장음표시 사용
171쪽
tatur. Ut si quis vovit peregrinationem s ab initio cognita seisiet, luissent ii Lauretanam, ut felix sibi contingat ma- mines profiteri, & sic nihil in statu Reli trimonium,& postea velit caelebs vivere, glosb hrmum , ac stabile esset. Sufficit quia accetarium sequitur situm princi- ergo ut votum obliget sive simplex sit, pater Uitur cessante fine, cessat votum, sive selemne notitia eorum, quae rei, quod se habebat ad illum accessbrie . vel actui ipsius voti sunt intrinseca, , Sexto, quando ignorantia est circa vim et aliquo modo ad substantiam perti
Voti: ut si vovens credat votum nonia nent.
Obligare,nis stib culpa veniali: vel pos- 248 Addo cum n. Io cit. se a seipso facili negotio relaxari: talis Ignorantiam voventis circa qualitates, enim ignorat naturam actus,quem facit, circunstantias, & accidentia extrinsecae, ει ideo ad illum obligari:quia haec igno- rei votae in ea cometa,quae si penetrassetrantia redundat in substantiam UO- omnino, aut advertisset, vel expertusti: & quotiescumque ita in siibstantiam fuisset, neutiquam vovisset, non eum redundat ut in hucusque dictis cum eximere a voti obligatione: Qi ita ea,quq Fagundet, P. Ubstacchio l. l. c. c. Lessio in particulari non penetravit fatis, nec apud ipsiss)reddit utique irritum votum, fuit expertus, si mr,quae in voto, et pro- atque adeo a culpa immunem transgres- missione continentur, statque annexasionem ipsam. rei Promissae, proindeque ea etiam pro-2 7 .aeres secundo.An scuti igno- misit,sicque sibimet imputet, si rem norantia circa substantiam rei votς,antece- satis expensam , et cognitam promisit. dens,& dans causam voto, excusat a cul- Imὁ ex eo quod non promisisset, nec Pa si votum etiam iuratum)non adim- vovisset, si dictas circunstantias, qualia Pleatur; ita pariter excuset eadem ante- tates, vel difficultates cognovisset, recto Cedens ignorantia s& dans causam) cir- solum deducitur id votum non emit-ca qualitatem, aut extrinseca accidentia tendum , nec fore voluntarium iisdem ipsius votL Respondeo negative: quam- cognitis:at postquam abselute,et absque Vis enim eadem ignorantia antecedes, & aliqua conditione votum emisit, nec ad dans causa circa qualitatem) excuset in vovendum ductus est ex dictarum cir- iuramento promissorio,ex dictis in prae- cunstantiarum, qualitatumve,aut dissi- Cedenti privilegio quinto n. 138. secus cultatum ignorantia, votum est absblute tamen se habet res in votis. Quia votum voluntarium,validum, et obligatorium, licet no valeat quando ignorantia,& er- atque adeo non est locus exculationi obror antecedens,& dans causam voto, est hujusmodi ignorantiam in transgressio-
circa si1bstantiam voti,valet tamen qua- ne ejusdem .Praeterquamquod Valor Uodo est circa qualitatem, aut circa ex- ti,non petit omnium circunstantiarum, trinseca accidentia ipsius voti: ut docent qualitatum, et difficultatum considera- Cainan.m Summa Verbonium,3 Expar- tionem, sed contentus est deliberatione te. Sanciae in Decal. bb. 4. cap. 2. a n. ad culpam mortalem susscienti. Ita Io. Fagundet in Decal. Ebr. L. Praece . Sanchee n m. eis. cum aliis ibidem, et R. c. II. I L. P. Pistacchius de Horis to. p. alibi ab ipso relatis . tria. p. c. n. p & alii comuniter.Et ra- Σ ' Ratio autem cur ignorantiaotio est,quia si talis ignoratia tolleret obli- circa qualitatem antecedens, & dans gationem voti ,redaeret illud invalidum, causam, excuset in iuramento promis-α illius transgres ,rem excusaret a cul- sorio, secus tamen in Voto, petenda est Pa, Quot Regularium professiones essent ex doctrina, quam habet Lesus de fust. invalidaeὶ quot irritarentur 3 Multa enim libr. 2. cap. x. dub. 7. n. 34. versu uac
superveniunt Religioni, vel latent, quae sententia, quamque approbat idem Fa-
172쪽
i4 6 De privilegiis Ignorantiae
tunde: n. eis. 32. 3n principio. Quia videlicet iuramentum promisiorium non additur ut mutet qualitatem actus, sed ut illum secundum naturam ipsius confirmet. Iuramentum enim fui dici se-le0 sequitur naturam actus luper quam eadit. Unde actius retinet omnes sitas conditiones, & tacitas restrictiones quas
alias per se habet: nisi iurans expresie aliud intendat, volens sibi etiam in illi;
libertatem adimere. Praeterea: Quia iuramentum promissorium interpretandum est, si res in eodem statu permanserint,si notabiliter mutatae non fierint, ut docet Spletus. Verb. Iuram 3. qu. p. g.
