duos ad minus a die l m. p. Operis Moralis lib. 2. cap. p. n. 8. adeptae possessionis menses , in manibus ubi loquens pariter de Baptizaris, nu- Epilcopi, vel eo impedito, coram ejus tritis tamen ab infantia inter Infideles, generali Vicario, aut Ossiciali, exten- vel Haereticos; ait: Hos peccare, ado- nam Publicam orthodoxae suae fideirando Idola, contra ius naturae dictans professionem emittere, & in Roma- unum Deum colendum t smiliter pro- nae Ecclesiae obedientia se permansu- ferendo haereses, quae iuri naturae ad er- ros pondere. Provisi vero de Digia, tensur : Hi s dicant licere fornicari: nisi talibus , & Canonicatibus in Ecclesiis adeo rudes sent, ut in Discibititer igno- Cathedralibus, non solum coram Epis. rarent haec opponi iuri naturae . At minia copo, seu ejus Vicario , sed etiam tria lme peccarent contra sidem, quam inmin- Capitulo, illam emittere tenentur rei biliter ignorent. Sic Sancher n. 8. cit. in Tridentinum l. e. Promisi . Formam,
Ane. Hinc de Valentia in Σ. Σ.μθ. p. qu, dictae professionis Aciendae , ordinaviti o. pum. . paulo post princip. Versu Hoc Pius I . in Constit. quae incipit, iniunctum vero procedit; loquens de ipsis Infide- nobis . Subdat Romae Idibus Notemses ilibus, & de his, qui ex tarentibus Hae- 13s . quam referunt 'aranta in Sum reticis nati sunt, optime advertit, eos ma Suuarii, 'do Fidei Professio, Pia nec peccare contra fidem , circa eam fetius in Praxi Episcopali par. 2. cap. s. dubitando, si haec illis nondum stissi- Barbosa de canonicis , Dignit tibus cienter proposita sit , ratione utique cap. II. μbn. 33. &alii.) Hujusmodi ignorantiae r Nam si nondum illis fides autem emissionis fidei praeceptum, ursu cienter proposita est, licitum est illis get adeo , ac ligat dictos provitas , ut
dubitare, in ex dubitatione inquirere me- si eorum quis eam facere omittat intraritatem. est ad ertendum propter id statutum tempus, lethaliter peccet: Infideles, e reos, qui parentibus haei et Petrus de Ledesema in Summa par. L. eis nati , incipiunt primo instrui circa μ - tradi. p. cap. 4. concl. IO. Roirreus q. f.
dem. Verba sunt Valentiae L c. Regularium t-. 2. P. 72. art. L. Bo-- cin. tom. 2. disp. 3. qu. 2. punc. 3. n. 14.i s. Castro Palao tom. p. tract. 4. Tir.