Nam terti, , ex communi D. D. sententia: non censentur autem manere in m-dem statu, quando postea aliquid se
aperit, quod antea latebat: nam paria sunt in iure, aliquid supervenire, & apparere,seu incipere cognosci:sicut e contrario, paria sunt non esse,& non apparere,ut colligitur l. 77.F. de contrahenda empl. Tandem, quotiescunque post iuramentum evenit casus aliquis, quem prudenti iudicio non censeris voluisse tua promissione comprehendere, non obligaris ex vi iuramenti : igitur si a principio adsit idem casus, sed ignoretur , non censetur comprehensiis promissione , ita ut obligeris quando sci veris. Ita Lessus i. e. At secus res se ha
verentiam Divini Numinis, cui Vota fiuntitum propter inconvenientia,& ab Grda, quae sequerentur, si ignorantia, &error antecedens circa qualitatem, &accidentia voti, tolleret obligationem voti consequenter excusaret a culpa it. lius transgressionem J ut notant Caiet gins in Summa, merbo, Votum, s. Ex parte, infine. Fvundet n. cit. 3 2. et alii: videamur.
Ignorans inmiscibiliter in momendo diOLcultates moti, excusatur 4 culpa non adimplens illud.
ralis lib. . cap. L. num. II. in princi'
sub his verbis: Si sit positimus error circadi cultates magni momenti, notabiliterque existimationem momentis superantes, quibus cognitis non molisset, motum es inmoluntarium, in irritum 2 consequenter non obligat sub culpa ad sibi adimpletionem . Et apud P. Pistacchium deis
notis to. p. tract. p. cap. n. 4. sub hisce-met: in incibiliter in momendo gno- ramis cultatem adimplendi motum, non tenetur illud implere : Qia ignoran tia, in inadiretentia, tunc non excusant, quando sunt miscibiles, quod enim ignorantia in vincibili non agnoscitur, e citur, est moluntarium altem indirecte,ut docetra. Th. p. 2. qu. 76. art. I. Ignorant Q autem inmincibiIis antecedens actum me sit iuris, e facti, excuset omnino actum illum a culpa, quia reddit omnino in oluntarium, in irritum. Sanche eodem cap. num. I 4. Ergo, etc. Hinc si quis ex. gr.
et ita etiam exemplificat ad casum propositi privilegii Sotus de Iust libr. 7.
qu. p. art. 2. column. s. mersu Sciscitaris
autem )si quis inquam, deceptus , cre dens firmiter in tali Religione non servari ciborum delectum,nec ieiunia, aut
quidpiam aliud difficile, quod si praenossiet, nunquam vovisser, votum non
obligat, excusatque talis deceptio, et ignorantia a voti impletione, et a Culpa in transgressione. Rursus si quis invincibiliter errans,et credens, existimet Romam non longe distare, cum longissi, me distet: aut Hierosolymam adiri posse absque navigatione quam ob causam is deceptus,et ignorans, peregrinationes has Voveret,non ligaretur voto,nec pec
173쪽
eatum contraheret non exequendo, excusante ignorantia ut supra. Vide S PRIUILEGIUM DECIMUM
tum L e. et eundem Samher n. cit.
ubi in fine advertit,et optime, nil rest re,quod deceptio, et error proveniat ab alio,vel a seipso:idest ab ignorantia propria , et propriis errore , undecumque enim proveniat error,deceptio, et igia tantia,si haec sit antecedens,et dans causam voto,utique excusat,quando est cir ca dissicultatem gravem t secus vero si circa levem,et minutiora voti: quod docent et alii apud Sanciae eod. nam .i Et in dictorum, ac propositi privilegii confirmationem, adde, legale illud principium,quod videlicet,Erraneis minus est consensis, texet in L di. Cod. de Iur. o facti ignor. & si nullus est errantis consensis, ergo nec ignorantis ; tum quia error est ignorantia positiva, ut dicitur, seu de re aliqua falsum iudicium; xtam quia ignorantia, quam vocant negativam, seu nescientiam, creberrime non minus repugnat consensiti, quanta positiva; atqui sine consensu votum non
obligat cum nemo se obliget qui non
habet animum se obligandi) nec con senses adest cum dicta antecedenti, &invincibili ignorantia circa graves votidissicultates, ut certum est cum nequaquam fieret votum, si loco ignorantiae , scientia vi cognitio dictarum gravium dissicultatu adesset ergo cum tali ignorantia non obligat votum , consequenter ignorantia ipsa, sive positiva sit, sive
negativa; sive a vovete ipse proveniens, di a proprio errore, sive ab alio cum deceptione, excusat transgresilonem a culpa. Ergo verum propositum privilegium . Ignorantia in incibilis in momendo ei
cuset quan hue . culpa -- mentem , si non adimpleat illud.
praecedeti:& praeterea,quiae dicta circumstantiarum gravium ignorantia quandoque elidit robur voti, ergo tunc non ligat voventem , & eximit consequenter a culpa voti ejusdem non observantiam r consequentia haec sequitur : antecedens profatur: quia vovens cum tali ignorantia, & errore dictarum gravium circunstantiarum non videtur assentire obligationi voti: etenim non videntur consentire qui errant: l. nihil
consensiui,s . de reg. iur. Fundatur hoc privilegium in doctrina eorum, qui docent,quod quando ignorantia in vovendo est circa circunstantias magni m menti, notabiliterque existimationem voventis stuperantes,quibus cognitis non vovisset, votum est involuntarium , &irritum, consequenter non obligans sibpeccato ad sui observantiam : Sunt auteiassius de Iust. lib. L. cap. 4o. dub. p. n.
s. Saniae: in Decal. lib. 4. cap. L. n. II.
ex Soto, agonio,Lorto cr Radriquet, &alii plures,quos sequitur Leander in D
hoc idem privilegium in altera doctrina, quam habes apud Suaret. D. L. is Relig. lib. p. cap. I x. n. c. 8. in i I. Fi liuccium tract. 26. cap. pr. 18. La mann. bbr. 4. tr. 4. cap. p. n. mers. De errore . Tamburis. in Decal. lib. s. cap. II. n. q. Patium par. 3. tr. I F. de Votod θ. p. p m. c. n. 3. ' 4. & apud alios communiter: Quia videlicet ignorantia talium gravium circunstantiarum redundat quandoque in objectum voti ;& adeo , ut moraliter existimentur ad rei votae substantiam pertinere: etenim T a cir-
174쪽
cireunstantiae ignoratae voti , sunt sepe destinis, & ignorantia , circa graves, Rita graves ait Patius n. 4. ιῶ. Vnsu Di- notabiles circunstantias rei votae fui in xi notante r) ut redundent in voti objec- privilegio J non autem circa leue, , &tum ,& ut merito censeri possint immu- minutiores quod docent etiam comatare objectum; in quo calis, sicuti igno- muniter Doctores) Leves etenim, seu lGrantia ipsa impedit quod objeci um voti vioris momenti circunstantis voti igiao- sit cognitum ita & quod sit volitum lat- ratae, utpote accidentia veturi extrinsecaque adeo etiam impedit voti ejusdemo rei voto promissae, non tollunt liberum, obligationem, consequenter a culpa im- consensiam voluntatis, seu mavis dicta-munem reddit ipsam voti trid Eresti6- rum circunstantiarum levium ignouem,ut in proposito privilegio A. rantia,non aufert consensum, nec irritata 13 Quod verum est, sive ignoran- votum , ergo nec excusat a culpa ipsam ita sit negativa, scilicet mera ne cientia; voti non observantiam: consequentia se
sive positiva, idest error, falsum judiciti, quitur:antecedens probatur, tum' quia aut deceptio a seipse, vel ab alio cum posita etiam dicta levium circunstantia-
iniuria . Ratio enim excusationis, et irri- rum ignorantia,& ',sito tali errore ha
rationis voti, in casu nostro, provenit betur nihilominus perfecta deliberatio isimpliciter ab i norantia , et a defectu & cognitio obiecti secundum suum esse voluntatis. Quod vero id proveniat ab substantiale,ergo consentiis liber viavnisnorantia negativa, vel positiva cum ratis, consequenter votum validum j &deceptione a seipse , aut ab alio 1 cum obligatorium , excusationemque . nominiuria, vel sine, . parum resere, et unde- admittens. Tum etiam quia valor oticumque haec proficiscantur iidem com per se loquendo non exigit omnium sergit effectus in ordine ad privile- circunstantiarum, dissicultatum, con-gium propositum . Quod addo cum ditionum cosiderationem, sed contentu, Sanched in Decal. lib. 4. cap. L. n O. est deliberatione tali, quae sufficiat ad
Tambur. eap. 13. rit in princip.-Leau- peccandum mortaliter, at haec non au dro c. u. II. . in contra quosdam fertur, per se loquendo,ab ignorantia, di apud eundem Saucbera et alios, admitte- errore versante circa accidenti, rei tergotes tradi tam doestrinam cum distinctio- cum in voto facto per ignorantiam, vesne, & limitatione tantii met quando vi- errorem accidentalem, contineatur eius
delicet desectus proficiscitur ab ignoran- perfectio essentialis , erit etiam obliganstia positiva, & ab errore positivo , quo ad sui observa litiam, absque excusatione Iis decipitur, non quidem a seipsse, sed ignorantiae titulo: quam excusationem
, alio: reddunt rationem, ob iniuriam ieu privilegium , admittit sola circunsvidelicet voventi iriogatam. At iniuria tantiarum gravium,do notabilium igno non est ratio sati etiam Leander l. e. tantia, ut 1ispra . quia Deus cui vovetur ι nullam intulit xss Quando autem id contingat, &de saepὸ nec homo decipiens,quia & ipse cireunstantia ignorata sit hujusmodi ita esse existimabat. Sed ratio est sh pra prudentis Theologi, & Confessarii arbitradita, nempe desectus voluntatis, & trio relinquitur,qui iudicabit in particu- consenstis,qui defectus cum idem repe- lari, ponderata obiecti qualitate, & coi riatur in eadem ignorantiara errore eo- siderata qualita nateriae,& circunstandem , undecunque provenienti, nil re- tiarum: cum corta rNula generalis hic
feri,ut dictum est, unde ille proficisca- dati nequeat, n c possit id definiri: uttur,& sive sit cum injuria,sive absque il- bene notat Suar ol. II. n. I .mla . Vide l. e. n. 4. ' sine de cum ipso Patau punc. c. cit. subas Debet autem esse hujusmodi n. . Versu Dixi uotanter in e . Cense-
175쪽
ris ita v ere, cum ignorantia videlicet gravis,notabilisque circunstantiae obie tum irismutantis,Votumque irritantis, si voveas ex. gr. ire Hieroselymam credens absque navigatione ire posse, excusaris a peccato non adimplens Vo
tum,non enim teneris voto.. Qitia erras in obteisto voti, cum non voVeas viam,
quae necestaria est, ut Hierosolymam pervenias ; sed aliam tuo errore confeciatam. Et idem est, si existimes Hieros lymam prope esse; cum tamen longe disiet:quia longam viam voto amplexus
non es . Ita Suaree cap. cit. II on. 8- Sam cher in Decal. lib. q. cap. 2. n. II. Bo-nac. ta. 2- disp. 4. 2. punc. s. f. 2. n.
laus par. 3. disput. prima, punct. s. sub n. 3. mersu Variis exemplis. Trullench in Deeat. D. p. lib. dubo .. 3.der in Decal. to. Σ. tracti. disp. II. u. IZo M alii communiter. Ii, per si voveas Religionem Cariusianorum , vel Minimorum , ignoranter credens ibi libere vesci carnibus, nequaquam obligatus
manes, &excusaris a peccato nedum votum non adimplens; sed nec etiam nasumendo aliam Religionem in qua licitum sit vesti carnibus tuum etenim Votum nequaquam filii ae Religione ab lute,sed de tali Religione,Cariusianorum , vel Minimorum , in qua haec
licentia .vescendi Carnibus adesset. Cum autem nulla sit talis Religio, cessat votum ex defectu materiae promistae, consequenter oblisatio, & sic etiam culpa ob non observantiam J igilorantia titulo, & causa, ut in privilegio. Sicietiam Suare cap. cit. n. L 2. & cum. ipse laus L e. Denique,si voveas per ignorirantiam versantem circa finem voti, sive causam finalem , & motivam. excusaris pariter a culpa non . adimplens,eo
quia talis ignorantia , & errot impedit valorem voti. Ratio est, quia finis voti est formatissimum voti obiectum: Ergo si in illo adsit error, odi ignorantia, Vosi obiectum esse non potest , ac proind
Votum non tenet, nec contrahit culpam
non adimplens . Praeterea quia hujuia modi votum censetur factum seb tacita conditione si causa finalis, C mollia
in substat; ata Palaus L Q n. yNTrtinenc dia. cit. n. 7. . Ac alii apud ipses - Σ36 Loquimur autem hic cum eo-.dem .Palao n. s.cit. non de fita comuni
omnibus votis, qui est divinus cultus, honor;qui si deficiat votu subsistere nequaquam poterit; eo quia sici materia ca pax voti haud iremanebit. Sed de finelpeciali,& intrinseco materia:Per votum, promita, qui si deficiat, mutatur obiec- , tum promissum, S: per conlequens cessat promissio a culpa immanis red-.3itur non adim pletio. Ves de fine alias. quidem extrinseco, verum quia praetenditur per tale votum obtineri, ad ejus dem voti obiectum formaliter pertinetia Exemplum, primi sit. Intrinsecus finis, eleemosynae. est sublevatis alienς mise iriae, qua sitblevatione cesiante, eleemosyna esse nequit. Si ergo voveo ego elargiri Petro eleemosynam illa credensi
indigere , cum tamen vere ea non Indi
geat,eo quia Petrus dives est voti obligatio cessat. Quia cessat voti obiectu niquod fuit eleemosyna . Sicque, &c. Se-; cundi exemplum sit: Voveo ego pe re- .grinationem ad Lauretanam aedem ob recuperandam salutem Patri meo,quem existimo infirmum , cum tamen sanus.
sit vel iam vita functus, & id ignoro unon tenet votum, quia illud absblute e- . mitto tanquam medium ad impetrandam meo Patri sanitatem, vel Vitam ,
quod est impossibile , ideoque Votum
non tenet,& ob id, eius lem non obser-.vaiatia a culpa ab lute immunis est : aiqua semper excusatur inobservaiatia ipsa quotiescumqtie ignorantia, & error impedit valorem voti,eiusdemque obli
gationem , ut in dictis, Ze aliis casibus , qui ad abundantiam videri possunt apud
allegatos, et alios agentes dei votis ignorantium,et errantium: optime definientes gainam sud hi qui in vovendo laborant ignoranti, circa voti sit bstan
176쪽
is o De Privilegiis Ignorantiar
tiam, Objectum et materiata; vel circa etiam contra illud, ut in proposito pri
partem eiusdem notabilem et circa per . vilegio; verum etiam iuxta doctrinam senam , causam sanalem , aut motivae Molime de Contractib. traei. Σ.d p. IT L. vel circa gravem,notabilemque circun- n. 3. mersu Deinde ea. Etiam carum ciria stantiam; A: ratione eiusdem ignorantiae cunstantiarum ignorantia, quae praeter, excusantur a culpa, nec peccatum com- vel contra opinionem superveniunt rei
mittant iidem, etiam si faciant contrae, votae,seu promissoni iam fictae, do veremisium votum. Videantur. ba Molynae, quae sint sequentia Earum 217 Adverto tamen luc cum Ov- rerum mutatio desiligat promittentem iamanno libr. 4.tradi. 4. cap. y. n. s. mersu impletione promisionis, quae, s ei occurretve Errore in fine. Votum professionis quando promisit, eam exciperet, de ea e selemnis instar matrimonii carnalis interrogatus tunc,responderer,metem fuam ob nullam ignorantiam rei votae, & non esse , in eo ementu se obligare . Sicut promisis,ad eiusdem substantiam noria enim in generali non memunt ea, qua quis pertinentem, infirmari. Quod docet non esset erasimiliter in specie concessurus,& Saniae: dis Mutrim. lib. 1 o. disp. q. . si occurrerent , ut habetur Regula 8 I. in c.
n. I 8. Uy. ad 2 o. idque,ut notat etiam ita in promissione . non memunt emensus ,
Gobat in Alphabero is moto, Case . num. quos ,si in Ipeciali cum his ,staeis rimun-II 2. Communi usia receptum videmr flantiis propositi fuissent excep ei promit- qui Sanche: in Decal. lib. . cap. M n. . tens, ruando promisit. Neque alius potes efidem sentiendum esse ait de votis sim- se melior interpressuae propriae promissionis,plicibus, quae societatis Iesi Religiosi quam is qui promisit, esto absolute promise
emittunt transacto biennio. Cum enim rit, nee quidquam de emeruibus inopinatis,
Ier professionem solemnem , & per il- tunc cogita erit. stando namque super a vota veri Religiosi constituantur, eveniunt, terrogandus est, an si illi, dum ineantque matrimonium spirituale cum promisit, occurrissent, aut propositi fuissent, Christo,per solum errorem,& ignoran- diceret, mensem suam fuse in illis se motiam ad Libstantiam votorum profesia obligare,quod si id respondeat, censena sum
sonis pertinentem , ab eorundem obli- non fuisse comprehen . Exe L Grat. Vogatione liberantur,& a peccato excusan- misti Deo tesemper die Veneris ieiunaim tur contrafacientes eidem professioni. rum, nesciens Me anno festum Nati ita-At loquendo de alitis materiis, &sina- tis casurum in diem Veneris; ad iudican plicibus votis,uerificantur omnia supra- dum,an eo die possis carnibus mesci, rnter dicta . imo est regula tradita a D Tho. rgandus es, an si, dum motum emisisti, tibi in Α- dist. 38. qu. p. art. 3. quaesiuncula occurrisset, eo anno festum Natietuitatis Aepia ad P. et aliis quos refert , et sequitur Veneris celebratum iri, eum diem exc*ω- Sancter: cap. cit 2. n. 23. huiusmoai: Id rus fuisses, quod si inmanrer responis Abberat moti, vel iuramenti obligation quod certe non teneris. Si mero trepides, in pistsi ἀ principis auidisset , aut notum fuisse , iustosis tininaeis conscientiae, arbitrio 'Mimpediret ea feri. Quam regulam intel- dentis iudicandum est,te non teneri ieiun ligendam esse praxipue de impedimen- re,nec enim credendum est, te eo Ae asin to se tenente ex parte materiae, non au- re moluisse a carnibus, . essesingulare rem se tenente ex parte voluntatis, en cum famitiae orare imperantis abis cibi .
plicat Sancher ibid. Similiter, si magnas elieme nas et misti, 238 Et nedum ignorantia gravium ad tantam inopiam redatius es,ut si id
Circunstanriarum Huc iam aderant tem- prae idisies,eas promissurus non fuisses,n Pore Voti,reddit irritum votum , excu- teneris moto. Idem dicendum es de Hussi latque a Peccato voventem, ponentem mitibus ementibus, qui prudentis arbitri.
177쪽
iudieandisunt pectata quantitate, ' Τlitate mutarimis rerum, collataque cum repromssa, atque coisderatis caeteris circunstantiis. Hactenus Molimrrex cujus doctrina constat, quod & isnorantia etiam circunstantiarum, 'uae superveniunt rei votae, seu promissioni jam fictae reddit irritum votum in parte, vel in torum, excusatque a peccato quandoque saltem in peccato ponentem actum contrais illud, ut dictum est. De qua re etiam
Sanine: cap. cit. L. n. 2'. in Gobat c - 4. cit. ubi n. II . reserens eandem
doctrinam Molinae, dicit ipse non esse
improbabilem: & n. II s. refert lacobum rehontium in Rest. Pastor. p. p. cap. p. n. 16. S, μ'. Verbo Votum L. qu. IT. insine,in Herbo Iuramentum I. qu. p. g. I. infidiae Mamarr. in Summa cap. 18. n. 7. bienam Herbo Arare n. 3s. Henrique lib. II. eap. r4 insine,in Lessium de Iust. cap. 2. dub. 7. r era consentientes quidem recitatae doctrinae Molinae , sed abstrahendo ab ejusdem exemplis: eois haec a quibusdam admittuntur, ab
aliis vero non, ut videre est apud eun dem cyobat n. cu. ras. Circa autet ignorantiam Voti. Hic obiter quaeres:
An qui sibimet certam poenam per V tum imposilit,si delictum atri commiserit,v. g. elargiri decem florenps in eleemosynam,si fornicatus fuerit: tenea tur ad poenam seruendam, si Voti immemor invincibiliter, delictum illud
committat. Resp. negativὶ cum Sanciae lis 4. Summ. cap. Σχ. n. 38. in Gabriele Beato in. q. f. Sesidiis P. 18. n. 18. Quia poena iure novo imposita, etiam proracto, alias iure naturali damnato , non
incurritur ab eo, qui ius illud invincibiliter ignorat, ut toties alibi etiam dic tum est. Sed Vorum obligat ad modum legis , cum se veluti lex qtuedam privata, quam homo, circa promissam materiam , sibimet si te imponit: ergo quando invincibiliter ignoramr, vel de eo habetur invincibilis oblivio , non incurri rur poena ab eo statuta; tunc enim non violatur.
Ignorantia etiam etantiόilis in era endo
modo non sit assectata ) circa substan
tiam, mel finalem calfam moti, excusat . culpa em mentem,s non adimpleat illud , imo se exerceat etiam
α sy Robatur 1Quia ignoti nulli
est voluntas: qui aute ignorat quoad substantiam maxime)ignorantia non affectata, rem quampiam , nihil cognoscit in obiecto, de si illud non cognoscit neque vovet: & si
non vovet, nec voluntatem conseques
ter habet vovendi, seu ad illud se obligandi . Igitur ignorantia ipsa & si vi
cibilis , & enervat vim voti, de immunem a culpa reddit voventem pone tem actum contrarium, ut in proposito
privilegio, quod referunt etiam, & a'
probant Lamann. Lib. 4. traei. 4. ea p. n. s. Fiatuccius tract. 26. n. LI Gobat Casu cit. 4. n. io 8. Excipitur au
tem ignorantia affectata, quia haec saltetiam Fistiuuius n. cit est directe volita. Praeterea quia, sicuti qui ignorat ignorantia vincibili non assectata rem quapiam , nihil cognoscit in obiecto: ita quem tenet ignorantia affectata ciliquit& Gobat n. eis. ) virtualiter saltem dicit, nolo examinare obiectum, eo quia si id scirem, non promitterem forte illud Deo: Ex. gr. nolo examinare quid sic proprie Virginitas, forte enim si scirem id , illam Deo haud promitterem: pro
mitto tamen, quia toties legi, toties audivi , summe placere Deo: quidquid ergo illa sit, eam polliceor: ita Gisat, concludens postea, huc facere id, quod scripsit Tamburinus in Decalog. lib. 3. cap. 13. n. s. sic generatim dicens: Si quod st de se antia nescias, vens tamen, prout resisse est, in prout alii momenr
178쪽
Ad quodex --m tuo restigodum eritoreus tiam, quq ad excusandam culpam om- eris moris ama tune tacite vel dic implia nino requiritur. At ad obligationem e-- inest eis oris in sub Miam moti . Scio ei illi objicit Fatucciui n cit. Li. influe, Sanchα in meae. lib. Map. 1. n. a . non & ego cum ipso p Me est requiri m approbare privilegium propositum, re- luntarium isse ,actuale; et minuati . quirit enim ibi invincibilem ignoran-
CIRCA TERTIUM DE CALOGI PRECAEΡTUM
Sabbatha Sanctifices. 1 co Raeceptum hoc habetur in lege veteri Exodi cap 1 o. s. Memento,ut d em Sabbathi sanctifices. Fuit autem Sabbatum divina lege designatum pro festo populo Iudaico inmemoriam beneficii creationis, & liberationis populi Iudaici a dura servitute Pharaonis, & etiam in memoriam
ω requiei,quam Christus Dominus in Sepulchro erat illo die habiturus. Castro ratio to. i. traii. 9. punct. p. n. p. Cum autem praeceptum sancin
tificandi Sabbatum in memoriam creationis Mundi fiterit caeremoniale , di divisenum,& lex illa cessaverit, cessavit quoque Sabbati sanctificatio, cui festo, in lege Gratia: sne videremur cum Iudaeis convenire succedit dies Dominica cuius diei sanctificatio non est de iure divino, sed tantum humano, seu Ecclesiiastico, & initium simpsit ab Apostolis, astro TalaopM'. cit. n. 2. 3. cy' . & alii. Fuitque Sabbatum, in diem Dominicam potius,quam in aliam translatum, seu commuta tum: quia in ea fuit Mundus creatus: Christus Dominus Incarnatus,Baptizatus: a mortuis resurrexit: misitis Spiritus Sanctus; & eo die sutura est generalis resurrectior idem Palao l. c. n. 7. & alii super hoc eodem praecepto in principio . Constituit etiam Ecclesia alia sesta celebranda , in quibus diebus, uti & in Dominicis ex eiusdem praecepto tenetur fideles ab operibus servilibus abstinere: ita ut mortali
ter peccent uili excuset ignorantiu si notabiliter sine causu huiusinodi praeceptum transgrediantur, a principio diei festi usque ad Mem illius ι idest iuYta
vulgarem computationem , a media nocte, usque ad mediam noctem . Servilia autem opera tantummodo vi huius praecepti prohibentur.Unde cum tres tantum operum species distingui possint,videlicet,Opera animae,ut orare,meditari, studere,& quae alia ad haec eadem revocantur,ut concionari,disputare, docere, legere, scribere, transcribere,&c.Opera mere servilia, & mechanica, qualia dicuntur quae praecipue sunt propter commoditatem corporis,& a servis fieri solent,ut agros c Iere,vestes confidere,& similia. Et opera corporalia omnibus communia , ut iterficere, pinger piscari, venari, uti Musicis instrumentis, &c. Secundi tantum re
neris, aut finesei opera, idest servilia, prohibitum est fidelibus exercere in diebu, festis sub tratu lethali,nisi excuset parvitas materiae, & temporis, specialis necessi
179쪽
Cap. VIII. Privit. Vnic. 5c Cap. IX. 13 3
tas, urgens causa, vel ignorantia, de qua tantum juxta n6strum institutum, sit.
in dis festo ex Auius prαcepti gmon-ria probabili exercet opus Iermile, excisatur ει culpa, a ream formati .Lσ1 π Ta etiam expresie Suaretes ex R. ligione to. p. libri 2. De di bus festis cap. 3 i. n. p. stib his verbis, Diaceniam est,ra em se obligationem Mus praecepti, atque adeo trasressionem eius ex suo genere peccatum se mortale, ficet in in iu duo possit esse mentiae ex semitatemuertae, aut excusari ex conscientia erranea
probabili, mel ex aliqua plici inadmemtentia, in cogita tione . Hoc privilegium negabit nullus, imo negari nequit, esset enim concedere posse haberi formalem cransgressionem praecepti peccamino ram, ignoto praecepto, quod quis dicet aestet namque idem ac admittere, possedari peccatum non voluntarium , &voluntatem ferri posse in incognitum , quod utrumque quis assirmabit Θ Ergo. Agunt hie Doctores de Institutionifestoriam, quaerentes ad quos spectet die festum initituere. Item dc operibus scr- vilibus mechanicis in particulari, a qui' bus abstinere fideles tenetur ex praecep eo diebus festis,quae cum sint extra sphae ram tractationis nostrae, ut patet, e omittimus. Nonnulli etiam agunt de praecepto audiendi Sacrum festis diebus, uti valde conjunctum cu hoc tertio Dccalogi praecepto de iisdem festis sanctificandis, ac colendis. Verum, quia prae cUtum audiendi Sacrum diebus festis, est primum Sachae Matris Ecclesiae praeceptum,de hoe eodem nos agemus cum de privilegiis ignoratiae circa illud idem primum Ecclesiae mandatum, facientes hic immediatum transitum ad quartum Decalogi praeceptum. Unde sit
CIRCA QUARTUM DE CALOGI PRAECEPTUM
Honora Patrem tuum, in Matrem tuam, ut sis longae us super terram. 26Σ Xodi cap. 1o. xx. habetur hoc praeceptum iisdemmet verbis : Honora Patrem tuum,-Matrem tuam, ut flongae--s super terram, quam Dominus Deus tuus dabit tili. Parentum autem nomine intelliguntur: Primo illi, qui nos genuerunt. Secundo ii, qui aliqua cognatione sistit nobis coniuncti,ut Fratres,Αvi,Coniuges, &c Tertio Superiores nobis, ut sunt Praelati, & Pastores Ecclesiae erga Subditos: item Principes laici, &Gubernatores comparatione sirorum subditorum. Quarto,qui curam nostram gerunt,ut sunt Tutores,& Curatores,Pedagogi,& Magistri. Agunt ergo Doctores sub hoc Praecepto : Primo, De obligatione Filiorum erga Parentes sitos. Secunia,De obligatione Parentum erga sitos Filios. Tertio, De inligatione servorum respectustorum Dominorum. Quare , obligatione vicissim erga suos. Quintὁ,De Cle V ricis
180쪽
is 4 De privilegiis Ignorantiae
ticis erga Praelatos.sextis,De Praelatis in Clericos. Septin ὁ,De subditis de Uassallis comparatione suorum Principum. Octavo de Principibus erga subditos suos.Nono de mutua obligatione Viri,& Uxoris. Decimo de mutua obligatione Discipulorum erga Magiaros. Et quia observantibus hoc praeceptum, temporalis etiam Vitae longitudo promittitur, si aliquandoque Deus ipsam vitam praeripit adole scentibus optimae indolis,fit hoc Divino consilio,& in majus illorum bonum, tumne communium temporum adversitatem, & acerbitatem ditiantur. Ttim ne malitia mutet eorundem intellectum:ut videre est apud Cathechismum Pii V in E positione huius praeceptisee. I9. Syrum in Cia vi Regia lik 7. cap. 4. n. 8. Bonacinam lom. 1. disp. 6. Unica, punc. p. propos 2. n. 4. 1 ne. Et alios. Quoniam au ltem ignorantiae privilegia, quae hic adduci possunt ad huiusmodi quartum Deca logi praeceptum attinentia,ad primum tantum caput expositis praemissis pertin re videntur:omissis aliis posterioribus, super quae modo nil occurrit particulare proponendum , duo ignorantiae privilegia hic tantum asseremus, quae ad ipsis , proprie, & formaliter , primario, ac directe spectare videntur: Sit igitur
Filius eramiter peccans contra Parentum remerentiam, circunstantiam tamen
perseme ostense in confessione
Sacramentali, ex ignorantia non a periens , ex- eusatur a cu*a, nu
reddit ob id confessionem in- malidam .
1 63 TI Onor, qui Parentibus de
nis, &iubitantiae, quam ab eis filii accipiunt, & de quo praeceptum hoc loquitur , in tribus consistit, videlicet, in
eos amando, obediendo, & reverendo tam corde, quam verbo ,& opere. Sic communiter Doctores super hoc quarto Decalogi prςceptoin principio. Cui
praecepto ut observat etiam Naiarrim Man. capia r . N. 4.) non est contra
rium illud i . 26. Qi non odit Patrem suum , in Matrem, em uxorem, Alios, in fratres,'sorores,o c.
non potest meus esse discipulus e Nil enim aliud id sibi vult, quam quod idem Dominus dixit Adατλ a o. Qi amat
patrem , aut matrem plus quam me, non est
me dignus: idest, quod vult Deus, ut diligamus quidem, amemus audiamus,
de honoremus parentes, non tam etiaplus, neque tantum, sicut eum: & quod
quando praeceperit ille aliquid,quod parentum imperio repugnet,tunc ipse pra feratur . Certum est autem tum ex
vi hujus praecepti, tum ex jure ipso, ac
dictamine naturae, Filios teneri parentibus reverentiam exhibere , eosque r vereri actu interiori, & exteriori. Int rior reverentia consistit in recognitione
superioritatis per timorem quem'm filialem: exterior vero in verbis, & si- nis: honorifico ex. gr. loquendo, nometrahendo de parentibus , assurgendo, caput cinclinando, simulando, ' impe
diendo damna, dcc. 'Amarrus cap. cit. I . aliique communiter.
26 Hinc sequitur, graviter peccare Filios, qui Parentes odio prosequuntur: qui aliquod malum grave animae , Vel
corporis exoptant qui eos spernunt; aut conviciis,vel maledictis afficius,aut percutiunt, etiam levites s immo etiam si filius tantum elevet manum cum sussi cienti deliberatione ad percutiendum :haec enim comamni hominum existimatione gravis iniuria, & irreverentia
in parentes reputatur ) aut ad gravem iram eos provocant ,3 nisi occasio nasse sit accepta, & non data. Qui maledicta in parentes etiam mortu deliberate, & ex animo coniicit: quod pecca